Economische Meest Voordelige Aanbieding? Maar hoe bereken je dit?
Drs. Jan H Siderius MSc,
[email protected], 0653 166 921, @sideriusj
BRON: BesteProduct.nl
KPI’s, opKes BRON: BesteProduct.nl
prijs referenKes
Gebruikers testen
Resultaat van de berekening
PRIJ$ & Kwaliteit
Prijs = Prijs ! Toch kan verwarring worden gecreëerd, met name door onderdelen van een prijs (-‐tabel) apart met punten te belonen. Onze ervaring leert dat beter niet te doen (o.a. grotere kans op “strategisch inschrijven”). Voor prijscomponenten met punten beoordelen wordt soms gekozen indien er onzekerheid over afnamevolumes bestaat; Advies: Maak een scenario van de meest waarschijnlijke afname, sommeer (in 1 cel) de uitkomst =“totaal prijs” of “Inschrijfsom”. Deze prijs zou de prijs moeten zijn die de inkoper in het meest waarschijnlijke scenario Kjdens de contract periode aan de leverancier zal vergoeden voor de afgenomen diensten / leveringen / werken.
Kwaliteit ≠ Kwaliteit
1. Kwaliteit is de optelsom van alle niet-‐prijs criteria
Bron: hap://cell-‐phones.toptenreviews.com/
Design Phone Style
Call Features & Quality
AddiKonal Features
3 Way Calling
4G
Display ResoluKon
Call Hold
Processor Speed
Screen Size
Call Timer
Wi-‐Fi
Depth
Call WaiKng
GPS
Height
Caller ID
Bluetooth
Width
Internet Browser
Weight
Installed Memory
Tethering
Expandable Memory
OperaKng System
Rear Camera
Talk Time
Warranty
Front Camera
Standby Time
Video Recorder
Digital Player
Email
MulKmedia
Baaery Life & Memory
Design
20% Call Features & Quality
15% AddiKonal Features
Phone Style
3 Way Calling
4G
Display ResoluKon
Call Hold
Processor Speed
Screen Size
Call Timer
Wi-‐Fi
Depth
Call WaiKng
GPS
Height
Caller ID
Bluetooth
Width
Weight
Installed Memory
Tethering
Expandable Memory
OperaKng System
Rear Camera
Talk Time
Warranty
Front Camera
Standby Time
Video Recorder
Digital Player
Email
MulKmedia
35%
Baaery Life & Memory
20%
Internet Browser
10%
Design
20%
Phone Style
8%
3 Way Calling
4G
Display ResoluKon
5%
Call Hold
Processor Speed
Screen Size
3%
Call Timer
Wi-‐Fi
Depth
1%
Call WaiKng
GPS
Height
1%
Caller ID
Bluetooth
Width
1%
Baaery Life & Memory
Weight
1%
Installed Memory
Tethering
35%
Expandable Memory
OperaKng System
Rear Camera
Talk Time
Warranty
Front Camera
Standby Time
Video Recorder
Digital Player
Email
MulKmedia
Call Features & Quality
15% AddiKonal Features
20%
Internet Browser
10%
Kwaliteit ≠ Kwaliteit
1. Kwaliteit is de optelsom van alle niet prijs criteria, score van 0-‐100%. (Gewogen mulK-‐criteria analyse) 2. Een som van 0% betekent nog steeds: basis kwaliteit die aan alle eisen voldoet. De score van 0-‐100% is een score waarop de alternaKeven zich van elkaar onderscheiden. (meerwaarde bieden)
We zijn nu gekomen tot een P (in € ) en een Q (getal van 0-‐100%)
In onze prakKjk zijn we 28 formules tegen gekomen die een P en een Q als input hebben. In de meeste formules moet je nu nog kiezen tussen het gewicht van P en het gewicht van Q.
BRON: BesteProduct.nl
Hoe is men tot deze conclusie gekomen? Daar moet een formule / algoritme achter ziaen !
Voorbeeld:
Wquality = gewicht kwaliteit (bv 60%) Qi = kwaliteit van offerte i (bv 75,0%) Wp = gewicht prijs (100 – 60 = 40%) Pbest = prijs van de offerte met de laagste prijs Pi = prijs van offerte i (bv € 90.000) 0,4 x 0,75 + 0,6 x 90.000/90.000 = 0,3 + 0,6 = 0,9
Data van 357 echte inkooptrajecten, 1200 offertes , profit & non-‐profit 1. 2. 3. 4.
Absoluut versus RelaKef, rangorde paradox Verband tussen P en Q lineair of krom? Is het resultaat intuïKef? Is er een bescherming tegen een (oneindig) hoge prijs
1. Absoluut versus RelaKef, rangorde paradox
Absoluut; Score onarankelijk van (andere) ingediende offertes, de inkoper zet de norm RelaPef; (Elementen) van offertes worden onderling vergeleken; Werkelijke offertes zeaen (op elementen) de norm. (doorgaans de beste, soms gemiddelde, de slechtste) Absoluut: Nadeel (?) -‐ je moet zelf de norm bepalen (terwijl dit eigenlijk aan de markt is om te te bepalen?) a. Een offerte met prijs € 0 scoort 100% op prijs en met prijs € 200.000 scoort 0% op prijs b. Van te voren de waarde bepalen van elke subcriterium (Gunnen op Waarde) Voordeel Duidelijk voor leveranciers die hun offerte moeten indienen (absoluut minder is onderzoek betrokken – kan namelijk dikwijls niet)
1. Absoluut versus RelaKef, rangorde paradox
Absoluut; Score onarankelijk van (andere) ingediende offertes, de inkoper zet de norm RelaPef; (Elementen) van offertes worden onderling vergeleken; Werkelijke offertes zeaen (op elementen) de norm. (doorgaans de beste, soms gemiddelde, de slechtste) Absoluut: Nadeel (?) -‐ je moet zelf de norm bepalen (terwijl dit eigenlijk aan de markt is om te te bepalen?) a. Een offerte met prijs € 0 scoort 100% op prijs en met prijs € 200.000 scoort 0% op prijs b. Van te voren de waarde bepalen van elke subcriterium (Gunnen op Waarde) Voordeel Duidelijk voor leveranciers die hun offerte moeten indienen
1. Absoluut versus RelaKef, rangorde paradox
In geval relaKef zou de een “rangorde paradox” kunnen optreden: 4 offertes zijn als volgt gerangschikt naar gunsKgste: A, B, C, D A wordt verwijderd, daarna is de rangorde C, B, D > rangorde paradox = opgetreden (no. 1 rangorde paradox) 4 offertes zijn als volgt gerangschikt naar gunsKgste: A, B, C, D D wordt verwijderd, daarna is de rangorde B, A, C > rangorde paradox = opgetreden (no. n rangorde paradox) Deze laatste is minder intuïTef dan de no. 1 rangorde paradox Naar onze mening is paradox niet het juiste woord, eerder ‘omkering’ Begrijpelijk in Sport, Verkiezingen
Maar, …… komt de paradox in de prakPjk eigenlijk voor? Getoetst op 280 inkoop trajecten (met > 2 offertes) : 280 rangordes Steeds 1 offerte verwijderd en de nieuwe rangorde vastgesteld Als nummer 1 werd weggehaald, en nummer 2 was niet nummer 1 geworden, dan was de (no. 1) rangorde paradox opgetreden Als nummer 2 of lager werd weggehaald en de nummer 1 was niet meer nummer 1, dan was de (no. N) rangorde paradox opgetreden -‐ onderzoek naar kans optreden: conclusie kleine kans -‐ kans op verwijderen van 1 offerte na beoordeling en besluitvorming: kleine kans Kleine kans x kleine kans resulteert in kans van < 0.01% van inkoop trajecten mocht het optreden, uitlegbaar en acceptabel (LJN BT1835, Rechtbank Utrecht, uitspraak: 16-‐09-‐2011)
Wat ons betrea: niet te veel zorgen maken over rangorde paradox
> nummer N paradox is ‘paradoxaler’ dan nummer 1 die wegvalt, geea potenTe tot collaboraTe
Data van 357 echte inkooptrajecten, 1200 offertes , profit & non-‐profit 1. 2. 3. 4.
Absoluut versus RelaKef, rangorde paradox Verband tussen P en Q lineair of krom? Is het resultaat intuïKef? Is er een bescherming tegen een (oneindig) hoge prijs
alle 3 aspecten
100%
67%
2 van de 3 aspecten
score
33%
0% waardering
1 van de 3 aspecten
33% € 600 50% € 900
33% € 600
33% € 600 30% € 540
20% € 360
Rechte lijn Kromme
Aspecten zijn bij het kopen van een auto bijvoorbeeld: 1. Leren bekleding, 2. AircondiPoning, 3. Metallic lak even belangrijk: ieder 33,3 % prijs 90% / kwaliteit 10% (verhouding 9:1) 16.200 euro / 1.800 euro (verhouding 9:1) 1.800 euro over voor kwalitaKeve aspecten Leren bekleding 3,33% (€ 600) ? AircondiKoning 3,33% (€ 600) ? Metallic lak ieder 3,33 % (€ 600) ?
3 offertes A: met leren bekleding B: met leren bekleding + aircondiPoning C: met leren bekleding + aircondiPoning + metallic lak
waardering waardering rechte lijn kromme € 600 € 900 € 1.200 € 1.440 € 1.800 € 1.800
+ € 540 + € 360
3 offertes A: met leren bekleding B: met leren bekleding + aircondiPoning C: met leren bekleding + aircondiPoning + metallic lak
waardering waardering rechte lijn kromme € 600 € 900 € 1.200 € 1.440 € 1.800 € 1.800
In geval kromme: Leren bekleding van offerte A waardeer ik met € 900 Leren bekleding van offerte B waardeer ik met € 720 (want ik vind leren bekleding en aircondiToning even belangrijk, allebei € 720) Leren bekleding van offerte C waardeer ik met € 600 InconsequenKes: 1. Alle 3 offertes bieden leren bekleding, ik waardeer ze alle 3 verschillend. Is dat eerlijk (non-‐discriminatoir) voor de aanbieders? 2. Vooraf heb je aangekondigd: leren bekleding, aircondiKoning, metallic lak zijn voor ons even belangrijk. Nu ga je daar vanaf afwijken conclusie: alleen een lineair (rechtlijnig) verband tussen P en Q gaat samen met een vooraf aangekondigde mulT-‐criteria analyse die de kwaliteit meet
Data van 357 echte inkooptrajecten, 1200 offertes , profit & non-‐profit 1. 2. 3. 4.
Absoluut versus RelaKef, rangorde paradox Verband tussen P en Q lineair of krom? Is het resultaat intuïKef? Is er een bescherming tegen een (oneindig) hoge prijs
Neem tender 4 G: 28,6% kwaliteit, H: 75,4% kwaliteit G: € 1,97 H: € 2,05 Klein (4%) prijsverschil, groot (bijna 50%) kwaliteitsverschil Je zou verwachten dat alleen bij een zeer hoog gewicht van prijs je voor G zou kiezen. Onderzoek: per formule bepalen kantel gewicht van prijs waarboven de lage geprijsde offerte zal winnen (beginnend bij 0% prijs)
Neem tender 4 G: 28,6% kwaliteit, H: 75,4% kwaliteit G: € 1,97 H: € 2,05 Klein (4%) prijsverschil, groot (bijna 50%) kwaliteitsverschil Je zou verwachten dat alleen bij een zeer hoog gewicht van prijs je voor G zou kiezen. Onderzoek: per formule bepalen kantel gewicht van prijs waarboven de lage geprijsde offerte zal winnen (beginnend bij 0% prijs)
Neem tender 4 G: 28,6% kwaliteit, H: 75,4% kwaliteit G: € 1,97 H: € 2,05
Meeste formules geven inderdaad een kantelpunt van rond de 90% prijsgewicht maar 4 formules niet
Neem tender 4 G: 28,6% kwaliteit, H: 75,4% kwaliteit G: € 1,97 H: € 2,05 Bij een gewicht van 30% prijs – 70% kwaliteit is het NIET intuïPef om voor G te kiezen
Meeste formules geven inderdaad inderdaad een kantelpunt van rond de 90% prijsgewicht maar 4 formules niet
Data van 357 echte inkooptrajecten, 1200 offertes , profit & non-‐profit 1. 2. 3. 4.
Absoluut versus RelaKef, rangorde paradox Verband tussen P en Q lineair of krom? Is het resultaat intuïKef? Is er een bescherming tegen een (oneindig) hoge prijs
4. Is er een bescherming tegen een (oneindig) hoge prijs? Soms makkelijk te zien: q 0 tot 20 punten te verdienen met prijs q 0 tot 80 punten te verdienen met kwaliteit q Score (max 100) = punten prijs + punten kwaliteit Als nummer 1 op kwaliteit 21 punten voorsprong heey op nummer 2, kan nummer 1 een (oneindig) hoge prijs vragen! Maar bij veel formules bleek het lasTger te bewijzen
4. Is er een bescherming tegen een (oneindig) hoge prijs?
• Voor alle tenders hebben we het gewicht van kwaliteit op 80% gezet en vervolgens de begin rangordes vastgesteld • Daarna hebben we de prijs van nummer 1 met 50 vermenigvuldigd en de nieuwe rangorde vastgesteld • Als het de nummer 1 van de beginrangorde nog steeds nummer 1 is was, stellen we dat er geen bescherming is tegen een hoge prijs
conclusie • Rangorde paradox treedt alleen op bij relaPeve formules, maar de kans er op is erg klein. Het is geen paradox maar een begrijpelijk verschijnsel. • Alleen een lineair (rechtlijnig) verband tussen P en Q gaat samen met een vooraf aangekondigde mulP-‐criteria analyse die de kwaliteit vastlegt. • niet alle formules geven een intuïPeve rangorde op basis van de gekozen prijs – kwaliteit verhouding. • niet alle formules tonen bescherming tegen een winnaar met een zeer hoge prijs • Er zijn geen formules die alle problemen oplossen (als je er van uit gaat dat je niet alPjd in staat bent om zelf de norm te stellen)
conclusie • Rangorde paradox treedt alleen op bij relaPeve formules, maar de kans er op is erg klein. Het is geen paradox maar een begrijpelijk verschijnsel. • Alleen een lineair (rechtlijnig) verband tussen P en Q gaat samen met een vooraf aangekondigde mulP-‐criteria analyse die de kwaliteit vastlegt. • niet alle formules geven een intuïPeve rangorde op basis van de gekozen prijs – kwaliteit verhouding. • niet alle formules tonen bescherming tegen een winnaar met een zeer hoge prijs • Er zijn geen formules die alle problemen oplossen (als je er van uit gaat dat je niet alPjd in staat bent om zelf de norm te stellen)
conclusie • Rangorde paradox treedt alleen op bij relaPeve formules, maar de kans er op is erg klein. Het is geen paradox maar een begrijpelijk verschijnsel. • Alleen een lineair (rechtlijnig) verband tussen P en Q gaat samen met een vooraf aangekondigde mulP-‐criteria analyse die de kwaliteit vastlegt. • niet alle formules geven een intuïPeve rangorde op basis van de gekozen prijs – kwaliteit verhouding. • niet alle formules tonen bescherming tegen een winnaar met een zeer hoge prijs • Er zijn geen formules die alle problemen oplossen (als je er van uit gaat dat je niet alPjd in staat bent om zelf de norm te stellen)
conclusie • Rangorde paradox treedt alleen op bij relaPeve formules, maar de kans er op is erg klein. Het is geen paradox maar een begrijpelijk verschijnsel. • Alleen een lineair (rechtlijnig) verband tussen P en Q gaat samen met een vooraf aangekondigde mulP-‐criteria analyse die de kwaliteit vastlegt. • niet alle formules geven een intuïPeve rangorde op basis van de gekozen prijs – kwaliteit verhouding. • niet alle formules tonen bescherming tegen een winnaar met een zeer hoge prijs • Er zijn geen formules die alle problemen oplossen (als je er van uit gaat dat je niet alPjd in staat bent om zelf de norm te stellen)
conclusie • Rangorde paradox treedt alleen op bij relaPeve formules, maar de kans er op is erg klein. Het is geen paradox maar een begrijpelijk verschijnsel. • Alleen een lineair (rechtlijnig) verband tussen P en Q gaat samen met een vooraf aangekondigde mulP-‐criteria analyse die de kwaliteit vastlegt. • niet alle formules geven een intuïPeve rangorde op basis van de gekozen prijs – kwaliteit verhouding. • niet alle formules tonen bescherming tegen een winnaar met een zeer hoge prijs • Er zijn geen formules die alle problemen oplossen (als je er van uit gaat dat je niet alPjd in staat bent om zelf de norm te stellen)
Gunnen op Waarde • Methode uitgedragen door CROW, Rijkswaterstaat • Gunnen op waarde ≠ BVP ! • inkoper maakt wensen kenbaar waarmee meerwaarde kan worden gecreëerd (mulK-‐criteria opzet idenKek aan andere methoden). • Inkoper geey aan hoeveel € kwaliteit meer mag kosten t.o.v. de minimum eisen. ü Schept meer duidelijkheid voor inkopers en leveranciers. ü Leveranciers weten of het zin heey een gewenste opKe aan te bieden of b.v. extra investering te doen.
Design
€100 Call Features & Quality
€ 50 AddiKonal Features
Phone Style
€ 40
3 Way Calling
4G
Display ResoluKon
€ 25
Call Hold
Processor Speed
Screen Size
€ 15
Call Timer
Wi-‐Fi
Depth
€ 5
Call WaiKng
GPS
Height
€ 5
Caller ID
Bluetooth
Width
€ 5
Baaery Life & Memory
Weight
€ 5
Installed Memory
Tethering
Expandable Memory
OperaKng System Warranty
MulKmedia
€ 150
€ 50
Rear Camera
Talk Time
Front Camera
Standby Time
Video Recorder
Digital Player
Email
€ 30
Internet Browser
Totaal
€ 380
Gunnen op Waarde Totale maximale meerwaarde = € 380 EvaluaKeprijs = prijs – meerwaarde (Er is wordt dus geen prijs -‐ kwaliteit verhouding ingevoerd)
BRON: BesteProduct.nl
Stel dat de Samsung Galaxy III € 250 van de maximale € 380 zou scoren, dan is zijn evaluaKe prijs € 568 -‐ € 250 = € 318 Deze € 318 zou met de evaluaKe prijzen van de andere leveranciers moeten worden vergeleken. De laagste evaluaKe prijs wint.
3 formules in systeem, met muisklik automaKsch aangepast en in workflow voor gebruikers gebracht en doorgerekend 1 -‐ relaKef: UKKly Index (1% om 1% bij P/Q 50%/50%) 2 -‐ gewogen factor score (invoeren prijzen die min en max score geven) 3 -‐ Sinds 16 jun 2012: Gunnen op Waarde, laagste evaluaKe prijs (4 -‐ eigen formule )
Indien juiste inschakng te verwachten prijzen en waarde, liggen de 3 methoden weer dicht bij elkaar
Dank voor jullie interesse in deze workshop!
Drs. Jan H Siderius MSc,
[email protected], 0653 166 921, @sideriusj
