Edudelta College Goes Passend Onderwijs Ondersteuningsprofielen
Edudelta College Goes
Ondersteuningsprofielen
1
Inhoud 1.
Inleiding ............................................................................................................................... 3
2.
Algemene gegevens Edudelta College Goes ...................................................................... 4 2.1 Contactgegevens: ............................................................................................................. 4 2.2 Onderwijsvisie/schoolconcept ........................................................................................... 4 2.3 Organisatie van de ondersteuning. ................................................................................... 5 1e lijns ondersteuning ......................................................................................................... 5 2e lijns ondersteuning ......................................................................................................... 5 3e lijns ondersteuning ......................................................................................................... 7
3.
Basisondersteuning ............................................................................................................. 8 Basiskwaliteit van het onderwijs ............................................................................................ 12
4.
Extra ondersteuning .......................................................................................................... 13 Voorbeeld van een ondersteuningsprofiel ............................................................................. 14 Arrangement 1: Begeleiding van leerlingen v. d. reguliere school op OPDC De Vliedberg ... 14 Arrangement 2. Begeleiding van OPDC De Vliedberg op de reguliere school (leerling) ....... 16 Arrangement 3. Begeleiding van OPDC De Vliedberg op de reguliere school (docent) ........ 17
5.
Grenzen aan de ondersteuning ......................................................................................... 18
6.
Voorlopige ideeën over onze ambitie................................................................................. 18
Edudelta College Goes
Ondersteuningsprofielen
2
1. Inleiding In dit document geeft onze school aan welke mogelijkheden wij hebben voor de ondersteuning van leerlingen met uiteenlopende onderwijsbehoeften. We maken hierbij onderscheid tussen basisondersteuning en extra ondersteuning. Bij basisondersteuning gaat het om: preventieve en lichte curatieve interventies (zoals een aanbod voor leerlingen met dyslexie, of een aanpak voor het voorkomen van gedragsproblemen) onderwijsondersteuningstructuur (onder andere de manier waarop de school de ondersteuning heeft georganiseerd en met andere organisaties en specialisten samenwerkt) planmatig werken (onder andere de manier waarop de school nagaat welke onderwijsbehoefte leerlingen hebben, daarop een passend onderwijsaanbod organiseren en dat evalueren). basiskwaliteit (Dit verwijst naar de minimale onderwijskwaliteit die gemeten wordt door het toezichtkader van de inspectie van het onderwijs. Scholen die onder basistoezicht van de inspectie van het onderwijs vallen, hebben hun basiskwaliteit op orde.) Bij extra ondersteuning geeft de school mogelijkheden weer die de afgesproken basisondersteuning overstijgen. De extra ondersteuning wordt georganiseerd in de vorm van arrangementen. Deze arrangementen kunnen licht en kortdurend van aard zijn, of zwaar en langdurig. Een compleet arrangement bestaat uit vijf aspecten: de aanwezige deskundigheid binnen het team van leerkrachten; de aandacht en tijd die het team kan vrijmaken voor een leerling; de protocollen, aanpakken en methodieken en materialen die de school heeft; de mogelijkheden van het schoolgebouw; de samenwerkingsrelaties met onderwijs- en ketenpartners. De hierboven beschreven aspecten dienen ook als uitgangspunt bij het beschrijven van de onderwijsbehoefte van leerlingen. Op deze manier is het mogelijk om vraag en aanbod van (extra) ondersteuning goed op elkaar af te stemmen. In alle gevallen gaat het om afstemmen tussen wensen en mogelijkheden van ouders, leerlingen en de school. Bij het toewijzen van extra ondersteuning / arrangementen zal een ontwikkelingsperspectief worden opgesteld. Dit is een document waarin wordt omschreven wat het te verwachten uitstroomniveau zal zijn van de leerling, en wat het onderwijsaanbod zal zijn om dat niveau te bereiken. Behalve het beschrijven van de basisondersteuning en extra ondersteuning willen we ook aangeven wat onze ambities op dit gebied zijn. We streven er verder naar om in het samenwerkingsverband van scholen voor voortgezet en speciaal voortgezet onderwijs op een eenduidige manier het ondersteuningsaanbod te beschrijven en toe te wijzen .
Edudelta College Goes
Ondersteuningsprofielen
3
2. Algemene gegevens Edudelta College Goes 2.1 Contactgegevens: Edudelta College Goes Stationspark 39 4462 DZ Goes Tel: 0113-272250 www.edudelta.nl
[email protected]
2.2 Onderwijsvisie/schoolconcept Edudelta College wil op een aantal beeldbepalende thema’s als één instelling voor vmbo en mbo naar buiten treden, zo ook wat betreft de zorgstructuur. In het vmbo kenden we al een aantal jaren een zorgteam. Vanaf 2008 is gewerkt aan een doorlopende zorglijn naar het mbo. Hieruit is o.a. de implementatie van één Zorg Advies Team voortgekomen. Dit ondersteuningsplan is tot stand gekomen door de ondersteuningsstructuur van verschillende vestigingen naast elkaar te leggen. Hieruit is dit ondersteuningsplan ontstaan. N.B. Gemakshalve spreken wij in dit plan van ‘leerlingen’, waarmee alle leerlingen, deelnemers en studenten van Edudelta College worden bedoeld. Dit motto van Edudelta College geeft aan dat wij het beste uit onze leerlingen willen halen door de (leer)omstandigheden zo optimaal mogelijk te maken. Van ons vmbo is een vrij aanzienlijk deel LWOO geïndiceerd. We spreken over leerlingen met leer-, gedrags- en/of sociaal emotionele problemen. Daarnaast hebben wij leerlingen met leerlinggebonden financiering (lgf) in de REC clusters 2, 3 en 4 Om voor leerlingen een zo optimaal mogelijk leerklimaat te creëren om een opleiding naar keuze te volgen en succesvol af te ronden, is begeleiding en ondersteuning een belangrijk thema. Voor leerlingen met leer-, gedrags- en/of sociaal emotionele problematiek is extra ondersteuning en begeleiding beschikbaar. De eerstelijnszorg begint al in de klas bij goed geïnformeerde docenten en geschoolde mentoren/coaches. Zij zijn de eerste die in contact treden met de (ondersteuning behoevende) leerling. Signaleren, adviseren en indien nodig doorverwijzen is hun taak. Edudelta College kent een Zorg Advies Teams (ZAT), waarin leerplicht ambtenaren, GGD, maatschappelijk werk en op afroep GGZ, remedial teacher, politie en andere externen deel kunnen nemen, om een zo breed mogelijk pakket van zorg aan de leerling te kunnen bieden. Voor verdergaande hulpvragen beschikt het vmbo over een goed functionerend samenwerkingsverband. Om de ondersteuning op een kwalitatief hoog peil te houden wordt scholing verzorgd voor docenten, mentoren/coaches en leden van het zorgteam. Werkwijzen worden in protocollen vastgelegd, zodat voor een ieder duidelijk is hoe de ondersteuning binnen Edudelta College geregeld en verkregen wordt.
Edudelta College Goes
Ondersteuningsprofielen
4
2.3 Organisatie van de ondersteuning. Binnen Edudelta College heeft een ieder een algemene taakstelling ten aanzien van alle leerlingen. Met betrekking tot leerlingen die (extra) ondersteuning nodig hebben, is er sprake van een aanvulling op de taakstelling voor alle functies. Binnen het Edudelta College maken we onderscheid tussen 1e, 2e en 3e lijns zorg.
1e lijns ondersteuning Docent/coach Signaleren van afwijkend gedrag in de vorm van teruglopen/achterblijven van schoolprestaties, absentie, disfunctioneren en dergelijke; Informeren van de mentor over het functioneren van een leerling die (extra) ondersteuning nodig heeft ; Uitvoeren van de afspraken zoals opgesteld in het handelingsplan; Aanwijzingen van zorgverleners opvolgen; Bijwonen van leerling-besprekingen om afspraken te maken en uit te voeren. Inspelen op diverse mogelijkheden van heterogene groepen
Mentor Bewaken van de studievoortgang van de leerlingen; Bewaken van het sociaal functioneren van de leerlingen; Bewaken van het emotioneel functioneren van de leerlingen; Signaleren van afwijkend gedrag in de vorm van teruglopen/achterblijven van schoolprestaties, absentie, disfunctioneren en dergelijke; Actie ondernemen richting de leerling na signaleren van afwijkend gedrag; Formuleren en objectiveren van de hulpvraag met betrekking tot leerlingen In samenwerking met de ZOCO een handelingsplan opstellen met betrekking tot de leerlingen die (extra) ondersteuning nodig hebben en deze uitvoeren; Informeren van docenten, teamleider, trajectbegeleider en ouders; Begeleiden van het groepsproces binnen de klas en het ondersteunen van de leerlingen die (extra) ondersteuning nodig hebben binnen de groep; Na overleg in het team doorverwijzen voortdurende en/of ernstige problemen; In specifieke gevallen doorverwijzen naar het ZAT Teamleider de teamleider heeft binnen het team de eindverantwoordelijkheid de teamleider houdt toezicht op de werkprocessen periodiek overleg over de voortgang van de zorg
2e lijns ondersteuning Zorgcoördinator De zorgcoördinator stuurt inhoudelijk de functionarissen aan die binnen de teams verantwoordelijk zijn voor de leerling-zorg, tevens heeft de zorgcoördinator een adviserende en begeleidende rol. De zorgcoördinator coördineert het Zorg Advies Team (ZAT). Tevens bewaakt de zorgcoördinator de voortgang van rondom zorg gemaakte afspraken. De inzet van de remedial teacher of andere zorgspecialisten wordt gedaan op aanwijzing van de zorgcoördinator. Dit geldt ook voor externe verwijzingen of inzet voor lgf leerlingen. Verder onderhoudt de zorgcoördinator externe contacten met betrekking tot zorg gerelateerde vraagstukken. De zorgcoördinator vmbo heeft de volgende taken: Het coördineren van de gang van zaken rond het ZAT en deze voorzitten; Edudelta College Goes
Ondersteuningsprofielen
5
Het adviseren van aannamecommissie bij de intake van leerlingen en de leerlingen die (extra) ondersteuning nodig hebben; Deelname aan de Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL van het samenwerkingsverband. Belanghebbenden informeren over de besluiten van PCL/RVC; Mede organisatie van de aanvullende toetsing; Het adviseren en ondersteunen van teamleiders, als klankbord fungeren; Het onderhouden en uitbreiden van externe contacten (jeugdzorg, GGD, Leerplicht); Het coördineren van het volledige proces van aanmelding en de uiteindelijke begeleiding van leerlingen met leerling gebonden financiering, zowel in- als extern; Het coördineren van de aanmeldingen bij de RVC van alle lwoo leerlingen en het Beoordelen van de dossiers; Het coördineren van te maken lwoo handelingsplannen i.o.m. de remedial teacher/docent; Het toezien op een correcte registratie in het leerlingvolgsysteem met betrekking tot een zorgvraag, uitgevoerd door betrokken functionarissen en mentoren; Het toezien op de informatieverstrekking aan belanghebbenden door leerlingbegeleiders; Het adviseren van teams bij het vormgeven van onderwijs aan zorgleerlingen; Het adviseren in ondersteuningsbeleid en het coördineren van activiteiten rondom ondersteuning; Het rapporteren over de ondersteuning; Het fungeren als aanspreekpunt voor de verzuimcoördinator; Het aansturen van de school maatschappelijk werk(st)er; Het deelnemen aan het zorgoverleg.
Remedial Teacher/ docent met taak In eerste instantie richt de RT zich op het vmbo.
Coördineren onderzoek in de eerste klas vmbo (en bij uitzondering hogere klassen) met betrekking tot leerachterstanden met behulp van het drempelonderzoek; Docent met taak coördineert de afname van het CITO-VAS (in de eerste drie leerjaren); Begeleiden leerlingen met leerachterstanden; Begeleiden leerlingen met een dyslexieverklaring, waarbij gewerkt wordt aan het omgaan met dyslexie. Tevens stelt de RT een dyslexiekaart op; Indien nodig verwijzen naar externe instanties; Bijdrage leveren aan het coördineren en opstellen van de handelingsplannen; Uitvoeren en mede opstellen van het dyslexieprotocol; Informeren van collega’s betreffende het dyslexieprotocol; Collega’s informeren en adviseren; Zorgdragen voor beheer en aanschaf materiaal voor remedial teaching; Adviseren van mentoren en leerlingbegeleiders van zowel vmbo als mbo; Zitting nemen in de aannamecommissie vmbo.
Schoolpsycholoog Aan Edudelta College is via het samenwerkingsverband een psycholoog verbonden. Leerlingen kunnen via het ZAT naar de psycholoog verwezen worden. Tot diens taken behoren:
Adviseren van de leden van het zorgteam; (Op indicatie) begeleiden van leerlingen met sociaal-emotionele problematiek. In zorgteam of ZAT overleggen over eventuele doorverwijzing; Verzorgen van aanvulling op het dossier voor (her)indicatie leerlinggebonden financiering; Zo nodig gedragsvragenlijsten en/of IQ test afnemen.
Edudelta College Goes
Ondersteuningsprofielen
6
3e lijns ondersteuning School Maatschappelijk Werk(st)er Op school is een maatschappelijk werk(st)er (SMW) wekelijks op aanwezig. Via het zorgteam en ZAT worden leerlingen naar de SMW verwezen. De SMW begeleidt leerlingen met pedagogische problematiek, problemen in de thuissituatie en in sommige gevallen leerlingen met sociaal-emotionele problematiek Zo nodig verwijst de SMW door naar externe instanties De SMW adviseert de leden van het zorgteam Edudelta College heeft nauwe samenwerkingsbanden met diverse externe instanties. Een aantal van deze instanties is vertegenwoordigd in het ZAT (zie omschrijving ZAT). Edudelta College werkt samen met het RMC/gemeenten om verzuim terug te dringen en voortijdig schoolverlaters zo veel mogelijk te voorkomen. Vanuit de verschillende REC’s zijn ambulante begeleiders op school om lgf leerlingen, ouders en docenten te begeleiden.
Edudelta College Goes
Ondersteuningsprofielen
7
3. Basisondersteuning 3.1 Preventie en lichte curatieve interventies Vroegtijdige signalering van leer-, opgroei- en opvoedproblemen Leerlingniveau Groepsniveau School- / regionaal niveau Mentor Docenten O.O.P. Observatie door AB-er. PAB. REC2, 3 of 4. PCL. Dyslexieonderzoek
L.I.O. (Lessen In Orde) Mentoruur Leerling-/voortgangsbespreking. Drempelonderzoek nwe leerlingen. Dyslexieonderzoek
De zorg voor een veilig schoolklimaat Groepsniveau School- / regionaal niveau
Leerlingniveau Mentor Docenten O.O.P. Observaties OWKR Basisschool
Leerlingniveau
Mentoruren. L.I.O.
Management
Een aanbod voor leerlingen met dyslexie of dyscalculie Groepsniveau School- / regionaal niveau
Aangepaste middelen/afspraken Extra tijd
Groepsgewijze begeleiding bij dyscalculie.
Bestaande protocollen.
Een afgestemd aanbod voor leerlingen met meer of minder dan gemiddelde intelligentie Leerlingniveau Groepsniveau School- / regionaal niveau Lesstof aangepast aan niveau leerling. LWOO begeleiding.
Basisberoepsgerichte leerweg zitten in klas 2, 3 en 4 apart. Ondernemersklas. Leerling-/voortgangsbespreking
Afspraken doorstroming naar vervolgopleiding.
Toegankelijk schoolgebouw met aangepaste werk- en instructieruimtes en hulpmiddelen Leerlingniveau Groepsniveau School- / regionaal niveau Rolstoeltoegankelijk Laptop gebruik. Lift. Taal/spraak software (Spika) Invalidentoilet Onderzoekskamer jeugdverpleegkundige
Rolstoeltoegankelijk Aangepast meubilair
Bij praktijkvakken niet altijd realiseerbaar.
Aanpak gericht op sociale veiligheid en voorkomen van gedragsproblemen Leerlingniveau Groepsniveau School- / regionaal niveau Docenten Mentoren O.O.P. Gesprekken met mentor en/of counselor en ouders ZAT-vergaderingen (6 per jaar)
Leerlingniveau Individuele afspraken
Edudelta College Goes
‘Kanjertraining’ klas 1 L.I.O. Begeleidingsuren door docenten
Pestprotocol ‘Lessen In Orde’. Protocol bij overlijden
Een protocol voor medische handelingen Groepsniveau School- / regionaal niveau EHBO-diploma sommige personeelsleden. Jaarlijks GPO in klas 2
Ondersteuningsprofielen
Jeugdverpleegkundige en Jeugdarts vanuit de GGD.
8
Leerlingniveau
Groepsniveau
School- / regionaal niveau
Leerlingniveau
Groepsniveau
School- / regionaal niveau
Aanvullende opmerkingen:
3.2 Onderwijsondersteuningstructuur De functies en taakprofielen binnen de school die een beeld geven v.d. ondersteuningsstructuur Leerlingniveau Groepsniveau School- / regionaal niveau Mentor Counselor Zorgcoördinator
Mentor Counselor Zorgcoördinator Teamleider
Zorg- en Advies Team
De gemiddelde groepsgrootte en beschikbare personeelsformatie per groep Leerlingniveau Groepsniveau School- / regionaal niveau Variërend van 10 tot 29 leerlingen per groep.
Leerlingniveau
Gemiddeld rond 20 leerlingen per groep. Docenten en evt. stagiaires.
Gecertificeerde expertise binnen de school Groepsniveau School- / regionaal niveau Bevoegde docenten. R.T. specialiste. Master-SEN begeleiders. ICT. Orthopedagoge samenwerkingsverband
Orthopedagoog SWVO. Maatschappelijk werker SMWO.
De professionals die van buiten de school direct beschikbaar zijn voor het ondersteuningsaanbod Leerlingniveau Groepsniveau School- / regionaal niveau Jeugdverpleegkundige en Jeugdarts vanuit de GGD. Maatschappelijk werker SMWO. Leerplicht.
Orthopedagoge samenwerkingsverband en OPDC. AB-ers van de verschillende REC’s en het OPDC.
De samenwerkingsrelaties van de school, ook met organisaties die verantwoordelijk zijn voor jeugdhulp gerelateerde taken, en de manier waarop vroegtijdige afstemming tussen professionals van verschillende disciplines plaatsvindt Leerlingniveau Groepsniveau School- / regionaal niveau Leerplicht. Juvent. Time Out en OPDC. Ambulante Begeleiding. Emergis/Ithaka/OdyZee.
Edudelta College Goes
Leerplicht. Juvent. Time Out en OPDC. Ambulante Begeleiding. Emergis/Ithaka/OdyZee. CJG
Ondersteuningsprofielen
9
Leerlingniveau
Groepsniveau
School- / regionaal niveau
Leerlingniveau
Groepsniveau
School- / regionaal niveau
Aanvullende opmerkingen:
3.3 Planmatig werken Leerkrachten verkennen en benoemen de onderwijsbehoeften van leerlingen o.a. door observatie, gesprekken en het analyseren van toetsen Leerlingniveau Groepsniveau School- / regionaal niveau Docenten maken HP voor Mentoren doen dossieranaMentor/counselor/docent leerlingen met een ondersteu- lyse in alle klassen. doen evt. navraag bij B.O. ningsvraag, evt. samen met Mentor maakt HP. AB-er en/of zorgcoördinator. Mentoren. Dossieranalyse door counselor en zorgcoördinator. Leerkrachten bekijken en bespreken de wisselwerking tussen de leerling, de leerkracht, de groep en de leerstof om de onderwijsbehoeften te begrijpen en daarop af te stemmen Leerlingniveau Groepsniveau School- / regionaal niveau Individueel handelingsplan. ‘Lessen In Orde’. ‘Lessen In Orde’. Gesprek mentor en leerling tij- Voortgangsbespreking leerdens mentoruur. lingen. Halfjaarlijkse evaluatie indiviHalfjaarlijkse evaluatie individuele HP’s duele HP’s tijdens voortgangsbespreking.
Leerkrachten reflecteren op hun eigen rol en het effect van hun gedrag op het gedrag van leerlingen, ouders, collega’s Leerlingniveau Groepsniveau School- / regionaal niveau Voortgangsbespreking leer‘Lessen In Orde’. ‘Lessen In Orde’. lingen. Functioneringsgesprekken. Teamoverleg. Intervisie in het kader van L.I.O. Leerkrachten zijn zich bewust van de grote invloed die zij op de ontwikkeling van hun leerlingen hebben Leerlingniveau Groepsniveau School- / regionaal niveau
Alle teamleden zoeken, benoemen en benutten de sterke kanten en interesses van de leerlingen, de leerkrachten, de ouders en het schoolteam Leerlingniveau Groepsniveau School- / regionaal niveau Individueel handelingsplan Scholingsdagen docenten Functioneringsgesprekken. met halfjaarlijkse evaluatie Mentorgesprekken.
Edudelta College Goes
Ondersteuningsprofielen
10
Leerkrachten werken samen met hun leerlingen. Ze betrekken hen bij de analyse, formuleren samen doelen en benutten de ideeën en oplossingen van leerlingen Leerlingniveau Groepsniveau School- / regionaal niveau Handelingsplan. Mentoruur. Mentorgesprekken. Sectorwerkstuk voor Gemengde Leerweg Leerkrachten werken samen met ouders. Ze betrekken hen als ervaringsdeskundige en partner bij de analyse van de situatie en het bedenken en uitvoeren van de aanpak Leerlingniveau Groepsniveau School- / regionaal niveau Contactavonden. Ouderavonden Algemene info-avonden. Informatie via leerlingvolgsysOuderraad. teem Magister. Mentor/docenten mailen/bellen ouders. Gesprekken met ouders op school mentor/zorgcoördinator/teamleider/decaan. Handelingsplannen. Ouderavonden n.a.v. rapport. Leerkrachten benoemen uitdagende maar reële SMARTI-doelen voor de lange (einde schooljaar) en voor de korte (tussendoelen) termijn. Deze doelen worden gecommuniceerd en geëvalueerd met leerlingen, ouders en collega’s Leerlingniveau Groepsniveau School- / regionaal niveau Warme-overdracht B.O.-V.O. Voortgangsbesprekingen. Oudergesprekken. Warme overdracht overgang. Voortgangsbesprekingen. Handelingsplannen met evaluatie. (tussentijds en aan het eind van het schooljaar.) Leerkrachten werken met een groepsplan waarin ze de doelen en de aanpak voor de groep, subgroepjes en mogelijk een individuele leerling beschrijven Leerlingniveau Groepsniveau School- / regionaal niveau Individueel HP. Protocol bevorderingsnormen. Leerkrachten bespreken minstens drie keer per jaar hun vragen betreffende het opstellen, uitvoeren en realiseren van hun groepsplannen met de intern begeleider Leerlingniveau Groepsniveau School- / regionaal niveau
De onderwijs- en begeleidingsstructuur is voor eenieder duidelijk. Er zijn heldere afspraken over wie wat doet, waarom, waar, hoe en wanneer Leerlingniveau Groepsniveau School- / regionaal niveau Handelingsplannen. Mentor is de spil in het web. Zorgplan/Jaarplan. Jaartakenbeschrijving voor docenten. Alle teamleden zijn open naar collega’s, leerlingen en ouders over het werk dat gedaan wordt of is. Motieven en opvattingen worden daarbij inzichtelijk gemaakt Leerlingniveau Groepsniveau School- / regionaal niveau ‘Lessen In Orde’. ‘Lessen In Orde’. Collegiale intervisie. Cijferregistratie en verzuim in Vakgroepoverleg. ‘Lessen In Orde’. Magister Oudermiddagen/-avonden Aanvullende opmerkingen:
Edudelta College Goes
Ondersteuningsprofielen
11
Basiskwaliteit van het onderwijs Dit aspect van de basisondersteuning verwijst naar het toezichtkader van de inspectie van het onderwijs en naar het meest recente oordeel van de inspectie van het onderwijs over de kwaliteit van de school. Een eerste standaard daarvoor is de vraag of de leerresultaten van de leerlingen aan het eind van de school ten minste op het niveau liggen dat verwacht mag worden van op grond van de kenmerken van leerlingen. Voor de meeste scholen geldt dat de inspectie dit akkoord heeft bevonden en dat de school onder normaal toezicht staat. Als de onderwijsinspectie aanleiding heeft gezien om de kwaliteit van de school nader te onderzoeken, of een verbeteringsprogramma met de school heeft afgesproken, kan dat hier kort omschreven worden. 3.4 Basiskwaliteit van de school
Leerlingniveau
Groepsniveau
School- / regionaal niveau
Aanvullende opmerkingen:
Edudelta College Goes
Ondersteuningsprofielen
12
4. Extra ondersteuning Met arrangementen wordt bedoeld dat we op school op maat individuele ondersteuningsmiddelen inzetten voor leerlingen met een speciale en specifieke hulpvraag. In dit hoofdstuk wordt omschreven welke extra mogelijkheden de school en het Samenwerkingsverband kunnen bieden. De ondersteuningsmogelijkheden worden handelingsgericht omschreven. Het heeft betrekking op de volgende 4 gebieden: 1. Leer en ontwikkelingsondersteuning 2. Fysiek-medische ondersteuning 3. Sociaal emotionele en gedragsondersteuning 4. Ondersteuning in de thuissituatie. Voorbeelden van een ondersteuningsarrangement zijn: tijdelijk toegevoegde ondersteuning voor de leraar/het team op de eigen school; een budget voor de school waarmee deze aan specifieke ondersteuningsbehoefte van een specifieke leerling tegemoet kan komen; een tijdelijke plaats voor de leerling in een voorziening binnen de eigen school; (tijdelijke) beschikbaarheid van specifieke hulpmiddelen voor leerlingen met een (meervoudige) lichamelijke handicap die de basisondersteuning overstijgen; een (tijdelijke) plaats voor de leerling binnen een bovenschoolse voorziening; een gecombineerd traject van onderwijs en jeugdzorg (een onderwijs- en zorgarrangement) en een (tijdelijke) plaats of observatie binnen speciaal basisonderwijs of het (voortgezet) speciaal onderwijs. Bij leerlingen die meer nodig hebben dan basisondersteuning kan sprake zijn van een combinatie van ondersteuningsbehoeften. Dan is een multidisciplinaire beoordeling van de behoeften van kind, gezin en school noodzakelijk. Samenwerking met de jeugdketen wordt voor alle onderwijssectoren daarom wettelijk verplicht. Het zorg- en adviesteam (ZAT) zorgt dat snelle en passende hulp van partijen in en rond de school wordt georganiseerd en dat deze hulp is afgestemd met de inzet van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Het CJG is de eerste partij die verantwoordelijk is voor het bieden van ondersteuning aan gezinnen. Voor leerlingen die deze extra ondersteuning nodig hebben werken we met een ontwikkelingsperspectief. Dit is een document waarin omschreven wordt wat het te verwachten uitstroomniveau zal zijn van de leerling, en wat het onderwijsaanbod zal zijn om dit uitstroomniveau te bereiken. Dit ontwikkelingsperspectief is een aanvulling op het huidige individuele handelingsplan (HP). Het handelingsplan beschrijft vooral het ‘hoe’ (hoe worden de doelen bereikt en welke hulp wordt geboden), het ontwikkelingsperspectief beschrijft het ‘wat’ (wat zijn de doelen waar met de leerling naar toe wordt gewerkt, en waarom er afgeweken wordt van het basisprogramma).
Edudelta College Goes
Ondersteuningsprofielen
13
Voorbeeld van een ondersteuningsprofiel Opzet arrangement externe begeleiding van het Samenwerkingsverband OPDC de Vliedberg. Arrangement Begeleiding voor leerlingen die op het Edudelta College Goes zitten en extra ondersteuning nodig hebben op leergebied en ondersteuning voor leerkrachten van deze leerlingen.
Invulling Deskundigheid Ambulant begeleiders hebben naast hun opleiding en ervaring als leerkracht op het OPDC ook een Master SEN (Special Educational Needs) gedaan, en/of een opleiding gedragsspecialist of RT gedaan en soms nog andere opleidingen. Aandacht en tijd De hulpvraag wordt gesteld door de zorgcoördinator. Het probleem wordt geïnventariseerd d.m.v. dossierstudie, gesprek met leerling, observaties, vragen, doorvragen en uitproberen van verschillende benaderingen. Zo krijgt de begeleider op een rijtje wat de draagkracht en draaglast is van de leerling. Dit wordt teruggekoppeld met de leerling, de mentor en evt. de leerkracht(en) en de zorgcoördinator. Er worden doelen gesteld. Vervolgens wordt de leerling (en de leerkracht) gedurende een bepaalde tijd gevolgd. Als het goed gaat, wordt de begeleiding langzamerhand minder frequent en vervolgens afgebouwd. Als de begeleiding onvoldoende effect heeft, als er meer aan de hand is, of als er verdere hulpverlening noodzakelijk is, wordt dit met de zorgcoördinator besproken, zodat verdere acties kunnen worden ingezet. Voorzieningen/extra onderwijsmateriaal Deze benadering vereist: bekendheid binnen de reguliere school; mogelijkheden tot overleg met diverse mensen; een goede samenwerking en afstemming met de zorgcoördinator; dat de leerkrachten open staan voor verandering en methode, manier van werken kunnen en willen aanpassen in het belang van de leerling; toegang tot informatie, dossier en leerlingvolgsysteem. Gebouw/ruimtelijke omgeving Een vaste tijd en werkruimte voor gesprekken. Samenwerking met andere instanties Overleg en samenwerking met ambulant begeleiders vanuit de REC’s.
Arrangement 1: Begeleiding van leerlingen van de reguliere school op OPDC De Vliedberg Arrangement OPDC De Vliedberg heeft een arrangement voor leerlingen die behoefte hebben aan extra ondersteuning op een of meer
Edudelta College Goes
Invulling Deskundigheid Leerkrachten: affiniteit met leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben
Ondersteuningsprofielen
14
van de volgende gebieden: - Leren/ ontwikkeling - Gedrag - Werkhouding - Sociaal-emotioneel - Veiligheid - Fysiek/medisch - Thuissituatie
-
-
veel van hen hebben aanvullende opleidingen gedaan die gericht is op deze problematiek (Master SEN, gedragsspecialist, video-interactiebegeleiding, leerkrachtbegeleiding). intervisie + observeren in elkaars lessen samenwerking voor benadering die best aansluit bij de leerling
Maatschappelijk werk: 2 dagen per week. Logopediste: 1 ½ dag per week. Orthopedagoog: 4 dagen per week. Aandacht en tijd Naast de ondersteuning die op de reguliere school wordt geboden is er sprake van onderstaande benadering: meer duidelijkheid en structuur meer voorspelbaarheid meer controle meer aandacht voor (gevoel van ) veiligheid van leerling meer mogelijkheden voor individuele hulp + uitleg met klas gezamenlijk eten en drinken bij mentor veranderingen in de vaste structuur worden, waar mogelijk, van tevoren met de leerlingen besproken. groepsgrootte is maximaal 14 meer persoonlijke aandacht en aansturing handelingsgericht werken bij specifieke hulpvragen, wordt werkwijze/benadering zo mogelijk aangepast aan hulpvraag leerling. surveillance tijdens de pauzes, binnen en buiten vroegtijdige aansturing gedrag en werkhouding. feedback op gedrag, inzet, werkhouding en prestaties werken aan inzicht en eigen verantwoordelijkheid d.m.v. bespreken situaties, spiegelen en handelingstips werken aan doelen, vastgelegd in een individueel handelingsplan Korte lijnen en veel overleg/afstemming ouders. Zo nodig handelingsgerichte diagnostiek + begeleiding en ondersteuning leerlingen, leerkrachten, ouders door orthopedagoog overleg met hulpverlening door orthopedagoog + mentor in het voorjaar wordt gekeken wat de onderwijsbehoeften van de leerling zijn en of het arrangement verlengd moet worden naar het volgende schooljaar. (in de toekomst zal dit gaan aan de hand van een opgesteld ontwikkelingsperspectief met specifieke, afgesproken doelen). Voorzieningen/extra onderwijsmateriaal In vergelijking met de reguliere school: minder leerkrachten per klas. Bij ziekte wordt vervangen door eigen leerkrachten opdc. Lesuitval wordt zoveel mogelijk voorkómen. Lessen worden overgenomen door andere leerkrachten van De Vliedberg. Geen tussenuren. Als er lesuren uitvallen, is dit aan het begin of aan het eind van de dag. Leerlingen volgen symbioselessen op een van de reguliere scholen van het samenwerkingsverband. combi-leerlingen: rooster wordt aangepast aan de praktijklessen van de reguliere school. Indien noodzakelijk, RT op leesgebied door logopediste
Edudelta College Goes
Ondersteuningsprofielen
15
-
indien noodzakelijk, mogelijkheden voor gesprekken met de orthopedagoog of met de maatschappelijk werkster.
Gebouw/ ruimtelijke omgeving Het gebouw is overzichtelijk en klein. Er is sprake van een kleiner aantal leerlingen (140-150) waardoor de school zowel qua ruimte als qua aantal leerlingen en drukte overzichtelijker is. Er wordt rekening gehouden met het zo prikkelarm mogelijk houden van de leeromgeving. Samenwerking met andere instanties Naast de samenwerking zoals die op de reguliere school plaatsvindt is er sprake van: Als de leerling of het gezin gebruik maakt van hulpverlening, vindt er zo mogelijk afstemming en samenwerking plaats. Er is intensief contact met deelnemers van het ZAT (BJZ, leerplicht, Indigo, jeugdarts) om een positieve ontwikkeling bij de leerling te bevorderen.
Arrangement 2. Begeleiding van OPDC De Vliedberg op de reguliere school (leerling) Arrangement OPDC De Vliedberg heeft een arrangement voor leerlingen die in het reguliere onderwijs zitten en behoefte hebben aan extra ondersteuning op een of meer van de volgende gebieden: - Leren/ ontwikkeling - Gedrag - Werkhouding - Overstap van OPDC De Vliedberg naar de reguliere school
Invulling Deskundigheid Ambulant begeleiders hebben naast hun opleiding en ervaring als docent op het OPDC ook een Master SEN (Special Educa-tional Needs) gedaan, en/of een opleiding gedragsspecialist of RT gedaan en soms nog andere opleidingen. Aandacht en tijd De hulpvraag wordt gesteld door de zorgcoördinator en soms door een docent. De AB’er van het OPDC inventariseert het probleem en maakt de hulpvraag duidelijk d.m.v.: dossierstudie, gesprek(jes) met leerling, gesprek met docent(en) observeren, vragen, doorvragen uitproberen van verschillende benaderingen nagaan wat het voor de leerling moeilijk maakt en wat hem helpt. Vervolgens: terugkoppeling met de leerling, de zorgcoördinator en eventueel met de docent(en). doelen stellen zo nodig RT, extra hulp of begeleiding bij een vak bevestigen en complimenteren wat goed gaat bij leerling bespreken en bekrachtigen bij docent wat werkt bij de leerling volgen leerling (en docent) gedurende een bepaalde tijd begeleiding wordt afgebouwd. Als de begeleiding onvoldoende effect heeft, als er meer aan de hand is, of als er verdere hulpverlening noodzakelijk is, wordt dit met de zorgcoördinator besproken, zodat verdere acties kunnen worden ingezet. Dit valt buiten de begeleiding.
Edudelta College Goes
Ondersteuningsprofielen
16
Voorzieningen/extra onderwijsmateriaal Mogelijkheden tot overleg met diverse mensen. Goede samenwerking en afstemming met de zorgcoördinator van de reguliere school. Toegang tot informatie, dossier en leerlingvolgsysteem. De begeleiding heeft het meest effect als de docenten open staan voor verandering en methode, manier van werken kunnen en willen aanpassen in het belang van de leerling. Gebouw/ruimtelijke omgeving Een ruimte voor gesprekken en om te werken. Dit kan een leeg lokaal zijn. Sleutel, zodat lokalen toegankelijk zijn. Samenwerking met andere instanties Er is samenwerking met docenten, zorgcoördinatoren en teamleiders. Daarnaast is er overleg en samenwerking met ambulant begeleiders vanuit de Rec’s.
Arrangement 3. Begeleiding van OPDC De Vliedberg op de reguliere school (docent) Arrangement OPDC De Vliedberg heeft een arrangement voor docenten uit het reguliere onderwijs die behoefte hebben aan ondersteuning bij een of meer van de volgende punten: - de organisatie van de lessen - differentiatie binnen lessen - grote klassen waarbinnen leerlingen veel hulp nodig hebben - aanpak van moeilijke leerlingen - aanpak van een moeilijke klas.
Invulling Deskundigheid Ambulant begeleiders hebben naast hun opleiding en ervaring als docent op het OPDC ook een Master SEN (Special Educational Needs) gedaan, en/of een opleiding gedragsspecialist of RT gedaan en soms nog andere opleidingen. Ook kan er gebruik gemaakt worden van video interactie begeleiding. Aandacht en tijd De hulpvraag wordt gesteld door de zorgcoördinator of door een docent. De AB’er van het OPDC inventariseert het probleem d.m.v.: dossierstudie, gesprek met docent(en) observeren, vragen, doorvragen uitproberen van verschillende benaderingen nagaan wat het voor de leerling moeilijk maakt en wat hem helpt. Vervolgens: terugkoppeling met de docent(en) en de zorgcoördinator doelen stellen bespreken en bekrachtigen bij docent t.a.v. wat werkt bij de leerling volgen docent gedurende een bepaalde tijd begeleiding wordt afgebouwd. Als de begeleiding onvoldoende effect heeft, wordt dit teruggekoppeld met de zorgcoördinator, zodat verdere acties kunnen worden ingezet. Dit valt buiten de begeleiding. Voorzieningen/extra onderwijsmateriaal Mogelijkheden tot overleg met diverse mensen. Goede samenwerking en afstemming met de zorgcoördinator van de reguliere school. De begeleiding heeft het meest effect als de docenten open staan voor verandering in methode, manier van werken kunnen en willen aanpassen in het belang van de leerling.
Edudelta College Goes
Ondersteuningsprofielen
17
Gebouw/ruimtelijke omgeving Een ruimte voor gesprekken en om te werken. Dit kan een leeg lokaal zijn. Samenwerking met andere instanties Er is samenwerking met docenten, zorgcoördinatoren en teamleiders.
Mogelijke aanvullende arrangement voor externe begeleiding: Leerlingen die de overstap hebben gemaakt van De Vliedberg naar de stamschool; Leerlingen die uitvallen op gedrag; Leerkracht die hulp nodig heeft rond organisatie (b.v. differentiatie binnen lessen, grote klas waarbinnen leerlingen toch veel hulp nodig hebben); Leerkracht die hulp nodig heeft bij de organisatie van de les (bij moeilijke leerling of klas).
5. Grenzen aan de ondersteuning Er zijn twee soorten grenzen aan te geven: 1. De leerling is in staat om een diploma te behalen (cognitief, didactisch, fysiek en sociaal emotioneel). Wij verwachten dat een leerling aan de volgende criteria voldoet: De leerling kan en durft een concrete vraag te stellen. De leerling kan plannen op korte en lange termijn en zijn agenda op de juiste manier gebruiken. De leerling is zelfstandig. De leerling bezit discipline in het maken van huiswerk en opdrachten. De leerling is in staat zijn eigen gedrag te beheersen. De leerling kan samenwerken. De leerling is gemotiveerd. De leerling toont inzet om algemene vaardigheden te ontwikkelen. De leerling moet zich aan regels en afspraken kunnen en willen houden. 2. Edudelta College Goes is in staat om daarvoor voldoende condities te scheppen (organisatorisch, financieel, belasting van docenten, teams en medeleerlingen).
6. Voorlopige ideeën over onze ambitie We gaan er van uit dat bij het invoeren van Passend onderwijs: 1. Er binnen het ECG open gecommuniceerd wordt tussen interne en externe hulpverleners. Alle betrokkenen zijn makkelijk aanspreekbaar en bereikbaar. 2. AB-ers geven voorlichting tijdens teamvergaderingen over hun werkzaamheden en gestelde doelen. 3. Mentoren en docenten tijdig hun hulpvragen neerleggen bij AB-ers. 4. Mentoren voldoende tijd krijgen voor het begeleiden van hun leerlingen met een ondersteuningsvraag.
Edudelta College Goes
Ondersteuningsprofielen
18
5. Het handelingsplan een kort en krachtig document is, wat wordt nageleefd door alle docenten. 6. Het handelingsplan een tussentijdse- en eindevaluatie heeft. 7. AB-er aanwezig is bij de ZAT-vergadering als ‘zijn’ leerling met een ondersteuningsvraag besproken wordt. 8. AB-er aanwezig is bij de leerlingbespreking als ‘zijn’ leerling met een ondersteuningsvraag besproken wordt. 9. Een efficiënte leerlingbespreking 3x per jaar op het programma staat. Hierbij hebben we aandacht voor het cognitief, didactisch, fysiek en sociaal/emotioneel functioneren van de leerling. 10. Leerlingen met dezelfde zorgvraag op hetzelfde moment bij elkaar zitten voor begeleiding. 11. Zorgverleners (interne en externe) altijd op een vaste plaats in het gebouw zitten. 12. Mentor een vast contactpersoon is voor leerling en ouders. 13. Docenten bij de eerste contacten met de leerlingen op de hoogte zijn van het dossier. 14. AB-er telefonisch of per mail bereikbaar is voor leerlingen en docenten. 15. Ouders betrokken zijn bij het plan van aanpak. Zij zijn ervaringsdeskundigen. Op deze manier krijg je gezamenlijke verantwoordelijkheid. 16. Een kennismakingsgesprek plaatsvindt met leerling, ouders, zorgcoördinator en toekomstige AB-er. 17. Het ECG op de hoogte is van de beschermende en belemmerende factoren van de leerling. Leerling, ouders, AB-er en afleverende school kunnen dit aangeven. 18. De intake erg belangrijk is omdat hier de ondersteuningsbehoefte in beeld wordt gebracht. We gaan er van uit dat bij het invoeren van Passend onderwijs handelingsgericht werken als volgt tot uitdrukking komt: 1. Er vindt zoveel mogelijk begeleiding in de klas plaats. 2. De docenten en mentoren kijken niet zozeer naar wat het probleem is, maar wat het kind nodig heeft om goed te functioneren op school. Dit proces vergt naast nascholing van docenten een continue aansturing van de afdelingsleiding. 3. De rol van de AB-er bestaat naast het begeleiden van individuele leerlingen ook uit het begeleiden van kleine groepjes leerlingen en het begeleiden van docenten/mentoren in hun klas. 4. Docenten moeten hiervoor geschoold worden en mee kunnen gaan in het veranderingsproces. 5. Het HP moet handelingsgericht geschreven zijn. De doorlopende ondersteuningslijn vmbo – mbo komt als volgt tot uitdrukking: 1. Leerlingen met een ondersteuningsvraag die van het vmbo naar het mbo doorstromen worden door de zorgcoördinator vmbo in Intergrip gezet. 2. De zorgcoördinator mbo bespreekt de leerlingen uit Intergrip met de mentoren vmbo. 3. De intake test van het mbo moet meer duidelijkheid verschaffen over de zorgvraag van de leerling. 4. leerlingen en mentoren vmbo vullen het Digitaal Doorstroom Dossier in en bij de intake mbo komt dit weer aan de orde. 5. Tijdens de ZAT-vergadering zijn altijd de zorgcoördinator vmbo en mbo samen met andere interne en externe betrokkenen aanwezig. 6. De trajectbegeleider is zowel voor vmbo als mbo dezelfde persoon. 7. Binnen onze school is er de mogelijkheid dat de zorgcoördinator, mentoren en docenten mbo contact maken met de zorgcoördinator, mentoren en docenten vmbo.
Edudelta College Goes
Ondersteuningsprofielen
19
Het schoolondersteuningsprofiel in relatie tot het regionale ondersteuningsplan. Eens in de 4 jaar maakt het samenwerkingsverband een ondersteuningsplan. Dit betekent dat we als school ons ondersteuningsplan eens in de 4 jaar aangepast moeten hebben.
Edudelta College Goes
Ondersteuningsprofielen
20