Editoriaal Beste vrienden, Het zomernummer van ons Bulletin omvat een brede waaier aan infomatie. Een beetje “administratie”, een beetje “techniek”, een beetje “geschiedenis” en wat “festival- en projectienieuws”. Allemaal leuke vacantielectuur dus. Een item wil ik toch even onder de aandacht brengen, en dat is ons voorstel tot een “Normalisatie van een audiovisuele productie”. We hebben dit document opgesteld in de geest van een aanvaardbaar compromis. Een dergelijke norm is zeker tijdsgebonden en we twijfelen er niet aan dat we misschien reeds binnen twee à drie jaar deze normen moetenaanpassen omdat de AV productietechniek en de projectie beamers zo snel evolueren. Je mag echter niet eisen dat iedereen om de haverklap nieuwe apparatuur gaat kopen. Je koopt ook niet om de twee jaar een nieuwe auto omdat daar nog een eens nieuwe gadget in zit. In dit Bulletin staat ook de eerste aankondiging van de Derde DCB wedstrijd met de Prijs Liliane Dorikens. Noteer alvast de data: sluiting: 15 april 2013. De projectie is ook reeds vast gelegd: 4 mei 2013 in De Pinte. Wens jullie een prettig verlof nu of later op het jaar. Maurice Dorikens
-1-
DCB Algemene Vergadering 14 april 2012 Verslag Maurice Dorikens
1. De vergadering had plaats in het vertrouwde lokaal van Gust Cools. De gebruikelijke “harde kern” van DCB getrouwen was present. De vergadering kon stipt op tijd van start gaan, nodig gezien het redelijk volle programma van de dag. We danken Gust hartelijk voor de inzet en de organisatie van de dag. 2. Financies : Luc presenteerde het boekhoudkundig rapport over 2011. Het boekjaar sluit af met een overschot van €306,38. De belangrijkste kosten in 2011 waren de organisatie van de Prijs Liliane Dorikens en de uitgave van het Bulletin. Het lidgeld blijft behouden op €17. Het gecombineerde lidgeld voor twee personen op één adres wordt afgeschaft. Twee personen op één adres betalen één lidgeld. De vergadering keurt het verslag goed. 3. Bestuursverkiezingen : Christian Hendrickx en Henri Grousenicke wensen niet meer herkiesbaar te zijn. Er is één nieuwe kandidatuur ontvangen, Pascal Meerpoel voor een functie als bestuurlid. Pascal wordt met algemeenheid van stemmen verkozen. DCB heet hem zeer hartelijk welkom en we zijn er van overtuigd dat hij een belangrijke aanwinst is voor de toekomst van DCB. Pascal heeft een zeer lange en rijke ervaring in foto en AV. Pascal is lid van DCB sinds 1992. 4. FIF 2012: Er is tussen de medewerkers aan FIF (DCB – Kordial Multimedia) besloten voorlopig het festival op stand by te zetten en 2012 over te slaan. Er is niet genoeg mankracht meer en de organisatie is te zwaar. Dit is reeds gemeld aan CvB, zodat de subsidie (onder de vorm van praktische medewerking), die we daar ontvingen, niet zal opgevraagd worden. CvB zou uitzien of ergens anders een club het wil overnemen. Weinig waarschijnlijk gezien het omvangrijke en internationale werk. -2-
5. SABAM : Samengevat is er het volgende nieuws (dat zeker in een CvB Nieuwsbrief zal gepubliceerd worden): * Er zijn geen veranderingen bij gebruik van Library Music, en de daaraan gebonden verplichtingen (cue sheets tijdig indienen). * Sabam zal een aanvullende lijst van mogelijke Library Music producenten leveren. Die komt op de website van CvB. Die komt dus ook op onze website. Alle beschikbare Library Music mag gebruikt worden, niet alleen wat tot nu toe aangegeven werd of op de bekende harddisken staat. * Niet Library Music: de auteur blijft verantwoordelijk zelf de producent te contacteren. De kostprijs voor gebruik van die muziek zou (volgens Sabam) tussen € 35 en € 65 per minuut liggen. Men kan ook schrijven (naar wie?) en uitleggen waarvoor het dient en misschien mag het dan gratis. (hmm...??). * Contract Sabam – DCB: Na een aantal mails met Sabam, waar de ledenlijst van DCB gevraagd werd, ook als die niets geproduceerd hebben, heeft de voorzitter van DCB het contract opgezegd, met als hoofdreden, dat onze DCB leden ook lid zijn van CvB en via die weg hun cue sheets indienen en dat dus onze leden via CvB bekend zijn (CvB zendt Sabam de volledige ledenlijstlijst, zowat 6000 namen). Sindsdien hebben we niets meer ontvangen van Sabam. DCB leden mogen, zoals voorheen, hun cue sheets in december/begin januari eventueel aan ons zenden, wij groeperen en zenden ze dan aan het CvB. 6. DCB Website : We hebben een nieuwe operationele website, beheerd en ontwikkeld door Luc Moreels. De oude website beheerd door Stef Van Haute wordt van het net gehaald. De nieuwe website is nog in opbouw. Over de juiste functie van de website en in dit verband ook de globale werking van DCB wordt nog nagedacht. Er worden een aantal belangrijke beslissingen genomen: a) Het systematisch beschikbaar maken in de twee landstalen van alles wat op het net komt wordt verlaten. De vertaalinspanningen nemen te veel tijd in beslag en remmen publicatie van nieuw materiaal en -3-
artikels af. b) Er wordt gepubliceerd in de taal waarin iets beschikbaar is. In het Nederlands zal het meest frequent zijn. Er wordt indien aan te raden, een korte Franse samenvatting gemaakt. Eventueel dus ook omgekeerd. c) Er komt een Engelstalige abstract- pagina. Dat kan ons nuttige buitenlandse contacten opleveren. d) De startpagina (en ook andere uiteraard) zullen aantrekkelijk illustratiemateriaal krijgen. Geen uitgebreide teksten op startpagina’s. e) In een “Archief” komen oudere Bulletins onder pdf vorm (voor zover die bestaan) f) Een “Agenda” moet direct toegang geven tot wat op komst is. g) Inhoud en presentatie van montages van de leden (geen exe, of streaming, wel beelden uit de montages). Ieder lid krijgt de plaats (om zijn portret) en zijn producties voor te stellen en daardoor zijn werk meer bekendheid te geven. We hopen dat dit de leden aan DCB blijft binden. Het bestuur is van mening dat we geen forum of iets dergelijks moeten verbinden aan deze pagina. Andere bestaande websites, kunnen nog verdere inspiratie leveren. De website wordt ontwikkeld met iWeb op een Mac. Het bestuur is van oordeel dat we alles op de website voor iedereen toegankelijk moeten maken. Een website met “niveaus” waar alleen de leden toegang hebben, blijkt een veel te moeilijke zaak om te ontwikkelen. Wij doen een de gok door te wagen om door onze website “vrij” te maken, meer bezoekers te krijgen, en er toch op te betrouwen dat onze huidige leden hun lidgeld van $17 zullen blijven betalen, begrijpend dat we die inkomsten nodig hebben om DCB gewoon te laten voortbestaan. DCB heeft geen gesponsorde inkomsten en draait volledig op vrijwilligerswerk. Dit is een vrij grondige herziening van de opdracht van DCB. 7. Bulletin : Bestuur en vergadering zijn het unaniem eens dat omschakelen naar digitaal absoluut nodig wordt. Iedereen die aan AV werkt beschikt thans over computers en e-mail. De papieren editie van het Bulletin wordt verlaten vanaf het volgende werkingsjaar. Tegen dan moet ook de website op volle toeren draaien. Zoals voor de website, wordt de dubbele taaluitgave Nederlands/Frans verlaten. Artikels -4-
verschijnen in de taal en in kleur waarin ze aangeboden worden. Dit kan eventueel het verlies van enkele leden als gevolg hebben. Zonder deze maatregel zal het niet meer mogelijk zijn het Bulletin levend te houden. Het web-Bulletin zal in A4 formaat zijn en uiteraard met kleur. 8. DCB en vzw : Er wordt van gedachten gewisseld over het omschakelen van DCB van feitelijke vereniging naar een vzw, dit om ons veilig te stellen tegen mogelijke externe problemen Onze statuten zijn bij het opstellen afgeleid van een vzw tekst, dus het moet niet zo moeilijk zijn. Er zijn ook goede voorbeelden. Pascal Meerpoel zal ons bijstaan in het opstellen van de vzw statuten. We hopen het project klaar te hebben tegen de volgende “algemene vergadering” (oude stijl). De algemene vergadering stemt in met deze gang van zaken. 10. Komende activiteiten : 5 mei: DCB projectie bij 100 jaar Lux Nova: 6e Coupe du Monde FIAP Clubs – Best of FIF 2008-2010-2012 - Lux Nova 85 jaar jong (digital remake). Najaar : Gastspreker: Het bestuur stelt voor om via CvB een spreker uit te nodigen als “workshop”: P. Bardijn over “Straatfotografie” wordt gesuggereerd. Een fotografie die zelden aan bod komt in AV en waar een gemotiveerd specialist toch wel inspirerend zou moeten zijn voor DCB-ers. 11. NATIONALE DCB AV WEDSTRIJD 2e PRIJS LILIANE DORIKENS Aankondiging: Juli 2012 Jury: april 2013 Projectie en prijsuitreiking : mei 2013 Locatie: De Pinte (zelfde als in 2011) – WAK De Pinte Deelname: Ook Nederland – Aankondiging en verspreiding Prijs: Sponsor Hoofdprijs (er zijn contacten) De vergadering wordt afgesloten om 11:00 uur.
-5-
3e DCB Wedstrijd voor Audiovisuele Producties Prijs Liliane Dorikens 2013 Erkenning CvB, BFF
Wedstrijdreglement Onderwerp: Vrij - De werken moeten van recente datum zijn. Aantal werken: Maximum 2 per auteur(s) Duur: Maximum 12 minuten per montage. Sluitingsdatum: 15 april 2013 Jury: 20 april 2013 Notificatie: 24 april 2013 Montage voorschriften: Uitsluitend exe bestanden. Toegelaten systemen: PTE, m.objects, DGFectsAV, Wings Platinum. De reeksen moeten starten zonder pauze, eindigen met zwart en na 2 sec. naar het bureaublad terug keren. Werken mogen geen vervaldatum ingebouwd hebben. Beeldresolutie: Horizontaal 1920 px (aanbevolen), 1440 px. Festival projector: Canon XEED WUX10 1920 x 1200 px (16:10). Beeldverhouding: 16:10, 16:9 of 3:2, (4:3) Geluid: mp3 (128, 192, 320 kbps). Aanbevolen modulatie: -6 dB. Deelname: De wedstrijd staat open voor iedereen( incl. Nederland) €6 per montage. Betaling uitsluitend op rekening DCB: IBAN: BE56 0682 1571 4788 - BIC: GKCCBEBB Inschrijvingsformulier: DCB Bulletin (oktober 2012) of via downloaden van de DCB website: www.dcb-av.be (invulbaar pdf formulier). Inzending 1. Op CD/DVD: Deelname formulier, portret auteur(s) (10 x 15 cm - 300 dpi), beeld uit de montage (10 x 15 cm - 300 dpi) en AV-productie zenden naar: Maurice Dorikens - Park te Poldere 5 bus 7 - 9840 De Pinte Inzending 2. Inzending via WeTransfer toegelaten. Auteursrechten gebruikte muziek of tekst: deelname impliceert dat de auteurs in regel zijn met de SABAM voorschriften voor AV producties. Jury: Stef Van Haute (Brafodia), Pascal Meerpoel (Focus Geraardsbergen), Leo Van Steenbergen (Fotoclub De Spiegel De Pinte). Prijzen: Ereprijs Liliane Dorikens, CvB, en BFF/FBP medailles, bijzondere prijs voor m.objects video inclusion. Info en contacten: Uitsluitend per e-mail:
[email protected]
Prijsuitreiking en Gala Projectie
WAK 2013 (Week Amateur Kunsten 26.4 - 5.5.2013) Raadzaal Gemeentehuis De Pinte Baron de Gieylaan 12-14 - 9840 De Pinte (De Pinte/centrum) -6-
EEN QUALITATIEF GOEDE FILM MAKEN VAN EEN M.OBJECTS MONTAGE Internet - Montage audiovisuel.fr
Met behulp van de Codec DIVX is het mogelijk een film te maken waarvan de kwaliteit zeer dicht bij de deze van een exe bestand komt.
Het gaat als volgt: m.Objects kan zowel een exe bestand aanmaken als een video bestand (.avi, .mpg of .wmv). Meestal is het resultaat een minder goede definitie dan in het exe bestand. Om een veel betere kwaliteit te bereiken moet men de compressie Codec DIVX Pro gebruiken. Dit kan je downloaden op: http://www.divx.com/en/software/divx-plus/pro/buy -7-
Na de installatie en het herstarten en openen van m.Objects ga je naar het menu: “Controle/creatievideo” Er opent zich een venster : In dit venster kiezen voor: “AVI - compressie selectie”: rate: 60 fps De keuze van de resolutie hangt af van de de breedte waarin het beeld met de beamer zal geprojecteerd worden. Om een optimaal resultaat te bekomen moet je de video aanmaken in de eigen resolutie van de beamer. Anders moet er te veel rekenwerk gebeuren en gaat de kwaliteit zeker achteruit. Daarna moet je dezelfde verhouding breedte/hoogte nemen als deze waarin m.Objects het project gemaakt heeft. m.Objects mixt dan alle bestanden en sporen en geluid tot één bestand. Vervolgens opent zich een video compressiescherm. (Soms kan dit verscholen zitten achter het virtuele scherm! In dat geval dit scherm verplaatsen).
-8-
Nu aanklikken: “Configureren”
Kiezen voor: profiel 1080HD
Codec : Codering: “Hoogste kwaliteit”
-9-
Video : Kiezen voor: MPEG2
OK klikken en het omzetten begint. De omzetting duurt een tijdje, afhankelijk van de lengte van de montage. Er wordt een AVI video gecreëerd die leesbaar is met bv. het gratis VLC. Een video van circa 6 minuten is ongeveer 500MB groot. Dit bestand is leesbaar op
PC en op Mac, of ook met een DVD speler (na met een gepast graveerprogramma een DVD aangemaakt te hebben uiteraard). Toch een goede oplossing om een breder publiek te bereiken! Vertaling uit het Frans - MD
- 10 -
- 11 -
Jury: Jean-Paul Petit (FR) - Jacques Van de Weerdt (BE) - John Willet (GB, Chair) Cloding Date: 28th July 2012 Festival Beamer Format: 1920 x 1080 - 12 -
OOLOGSFOTOGRAFIE Maurice Dorikens
Lux Nova vierde onlangs haar honderjarig bestaan. Niet onaardig als je weet dat er in België maar drie clubs zijn die de honderd jaar gehaald hebben. Bij die gelegenheid hebben we een montage gemaakt over de geschiedenis van de club. Niets bijzonders zal je zeggen, maar er zijn toch een paar merkwaardige vaststellingen geweest. Eentje daarvan willen we toch ter overweging meegeven. Vandaag staat niemand er nog bij stil dat je om “analoge” foto’s te maken film, fotopapier en de nodige producten nodig had. Het hoort blijkbaar tot een anekdotisch verleden. Bijna niemand beseft vandaag dat deze zaken in de oorlogsjaren 1940 - 1945 omwille van de Duitse bezetting en hun strategisch belang zeer schaars werden. Bovendien was overleven veel belangrijker dan vergrotingen maken. In 1942, het jaar van de foto’s hierboven, had men eventueel nog wel wat fotopapier van voor de oorlog, maar dan werd er uiterst spaarzaam gebruik van gemaakt. De foto’s werden in contactafdrukjes van de 35 mm film gemaakt en zo ontstond de pagina uit dit fotoalbum. Helaas hebben op de projectie velen niet begrepen waarom die foto’s zo klein waren. Zal de digitale fotografie even snel in de vergeethoek belanden? - 13 -
ZWART WIT FOTOGRAFIE: WERKEN MET LICHT EN CONTRASTEN
W
Maurice Dorikens, MFFIAP
anneer je op ontdekking uitgaat in de zwart-wit wereld van de fotografie, dan ontdek je pas wat fotografie is : licht en schaduw, een subtiel evenwicht in de weergave van elk onderwerp. Léonard Misonne, de belangrijkste fotograaf die België voortbracht, zei ooit : “Het onderwerp is niets, het licht is alles”. Een axioma dat ik steeds tracht toe te passen in mijn zwart-wit fotografie. Het is niet eenvoudig om dingen die ons omringen, en die je dus altijd in kleur ziet, in gedachten om te zetten naar zwart-wit. Dat vraagt helaas meerdere jaren training en doorzetting. Als je iemand in kleur portretteert, dan fotografeer je zijn kleren, als je dat doet in zwart-wit, dan fotografeer je zijn ziel. Kan me niet meer herinneren waar ik het hoorde, maar het is een zeer goede benadering van de essentie van zwart-wit fotografie. Tijdens de laatste tocht door het westen van de USA ging de zoektocht dus onder meer naar onderwerpen die het “in zwart-wit goed zouden doen”. De trek liep door Nevada, Arizona, New Mexico en California. De streken waren fotografisch niet nieuw, want in de goede oude tijd (?) van Tri-X film, waren de meeste zaken reeds uitgebreid gefotografeerd. Helaas kan je met die oude analoge beelden vandaag nog moeilijk uitpakken. (Hoewel… een hele reeks filters van Silver Efex, je toelaten Tri-X-achtige beelden te maken van de hoge resolutie beelden van een moderne full frame camera; maar de echte Tri-X sfeer geven ze toch niet, geloof me.) Er is een zeer groot voordeel aan een tweede of derde maal dezelfde onderwerpen fotograferen: je weet dan al waar de moeilijkheden zitten, je weet vooral uit te zoeken hoe de lichtinval zal zijn op de plaats waar je naar toe trekt, in welk tijdstip van het jaar de zon niet te hoog zit en dus te sterke contrasten vermeden worden. In het kort samengevat: je plant de tocht totaal in functie van de fotografie, wat uiteraard niet voor iedereen mogelijk zal zijn. Je tracht ook een periode te vinden waarin de temperatuur “werken voor fotografie” aantrekkelijk maakt. Maar dat heb je niet echt zelf onder controle: deze maal begon de tocht bij 23°C - 14 -
en na een dipje naar 15°C, zes weken later eindigde bij 43°C, dit laatste niet iets om met veel materiaal en zwaar statief op te trekken. Of je nu in kleur of met het oog op zwart-wit fotografeert, veel tijd moet je kunnen besteden aan het evalueren van je onderwerp. Het maken van de beelden is maar enkele seconden werk, het beste standpunt vinden, wachten tot alle busladingen Chinezen of Russen vertrokken zijn, tot de zon er opnieuw doorkomt, dat kan wel eens lang (te lang) duren. Een voorbeeldje: wereldberoemde fotografen zoals Stieglitz en Ansel Adams zijn voorbeelden van geduld: Stieglitz wachtte 7 (zeven) uren in de regen op een hoek van twee straten in New York, tot hij het beeld zag zoals hij het zich voorstelde; Ansel Adams keerde meerdere jaren na mekaar naar dezelfde plaats in Yosemite terug omdat de sneeuw niet “goed” was. Tijdens deze reis kwam ik voor de derde maal bij plaatsen, waarvan ik reeds op voorhand had genoteerd om welk uur ik er wilde zijn. Extreem? Ja. Gek? Vast en zeker. Zou ik het nog doen? Absoluut, want nu heb ik wat ik vroeger hoopte hebben. Van de originele opnames in kleur, uiteindelijk zwart-wit afdrukken bekomen is een heel proces. Als je in een AV productie de balans moet maken tussen foto, klank en story op basis van een hele set gegevens, dan zal de beeldontwikkeling langzaam en logisch opgebouwd worden om daardoor tot een totaalindruk te komen. In de «éénbeeld fotografie zal het hele “verhaal” in één opname gebundeld moeten zitten. Dit wil zeggen dat er niets te veel of te weinig mag in voorkomen. Het wordt dus in de eerste plaats een analytisch, compositorisch streng, makkelijk “leesbaar” beeld. In duidelijke taal gezegd: alles elimineren wat er niet in thuis hoort, en dat kan erg ver gaan. In mijn kenniskring heb ik iemand die zich specialiseert in architectuuropnames van o.a. binnenzichten van kerken. In die architectuur horen de (ouderwetse) kerkstoelen niet thuis, dus maakt hij gebruik van het moment dat de kerk gekuist wordt en dat alle stoelen opzij gaan om een opname te maken. of zet zelf de eerst alle stoelen weg, kuist de kerk (of toch wat in beeld komt) voor aan de opname te beginnen, alles na afspraak met Mr. Pastoor…). Extreem, zeker. Maar het resultaat mag er zijn! De kerk straalt plots een veel indrukwekkender perspectief uit. In landschapsfotografie kan je uiteraard niet even een storende heuvel zomaar verwijderen en daarna terug plaatsen. Een rigoureuze beeld uitsnit van de originele opname is - 15 -
daarom van het grootste belang. Aan je opname standpunt kan je later niets meer aan veranderen. Daarom maak ik meestal een reeks opnames waarbij het standpunt maar weinig verschilt. Tevens maak ik voor zwartwit werk systematisch bracketing belichtingen met 5 of 7 beelden, met 1/3 of 2/3 EV verschillen, met diafragma voorkeuze, om de scherpte verdeling constant te houden. Als het niet bedoeld is voor HDR, dan kan dat uit de hand, als er voldoende licht is uiteraard. HDR toepassen kan maar hoeft niet altijd, het is een kwestie van contrast verschillen in het beeld. Het samenstellen van HDR belichtingen, van op een zwaar statief opgenomen, zijn toch iets minder scherp dan één enkele directe opname. Aan veel HDR beelden zie je een onnatuurlijke opscherpen dat storend is in kunstfotografie. Tot zover de “fotografie ten velde”. Er is, zeker even belangrijk, de beeldbewerking en het afdrukken thuis. Iedereen heeft daar zijn eigen werkmethode voor. Persoonlijk doe ik de beeldcorrectie met een mix van drie programma’s: Ik start met Nikon Capture NX2, omdat ik daar het meest vertrouwd mee ben en omdat je elk Nikon beeld (en ook andere, met aangepast programma) direct kan openen. Het sterke punt van NX2 is de punctuele selectieve bewerking van zones en details in het beeld. Juist zoals je vroeger in de donkere kamer te werk ging met doordrukken en tegenhouden. Zo bouw je een foto uit tot een eigen interpretatie. Fotografie mag zonder twijfel meer zijn dan de zuivere weergave van de realiteit, de kunst is te weten hoe ver je daar in kan gaan. Het is zeker de belangrijkste stap in de beeldbewerking. Je kan dat ook in Lightroom, waarvan ik dan vooral de souplesse van de contrastcurve instellingen erg waardeer (maar de witbalans correcties dan weer iets minder, vandaar mijn voorkeur om in NX2 te starten). Lightroom wil je helaas altijd duwen in een door hen bepaalde richting van beelden klasseren, importeren en exporteren. Niet handig als je een beetje een eigenzinnig fotograaf bent. Ik heb namelijk geen behoefte aan al die trefwoorden en catalogussen. Lightroom biedt je ten slotte wel een uniek systeem om het beeld af te drukken, een kader te geven, te plaatsen op het papier en er ook een onderschrift bij te zetten. Moet ik in een beeld bijvoorbeeld één hoek rechttrekken (omwille van een perspectief correctie), dan gaat dat in Photoshop (CS4, ik heb geen CS5 omdat ik er de noodzaak niet van inzie en omdat CS6 misschien eindelijk u point (controlepunt) tech- 16 -
nieken - zoals in NX2, Aperture en NIK software filters - zal hebben en misschien eindelijk een echt fotobewerking programma zal worden). Photoshop heeft me omwille van de werking met layers nooit aangesproken, het wordt snel onoverzichtelijk (andere beeldbewerkingsprogramma’s werken uiteraard ook met layers, maar wel verborgen, zodat je er niet zelf moet voor instaan). Photoshop is, niet tegenstaande de naam en de grote populariteit, niet echt het beste programma voor fotografen (wel voor grafici, maar dat is een andere wereld). Voor het aanpassen van formaten en omzettingen en retoucheren is het nog steeds een uitstekende hulp. Er bestaan voor deze programma’s een grote waaier aan plug-ins met filters voor een welbepaalde bewerking. Waarschijnlijk zijn er filters die soms in mijn bewerkingen in zwart-wit werk kunnen ingezet worden, maar ik twijfel er sterk aan of ze het “handwerk”, om het maar zo te noemen, van een individuele “inspiratie” kunnen evenaren. Het zal wel sneller een spectaculair resultaat geven, maar dat is niet direct mijn probleem. Ik kan, zoals ik vroeger een hele dag in de doka stond om één goede foto te maken, ook nu nog steeds “digitaal” een dag of meer me verdiepen in het produceren van één goede digitale afdruk(of één beeld voor een AV montage). Mijn afvalbak is nog steeds even groot en staat nog steeds naast mij. Als voorbeeld van een beeldbewerking nemen we de opname van de Cook Bank in Rhyolite een ghost-town in Nevada op de grens met Death Valley in California. De eerste maal dat ik een foto van dit gebouw zag was een zwart-wit opname van Lucien Clergue. Een 21mm opname met sterk achterover hellende perspectief. Het moet in de periode 1965 -1975 geweest zijn. Gefascineerd door groothoekfotografie wilde ik ooit dat beeld ook trachten te maken. Twee maal zijn we naar Rhyolite geweest, de laatste maal in 1988, twee maal enkele films verschoten, om uiteindelijk toch maar met imitatie naar huis te komen. Heb daar steeds een slecht gevoel over gehad, niettegenstaande het een wedstrijdfoto was die succes had. Het was nu eenmaal niet mijn idee. En zwart-wit fotografie zou juist iets persoonlijks moeten zijn. Intussen een pak ouder geworden is de rage van de ultra zichtbare groothoek gepasseerd, ben nog steeds een groothoekfotograaf, maar dan misschien iets minder “agressief”. Heb dus nu een standaard groothoek van 24 mm gebruikt, waardoor een iets minder perspectief effect, iets braver dus, maar toch nog voldoende - 17 -
dieptecontrast. Als ik nu thuis ben, toch een beetje spijt dat ik geen 21 mm mee had…Van een verslaving is moeilijk af te komen. Foto 1.1 toont de scan van de analoge 21 mm opname en print uit 1988. Foto 1.2 toont de originele, onbewerkte raw opname met 24 mm van 2011. Foto 1.3 de bewerkte foto tot zwart-wit. Je kan moeilijk in een artikel of op een website tonen waar al de bewerkingen zitten. In NX2 werd in raw de witbalans iets aangepast. De twee mogelijke raw bewerkingen om de donkere en lichte partijen te controleren zijn een essentieel deel in de raw bewerkingen. Bij de opname is er voor gekozen de verticale lijnen volledig verticaal te Foto 1.1 Rhyolite, Cook Bank, Neva- houden en dus geen vertekening te hebben. Daardoor ontda, 1988. staat een grote lege voorgrond zeker als daar “niets fotografisch vullend te zien is” zoals hier. Die is dan in NX2 weggesneden en de resterende voorgrond behoorlijk donker gemaakt om diepte in het beeld te creëren. Dat is langs de zijkanten ook gedaan, maar iets subtieler en plaatselijk, niet over de volle hoogte. Het formaat van de foto wordt daardoor anders, zoiets is bijna onmogelijk als het beelden voor AV montage betreft. In dat geval moet je een andere cadrering bedenken. (Voor mijn beeldformaten bedoeld om af te drukken tracht ik een zekere eenheid te bewaren en Foto 1.2 Rhyolite, Cook werk met drie verhoudingen: 3:2 (origineel), Bank, Nevada, 2011. 4:5 en 4:4; voor AV montages is dat dan Origineel D700 - 24mm. 3:2 of 16:10 (wat de verhouding 1,6 van de - 18 -
gulden snede respecteert). De contrastcurve werd optimaal aangepast. De wolken hebben hier en daar een maximaal verhoogd contrast gekregen om meer levendigheid in de lucht te krijgen. De binnenmuren, die bij de omzetting uniform te licht werden, zijn per vensterdoorkijk aangepast verdonkerd (gelijkvloers iets donkerder dan bovenste). Her en der verspreide storende lichte steentjes of puntjes zijn allen weggewerkt. De plaat voor het gebouw (Cook Bank) werd onleesbaar Foto 1.3 Rhyolite, Cook Bank, Nevagemaakt (te opvallende tekst da, 2011. Beeldbewerking Nikon Capture die niet te vermijden was bij NX2. de opname). De voorgevel werd op enkele plaatsen iets opgehelderd, en tevens het contrast lokaal verhoogd. De foto als geheel moet op het einde van de bewerkingen één eerste aantrekkingspunt hebben, dat op een sterke beeldzone moet liggen (dus zeker geen lichtste delen op Foto 2 Rhyolite, Szukalski Bicycle, de randen). In LR werd met Nevada 2011 de contrastcurve nog de fijn Beeldbewerking Nikon Capture NX2. instelling van het totale beeld bijgesteld. Tot slot wordt via LR een fijne zwarte omranding en een witte kader rond het beeld gezet zodat ik geen passe-partout meer nodig heb. Er wordt eventueel nog een fototitel bijgevoegd en dan een de afdruk gemaakt. - 19 -
De printer is een EPSON 3880 en het A2 papier is van Harman (Hahnemühle) Fine Art - Gloss Baryta 320 g/m2, een papier dat voornamelijk door beroepsfotografen voor zwart-wit fotografie gebruikt wordt. De profielen voor dit papier staan op de website van Harman en installeren automatisch in de EPSON printer. (Wat niet het geval is voor verschillende meer voor de hand liggende papieren.) Hanemühle papieren zijn vertegenwoordigd door Online Grafics. De andere beelden werden op een analoge manier bewerkt. Foto 3: San Xavier del Bac Mission, Arizona. Sommige onderwerBeeldbewerking Nikon Capture NX2. pen nodigen als het ware uit om ze te fotograferen in zwart wit. Dat zal zeker het geval zijn als je bij voorbeeld als je te maken hebt met grote witte vlakken of architectuur. Het wordt minder evident als je voor heel kleurrijke zaken staat zoals in het voorbeeld van Halloween. Op Klara hoorde ik dat, als je een portret in kleur maakt, je in feite de Foto 4.1 Halloween, Calico Ghost Town, kleding van de persoon fotografeert, terwijl je California, 2011 Nikon Capture NX2. - 20 -
in zwart wit de ziel van de persoon in beeld brengt. Daarom vindt ik de Halloween in zwart wit beter de idee er rond in beeld brengt dan de kleurfoto, die maar simpelweg een registratie is van de werkelijkheid. Toch een belangrijk punt om te overwegen als Foto 4.2 Halloween, Calico je gaat werken in zwart wit. Ghost Town, California, 2011 Gila Bend is een godvergeten plaats in Originele opname in kleur. het zuiden van Arizona, niet ver (zo’n 100 mi )van de Mexicaanse grens. Er komt geen mens, tenzij hij daar écht moet zijn. In een straal van 160 mi is er maar één hotel. Het dateert uit de jaren 50, het (Space Age Lodge). Het is 40°C, je hebt een lekke band en wacht op hulp. Er is niets te fotograferen denk je dus. Een goede fotograaf heeft echter steeds zijn fototoestel bij de hand, ook in zo’n wanhopige situaties. Dan zie je plots toch wel iets in dat gekke gebouw, vergeet de lekke band problemen, en maak je foto’s waarvan je weet dat het zwart wit beelden zullen zijn. De dag kan niet meer stuk. (De herstelling van Foto 5 Space Age Lodge, Lobby, Gila Bend, Arizona, 2011 Nikon Capture NX2.
Foto 6 Space Age Lodge, Room 114, Gila Bend, Arizona, 2011. - 21 -
de lekke band kostte $12.5 ! - een paar dagen later was de band opnieuw lek). De tweede lekke band bracht me, na de omwisseling van de
auto in Palm Springs, toevallig of in dit geval uiterst gepast langs een baan van waaruit ik een uniek zicht had op honderden windmills die stralend wit in de ochtendzon uitnodigden om een uniek beeld vast te leggen. Via Google Earth had ik reeds de hele buurt bekeken en ja dit was het dus. Bingo. Foto 7 Windlills, Palm Springs, California, De molens draaiden met een klein verschil in 2011. Beeldbewerking Nikon Capture NX2 omwentelingssnelheid, zodat ze af en toe deze merkwaardige identieke stand bereikten. Gelukkig fotografeer je digitaal en steekt het niet op 50 beelden meer of minder. Want zo veel heb je er wel nodig om die ene fractie van een seconde vast te leggen. In de beeldbewerking werd bewust geopteerd voor het zeer donker houden van de lucht. Dit is geen polarisatieeffect. Ik zal voor zwart wit trouwens niet dikwijls een polarisatiefilter gebruiken. De luchten zijn zelden egaal donker (als je werkt met groot- Foto 8 Old Train Depot, Ajo, Arizona, 2011. Beeldbewerking Nikon Capture NX2 hoeken), en er is geen weg terug, donker is en blijft donker. - 22 -
47e GALAPROJECTIE ACINA Maurice Dorikens
ACINA Foto organiseert nog steeds de jaarlijkse projectie samen met ACINA Film. Voor ons een goede gelegenheid om ook dit jaar te bekijken hoe de twee disciplines geëvolueerd zijn. Zijn ze naar mekaar toegegroeid of gaan ze elk hun eigen weg? Wel het antwoord op die vragen is “ja” en “ja”. Omwille van de technische evolutie groeien ze naar mekaar maar blijven op een uitzondering na toch maar naast mekaar bestaan. Het water is soms toch nog steeds te diep. En over die uitzondering willen we het nu eerst hebben. Het viel ons op hoe, als het initiatief van de Foto groep uitgaat, er een duidelijke en indrukwekkende fusie kan ontstaan. Het gaat hier om de montage “Het Station anders bekeken” (lees daar meer over in het vorige Bulletin). Vaste en bewegende beelden (hoe die ook tot stand komen) vloeien hier als één brede stroom naar zee. Het perfecte toonbeeld hoe AV naar nieuwe horizonten op weg is. Als je er niet bij was, dan heb je wat gemist. Proficiat aan Bie Lievens voor de schitterende montage van de beelden van de leden van ACINA. Goede foto’s en goed gekozen sonorisatie leveren nog steeds mooie montages, een traditie die bij ACINA jaar na jaar in ere wordt gehouden. Een dergelijke montage gemaakt uitgaande van een video-auteur lijkt ons meer iets voor de verre toekomst. Het gevaar voor de video werkers zit er in dat ze worden platgewalst door de sneltrein van de fotografen. Het Film programma was eerder beperkt (4 filmen), waarbij de documentaires opvielen en ook iets nieuws wisten te vertellen. In het Foto deel (9 montages) spreekt ACINA over “Digireeksen” en “Digirama’s”. We hebben twijfels bij het gebruik van deze woorden. Het zijn onbekende woorden voor het publiek, dat niet weet wat men er zich moet bij voorstellen. (Diaporama was niet beter natuurlijk). Toegegeven, het blijft gemakkelijker om er te maken dan om ze een naam te geven. Maar “AudioVisuele montages” is een begrip dat bestaat en ook (correct beschreven) in van Daele staat, wat voorlopig voor “Digireeksen” niet het geval is. ACINA plaats duidelijk de werken op het programma met het doel de projectie van eerder zwak naar een sterke een climax op het einde op te - 23 -
bouwen. Is dit echt zo nadrukkelijk nodig? De eerste werken waren niet echt baanbrekend van opbouw en inhoud, eerder zeer klassiek. Dan breek je ook geen potten en is het voor iedereen mooi en aanvaardbaar. “Vierkantig Raveel” van Lisette Kennis viel wel op door de goede derde beelden, iets wat je minder en minder ziet. “Aethiopes-Mensen met de verbrande gezichten” van Liz Couvreur is gebaseerd op uitstekende portretten, maar dat maakt nog geen AV. De portretten zullen het afzonderlijk uitstekend doen in wedstrijden, maar dat is een andere discipline en geen referentie op zichzelf voor een opvallende AV. Bruno Nissen zocht naar schoonheid (zijn eigen woorden) in “Mandala... de oneindige kringloop van vergankelijkheid”. Bruno gaat de filosofische AV toer op, maar toch opletten dat je er zelf niet in verstrikt geraakt. Met “Keoladeo Ghana” blijft Bie Lievens trouw aan haar visie: perfectie in beeld en geluid gekoppeld aan een oneindig geduld. Als je over schitterend materiaal beschikt en je bewijst dat je het ook echt kan gebruiken, dan verdient dat nog maar eens een dikke pluim. “De Trein” van Mon Leemans was zoals we van hem verwachten zeer klassiek opgebouwd en uitstekend afgewerkt. Moeilijk te zeggen of het een werk is dat je na enkele jaren nog zal bijgebleven zijn, maar dat is ook zo met vele boeken die je leest. Marc Legein heet in de keuken zijn inspiratie gevonden. “Geroffel in de Keuken” was een speels gemaakte montage die het goed deed en de techniek op een creatieve manier wist te gebruiken. Het hoogtepunt van de projectie was dus voor de montage van Çois Van Roosendael, de “Ledenportfolio” (wel een beetje een droge en weinig inspirerende titel). Het bijzondere en unieke aan deze montage waren de korte (live) interviews van de medewerkende leden. Schitterende impressies, waarbij sommige auteurs zich wel eens bloot gaven (in figuurlijk zin uiteraard) over hun visie op hun manier van werken en op de toekomst van het audiovisueel. Er kwam minder vuurwerk aan te pas dan vorig jaar, maar ja het moet niet altijd kermis zijn. Tot volgend jaar, we zullen er zijn. www.acina-multimedia.be
- 24 -
Technische normen voor een Audiovisuele productie - Ed.2012 Maurice Dorikens
Inleiding Standaard normen vastleggen voor een AV productie en projectie zijn gebonden aan de actuele stand van de techniek en aan wat gemiddeld ter beschikking is van AV werkers. Normen die 10 jaar geleden als de standaard golden zijn anno 2012 duidelijk achterhaald en nieuwe normen zijn dus aangewezen. Wij hopen dat vooral de auteurs hun werkwijze zullen aanpassen aan de aanbevelingen, en dat festival organisatoren de nieuwe aanbevelingen ook zullen toepassen. In concreto wil dit o.a. zeggen dat een 4:3 beamer met horizontale resolutie van 1024 px thans voorbijgestreefd is vermits een veel betere beeldkwaliteit beschikbaar is. De normen die we hier aanbevelen zijn dezelfde als deze gangbaar in bv. Duitsland (zie AV-Dialog 1/2012). Het zou erg nuttig zijn moesten die normen uitgroeien tot een FIAP AV norm. 1. Formaat en Resolutie 1.1 Om de beste projectiekwaliteit en de minste computerproblemen te hebben is het absoluut nodig om de resolutie van de te maken productie steeds af te stemmen op die van de beamer waarmee geprojecteerd zal worden. Een festivalorganisator moet daarom steeds de beeldverhouding en de resolutie van de gebruikte beamer opgeven. 1.2 D.w.z. dat je de productie steeds in hoge beeldresolutie (horizontaal het maximum dat je camera heeft) maakt. Pas daarna maakt je een exe bestand in gewenste projectieresolutie. Hoe hoger de camera resolutie hoe meer vrijheid je hebt om zoom functies te gebruiken. 1.3 Resolutie voor een beamer Full HD is horizontaal 1920 px. - 25 -
1.4 De formaatverhouding voor populaire beamers Full HD is 16:9, wat een beeldverhouding in pixels oplevert van 1920 x 1080 px. 1.5 De formaatverhouding voor de topklasse fotografische beamers is 16:10, wat neerkomt op een beeldverhouding van 1920 x 1200 px. Omdat dit formaat slechts weinig afwijkt van het kleinbeeld formaat en omdat dit formaat exact op de gulden verhouding 1,6 staat, is 1920 x 1200 px het meest aanbevolen. 1.6 Formaatverhouding 4:3 (oud video en TV formaat) is niet meer aanbevolen en te mijden. 1.6 Formaatverhouding 3:2 (kleinbeeld) kan uiteraard als je accepteert dat links en rechts een zwarte zone aanwezig is bij een beamer van 1920 px. Het is niet meer aanbevolen en wordt afgeraden. 2. EXE bestanden 2.1 Gebruik geen pauzetoets aan het begin van een montage. Een reeks moet na 1 à 2 seconden automatisch starten. 2.2 Gebruik geen zwart beeld dat blijft staan op het einde van de reeks. Na het einde moet de reeks terugkeren naar het programma waarmee ze gestart werd. Bij m.Objects is dit standaard. Bij Wings Platinum vereist dit het plaatsen van een Reset Marker. 2.3 De tijd nodig om een productie te laden is afhankelijk van de compressie waarmee ze gemaakt werd (en van de lengte). Bij Wings Platinum heeft men daarvoor waarden tussen 1 en 10, bij m.Objects zal men de compressie tussen 80% en 100% houden. Kies nooit de waarde “geen compressie”, voor festivals is dit totaal nutteloos, het maakt het bestand nutteloos zwaar, verhoogt de oplaadtijd aanzienlijk en maakt het afspelen van de montage alleen mogelijk met de allernieuwste processoren en grafische kaarten. 2.4 Omzetting naar andere dan exe bestanden zijn nog te veel in een ontwikkelingsfase om nu al normen voorop te stellen. 3. Geluid 3.1 Gebruik nooit wav bestanden. Die maken de montage nutteloos zwaar. De kwaliteitswinst bij gebruik van wav is onhoorbaar in een festivalprojectie. Tevens onhoorbaar voor personen ouder dan 20 jaar. 3.2 Gebruik een Data Rate van 128 kbps of 192 kbps. - 26 -
4. Vervaldatum 4.1 Gebruik bij voorkeur geen vervaldatum. Het creëert alleen moeilijkheden en veel frustraties. Wees blij als iemand je werk wil bekijken of ook aan anderen tonen. Enige uitzondering: professionele, commerciële of zeer persoonlijke opdrachten. 4.2 Als er toch een vervaldatum gebruikt wordt moet dit duidelijk vermeldt worden. 5. Video sequenties 5.1 Gebruik het wmv formaat, levert kwaliteitsvolle projectie in een montage. 5.2 Data Rate zal minstens 15000 kbps, of beter 24000 kbps zijn. 5.3 Beeldfrequentie is afhankelijk van de toepassing: voor een festival beamer 30 of 60 fps; voor Home TV 25 of 50 fps. 5.4 Video sequenties moeten ondergeschikt blijven in het geheel van de montage en hebben tot doel het ontwikkelen van het scenario te versterken. Video kan in AV nooit een doel op zichzelf zijn, daar dient het filmmedium voor. (FIAP aanbeveling). 5.5 Video sequenties moeten in hoge resolutie zijn (High Definition) wanneer ze tot schermvullend zijn, of in de intrinsieke resolutie maar dan beperkt tot de intrinsieke beeldafmeting waarin ze beschikbaar zijn (bv documentaire en/of historische opnames). (FIAP aanbeveling). 6. Aftiteling/generiek 6.1 De aftiteling moet alle auteurs vermelden, en hun bijdrage (inclusief tekst en stem). 6.2 Van leenmateriaal moet duidelijk de herkomst vermeld worden (foto’s, documenten, enz.). 6.3 Muziek en bruitage: Voor België is Sabam regelgeving van toepassing. 6.4 Productiejaar moet vermeld worden. 6.5 Het is sterk aan te raden een clausule te vermelden waarin staat dat de productie voor amateur toepassing is en elke commerciële toepassing verboden is. (Sabam)
- 27 -
DCB-Bulletin Vol.23 nr.3 zomer 2012 Inhoudsopgave Editoriaal .…………….............................................................. 1 Algemene Vergadering DCB, Verslag Maurice Dorikens .......... 2 3e DCB Wedstrijd voor Audiovisuele Producties Prijs Liliane Dorikens 2013 ...................................................... 6 Een qualitief goede film maken van een M.OBJECTS montage, . 7 IAC Peter Coles Results 2012 .................................................... 11 20e RPS Festival .......................................................................... 12 Oorlogsfotografie, Maurice Dorikens ........................................ 13 Zwart wit fotografie: werken met licht en contrasten, Maurice Dorikens ...................................................................... 14 47e Galaprojectie ACINA, Maurice Dorikens ............................ 23 Technische normen voor een Audiovisuele productie - Ed.2012, Maurice Dorikens ...................................................................... 25 Inhoudsopgave ….…...…………………................................
- 28 -
28
