www.avro.nl
Jaarverslag 2008
Voor een breder beeld
2
Inhoud
Inleiding Willemijn Maas, Algemeen Directeur
3
Interviews Kees Tukker, Televisie 7 Koop Geersing, Radio 10 Saskia van de Meeberg, Marketing & Communicatie 12 Peter Joziasse, Business, Development & Sales 14
Voor een breder beeld
AVRO op televisie, radio en internet in 2008
16
Organisatiestructuur AVRO
20
Organisatie per 1 januari 2009
22
Verenigingsraad & Bestuur
23
Bestuursverslag
26
Directieverslag
29
Accountantsverklaring
50
In memoriam
52
Colofon
55
3
Inleiding Willemijn Maas, Algemeen Directeur
2008 was een goed jaar voor de programma’s van de AVRO. We boeken op een flink aantal punten vooruitgang en we zijn zichtbaarder en herkenbaarder dan een aantal jaren geleden. Dat is een mooi resultaat. Zo maken we steeds meer crossmediale programma’s die duidelijk aansluiten op onze positionering en onze thema’s. De hele zomer van 2008 waren we bijvoorbeeld zichtbaar met allerlei culturele buitenevenementen, zoals Festival Classique en Oerol. Maar ook startten we met een dagelijks radiomagazine op Radio 1: De Praktijk, over thema’s in de gezondheidszorg. Op internet hebben we duidelijk zichtbare vooruitgang geboekt door ook daar onze thema’s als portals in te richten. De vindbaarheid, klantvriendelijkheid en interactiviteit zijn daarmee zeer toegenomen. Tot slot is de samenwerking met de AVRObode zowel in print als op internet sterk verbeterd, wat de herkenbaarheid voor de leden en lezers verhoogt. De Vereniging Sinds januari 2008 is Paul Smits voorzitter van de vereniging en van het bestuur. Met zijn komst is het bestuur weer op volle sterkte. De Verenigingsraad en het bestuur hebben in 2008 hard gewerkt aan nieuwe statuten en het verder uitwerken van de rollen van verenigingsraad, bestuur en mediabedrijf. Dit alles in het kader van de Code Goed Bestuur. Uiteindelijk is de nieuwe structuur en de daarbij behorende werkwijze geleidelijk geïmplementeerd en wordt zij volledig ingevoerd in 2009. Dat heeft gezorgd voor meer transparantie in rollen. 2008 was ook het jaar van zeer actieve ledenwerving die nog doorloopt tot april 2009. Deze ledenwerfacties hadden alles te maken met de ledentelling die in 2009 plaatsvindt en waarbij ons doel is om tot een netto ledenaantal van 400.000 te komen. Dat lijkt in 2009 te gaan lukken.
Missie en Positionering De missie van de AVRO is: “De onafhankelijke AVRO stimuleert de vrijheid in onze samenleving door ‘content’ crossmediaal aan te bieden vanuit een ruimdenkende levenshouding.” Deze missie vertalen we naar onze thema’s, maar zij leent zich ook goed als richtlijn voor opinie en debat. In dit genre willen we de komende tijd meer investeren. Om de missie concreter te gebruiken als richtsnoer voor onze programma’s is zij vertaald in de volgende positionering: Wij zien het als onze opdracht om mensen uit te dagen, te inspireren en concrete ‘tools’ te bieden om hen ondernemer van hun eigen leven te laten zijn, samen met anderen. In dit verslagjaar hebben wij dit steeds verder uitgewerkt en toegepast binnen onze programmering. Op zoek naar Joseph is daar een heel mooi voorbeeld van. Dat is een groots opgezet entertainmentprogramma, waarin we niet alleen mensen beoordelen op hun kwaliteit maar ze ook trainen en stimuleren om het beste uit henzelf te halen. Ditzelfde geldt ook voor het Junior Songfestival. Andere voorbeelden zijn Missers!, het programma waarmee wij de mondigheid van patiënten ten opzichte van ziekenhuizen, artsen en specialisten willen verbeteren en onze nieuw opgezette interactieve Cultuurgids op internet. In december hebben wij op verzoek van Google en YouTube een heel nieuw initiatief gesteund, het YouTube Symfony Orchestra. Via internet konden mensen auditie doen voor een plaats in het het YouTube Symfony Orchestra, dat in 2009 een concert geeft in het prestigieuze Carnegie Hall in New York. Dit initiatief heeft wereldwijd veel aandacht getrokken. Dit initiatief past uitstekend bij onze positionering en spreekt een nieuwe doelgroep aan.
4
Ledenbinding In 2008 heeft minister Plasterk de kabinetsplannen voor de omroepen voor de volgende concessieperiode 2010-2015 in een wetsvoorstel verder uitgewerkt. Hierin was ondermeer voorgesteld de huidige A- en B-status voor omroepverenigingen te vervangen door een systematiek met een zogenoemde glijdende schaal van 150.000 tot 400.000 leden om zo een directere koppeling van ledenaantal en budget te realiseren en een harde knip tussen A- en B-omroepen te voorkomen. In het oude systeem waren we met de gestelde ondergrens van 300.000 leden zeker van onze status als Aomroep. In de nieuwe situatie lag de bovengrens dus hoger. Dit betekende concreet dat de AVRO, wilde zij voldoen aan het maximale aantal leden voor deze nieuwe schaalverdeling, het ledenaantal moest verhogen. We zijn in het najaar gestart met een breed ingezette ledenwerfactie, waarbij wij de nadruk hebben gelegd op onze rol als cultuuromroep bij uitstek. Alle medewerkers hebben zich binnen onze radio-, televisieen internetuitzendingen heel creatief en betrokken getoond. We hebben echt met elkaar de schouders eronder gezet. Bijzonder was wel de spot met Koefnoen, waarin ik als directeur ook een rol mocht vervullen Het was leuk om hieraan mee te werken, omdat de opnames in een vrolijke goede sfeer verliepen en bovendien kon ik zo mijn betrokkenheid laten zien. Het einde van dit verslagjaar gaf een bemoedigend tussenresultaat aan, maar het ledenaantal nam begin 2009 pas echt toe en daarmee is de doelstelling van tenminste 400.000 leden gerealiseerd.
Voor een breder beeld
Kunst en Cultuur De AVRO richt zich in haar programma’s ter profilering op drie thema’s: Kunst en Cultuur, Gezondheid en Duurzaamheid. Binnen deze drie is Kunst en Cultuur absoluut ons grootste thema. Hierin hebben wij van oudsher een traditie opgebouwd. De AVRO heeft als cultuuromroep ook in 2008 haar banden met het culturele veld verder versterkt. Naast de jarenlange samenwerking met het Concertgebouw, het Koninklijk Concertgebouworkest, de Museumvereniging en musicalproducenten, komen daar nu bij het Oerol Festival, het Nederlands Uitburo en de Cultuurformatie, waarin veel organisaties voor podiumkunsten bijeen komen. De crossmediale formule CultuurShake, die samen met het Nederlands Uitburo en de Museumvereniging in 2007 is opgezet, hebben we dit jaar verder vorm gegeven. Dat heeft geresulteerd in het programma Opium TV, dat in 2008 vanaf oktober op de woensdagavond in prime time is uitgezonden op Nederland 2. Samen met Opium Radio, de uitzending hiervan op het themakanaal Cultura en de Cultuurgids op internet is dit een mooi voorbeeld van een crossmediale programmering. Onze rol als cultuuromroep is voor het grote publiek herkenbaar, dit bleek uit het Imago-onderzoek dat wij in 2008 hebben gehouden. Bijna de helft van de Nederlanders ziet de AVRO als de Kunst en Cultuuromroep bij uitstek. De ingezette samenwerking de VPRO, de NPS en met de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) is dit jaar gecontinueerd. We voeren een aantal keren per jaar gezamenlijk overleg en we organiseren incidenteel relatiebijeenkomsten voor de culturele sector. Tijdens het Oerol Festival hebben we bijvoorbeeld gezamenlijk met de NPO, de VPRO en de NPS met vertegenwoordigers van de culturele sector van
5
gedachten gewisseld over hoe we de samenwerking kunnen verbeteren. Met dit soort initiatieven willen we aan de sector laten zien dat we dat gezamenlijk doen. Gezondheid Gezondheid is een thema waarin we ook een lange traditie hebben, maar hier werken we aan een accentverschuiving. We berichten niet alleen over beperkingen en ziektes, maar juist ook over de mogelijkheden om ermee om te gaan: hoe kun je zelfbewuster omgaan met de gezondheidszorg en hoe ga je om met een ziekte die je leven beïnvloedt. Het thema Gezondheid is bij de AVRO volop in ontwikkeling. Nieuwe exponenten hiervan zijn het gezondheidsplatform op internet (in samenwerking met Teleac) en het Radio 1 programma De Praktijk. Dit dagelijkse programma over gezondheidszorg, gezond zijn en blijven met een grote variëteit aan onderwerpen is uniek op de Nederlandse radio. Duurzaamheid Het thema Duurzaamheid is voor de AVRO een relatief nieuw thema. In de traditie van de AVRO borduurt dit thema voort op ons oude thema Dier en Natuur. Om dit nieuwe thema meer inhoud te geven op een echte AVRO manier, lieten we ons inspireren door bedrijven die met nieuwe technologie commercieel succesvolle groenproducties weten te bedenken. Vervolgens is een interne website gemaakt, waarop iedereen zijn eigen persoonlijke doelstellingen kon plaatsen. De essentie van de AVRO manier is het dichtbij jezelf te houden, niet te hoogdravend, haalbaar en vooral niet met het waarschuwende vingertje. Bovendien gaat in onze optiek groen en duurzaam heel goed samen met commercieel succes en met avontuur. Ook bij dit thema geldt het principe van onze positionering dat we graag mensen ondernemer van hun eigen leven
willen laten zijn. Een eerste voorbeeld was in de zomer op televisie met de serie Going North, waarin een expeditie over de Noordpool ging wandelen als sportprestatie, maar daarmee tevens aandacht vroeg voor het milieu. Deze serie krijgt in 2009 een vervolg in Going South. Hoogtepunten in 2008 De AVRO kende in 2008 vele hoogtepunten, maar de volgende wil ik met name noemen. In de zomer is de AVRO als medeorganisator zeer betrokken geweest als bij het Festival Classique in Den Haag. We waren mediapartner van het Oerol Festival op Terschelling, we zonden het jaarlijkse Prinsengrachtconcert weer uit en besteedden veel aandacht aan de Uitmarkt in Amsterdam. Het Gala van de Gouden Televizier-Ring en de daaraan verwante awards, was een uiterst succesvol evenement, evenals het John Kraaijkamp Musical Awards Gala dat wij voor de negende keer uitzonden. Op radio hebben we met name in onze programma’s op Radio 1 en 4 veel geïnvesteerd in vernieuwing en crossmedialiteit. We mochten in 2008 drie nieuwe presentatoren op televisie verwelkomen: Joey van der Velde, Regina Romeijn en Cornald Maas. In de nachtzendtijd van de AVRO hebben drie nieuwe talenten hun opwachting gemaakt, Bert van Lent en Sander Guis op 3FM en Ab Nieuwdorp op Radio 4. De AVRO heeft dit jaar met een AVRO’s TopPop boot deelgenomen aan de Canal Parade van de GayPride in Amsterdam. Dit was – en daar ben ik trots op – een initiatief van onze medewerkers zelf. Onze aanwezigheid sluit aan bij waar wij als AVRO voor willen staan: vrijheid van meningsuiting, eigen keuzes in het leven willen maken en ruimdenkendheid. Het was een bruisende feestdag die wij niet snel zullen vergeten.
6
De komende jaren blijft de mediasector volop in ontwikkeling. Bij de Publieke Omroep zal er verandering komen door nieuwe toetreders in het bestel . Maar vooral technologische ontwikkelingen en daarmee gepaard gaand veranderend consumentengedrag, zullen onze toekomst bepalen. Een heel duidelijk voorbeeld van de effecten van deze ontwikkelingen is zichtbaar in de dagbladsector. Maar ook zie je al in de USA en de UK dat internet en televisiegebruik veranderen, elkaar overlappen en deels vervangen. Ook de technologische ontwikkelingen op het gebied van HD-TV en digitalisering zullen heel bepalend zijn. De AVRO moet zich voorbereiden op de toekomst. Welke ontwikkelingen op ons afkomen zijn wel duidelijk. In welk tempo ze komen is minder te voorspellen. Oplettendheid, innovatief denken en handelen, flexibiliteit en slagkracht zijn daarbij van belang. Juist met meer spelers, zowel binnen als buiten de publieke omroep, zullen we nog scherper moeten kiezen voor onze profilerende programma’s, onderscheidende content op het internet en andere platforms, en het bevorderen van actieve participatie van de deelnemers op onze websites en bij onze evenementen. Het binden en vasthouden van onze leden is een uitdaging op zich, die we serieus aangaan. Rondom nieuws, opinie en debat is veel discussie gaande. De AVRO doet graag mee aan dit debat, dat ook buiten de omroepen mede wordt ingegeven door bijvoorbeeld de positie van de kranten. Zoals eerder opgemerkt is dit een voorbeeld waaruit blijkt dat door de ontwikkelingen van internet de veranderingen in het medialandschap nog lang niet klaar zijn. De AVRO speelt in op deze veranderingen. Dat doen we met onze programma’s maar ook door het interne debat en het opleiden en scherp houden van onze mensen.
Voor een breder beeld
7
“Toen realiseerde ik me, dat dit precies is waarin de AVRO goed is.” Kees Tukker kwam in 1997 binnen bij de AVRO en is sinds 2005 Programmaleider TV. “Mijn mooiste AVRO moment van 2008 beleefde ik op een zaterdagavond in juni. Ik was in Den Haag geweest waar we bij het Festival Classique die avond een prachtige live registratie van het Hofvijverconcert hadden uitgezonden, gepresenteerd door Chantal Janzen. Toen ik die nacht terugreed, zette ik de radio aan en stemde af op Radio 1. Ik viel binnen in AVRO Nachtdienst met een rechtstreekse uitzending vanuit de Brandaris, de vuurtoren van Terschelling, in het kader van het Oerol Festival. Een bruisende nachtelijke uitzending waarin allerlei mensen spontaan binnenliepen en live muziek werd gespeeld. Toen realiseerde ik me, dat dit precies is waarin de AVRO goed is. Hiermee onderscheiden we ons. Crossmediaal, dus op radio, televisie en internet aanwezig zijn op en participeren in prachtige culturele festivals als Festival Classique en Oerol. Kunst en Cultuur Klassieke muziek is een belangrijke pijler binnen het thema Kunst en Cultuur. De allereerste uitzending van de AVRO was nota bene een registratie van een klassiek concert van het Concertgebouw Orkest, 86 jaar geleden. Het is geweldig om te zien en te ervaren hoe de AVRO door de jaren heen klassieke muziek heeft weten uit te bouwen op radio, televisie, internet en in onze activiteiten evenementen. Onze opdracht is om kunst- en cultuurprogramma’s te maken voor een zo breed mogelijk publiek. Dat is lastig, want het woord cultuur kan associaties oproepen met een elitair publiek. De kunst- en cultuurprogamma´s van de AVRO zijn juist ook bedoeld om het publiek te bereiken dat geïnteresseerd is, maar niet per definitie uit ‘kenners’ hoeft te bestaan.
De nieuwste loot binnen onze cultuurprogrammering is Opium TV. Vanaf het moment dat we hiermee begonnen, in oktober, heeft de redactie het programma steeds aantrekkelijker weten te maken door kritisch naar iedere aflevering te kijken en te luisteren naar de signalen van de kijkers. Het resultaat is dat we een prime time programma hebben over kunst en cultuur en dat we niet alleen steeds meer kijkers krijgen, maar ook een nieuwe serie kunnen gaan maken. Dat kenmerkt de AVRO. Vasthoudendheid, overtuigd zijn dat het kan en als programmamaker het uiterste geven omdat we overtuigd zijn van het belang van onze opdracht. Gezondheid Een andere belangrijk maatschappelijk onderwerp in natuurlijk Gezondheid. Daar zijn we traditioneel sterk in. Missers is een programma waarin we willen laten zien dat je als patiënt of betrokkene vragen kunt en mag stellen en dat je je niet aan de kant moeten laten schuiven door de kennis en kunde van ziekenhuizen, artsen of specialisten. Duurzaamheid Duurzaamheid is een nieuw thema binnen de AVRO en nog volop in ontwikkeling. Het is feitelijk een actueel vervolg op ons oude thema Dier en Natuur, waar we in 2008 nog twee series van uitzonden. De vertaalslag naar een aantrekkelijk televisieaanbod voor een breed publiek vormt een uitdaging. In 2008 hebben we een eerste serie binnen dit thema uitgezonden, Going North, waarin een expeditie over de Noordpool ging wandelen, maar daarmee tevens aandacht vroeg voor het milieu. Avontuur, gecombineerd met een bewustwording van de kwetsbare natuur en ieders verantwoordelijkheid daarvoor.
8
Herkenbaar programmapakket We streven naar een programmapakket dat niet alleen in de inhoud, maar ook in de vormgeving door het publiek wordt herkend als AVRO. In 2007 heeft de AVRO hiervoor een missie opgesteld en die verder uitgewerkt in criteria voor onze programma’s. Vanuit onze onafhankelijkheid willen wij mensen uitdagen en handreikingen bieden om de regie over hun eigen leven te voeren, samen met anderen. Deze doelstelling en criteria zijn een belangrijk richtsnoer bij de beoordeling van onze bestaande programma´s en onze nieuwe programma-ideeën. Bestaande, succesvolle programma’s als Tussen Kunst & Kitsch en Opsporing Verzocht passen volgens deze criteria uitstekend binnen onze programmering. Tussen Kunst & Kitsch nodigt niet alleen mensen actief uit op zoek te gaan naar de achtergrond van voorwerpen die ze bezitten, maar ook om na te denken wat ze ermee willen doen. Opsporing Verzocht roept de kijkers elke week op verantwoordelijkheid te nemen voor de eigen leefomgeving en daaraan een bijdrage te leveren door bewuster om zich heen te kijken en mee te denken over het veiliger maken of – houden van de eigen omgeving. Bij veel nieuwe programma´s zijn deze criteria vertaald naar een actieve rol voor het publiek. We vragen mensen te participeren in onze programma’s door bijvoorbeeld mee te discussiëren en zo hun mening uit te spreken. Wij spelen ook een actieve rol als mensen hun droom, hun grote wens tot werkelijkheid willen laten komen. In Op Zoek Naar Joseph bijvoorbeeld. En dat geldt ook voor het Junior Songfestival. Kinderen die zelf liedjes schrijven en ervan dromen om op te treden voor echte camera’s en met echte muzikale begeleiding, worden uitgenodigd zich aan te melden voor het Junior Songfestival. We hebben met de brede, multimediale aanpak rond dit programma ingespeeld op de trends bij jongeren.
Voor een breder beeld
Op de internetpagina van het programma konden kinderen online auditie doen, maar ook onder andere op een speciaal forum met elkaar discussiëren over de inzendingen, zelf clips maken, meezingen met karaokeversies en zich inschrijven voor de nieuwsbrief. Nieuwe programma’s In 2008 is ook de aanzet gegeven voor programma’s die pas in 2009 worden uitgezonden. Binnen de het thema Kunst en Cultuur zijn een paar grote prestigieuze dramaprojecten opgestart. Van één van die projecten met de titel Bloedverwanten, is een trailer gemaakt. De eerste keer dat ik die zag moest ik mijn tranen wegslikken, zo mooi vond ik het. En ik ben ervan overtuigd dat we met deze serie met een topcast en goede schrijvers, opnieuw een dramaserie kunnen uitzenden die past in de traditie van onze grote titels als Pleidooi en Oud Geld. Een ander, maar niet minder bijzonder concept ontstond toen ik in 2008 tijdens een bezoek aan New York op een verloren moment in een boekhandel belandde. Daar trof ik een boekje aan over de geschiedenis van New York, geschreven door een inwoner van die stad. Wat me in het bijzonder pakte, was de verklaring dat de wortels van deze wereldstad gebaseerd zijn op normen en waarden die de Nederlanders bij hun vestiging de eerste vijftig jaar na het ontstaan van Nieuw Amsterdam van huis uit meenamen. Vrijhandel, tolerantie en vrijheid, kernbegrippen van onze toenmalige republiek, zijn bepalend geweest voor het New York van nu. En dit zijn bovendien begrippen die dicht bij de uitgangspunten van de AVRO staan.
9
In het vliegtuig terug las ik in een Nederlandse krant een interview met de schrijver van dit bewuste boek, Russell Shorto. Hij was net benoemd als directeur van het John Adams Institute in Amsterdam. Toen ook nog eens bleek dat het in 2009 vier eeuwen geleden is dat de vlag van de West Indische Compagnie op Manhattan werd geplaatst, wist ik het zeker. Aan die herdenking, 400 jaar New York - Amsterdam, gaan we aandacht schenken. En dat gebeurt. In september.”
10
“We staan op vier van de vijf radiozenders in de top 5 van best beluisterde programma’s. Daar ben ik trots op!” Koop Geersing werkt ruim twintig jaar bij de AVRO en is sinds 2005 programmaleider Radio. “De AVRO maakt de meeste uren radio van alle omroepen en is vertegenwoordigd op vijf van de zes landelijke zenders. Daarnaast zijn we te horen via diverse platforms, waaronder het internet en door middel van podcasts. Dat heeft alles te maken met het feit dat we vanuit onze missie en onze thema’s een breed, toegankelijk aanbod willen brengen, waarmee we veel mensen kunnen bereiken. In 2008 hebben we bijvoorbeeld met de bestaande ploeg radiomakers, aangevoerd door presentator Jan Mom, voor Radio 1 binnen het thema Gezondheid een nieuw programma ontwikkeld, De Praktijk. De focus van dit programma ligt niet zozeer op ziek zijn, maar veel meer op gezond zijn en blijven met een grote variëteit aan onderwerpen. Het programma is in september 2008 gestart en we zien dat het zich succesvol aan het ontwikkelen is. Opium Radio is in 2008 gaan uitzenden op een ander tijdstip. Waar we jarenlang hebben uitgezonden op zaterdag- en zondagavond, zitten we nu op dezelfde dagen tussen twaalf en één uur, lunchtijd. Presentator Hans Smit en de redactie hebben een heel nieuw programmaformat neergezet en dat, in combinatie met de nieuwe uitzendtijd, trekt veel meer luisteraars. Dat het programma inmiddels een trouwe schare fans heeft opgebouwd, wordt geïllustreerd door het volgende voorbeeld. De sportuitzendingen op zondag begonnen regelmatig om twaalf uur en dan kwam Opium te vervallen. Heel veel kunst- en cultuurliefhebbers hebben de zendermanager van Radio 1 gemaild met het verzoek of het niet mogelijk was de sport naar een later tijdstip te verzetten, ten gunste van Opium Radio.
Voor een breder beeld
Op Radio 2 hebben we het succes van Schiffers.fm kunnen continueren. Niet alleen het radioprogramma maar ook de website www.schiffers.fm heeft het heel goed gedaan binnen de publieke omroep. Het is een actieve en actuele site, waar van alles te doen is en waarop het leven na het radioprogramma doorgaat. Dagelijks wordt er een podcast gemaakt, die deels in de uitzending via Radio 2 te beluisteren is en deels ‘in de achtergrond’ van het radioprogramma wordt opgenomen. En jaarlijks vindt er een nauwe samenwerking plaats tussen Schiffers.fm en Wie Is De Mol, waarbij de afvaller in het TV-programma de volgende dag aanwezig is bij presentator Hans Schiffers, die overigens in 2008 zelf deelnemer was… De Sandwich op zondagmorgen bleef eveneens onveranderd succesvol. De ‘ClubSandwich’, die presentator Jacques Klöters op Hyves heeft opgericht, groeide al snel uit tot een actieve community met ruim 1700 leden. Veel van de ClubSandwich Hyvers zijn ook lid geworden van de AVRO. Het programma Musical Moods met Frits Sissing, waarmee we in februari 2008 zijn gestart, sluit prachtig aan bij de musicalprogramma’s die de AVRO uitzendt op televisie en bij onze themasite musical.avro.nl. We zien een stijgende lijn in het aantal luisteraars, zowel rechtstreeks als ook in toenemende mate via de podcasts en Uitzending Gemist. En zeer recent is bekend geworden dat Musical Moods in het nieuwe uitzendschema naar een gunstiger tijdstip op de zondagavond gaat. Een mooie erkenning voor dit programma en een fijne bijdrage aan het palet van Radio 2.
11
Eén van de hoogtepunten van 2008 was de uitreiking van de RadioRing, in dit geval de derde editie, vanuit het Instituut voor Beeld en Geluid. De bekendmaking van de drie prijzen werd live op Radio 2 uitgezonden. Het evenement heeft via alle media enorme belangstelling ondervonden. Op de zenders 3FM en Radio 5 zijn we marktleider met respectievelijk Arbeidsvitaminen en Toppers van Toen. Het laatstgenoemde programma is stevig verankerd op deze relatief jonge zender, die zich voornamelijk richt op een ouder publiek. Arbeidsvitaminen op 3FM is het bewijs dat een ‘oud’ programma nog steeds hip en stoer kan zijn. Radio 4 vormt een belangrijke pijler voor de AVRO, omdat we hier week in week uit met hoogwaardige, toegankelijke programma’s uiting geven aan ons Kunst- en Cultuurbeleid. Eén van die programma’s is De Klassieken met Maartje van Weegen. Misschien zou je het wel als de Arbeidsvitaminen van Radio 4 kunnen typeren. Het is qua luister- en bereikcijfers zeer succesvol. Een bijzonder en gewaardeerd element wordt gevormd door de maandelijkse live uitzendingen vanuit het huis van een luisteraar: De Klassieken Thuis. Het leuke is dat daar ook een cameraploeg van internet bij is, zodat men de uitzendingen kan beluisteren én bekijken. Op Radio 4 heeft de AVRO in 2008 ook veel aandacht besteed aan ons eigen Festival Classique, met live-uitzendingen vanuit de Radio 4 studio op Het Plein in Den Haag.
De jarenlange plezierige samenwerkingsverbanden met het Muziekcentrum voor de Omroep, met chef-dirigent Jaap van Zweden, het Koninklijk Concertgebouworkest en het Concertgebouw hebben weer geresulteerd in prachtige en prestigieuze series als de Vrijdag van Vredenburg in Utrecht en de ZaterdagMatinee en het Zondagochtendconcert met daaraan voorafgaand het programma Spiegelzaal, gepresenteerd door Hans van den Boom. Het mag duidelijk zijn: de AVRO heeft zich in 2008 ook op radio onderscheiden door goed beluisterde programma’s te maken, die van toegevoegde waarde zijn en een heel breed publiek hebben bereikt. Dat publiek, voor wie we het uiteindelijk allemaal doen, weet onze radioprogramma’s te vinden en te herkennen. Maandelijks wordt er een top 5 gemaakt van de best beluisterde programma’s per zender. De AVRO komt zowel bij Radio 2, 3FM, Radio 4 als bij Radio 5 in de top 5 van programma’s voor. En op Radio 4 bezetten we zelfs vier van de vijf plaatsen. Een prachtige uitdaging voor 2009 om deze wapenfeiten minimaal te evenaren en de ingezette weg verder te volgen.”
12
“Sterke merken centraal in onze marketing communicatie.” Saskia van de Meeberg, sinds 1 april 2008 hoofd Marketing en Communicatie, vertelt over haar eerste AVRO-jaar. “2008 is een bevlogen jaar geweest, dat voor mij grotendeels in het teken stond van de ledenwerving. In juli 2008 vernamen wij van het Ministerie van OCW dat de omroepen, wilden zij maximale zendtijd en budget krijgen, minimaal 400.000 leden moesten hebben. Tot die tijd gold een ondergrens van 300.000 leden. Dit betekende dat wij een inhaalslag moesten maken om onze zendtijd en ons budget zeker te stellen. Want alleen dan kunnen we onze opdracht om programma’s te maken voor een breed publiek optimaal uitvoeren. Een fantastische uitdaging als je net binnenkomt bij de AVRO als hoofd Marketing & Communicatie. Ledenwerving We hebben bewust gekozen onze sterke merken, onze programma’s, centraal te plaatsen in onze marketing communicatie. Naast de traditionele manieren om leden te werven hebben we intensief online-marketing ingezet op de websites van diverse programma’s. Wie is… de Mol is daar een goed voorbeeld van. Het publiek kon zich abonneren op de Molmail. Daar zijn enorm veel aanmeldingen op binnengekomen, die wij vervolgens weer konden inzetten voor nieuwe marketingactiviteiten. Ook bij Op Zoek Naar Joseph en Koefnoen hebben we breed ingezet met onze marketingactiviteiten. Rond het programma Op Zoek Naar Joseph is een community opgericht, die gedurende de gehele serie heel groot was en enorm actief. Goed beschouwd zijn we met onze online marketingactiviteiten vooruitstrevend en heel sterk geweest. In een van de ledenwerfspotjes, die in het najaar veelvuldig te zien zijn geweest op televisie, stond Koefnoen centraal.
Voor een breder beeld
Humoristisch en helemaal AVRO. In dit spotje had onze directeur Willemijn Maas een prominente rol. Dat was niet alleen ontzettend leuk, maar het zegt ook veel over het draagvlak binnen de AVRO. Nieuwe trends We hebben op verschillende terreinen gebruik gemaakt van nieuwe trends. Maar wat me het meest is bijgebleven, is het speciale evenement bij de finale van Op Zoek Naar Joseph. Heel inspirerend. De studio naast die waarvandaan live de finale werd uitgezonden, was helemaal ingericht voor ruim achthonderd leden die de live show zo op een exclusieve manier konden meemaken. De finalisten – èn natuurlijk de winnaar – kwamen na hun optreden in die studio. Dat was echt heel bijzonder om mee te maken: zoveel mensen die zo enthousiast zijn over een programma van een publieke omroep, waarvan je zelf deel uit maakt. Interne communicatie Om ons sterker te profileren en te onderscheiden als onafhankelijke publieke omroep hebben we met elkaar afspraken gemaakt over hoe wij de AVRO willen positioneren. In het kort komt het erop neer dat wij mensen concrete ‘tools’ willen geven om hen in staat te stellen ondernemer van hun eigen leven te zijn. Of, anders gezegd: wij willen mensen handreikingen bieden om de regie over hun eigen leven te kunnen voeren. Wil je dit extern in je programma’s terugzien en -horen, dan moet je zorgen dat dit binnen de organisatie leeft en wordt toegepast. In 2008 is hier bedrijfsbreed hard aan gewerkt. We hebben themasessies georganiseerd, waarin we onze thema´s Kunst en Cultuur, Gezondheid en Duurzaamheid van alle kanten met elkaar hebben doorgelicht. Door deze inspirerende bijeenkomsten kregen programma-
13
makers ook concrete ‘tools’ aangereikt om daarmee daadwerkelijk aan de slag te gaan. Onze merkwaarden – ondernemend, inspirerend, onafhankelijk, integer en open – en de manier waarop die in de programma´s toegepast kunnen worden – hebben we eveneens heel intensief met elkaar besproken. Deze interne communicatie en interne branding heeft een positieve bijdrage geleverd aan de AVROprogramma’s. Presentatoren De presentatoren leveren een belangrijke bijdrage aan het imago en de profilering van de AVRO. In dat kader hebben we in 2008 een coördinator aangesteld die de AVROpresentatoren begeleidt. Aan het eind van het verslagjaar hebben we prachtig fotoboek uitgegeven, waarin al onze presentatoren in een heel nieuwe ‘look & feel’ zijn gepubliceerd: transparanter, lichter en luchtiger. Tijdens de fotosessies zijn de presentatoren ook geïnterviewd over hun keuzes in het leven en hun betrokkenheid bij de AVRO. De filmpjes zijn gepubliceerd op onze website avro.nl. Hiermee laten we zien dat we trots zijn op onze presentatoren, de gezichten en stemmen van de AVRO en op de programma’s die we met elkaar maken. We willen dit ook verder uitwerken naar het merk AVRO. Eigentijds, vernieuwend en transparant. De cultuuromroep bij uitstek De AVRO is de omroep voor Kunst en Cultuur. Ruim 46% van de Nederlandse bevolking herkent ons als zodanig, zo blijkt uit de Imagometing 2008. Dit onderzoek gaf aan dat 22% van de ondervraagden de AVRO ziet als de omroep die de meeste aandacht heeft voor klassieke muziek. Uit dit onderzoek bleek ook dat de AVRO steeds meer wordt gezien als de omroep die staat voor musicals. De AVRO en Kunst en Cultuur zijn
onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dat zie je terug in onze programmering op radio, televisie en het internet en in alle activiteiten die we daarom heen organiseren. Maar ook aan de toename van de leden van AVRO Cultuur. Begin 2008 waren dat er vijftigduizend en met een kleine vooruitblik naar begin 2009 kan ik zeggen dat het er ruim tachtigduizend zijn. De AVRO als dé omroep voor Kunst en Cultuur, dat kunnen en willen we in 2009 alleen maar verder uitbouwen.”
14
“Crossmediaal informeren en inspireren. Dat is onze passie.” Peter Joziasse houdt zich als Hoofd Business Development & Sales dagelijks bezig met het creëren, produceren, distribueren en exploiteren van AVRO-programma’s (content) voor nieuwe media, zoals bijvoorbeeld internet, digitale televisie, webradio en mobiele telefonie. “Op 1 februari 2008 kwam ik bij de AVRO in dienst en vanaf dat moment ben ik de uitdaging aangegaan om, samen met mijn enthousiaste collega’s, de AVRO uit te bouwen tot een toonaangevend crossmediaal mediabedrijf. Een stap waarvan ik nog geen moment spijt heb gehad. Met elkaar bezig zijn met wat de mensen boeit en daarvoor digitale content creëren en die op een aantrekkelijke én gebruiksvriendelijke manier presenteren. Dat is ons streven.
die op toepasbaarheid. Vervolgens ontwikkelen we nieuwe distributieplatformen en nieuwe middelen (applicaties). Onze videoplayer en de audioplayer zijn twee geslaagde voorbeelden die hierdoor zijn ontstaan. Met de videoplayer kun je live of op je eigen moment digitaal video kijken via internet. Dit hebben we onder andere succesvol toegepast tijdens het Oerol Festival, zodat iedereen die niet fysiek op Terschelling was, toch die Oerol-ervaring kon beleven. Op het gebied van audio hebben we een hele innovatieve player ontwikkeld die de gebruiker in staat stelt op een eenvoudige manier te luisteren naar bijvoorbeeld de podcasts van AVRO radioprogramma’s, of naar één van de tien webradiokanalen, waarmee de AVRO echt koploper is.
Vernieuwde website: AVRO.nl De AVRO wil zich vanuit haar onafhankelijkheid profileren als een omroep die mensen uitdaagt ondernemer te zijn van hun eigen leven, samen met anderen. We ontwikkelen hiervoor interactieve middelen (tools) en hopen op die manier het publiek te informeren en te inspireren. Dat is onze passie. In 2008 hebben we de website volledig vernieuwd. De homepage is helder en overzichtelijk vormgegeven. De bezoekers kunnen snel naar de programma-sites, de nieuwste podcasts, het laatste nieuws uit onze communities en onze thema’s. De levendige community op AVRO.nl vind ik wel het mooiste voorbeeld van het stimuleren tot ‘ondernemer zijn van je eigen leven, samen met anderen’.
We hebben in 2008 samen met Radio 4 ook geïnvesteerd in mobiele webcastapparatuur. Hiermee kunnen we live webcasten, dat wil zeggen live digitale webtelevisie uitzenden via internet. Iedere zondagmorgen kan men bijvoorbeeld rechtstreeks het Radio 4 programma Spiegelzaal vanuit het Concertgebouw bekijken. Een ander voorbeeld zijn de maandelijkse Serreconcerten vanuit het AKN-gebouw in Hilversum. Daarnaast is binnen onze samenwerking met Radio 4 het download-project in het kader van het 120-jarig bestaan van het Koninklijk Concertgebouworkest heel succesvol geweest. Het publiek kon gratis een muziekstuk downloaden. Hierdoor was de Radio 4 site in 2008 de snelst-groeiende website van de Nederlandse Publieke Omroep.
Nieuwe trends en technologieën Op het gebied van nieuwe trends en technologieën is de AVRO vooruitstrevend. We hebben binnen onze afdeling een research en development programma opgezet. We doen onderzoek naar de nieuwste technologische ontwikkelingen op het gebied van nieuwe media en bekijken en beoordelen
Voor een breder beeld
Hyves en YouTube We hebben ook gebruik gemaakt van zogenaamde social networks, nieuwe platforms op internet, zoals Hyves. Voor het Junior Song Festival hebben we het voor de kinderen bijvoorbeeld mogelijk gemaakt filmpjes van hun idolen van
15
Junior Song Festival op de AVRO-site op een eenvoudige manier in hun persoonlijke Hyve te plaatsen. Hiervoor hebben we een widget (een applicatie), als een soort videoplayer ontwikkeld. Deze player is in totaal ruim 270.000 keer bekeken. In de finaleweek van het Junior Song Festival waren hierdoor de kinderen in de community ruim 1,4 miljoen keer actief in gesprek met elkaar. Verder zijn wij in 2008 benaderd door YouTube om een wereldwijd initiatief te ondersteunen, het YouTube Symphony Orchestra. Wereldwijd konden musici auditie doen door een filmpje met hun auditie te uploaden op YouTube via onder andere AVRO. Met als doel een plek te verkrijgen in het concert van dit orkest in New York in 2009. De lancering is heel succesvol verlopen en heeft niet alleen veel audities opgeleverd, maar ook tot veel wereldwijde aandacht. Ik ben heel trots op dit bijzondere initiatief, dat we met YouTube in samenwerking met Radio 4 hebben ontwikkeld. Cultuurgids Samen met de Museumvereniging en het Nederlands Uitburo hebben we een prachtige interactieve Cultuurgids ontwikkeld. Deze gids leidt geïnteresseerden door het grote aanbod van kunst en cultuur. De gids biedt in eerste instantie de agenda van het Nederlands Uitburo, gekoppeld aan de enorme hoeveelheid kunst- en cultuur aanbod van de AVRO. In 2009 zal de bezoeker bij de agenda-items in de cultuurgids suggesties en gerelateerde artikelen, audio en video krijgen voorgeschoteld. Andersom worden aan het aanbod van de AVRO automatisch voorstellingen uit de agenda gekoppeld. Deze gids zal in samen-werking met Cultura en Radio 4 verder worden uitgebouwd met een nog breder aanbod.
AVRO Communities Vanuit onze missie is het niet alleen belangrijk tools aan te reiken, maar ook om ruimte te bieden om de AVRO-content inhoudelijk te delen met anderen. Daarbij spelen de virtuele communities van de AVRO een belangrijke rol. Maandelijks zijn er ongeveer 150.000 unieke bezoekers actief in die verschillende communities. Ze praten over onze programma’s, brengen nieuwe content in, delen ervaringen en vormen en herzien meningen Wie is… de Mol kent al jaren een levendige community en de site van EénVandaag (in samenwerking met de TROS) is op dit gebied ook heel succesvol. Een ander goed voorbeeld was in 2008 het crossmediale project Op zoek naar Joseph. Rond dit programma is een hele actieve community ontstaan, heel veel mensen zijn actief bij het programma betrokken geraakt. Dit succes blijkt ook uit de cijfers. Op zoek naar Joseph is de grootste hit van de AVRO op internet van 2008. Het totale bereik van de AVRO in oktober 2008 steeg hierdoor naar 1.168.180 unieke bezoekers en 22.711.051 pageviews! En ook het live backstage kijken groeide naar historische hoogte. Indrukwekkende resultaten We hebben dit jaar veel met elkaar bereikt. De resultaten van 2008 laten zien dat onze inspanningen zich hebben vertaald naar een fantastisch resultaat. We zijn in bereik 22% gegroeid en doen het daarmee beter dan de markt. Gemiddeld komen 670.000 unieke bezoekers per maand op AVRO.nl om onze informatieve en inspirerende content te ervaren en te delen met anderen. Die bezoekers hebben voor ruim 9 ½ miljoen pageviews gemiddeld per maand gezorgd. De afdeling Business Development & Sales staat er goed voor!”
16
AVRO op televisie in 2008 Thema: Kunst en Cultuur Amusement Andermans Veren EBU Junior Song Festival (jeugd) Een Nieuwe Jas - Live Musical Awards Gala Op zoek naar..... 2009 Op zoek naar Joseph The show of music (jeugd) When Joseph meets Evita Human interest/infotainment CultuurShake DO RE WIE Sound of Music (jeugd) Festival Classique Journaals Kunstquest (jeugd) KunstUur Oerol Festival Opium Restauratie Tussen Kunst & Kitsch Documentaires Close Up De Verleiding doc op NL3
Podiumkunsten en evenementen Edison Klassiek Gala Hofvijverconcert Kaseko Crossoverconcert KCO concert 120 jaar KCO Kerstmatinee Kinderprinsengrachtconcert (jeugd) Musical Doe Maar Prinsengrachtconcert Robeco Zomerconcert Uitmarkt - In de ban van Bannink Uitmarkt - KCO Uitmarkt Musical Sing-a-Long Satire Koefnoen Thema: Gezondheid De Centrale Huisartsenpost De Hartafdeling De Kinderpoli Het Kinderziekenhuis Missers! Vinger aan de Pols Thema: Duurzaamheid
Drama/speelfim De Vriendschap Filmlab LUCA i.s.m. NFTA INTERVIEW speelfilm Cinema 2 Spoorloos Verdwenen Telefilm Bloedbroeders
Voor een breder beeld
Equator Going North Young and Wild ZipZoo: WorldWide (jeugd)
17
Opinie en Debat
Amusement
Eenvandaag Hoge Bomen
Chalet Chantal
[email protected] Glamourland Compilatie Het Gouden Televizier-Ring Gala In de hoofdrol Junior Song Festival Unicef Special Report Mies Bouwman Een leven Lang Televisie The Phone Wie is... de Mol
Diversiteit Bij Yerli De Bazaar (coprod. NPS) Kaseko Crossoverconcert Kind en Kleur (documentaire) Fictie (aankoop films en series) ER Missing without a Trace Tatort The Practice Jeugd Beethoven 1 Beethoven 2 Kleine IJsbeer Tita Tovenaar Z@pp College Z@ppcartoon George van de Jungle Z@ppcartoon Hier is Ian III Z@ppserie Zooo Genant
Jeugd Cliniclowns Kindergala Dip en Dap Junior Sint Festival Junior Song Festival Junior Song Festival Reports Sudokids (i.s.m. NCRV) Wie is... de Mol Junior Infotainment Blik op de Weg Op de bon Opsporing Verzocht Pink Ribbon Reporters uit the west (jeugd) Tomtesteron
18
AVRO op radio in 2008 Radio 1 De Praktijk Opium De Nachtdienst Radio 2 Schiffers.fm De Sandwich Het Steenen Tijdperk Andermans Veren Musical Moods 3FM Arbeidsvitaminen Ekdom in de Nacht Roosmarijn Turbulent
Radio 4 De Klassieken Licht op 4 Ziel en Zaligheid Spiegelzaal Het Zondagochtendconcert (i.s.m. Het Concertgebouw) De Vrijdag van Vredenburg (Radio 4, AVRO, NPS, TROS, MCO en Vredenburg Utrecht) ZaterdagMatinee (AVRO/NPS i.s.m. TROS en MCO) Maanlicht De AVRO speelt een belangrijke rol het Zondagmiddagconcert, het Zondagavondconcert en het doordeweekse Middagconcert Samenwerking met het Koninklijk Concertgebouw Orkest: concertregistratie voor televisie en radio Radio 5 Toppers van Toen
Voor een breder beeld
19
AVRO op internet 2008 Themaportals Op de zes themaportals op www.avro.nl worden internetbezoekers rond een bepaald thema zo bediend dat ze op deze plek alles op hun interessegebied op een overzichtelijke manier aantreffen. De themaportals zijn: AVRO Gezond AVRO Klassiek AVRO Kunst AVRO Kids AVRO Musical AVRO Dier en Natuur Communities/forums Onder het motto ‘Laat van je horen;)’ kunnen bezoekers van de AVRO Communities met elkaar discussiëren, hun mening geven en elkaar tips geven in de verschillende forums. Op avro.nl staan de volgende forums: TV
Andermans Veren ER Missers Op de Bon Opium Tussen Kunst & Kitsch Wie is de Mol
Radio
Andermans Veren Arbeidsvitaminen AVRO: De Praktijk Opium Sandwich Steenen Tijdperk
Musicals Op zoek naar Evita Op zoek naar Joseph Musical Moods Thema’s Dier & Natuur Klassiek AVRO Kids Webradio AVRO 2008 De AVRO is in 2001 begonnen met webradio. Back to the Old School was toen het eerste AVRO kanaal dat te beluisteren was via het web. Daarna volgden er meer AVRO webstations en inmiddels is dit uitgegroeid tot een aantal van maar liefst tien webstations. AVRO Back to the Old School AVRO Toppers van Toen AVRO Steenen Tijdperk Fifties AVRO Steenen Tijdperk Sixties AVRO Easy Listening AVRO klassiek Baroque around the Clock AVRO klassiek Film AVRO klassiek Het beste van het beste AVRO klassiek Ziel en Zaligheid AVRO klassiek Operette
20
Organisatiestructuur AVRO 2009
benoemt
Bestuur be
no
ve
em
ran
te
tw
nh
oo
ou
rdi
ng
dt
benoemen
Verenigingsraad
verantwoording
Leden
toe
zic ht
Algemeen Directeur (vz MT) Directiesecretariaat Hoofd Financiën en Ondersteunende Diensten (MT) Beleidsmedewerker Juridische Zaken
Financiën & Beheer
Personeel & Organisatie
Voor een breder beeld
TV Content
Radio Content
Marketing & Communicatie
Business Developm. & Sales
Programmaleider (MT) Zakelijk leider (MT)
Programmaleider Radio (lid MT)
Hoofd M&C (MT)
Hoofd BD&S (lid MT)
21
Organisatiestructuur AVRO 2009 Aanvulling op het organogram
De AVRO kent drie bestuurlijke organen: de verenigingsraad, het bestuur en de directie van het omroepbedrijf. Wat doen zij en hoe verhouden zij zich tot elkaar? Verenigingsraad Via de verenigingraad (VR) hebben de leden een belangrijke stem in de koers van de AVRO. De VR geeft goedkeuring aan de strategische plannen, begrotingen en statuten. De VR is verantwoordelijk voor goedkeuring van het jaarverslag en vaststelling van de jaarrekening, alsmede het verlenen van decharge aan de bestuurders voor het in het betreffende boekjaar gevoerde beleid. Tevens benoemt (of ontslaat) ze de bestuursleden en houdt ze toezicht op het bestuur. De VR bestaat uit twaalf provinciale commissies (PC’s), met elk vier of vijf leden. De VR bestaat dus uit minimaal achtenveertig en maximaal zestig leden. De VR-leden zijn gekozen door de leden van de AVRO en vertegenwoordigen hen. De VR-vergaderingen worden voorgezeten door de voorzitter van het bestuur. Bestuur Het bestuur geeft leiding aan de vereniging en houdt toezicht op de directie van de AVRO. Belangrijke taak is vaststelling van de strategie, de meerjarenplannen en de begroting. Nadat het bestuur deze heeft vastgesteld, worden deze aan de VR ter goedkeuring aangeboden. Het bestuur benoemt de directie van het AVRO-bedrijf en en geeft instemming aan contracten met personeel boven salarisschaal J. Statutair bestaat het bestuur uit minimaal vijf en maximaal zeven leden. Het bestuur wordt benoemd door de VR. De voorzitter van het bestuur is tevens voorzitter van de AVRO.
De directie van het bedrijf De voorbereiding en de uitvoering van het beleid liggen bij het AVRO-bedrijf. De algemeen directeur geeft leiding aan het bedrijf waarin alle AVRO-medewerkers werkzaam zijn. De directie is verantwoordelijk voor de beleidsvoorbereiding voor het bestuur en - binnen het vastgestelde beleid - voor de uitvoering van de werkzaamheden. Daartoe krijgt de directeur van het bestuur mandaten (interne werking) en volmachten (externe werking).
22
Organisatie van het mediabedrijf Per 1 januari 2009
Directie / management team Algemeen Directeur Hoofd Financiën en Ondersteunende Diensten Programmaleider TV Zakelijk leider TV Programmaleider Radio Hoofd Marketing & Communicatie Hoofd Business Development & Sales Ondernemingsraad Anneke de Weerd (voorzitter) Peter Mooiweer (vice-voorzitter) Jolanda Drion Tim van Horn Theo Kiffers Patricia Rebel Chantal Schouten Manon Starkenburg Freek te Water Bart de Vos (ambtelijk secretaris) Vertrouwenspersonen Mia Plu Irmgard Kuster
Voor een breder beeld
Willemijn Maas vacature Kees Tukker Roel Burgman Koop Geersing Saskia van de Meeberg Peter Joziasse
AVRO in omroepcolleges College van Omroepen Omroep Directeuren Overleg Publieke Omroep College van Participanten Uitgeefkern AKN Commissie AVRO-Sanoma Media Commissie Coördinatie Financieel Beleid College PR & Voorlichting Netredactieoverleg Zenderredactieoverleg Overleg Internet & Themakanalen
Willemijn Maas Willemijn Maas Willemijn Maas Willemijn Maas Willemijn Maas en vacature Saskia van de Meeberg Kees Tukker Koop Geersing Peter Joziasse
23
Verenigingsraad & Bestuur Verenigingsraad Leden zijn zeer belangrijk voor de AVRO. Niet alleen is onze zendtijd aan het ledental gekoppeld, maar ook vormen de leden de maatschappelijke legitimatie voor onze organisatie en activiteiten. Via de Verenigingsraad (VR) hebben de leden een belangrijke stem in de koers van de AVRO. De VR heeft het finale oordeel over strategische plannen, begrotingen en statuten. Tevens benoemt (of ontslaat) de VR de bestuursleden en houdt toezicht op het bestuur. De VR bestaat uit twaalf Provinciale Commissies (PC’s), met elk vier of vijf leden. De VR bestaat dus uit minimaal achtenveertig en maximaal zestig leden. De zittingstermijn voor de leden is vijf jaar, waarna ze eenmaal herkiesbaar zijn. De leden van de VR zijn gekozen door de leden van de AVRO en vertegenwoordigen hen. Leden van de AVRO kunnen zich kandidaat stellen voor een plaats in de VR wanneer er vacatures zijn in hun Provinciale Commissie. Vacatures worden per 1 januari en 1 juli van ieder kalenderjaar vervuld. De VR-vergaderingen worden voorgezeten door de voorzitter van het bestuur. Wijzigingen Verenigingsraad Per 31 december 2008 waren er 22 vacatures in de Verenigingsraad: • twaalf daarvan waren al eerder ontstaan in Flevoland, Friesland, Groningen (2), Noord-Brabant (2), Overijssel (2), Utrecht (2), Zeeland en Zuid-Holland. • één lid stelde zich niet herkiesbaar: Corrie Roest (Limburg). • negen vacatures ontstonden vanwege periodiek (roostermatig) aftredende leden, die zich herkiesbaar stelden.
Per 1 januari 2009 zijn als nieuwe leden verkozen: Lia Bartels (Noord-Brabant), Diny van Gils (Noord-Brabant), Belinda Wansink (Overijssel) en Jan-Albert Zonderman (Utrecht). De negen leden die zich herkiesbaar stelden zijn allen herkozen: Piet Baard (Drenthe), Hilda Boesjes (Friesland), Ellen de Bruijn-Landman (Utrecht), Dick van Eekeres (NoordHolland), Dinand Leferink (Overijssel), Marijke van der Meijden (Zeeland), Eric Mijnsberge (Zuid-Holland), Annelies Roebers (Flevoland) en Loes Teeuwen(Noord-Brabant). Voor de vacatures in Flevoland, Friesland, Groningen (2), Limburg, Overijssel, Utrecht, Zeeland en Zuid-Holland werden geen kandidaten voorgedragen.
24
Samenstelling Verenigingsraad Per 1 januari 2009 (in Provinciale Commissies): Drenthe Marga Assendorp Piet Baard Marijke Bernauer Herman Jansen Sjoerd Kremer
Flevoland Laura van den Hoek Jaap Holthuis Riëtte Koops Annelies Roebers
Friesland Rien Bazen Hilda Boesjes Fred Janssen Jan van Leerzem
Gelderland Ineke van Elk Joan de Graaff Rob Huijbers Norbert Klein Peter Wannet
Voor een breder beeld
Groningen André Hiemstra Hein Holtkamp Marty Wieringa
Limburg Eugène Hardy Jan de Lang Mieke van Spanje Victor Zambon
Noord-Brabant Lia Bartels Diny van Gils Miriam Hegeman Rob van Putten Loes Teeuwen
Noord-Holland Theo van den Breul Pieter Dorlas Dick van Eekeres Arend Kwak Mary Rosendahl
Overijssel Ilona Lagas Dinand Leferink Belinda Wansink Joop Wellen
Utrecht Ellen de Bruijn-Landman Marian Mackay Peter Schnetkamp Jan-Albert Zonderman
Zeeland Jack Asselbergs Michael Beverwijk Ellen Hoste Marijke van der Meijden
Zuid-Holland Eric Mijnsberge Bart Overbeek Bloem Maria van Paridon Ans Pleunis
25
Bestuur Bestuur Het bestuur geeft leiding aan de vereniging en houdt toezicht op de directie van de AVRO. Belangrijke taak is vaststelling van de strategie, de meerjarenplannen en de begroting. Nadat het bestuur deze heeft vastgesteld, worden ze aan de VR ter goedkeuring aangeboden. Het bestuur benoemt de directie van het AVRO-bedrijf en beslist mee over de aanstelling van MT-leden. Statutair bestaat het bestuur uit minimaal vijf en maximaal zeven leden. Het bestuur wordt benoemd door de VR. De voorzitter van het bestuur is tevens voorzitter van de AVRO. Wijzigingen bestuur Op 22 december 2007 benoemde de Verenigingsraad Paul Smits als voorzitter per 1 januari 2008. Hij nam de voorzittershamer over van interimvoorzitter Rob Neutelings. In de VR-vergadering van 13 december 2008 werd Robert Croll herbenoemd als secretaris voor een periode van vijf jaar. Samenstelling Bestuur per 1 januari 2009: Kier Brul penningmeester Robert Croll secretaris Peter van Gorsel lid Rob Neutelings vice-voorzitter Paul Smits voorzitter
26
Bestuursverslag 2008 Vergaderoverzicht bestuur Gedurende 2008 heeft het bestuur van de AVRO regelmatig en diepgaand de gang van zaken bij de AVRO besproken. Daartoe vergaderde het bestuur twaalf maal. Vergaderdatum 15 januari 2008 19 februari 2008
14 maart 2008 18 maart 2008 15 april 2008 13 mei 2008 17 juni 2008
8 juli 2008 16 september 2008 7 oktober 2008
24 november 2008 16 december 2008
Voor een breder beeld
Belangrijkste onderwerpen vaststelling kwartaalrapportage Q3-2007, zelfevaluatie voortgang strategisch meerjarenplan, voortgang halfjaarrapportage 2-2007, voortgang statuten concept strategisch meerjarenplan vaststelling strategisch meerjarenplan, vaststelling halfjaarrapport 2-2007 voortgang implementatie Code Goed Bestuur vaststelling jaarverslag en jaarrekening 2007, voortgang statuten vaststelling kwartaalrapportage Q1-2008, voortgang ledenwerving, voortgang statuten jaarrekening 2007 décharge algemeen directeur, voortgang statuten concept halfjaarrapport 1-2008, voortgang strategisch meerjarenplan vaststelling halfjaarrapport 1-2008, vaststelling strategisch meerjarenplan, voortgang ledenwerving vaststelling jaarplan incl. begroting 2009, voortgang ledenwerving vaststelling kwartaalrapportage Q3-2008
Op 15 april en 7 oktober 2008 vond het halfjaarlijkse overleg bestuur, ondernemingsraad en algemeen directeur plaats. Bij dit overleg werden de belangrijkste ontwikkelingen en resultaten in 2008 besproken. Hierbij bleek de ondernemingsraad goed geïnformeerd over actuele ontwikkelingen. Op 13 mei en 11 november 2008 vond het halfjaarlijkse overleg tussen bestuur, algemeen directeur en managementteam van het programmabedrijf plaats. Daarnaast vonden er zes formele financiële overleggen plaats tussen enerzijds de voorzitter en penningmeester van het bestuur, en anderzijds de algemeen directeur en haar financiële manager. Deze financiële overleggen behandelen vooral de voorliggende concept begroting en concept meerjarenbegroting, kwartaal-, halfjaar- en jaarcijfers en dienen ter voorbereiding op en ondersteuning van de behandeling van deze cijfers in het voltallige bestuur. Tenslotte had de voorzitter van het bestuur 19 maal bilateraal overleg met de algemeen directeur over actuele onderwerpen.
27
Belangrijke ontwikkelingen in 2008 Op 1 januari 2008 nam Paul Smits de voorzittershamer over van interim-voorzitter Rob Neutelings. De nieuwe voorzitter werd benoemd in de laatste vergadering van de verenigingsraad van 2007. Met het aantreden van Paul Smits zijn in het AVRO-bestuur weer alle volgens de statuten noodzakelijke posities ingevuld. In de vergadering van de verenigingsraad van 13 december 2008 werd Robert Croll herbenoemd als secretaris voor een periode van vijf jaar.
De belangrijkste taak van het bestuur in de nieuwe constellatie is haar toezichthoudende rol op de algemeen directeur en het programmabedrijf. Deze verantwoordelijkheid kan alleen goed worden uitgeoefend aan de hand van adequate, betrouwbare en regelmatige informatie- en rapportagestromen naar het bestuur. Gedurende 2008 is in goed overleg met de directeur op dit punt een grote stap gezet naar een professioneel rapportage-regime. In 2009 zullen verdere verbeteringsstappen noodzakelijk zijn, en zal dit een prioriteit voor het bestuur blijven.
Het bestuur heeft veel energie gestoken in het al in 2007 gestarte proces om het besturingsmodel van de AVRO om te vormen naar het zgn. participatiemodel, waarin nieuwe, heldere verantwoordelijkheden worden gedefinieerd voor verenigingsraad, bestuur en algemeen directeur. Deze verandering was noodzakelijk omdat het bestaande besturingsmodel niet meer voldeed aan de moderne governance opvattingen neergelegd in de Richtlijnen en regelingen goed bestuur en integriteit publieke omroep.
Naast het toezicht op de reguliere gang van zaken heeft het bestuur er in 2008 naar gestreefd een paar belangrijke dossiers uit het verleden op een voor de AVRO zo gunstig mogelijke wijze af te ronden, zodat deze tijd en aandacht vragende zaken in 2009 geen kostbare tijd meer zullen consumeren. Het gaat met name om het tot een deal komen in het langlopende juridische geschil met het bouwbedrijf Koop Tjuchem en de verkoop van het voormalige CineVideoGroep-terrein. Beide dossiers zijn eind 2008 in een afrondende fase gebracht. Het bestuur, dat ook verantwoordelijk is voor het vaststellen van de beloning van de algemeen directeur, heeft een beloningsbeleid voor deze functionaris vastgesteld dat enerzijds extern is getoetst door het consultancybureau HayGroup en anderzijds volledig past in de maatschappelijke opvattingen met betrekking tot beloningniveaus voor topfuncties bij overheid en Publieke Omroep (de ‘Balkenende-norm’).
Dit proces werd positief afgesloten op 20 september 2008 toen de verenigingsraad van de AVRO unaniem de nieuwe statuten goedkeurde - een belangrijk moment in de historie van de AVRO. Anticiperend op een goede afloop van dit proces heeft het bestuur al vanaf begin 2008 stappen gezet om de planningen controlcyclus, alsmede de bijbehorende informatie- en rapportagestromen in te richten op basis van het nieuwe besturingsmodel. Dit met het doel om in 2009 wat dit betreft een vliegende start te kunnen maken.
28
Het bestuur is trots op wat de AVRO-medewerkers in 2008 hebben gepresteerd. De AVRO heeft zich verder positief geprofileerd en het aantal programma’s met meer dan één miljoen kijkers is toegenomen. Vooruitblik 2009 Nu het nieuwe besturingsmodel feit is kan het bestuur zich volledig richten op de toezichthoudende taak van het bestuur. Prioriteiten voor 2009 zijn daarbij het verder verbeteren van de eerdergenoemde informatie- en rapportagestromen, en de grote uitdaging om de noodzakelijke financiële ombuiging tot stand te brengen zoals vastgelegd in de begroting 2009.
Paul Smits Voorzitter bestuur AVRO
Voor een breder beeld
29
Directieverslag Wij kijken terug op een jaar waarin het ons programmatisch voor de wind is gegaan. We hebben de AVRO op alle platforms duidelijk kunnen profileren als de omroep voor Kunst & Cultuur. Het publiek herkent dat ook. We hebben succesvolle televisie- en radioprogramma’s gemaakt, zoals de tweede versie van Op zoek naar…, Oerol en Festival Classique. Op de radio zijn twee nieuwe programma’s gekomen De Praktijk en Musical Moods. Op internet is een inhaalslag gemaakt die goede eerste resultaten oplevert en een basis legt voor verdere verbetering. Financieel was het een lastiger jaar. We zijn weliswaar succesvol geweest in het verwerven van hogere inkomsten uit de OCW gelden doch ook de kosten zijn fors gestegen. Ontwikkelingen omzet en rentabiliteit Programmabedrijf Exploitatieresultaat Programmabedrijf
Inkomsten Eigen bijdrage Externe inkomsten programmabedrijf
2008
6.717
2007
5.645
47.794
45.505
54.511
51.150
Totaal inkomsten Kosten
56.749
51.189
Resultaat
(2.238)
(39)
De inkomsten zijn in 2008 flink toegenomen. De inkomsten zijn echter onvoldoende om de kosten te dekken. In het licht van de verwachte incidentele baten is een relatief groot deel van de eigen bijdrage op schema gelegd. Ultimo 2008 echter bleken de incidentele lasten de baten te overschrijden. De exploitatielasten zijn mede gestegen als gevolg van groei van de organisatie door de toegenomen bedrijfsdrukte. De negatieve exploitatie wordt mede veroorzaakt door de (te) lage vergoeding die de AVRO ontvangt voor de Directe Niet Direct Toerekenbare kosten (DNDT). Op grond van de besprekingen hierover met de NPO hebben wij goede hoop dat dit probleem in 2009 wordt opgelost. De incidentele baten en lasten hebben een negatief saldo. Baten hadden we uit de verkoop van het voormalige Cinevideo terrein. In 2008 is door schikking een einde gekomen aan een al bijna 10 jaar slepend dispuut van KRO, NCRV en AVRO met de bouwer van het pand ’s-Gravelandseweg. De omroepen betalen ieder een bedrag voor meerwerk en rente. In eerdere instantie was een voorziening voor deze claim getroffen van € 1 mln. Nu duidelijkheid bestaat over de aard van de nabetaling, lag het in de lijn de kosten van meerwerk te activeren en de rente ad € 547.000 ten laste van de voorziening te brengen. Lasten hadden we voorts in de vorm van ontslagvergoedingen, verliezen op beleggingen en een bijdrage aan de NPO. De NPO heeft na de vaststelling van de begroting 2008 de omroepen verzocht een bijdrage te leveren aan het ontstane tekort op het schema TV 2008. De AVRO heeft, net als de andere A omroepen, aan dit verzoek voldaan met een bijdrage van € 800.000.
30
gebleken haar activiteiten op het benodigde niveau voor commerciële exploitatie te brengen. Hiervoor is een strategische partner nodig en die is tot op heden niet gevonden.
Samenvattend is er sprake van een onttrekking uit de programmareserve van € 2.210.000. Vereniging De verenigingsactiviteiten hebben zich dit jaar toegespitst op de ledenwerving, hetgeen zijn vruchten heeft afgeworpen. Hiervoor zijn inkomsten uit programmabladen deels aan de verenigingsactiviteiten toegewezen. Voorzien was dat wij daarnaast voor deze activiteiten een verlies zouden moeten afboeken van het eigen vermogen. In 2008 zijn minder nieuwe activiteiten ontplooid waardoor de kosten van BD&S flink zijn afgenomen.
Het negatieve resultaat van de Vereniging wordt in mindering gebracht op de Algemene reserve en gedeeltelijk op de Reserve multimediale ontwikkeling. Investeringen In 2008 is circa € 470.000 geïnvesteerd in de Moodroom, een mooie multifunctionele ruimte die veel wordt gebruikt voor themamiddagen, brainstormsessies en format onderzoeken. Voor het overige zijn er geen grote investeringen gedaan.
Exploitatieresultaat Programmabedrijf Inkomsten
2008
2007
Totaal inkomsten
1.665 350 2.015
1.685
Kosten
3.671
3.525
Subtotaal resultaat Vereniging
(1.656)
(1.840)
Bijzondere Baten en Lasten Afwaardering lening Antartica BV
(1.128)
Exploitatieresultaat Vereniging
(2.784)
Inkomsten Leden Inkomsten uit Programmabladen
1685
(1.840)
De aan Antartica verstrekte achtergestelde leningen hebben wij afgeboekt met een bedrag van € 1.175.000. De reden hiervan is de vaststelling dat Antartica niet in staat is
Voor een breder beeld
Financiering Investeringen en exploitatietekorten zijn in 2008 gefinancierd in rekening courant. In 2009 wordt de financieringsstructuur van de AVRO nader onderzocht en waar nodig aangepast. Personeel In het najaar 2008 is de nieuwe systematiek rond het voeren van de jaarlijkse beoordelings- en functioneringsgesprekken geïmplementeerd. Deze gesprekken worden nu voor de hele organisatie op uniforme wijze en op hetzelfde moment uitgevoerd. Het aantal eigen medewerkers is ten opzichte van 2007 met 3,3 toegenomen, geheel toe te wijzen aan indirecte medewerkers. Richtlijnen Code Goed Bestuur Met het goedkeuren van de nieuwe statuten in november 2008 is de laatste hobbel genomen om alle richtlijnen van de
31
Code toe te passen. Met deze nieuwe statuten is uitvoering gegeven aan richtlijn 1. In lijn daarmee is de hele planning en control cyclus verbeterd en zijn de rapportages naar Bestuur en Verenigingsraad helder gemaakt. Ook de bevoegdheden van Verenigingsraad, Bestuur en Directie zijn helder. Wat betreft de overige richtlijnen kunnen we melden dat deze worden nageleefd. In het kader van Richtlijn 5 melden wij dat de bel en sms inkomsten in 2008 € 436.740 hebben bedragen. Bedrijfsvoeringverklaring Wij verklaren dat ons niet is gebleken dat de bedrijfsvoering van de AVRO in 2008 tekort is geschoten. Bedrijfsvoering definiëren wij hierbij als: • • • • • •
Administratieve Organisatie en Interne Controle Naleving richtlijnen en wet- en regelgeving Controle op het realiseren van kwalitatieve en kwantitatieve doelstellingen Scheiding hoofd- en neventaken en neven- en verenigingsactiviteiten Personeelsbeleid Beleggingsbeleid
Vooruitblik 2009 Waar in 2008 de kostenoverschrijding van het programmabedrijf nog is geaccepteerd mede in het licht van de verwachte opbrengsten van de verkoop van het voormalige Cinevideo terrein, realiseren wij ons dat door de tegenvallende overige incidentele lasten, die zich allemaal rond jaarultimo openbaarden, de begroting 2009 onder druk komt te staan.
De AVRO staat in 2009 voor de uitdaging om haar programmabedrijf met een sluitend exploitatieresultaat te laten eindigen. En bovendien het resultaat van de vereniging te verbeteren. Dat is een grote uitdaging voor het bedrijf. Daarnaast bereidt de AVRO zich voor op de situatie vanaf 2010 waarin de OCW inkomsten zullen dalen door de komst van nieuwe toetreders en de groei van MAX en BNN. Wij moeten deze voorbereiding treffen in 2009, ook al zijn de financiële uitkomsten van de nieuwe situatie nog niet geheel bekend. Hilversum, 21 april 2009
Willemijn Maas Algemeen Directeur
32
Balans (Na resultaatverwerking) (bedragen in euro’s)
ACTIVA
Ref.
31-12-2008
31-12-2007
VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa
1
Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en terreinen Inventaris en inrichting
2
0
110.000
16.368.560 2.094.073
16.446.765 1.919.380 18.462.633
Financiële vaste activa Deelnemingen Overige effecten Overige vorderingen
18.366.145
3 574.958 24.518.671 0
846.080 24.616.017 668.948 25.093.629
26.131.045
8.170.621
9.550.165
VLOTTENDE ACTIVA Voorraden
4
Vorderingen Handelsdebiteuren Overige vorderingen Overlopende activa
5
Liquide middelen
TOTAAL
Voor een breder beeld
6.813.010 4.507.864 274.189
6
6.127.047 3.919.126 291.097 11.595.063
10.337.270
0
1.544.894
63.321.946
66.039.519
33
PASSIVA Ref. 31-12-2008 31-12-2007 Eigen vermogen 7 Algemene reserve (2.683.936) (241.947) Herwaarderingsreserve 0 28.309 Reserve voor programmadoeleinden (276.918) 1.933.122 Overige reserves 27.543.578 27.643.682 24.582.724 Voorzieningen 8 Overige voorzieningen
1.693.218
Langlopende schulden 9 Schulden aan kredietinstellingen 1.247.896 Kortlopende schulden 10 Schulden aan kredietinstellingen 4.288.631 563.780 Schulden aan leveranciers 6.632.331 7.080.619 Belastingen en premies sociale verzekeringen 972.955 657.482 Overige schulden 13.534.410 14.193.178 Overlopende passiva 10.369.781 11.035.517 35.798.108
29.605.113
1.202.154
1.701.676
33.530.576
TOTAAL
63.321.946
66.039.519
34
Exploitatierekening (bedragen in euro’s)
Ref.
31-12-2008
31-12-2007
BATEN Radio en televisie Neventaken Opbrengst programmabladen Opbrengst overige nevenactiviteiten Opbrengst vereniging(-sactiviteiten) Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten
44.346.557 2.505.328 24.044.942 2.397.753 2.226.708 1.529.604 77.050.892
11 11 12 13 14 15
45.593.763 2.290.000 24.521.298 2.596.519 2.172.769 654.137 77.828.486
LASTEN Lonen en salarissen Sociale lasten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Directe productiekosten Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten
16 17
17.783.927 5.080.193
15.165.090 3.870.556
1,2 18 19
1.033.288 49.799.101 8.168.382
1.371.031 51.316.840 9.118.593
Bedrijfsresultaat Rentebaten en inkomsten uit beleggingen 20
661.229
Rentelasten en soortgelijke kosten
869.619
EXPLOITATIESALDO
Voor een breder beeld
21
81.864.891
80.842.110
(4.813.999)
(3.013.624) 1.757.187 622.815
(208.390)
1.134.372
(5.022.389)
(1.879.252)
35
Kasstroomoverzicht (bedragen in euro’s)
2008 2007 Exploitatieresultaat radio en televisie (8.597.358) (5.843.452) Exploitatieresultaat neventaken (Incl. Vecai) (298.817) (641.004) Exploitatieresultaat verenigings- en nevenactiviteiten 3.873.786 4.605.204 Afschrijvingen materiële vaste activa 923.288 1.151.031 Afschrijvingen immateriële vaste activa 110.000 220.000 Mutatie voorzieningen 491.064 (518.546) Bruto kasstroom uit operationele activiteiten (3.498.037)
(1.026.767)
Mutatie voorraden 1.379.544 189.078 Mutatie vorderingen (1.257.793) 1.740.844 Mutatie kortlopende schulden (1.457.319) 1.949.549 (1.335.568) I Kasstroom uit operationele activiteiten (4.833.605)
3.879.471 2.852.704
Investeringen materiële vaste activa (2.228.408) (1.792.442) Investeringen financiële vaste activa (5.509.851) (1.487.541) Desinvesteringen materiële vaste activa 1.208.632 0 Desinvesteringen financiële vaste activa 6.276.145 1.598.692 II Kasstroom uit investeringsactiviteiten (253.482)
(1.681.291)
Aflossing van langlopende schulden (453.780) (563.780) Mutatie deelnemingen 271.122 (275.329) III Kasstroom uit financieringsactiviteiten (182.658)
(839.109)
Mutatie Liquide middelen (I+II+III)
(5.269.745)
332.304
Liquide middelen einde boekjaar Schulden kredietinstellingen einde boekjaar Liquide middelen begin boekjaar Schulden kredietinstellingen begin boekjaar
0 (4.288.631) (1.544.894) 563.780
1.544.894 (563.780) 1.322.590 (673.780)
Mutatie liquide middelen
(5.269.745)
332.304
36
Toelichting op de jaarrekening als geheel Waarderingsgrondslagen en bepaling van het resultaat Op de jaarrekening zijn de bepalingen en inrichtingseisen van toepassing zoals deze zijn vastgelegd in BW2 Titel 9 en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Nadere uitwerking wordt gegeven in het Handboek Financiële Verantwoording Media uitgegeven door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, geldend voor de omroepinstellingen. Relevante aspecten voor de jaarrekening opgenomen in de Mediawet zijn tevens verwerkt in de jaarrekening. De waarderingsgrondslagen worden nader toegelicht bij de afzonderlijk balanshoofden in de toelichting op de balans. Tenzij anders vermeld, vindt waardering plaats tegen nominale waarde. Het resultaat is geheel afgeleid van de baten en lasten uit de exploitatierekening, welke op een stelselmatige wijze is opgemaakt. Baten en lasten, die op de bedrijfsactiviteiten gedurende het boekjaar betrekking hebben, zijn in het resultaat verwerkt onverschillig of zij tot ontvangsten en uitgaven in dat boekjaar hebben geleid. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het boekjaar en voor zover bekend bij het opmaken van de jaarrekening, zijn in acht genomen.
Stelselwijziging met betrekking tot reserves Tot en met 2005 werd het verenigingsresultaat verwerkt in de Algemene Reserve. In 2006 en 2007 werd het verenigingsresultaat (inclusief projectkosten multimediale- en interactieve ontwikkelingen) verwerkt in de reserve multimediale en interactieve ontwikkelingen. De reden hiervan was dat de Algemene Reserve in 2006 gereduceerd was tot EUR nihil. In 2008 is de bestemming van de overige reserves (vervan-gingsreserve en reserve multimediale en interactieve ontwikkelingen) door AVRO nader onderzocht. Conclusie van dit onderzoek was dat in voorgaande jaren specifieke afspraken zijn gemaakt met het Commissariaat voor de Media over de inzet van deze overige reserves. Gevolg hiervan is dat op basis van deze afspraken met ingang van 2008 retrospectief het resultaat van de verenigingsactiviteiten (exclusief projectkosten multimediale- en interactieve ontwikkelingen) ten laste is gebracht van de Algemene Reserve, waardoor de Algemene Reserve negatief is. De projectkosten multimediale- en interactieve ontwikkelingen worden evenals voorgaande jaren ten laste van de Reserve Multimediale- en Interactieve Ontwikkelingen verantwoord. Deze stelselwijziging heeft geen effect op het exploitatieresultaat in 2008 of voorgaande jaren. Binnen het eigen vermogen vindt per 31 december 2007 uitsluitend een reclassificatie plaats van Overige reserves naar Algemene reserve ten bedrage van € 241.947. Grondslagen van valutaomrekening Vorderingen en schulden in vreemde valuta worden omgerekend in euro’s tegen de koers per 31 december van het boekjaar. Transacties in vreemde valuta worden geëffectueerd tegen de koers op transactiedatum. Koersverschillen komen ten gunste of ten laste van de exploitatierekening.
Voor een breder beeld
37
Grondslagen voor samenstelling kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen bestaan uitsluitend uit de liquide middelen en kortlopende schulden aan kredietinstellingen. Effecten worden beschouwd als langlopende beleggingen (voor zover deze naar verwachting niet binnen 1 jaar liquide worden gemaakt) en mutaties daarin worden verantwoord onder kasstromen uit investeringsactiviteiten. De mutaties van effecten die naar verwachting binnen 1 jaar liquide worden gemaakt, zijn verantwoord onder de mutatie vorderingen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest en ontvangen dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. De mutatie liquide middelen betreft de samengestelde bedragen van liquide middelen en kortlopende schulden aan kredietinstellingen. PNO De PNO gerelateerde pensioenregeling wordt als een toegezegde bijdrageregeling verantwoord, waarbij de AVRO in het geval van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds geen verplichtingen heeft tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies. Vennootschapsbelasting AVRO is belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Voor zover fiscale waarderingen afwijken van de vermelde waarderingsgrondslagen en daaruit uitgestelde belastingverplichtingen voortvloeien, wordt voor deze verplichtingen een voorziening voor latente belastingverplichtingen getroffen, berekend tegen het actuele belastingpercentage. Actieve
latenties worden gewaardeerd indien in redelijkheid mag worden aangenomen dat realisatie te zijner tijd zal kunnen plaatsvinden. Aangezien AVRO fiscaal een exploitatieverlies heeft en op dit moment op korte termijn er nog geen vooruitzichten zijn dat toekomstige exploitatieresultaten fiscaal positief zullen zijn, heeft geen (gedeeltelijke) waardering plaatsgevonden van de per 31 december 2008 aanwezige fiscaal compensabele verliezen van circa 100 miljoen euro. Vaststelling Jaarrekening De directie heeft de jaarstukken opgesteld, het bestuur heeft de jaarstukken goedgekeurd. De financiële en audit commissie (FAC) brengt advies uit aan de verenigingsraad betreffende de jaarstukken. Op de jaarvergadering stelt de Verenigingsraad de jaarrekening vast.
38
Toelichting op de balans 1. Immateriële vaste activa De specificatie ultimo 2008 en 2007 luidt als volgt (bedragen in duizenden euro’s): Aanschafwaarde
Uitgaverechten
Cumulatieve afschrijving
2. Materiële vaste activa De specificatie ultimo 2008 en 2007 luidt als volgt (bedragen in duizenden euro’s):
Boekwaarde
2008
2007
2008
2007
2008
2007
1.100
1.100
1.100
990
0
110
Deze rechten hebben betrekking op de titel TeleVizier die zijn verkregen door de herschikking van de titels in de uitgeefkern AKN. Afschrijving vindt plaats in 5 jaar.
Voor een breder beeld
Actuele (*)/ aanschafwaarde
2008 Bedrijfsgebouwen en terreinen (*) Inventaris en inrichting
2007
19.478 19.336 10.173 9.295 29.651 28.631
Cumulatieve afschrijving
Boekwaarde
2008
2007
2008
2007
3.109
2.889
16.369 16.447
8.079 7.376 11.188 10.265
2.094 1.919 18.463 18.366
39
De mutatie in de boekwaarden is als volgt samengesteld (bedragen in duizenden euro’s): 01-01-2008 Investe- Desinves- Afschrij- 31-12-2008 ringen teringen vingen Bedrijfsgebouwen en terreinen
16.447 1.348 1.206 220 16.369
Inventaris en inrichting
1.919 18.366
881 2.229
3 1.209
703 923
2.094 18.463
Bedrijfsgebouwen en terreinen Materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen historische kostprijs onder aftrek van afschrijvingen. Materiële vaste activa die zijn aangeschaft voor 31 december 1995 zijn per die datum gewaardeerd tegen actuele waarde (*). De gehanteerde afschrijvingsmethode met betrekking tot gebouwen is annuïtair op basis van 40 jaar, waarbij een rentepercentage van 5% wordt gehanteerd. De specificatie is als volgt (bedragen in euro’s): 31-12-2008 Gebouw ‘s-Gravelandseweg 80 Overige gebouwen
Terreinen
14.725.181 212.474 14.937.655 1.430.905 16.368.560
31-12-2007
13.580.509 765.819 14.346.328 2.100.437 16.446.765
Het gebouw aan de ’s-Gravelandseweg 80 is het gezamenlijk eigendom van de omroepverenigingen AVRO, KRO en NCRV. In de balans is een derde van de totale investering verantwoord. In 2008 is het rechtbeding uit hoofde van de bouwclaim afgewikkeld. Het overeengekomen meerwerk € 1.095.000 is geactiveerd per 1 januari 2008. Inventaris en inrichting Onder dit hoofd zijn de inventarissen, kantoormachines en computerapparatuur verantwoord, die worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde verminderd met lineair berekende afschrijvingen, gebaseerd op economische levensduur.
40
Overige effecten De effecten worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. De marktwaarde wordt voor de effecten als groep/collectiviteit bepaald.
3. Financiële vaste activa Deelnemingen De specificatie is als volgt (bedragen in euro’s): 01-01-2008 Dividend AKN C.V.: 25% deelneming
0
0
Resultaat 31-12-2008
0
0
01-01-2008
BV Programmabladen AKN: 25% deelneming
2.269
0
0
2.269
Quattro Voci B.V.: 25% deelneming
4.538
0
0
4.538
Medical Multi Media Productions B.V.: 50% deelneming
839.273 (800.000) 846.080 (800.000)
528.878 528.878
568.151 574.958
Aankopen Afwaardering Verkopen
31-12-2008
INI Rente Fonds
11.777.316
562.109 5.295.596
420.005 6.623.824
INI Fixed income All Grade Fonds
5.605.851
204.613
0
413.970 5.396.494
0 4.994.963
0
14.212 4.980.751 (395.165) 5.145.860
INI Fixed income Inves. Grade Fonds
De deelnemingen worden gewaardeerd op netto vermogenswaarde. AKN C.V. is een vennootschap waarin de programmagegevens op een andere wijze geëxploiteerd worden dan middels de programmabladen. De BV Programmabladen AKN is de ondersteunende organisatie van de uitgeefkern AKN. In deze vennootschap zijn de diensten inzake redactie, bladmanagement en ledenadministratie ondergebracht. In Quattro Voci B.V. zijn de managementtaken van de BV Programmabladen AKN ondergebracht. I Care Productions B.V. (voorheen Medical Multi Media Productions B.V.) houdt zich bezig met de ontwikkeling en productie van medische televisieprogramma’s.
Voor een breder beeld
De effectenportefeuille is als volgt samengesteld (bedragen in euro’s):
INI Aandelen Fonds
4.437.446
313.249
0
INI Global Equity Fonds
1.372.573
22.299
0
457.915
936.957
562.156
31.040
0
157.500
435.696
INI Emerging Fixed Income Fonds (High Currency) INI Emerging Fixed Income Fonds (Local Currency)
860.675 50.526 0 24.616.017 6.178.799 5.295.596
(87.888) 999.089 980.549 24.518.671
De totale marktwaarde van de INI Fondsen bedraagt per 31 december 2008 € 24.519.000 (vorig jaar € 28.403.000). In 2008 is de beurswaarde van de effectenportefeuille gedaald onder de kostprijs. Deze daling € 980.549 is in mindering gebracht op de balanswaarde van de effectenportefeuille. Deze daling is verwerkt in de Financiële baten en lasten.
41
Overige vorderingen Ultimo 2008 zijn voor € 1.175.000 (ultimo 2007 € 668.948) achtergestelde leningen verstrekt aan Antartica B.V. Deze leningen zijn ultimo 2008 volledig voorzien. De reden hiervan is gelegen in de vaststelling dat Antartica niet in staat is gebleken zelfstandig haar activiteiten op het benodigde niveau voor commerciële exploitatie te brengen. Hiervoor is een strategische partner nodig. 4. Voorraden Onder dit hoofd zijn opgenomen de reeds gemaakte kosten voor nog uit te zenden radio- en televisieprogramma’s. De voorraad eigen producties is gewaardeerd tegen de directe productiekosten. Deze wijze van waardering is overeenkomstig het Handboek Financiële Verantwoording Media uitgegeven door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Programma’s die zijn ingekocht zijn gewaardeerd tegen kostprijs. Reeds uitgezonden prgramma’s die naar verwachting na 18.00 uur zullen worden herhaald, worden gewaardeerd tegen 15% van de oorspronkelijke productiekosten. Bijdragen van derden ten behoeve van radio- en televisieprogramma’s, zijnde € 847.000 zijn in mindering gebracht op de waarde van de betreffende programma’s en dientengevolge in mindering gebracht op de totale voorraad. 5. Vorderingen De handelsdebiteuren bestaan voor € 5.408.000 uit debiteuren gerelateerd aan de B.V. Programmabladen AKN.
De overige vorderingen zijn als volgt (bedragen in euro’s):
Deelneming I Care Dividendbelasting Omzetbelasting Projectsubsidies Concertgebouw Publieke omroep Vecai Overige
2008
0 354.075 552.356 2.029.554 64.252 274.468 429.619 803.539 4.507.864
2007
37.312 145.094 572.460 1.446.586 64.252 351.107 341.843 960.472 3.919.126
6. Liquide middelen De post liquide middelen betreft banksaldi, die direct beschikbaar zijn. 7. Eigen vermogen Het verloop is als volgt (bedragen in euro’s): Algemene Herwaar- Reserve voor Overige Totaal reserve derings- programma reserves reserve doeleinden 31 december 2006 Stelselwijziging
0 844.927
29.320 1.970.648 29.484.397 31.484.365 0 0 (844.927) 0
1 januari 2007
844.927
29.320 1.970.648 28.639.470 31.484.365
Resultaat boekjaar 2007
(1.086.874)
31 december 2007 (241.947) Resultaat boekjaar 2008
(1.011)
(37.526) (753.841) (1.879.252)
28.309 1.933.122 27.885.629 29.605.113
(2.441.989)
(28.309) (2.210.040) (342.051) (5.022.389)
31 december 2008 (2.683.936)
0 (276.918) 27.543.578 24.582.724
42
Algemene reserve Het resultaat van de Vereniging bevat naast de reguliere verenigingskosten tevens projectkosten die geoormerkt zijn als multimediale en interactieve ontwikkelingen. Deze projectkosten multimediale en interactieve ontwikkelingen worden gefinancierd uit de reserve multimediale en interactieve ontwikkelingen. De reguliere verenigingskosten worden ten laste gebracht van de Algemene reserve. Herwaarderingsreserve De herwaarderingsreserve heeft betrekking op de bedrijfsgebouwen. Met ingang van 2006 wordt hierop lineair afgeschreven voor de komende 30 jaar en is daarmee gelijk aan de resterende looptijd van de bedrijfsgebouwen waar deze herwaardering betrekking op heeft. In 2008 is het laatste actief verkocht waarop een herwaardering rustte, waardoor de herwaarderingsreserve op 31 december 2008 nihil is geworden. Reserve voor programmadoeleinden Het verloop is als volgt (bedragen in euro’s):
1 januari
2008 1.933.122
Resultaat uit (gewone) bedrijfsvoering (excl. mutatie bovenmatige programmareserve) (2.210.040) Inzet bovenmatige programmareserve Exploitatiesaldo 31 december
Voor een breder beeld
0 (2.210.040) (276.918)
Overeenkomstig het besluit inzake de regeling programmareserves van 19 juli 2006 en 19 december 2006 van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Publieke Omroep is besloten dat de programmareserve van omroepen met een budget van € 25 miljoen of meer maximaal 5% van het door de Raad van Bestuur aan de instelling ter beschikking gestelde jaarbudget voor radio, televisie, internet en themakanalen mag bedragen. Het budget 2008 op basis van 100% is voor de AVRO vastgesteld op € 46.420.000. De reserve voor programmadoeleinden kan hierdoor maximaal ultimo 2008 een saldo van 5% hiervan vertonen te weten € 2.321.000. Overige reserves De specificatie is als volgt (bedragen in euro’s): Reserve multimediale en interactieve ontwikkelingen Vervangingsreserve Overige reserves
2007 1.970.648
(1.280.391) 1.242.865 (37.526) 1.933.122
31-12-2008
31-12-2007
9.392.369 18.151.209
9.734.420 18.151.209
27.543.578
27.885.629
Het exploitatiesaldo van projecten multimediale en interactieve ontwikkelingen € 342.051 negatief, onderdeel van verenigingsactiviteiten, is in mindering gebracht op de reserve multimediale en interactieve ontwikkelingen. De vervangingsreserve is ontstaan bij verkoop van de oude panden.
43
De jubileum voorziening is getroffen ten behoeve van uitkeringen inzake 12 1/2, 25 of 40 jarige dienst-verbanden.
8. Voorzieningen Het verloop is als volgt (bedragen in euro’s): 01-01-2008 Dotatie Voorziening 55+ overgangsregeling en 55- compensatieregeling Jubileum voorziening Afvloeiing en reorganisatie
728.660
63.572
239.194
32.422
Ont- trekking 31-12-2008
68.869 723.363 6.050
265.566
234.300 507.299
37.310 704.289
1.202.154 603.293
112.229 1.693.218
De voorziening 55+ overgangsregeling heeft betrekking op het verschuiven van de pensioengerechtigde leeftijd naar 65 jaar. Alle medewerkers van 55+ en in dienst op 1 januari 1997 kunnen bij wijze van over-gangsregeling nog steeds op 60 jarige leeftijd pensioneren. In 2006 is hieraan toegevoegd de compensatieregeling voor medewerkers tot en met 55 jaar. Deze compensatieregeling houdt in dat medewerkers volgens een door het bedrijfstakpensioenfonds PNO bepaalde staffel tussen de 2 en de 5 jaar gecompenseerd kunnen worden. De voorziening overgangsregeling bedraagt € 401.063, de compensatieregeling € 306.465 en uit hoofde van AKN personeel € 15.835. Tot en met 2020 betaalt de AVRO hiervoor koopsommen.
De voorziening afvloeiing en reorganisatie heeft betrekking op afvloeiingsregelingen voornamelijk als gevolg van reorganisatielasten AVRO en de effecten als gevolg van het aangaan van het samenwerkingsverband met de KRO en NCRV in de stichting AKN, alsmede enkele individuele vertrekregelingen. 9. Langlopende schulden De schuld aan kredietinstellingen betreft een hypothecaire leniging bij de ING Bank. De schuld heeft een resterende looptijd van 3 jaar, het rentepercentage is vanaf 1 februari 2007 5,34%, daarvoor bedroeg het rentepercentage 5,64%. De jaarlijkse aflossing bedraagt € 0,45 miljoen. 10. Kortlopende schulden De schulden aan kredietinstellingen bestaan voor € 453.780 uit de aflossing die in 2009 vervalt als gevolg van de langlopende lening, de resterende € 3.834.851 is het saldo als gevolg van een tekort op de bankrekeningen.
44
De overige schulden zijn als volgt (bedragen in euro’s): 2008 Sanoma
2007
6.278.032
6.512.241
3.637.083 30.000 296.008 0 0 0 0 3.293.287 13.534.410
3.561.284 30.000 302.131 207.151 14.707 110.000 80.744 3.374.920 14.193.178
Te betalen inzake reeds uitgezonden radio-en televisieprogramma’s WAO PNO Bedrijfsvereniging Stichting AVRO 50 jaar Goodwill BTW Overig
De overlopende passiva bestaan voor € 9.618.000 uit gefactureerde contributies 2009 en vakantierechten personeel van € 751.000. Niet uit de balans blijkende verplichtingen De AVRO heeft per 31 december 2008 voor een bedrag van € 206.000 aan leaseverplichtingen. Hiervan heeft € 70.000 betrekking op 2009. De AVRO heeft een deelneming in I Care Productions B.V. Naast deze deelneming is er een afnameverplichting bij I Care Productions B.V. Deze afnameverplichting eindigt contractueel op 1 september 2010.
Voor een breder beeld
Transacties met verbonden partijen De AVRO heeft een samenwerkingsverband met de Stichting AKN. Daarnaast worden de bladen geëxploiteerd door de BV Programmabladen AKN, waar de AVRO samen met de Sanoma een belang in heeft van 50%, zoals opgenomen onder de Financiële vaste activa.
45
Toelichting op de exploitatierekening Algemeen De exploitatierekening op pagina 34 is opgesteld volgens de categoriale indeling, die voorgeschreven is volgens het Handboek Financiële Verantwoording Media uitgegeven door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Ten behoeve van het inzicht in de resultaten van de afzonderlijke activiteiten volgt op pagina 46 een functionele opstelling. De door de BV Programmabladen AKN en de Stichting AKN aan de AVRO doorberekende kosten zijn verwerkt in de onderscheiden posten van de exploitatierekening.
13. Opbrengst over nevenactiviteiten Deze opbrengsten bestaan uit opbrengst gebouwen en overige nevenactiviteiten zoals opbrengsten uitzendrechten. 14. Opbrengst verenigingsactiviteiten De verenigingsopbrengsten bestaan uit de contributies van leden ongeacht of deze zijn geabonneerd op een programmablad van de AVRO. 15. Overige bedrijfsopbrengsten De overige bedrijfsopbrengsten betreffen met name de gelden van NLKabel (voorheen Vecai).
Baten Lasten 11. Radio, televisie en neventaken De baten van de omroepactiviteiten bestaan uit ontvangen omroepmiddelen, alsmede de bijdragen en subsidies voor specifieke programma’s, internetactiviteiten en het themakanaal. 12. Opbrengst programmabladen De opbrengst van de programmabladen bestaat uit de abonnementsopbrengst voor zover die op het verslagjaar betrekking heeft en voor zover deze geen betrekking heeft op contributies. Contributies van de leden-abonnees zijn op voorschrift van het Handboek Financiële Verantwoording Media uitgegeven door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen aangemerkt als opbrengst van verenigingsactiviteiten. Daarnaast bestaat de opbrengst van de programmabladen uit de gerealiseerde opbrengst van de losse verkoop en de advertentieopbrengst voor zover die betrekking heeft op de, aan het verslagjaar gerelateerde, bladen.
16. Lonen en salarissen Het gemiddeld aantal werknemers (op FTE basis) in dienst bij de AVRO bedraagt 235,8 (vorig boekjaar 207,7). 17. Sociale lasten (bedragen in euro’s) Pensioenlasten Overige sociale lasten
2008
2007
2.321.232 2.758.961
2.081.969 1.788.587
3.870.556
5.080.193
46
18. Directe productiekosten De directe productiekosten bestaan voornamelijk uit de technische en overige productiekosten van radio- en televisieprogramma’s, internetactiviteiten, de druk- en distributiekosten van de programmabladen en de kosten van de ledenadministratie. 19. Overige bedrijfslasten De overige bedrijfslasten bestaan voornamelijk uit promotiekosten, huisvestingskosten en overige algemene kosten.
Financiële baten & lasten 20. Rentebaten en inkomsten uit beleggingen (bedragen in euro’s) 2008 Opbrengsten uit effecten
2007
1.395.535
717.289
(282.769)
393.246
(980.549) 132.217 528.878
0 1.110.535 645.723
134 661.229
929 1.757.187
Gerealiseerde koersresultaat op effecten Afwaardering effecten naar lagere beurswaarde Resultaat effecten Resultaat uit deelnemingen Rente leningen op schuldbekentenissen
Voor een breder beeld
21. Rentelasten en soortgelijke kosten De rentelasten bestaan uit toegerekende rente in verband met vooruitontvangen bedragen voor de diverse bedrijfsactiviteiten en een schuld op lange termijn.
47
Samenstelling exploitatiesaldo per activiteit (bedragen in euro’s)
2008 2007 Omroepactiviteiten Aandeel omroepmiddelen 45.178.393 43.727.042 Overige bijdragen 2.437.259 4.810.858 47.615.652 48.537.900 Kosten omroepactiviteiten 56.511.827 55.022.356 (8.896.175)
(6.484.456)
Vermogen en nevenactiviteiten Financiële baten en lasten (incl. SOW) (208.390) 1.134.372 Netto opbrengst gebouwen en overige nevenactiviteiten 3.258.237 1.143.394 3.049.847
2.277.766
Programmabladen Opbrengst abonnementsgelden en losse verkoop 21.907.145 22.454.072 Opbrengst advertenties etc. 2.137.797 2.067.226 24.044.942 24.521.298 Kosten programmabladen 20.086.963 20.353.145 3.957.979 4.168.153 Af: Bijdrage Vereniging 350.000 0 3.607.979 4.168.153 Vereniging Opbrengsten 2.226.708 2.172.769 Bij: Bijdrage Vereniging 350.000 0 Kosten 5.360.748 4.013.484 (2.784.040)
(1.840.715)
(5.022.389)
(1.879.252)
EXPLOITATIESALDO
48
Omroepactiviteiten De baten van de omroepactiviteiten bestaan uit ontvangen omroepmiddelen, alsmede de bijdragen en subsidies voor specifieke programma’s en internetactiviteiten. In de lasten zijn begrepen de directe productiekosten van programma’s die gedurende het verslagjaar zijn uitgezonden, alsmede huisvestingskosten en een aandeel in de lasten van ondersteunende diensten, gebaseerd op vastgestelde verdeelsleutels. Vermogen en nevenactiviteiten De opbrengsten uit vermogen en nevenactiviteiten komen voornamelijk uit de verhuur van onroerend goed en uit de financiële baten. De lasten bestaan uit een aandeel in de kosten van ondersteunende diensten, gebaseerd op vastgestelde verdeelsleutels, de huisvestingslasten en de kosten van nevenactiviteiten, alsmede uit financiële lasten.
Programmabladen Het resultaat van de programmabladen wordt gevormd door het exploitatiesaldo van AVRObode, TeleVizier en TVFilm, alsmede het aandeel in het totale resultaat van de gemeenschappelijke uitgeefkern AKN. De opbrengst bestaat uit de abonnementsopbrengst voor zover die op het verslagjaar betrekking heeft en voor zover deze geen betrekking heeft op contributies van leden. Contributies van leden-abonnees zijn op voorschrift van het Handboek Financiële Verantwoording Media uitgegeven door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen aangemerkt als opbrengst van verenigingsactiviteiten.
Voor een breder beeld
Daarnaast bestaat de opbrengst uit gerealiseerde opbrengst van de losse verkoop en de advertentieopbrengst voor zover die betrekking heeft op de in het verslagjaar uitgebrachte bladen. In de exploitatiekosten zijn naast de directe kosten zoals druk-, redactie- en distributiekosten tevens algemene kosten begrepen zoals promotie- en huisvestingskosten. In het Mediabesluit hoofdstuk 1, afdeling 1, paragraaf 5, artikel 17 is vermeld dat inkomsten uit programmabladen van een omroepvereniging jaarlijks tot ten hoogste het bedrag dat nodig is om een eventueel verlies van de desbetreffende omroepvereniging te dekken, kan worden besteed aan verenigingsactiviteiten. AVRO heeft in 2008 besloten om € 350.000 verenigingskosten te dekken uit inkomsten uit programmabladen. Vereniging De verenigingsopbrengsten bestaan uit de contributies van leden ongeacht of deze zijn geabonneerd op een programmablad van de AVRO. De lasten bestaan uit de kosten van het verenigingsapparaat, alsmede een aandeel in de kosten van ondersteunende diensten, gebaseerd op vastgestelde verdeelsleutels. Ook zijn de kosten van thema-activiteiten en business development & sales, voor zover deze geen programmatische kosten betreffen, onder dit hoofd verantwoord.
49
Bezoldiging bestuurders en directie De bezoldiging van de directie bedroeg in 2008 € 177.000 (2007 € 168.000). De bezoldiging van het bestuur bedroeg in 2008 € 121.000 (2007 € 161.000). In 2008 is de berekeningswijze van de bezoldiging gewijzigd, deze is met ingang van 2008 gelijk gesteld aan de berekening conform de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens. De vergelijkende cijfers met betrekking tot de bezoldiging directie zijn hierop aangepast. De bezoldiging 2007 was volgens de oude systematiek € 190.000, om redenen van vergelijkbaarheid is 2007 aangepast naar € 168.000. Bezoldiging medewerkers In het kader van de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens geven wij hierbij aan dat niemand een hoger gemiddeld jaarloon 2008 heeft dan het jaarloon van een Minister (voor 2008 is dat vastgesteld op € 181.000). Hilversum, 20 april 2009 Bestuur P. Smits R.S. Croll P.C. van Gorsel K. Brul J.M.R.M. Neutelings
Directie W.J. Maas
17.326.138 16.552.60 24.648.951 72.207 22.643.224
50
Accountantsverklaring Aan het bestuur van Algemene Omroepvereniging AVRO
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2008 (zoals opgenomen in pagina 29 tot en met 49) van Algemene Omroepvereniging AVRO (“AVRO”) te Hilversum bestaande uit de balans per 31 december 2008 en de exploitatierekening over 2008 met de toelichting gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de AVRO is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het verslag van het bestuur, beide in overeenstemming met het Handboek Financiële Verantwoording Media. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.
Voor een breder beeld
Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Verder hebben wij in onze controle de aanwijzingen betrokken die zijn gegeven in het controleprotocol Media. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de AVRO. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de entiteit heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
51
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controleinformatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van AVRO per 31 december 2008 en van het resultaat over 2008 en voldoet aan de bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in het Handboek Financiële Verantwoording Media. Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van artikel 2:393 lid 5 onder f BW melden wij dat het verslag van het bestuur, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Voorts verklaren wij dat voldaan is aan de relevante wet- en regelgeving zoals opgenomen in het controleprotocol onder wettelijk kader. Amstelveen, 7 april 2009 KPMG ACCOUNTANTS N.V. R.J. Smit RA
52
In memoriam In het verslagjaar 2008 ontvielen ons twaalf oud-collega’s. Wij herdenken hen met respect. Dirk van Egmond Dirk werkte lang voor de omroep: hij was correspondent in Zuid-Afrika, werkte bij Tros Radio, bij Veronica Nieuwsradio, bij het RTL-nieuws, bij Omroep Flevoland en de laatste jaren als eindredacteur en presentator bij het radioprogramma Dingen Die Gebeuren van de KRO. Midden jaren 90 was hij twee jaar lang eindredacteur van onze toenmalige TV-actualiteitenrubriek Televizier Magazine. Hij overleed op 1 januari op 54-jarige leeftijd. Henk Neijssel Voordat Henk op 1 juli 1964 bij de AVRO kwam werken, was hij ondermeer als commercieel filmconsultant en scriptschrijver verbonden aan Joop Geesinks Dollywood en Star Films. Bij ons werd hij productieleider/coördinator documentaires bij de afdeling Informatieve Programma’s TV. Medio 1975 werd zijn primaire werkgebied ondergebracht bij de afdeling Sport, die uiteraard ‘Sport en Documentaires’ ging heten. Begin jaren tachtig werkte hij kort voor de Sector Educatieve Programma’s. Hij trad per 1 januari 1985 vervroegd uit dienst. Op 21 januari overleed hij op 80-jarige leeftijd.
Voor een breder beeld
Jan van Herpen Jan van Herpen kwam op 1 februari 1940 in dienst van de AVRO, aanvankelijk als medewerker van de afdeling Muziek en later als omroeper. Op 1 juni 1954 werd hij redacteur bij de toenmalige afdeling Gesproken Woord en in december 1963 hoofd van die afdeling. Hij wijdde talloze uitzendingen aan zijn grote liefde: kunst en wetenschap. Enkele titels: Logboek (historische hoorspelserie), ’t Is Historisch en natuurlijk de legendarische radioquiz Hersengymnastiek, waaraan hij 34 jaar lang meewerkte. Hij bedacht het leeuwendeel van de gestelde vragen. Op 1 april 1982 maakte hij gebruik van de VUT-regeling. Daarna ontsloot en ordende hij de archieven van schrijver P.H. Ritter jr., dirigent/componist Hugo de Groot en televisieregisseur Willy van Hemert. Ook hield hij zich bezig met de geschiedschrijving van de vroegste jaren van de Nederlandse omroep. Dat leidde tot vele publicaties en boeken van zijn hand. Hij overleed op 29 januari, 87 jaar oud.
53
Louis van der Stam Louis van der Stam trad als jongste bediende op 26 februari 1940 in dienst van de AVRO. Tijdens de eerste oorlogsjaren was hij portier in Gebouw 2 en werkte hij op de postkamer van VARA-studio T. In 1943 kwam daar tijdelijk een einde aan. In 1945 kon Louis weer – dit keer als administratief medewerker – aan de slag bij Radio Herrijzend Nederland, dat later overging in Radio Nederland in Overgangstijd en nòg later in de Nederlandse Radio Unie. AVRO-man Joop Verbrugge, altijd op zoek naar talent voor het AVRO-voetbalelftal, zag in Louis een snelle linksbuiten en haalde hem daar weg. Louis kon aan de slag bij de boekhouding die in het toenmalige hoofdkantoor aan de Keizersgracht 107 in Amsterdam was gevestigd. Louis’ relatie met de redactie van de AVRObode (die toen nog Radiobode heette) ontstond doordat hij vignetjes tekende bij de programmavermeldingen van schaatswedstrijden. Van het één kwam het ander en in 1953 werd hij benoemd tot redacteur. In 1968 werd hij benoemd tot redactiechef van de AVRObode en daarna tot stafredacteur van AVRObode en TeleVizier. Gedurende het eind van de jaren 70 en in het begin van de jaren 80 was hij ook actief als lid van de AVRO OR. Per 1 januari 1985 maakte hij gebruik van de VUT-regeling. Hij overleed op 20 februari, 84 jaar oud.
Kees de Wolf Kees de Wolf kwam op 1 april 1953 in dienst van de AVRO, als medewerker Gevarieerde Programma’s, belast met de samenstelling van cabaret- en Bonte Trein-programma’s. Het was het begin van een 34-jaar omspannende radiocarrière, waarin hij zich ondermeer als naaste medewerker van Herman Broekhuizen op de afdeling Jeugduitzendingen en redacteur, producer, regisseur en plaatsvervangend hoofd van de afdeling Gesproken Woord (Kunsten en Wetenschappen) ontwikkelde tot een geroutineerde en een breed inzetbare programmamaker. Van 1973 tot 1977 was hij lid van de allereerste ondernmingsraad van de AVRO. Van de vele programma’s die hij maakte, moet zeker genoemd worden het middagprogramma Rondom Twaalf, dat hij samen met Tosca Hoogduin produceerde en presenteerde. Met Sonja van Proosdij maakte hij het toeristische magazine Buiten. En jarenlang vertelde hij als ‘AVRO’s groenteman’ de luisteraars drie keer in de week wat zij bij de groenteman op de hoek voordelig konden kopen. Per 1 april 1989 maakte hij gebruik van de VUT-regeling. Hij overleed op 29 april op 80-jarige leeftijd.
54
Jacco van Renesse Jacco van Renesse (pseudoniem voor Jacobus Haringman) maakte hij zijn professionele debuut in 1957 bij het Nieuw Nederlands Toneelgezelschap. Al snel stond hij in de musical Oh Venus van Guus Vleugel en Harry Bannink en kort daarna in My Fair Lady en Sweet Charity. Hij sloot zich aan bij verscheidene toneelgezelschappen (onder meer bij de Haagse Comedie) en maakte in de jaren zestig deel uit van het ABC cabaret van Wim Kan en Corry Vonk. Daar vormde hij een succesvol duo met Jenny Arean, met wie hij ook optrad in diverse, door Willy van Hemert voor de NCRV bewerkte tvmusicals. In 1969 en 1970 speelde hij de rol van Rogier in de legendarische en veelvuldig herhaalde televisieserie Floris. Vanaf 1974 was hij als tenor verbonden aan de Hoofdstad Operette. Voor de AVRO presenteerde hij van 1987 tot 2000 op Radio 4 het in die tijd erg populaire operetteprogramma Jacco’s Keus. Op 19 mei overleed hij op 71-jarige leeftijd. Jacques Chapel Hij kwam als profvoetballer onder andere uit voor HFC Haarlem in de tijd van Barry Hughes. Hij begon zijn journalistieke carrière in 1980 als voetbalverslaggever bij de AVRO-televisie. Daarna stapte hij over naar de radio en werd medewerker van Radio Nederland Wereldomroep en NOS Langs de Lijn. Chapel was jarenlang verslaggever bij het schaatsen en wielrennen. Het schaatsverslag beëindigde hij eind 2006, toen hij werd opgevolgd door Sebastiaan Timmerman. De Ronde van Frankrijk 2008 zou de laatste zijn die hij zou verslaan, maar door zijn ziekte was al bekend dat dat niet zou kunnen doorgaan. De dag voor de start van de 95e editie van de Tour, 4 juli, overleed hij op 62-jarige leeftijd.
Voor een breder beeld
Jan Klamer Jan trad op 1 september 1927 in dienst bij Dagblad de Telegraaf. Hij was daar jongste bediende en verrichtte werkzaamheden voor de Radiobode, die destijds via de Telegraaf werd uitgegeven. In maart 1934 werd de exploitatie van de Radiobode door de AVRO in eigen beheer genomen en Jan kwam mee. Uiteraard kwam tijdens de bezetting tijdelijk een eind aan zijn AVRO-dienstverband. Jan werkte in die dagen voor de Nederlandsche Omroep op het AVRO-kantoor in Amsterdam. Op 1 juli 1945 werd hij opnieuw aangesteld als kantoorbediende. Later werkte hij als archivaris op de afdeling Archief, Expeditie en Magazijn. Op 1 januari 1977 ging hij na bijna 50 jaar trouwe dienst met pensioen. Hij overleed op 24 juli, 96 jaar oud. dokter Arie Klapwijk Revalidatiearts Arie Klapwijk zette zich gedurende zijn gehele leven in voor een gelijkwaardige positie van mensen met een handicap. Zowel in Nederland als daarbuiten. In de samenleving èn in de sport. Begin jaren zestig van de vorige eeuw nam hij het initiatief voor de oprichting van Het Dorp in Arnhem, een – zeker voor die tijd – unieke woonvoorziening voor mensen met een lichamelijke beperking. Heel Nederland leerde hem kennen als ´Dokter Klapwijk´ toen hij – samen met Mies Bouwman – op 26 en 27 november 1962 de legendarische AVRO-marathonactie Open het Dorp presenteerde. Hij overleed op 22 augustus op 86-jarige leeftijd. Jan Krieger Jan Krieger was jarenlang vrijwillig propagandist en lid van het Gewestelijk Bestuur Groningen en het Algemeen Bestuur van de AVRO (wat nu de VR is). Nog jaren na zijn afscheid van de AVRO kwam hij regelmatig langs hier aan de ‘s-Gravelandseweg, samen met zijn vriend en medebestuurslid Cuynen uit Brabant. Hij overleed op 17 september, 92 jaar oud.
55
Colofon Redactie Saskia van de Meeberg Jaco Peeringa Mia Plu Hans Scholte Franca Klaus Business Development & Sales Julia Gonnissen – projectleider AV Masha van Vlijmen - regie Sylvie Giordano - camera en montage Joost Dijkhuis - camera Freek te Water – interaction design website Interviews Willemijn Maas en Paul Smits Pieter Jan Hagens Fotografie Foto archief AVRO Grafische verzorging PDF-versie Sjeep
www.avro.nl
ALGEMENE OMROEPVERENIGING AVRO Postbus 2 1200 JA Hilversum www.avro.nl
Voor een breder beeld