Een cruise op de Donau van 30 mei tot 10 juni 2013 (met onvoorzien toemaatje) Door Michel Faucq De vermoeidheid, het wachten, de talloze identiteitscontroles enz…, de dag van ons vertrek vergeten we, echter onze aankomst in de haven van Tulcea in Roemenië niet. Daar ligt de M.S., een droomschip in schitterend wit, aangemeerd op ons te wachten. Dit schip werd trouwens gebouwd op de werf Meuse et Sambre te Namen. En het begint al goed want Roger verjaart en daar wordt een glaasje op gedronken. Het gezelschap geniet volop. Doe zo voort vrienden!. De volgende dag, vroeg in de ochtend bezoeken we het prachtige natuurreservaat in het toegankelijke deel van de Donaudelta. We staan in bewondering voor dit idyllisch vogelparadijs dat zich uitstrekt over 5050 km² en waarvoor de pelikaan en de witte lelie symbool staan. De fauna en flora met haar rijke variaties zijn nauwelijks te onderscheiden van op de boot. Er zijn reigers, ibissen, aalscholvers, zeemeeuwen en vele andere soorten, soms moeilijk te herkennen van op afstand. ‘s Namiddags start onze cruise. Wat een brede en indrukwekkende stroom! We varen langs aanlegsteigers, dorpen en steden met daartussen overal wilgen, populieren en veel groen. En dan te bedenken dat de Kelten op weg naar onze contreien hierlangs kwamen en dat de Romeinen hier heersten gedurende meer dan 150 jaar. Er zijn knappe koppen bij de gepensioneerden van de NBB. Marie-Jeanne Desmet kaapte de hoofdprijs weg in de ‘wedstrijd van Beroemde Figuren’ en dat was geen makkie. Nog andere deelnemers behaalden ook een goed plaats. Dikke proficiat ! ’s Nachts stroomopwaarts varen gebeurt niet in alle stilte. Het geronk van de krachtige motoren kan danig de nachtrust verstoren. Maar zaterdagochtend schijnt de zon volop en iedereen is goedgezind. Ons bezoek aan Boekarest (letterlijk: stad van de vreugde) start aan ‘het huis van het volk’ of het parlementspaleis, een overweldigend imponerend gebouw dat Ceaucescu liet optrekken om er alle diensten onder toezicht van de communistische partij in onder te brengen. In de stad ziet men een waaier van architecturale stijlen. Na de lunch, opgeluisterd door muziek en folkloristische dansen, brengen we een blitzbezoek aan het Ecomuseum. Toevallig is het op deze zaterdag ook het feest van de kinderen. Het moet gezegd dat een paar buitengewone dingen onze aandacht trekken zoals daken zonder schouw (om aan de belastingen te ontsnappen), huizen omringd door terrassen en de “borde” half ondergronds gebouwd om in de winter de warmte en in de zomer de koelte binnen te houden. Na nog een omweg langs de patriarchenkerk met haar schitterende ikonen keren we per bus terug naar de Donau, die we oversteken om zo in Bulgarije te belanden ! Zondag beginnen we eerst met een bezoek aan een minuscuul klein klooster ingegraven in een kalkrots. Daarna volgen de officiële gebouwen van Roese, de nationale helden en de Alexander Nevski-kathedraal. Wij onthouden vooral de verrukkelijke geur van de zilverlinde en de talrijke fonteinen en waterstralen die de publieke pleinen verfraaien. Maar de tijd
dringt, we moeten verder. Nauwelijks terug aan boord en de MS l’Europe zet koers richting Belgrado. In de late namiddag varen we langs de site waar de beroemde Slag van Nicopolis (1356) plaats vond en de Ottomanen voet aan wal kregen in de Balkan. Om onze terugkeer naar de Greenwich tijdzone te bezegelen stellen Tony en Danielle voor, telkens iemand jarig is in het gezelschap , ’s avonds (aan tafel) een drankje aan te bieden. Dit voorstel wordt op een donderend applaus onthaald. Om het impact van deze tegemoetkoming enigszins af te zwakken besluit Tony enkele dagen op dieet te gaan. Op het menu: consommé en balkanpillen! Tony toch, je blijft ons verrassen. Maandag, zeer vroeg in de ochtend, bereikt ons schip de Servisch Bulgaarse grens. Hier gedurende tientallen kilometers enkel kale oevers. Het hoogtepunt van de dag is de doorvaart langs de beroemde IJzerenpoort met de twee enorme sluizen Djerdap I en II gebouwd aan de vernauwing van de Donau. Tientallen miljoenen jaren geleden zijn hier 2 bergketens, de Karpaten en het Balkangebergte, op elkaar gebotst. De geschiedenis heeft hier veel sporen nagelaten zoals de Tabula Traiana die verwijst naar de keizersroute die Rome met de provincie Dacië ( Oosten van Roemenië) verbond. En ook het in een rots uitgehouwen kolossale beeld van koning Decebal, de aartsvijand van Trajanus . Vanaf hier dijt de majestueuze stroom rustig uit. Nog altijd weinig scheepvaart te zien en ook geen bruggen die de Donau overspannen. Die avond horen we voor het eerst geruchten over aanhoudende stortregens in Duitsland. We besteden er nauwelijks aandacht aan. Dinsdag regent het lichtjes wanneer we Belgrado en zijn burcht bezoeken, gelegen aan het kruispunt van de Donau en de Seva. Belgrado, vaak herrezen uit eigen as, werd 39 maal ingenomen. In 1521 belegerde Sultan Suleyman I de stad. Sporen van de Nato luchtaanvallen tijdens de laatste Balkanoorlog zijn nog altijd zichtbaar. De nieuwe kathedraal Sint Sava, aan de buitenkant versierd met witte marmer, is het tweede grootste orthodoxe kerkgebouw. De afwerking van het interieur is voorzien voor het einde van de 21ste eeuw. Het meest precieuze patrimonium van Servië is te vinden in de kloosters. Wij bezoeken dat van Krušedal. Via de ‘filioque’ kwestie introduceert onze gids ons in de subtiliteiten van de theologie. Volgens de orthodoxe kerk komt de H. Geest voort uit de Vader. Voor de katholieken uit de Vader en de Zoon en dit sinds Karel de Grote die hiervoor de toenmalige paus onder druk zette. De onenigheid tussen de twee godsdiensten gaat over volgende punten: de suprematie en de onfeilbaarheid van de paus, ongedesemd brood i.p.v. gedesemd brood, verplicht huwelijk voor de popen vóór hun inwijding, het niet aanvaarden van het dogma van de Onbevlekte Ontvangenis (de H. Maagd heeft aan de zonde weerstaan
volgens de orthodoxen). Tot slot monniken huwen niet en de bisschoppen worden onder hen verkozen. Na een haastig bezoek aan Sremski Karlovci (waar in 1699 voor het eerst aan een ronde tafel werd onderhandeld voor een vredesverdrag – nog één) en een wandeling in het centrum van Novi Sad, het culturele en letterkundig centrum van alle Serviërs, keren we terug naar de boot. Die avond krijgt Luc van de bemanning de gelegenheid om zijn talenten als model typist te demonstreren. Woensdagvoormiddag maakt ons schip een halte in Mohăcs waar voor de geschiedenis van ons continent 2 belangrijke veldslagen plaats grepen. In 1526 verpletterde Sultan Suleyman I het Hongaars-Oostenrijks leger en in 1687 verslaat het Habsburgse leger van keizer Leopold I definitief de Ottomaanse troepen. We kunnen ter plaatse vaststellen dat de toegangspoorten naar de EU landen stevig vergrendeld zijn aan Hongaarse zijde. Alle reisgenoten worden trouwens aan een grondige controle onderworpen. De namiddag brengen we door op de uitgestrekte vlakte van Transdanubië waar het kweken en verhandelen van paprika floreert. De streek van Kalocsa zou kwalitatief de beste paprika produceren (tot 4000 ton per jaar). Het was vertrekkend van paprika dat de Hongaarse nobelprijswinnar Albert Szent-Györgyi vitamine C ontdekte. De daguitstap eindigt in apotheose : Puszta ruiters stellen ons alle facetten van hun kunnen te paard ten toon. Enkele pseudo-schoonmoeders krijgen zelfs van de zweep.
Een zeer geslaagde gala avond om deze mooie dag af te sluiten. En dan nog dit: als kers op de taart winnen Marie-Claire en Luc Meersman de tweede ‘wedstrijd van Beroemde Figuren’. Ook gefeliciteerd ! Jammer genoeg bereiken ons meer en meer onrustbarende geruchten over wateroverlast en overstromingen in Duitsland en Oostenrijk. De M.S. l’ Europe zal trachten tot in Boedapest te geraken waar onze cruise vroegtijdig zal eindigen. De volgende ochtend vernemen we dat de aangekondigde overstromingen erger zullen zijn dan die van 2002. Belgrado heeft gelukkig op het einde van de 19de eeuw zijn oevers opgetrokken en sindsdien is het centrum van de stad niet meer ondergelopen. In elk land dat we aandoen begint het bezoek bij de nationale helden. Net zo in Boedapest. Onze gids heeft het ook over het Groot-Hongarije van vóór 1918, dat veel uitgestrekter was. Men schat dat er nu 16 miljoen Hongaren buiten Hongarije wonen. Naar goede gewoonte bezoeken we vervolgens het Koninklijk Paleis en dan het Vissersbastion.
De zeven paviljoenen in de vorm van een ‘yurt’ herinneren ons eraan dat de Hongaren afkomstig zijn van de Aziatische steppe. De Magyars waren de machtigste clan. Vandaar dat hun naam terug te vinden is in de Hongaarse benaming van Hongarije. ’s Namiddags: vrij om te kuieren in de stad of zalig niets te doen. ’s Avonds Hongaars diner en tegelijk afscheid nemen van de zeer vriendelijke en gedienstige bemanning. Weeral een geslaagde avond. Weggaan is een beetje sterven... zegt het spreekwoord. En ja, we zijn wat geëmotioneerd bij het verlaten van de M.S., dat prachtige schip. Grote opwinding voor we de bus opstappen, maar het vrouwelijk duo Laurel en Hardy en het leidinggevend personeel houden toezicht en leiden alles in goede banen. We bereiken de grote vlakte van Boedapest tot Bratislava, een uitgestrekt gebied met een intensieve landbouwcultuur. Hier geen vee, weinig bomen maar ook geen enkel onbenut landbouwplekje. Pas bij onze aankomst in Bratislava realiseren we de catastrofale omvang van de overstromingen in Duitsland bij dit begin van juni 2013. De Donau, gemiddeld 3,5m hoog bereikt nu het alarmpeil van 10,33m. En dan is nota bene het peil reeds een meter gedaald tegenover de avond voordien. Gelukkig hebben ook hier de verantwoordelijke autoriteiten geïnvesteerd om de bewoners te beschermen tegen wateroverlast. In de stad vind je nog overal de sporen nagelaten door de Oostenrijkse Habsburgers: barokke en neoklassieke gevels in delicate pastelkleuren, lanen met bomen, muziek in de straten. Het kasteel, een vierhoekige burcht uit de 14de eeuw, is bijna gerestaureerd. De nog bestaande stadswallen dateren uit dezelfde periode. Maar onze gedachten zijn reeds elders. We logeren in Wenen in een tour- hotel, uitgerust met de meest moderne gadgets, zoals een smartcard om de kamerdeur te openen. En wonder boven wonder na wat proberen en oefenen slaagt iedereen erin toegang te krijgen tot zijn kamer die vrij ruim blijkt. Hier zullen we de laatste drie dagen logeren. Zaterdagmorgen en de stad baadt in stralend zonlicht. De naam Wenen roept al onmiddellijk een resem beelden op : keizer Frans-Jozef en de Weense stijl die hij koesterde, Sissi, Weense koffie, Mozart, Johan Strauss en de Mooie Blauwe Donau, kortom de hele Weense pracht en praal. We logeren toevallig naast het 3de internationaal centrum van de Verenigde Naties. Dank zij de Nieuwe Donau, een kanaal langs de stroom, blijft Wenen nu gevrijwaard van overstromingen. En dan is daar ook nog het Prater met zijn reuzenrad, het tweede symbool van Wenen, dat al draait sedert 1887. Op de Ringstraße bevinden zich de belangrijkste gebouwen opgetrokken ten tijde van keizer Frans-Jozef. Grote historische figuren staan er in de kijker. Ere wie ere toekomt: Johann Strauss die de traditie van de 1ste violist introduceerde, maar ook Schwarzenberg, die Napoleon versloeg in 1813, en Gustav Klimt, eerste voorzitter van de toen innoverende Jugenstil stroming. We gaan langs de Naschmarkt, die insiders de maag van de stad noemen, daarna langs de Flohmarkt, om tenslotte na nog een paar kilometers uit te komen op de esplanade van Schönbrunn, het kasteel van de gekroonde hoofden. Deze parel van architectuur met zijn okergele muren wordt geflankeerd door een barok park , dat overheerst wordt door een imposant tuinpaviljoen.
Binnenin het gebouw op het voorplan : Maria-Theresia, keizerin, moeder van 16 kinderen met haar echtgenoot Frans - Stefanus waar ze hartstochtelijk van hield. Het is onbegonnen werk alle schatten in het kasteel op te noemen. Vermelden we enkel het met de hand geschilderde rijstpapier in de blauwe Chinese kamer, de miljoenenkamer met lambrisering van zeer zeldzaam rozenhout, de weelderige Brusselse wandtapijten en het paradebed van Maria-Theresia. Het geleide bezoek eindigt op de Stephanplatz, het hart van de stad. We hadden deze keer een uitstekende gidse en onder haar geleide was het een waar festijn de hoofdstad van het gewezen Hongaars-Oostenrijks keizerrijk te (her)ontdekken. De kwaliteit van de maaltijden is niet van niveau om over naar huis te schrijven. Erger nog een groep Denen die meereist waagt het zelfs te proberen de drankjes, ons door de KVGNBB zo genereus aangeboden, te bemachtigen. Maar dat is zonder Tony gerekend. Ook mogen we niet vergeten de inspanningen van de drie M.S. l’Europe begeleiders te vermelden. Ze hebben intensief achter de schermen gewerkt om ons verblijf in Wenen zo aangenaam mogelijk te maken. Hoed af voor u, beste vrienden. Zondagochtend is het zalig niets doen en ’s namiddags brengen we een bezoek aan de befaamde benediktijnerabdij van Melk. Het was de aristocratische familie Babenberger die de site aan de monniken schonk in 1089. De huidige gebouwen - ook in okergeel zoals Schönbrunn – werden opgetrokken tussen 1702 – 1738. De stijl is barok in de pure traditie van het contra-reformisme Van ver gezien is het een van de meest imposante gebouwen die we bezochten. In een aantal vleugels is een lyceum voor gemengd onderwijs gehuisvest. De abdij bezit ongeveer 5000 ha grond en krijgt jaarlijks ongeveer een half miljoen bezoekers over de vloer. Hier ook is het onmogelijk alle schatten op te sommen. Onthouden we vooral de spiegelzaal – een voorstelling van het oneindige – het prachtige retabel, terecht de bijbel der armen genoemd, de marmeren zaal in indrukwekkend rode marmer van Salzburg (de rest was in pleister) en tot slot de bibliotheek van de monniken die zowat 100 000 werken bevat en ± 700 incunabels. Van boven op het terras is het zicht op de benedenstad en de Donau, die bijna terug op zijn normaal peil is, adembenemend. Drie dagen eerder stonden alle huizen langs de oevers van de rivier onder water. Nu is er niets meer van te zien. Een cruise haar naam waardig eindigt altijd met een plezante noot. Deze keer zijn de vaders aan de beurt. Tweede zondag van juni betekent Vaderdag in België. Proost ! Om af te sluiten citeer ik nog graag de Oostenrijkse dichter Wilhem Busch : « Es wird mit recht ein guter Braten, gerechnet zu den guten Taten ». Vertaald: Er wordt met recht een goed gebraad, gerekend bij een goede daad.
Onze terugreis ter sprake brengen is slechte herinneringen ophalen. Daarom hou ik het kort. Geen ongelukken, geen autopech maar voor de rest kregen we ons deel: een botsing met vrachtwagens, ondergelopen snelwegen, 5 uur file en nadien een terugkeer naar Brussel in ijltempo! Gelukkig namen de buschauffeurs altijd de juiste beslissing. Nogmaals een woord van dank aan onze begeleiders Danielle en Tony en hun respectievelijke wederhelften alsook felicitaties aan alle medereizigers: altijd op tijd en met de glimlach op het gelaat, zelfs in benarde omstandigheden. Zullen we ze allemaal een medaille in chocolade overhandigen – Belgische natuurlijk.
-------------------
