Handige tips voor het gebruik van een colostoma Informatie voor patiënten
F0568-1011 januari 2011 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44 MCH Westeinde, Lijnbaan 32, Postbus 432, 2501 CK Den Haag 070 330 20 00
Inleiding U draagt een colostoma. In deze folder geven wij u enkele adviezen over de dagelijkse verzorging en het leven met een colostoma. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen of ondervindt u problemen met uw stoma, dan kunt u altijd contact opnemen met de verpleegkundig consulenten stomazorg. Verzorging • Voor thuis kan het handig zijn op de plek waar u de stoma veelal verzorgt een spiegel op te hangen zodat u ook via de spiegel naar uw stoma kan kijken. Verwisselen van het zakje • Het zakje kunt u het beste verwisselen wanneer het voor eenderde tot de helft gevuld is. Verwijder het zakje voorzichtig, doe het in een afvalzakje en deponeer het in een afvalbak. Spoel het zakje niet door het toilet, tenzij het materiaal hiervoor geschikt is. • De stoma is niet steriel. Was de stoma en de omringende huid met non-woven (zachte) gazen en warm water. Droog het af met gazen of een zachte handdoek. • Tijdens het reinigen kan het slijmvlies wat gaan bloeden, dit is niet ongebruikelijk en gaat vanzelf weer over. • Eventuele haartjes kunt u verwijderen met een scheermesje. Leg een gaasje op de stoma en scheer van de stoma af. Maak daarna de huid schoon met natte gazen. • Steek voor of na het verwijderen van ontlasting een lucifer af. Dit is een prima en goedkope methode om de geur te verdrijven. Douchen • Douchen is mogelijk met en zonder opvangzakje. Als u zonder opvangzakje doucht bestaat de kans dat er ontlasting uit de stoma komt. Na verloop van tijd, wanneer u een vast ontlastingspatroon heeft, weet u wanneer u het beste zonder zakje kunt douchen. • Vermijd bodylotion op de huid rond de stoma, dit product kan een ongunstige invloed hebben op de plaklaag van het stomamateriaal.
Handige tips voor het gebruik van een colostoma • F0568-1011 • januari 2011
2
• Het is niet erg als er doucheschuim over de huid rond de stoma loopt. Spoel in dat geval wel na met water. Filter Een stomazakje is voorzien van een (koolstof)filter. Dit filter heeft als functie de ontstane gasvorming vanuit de darm reukloos te laten ontsnappen, zodat het zakje niet bol gaat staan. • Plak het filter af met de daarvoor bestemde sticker als u in bad gaat of gaat zwemmen. Wanneer u na het douchen niet direct het zakje wilt vervangen, plak dan ook het filter af. • Bij weinig gasvorming en erg vaste ontlasting kan het voorkomen dat het zakje vacuüm trekt en de ontlasting boven in het zakje blijft zitten. Ook in dat geval dient u het filter af te plakken. Goed drinken en vezelrijk voedsel zorgen voor een soepeler ontlasting. • Een filter werkt ongeveer 12 uur. Bij veel gasvorming kunt u beste het stomazakje tijdig verwisselen, ook al zit er geen ontlasting in het zakje; hiermee voorkomt u dat u zichzelf gaat ruiken. Zie hieronder tips om gasvorming te voorkomen. Adviezen voor eten en drinken • Gasvorming kan ontstaan als gevolg van het nuttigen van etenswaren zoals koolsoorten, uien en bonen. Ook bier en koolzuurhoudende dranken veroorzaken gasvorming. • Gasvorming wordt ook veroorzaakt door het inslikken van lucht, bijvoorbeeld door veel te praten tijdens het eten, roken en kauwgom kauwen. • Regelmatig eten, goed kauwen en voldoende drinken (minimaal 1,5 liter) dragen bij aan een regelmatige ontlasting. • Heeft u diarree, dan kunt u tijdelijk ileostomiezakjes gebruiken. Deze zijn aan de onderkant te legen. De zakjes zijn ook in uw eigen merk verkrijgbaar. • Houd uw gewicht in de gaten: als u aankomt kan dit (lekkage)problemen geven. Handige tips voor het gebruik van een colostoma • F0568-1011 • januari 2011
3
Voorraad • Zorg dat u altijd stomamateriaal bij u hebt, ook als u maar een uurtje weggaat. • Zorg dat u altijd stomamateriaal op voorraad heeft voor een periode van minimaal twee weken. Op reis/vakantie • Als u per bus of vliegtuig reist, verdeel dan het stomamateriaal over uw handbagage en koffers. U bent dan niet alles kwijt als de bagage kwijtraakt. • Noteer kort uw medische gegevens als u op reis gaat naar het buitenland (in het Engels, dit kunt u bijvoorbeeld door uw huisarts laten doen). Vermeld welke operatie u hebt ondergaan, welk type stoma u hebt en welk soort materiaal u gebruikt. • Wees in het buitenland voorzichtig met ijs, ijsklontjes en ongekookt water, rauw vlees en rauwe vis, ongekookte groenten en ongeschild fruit. Zorg er bovendien voor dat u altijd de volgende producten bij u hebt: bouillon- of zouttabletten, ORS, kaakjes of crackers. Dagelijks leven • Pas op met zware lichamelijke arbeid en het tillen van zware voorwerpen, hierdoor zou een breuk bij het litteken of bij de stoma kunnen ontstaan. • Heeft u vragen over het omgaan met uw stoma in het dagelijks leven, bijvoorbeeld over sporten, seksualiteit, enz, wees nooit bang deze te stellen; alles over uw situatie kan besproken worden. Controle op de polikliniek • Wij adviseren u eenmaal per jaar een controleafspraak te maken met uw verpleegkundig consulent voor controle van de stoma, de huid rondom de stoma en eventuele aanpassing van het materiaal dat u gebruikt. • Bij elk polikliniekbezoek aan verpleegkundig consulenten raden wij u aan uw eigen stomamateriaal mee te nemen.
Handige tips voor het gebruik van een colostoma • F0568-1011 • januari 2011
4
Verpleegkundig consulenten stomazorg De verpleegkundig consulenten stomazorg zijn bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur op telefoonnummers: MCH Antoniushove: (070) 357 42 95 MCH Westeinde: (070) 330 29 14
Handige tips voor het gebruik van een colostoma • F0568-1011 • januari 2011
5
