Handige tips voor het gebruik van een urostoma Informatie voor patiënten
F0569-1011 februari 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44 MCH Westeinde, Lijnbaan 32, Postbus 432, 2501 CK Den Haag 070 330 20 00
Inleiding U heeft een urostoma. In deze folder geven wij u enkele adviezen over de dagelijkse verzorging en het leven met een urostoma. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen of ondervindt u problemen met uw stoma, dan kunt u altijd contact opnemen met de verpleegkundig consulenten stomazorg.
Verzorging • Voor thuis kan het handig zijn om op de plek waar u de stoma veelal verzorgt een spiegel op te hangen. U kunt dan ook via de spiegel naar uw stoma kijken. • Als de urine op de huid terecht komt kan de huid gauw geïrriteerd raken of open gaan. Veel stoma’s zijn niet rond. Zorg dat de huidplaat nauw rond de stoma aansluit. • U kunt ’s nachts een nachtzak aan uw stomazakje koppelen zodat u er ’s nachts niet uit hoeft. U kunt bij de leverancier een bedhaak bestellen. U kunt de nachtzak een week lang gebruiken, u houdt deze schoon door het met warm water om te spoelen. • Tijdens de eerste zes tot acht weken kan de stoma kleiner worden. Het is belangrijk dat u wekelijks de juiste malmaat (laat) bepalen.
Verwisselen van het zakje • Het stomamateriaal kunt u het beste ‘s morgens verwisselen, de stoma is dan het minst productief. Voordat u het zakje verwijdert kunt u het beter eerst legen op het toilet. Zo is de kans op morsen minder groot. U mag het stomazakje niet door het toilet spoelen! U doet het stomazakje in het speciaal daarvoor bestemde afvalzakje en daarna bij de vuilnis. • U kunt het zakje het beste legen op het toilet. Doe dit wanneer het zakje voor een derde tot de helft gevuld is. • De stoma is niet steriel. Was de stoma en de omringende huid met nonwoven (zachte) gazen en warm water. Droog het af met gazen of een zachte handdoek. • Tijdens het reinigen kan het slijmvlies wat gaan bloeden, dit is niet ongebruikelijk en gaat vanzelf weer over. • Eventuele haartjes kunt u verwijderen met een scheermesje. Maak de huid Handige tips voor het gebruik van een urostoma • F0569-1011 • februari 2013
2
nat met warm water en eventueel wat zeep, leg een gaasje op de stoma en scheer van de stoma af. Maak daarna de huid schoon met natte gazen. • U kunt de plakkracht van het materiaal verhogen door de huidplaat of het 1-delig zakje voor het aanbrengen even tussen uw handen warm te wrijven of op een warm lichaamsdeel te leggen. Nadat u het materiaal heeft aangebracht kunt u ook uw hand even op het materiaal leggen voor een betere hechting.
Douchen • Douchen is mogelijk met het stomazakje. • Vermijd bodylotion op de huid rond de stoma, dit product kan een ongunstige invloed hebben op de plaklaag van het stomamateriaal. • Het is niet erg als er doucheschuim over de huid rond de stoma loopt. Spoel in dat geval wel na met water.
Adviezen voor eten en drinken • Drink minimaal 2 á 2,5 liter per dag, als de urine helder geel van kleur is weet u dat u voldoende drinkt. • Sommige voedingsmiddelen kunnen de urine een speciale geur of kleur geven, zoals asperges, thee, vis, eieren en vitamine B. Dit kan geen kwaad. Als u er last van heeft dan kunt u rekening houden met uw dieet. • Bepaalde medicijnen kunnen de urine een speciale geur of kleur geven, dit kan geen kwaad. • De witte, taaie slijmvlokken die u in het urinezakje ziet komen van het stukje darm waar uw urinestoma van is gemaakt, dit is normaal. Als de vlokjes het zakje verstoppen kunt u proberen meer te drinken zodat de slijmvlokken verdund worden. • Houd uw gewicht in de gaten: als u aankomt of afvalt kan dit (lekkage) problemen geven.
Voorraad • Zorg dat u altijd stomamateriaal bij u hebt, ook als u maar een uurtje weggaat. • Zorg dat u altijd stomamateriaal op voorraad heeft voor een periode van minimaal twee weken. Handige tips voor het gebruik van een urostoma • F0569-1011 • februari 2013
3
Op reis/vakantie • Als u per bus of vliegtuig reist, verdeel dan het stomamateriaal over uw handbagage en koffers. U bent dan niet alles kwijt als de bagage kwijt raakt. • Noteer kort uw medische gegevens als u op reis gaat naar het buitenland (in het Engels, dit kunt u bijvoorbeeld door uw huisarts laten doen). Vermeld welke operatie u hebt ondergaan, welk type stoma u hebt en welk soort materiaal u gebruikt. • Wees in het buitenland voorzichtig met ijs, ijsklontjes en ongekookt water, rauw vlees en rauwe vis, ongekookte groenten en ongeschild fruit. Zorg er bovendien voor dat u altijd de volgende producten bij u hebt: bouillon- of zouttabletten, ORS, kaakjes of crackers. • U mag 5 kg extra bagage meenemen, mits u een brief van uw stomaverpleegkundige bij u draagt.
Dagelijks leven • Pas op met zware lichamelijke arbeid en het tillen van zware voorwerpen, hierdoor zou een breuk bij het litteken of bij de stoma kunnen ontstaan. • Als u na zes weken na de operatie weer wilt gaan sporten en/of werken, overleg dan eerst met uw stomaverpleegkundige of er extra adviezen of bescherming nodig zijn. • Heeft u vragen over het omgaan met uw stoma in het dagelijks leven, bijvoorbeeld over sporten, seksualiteit, enz, wees nooit bang deze te stellen; alles over uw situatie kan besproken worden.
Controle op de polikliniek • Wij adviseren u eenmaal per jaar een controleafspraak te maken met uw verpleegkundig consulent voor controle van de stoma, de huid rondom de stoma en eventuele aanpassing van het materiaal dat u gebruikt. • Bij elk polikliniekbezoek aan de verpleegkundig consulenten raden wij u aan uw eigen stomamateriaal mee te nemen. • Een uitstulping rond of onder de stoma kan wijzen op een breuk (hernia). Neem in dat geval contact op met uw stomaverpleegkundige.
Handige tips voor het gebruik van een urostoma • F0569-1011 • februari 2013
4
• Als uw stoma ineens veel meer uitstulpt of veel langer is dan normaal kunt u een prolaps hebben. Neem in dat geval contact op met uw stomaverpleegkundige. • Als u wratachtige bobbeltjes rond uw stoma heeft of een geïrriteerde of kapotte huid, neem dan contact op met uw stomaverpleegkundige. Zij kan dit tijdig behandelen. • Mocht u merken dat de urine een sterke geur afgeeft en het stomamateriaal sneller aantast dan normaal, neem dan contact op met de verpleegkundig consulent stomazorg. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van een infectie.
Verpleegkundig consulenten stomazorg De verpleegkundig consulenten stomazorg zijn bereikbaar van maandag tot en met vrijdag tijdens het telefonisch spreekuur van 8.45 tot 9.15 uur op de volgende telefoonnummers: MCH Antoniushove: (070) 357 42 95 MCH Westeinde: (070) 330 29 14 Buiten de tijden van het telefonisch spreekuur kunt u een bericht achterlaten. Voor het maken van afspraken of voor dringende zaken kunt u bellen met: Polikliniek Chirurgie MCH Antoniushove: (070) 357 42 86 MCH Westeinde: (070) 330 22 55
Handige tips voor het gebruik van een urostoma • F0569-1011 • februari 2013
5
