een breder draagvlak was nodig. Vanaf 2000 heet de bijeenkomst daarom een 'interlevensbeschouwelijke bezinningsbijeenkomst'

sep 2006

INTERLEVENSBESCHOUWELIJKE VIERING PRINSJESDAG Rein Zunderdorp, voorzitter van het HV, verzorgt de inleiding dit jaar. Deze keer is het thema van de bijeenkomst:‘Vriendschap als vorm van verbondenheid'.

Al ruim veertig jaar vindt

ter gelegenheid van de opening van het nieuwe parlementaire jaar, op de derde dinsdag van september, een interlevensbeschouwelijke bijeenkomst plaats. In de Grote Kerk in Den Haag, om 10:30 uur, komen leden van het parlement en vertegenwoordigers van verschillende levensbeschouwelijke denominaties bijeen. Naast leden van de regering en het parlement wordt de bijeenkomst ook bezocht door geïnteresseerden. De ontmoeting tussen levensbeschouwing en regering die begonnen is in 1965 was oorspronkelijk een gebedsbijeenkomst. Vanaf de 90er jaren kon deze ontmoeting niet langer beperkt blijven tot christelijke geloofsgemeenschappen en de katholieke kerk,

een breder draagvlak was nodig. Vanaf 2000 heet de bijeenkomst daarom een 'interlevensbeschouwelijke bezinningsbijeenkomst'.

De inleiding wordt dit jaar

verzorgd door het Humanistisch Verbond. Rein Zunderdorp, voorzitter van het HV, zal als eerste spreken over het thema van dit jaar: Vriendschap als vorm van verbondenheid. Na de inleiding zullen joden, christenen, hindoes, moslims en boeddhisten op dit thema variëren.

In dit nummer: *VIERING PRINSJESDAG *PALAVER 24 SEP *FILMOCHTEND 22 OKT *CURSUS KOPSTUKKEN *PALAVER IN WOERDEN OP 21 NOV *OP ZOEK NAAR EVENWICHT *AFDELINGSBLAD *REDACTIERAAD *JAARVERGADERING *ERASMUS NACHT / DAG

Adresstikker

De bijeenkomst wordt ge-

dragen door een tiental landelijke, wereldbeschouwelijke en culturele organisaties, waaronder het Humanistisch Verbond. Deze interlevensbeschouwelijke bijeenkomst, in het bijzijn van veel leden van regering en parlement, staat open voor alle belangstellenden en is gratis toegankelijk. ***

Retouradres: Egelantierlaan 8 2803 CB Gouda

Colofon Lichtkrant uitgegeven door het Humanistisch Verbond MiddenHolland verschijnt 4x per jaar. Redactie adres: redactie-MH@ xs4all.nl De redactie behoudt zich het recht voor aangeleverde stukken in te korten. © 2006 HV Midden-Holland

1

PALAVER ZONDAG 24 SEPTEMBER Graag nodigen wij u uit

voor een Palaver op zondagochtend 24 september van 11:00 uur tot 13:00 uur, in Café Résistance, Verzetsmuseum, Turfmarkt 30 te Gouda. Harry Beishuizen, docent levensbeschouwelijke vorming, zal een inleiding houden over het onderwerp: Kan voor een humanist een leven na de dood betekenis hebben, of zijn we te rationeel om over die vraag te willen nadenken? In de voorbespreking ontstond al snel een boeiende discussie, en dat zal ook zeker gaan gebeuren op deze palaver. Hieronder een korte introductie van Harry Beishuizen.

Er zij Licht! In de tekst 'Humanisme

als levensovertuiging', uitgegeven door de ‘Afdeling Verenigingszaken Humanistisch Verbond’ in 1989, staat het volgende: Humanisme is de levensovertuiging waarin de mens wordt gezien als een autonoom en sociaal wezen dat, zonder hulp van een bovenmenselijke macht en zonder het vooruitzicht van een leven na de dood, het eigen leven tot een zinvol geheel kan maken en kan bijdragen aan de verhoging van de kwaliteit 2

van het bestaan van ande- Bij dit onderwerp (op school) vind ik de volgenren. de vragen relevant: In het leerlingenboek 'Perspectief', dat ik als docent 1. Zou je willen, dat er een levensbeschouwelijke vor- ‘leven na de dood’ was/is? ming op een neutrale mid- Noem voor- en nadelen. delbare school gebruik, 2. Hoe zou zo’n hiernastaat in de derde klassen maals ‘georganiseerd’ (pubers van 14/15 jaar) het moeten zijn? Vergelijk het thema ‘de dood’ op het hemel/hel systeem (maar programma. In de para- één kans) met het reïncargraaf over de betekenis natie systeem (meerdere van de dood in de diverse kansen). Wat is rechtvaarwereldgodsdiensten en le- diger? vensbeschouwingen staat 3. Zou u willen dat een onder het kopje ‘Humanis- Bijna-Dood-Ervaring me’ o.a. het volgende: Hu- (BDE) verwijst naar een manisten geloven niet in realiteit; waarom wel/niet? een leven na de dood – de dood is echt het einde van het bestaan.

Ik noem mijzelf aanhan-

ger van het humanistische gedachtegoed en als zodanig heb ik gegronde bezwaren tegen dit zogenaamd ‘humanistische’ standpunt. Om de volgende reden: je kunt niet weten of er wel of niet iets is na de dood. Niemand kan bewijzen dat dan alles afgelopen is. Net zo min als je kunt bewijzen dat er wel iets is, laat staan hoe dat ‘iets’ eruit ziet. Dus is het onredelijk, en daarom ook niet humanistisch om zowel te veronderstellen dat er niets is na de dood als dat er wel iets is. Je kunt op zijn hoogst iets zinnigs zeggen over of je wel of niet zou willen dat er (n)iets is, vergezeld van argumenten natuurlijk.

Deze drie vragen wil ik ter

sprake brengen op de komende Palaver van 24 september. Ik wil voorafgaand een video laten zien, waarin gesprekken met ‘gelovigen’ en ‘ongelovigen’ in de Bijna-Dood Ervaring. Let wel: we gaan niet in discussie over de vraag of zo’n BDE nu berust op hallucinaties of op realiteit. Niemand kan dat bewijzen, dus dat wordt dan een welles-nietes kwestie en dat schiet niet op. Het kan mij ook niet schelen of het echt waar is (merk ik vanzelf wel), maar wel of ik zou

willen dat het waar is en ven op te offeren en het dan vooral: waarom? vliegtuig te laten neerstorten voor het zijn bestemHarry Beishuizen ming kon bereiken. *** Wetenswaardigheden FILMOCHTEND over de film IN HET Dit is de eerste bioscoop FILMHUIS film over 11/9, concenOp zondagochtend 22 ok- treert zich op vlucht 93, de tober is het weer zover dat Boeing die door toedoen we gezamenlijk een film van veertig passagiers en willen gaan bekijken, stewardessen neerstortte in waarover na afloop ge- een leeg veld en zijn doel praat kan worden. De film in Washington niet haalde. wordt vertoond in 'Het Regisseur Greengrass inFilmhuis Gouda', in de terviewde honderden beLethmaetstraat 45 en be- trokkenen. Hij bestudeerde gint om 12:00 uur. De bar talloze documenten en het van het filmhuis is vanaf rapport van de onafhanke11:30 uur open voor een lijke '9/11 Commission'. kopje of drankje vooraf. De toegangsprijs is gereduceerd tot € 5 p/p.

Iedereen is welkom, ook

niet-leden. Neem gezellig een familielid, vriend(in) of kennis mee, zodat zij eens kennis kunnen maken met het Humanistisch Verbond. 'United 93' De film gaat over 'United Airlines vlucht 93' van 11 september 2001, die door terroristen werd overgenomen. De passagiers kwamen er door gesprekken op hun mobiele telefoons achter dat andere vliegtuigen al in de torens van het WTC waren gevlogen en dat hun vliegtuig op weg was naar Washington D.C. De film laat zien hoe de passagiers besloten hun le-

Vervolgens vroeg hij verkeersleiders en piloten om zichzelf te spelen en koos daarnaast voor onbekende acteurs, merendeels uit de theaterwereld van New York. Het resultaat is een indringende inkijk in een van de gitzwartste momenten uit de recente geschiedenis.

Duur: 90 minuten, geregisseerd door Paul Greengrass. Met Christian Clemenson, Trish Gates en David Rasche e.a. ***

CURSUS KOPSTUKKEN VAN HET HUMANISME Deze cursus wordt gege-

ven in Gouda en is bedoeld en geschikt voor iedereen die kennis wil nemen van de grote humanistische denkers. Voorkennis is niet vereist. Doel van de cursus De cursus 'Kopstukken van het humanisme' heeft twee doelen: 1. Het eerste doel is de deelnemers een handvat te bieden voor het verdiepen van de humanistische levensovertuiging door op zoek te gaan naar de wortels en naar voorbeeld figuren die niet alleen humanistisch dachten, maar ook handelden. Wij hopen en verwachten dat de 'Kopstukken' de moderne mens een nieuwe inspiratie bieden. 2. Het tweede doel is het onderzoeken van de actualiteit van de behandelde denkers. Tijdens de cursus zoeken we gezamenlijk naar hedendaagse thema's en vraagstukken waar de denkers wellicht (oud of) nieuw licht op kunnen werpen. Vooral dit tweede doel zal op interactieve wijze worden bereikt. Het 3

zelf (leren) denken is immers één van de basis waarden van het humanisme Opzet van de cursus

ben gelezen. Daarmee Opgave: per email: wordt gegarandeerd dat [email protected] alle deelnemers over de- of tel. 0182 - 548 282 zelfde minimale voorken*** nis beschikken.

De cursus bestaat uit zes De zes cursus avonden op bijeenkomsten en een reader. De reader wordt tijdens de eerste avond uitgereikt en is bij de prijs inbegrepen.

De reader bestaat uit his-

torische inleidingen op de denkers, teksten van de behandelde filosofen en de hand-outs van de presentaties tijdens de cursus.

De bijeenkomsten bestaan

telkens uit een inleiding door de cursusleider aan de hand van een powerpoint presentatie, na de pauze gevolgd door een gezamenlijk gesprek en discussie aan de hand van stellingen. De literatuur en de inleiding door de cursusleider vormen samen de basis voor de discussies

10 - 17 - 24 - 31 oktober en 7 - 14 november, hebPALAVER in Woerden op ben de volgende inhoud: dinsdagavond 21 novemAlgemene inleiding over ber om 20:00 uur. Locatie: Concordia Vergaderhet humanisme: * De klassieke oudheid zalen, Kerkplein 7, Woermet als centrale filosoof, den-C. (bij de oude Hervormde Petruskerk). OrSocrates. * De Renaissance met als ganisatoren Hans Terwan centrale filosoof, Erasmus. en Bert van der Zouw * De Verlichting met als (0348-401753). centrale filosoof, Voltaire. De Utrechtse filosoof John *De 19e eeuw met als cen- de Graaf houdt een lezing trale filosoof, Marx. over de vraag: Is de kos* De 20e eeuw met als mos ontworpen door een centrale filosoof, Sartre. super architect? Hierbij een korte inleiding van John de Graaf. Titel: Is de kosmos ontworpen door een superarchitect?

In de bijna eeuwige con-

Voltaire

Plaats van de cursus is:

Zuidrandflat, de la Reylaan 100, Gouda

Kosten: €40 voor leden

van het Humanistisch Verbond, €60 voor niet-leden. Erasmus De bijeenkomsten duren De deelnemers worden ge- van 20:00 tot 22:00 uur acht de opgegeven litera- met een korte pauze om tuur voor de avond te heb- 21:00 uur. 4

PALAVER OP DINSDAG 21 NOVEMBER

troverse tussen aanhangers van het 'steady state model' en de creationisten (intelligent design) vangen beide partijen elkaar voortdurend min of meer dikke vliegen af. Was er een begin van het heelal? En zo ja, hoe? En zo nee, wat dan? Het laatste woord is er nog (lang) niet over gezegd. En zullen we ooit zekerheid krijgen omtrent dit wel zeer fundamentele vraagstuk van de kosmologie? En is er vooruitgang in dit debat?

Ja, zeker! En, nee, helaas de twijfel moeten geven. helpen je eigen vragen te niet. Ja, er is zeker voorGeen therapeut of Alle leden van M-H met stellen. uitgang in de cartografie hulpverlener, maar een geintroducés zijn hartelijk

van 'onze' kosmos met een sprekspartner die je steunt welkom in Woerden. Hebt bereik-doorsnede van onom het evenwicht in jezelf u een vervoersprobleem? geveer 130.000.000.000. te hervinden. Voor een huBelt u dan een van de be000.000.000.000 km. manistisch geestelijk werstuursleden. ker staat degene die hulp Nee, verder weten we het *** vraagt en zijn of haar maniet. Het is net of daar, om OP ZOEK NAAR nier van kijken en denken het zo maar te zeggen, centraal. De geestelijk EVENWICHT IN God om de hoek komt kijwerker biedt steun vanuit JEZELF ken ... de humanistische levens“Toen mijn dochter ern- overtuiging, zonder eigen stig ziek werd, ging het ideeën aan iemand op te slecht met me. Ik had ver- dringen. Een humanistisch driet, een verschrikkelijk geestelijk werker is een verdriet, omdat ze niet professioneel geestelijk lang meer te leven had en begeleider. De werker ik wilde daar met iemand heeft een speciale opleiover praten. Ik ben heel ding gevolgd aan de Uniblij dat mijn huisarts me versiteit voor Humanistiek toen op een humanistisch en is gebonden aan een geestelijk werker heeft ge- ambtsgeheim en een beOf niet natuurlijk! Ziehier wezen. De gesprekken met roepscode. Als adviseur of het thema van het duel der haar hebben me troost en vertrouwenspersoon kan een humanistisch geesteduellen met als kempha- kracht gegeven.” nen: Sommige momenten in lijk werker ook binnen be* BV de Oerknal, het leven zijn moeilijk. drijven medewerkers on* Architectenbureau 'God', Ziekte, problemen op het dersteunen op het gebied * De verenigingen 'totus werk of in de relatie, het van zingeving en levensex nihilo' (alles uit niets) overlijden van een gelief- vragen. en 'nihil ex nihilo' (niets de of een familielid. GeAfspraak maken? uit niets) en tenslotte: beurtenissen die je uit H eeft u behoefte aan een * AH filosoof John de evenwicht brengen en gegesprek, neem dan contact Graaf ... voelens en vragen losmaop met één van de humaAha, ik hoop dat u dat ge- ken. Het helpt dan om je nistisch geestelijk werkers voel op deze avond krijgt! hart te luchten en een goed in uw regio. U kunt hen Humanisten en andere be- gesprek te voeren met ie- rechtstreeks bellen. U kunt langstellenden, ook gelo- mand die luistert en helpt ook contact opnemen met vigen, worden uitgenodigd om je gedachten en gevoe- het Humanistisch Verte komen, om na de inlei- lens op een rijtje te zetten. bond, telefoonnummer ding met John en de overi- Een humanistisch geeste- (020) 521 90 50. ge aanwezigen in discussie lijk werker is zo iemand. Kosten te gaan. Als humanist zul- Hij of zij luistert, voelt Het richttarief voor een len wij in ieder geval het mee en heeft tegelijk volgebodene het voordeel van doende afstand om je te gesprek is €60,- tot €75,5

per consult. Dit is inclusief BTW en exclusief bijkomende kosten als reiskosten. Een gesprek duurt één tot anderhalf uur. Soms bestaat de mogelijkheid om (een deel van) de kosten vergoed te krijgen van de gemeentelijke sociale dienst of van de zorg verzekeraar. De betrokken humanistisch geestelijk werker kan u helpen zo’n vergoeding aan te vragen.

beperkte) kleurendruk, toch nog eens tot nieuw beraad hierover geleid. De uitkomst van het financiële beraad is bij het 'ter perse gaan' van dit nummer nog niet bekend. En het zoeken, (of maken) van een voorblad met een geschikte afbeelding, vergt ook nog de nodige tijd. We hebben onszelf daarom maar de tijd gegeven tot uiterlijk eind van dit *** jaar. Dan moet het toch mogelijk zijn, om eindeDAT NIEUWE met het zo gewenste GELUID, WAAR lijk vernieuwde, en hopelijk BLIJFT HET ook door u gewaardeerde, TOCH? nieuwe afdelingsmededeIn de vorige Lichtkrant lingenblad uit te komen. kondigden wij u de komst *** aan van een nieuwe uitREDACTIE voering van het afdelingsAFDELINGSBLAD blad. Zowel het Bestuur, als de leden volgens de Bij de enquête van sepvorig jaar gehouden en- tember 2005, kwam als quête, vonden een verfriste één van de resultaten naar en meer actuele periodiek, voren, de wens van veel evt. onder een andere leden om een gevarieerder naam, een goede zaak. We en ook actueler afdelingsmoesten nog wel een slag blad. Het bestuur speelde om de arm houden en dat zelf ook al langer met het is maar goed ook ge- idee en is met dit gegeven bleken. aan de slag gegaan. Zoals In weerwil van het vele u hebt kunnen lezen in het werk dat achter de scher- stukje hiervoor, zijn de men is verricht, hebben we voorbereidingen nu in volhet verschijnen nog enige le gang gezet. tijd moeten uitstellen. AlEnquête 2005 lereerst was er een moeilijkheid met het 'copyright' In de enquête werd o.a. als van een afbeelding die we idee aangegeven, artikelen graag op het voorblad wil- opnemen die het humanisden plaatsen. Daarnaast me raken, over boeken en heeft een berekening van films met deze strekking, de kosten van (al was het enz. 6

Graag zou hieraan gevolg

worden gegeven, maar al snel werd gerealiseerd, dat hieraan veel werk vast zit. Werk dat eigenlijk niet door één persoon gedaan kan worden in de vrije avond uurtjes. Al het werk wordt immers (overigens graag) gedaan door vrijwilligers in hun eigen beperkte vrije tijd.

Redactieraad Gedacht wordt hiervoor een (soort) redactieraad van bijvoorbeeld 3 personen in te stellen, die de artikelen uitzoekt, beoordeelt of aan levert. Deze mensen kunnen overal in het gebied van MiddenHolland wonen, zo mogelijk (eigenlijk liefst) beschikkend over e-mail en anders toch zeker over telefoon voor onderling contact. Zij nemen ieder een deel van de taak op zich en overleggen dan over de bevindingen. Het plaatsen in het blad met de lay-out daarvan wordt vervolgens door weer een vierde persoon gedaan. Hierbij dan ook een oproep aan onze leden, vindt

u het een leuke en nuttige bezigheid, geef u op als redactielid. Komen er meer dan drie gegadigden, dan wordt op eerlijke, onderlinge manier beslist, wie lid zal worden.

Rubriek 'Ingezonden' Het idee is verder, om van de lezers van het blad te horen, welk actueel onderwerp, artikel in dag- of weekblad, boek of film, aandacht in het afdelingsblad zou moeten krijgen. Indien enigszins mogelijk zal hier dan op ingegaan worden. Ook kunnen lezers reageren in, of op, ingezonden stukken, op hier of elders verschenen artikelen en gebeurtenissen, in een speciaal hiervoor bedoelde rubriek “Ingezonden”. De hierboven genoemde redactieraad zal uw bijdrage eerst beoordelen, of deze relevant is binnen het 'kader' humanisme. De beschikbare ruimte is verder uw enige beperking. ***

JAARVERGADE- ERASMUS NACHT RING 2006 EN DAG 2006 Een korte vergadering dit- Het Erasmus Genootschap maal, gevolgd door een inleiding door Henk Kunkeler over het 'Vrijwillig Gekozen Levenseinde' met, uiteraard, discussie na. Corrie Blok, nog maar een jaar eerder in het bestuur gekozen kreeg officieel de voorzittershamer in handen omdat Bert Wijbenga het voorzitterschap halverwege het voorgaande jaar had moeten neerleggen. Bianca Engelberts kondigde haar vertrek aan, dat op 1 juli in ging. Er werd gediscussieerd over de Lichtkrant, waarvan ook de naam minder geslaagd werd gevonden: het bestuur zegde toe veranderingen door te zullen voeren. Er werd voorts gemeld dat er een activiteitencommissie was samengesteld, onder voorzitterschap van Corrie. En op Radio Gouwestad komt een maandelijks programmaatje over het HV, verzorgd door Harry Beishuizen en Marry van den Brink. JvdV

Gouda (EGG), broedt op het idee om het culturele erfgoed van Erasmus in Gouda weer tot leven te brengen. Naast andere activiteiten zal het boek “Het Geheim van Erasmus”, 537 jaar na zijn geboorte, binnenkort officieel worden gepresenteerd. Beknopt programma Vrijdag 27 okt. De Erasmusnacht begint met het ophalen van de kinderstoel uit 'het Klooster' naar de St. Janskerk te Gouda. 20 uur Presentatie van het boek 'Het Geheim van Erasmus' en uitreiking Goudse 'Erasmusprijs'. Zaterdag 28 okt. Erasmusdag in de Sint Janskerk: 10 uur Inloop koffie, koor 'Chandante'. 10:30 uur Presentatie door de Historische Vereniging Die Goude. 11:30 uur Rondleiding langs de Goudse Glazen en stalletjes antiquarische boeken in Agnietenkapel. 12-16 uur Erasmus wandeling VVV en een film. (zie web-site erasmusgouda.nl)

(De volledige notulen wordt degenen die aanwezig waren bij de LV toegezonden. Voor overige leden op aanvraag beschikbaar na verschijnen. Red.)

(Indien u meer wilt weten over Erasmus, een van de grote Humanisten van Europa, dan kan u ook de cursus volgen “Kopstukken van het Humanisme”. Zie het artikel hierover elders in dit blad).

***

*** 7

ACTIVITEITENKALENDER 2006 Noteer in uw agenda: 24 september: Palaver, lezing en discussie. V.a. 10 oktober: Cursus Kopstukken 22 Oktober: Film in het Filmhuis. 21 November: Palaver in Woerden.

ADRESSEN AFDELING MIDDEN - HOLLAND Bestuur:

Corry Blok (Voorzitter) Tel.: 0182-548 282 E-mail: [email protected]

Overige Adressen Contactpersoon Gespreksgroepen:

Gouda: Hilda van Mansum Tel.: 0182-546 260 Jan van der Veen Woerden: Bert van der Zouw (Secretaris) (Tevens contactpersoon) Crocusveld 6 Tel.: 0348-401 753 2914 PC Nieuwerkerk ad IJss Waddinxveen: Emka Krösschell, Tel.: 0180-318 320 (Tevens contactpersoon) E-mail: midden-holland@regio. Tel.: 0182-616.267 humanistischverbond.nl Tiny van Hilten (Adresadministratie) Tel.: 0182-536 147 Henk Bremer (PR en Voorlichting) Tel.: 06-51608359 Ina Appers (Penningmeester) Tel.: 0182-527 928 Betalingen: Gironummer 265966 t.n.v.: Hum. Verbond afd. Midd-Holl. te Gouda.

Contactpersoon Gouda Marry van den Brink, Tel.: 0182-523778

Coördinator Geestelijke Verzorging

Henk Kunkeler Tel.: 0182-534 892 e-mail: [email protected]

Humanistisch Vormingsonderwijs

Jantien de Groot (Coördinatie) Tel.: 0182-580 490

Humanistische Uitvaartbegeleiding Den Haag, 070-32 52 220

Landelijk bureau en Jonge Humanisten Amsterdam, 020-5219 000

8