Een 3L ombouwen van automaat naar handgeschakeld Benodigd: Standaard gereedschap voldoet: Schroeven draaier set Torx schroeven draaiers / doppen Ratel / steeksleutelset Kniptang En afhankelijk van je weerstandslager nog wat meer. Let op, voor het losmaken van de bovenste bout van de gangsteller heb je een speciale dop met twaalf vertandingen nodig.
De volgende onderdelen heb je nodig en kan je zo bij de dealer bestellen: Voor het koppelingspedaal: 61 721 115 AK Lagerbok (is verandert in 6X1 721 115 E) 61 721 141 A Rempedaal 61 721 321 E Koppelingspedaal 6X0 721 173 A Kap 61 721 329 A Lagerbus (zelf op maat maken) 61 721 157 A Bus 61 721 381 A Buffer 61 721 981 Steun 61 721 335 Koppelingskabel 61 721 399 G Houder voor de kabel (had ik niet nodig) Pook: 6X0 711 118 F MBB Schakelpook (kan ook van de sloop komen, zo ja, controleer of er ook een bevestigingsraampje bijzit waar je de leren hoes omheen kan klemmen) 6X0 864 259 A Raampje voor de schakelpook (eventueel niet nodig bij een sloop pook) De volgende auto’s hebben allemaal dezelfde pook:
En hij ziet er zo uit:
Bij deze zit het weerstandslager er nog aan, maar dit past niet. Je kunt het wel gebruiken om aan te passen. In de volgende afbeelding zie je de originele pook van VW. Deze kun je alleen maar in losse onderdelen bestellen en zul je dus zelf in elkaar moeten zetten. Je ziet ook meteen het correcte omschakelmechanisme:
Omschakelmechanisme (zie foto hieronder):
60 711 017 B Het omschakelmechanisme 1x 357 711 280 Borgveertjes 2x (zitten misschien nog op het weerstandslager van de slooppook) 60 711 964 A Vierkante moer voor omschakelmechanisme 1x 605 301 01 Borgpen 1x (spijker kan ook) Eventueel als je wilt als je boutjes en moertjes bent verloren of ze wil vervangen:
902 264 04 Moer 6x 010 335 12 Schroef 1x 002 146 4 Moer 1x 023 002 5 Moer 3x 103 148 01 Moer 1x
Het ombouwen: Dit bestaat uit een aantal stappen: 1. Het uitbouwen van het (oude) hydraulische systeem. 2. Het verwijderen van het rempedaal en aanbrengen van het nieuwe koppelings- en rempedaal. Ook dient er een koppelingskabel te worden getrokken. 3. Het inbouwen van de pook en het maken van het weerstandslager. 4. De elektronica aanpassen.
Uitbouwen van het automatische systeem Het uitbouwen hiervan is nog het makkelijkste van de hele operatie. Voor je begint, de accu eerst losgooien. Zorg voor dat je hier aan begint dat je de accumulator eerst drukloos maakt door deze een stukje los te draaien. Je reservoir loopt dan vol. Is dit gebeurd dan kun je beginnen met de demontage. Als eerste de hydraulische unit, dan heb je ruimte om bij de rest te kunnen. De koppelingscilinder kun je verwijderen door deze aan de pomp te laten, de gangsteller kan alleen worden verwijderd door de hydraulische leidingen los te gooien. Dit kan dus gaan lekken. Is de pomp los, dan kun je de koppelingsnemer verwijderen door de moeren aan de kabel los te draaien. Voor de rest wijst het redelijk zichzelf. Vergeet niet dat de gangsteller met 3 bouten vastzit, waarvan 1 die vervelende 12 hoekige is.
De pedalen Dit lijkt een grove handeling, maar is relatief makkelijk. Het vervelende is dat het stuur er voor af moet. Hiervoor dient eerst de interieurbekleding te worden verwijderd. De middenconsole mag hiervoor eruit. Onder de handrem zitten 2 schroeven verstopt onder de kap. Daarna ook nog 2 onder de bediening van de kachel onder de halve ronde kapjes. Deze kun je eruit wippen met een schroevendraaier. Boven de draaiknoppen zit het kleine bakje, deze eruit wippen en je kan bij de andere schroeven. Hiervoor de kap om de draaiknoppen eraf wippen.
De kachelbediening kan blijven hangen, de middenconsole valt er overheen en kan dus weggenomen worden. Daar zaten geloof ik ook nog 2 schroeven. Vergeet niet de uitleespoort, de sigaretten aansteker, en de verlichting van de asbak en pook los te koppelen. Verder aan de bestuurderskant alle kappen die je maar kan weghalen, weghalen. Haal ook de tellerunit weg, dit is makkelijk voor het verwijderen van het stuur. Ook de 2 kappen om het stuur kunnen weg. Het moet zo kaal worden (het
stuur is hier al weg):
Het stuur zit eigenlijk maar met één bout vast. Ook zit er een kruiskoppeling met bout waar de stuurstang door de vloer gaat. Je hoeft het niet af te tekenen. Hij kan er maar op een manier op. Als je de 2 kappen eraf hebt (airbag laten zitten) alle kabels loshalen. Let op, er zit een staalkabel aan het contactslot vast die naar de versnellingspook gaat en ervoor zorgt dat je niet de sleutel kan verwijderen, voordat de pook in de P staat. Deze kan je compleet verwijderen, nadat hij uiteraard ook bij de pook los is. Als tweede loopt er een dunne zwarte kabel vanaf de zwarte ring om je contactslot naar de achterkant van de zekeringkast. Deze is van de startblokkering. Deze kun je niet loshalen bij het slot, dit kan alleen achter de zekering kast. Het is een beetje friemelen, maar als de zekeringkast los ligt, dan kun je er net met je hand bij en hem met wat gevoel er uit halen. Je kunt ook de 2 boutjes die je in de onderstaande foto ongeveer in het midden en aan de zijkant boven zit verwijderen, dan zakt de hele startblokkeringscomputer weg. Je hebt dan net wat meer speelruimte:
Is alle bekabeling los dan kan het stuur los. Eerst de bout onder bij de kruiskoppeling in de vloer los draaien. Daarna de bout die aan de hendel van de verstelling zit. De hendel krijg je eraf door aan het
de rechterzijde de bout te draaien. Het vervelende is, dat dit eigenlijk niet kan. Verstevigingen in het dashboard zitten in de weg om de bout er helemaal uit te halen:
Als je teller unit eruit is kun je het van boven nog veel beter zien. Achter het hierboven getoonde schot zit na 2 cm nog een schot. Deze kun je er met een tang of zaagblad uit halen, waardoor de bout er helemaal uit komt:
En de bout:
Is de bout eruit dan valt het stuur er niet zomaar uit. Geen paniek. Daarna het stuur wat naar je toe trekken. Met wat wikken en wegen moet hij loskomen. Evt. de bevestiging van de kruiskoppeling over de spietanden in de vloer wat meehelpen door deze al wat omhoog te schuiven. Nu kan de pedalenset eruit. Vergeet niet de kabels op het gaspedaal los te halen en de remlichtschakelaar te verwijderen (kwartslag draaien). Het rempedaal kan ook lastig zijn. Met een wit kunststof blokje zit deze over een kogel van de stang van de rembekrachtiger geklemd. Aan de zijkant de borgveertjes indrukken en tegelijkertijd met een schroevendraaier het blok eruit proberen te wippen. De borgveertjes wegsmelten met een soldeerbout kan ook. Je hebt toch een nieuwe. Je moet zelf maar kijken of je het makkelijker vindt om de bout die het rempedaal en het stuur op zijn plek houdt /hield er al uithaalt voor het loshalen van het rempedaal. Ik heb dat meteen gedaan, waardoor ik net wat meer ruimte kreeg om te werken. Al is het geheel wel instabiel dan. Is het pedaal eruit, dan kan het stuk blik waar de pedalen aan zit eruit. 6 moeren en 2 bouten losdraaien en het gaspedaal ook verwijderen (3 moeren). Het blik naar links draaien richting de zekeringkast en dan proberen over de stang van de rembekrachtiger zien te krijgen. Het is een beetje puzzelen, maar het kan echt net. Daarna verwijderen:
Kan weg, stoort
Voordat je het nieuwe blik erin zet wil ik je adviseren de elektronica eerst aan te passen. Zolang dit stuk blik er niet inzit heb je namelijk veel meer ruimte. Kijk daarom hier.
Het dichtbouwen Als de elektronica is gedaan, dan kun je weer beginnen met het dicht bouwen. Isolatie verwijderen en dan het nieuwe blik eerst inpassen om de locatie van het gat voor de koppelingskabel af te tekenen. Als je dacht dat het oude blik waar de pedalen aanzaten lastig was om te verwijderen, dan wens ik je veel succes met het nieuwe. Die is namelijk groter en dus moeilijker. Het aftekenen:
Daarna het gat boren met een 22,5 mm boor, of ijverig met de grootste boor die je hebt en daarna bijvijlen. Het schutbord is van aluminium dus relatief makkelijk te bewerken. Onder de motorkap zul je even je koelvloeistoftank moeten verwijderen om het gat te kunnen zien:
Is dit voor elkaar dan kun je je pedalen blik weer in elkaar gaan zetten. Dit uiteraard buiten het voertuig, anders is het echt onmogelijk. Het geheel komt bijna hetzelfde in elkaar als het oude blik, maar nu dan met koppelingspedaal. Echter, het geleverde busje is te lang. Dit moet ingekort worden. En dan ongeveer 0,5 mm langer dan dat het koppelingspedaal breed is op de plek waar hij in het pedaal scharniert. Het pedaal moet namelijk nog kunnen scharnieren en niet vastgedraaid worden.
Inkorten
Daarna de pedalen set monteren in de auto. Dit is nu nog vervelender, aangezien er van alles aanzit, maar het is te doen. Als de pedalen eenmaal zitten, dan kan de koppelingskabel getrokken worden. Eerst aan het pedaal monteren en daarna pas op de versnellingsbak. Op de bak zal je hulp nog hebben van een koevoet of bandenlepel of iets dergelijks. Haal pas de doorzichtige buis van de kabel af, als de kabel helemaal goed zit. Dit is namelijk het automatisch stelmechanisme van de kabel:
Daarna alles in de omgekeerde volgorde weer monteren. Met het stuur zul je misschien een extra paar handen willen hebben. Er is namelijk iemand nodig die het stuur er in schuift en iemand die onderin het kruislager begeleid. Voor de rest moet het zich vanzelf wijzen.
Elektronica aanpassen Omdat de automaat verwijderd wordt zijn er een aantal elektronische zaken die je dient aan te passen. Mijn advies: haal meteen bij het begin van het ombouwen de motor ECU eruit en stuur hem op om hem te laten herprogrammeren. In de tijd dat hij onderweg is (± 10 werkdagen) kun je lekker door knutselen. De ECU van zowel de motor als de automaat zitten onder je paravan:
Ruitenwissers verwijderen, rubber verwijderen en daarna voorzichtig de paravan verwijderen. Deze zit in een richel geklikt onderaan de ruit. Dit kan snel breken! Is de paravan eraf dan nog het stangenstelsel van de ruitenwissers verwijderen er je kunt nu overal bij. De rechter computer is van de automaat. Deze kun je in zijn geheel verwijderen. Vergeet niet de stekker waterdicht te verpakken. Dit scheelt je ellende later. De linker ECU is van de motor en moet herprogrammeerd worden. Deze moet opgestuurd worden en dat kan hier. Let even op de aanwijzingen om te zien welke ECU je hebt. (Oud en nieuw type, Diesel opschrift of EDC15+ opschrift). Het herprogrammeren is nodig, omdat anders de motor ECU niet vrijschakelt. Hij wacht dan tevergeefs op de automaat computer die nu niet meer aanwezig is. Bij het weer dicht bouwen voorzichtig de paravan weer in de ruit klikken. NIET MET EEN HAMER VASTSLAAN!! De rest spreekt voor zich. Bij het verwijderen van de gangsteller kan je het kabelboompje voor de diverse sensoren en actuatoren vrijwel geheel verwijderen. Echter, het snelheidssignaal voor je teller e.d. komt van je differentieel af. Deze stekker moet je dus laten zitten:
Je kan de kabelboom strippen totdat je alleen deze stekker nog over hebt, de rest kan weg. Omdat de startmotor voorheen via de automaatcomputer werd aangestuurd dien je deze ook her te bedraden. Tevens kunnen er een aantal relais komen te vervallen. Om te beginnen moet je de witte stekkerhouder verwijderen door deze naar voren te trekken en dan de bovenste geleiders voorbij de beugel te trekken. Wijst zich verder vanzelf:
Hierna kun je alle stekkers losmaken. Maak wel van te voren een foto om te zien welke kleur waar zat. Aan de ene kant kun je de stekkers eraf trekken, aan de andere kant moet je even het lipje indrukken om de stekker eruit te halen:
Nu de kabels weg zijn kun je achter bij de relais komen. Het vervelende echter… het startrelais is de meest linkse aan de bovenkant, waar je dus het slechtste bij kunt. Je kunt de relais dragers verwijderen door ze uit hun houders te klikken. Je hebt dan net meer speelruimte. Je moet het startrelais aansluiten volgens het schema op de volgende pagina. De groen/gele kabel in de roze kleurige stekker moet je doorverbinden naar de dunne rood/zwarte kabel achter de bruin gekleurde relais drager (hier zat een relais nummer 126 in):
Je moet overigens zelf maar beslissen hoe je dit wil doen, solderen, met AMP stekkers of van die blauwe prikverbinders. Solderen is lastig vanwege de ruimte en ikzelf heb het niet zo op die blauwe doorprik dingen.
Daarnaast moet je ook nog de bruin/gele kabel van het start relais aan massa leggen. Dit kun je doen door een kabel te trekken naar de massa van relais plaats 10 met nummer 424. Ook moet je relaisplek 9 met relais nummer 53 doorverbinden. Dit werd gebruikt door de versnellingsbak computer om de achterruit verwarmen te deactiveren, mocht dit teveel stroom wegtrekken. Het ziet er dan zo uit:
De volgende relais werden aangestuurd door de versnellingsbak ECU en daar moet/mag je het volgende mee doen:
Relais 126 op plaats 1 opnieuw bedraden zoals hiervoor beschreven is. Dit is noodzakelijk, anders kun je niet starten. Relais 53 op plaats 2 kan je weglaten. Hier werd de hydrauliekpomp mee aan en uit geschakeld. Deze heeft nu geen functie meer. Relais 53 op plaats 9 weghalen en doorverbinden. Anders werkt de achterruit verwarming niet meer. Relais 424 op plaats 10 weghalen. Dit is de aansturing vanaf de versnellingsbak ECU voor het handrem waarschuwingslampje als je deze bent vergeten aan te trekken nadat je de motor hebt afgezet. Aangezien er geen ECU meer inzit voor de bak werkt dit lampje dus ook niet meer. Is zelf een kabel maken te moeilijk, dan kun je ze ook kant en klaar bestellen bij VW:
000 979 131 Leiding 1x 000 979 114 Leiding 1x Deze kabeltjes spreken voor zich, maar moeten uiteraard nog wel geïnstalleerd worden. Je kunt nu testen of het relais werkt door de accu aan te sluiten en met een kabeltje de volgende draden door te verbinden in de stekker van het contact. De dikke rode kabel en de groen gele. Je moet het relais horen en voelen klikken. De elektronica is nu klaar. Je kan nu hier weer doorgaan met dicht bouwen.
De pook inbouwen en het weerstandslager maken Dit is het meest omslachtige en tijdrovende onderdeel van de ombouw. Blijf positief, het resultaat is het meer dan waard! Hiervoor moet de oude pook eruit. Dit kan door de uitlaat na de kat los te maken en de hitteschilden te verwijderen. Daarna kan de nieuwe schakelpook erin. Maar, ikzelf vond het prettiger om de pook eruit te laten, totdat het weerstandslager in orde was. Je hoeft overigens geen nieuw hitteschild te halen. Het oude is zo makkelijk te bewerken en te vervormen, dat je die gewoon kunt gebruiken. Is de gangsteller eraf, dan kan op die plek het omschakelmechanisme komen. Misschien wil je dit eerst aanpassen aan de hand van de manier waarop je het weerstandslager maakt. Het onderste gedeelte van het omschakelmechanisme heeft een rechte boring om het te borgen aan de schakelstang. Je kan een nieuwe verzinking boren, zodat deze past. Je kan ook dit gedeelte van je oude gangsteller er afhalen en hergebruiken. Dan hoef je niks te boren. Zie de figuur voor een impressie:
Kies je voor het compleet nieuwe omschakelmechanisme, dan zal dee motor/ vernsellingsbak steun in de weg zitten en deze zul je moeten verwijderen. Ook moet je er rekening mee houden dat de schroef die de borging moet verzorgen niet te ver uitsteekt en later bij inbouw van de steun aanloopt. Inkorten is de beste optie. Zie de volgende figuur:
Het te maken weerstandslager is helemaal afhankelijk van hoe dat je het wil doen. Er zijn meerdere opties mogelijk. Het is bijna onvermijdelijk dat het in meerdere keren passen en meten moet gebeuren en dat je hem later niet tegen de carrosserie hoort slaan. Een gouden regel: zo klein als mogelijk, maar zo groot als nodig. Ben creatief! Er zijn 3 mogelijkheden bij mij bekend: 1. De uitlaat verwijderen vanaf de turbo en met bochten om de schakelkabels heen leiden. Zelf dan een weerstandslager maken. Gedaan door Mirco. 2. De kabels kruisen en onder een hoek van 45 graden zetten. Zelf wederom een weerstandslager maken en het omschakelmechanisme aanpassen. Gedaan door Frank. 3. Het oude weerstandslager hergebruiken door dit aan te passen. Het omschakelmechanisme dient dan ook aangepast te worden. Gedaan door Paul en Richard. Ik laat even kort de verschillende mogelijkheden passeren voor een kleine impressie. Je moet zelf maar kijken hoe je het het liefst doet.
1. De uitlaat aanpassen
2. Kabels kruisen, weerstandslager onder 45° en omschakelmechanisme aanpassen
Omdat de kabels gekruist zijn, zullen ook de aansluitingen op het omschakelmechanisme gewisseld moeten worden. Dit is ook nodig, omdat als je hiervoor besloten hebt, de kabels wat naar de zijkant zijn gegaan en anders niet goed voor het omschakelmechanisme uitkomen. Ook zul je dan het ingekorte deel wat moeten verbuigen, want anders lopen de kabels tegen elkaar aan.
3. Kabels kruisen, weerstandslager recht plaatsen en gebruikt maken van een eventueel aanwezig weerstandslager en wederom het omschakelmechanisme aanpassen Hier wordt het omschakelmechanisme ook aangepast zoals bij optie 2 maar komen de kabels gedraaid recht tegenover elkaar te liggen.
Daarna is het weer een kwestie van dicht bouwen. Schilden eronder, uitlaat monteren, interieur dicht bouwen. De middenconsole zul je wat moeten aanpassen om het raamwerk voor de pook in te kunnen klikken. Ook is het handig om de ruimte om de afstelveren wat te vergroten, zodat je er later bij kunt. Met deze veren kun je de neutraal positie van de pook afstellen:
Echter, de versnellingsbak voor de Lupo 3L is zo aangepast voor de gangsteller dat de neutraal stand zich tussen de 1e en 2e versnelling bevindt. Dus niet tussen 3 en 4! Het schakelpatroon is wel zoals je gewend bent en zoals op de pook staat. Het is even wennen, maar prima te doen. Pook erover en verder afmonteren en je bent klaar:
Nu maar hopen dat alles goed is gegaan en als de accu weer is aangesloten je vingers kruisen en proberen te starten. Als hij loopt: gefeliciteerd! Je kunt je nu gaan storten op de verkoop van je oude spullen. Ik wil bij deze Mirco, Frank en Paul bedanken voor alle informatie en steun.
P.S. Frank deed het zonder brug:
Richard ook (de waakhond is niet nodig, de auto loopt toch niet ;-)). Ik gebruikte alleen bokken aan de voorkant (niet afgebeeld):
