Behandelwijzer Locatie Arnhem/Ede
Bestralingsbehandeling Huidtumoren Esteya
2 Behandelwijzer locatie Arnhem/Ede
Inhoudsopgave 1
Inleiding
5
2
Uw eerste bezoek
7
3
De voorbereiding
8
4
De bestraling
9
5
Bijwerkingen
12
6
Adviezen
13
7
Nazorg
14
Bestralingsbehandeling 3
4 Behandelwijzer locatie Arnhem/Ede
1
Inleiding
Uw dermatoloog heeft een basaalcelcarcinoom bij u geconstateerd en u bent voor een bestralingsbehandeling met Esteya doorverwezen naar Radiotherapiegroep. In dit deel van de behandelwijzer vindt u belangrijke informatie over de bestralingsbehandeling van de huid en de voorbereidingen daarop. Behandeling van het basaalcelcarcinoom Basaalcelkanker (of basaalcelcarcinoom) is de meest voorkomende vorm van huidkanker in Nederland. Het is een tumor die vaak wordt aangetroffen in het gezicht of in de hals, maar ook op andere plaatsen op het lichaam. Zonlicht, röntgenbestraling of erfelijke aanleg kunnen een rol spelen bij het ontstaan ervan. Basaalcelkanker komt meestal voor bij mannen en vrouwen boven de 40 jaar. Meestal wordt er voor een chirurgische verwijdering gekozen wanneer dat mogelijk is. Dit hangt af de uitgebreidheid van de tumor en waar deze zich bevindt. Met name huidtumoren in het gelaat zijn soms lastig (volledig) te verwijderen zonder schade aan de omliggende huid en organen toe te brengen. Radiotherapie is dan een zeer goed alternatief. Radiotherapie is ook een goed alternatief als er risico’s aan een operatie zijn verbonden zoals bij een hoge leeftijd of bij gebruik van bepaalde medicijnen zoals bloedverdunners. Radiotherapie wordt ook gegeven wanneer de operatie de tumor niet volledig heeft kunnen wegnemen en een tweede keer opereren geen goede optie is. In de meest voorkomende gevallen komt u 2 keer per week voor bestraling naar onze locatie. Al met al duurt de gehele behandeling 3 weken en komt u in totaal 6 keer. Echter dit kan per persoon afwijken; soms wordt een schema gekozen waarbij vaker dan 2 keer per week bestraald wordt. Tijdens uw eerste bezoek krijgt u van de radiotherapeut-oncoloog uitgebreide en speciaal op uw situatie toegespitste informatie over het bestralingsgebied, aantal bestralingen, bijwerkingen en andere praktische zaken.
Bestralingsbehandeling 5
Mijn behandelschema Naam behandelend radiotherapeut-oncoloog Totaal aantal bestralingen Aantal bestralingen per dag Aantal bestralingen per week Behandellocatie Bijzonderheden
6 Behandelwijzer locatie Arnhem/Ede
2
Uw eerste bezoek
Bij uw eerste bezoek aan onze locatie, dit kan zowel in Arnhem als in Ede zijn, vragen u de volgende zaken mee te nemen: • pas van uw ziektekostenverzekering • geldig identiteitsbewijs • overzicht van uw medicatie, zowel verkregen via doktersrecept als zelfmedicatie. Op onze locatie in Arnhem kunt u zich melden bij de polikliniek. In Ede bij de receptie van het Oncologisch Centrum (vleugel D). U wordt doorverwezen naar de wachtruimte waar u wordt opgehaald door de radiotherapeut-oncoloog. Identificatieplicht Conform de Wet op de Identificatieplicht zijn wij verplicht de identiteit van een patiënt vast te stellen. Voor aanvang van het gesprek met de radiotherapeut-oncoloog worden uw gegevens gecontroleerd. Wij willen u dan ook vragen uw verzekeringspapieren en een geldig identiteitsbewijs (paspoort, rijbewijs of identiteitskaart) mee te nemen, zodat wij een juiste en zorgvuldige administratieve controle en afhandeling kunnen garanderen. Taxivervoer Als u gebruik wilt maken van taxivervoer dient u contact op te nemen met uw verzekeringsmaatschappij. U kunt vragen naar een aanvraagformulier voor zittend ziekenvervoer. Dit formulier vult u gedeeltelijk in. Het andere gedeelte kunt u door een van onze medewerkers in laten vullen.
Bestralingsbehandeling 7
3
De voorbereiding
Gesprek over uw behandeling Bij uw eerste bezoek heeft u een gesprek met uw behandelend radiotherapeutoncoloog. Aan de hand van de beschikbare gegevens, een lichamelijk onderzoek en eventueel een echografisch onderzoek bespreekt de radiotherapeut-oncoloog met u het behandelplan en geeft u uitleg over de bestraling. U kunt altijd nadere uitleg vragen over de aandoening en de behandeling. Deze radiotherapeut-oncoloog ziet u regelmatig tijdens de bestralingsbehandeling terug om vragen te beantwoorden en bijwerkingen te behandelen. Eventuele controles na de behandeling zullen ook door dezelfde radiotherapeut-oncoloog verricht worden.
8 Behandelwijzer locatie Arnhem/Ede
4
De bestraling
De bestralingsbehandelingen vinden plaats in onze behandelruimte “Leeuwerik” op onze locatie in Ede. U vindt ons op de begane grond van het Oncologisch Centrum (vleugel D) van Ziekenhuis Gelderse Vallei. De ingang van Radiotherapiegroep bevindt zich links van de hoofdingang van het ziekenhuis. Tijdens de bestralingen wordt u begeleid door minimaal twee Medisch Beeldvormings- en Bestralingsdeskundigen (MBB’ers). Zij zijn speciaal opgeleid om de bestralingstechnieken toe te passen. U kunt hen op het moment dat u bij ons bent altijd al uw vragen stellen. Als het nodig is, kunnen zij uw vragen doorgeven aan de radiotherapeut-oncoloog. Voordat iedere bestraling begint, zijn enkele voorbereidingen noodzakelijk. Deze zijn niet voor iedere patiënt hetzelfde. De voorbereiding wordt uitgevoerd door MBB’ers samen met uw radiotherapeut-oncoloog. Aantekenen bestralingsgebied De eerste keer tekent de radiotherapeut-oncoloog het te bestralen gebied af met een stift. Deze lijnen zijn niet permanent. Het is overigens geen probleem als deze tussen de bestralingen door minder zichtbaar worden door bijv. douchen want dit zal voor iedere volgende bestraling herhaald worden. Bij de volgende bestralingen zullen de MBB’ers de bestraling uitvoeren en zo nodig komt de radiotherapeut-oncoloog het te bestralen gebied controleren. Positionering In tegenstelling tot een reguliere bestralingsbehandeling via een lineaire versneller, neemt u plaats in een behandelstoel. Deze stoel is in diverse standen te zetten. Samen met u zoeken we naar de meest ideale positie zodat wij zo optimaal mogelijk de behandeling kunnen uitvoeren maar ook dat u comfortabel ligt/zit. Het is belangrijk dat u een stabiele positie heeft, om dit te realiseren maken we eventueel gebruik van hulpmiddelen.
Bestralingsbehandeling 9
Het bestralingsplan Met de gegevens van de eerder uitgevoerde onderzoeken wordt het bestralingsplan voor u gemaakt. Tussentijdse controle Op de 5e bestralingsdag heeft u na afloop van de bestraling een controle-afspraak met uw behandelend radiotherapeut-oncoloog voor het bespreken/behandelen van eventuele bijwerkingen en het beantwoorden van uw vragen. Afsprakenlijst Bij uw eerste bestraling krijgt u een afsprakenlijst mee. Op deze lijst staan zowel uw afspraken voor de bestralingen als de afspraken met uw radiotherapeut-oncoloog. Bij de volgende bestraling hoeft u zich niet meer te melden bij de receptie. U kunt dan direct plaatsnemen in de wachtruimte bij de Leeuwerik.
De bedieningsruimte
10 Behandelwijzer locatie Arnhem/Ede
Identificatie In het kader van kwaliteit en veiligheid zijn wij verplicht om vóór iedere behandeling een vorm van identificatie aan u te vragen, hiervoor gebruiken wij uw afsprakenlijst. Deze lijst is een extra controle dat de juiste bestralingsgegevens voor uw behandeling worden gebruikt. Communicatie Probeert u zich zo goed mogelijk te ontspannen als u in de behandelstoel ligt. Op het moment dat u in de juiste stabiele positie ligt, starten de MBB’ers de bestraling vanuit de bedieningsruimte. Pas als de MBB’ers aangeven dat de bestraling is afgelopen, hoeft u niet meer stil te liggen. Tijdens de bestraling mag er niemand bij u in de ruimte zijn. Met camera’s houden wij u continu in de gaten. Bovendien is er een intercomverbinding, waarmee wij met u kunnen praten. Mocht er tijdens de bestraling iets met u aan de hand zijn (bijvoorbeeld als u moet hoesten en u dit niet langer kunt inhouden), dan onderbreken wij de bestraling onmiddellijk en zijn dan binnen een paar seconden bij u. Iemand laten meekijken tijdens de bestralingsbehandeling Wij geven iedereen die bestraald wordt de gelegenheid iemand uit hun nabije omgeving een keer mee te laten kijken tijdens de bestralingsbehandeling. Wanneer u daar gebruik van wilt maken kunt u, aan de MBB’ers die u die dag helpen, vragen of het mogelijk is. Bij de eerste bestraling wordt er de voorkeur aan gegeven dat er niet wordt meegekeken. Hoe lang duurt de bestralingsbehandeling? Doorgaans duurt de bestraling 2 tot 3 minuten per tumor. Als de bestralingsdosis is gegeven, slaat het toestel automatisch af. De straling is dan meteen uit de ruimte verdwenen. Eén bestralingssessie, inclusief aantekenen en overige voorbereidingen, duurt in totaal 15 minuten. Voor de eerste behandeling vragen wij u rekening te houden met 30 minuten.
Bestralingsbehandeling 11
5
Bijwerkingen
Vanaf de derde bestralingsweek kan er huidirritatie optreden. Er ontstaat roodheid, droogheid en gevoeligheid van de bestraalde plek. Hiervoor kunt u een advies van de radiotherapeut-oncoloog krijgen. Soms gaat de huid stuk en is er een aangepaste wondverzorging nodig. De MBB’ers en zo nodig de verpleegkundig consulent helpen hierbij. De huid geneest meestal binnen 6 tot 8 weken na het einde van de behandeling. Er kan wel sprake zijn van enige blijvende stugheid of verkleuring van de huid. Bijwerkingen bespreken U kunt tijdens de behandeling uw klachten en bijwerkingen bespreken met één van onze MBB’ers of tijdens een controle-afspraak met uw radiotherapeut-oncoloog. Deze afspraken kunt u op uw afsprakenlijst terugvinden. Uw radiotherapeut-oncoloog houdt tijdens deze controles in de gaten hoe u de behandeling verdraagt en behandelt zo nodig de bijwerkingen.
12 Behandelwijzer locatie Arnhem/Ede
6
Adviezen
Huidverzorging Huidreacties door de bestraling zijn niet te voorkomen. U mag tijdens de bestraling uw huid blijven verzorgen met zeep. Om extra irritatie en last van de huid in het bestraalde gebied te voorkomen, geven we u onderstaande adviezen. • voorzichtig wassen, deppend drogen • niet scheren op als de bestraalde plek • de huid bedekken in de zon • geen pleisters plakken op de bestraalde huid • niet krabben of wrijven bij jeuk • na volledig herstel van de huid, deze nog een jaar lang beschermen tegen de zon. NB. Als u een medicinale crème gebruikt, meldt dit dan bij uw radiotherapeut-oncoloog.
Bestralingsbehandeling 13
7
Nazorg
Controle In de laatste week van uw bestralingsbehandeling krijgt u een afspraak mee voor nacontrole door de radiotherapeut-oncoloog. Deze bespreekt met u hoe uw controletraject er uit zal zien. Toekomstige controles kunnen bij de radiotherapeutoncoloog en/of bij de dermatoloog plaatsvinden. Vragen voor, tijdens en na de bestraling Voor vragen met betrekking tot uw behandeling voor of tijdens uw bestralingsperiode kunt u zich uiteraard wenden tot de MBB’ers of uw behandelend radiotherapeutoncoloog. Mocht u na de behandeling nog met vragen over de bestraling zitten of heeft u klachten die mogelijk met de bestraling te maken kunnen hebben, dan kunt contact opnemen met de poli op de behandellocatie in Arnhem. Voor vragen over huidverzorging kunt u ook gebruik maken van het telefonisch spreekuur van de verpleegkundig consulent. Met spoed hulp nodig in de avonduren of in het weekend Mocht u dringend hulp nodig hebben buiten de openingsuren, dan kunt u het beste contact opnemen met uw huisarts. Als het nodig is, kan uw huisarts contact opnemen met de dienstdoende radiotherapeut-oncoloog.
14 Behandelwijzer locatie Arnhem/Ede
Bestralingsbehandeling 15
Behandellocatie Arnhem/Ede
BB-huidtumoren-AE-2016-001
T +31 (0)26 371 24 12 E
[email protected] Wagnerlaan 47, Arnhem Postbus 60160, 6800 JD Arnhem F +31 (0)26 371 24 03 www.radiotherapiegroep.nl Radiotherapiegroep heeft behandellocaties in Arnhem, Deventer en Ede
