Een boog van solidariteit: vrijwilligerswerk

Een boog van solidariteit: vrijwilligerswerk

Inleiding De tekst die voor jou ligt, verduidelijkt onze visie bij het organiseren van vrijwilligerswerk in het buitenland. We sturen je niet zo maar naar het buitenland, heel de inleefervaring kadert in een intercultureel vormingsprogramma. De tekst is aan jou, toekomstig vrijwilliger en inleefreizig(st)er, geschreven. Een eerste deel behandelt hoe wij de samenwerking met het Zuiden zien. In een tweede deel wordt gekeken naar accenten waarin voor jou groeikansen schuilen. Het derde deel gaat over onze typische manier van werken in dialoog met Don Bosco. We werken samen met de zusters van Don Bosco en de Jeugddienst van Don Bosco zodat je ook geconfronteerd wordt met een gelovige kijk op de werkelijkheid. Hoe het na de inleefervaringen verder kan, komt aan bod in het vierde deel. Tot slot staan we stil bij het begrip solidariteit, een waarde die centraal staat in de werking van VIDES. Ons engagement is gebaseerd op waarden zoals – om er drie te noemen – vrijwillige inzet, solidariteit, respect voor de andere. We zien ‘het andere’ als belangrijke bijdrage voor het ontdekken van ‘het eigene’.

Zie ook: www.vides.be

Vides Kortrijksepoortstraat 252

Gent Videsvlaanderen @hotmail.com

Hoe samenwerken met het Zuiden? In de contacten die opgebouwd worden met het Zuiden staat partnerschap centraal. Partnerschap betekent ontmoeting, vriendschap en uitwisseling op voet van gelijkwaardigheid. Het gaat niet om een éénrichtingsverkeer, maar om een samenwerking waarin beide partijen een evenwaardige positie hebben. Natuurlijk is dit maar mogelijk als beide partijen – de organisatie in het Noorden en het gastland in het Zuiden – op deze manier willen samenwerken. De keuze voor partnerschap is gegroeid vanuit de idee een vertrouwensband te creëren. Door te kiezen voor partnerschap willen we de éénzijdige Westerse dominantie doorbreken, want bij partnerschap staat wederkerigheid centraal. De partner in het gastland neemt daarom ook ‘actief’ deel aan het vormingsprogramma. Het gastland neemt bijvoorbeeld de voorbereiding voor de komst van de jullie op zich, het onthaal, en de organisatie ter plaatse – en wordt hierdoor als volwaardige partner beschouwd. De lokale bevolking wordt in haar waarde bevestigd als ze ervaren dat mensen uit het Westen het de moeite waard vinden om gedurende een maand in hun cultuur te leven. Zo krijgt het Zuiden ook een stem. De Zuiderse partner kan een beter contact met het Westen opbouwen. Het Zuiden kan bij de organisatie in het noorden terecht met vragen, opmerkingen, verwachtingen, noden om te lenigen… Maar het Zuiden heeft niet alleen noden: zij kunnen ons heel wat dingen bijbrengen. Op deze manier is het uit den boze te Vides Kortrijksepoortstraat 252


spreken van ‘ontwikkelingswerk’. Partnerschap gaat om meer dan dat. Het gaat niet alleen over helpen, ook over geholpen worden! Door te werken vanuit een partnerschap wordt een netwerk van contactpersonen gecreëerd die kan dienen als basis voor toekomstige projecten. Als het project over verschillende jaren loopt, kan er iets opgebouwd worden in het Zuiden. Door de nauwe samenwerking hebben beide partijen in Noord en Zuid meer zicht op elkaars verwachtingen, mogelijkheden én beperkingen. Dit maakt het samenwerken realistischer want je ként de andere partner. Zicht krijgen op elkaars beperkingen maakt de samenwerking niet altijd even gemakkelijk, wel realistischer. Via een intercultureel vormingsprogramma en de uitwisseling krijgen jullie de kans een andere cultuur dieper te leren kennen. Op deze manier leren je ook jezelf beter kennen. Kortom, door deze manier van werken, wordt degelijkheid gecreëerd: jullie weten dat je in een zinvolle en ‘veilige’ omgeving terecht zal komen (je wordt niet zomaar ergens gedropt). De partner in het gastland is beter gekend, waardoor de jullie beter voorbereid worden op je inleefervaring. De kloof tussen Noord en Zuid wordt op deze manier een beetje ‘gedicht’...



Groeikansen voor jou? Met deze uitwisselingservaring, krijg je een kader aangeboden waarin je je identiteit verder kan ontwikkelen. De voorbereiding, het vrijwilligerswerk ter plaatse, het contact in een vreemd land en nawerking vormen immers een intercultureel vormingsprogramma. Kansen tot zelfontplooiing zullen op verschillende vlakken mogelijk zijn. Het groeiproces naar volwassenheid is niet evident. Het aanbieden van een inleefervaring kan hierbij een hulpmiddel zijn. Het gaat immers om een ervaring die een impact heeft op heel de persoonlijkheid. Jij wordt tijdens de voorbereiding en je verblijf in het Zuiden geconfronteerd met het diepste in jezelf. Je gaat je hele denken en handelen in vraag stellen. Ook je identiteit die je reeds opgebouwd hebt, komt ter discussie te staan. De confrontatie zal beginnen tijdens de voorbereiding bij het nadenken en formuleren van een motivatie. Waarom geloof je in de mogelijkheden en de meerwaarde van een dergelijke ervaring? Wat drijft je om hiervoor te kiezen? In het Zuiden zal vooral het leven in groep een hele aanpassing vergen. Zowel de groep waarmee je vertrekt als de lokale bevolkingsgroep (de zustergemeenschap, de mensen waarmee gewerkt wordt…) zullen tijdelijk een nieuwe ‘familie’ zijn. Het is belangrijk dat je het leven in groep als een kans ziet om je eigen groeiproces ter sprake te brengen. Er moet binnen de groep een open klimaat gecreëerd worden waarin, via communicatie, de eigen noden en de groepsnoden Vides Kortrijksepoortstraat 252


bespreekbaar zijn. Vragen die in je opkomen, moet je in een respectvol kader kunnen stellen. Naast je persoonlijke groei zal je ook geconfronteerd worden met wie je bent binnen je eigen cultuur. Door kennis te maken met een andere cultuur, leer je je eigen cultuur ook beter kennen, de sterke en zwakke punten, de invloed hiervan op je persoonlijkheid, enz. Het ontdekken van zingeving kan geschieden via de ontmoeting met een cultuur waarin het religieuze een evidente, sociaal niet–sanctioneerbare plaats bekleedt. Dit kan je maar ontdekken wanneer je ten diepste met de bevolking kan omgaan en niet als het bij een ‘kijk-reis’ blijft. In België wordt anders gekeken naar gelovig-zijn dan in het Zuiden. De cultuur in het gastland staat meer open voor geloof en gebed. Wat voor het Zuiden vaak een evidentie is, is dat niet altijd voor het Noorden. Kortom, op vlak van geloofsverruiming zal je heel wat stappen kunnen zetten. Een pluralistische samenleving is niet waardevrij. Het is moeilijk te zeggen welke waarden en normen een inleefervaring met zich mee brengt. Ze worden hier ook niet geëxpliciteerd. Belangrijk is dat je je eigen waarden kunt ontdekken in confrontatie met enkele alternatieven. Je vormt je een mening over wat je meegemaakt hebt, over de NoordZuid verhoudingen, ... Het is belangrijk dat je als persoon ‘rijker’ terugkomt. Deze rijkdom zal ongetwijfeld een plaats krijgen in de uitbouw van je verdere leven.



In dialoog met Don Bosco Vides inspireert zich aan het opvoedingsproject van Don Bosco. Dit leidt tot een aantal uitgangspunten die aan de basis liggen van onze werking: Centraal in het denken en doen van Vides staan de jongeren en hun inzet voor kinderen en leeftijdgenoten. Dit engagement vindt haar oorsprong in het vierluik vrijheid, verantwoordelijkheid, verbondenheid en zingeving, geïnspireerd door een christelijke visie op mens en wereld. Jongeren zijn zelf verantwoordelijk voor hun ontwikkeling. Onderlinge communicatie en dialoog met volwassenen, evenals een kritische reflectie op de maatschappij zijn hierbij belangrijke hefbomen. Vanuit de denken werkwijze van Don Bosco kiezen we ervoor om in functie van een integrale benadering jongeren vier ruimtes aan te bieden: -

een “eigen”plaats, waar jongeren zich thuis mogen voelen en waar ze de ruimte of mogelijkheid krijgen om zichzelf te kunnen zijn, hun gevoelens te mogen uiten en hun eigen persoon gestalte kunnen geven;

-

een “leer”plaats, waar jongeren de ruimte en mogelijkheid krijgen om hun vaardigheden en kennis uit te breiden, waar ze leren verantwoordelijkheid op te nemen voor de hen omringende werkelijkheid, waar ze vaardig worden om op een participatieve en kritische wijze deel te nemen aan de maatschappij;



-

-

een “speel”plaats, waar jongeren leeftijdgenoten mogen ontmoeten, in gesprek en discussie kunnen gaan, relaties leren leggen, verbondenheid kunnen toelaten, samen dingen kunnen beleven en opzetten. een “zin”plaats, waar jongeren ruimte en mogelijkheid vinden om op zoek te gaan naar de grond van hun bestaan, naar zingeving, naar de zin van hun leven. Je kan je confronteren aan een expliciet christelijke visie op mens en wereld.

Wat na de inleefervaring? Een leven uitbouwen na een inleefervaring is niet makkelijk. Al snel kom je weer terecht in het gewone Westers denken doepatroon. Toch ga jij, als kersverse inleefreiziger of –ster, je vragen stellen over hoe het verder moet met de ervaringen uit het Zuiden. Je hebt immers heel wat geleerd uit de andere cultuur, ook over onze cultuur… Ook in de uitbouw van je persoonlijke identiteit zal je heel wat gegroeid zijn. Om over deze moeilijkheden en confrontaties te praten is een degelijke nawerking belangrijk. Er zullen momenten gecreëerd worden waar je met je moeilijkheden, ervaringen, twijfels, die je ervaren hebt na je terugkeer, terecht kan. Het zullen momenten zijn waar je ruimte krijgt om te vertellen over je ervaring. Ook de keuze voor het verder uitbouwen van een solidaire levenshouding vraagt ondersteuning. In onze maatschappij zijn een aantal keuzes (alternatieve energie, opkomen voor de zwakkeren, consuminderen, onthaasten…) immers niet evident. Daarom is het belangrijk om deze keuzes samen met anderen te maken, zodat je elkaar daarin kan blijven ondersteunen. Vides Kortrijksepoortstraat 252


Een boog van solidariteit Doorheen heel de werking van Vides, willen we aanzetten geven opdat je kan groeien in een solidaire levenshouding. Doorheen alles wat je doet, heel de uitbouw van je leven kan solidariteit een plaats krijgen. Dit is niet eenvoudig, daarom is het belangrijk om ondersteuning te vinden in een groep van jonge mensen.

Solidariteit is een manier van zijn waarin de kleinen uit de maatschappij centraal zijn. Om hier toe te komen doorwandel je een heel groeiproces waarin aandacht geschonken wordt aan de kleine maar belangrijke dingen, de zogenaamde zachte waarden. Vanuit een solidaire levenshouding wordt vorm gegeven aan een gratuit engagement dat het individualisme overstijgt. Solidariteit betekent zowel geven als ontvangen, delen als nemen. Het gaat om een kritische manier om in de maatschappij te staan.

VIDES verwacht niet dat je aan een aantal criteria voor solidariteit voldoet. Ze vindt het wel belangrijk dat je een aantal keuzes durft maken en dit volgens je eigen mogelijkheden.



Wij denken hierbij aan vrijwillig engagement. Door je gratuit in te zetten voor anderen, je te kunnen delen en willen geven aan anderen, wordt je eigen leven rijker. Trouwens, je ontvangt veel terug als je je inzet. Wij denken hierbij aan een kritische kijk op de huidige economische orde. Het is een hele opdracht om te kiezen voor een sobere levensstijl waarin je je niet laat meeslepen door consumentisme. Leven in een stijl van ‘Ik heb genoeg’ kan een bijdrage zijn aan een rechtvaardige wereld want iedereen heeft recht op een stukje aarde. Wij denken hierbij aan je beroepskeuze. Je hoeft niet noodzakelijk een richting in de sociale sector doorlopen hebben om solidair te leven. Binnen je job kunnen kiezen voor de kleinen, niet kiezen voor het geld van de grote multinationale ondernemingen maar voor de gewone mens, onderzoek leveren naar dingen die echt belangrijk zijn, betekent dat je solidariteit concreet gestalte geeft. Wij denken hierbij aan het zoeken naar ‘jouw plaats in deze wereld’. Hoe kan je je leven zinvol uitbouwen zodat je later met tevredenheid kunt terugblikken en zien ‘dat het goed was’. Wij denken hierbij aan het vertrouwen in de God van Jezus die doorheen heel de geschiedenis aan de kant van de kleinsten wilde staan. Je bent waarschijnlijk creatiever in het zoeken naar mogelijkheden om solidair te leven.



Solidariteit Het is niet iets van nu eens wel en dan weer niet. Het is niet eentje van de zovele jasjes die je bij gelegenheid eens kunt aantrekken. Het is niet iets wat afhangt van de zin of van het moment, of van de zin van het moment. Solidariteit is een levenshouding, iets wat je hele manier van leven doordringt. Je staat er mee op en soms kan je er niet van slapen.



Een boog van solidariteit: vrijwilligerswerk

Recommend Documents