Een goed bestede dag Over het belang van de samenhang tussen Dagbesteding, Verpleging en Behandeling
Miranda Franchimont en Jandirk Pronk oktober 2011
Onderzoek Dagbesteding in GGZ Delfland, locatie Jorisweg, oktober 2011
2
Inleiding De locatie Jorisweg van GGZ Delfland is de plaats waar mensen kunnen worden opgenomen. De meesten van hen gaan weer terug naar huis of naar een andere woonvorm. Een klein deel verblijft langdurig op het terrein. Behandeling en begeleiding zijn belangrijk om mensen weer grip te laten krijgen op hun leven. Wat betekent dagbesteding voor deze mensen? Zo vroeg de cliëntenraad zich het volgende af: Wat doen cliënten de hele dag als ze zijn opgenomen? Hoe kijken medewerkers aan tegen de daginvulling van cliënten? Wat hebben behandeling, begeleiding en dagbesteding in de praktijk met elkaar te maken? Hoe ervaren cliënten dagbesteding en wat zijn hun wensen? Hoe kan dagbesteding helpen om je beter te gaan voelen? De cliëntenraad vond dat dit goed uitgezocht moest worden. Dit vond de cliëntenraad vooral belangrijk voor mensen die op het terrein verblijven. Zij zijn het meest afhankelijk van de zorg van GGZ Delfland. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat het aanbod dagbesteding voor hen beperkt is. Bij GGZ Delfland waren er veranderingen gaande in de dagbesteding waardoor de cliëntenraad zich hierover extra zorgen maakte. De vraag die de cliëntenraad het belangrijkst vindt, is: Wordt dagbesteding voldoende benut om cliënten beter te maken of zich beter te laten voelen. Of, zoals GGZ Delfland het zelf zegt in het Meerjarenbeleidsplan 2009-2011: “Het aanbod van Dagbesteding is in belangrijke mate geïntegreerd in de behandeling en zorg” en “Dagbesteding vormt zo een essentieel onderdeel van het klinische en ambulante behandel- en begeleidingsaanbod”. Lukt dit in de dagelijkse praktijk? En ziet dat er op alle verblijfsafdelingen hetzelfde uit? Deze vragen legde de cliëntenraad voor aan onderzoekers van een onafhankelijk adviesbureau. Adviesbureau STOEL heeft dit onderzocht en heeft hiervoor gesproken met medewerkers van GGZ Delfland. Zij spraken met de afdelingshoofden, directie en stafmedewerkers en ook met verpleegkundigen, behandelaars en medewerkers van dagbesteding. Daarna zijn er gesprekken geweest met groepjes cliënten. Dat was op twee afdelingen: afdeling De Kastanje met langverblijvers en afdeling B5/B6 met kortverblijvers. Op elke afdeling was ook een groepsgesprek waar ook medewerkers bij waren. De medewerkers mochten alleen luisteren en vragen stellen. Dit heet een spiegelgesprek.
Onderzoek Dagbesteding in GGZ Delfland, locatie Jorisweg, oktober 2011
3
Tot slot is er een bijeenkomst geweest van de cliëntenraad met medewerkers. Op deze bijeenkomst is gesproken over de uitkomsten van het onderzoek. Toen zijn er afspraken gemaakt over het vervolg. En vooral: wat gaat GGZ Delfland doen met de uitkomsten? En hoe gaat de cliëntenraad bewaken dat dit ook werkelijk gebeurt? In dit boekje staat wat er uit alle gesprekken is gekomen. De indeling is als volgt: Dagbesteding: Wat is dat? Wie betaalt dagbesteding? Wat ervaren en willen cliënten? - van afdeling De Kastanje - van afdeling B5/B6 Wat zeggen het management en de medewerkers over dagbesteding? De aanpak van het onderzoek Wat opvalt volgens de onderzoekers: conclusies en tips Hoe verder? De cliëntenraad hoopt dat dit boekje u inspireert. Dat het u aan het denken zet. Bijv. over wat dagbesteding voor u betekent. Wat het met u doet en wat er helpt. En misschien ook wat u mist aan bezigheden of stimulansen. En hoe u hierover met medewerkers kunt praten. Dit boekje is een samenvatting van het onderzoek. Er zijn uitgebreide verslagen van het onderzoek en van de bijeenkomst. Deze kunt u opvragen bij Cliëntenraad Delft (
[email protected]). Als we in dit boekje over cliënten spreken, bedoelen we cliënten die zijn opgenomen op de locatie Jorisweg van GGZ Delfland. Ik wens u veel leesplezier Sara Riezebos Voorzitter Cliëntenraad Delft
Onderzoek Dagbesteding in GGZ Delfland, locatie Jorisweg, oktober 2011
4
Dagbesteding: wat is dat? Wat dagbesteding is hangt af aan wie je het vraagt. Er zijn regels en definities voor, bijvoorbeeld omdat er geld voor moet zijn. En cliënten hebben hun eigen beleving ervan. Om te beginnen een officiële definitie: “… een structurele tijdsbesteding met een welomschreven doel waarbij de cliënt actief betrokken wordt en die hem zingeving verleent”. Dit verstaat de Nederlandse Zorgautoriteit onder dagbesteding. Reguliere dagstructurering en welzijnsactiviteiten zoals zang, bingo en uitstapjes verstaan ze daar niet onder. Ook een andere bron (de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) zegt dat dagbesteding zinvol en gestructureerd moet zijn. Het is een nietvrijblijvende besteding van de dag. Voor mensen onder de 65 jaar vervangt dagbesteding een betaalde baan. Van de cliënten hoorden we dat dagbesteding allerlei doelen kan hebben: het geeft dagritme het geeft invulling aan de dag het bevordert het welzijn het geeft afleiding het leert je beter of weer omgaan met mensen het helpt mee om te herstellen, dat wil zeggen je psychische beperking een plek te geven in je leven het is een eerste stap op weg naar weer aan het werk Er is dus een groot verschil tussen wat dagbesteding officieel is en de beleving ervan door cliënten. Wie betaalt dagbesteding? Cliënten van GGZ Delfland kunnen allerlei dagbestedingsactiviteiten doen. GGZ Delfland kan dat betaald krijgen uit verschillende bronnen: door de gemeente (Wet maatschappelijke ondersteuning, Wmo) door de Zorgverzekeringswet (Zvw) door de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) Het hangt van de situatie van de cliënt af wie er voor betaalt. Grofweg zijn er drie categorieën: u bent in staat in uw eigen woongemeente dagbesteding te doen = Wmo; u bent korter dan een jaar opgenomen = Zvw; u bent langer dan een jaar opgenomen = AWBZ. Misschien kunt u in uw eigen gemeente activiteiten ondernemen. Als u daartoe (weer) in staat bent, is het interessant om de activiteiten die de gemeente aanbiedt te bekijken. De gemeente zorgt ervoor dat er Onderzoek Dagbesteding in GGZ Delfland, locatie Jorisweg, oktober 2011
5
activiteiten zijn om het deelnemen van alle burgers aan de samenleving te bevorderen. De gemeente doet dat meestal niet zelf, maar roept de hulp in van andere organisaties. Denk aan het welzijnswerk, vrijwilligerscentrale, bewonersorganisaties, ouderenwerk en buurt- en sportclubs. Bent u korter dan een jaar opgenomen, dan betaalt de Zvw uw zorg. Ook dagbestedingsactiviteiten. Alle instellingen, ook GGZ Delfland, kunnen naar eigen inzicht bepalen of het geld besteed wordt aan verblijf, behandeling, verpleging, ondersteuning en dagbesteding. Verblijft u langer dan een jaar op een afdeling, dan betaalt de AWBZ. U krijgt daarvoor een indicatie van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Het CIZ stelt vast welke zorg er past bij uw problemen en vragen. Dat doet het CIZ door een zogenaamd Zorgzwaartepakket (ZZP) toe te kennen. Er zijn ZZP’s met en zonder dagbesteding. Op basis van deze toekenning heeft een cliënt recht op een bepaalde soort en hoeveelheid dagbestedingsactiviteiten. Meer hierover staat in het boekje “Gebruikersgids Zorgzwaartepakketten” van het College voor Zorgverzekeringen1. Zoals we zeiden heeft dagbesteding volgens cliënten heel veel doelen. Het is zo dat de financiering van dagbesteding hier niet op aansluit. Sommige dagactiviteiten horen tot het gewone werk, voor andere dagactiviteiten kan een cliënt een indicatie krijgen etc. Voor GGZ-instellingen, dus ook voor GGZ Delfland, is dat een ingewikkelde zaak. Wat ervaren en willen cliënten? De gesprekken met cliënten vonden op twee afdelingen plaats: Afdeling De Kastanje: besloten afdeling, verblijf meestal langer dan 1 jaar Afdeling B5/B6: open afdeling, verblijf korter dan 1 jaar Op elke afdeling hebben we eerst een gesprek met alleen cliënten gehad. Daar waren dus geen medewerkers bij. Daarna was er het zgn. spiegelgesprek. Daar zaten de medewerkers bij. Zij mochten alleen luisteren en vragen stellen. Meer informatie over het onderzoek staat verderop in dit boekje. Daar staat ook precies beschreven hoe de spiegelgesprekken werken. De wensen van cliënten op deze twee afdelingen verschilden. Daarom beschrijven we de uitkomsten van de twee afdelingen apart. Opvallend was dat de cliënten op één punt er precies hetzelfde over dachten: 1
U kunt de gebruikersgids downloaden op de websites www.cvz.nl en www.rijksoverheid.nl. Gebruik als zoektermen ‘gebruikersgids’ en ’geestelijke gezondheidszorg’ en ‘ZZP’. Onderzoek Dagbesteding in GGZ Delfland, locatie Jorisweg, oktober 2011
6
dagbesteding is een onderdeel van je hele leven. Het heeft te maken met hoe je je voelt, hoe je herstelt en hoe je sterker of beter wordt. Dat betekent dat je behandeling, begeleiding en dagbesteding met elkaar te maken hebben. Deze drie moeten als een geheel worden bekeken. De cliënten van De Kastanje over dagbesteding De leefwereld van veel van de cliënten van de Kastanje is niet zo heel groot. Dat betekent dat een groot gedeelte van de activiteiten dicht bij de afdeling moet plaatsvinden. Zo dichtbij als moet en zo ver weg als kan. Cliënten ondernemen zelf activiteiten en ze doen dingen onder begeleiding van iemand van GGZ Delfland. Hieronder staan voorbeelden van beide soorten activiteiten die cliënten noemden.
Wat doen cliënten van de Kastanje Activiteiten onder regie van Zelfstandige activiteiten iemand van GGZ Delfland lezen gymnastiek tv kijken creatieve activiteiten contact met andere maaltijd bereiden cliënten inpakafdeling roken fysiotherapie met een maatje iets leuks uitstapjes gaan doen beautysalon bezoek ontvangen op bezoek gaan naar de Kapel (op zondag) bellen bezoek Grand Café koffieochtend van de cliëntenraad
Cliënten zeggen zich vooral in het weekend te vervelen. Er zijn ook activiteiten waar niemand gebruik van maakt, o.a. zwemmen onder begeleiding, open instuif in sporthal, legpuzzels die in de woonkamer liggen. Een echte reden om dit niet te doen, geven cliënten niet. Cliënten hebben ook wensen, zowel voor activiteiten met als zonder begeleiding. Wat zijn wensen van cliënten van de Kastanje Activiteiten onder regie van Zelfstandige activiteiten iemand van GGZ Delfland zelf gebruik kunnen maken dingen maken die leuk of van een ruimte waar mooi zijn (voor jezelf of
Onderzoek Dagbesteding in GGZ Delfland, locatie Jorisweg, oktober 2011
7
materialen beschikbaar zijn meer activiteiten in het Grand Café ruimere openingstijden Grand Café, vooral in het weekend
om weg te kunnen geven) vaker de mogelijkheid voor een beautybehandeling meer 'maatjes', vrijwilligers die met een cliënt regelmatig iets doen het zoveel mogelijk zelfstandig bereikbaar zijn van activiteiten
Ook zouden cliënten graag zien dat ze op een positieve manier gestimuleerd worden tot activiteiten. Cliënten geven de volgende tips: cliënten samen naar een activiteit laten gaan activiteiten aanprijzen, cliënten enthousiasmeren, vooral om te BLIJVEN gaan activiteitenbegeleider onderzoekt samen met een cliënt wat hij of zij wil en kan. Hierop aansluiten met activiteiten Naast activiteiten geven cliënten aan behoefte te hebben aan privacy. Ze willen graag dat medewerkers de tijd voor hen nemen en rekening houden met wat ze op dat moment aan kunnen. Vraag interviewer: "Wat zou je graag willen doen?" Antwoord cliënt: "Meer met elkaar, gewone dingen doen en dat de begeleiding me wat meer met een warm gevoel stimuleert". De cliënten van Afdeling B5/B6 over dagbesteding De cliënten van deze afdeling zitten er erg verschillend bij. Sommigen zijn nog aan het bijkomen van een crisisperiode. Anderen gaan al weer bijna terug naar huis. Niet zo vreemd dus dat zij dagbesteding allemaal een beetje anders zien en dat de activiteiten die ze ondernemen heel verschillend zijn. Naarmate het beter met hen gaat, doen ze het liefst dingen buiten de afdeling. Een greep uit wat de cliënten noemden: Wat doen cliënten van Afdeling B5/B6 Activiteiten onder regie van Zelfstandige activiteiten iemand van GGZ Delfland Op het terrein Op het terrein gebruik creatieve ruimte corvee wandelen over terrein gebruik computerruimte tafeltennissen op afdeling sporten (fitness, voetbal, yoga, zwemmen) creatieve activiteiten Buiten het terrein werkgerichte activiteiten, fitness (in de stad) o.a. inpakafdeling, werken
Onderzoek Dagbesteding in GGZ Delfland, locatie Jorisweg, oktober 2011
8
de stad in gaan boodschappen doen even thuis op bezoek bezoek bibliotheek bezoek moskee
in het Grand Café, tuin ontspanningstherapie muziektherapie
Buiten het terrein DAC (dagactiviteitencentrum) werkgerichte activiteiten, o.a. fietsenwerkplaats
Cliënten waarderen het ruime aanbod aan activiteiten. De meesten weten wel wat er zoal te doen is. Vooral als je nieuw bent is het prettig als het aanbod ergens overzichtelijk staat. Suggesties zijn een boekje/map met alle mogelijkheden, een weekagenda op een bord en het actief bespreken van de mogelijkheden met een cliënt. In het weekend zijn de mogelijkheden beperkt. Cliënten van B5/B6 noemen dus veel soorten activiteiten. Ze noemen ook veel soorten doelen die dagbesteding voor hen heeft: je tijd op een goede en prettige manier doorkomen rustig worden of blijven in je hoofd je zinnen verzetten onder de mensen blijven herkennen van een normaal dagritme en leefpatroon (net als thuis) leren omgaan met bepaalde gevoelens nieuwe dingen leren als opstap voor werk leren om weer aan het werk te gaan Over een ding zijn alle cliënten het eens: Dagbesteding helpt bij je herstel.
Wat zijn wensen van cliënten van Afdeling B5/B6 Activiteiten waar medewerkers Zelfstandige activiteiten van GGZ Delfland een actieve rol in hebben rustige, prikkelarme stimuleren van onderlinge omgeving om dingen te contacten van cliënten doen door de verpleging op de ruimere openingstijden afdeling computerruimte beter toezien op uitvoering huisdier dicht in de buurt corvee en hygiëne (nu weinig plaatsen in cliënt leidt de dagopening kennel) in plaats van een luxe wensen: grotere verpleegkundige fitnessruimte en een mee-eten door medezwembad op het terrein werkers: daardoor ontstaat huiskamer met gelijkwaardige huiskamergevoel: mensen communicatie en een
Onderzoek Dagbesteding in GGZ Delfland, locatie Jorisweg, oktober 2011
9
lezen er, doen er spelletjes, praten met elkaar map op afdeling met alle activiteiten weekoverzicht activiteiten op een bord
natuurlijk moment van informatie delen aanzetten tot activiteiten op de afdeling (bijv. samen een spelletje doen, tafeltennissen) meer activiteiten in het weekend
Vraag interviewer: "Bespreek je je dagactiviteiten wel eens met je behandelaar?" Antwoord cliënt: "Nou nee. Maar nu je het zegt, dat is best een goed idee." Wat zeggen management en medewerkers over dagbesteding? Management en medewerkers zien dagbesteding als een belangrijk onderdeel van de behandeling. Dagbehandeling heeft volgens hen verschillende functies: stimuleren van herstel en terugvalpreventie ontmoeten van anderen reguleren van agressie vermaakt worden afleiding hebben, bezig zijn structuur aanbrengen in de dag Welke functie dagbesteding heeft voor een cliënt verschilt per cliënt. Voor cliënten die bezig zijn met reïntegratie en herstel werkt dagbesteding aan het weer oppakken van bezigheden. Dagbesteding bereidt deze cliënten voor op terugkeer in de maatschappij. Daarnaast zijn er cliënten die langdurig op zorg zijn aangewezen. Terugkeer naar zelfstandig wonen met of zonder begeleiding is niet op korte termijn te verwachten. En er zijn cliënten die net een crisis achter de rug hebben. Voor deze cliënten vindt men dagbesteding goed voor het structureren van de dag, het welzijn, als afleiding, het bezig zijn en voor het ontmoeten van anderen. Het management van GGZ Delfland vindt het belangrijk dat voor beide groepen cliënten wordt nagedacht over hoe dagbesteding er uit moet zien. Velen delen de mening dat dagbesteding meer voor cliënten kan betekenen dan nu het geval is. Management en medewerkers zien graag dat verpleegkundigen en behandelaars daarom steeds meer aan dagbesteding denken. Dat zij, nog meer dan nu, nadenken over hoe dagbesteding kan bijdragen aan het herstel of handhaving van de cliënt Concreet noemen medewerkers drie dingen waarmee ze binnen heel GGZ Delfland aan de slag willen: 1. Meer contact tussen medewerkers van de afdeling, van Dagbesteding en behandelaars
Onderzoek Dagbesteding in GGZ Delfland, locatie Jorisweg, oktober 2011
10
2. Meer aandacht voor het leren omgaan van cliënten met anderen (sociale vaardigheden) 3. Meer inzetten van vrijwilligers en maatjes, niet als bezuiniging, maar voor het stimuleren van contacten tussen cliënten en nietcliënten. Behandelaars, verpleging en medewerkers van Dagbesteding hebben geen vast overleg met elkaar. Een cliënt heeft een behandelplan, een verpleegplan en hij doet aan dagbesteding. Het is niet één plan dat met elkaar besproken wordt. Medewerkers van de afdeling en dagbesteding zouden dat wel een goede zaak vinden. Cliënten ontmoeten elkaar dagelijks. Vanwege hun problemen is omgaan met anderen niet altijd even gemakkelijk. GGZ Delfland zou uitdrukkelijk aandacht kunnen besteden aan hoe cliënten kunnen leren dit te doen. Denk aan dingen als: hoe ga ik prettig om met anderen? hoe geef ik mijn grenzen aan? hoe onderhoud ik vriendschap? hoe ga ik om met afspraken? hoe onderhandel ik met anderen? Als je deze dingen (opnieuw) leert, maakt dat de onderlinge contacten beter. Daardoor kunnen cliënten meer voor elkaar gaan betekenen. De medewerkers van Dagbesteding denken daar vaker aan dan de medewerkers op de afdeling. Misschien zou dat meer moeten en kunnen gebeuren, zo vinden de medewerkers. De organisatie wil ook meer met vrijwilligers gaan werken. Te denken valt aan het helpen uitvoeren van activiteiten. Of het koppelen van een vrijwilliger aan een cliënt: die worden maatjes. De vrijwilliger en het maatje ondernemen samen activiteiten. Er zijn nu nog weinig vrijwilligers betrokken bij de zorg voor cliënten. Tot slot hebben de medewerkers enkele concrete suggesties: meer naar de afdelingen komen van medewerkers van dagbesteding om cliënten warm te maken voor deelname aan activiteiten. op de afdeling meer de tijd nemen voor cliënten; meer een beroep doen op de cliënt zelf (met name op De Kastanje); voor afdeling B5/B6: zoeken van een rustige plek voor cliënten De aanpak van het onderzoek We hebben vier stappen gezet in het onderzoek: 1. Uitzoeken van de regels, afspraken en dagelijkse praktijk 2. Gesprekken met medewerkers (van afdelingen en de staf) 3. Gesprekken met cliënten, zonder en met medewerkers erbij 4. Bespreken van de uitkomsten en een koers uitzetten Onderzoek Dagbesteding in GGZ Delfland, locatie Jorisweg, oktober 2011
11
We vonden het belangrijk dat iedereen met elkaar in gesprek gaat. Dat medewerkers van elkaar horen hoe ze over dagbesteding denken. Dat cliënten hun ervaringen met elkaar delen. En vooral: dat medewerkers van cliënten horen hoe ze dagbesteding ervaren. De beleving van cliënten stond daarbij voorop. Met deze kennis is daarna bedacht hoe het nu verder moet. GGZ Delfland heeft haar doelstellingen rond dagbesteding concreet gemaakt. En GGZ Delfland heeft aangegeven hoe ze verder gaat. Eind 2011 wil ze, samen met de cliëntenraad, kijken hoe het met de afspraken staat. In dit boekje rapporteren we alleen de uitkomsten van stap 1 t/m 3 van het onderzoek. Stap 1 en 2 zijn op alle klinische afdelingen van GGZ Delfland, locatie Jorisweg gedaan. Vanwege beperkte tijd en geld zijn daarna twee afdelingen gekozen om met cliënten te spreken. Er is gekozen voor twee heel verschillende afdelingen: De Kastanje en afdeling B5/B6. De Kastanje is een besloten afdeling waar cliënten langdurig verblijven. Meestal langer dan een jaar. Er verblijven 24 cliënten, vooral tussen de 35-65 jaar. Afdeling B5/B6 is een open afdeling. Cliënten verblijven er hooguit enkele maanden. De verwachting was dat cliënten op deze twee afdelingen de dagbesteding heel verschillend ervaren. En ook dat zij andere wensen hebben. Het uitwisselen van ervaringen tussen cliënten en medewerkers is met een speciale methode gedaan: het spiegelgesprek. Ter voorbereiding daarop en om de uitkomsten goed te laten landen, is als volgt gewerkt: 1. Voorbereiding informeren en ‘werven’ van cliënten door leden van de cliëntenraad en het afdelingshoofd; laagdrempelige gespreksbijeenkomst op de afdeling met koffie en koekje met vrije inloop, alleen voor cliënten. Er zijn GEEN medewerkers bij. Twee onderzoekers begeleiden dit gesprek en schrijven op flappen wat iedereen zegt. Leden cliëntenraad zijn als toehoorder aanwezig. aparte bijeenkomst voor medewerkers: manager, verpleegkundigen en medewerkers die dagbestedingsactiviteiten verzorgen. De onderzoekers informeren hen over de werkwijze van het spiegelgesprek. Ook kunnen ze vragen aandragen voor de eerste bijeenkomst met alleen cliënten. 2. Uitvoering het feitelijke spiegelgesprek: cliënten die willen, gaan in een kring van stoelen zitten. Daaromheen zitten de medewerkers. De onderzoekers bespreken de uitkomsten van het vorige gesprek met de cliënten. Cliënten kunnen dingen toevoegen. Medewerkers mogen plaats nemen op een stoel in de middelste kring. Zij mogen een vraag stellen. De cliënten geven antwoord. De Onderzoek Dagbesteding in GGZ Delfland, locatie Jorisweg, oktober 2011
12
medewerker gaat weer terug naar zijn plaats. Leden cliëntenraad zijn als toehoorder aanwezig. 3. Nazorg de onderzoekers bespreken het spiegelgesprek na met de medewerkers de onderzoekers maken een verslag van het spiegelgesprek en geven dit aan de cliëntenraad bijeenkomst met cliëntenraad, management en hulpverleners. Daarin besproken hoe GGZ Delfland aan de slag gaat met de uitkomsten van het onderzoek. Wat opvalt volgens de onderzoekers: conclusies en tips Belangrijkste conclusie is dat dagbesteding in de beleving van cliënten helpt bij hun herstel! Behandelen, begeleiding en dagbesteding hebben dus alles met elkaar te maken. Ten tweede valt op dat alle cliënten dagbesteding als een belangrijke manier zien om een zo normaal mogelijk leven te leiden. Met een dagritme, dagelijkse beslommeringen, ontmoeten van andere mensen, ook niet-cliënten, samen dingen doen, je (weer) nuttig voelen. Wensen van cliënten gaan vooral over HOE er met dagbesteding wordt omgegaan. Veel minder met wensen over het aanbod. Belangrijk vinden cliënten: dat medewerkers zich merkbaar om hun bekommeren (m.n. op De Kastanje); dat medewerkers cliënten actief vragen naar hun wensen; dat naar dagbesteding, behandeling en begeleiding als een geheel gekeken wordt, die met elkaar samen hangen. Suggesties voor GGZ Delfland Op basis van het onderzoek hebben de onderzoekers enkele suggesties voor GGZ Delfland: het stimuleren van een vanzelfsprekende ontmoeting tussen zowel cliënten onderling als tussen medewerkers en cliënten. Zoveel mogelijk nabootsen van het 'dagelijks leven', waaraan ook de verpleging actief en betrokken deelneemt. aandacht besteden aan stimuleren en leren van sociaal gedrag; uitdrukkelijker aandacht voor dagbesteding als hulpmiddel bij herstel van cliënten op ALLE afdelingen. Hierover zullen zowel de mensen van dagbesteding als behandelaars en verpleging moeten nadenken. aandacht voor het ontmoeten van niet-cliënten. Denk aan de inzet van vrijwilligers en voor enkele afdelingen aan zgn. 'maatjes' Onderzoek Dagbesteding in GGZ Delfland, locatie Jorisweg, oktober 2011
13
meer uitwisseling tussen verblijfsafdeling en dagactiviteitenmedewerkers over hoe het met een cliënt gaat blijvend stimuleren van cliënten en aandacht voor het op gang brengen van dynamiek tussen cliënten, zodat ze minder afhankelijk worden van de leiding aandacht voor de grote verschillen in behoeften van cliënten: hoe kun je daar ruimte aan geven. Denk aan rust zoeken voor de ene cliënt en andere cliënten die juist onrustig zijn.
Daarnaast hebben de onderzoekers enkele tips voor de cliëntenraad: vasthoudend zijn in de integrale benadering van dagbesteding, behandeling en verpleging in het overleg met de Raad van Bestuur Behoud de koffieochtenden op de afdelingen of breidt deze waar mogelijk uit: het biedt cliënten een luisterend oor en het geeft de cliëntenraad informatie over wat er onder cliënten leeft stimuleer het gebruik van de zgn. spiegelgesprekken: het brengt een gelijkwaardig en open gesprek tussen cliënten en medewerkers op gang. Bewaak daarbij de onafhankelijkheid van de gespreksleiding en de onderwerpkeuze. Hoe verder? Er heeft inmiddels een bijeenkomst plaatsgevonden waarin de uitkomsten met de directie en beleidsmedewerkers van GGZ Delfland zijn besproken. Daar zijn afspraken gemaakt over hoe met de suggesties verder te gaan. De cliëntenraad houdt een vinger aan de pols over de voortgang. De cliëntenraad heeft een vast overleg met de Raad van Bestuur en de directie Doel (voorheen directie Dagbesteding). Ook heeft de cliëntenraad informeel overleg met enkele beleidsmedewerkers en met afdelingsmanagers. De gemaakte afspraken over dagbesteding staan elke keer op de agenda. De voortgang wordt steeds besproken. Op de koffieochtenden hoort de cliëntenraad van de cliënten zelf wat er is veranderd. Deze informatie gebruikt de cliëntenraad in de genoemde overleggen.
Onderzoek Dagbesteding in GGZ Delfland, locatie Jorisweg, oktober 2011
14
Meer informatie over het onderzoek Een uitgebreide rapportage van het onderzoek is op te vragen bij de cliëntenraad. De twee rapporten zijn: Cliëntenraad Delft GGZ Delfland en Adviesbureau STOEL. Kwaliteitstoetsing vanuit cliëntperspectief. Klinische dagbesteding Jorisweg. Deel 1: visie en beleid. juni 2010. Cliëntenraad Delft GGZ Delfland en Adviesbureau STOEL. Kwaliteitstoetsing vanuit cliëntperspectief. Klinische dagbesteding Jorisweg. Deel 2: cliënten zelf aan het woord. januari 2011. Contactgegevens Cliëntenraad Delft GGZ Delfland Sint Jorisweg 2, 1e etage, Medisch Centrum kamer 2005 Postbus 5016 2600 GA Delft 015-2607513
[email protected] www.clientenraaddelft.nl
Onderzoek Dagbesteding in GGZ Delfland, locatie Jorisweg, oktober 2011
15