Echt Antwerps
FORUM– פאָרוּם van de joden van Antwerpen Nr. 35 26 december 2003
“twee joden, drie meningen”
Plein in Rome, tussen het Capitool en de Palatijnheuvel, waar burgers samenkwamen om publieke zaken te bespreken en recht te doen. בס"ד
öî−ñèí ³¾îðš ñ¼ þîô¾ñ êò E-post-weekblad van de v.z.w. GOEDKOSJER Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers – Union des Editeurs de la Presse Périodique (U.P.P.) Henri Rosenberg Hoofdredacteur
מיין דעת יחיד
Mijn Daas Jochid 1
1. Pinkas Kornfeld: de spreekwoordelijke dief? 2. Jodenvriendelijk stadsbestuur 3. P. Dewael (VLD) en partijgenoot Cl. Marinower: Tanzim-bestormer van Geboortekerk in Bethlehem, geen terrorist, wel een “banneling” 4. Premier Sharon glijdt af naar een vredesakkoord
1
= Eenmansopinie.
F O R UM nr. 35 - 26 december 2003 – pagina 1/16
, ושפתי מדבר מרמה, נצור לשוני מרע,אלהי פתח. ונפשי כעפר לכל תהיה,ולמקללי נפשי תדום וכל. ואחרי מצותיך תרדוף נפשי,לבי בתורתך הקמים והחושבים עלי לרעה מהרה הפר עצתם 2 וקלקל מחשבתם
1. Pinkas Kornfeld: spreekwoordelijke dief?
de
Forum was de eerste die het bericht van Kornfeld’s aftreden als SecretarisGeneraal van Machsike Hadass de wereld instuurde. De scoop sloeg in als een bom en het is pas op Shabbes dat de verstijfde lippen van bestuursleden begonnen los te komen. De desastreuze verkiezingsbeurten voor een opperrabbijn die o.l.v. P. Kornfeld op zoveel sissers uitdraaiden, waren maar het tipje van de ijsberg. Het ongenoegen en de spanningen binnen de raad van bestuur van Machsike Hadass liggen veel dieper. De Gerrer Trojka (Ch. Pluczenik, D. Wahl en L. Perlman), die samen met P. Kornfeld het Gerrer Kwartet vormden die de facto de Kehille leidde, botst thans op de te gematigde houding van P. Kornfeld. Pinkas Kornfeld wenst binnen de Kehille de zaligmakende tolerantie te laten bestaan die wijlen Opperrabbijn Ch. Kreiswirth heeft belichaamd 3 , terwijl de Gerrer Trojka o.l.v. enkele extremistische 2
G-d, behoed mijn tong voor kwaadspreken, mijn lippen voor het spreken van bedrog. Laat mij stil zijn tegenover allen die mij vloeken, laat mij als stof zijn voor wat van dien aard ook. Stel mijn hart open voor uw tora en laat mij er naar streven Uw geboden op te volgen. Verijdel snel het plan van allen die iets kwaads tegen mij in de zin hebben en vernietig wat ze in gedachten hadden. 3 Zie hieronder in de rubriek זכרנו לחייםhoe zonder onze “tolerante” Opperrabbijn er heden ten dage geen extremistische zeloten zouden bestaan, noch een chareidische Kehille of school om de grond in te boren...
Rabbijnen, precies deze te tolerante koers wensen te zien ombuigen. De
Rabbijnenconferentie waarover Forum verleden week berichtte, is daar niet vreemd aan. Forum berichtte dat P. Kornfeld het complot de grond inboorde door de uitgenodigde Rabbijnen te benaderen en te overtuigen. 4
Welnu, de Gerrer Trojka vindt in tegendeel dat het initiatief om in onze stad van buiten de Kehille uit (!) het geloof en vooral de kuisheid te versterken, uitgerekend een toe te juichen initiatief is. Zij menen, samen met de Rabbijnen Ch.J.D. Weiss, Sh. A. Grinfeld en M. Halberstam et tutti quanti, dat wijlen Rabbijn Ch. Kreiswirth en zijn opvolgers Rabbijnen E. Sternbuch en A. Honig te permissief zijn en niets doen om de orthodoxe teugels strakker aan te spannen. Een doorn in hun oog zijn de talrijke plaatsen waar er nog promiscuïteit der seksen mogelijk is onder toezicht van Machsike Hadass: de feestzalen met te smalle inkomhallen waar geen scheidingswanden kunnen aangebracht worden, de synagogen met zelfde soort inkomgangen, de voetpaden voor de gebedshuizen waar dames en heren vrijelijk met mekaar babbelen (horresco referrens!), edm. Waarom uitgerekend een Ch. Pluczenik, die immers de wereld rondreist zonder mechitse en wiens ogen dus tegen een stootje bestand zijn, hiervan wakker ligt, blijft voor velen een raadsel. Wat Rabbijn J.M. Kohen van de Shomrei Hadass bezielt om in een concurrerend Rabbinaat o.l.v. Satmar-Dajan Ch.J.D. Weiss te zetelen en zich te lenen aan dergelijke extremistische praktijken, is evenzeer orakelachtig. Vooral komende van een Rabbijn die als enige ter wereld een 4
Nummer 34.
F O R UM nr. 35 - 26 december 2003 – pagina 2/16
kosjerheidscertificaat verleent aan een Restaurant waar melk- en vleeskost aan één tafel wordt geserveerd? Men kan zich ook afvragen wat deze zeloten drijft om anderen tot vromere attitudes te drijven, vooral op het gebied van kuisheid. Deze anderen doen toch maar wat men de voorbije vijftig jaar in Antwerpen heeft gedaan, met de zegen van het Rabbinaat? Was dat allemaal fout? Hadden onze ouders en onze Rabbijnen het dus mis met de religie? Of is onze religie gereformeerd geworden of aan reform toe? In onze religie is nochtans het status quo ante precies de norm en de traditie. Het is de vernieuwing die verdacht is: חדש אסור מן התורה. Satmar-Dajan Ch.J.D. Weiss en acolieten slaagden er echter in om een bres te slaan binnen het Bestuur van Machsike Hadass. De Gerrer Trojka liet zich verleiden en voelt wel iets voor het strakker aanspannen van de teugels van religiositeit. Zij denken aan de coöptatie van alle, of althans vele, van de Rabbijnen die onze stad rijk is. Deze Rabbijnen zouden de titel krijgen van ( מו"ץeen sort sub-Dajan) van de Machsike Hadass en alzo het door sommigen als te gematigd ervaren Rabbinaat komen versterken. Het feit dat de meeste van deze Rabbijnen geen ervaring als Dajan hebben, noch praktijk ( )שימושals actieve leden van een Beis Din (= Rabbinaat) of het ‘vijfde Shulchan Aruch’ (= gezond verstand) missen, schijnt deze zeloten geenszins te verontrusten. De anderen daarentegen zouden in paniekstemming moeten verkeren. De opstapeling van kennis ()בקיאות, staat geenszins borg voor intelligentie ( )חכמהen een grote בקיis daarom nog geen 5 תלמיד חכם. Om deze 5
Vergelijk het volume aan kennis van een hedendaagse למדןmet dat van bijv. Rabbi Akiva. Deze laatste kende amper een deel van de misjna,
reden is voor een lid van een Rabbinaat meer nodig dan kennis. De kandidaat Rabbijn moet een examen en een stage ()שימוש ondergaan. Deze plannen doordrijven is dus dramatisch, nu het soort Rabbijnen dat men tracht te doen coöpteren precies door gebrek aan praktijkervaring en praktische kennis en touch, doorgaans geneigd zal zijn de proliferatie van verboden aan te zwengelen. Dit is het gemakkelijkst en behoeft geen kennis, noch ervaring en slaagt bovendien goed aan bij de zeloten, die van elk nieuw verbod blijkbaar een kick ervaren. Pinkas Kornfeld wil hiervan –G-d zij dank!- niets weten. Hij heeft overigens verleden woensdag (de dag voor zijn ophefmakend ontslag) een Blitz-bezoek gebracht aan Satmar-Dajan Ch.J.D. Weiss, om hem te melden dat, indien Rabbijn Ch.J.D. Weiss de Kehille de grond wenst in te boren, hij er persoonlijk voor zal zorgen dat hieraan de grootste ruchtbaarheid wordt gegeven: de eerste Rabbijn die een chareidische gemeente ten val brengt. Satmar-Dajan Ch.J.D. Weiss kon met deze boodschap, die hij als afpersing ervoer, helemaal niet lachen. Hij wees P. Kornfeld de deur. Hoe dan ook, Pinkas Kornfeld dreigt zich binnenkort te ontpoppen als de spreekwoordelijke dief die men van het schavot haalt, wanneer men hem nodig heeft ( נעמט מען,אז מען דארף האבען דעם גנב )איהם אראפ פון די תליה. Immers biedt Pinkas Kornfeld de beste waarborg om de kerktoren midden in het dorp of de middenweg binnen de Kehille te houden.
geen van beide talmuds, geen Rashi of Tosfot, geen Rambam, geen Shulchan Aruch, geen Poskim en had dus een zeer begrensd volume aan kennis. Desalniettemin was hij de grote Rabbi Akiva, naar wie alle generaties opkijken en die volgens de Midrash aan Mozes als voorbeeld van dé geleerde par excellence werd voorgespiegeld.
F O R UM nr. 35 - 26 december 2003 – pagina 3/16
Laat hij de Kehille in de greep van de Gerrer Trojka et tutti quanti over, dan volgt eerstdaags het eerste verbod: orthodoxe meisjes mogen niet meer per fiets naar school! De Dajonim E. Sternbuch en A. Honig mogen zich dan ook aan ‘versterking’ verwachting bij het vervullen van hun taken. En wij misschien aan familiefeesten in twee gescheiden feestzalen.
explosieven, die in mei 2002 de Geboortekerek in Bethlehem bezette en er gijzelaars vasthielden en samen met 12 medestanders door de Europese Unie werd opgenomen 6 : Catherine Doyen-Fonck
2. Jodenvriendelijk stadsbestuur
Patrick Dewael : Aan dertien van de Palestijnen die inderdaad hebben deelgenomen aan de kerkbezetting, is de mogelijkheid geboden om als banneling te verblijven in een aantal EU-lidstaten. Ik hoor hier nogal gemakkelijk zeggen dat het terroristen zijn. In Europa, in de besluitvorming van de Europese Raad voor Algemene Zaken en Buitenlandse Betrekkingen werden zij gekwalificeerd als bannelingen”. (...)
Deze week waren arbeiders van de stadsdiensten bezig om op drie plaatsen in de stad ... Chanoeka-kandelaars te monteren en op het publieke elektriciteitsnet aan te sluiten: op het kruispunt aan de Loosplaats, op dat van de Belgiëlei en Mercatorstraat en aan het Holocauststandbeeld. Het zijn deze ogenschijnlijk kleine attenties van het stadsbestuur die de mate aangeven van de vrijheid en het medeburgerschap dat joden in deze gezegende stad genieten. Alle incidenten en aanvallen waarvan leden van de joodse gemeenschap of de gemeenschap als dusdanig het slachtoffer zijn, kan niet wegnemen dat het voor joden steeds goed was om in Antwerpen te leven en er het lot van alle Antwerpenaars te mogen delen. En dat blijft ondanks alles zo en het stadsbestuur draagt het zijne hiertoe bij. 3. P. Dewael (VLD) en partijgenoot Cl. Marinower: Tanzim-bestormer van Geboortekerk in Bethlehem, geen terrorist, wel een banneling Volgende Volksvertegenwoordigers ondervroegen Minister Patrick Dewael in de Kamer omtrent de Palestijnse terrorist
Khalil Mouhammad Abdallah Nawawreh, een expert op het gebied van
(cdH), Pieter De Crem (CD&V), Claude Marinower (VLD), Bart Laeremans (VLAAMS BLOK). In zijn antwoord bestrijdt de Minister dat het om een “terrorist” zou gaan.
Patrick Dewael : « Vous dites que c'est un terroriste. C'est un point essentiel. Une décision européenne a été prise. Or, vous dites qu'un terroriste a été accueilli par notre pays. Sur quoi vous basez-vous pour utiliser le terme "terroriste" »? Catherine Doyen-Fonck (cdH): « Monsieur le ministre, j'ai fait preuve de prudence puisque j'ai dit que j'allais me permettre d'utiliser ce terme. Par ailleurs, avant d'être accueilli chez nous, ce personnage a démontré qu'il avait une attitude légèrement terroriste en Palestine. Je pense que vous pourrez me concéder cet état de fait, monsieur le ministre ». Patrick Dewael, ministre: « Expliquez-moi! Etre légèrement terroriste, c'est comme être "un peu enceinte" »? Catherine Doyen-Fonck (cdH): « Un peu enceinte, cela n'existe pas encore! ». Patrick Dewael, ministre: « Etre légèrement terroriste, non plus! ». Catherine Doyen-Fonck (cdH): « Comme 6
Zie Forum, nr. 34.
F O R UM nr. 35 - 26 december 2003 – pagina 4/16
nous n'étions, ni vous ni moi, présents sur les lieux à ce moment-là, je suppose que les faits relatés par la presse laissent suffisamment d'éléments pour qualifier ce monsieur de terroriste ». Patrick Dewael: “Wat mij stoorde, was het gebruik van de kwalificatie terrorist”. Pieter De Crem (CD&V): “Op deze banken uitgesproken”. Minister Patrick Dewael: “Die kwalificatie werd ook reeds gebruikt in de vraag en ten aanzien van de voorzitter merkte ik op dat hier zonder meer het woord terrorist werd gebruikt terwijl die kwalificatie op dit ogenblik volgens geen enkel element van de stukken in mijn bezit, kan worden gebruikt”. Als enige vraagsteller neemt Claude Marinower (VLD) het woord “terrorist” niet in de mond, wanneer hij zijn parlementaire vraag verwoordt. Hij zegt: “Ten slotte, het toezicht – zoals het in dit geval georganiseerd is – op alleszins niet de eerste de beste banneling, of welke naam men hem ook geeft, heeft alleszins gefaald”.
4. Premier Sharon glijdt af naar een vredesakkoord
“Transfer Prime Minister Sharon out of the Government to his farm in the Negev! Prime Minister Sharon's announced program turns him into the worst enemy to the existence of Israel as a Jewish State! In his speech at Herzliya Sharon formally joined those who are the criminals of Oslo. He has chosen an unrealistic path. In effect, he would work together with our Arab enemies and surrender to their lies and disinformation. He has abandoned his former Zionist beliefs, and has become indistinguishable from the positions held by Shimon Peres. We call upon all those who hold paramount the national interests of this Jewish State to cut off all relations with the present Sharon Government. Sharon for the true interests of the Jewish People and that of Israel, should be retired to his farm, and live out his days on a government pension”.
Sharon hield verleden week in Herzliya een toespraak, waarin hij een vredesakkoord in het vooruitzicht stelde, waarbij Israël zich al dan niet eenzijdig zou terugtrekken uit bezet Palestijns gebied7.
De graad van kolere en ontgoocheling die aan dit communiqué kan worden ontnomen, toont de mate aan van de politieke ommezwaai van A. Sharon.
Om de draagwijdte van deze ommezwaai ten volle te kunnen appreciëren, geven wij hieronder de vlammende reactie weer van onze twee ex-landgenoten, de passionaria’s Ruth and Nadia Matar, bezielsters van de ultrarechtse Women in Green:
Vooralsnog vliegen joden best niet met , de luchtvaartmaatschappij met de piloot die zijn joodse passagiers op 6 mei 2003 op de herdenkingsdag voor gevallen soldaten “Welcome to Palestine” toeriep en die het niet nodig achtte te reageren op drie klachten van Antwerpse passagiers over jodenonvriendelijk gedrag.
7
Onze correspondent in Israël Aryeh Frenkel bracht hierop commentaar in Forum, nr. 34.
F O R UM nr. 35 - 26 december 2003 – pagina 5/16
Inhoudstafel voor deze rubriek Op onze site: http://membres.lycos.fr/antwerpforum/index. html
Colofon Echt Antwerps FORUM wordt uitgegeven door de v.z.w. GOEDKOSJER – Joodse Verbruikersvereniging, [Oprichting: 1 mei 1989.. Statuten: Bijl. B.S. 12 oktober 1989, nr. 13.711. Aangesloten bij: Centraal Israëlitisch Consistorie voor de Benelux8], Belgiëlei 195ª te 2018 Antwerpen. Verantwoordelijke uitgever: H. Rosenberg, Belgiëlei 195ª te 2018 Antwerpen. Medewerkers, schrijvers, tekenaars, fotografen worden niet betaald en zijn verantwoordelijk voor hun bijdragen. Echt Antwerps FORUM verschijnt vrijdag. Member of the worldwide AntiDefamation Chain. Nummers online: http://membres.lycos.fr/antwerpforum/index.html Redactie & Administratie: v.z.w. GOEDKOSJER – Joodse Verbruikersvereniging, Belgiëlei 195ª te 2018 Antwerpen. Tel.: 03 218 81 43 – Fax: 03 230 55 02. Webstek: www.goedkosjer.org. E-post:
[email protected]
Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers
Transcriptio Nuntiorum Hebdomadalis Nuntii Latini 19.12.2003 Saddam Hussein captus "Cepimus eum!" His verbis dictis Paul Bremer, moderator regiminis in Iraquia ad interim constituti, die Dominico diurnariis nuntiavit pristinum dictatorem Iraquiae Saddam Hussein a copiis Americanis comprehensum esse. Fuga eius, postquam octo fere menses duravit, Idibus Decembribus ad finem pervenit, cum is prope urbem patriam Tikrit in cellario casae cuiusdam agrestis inventus est. Saddam, dum deprehenditur, in angusta fossa subterranea tamquam bestia quaedam latebat. Neque militibus Americanis se aggressis ullo modo resistere neque sibi mortem consciscere conabatur. Paulo post imagines divulgatae sunt, in quibus vir, qui Saddam esse videbatur, quamquam crine horrido et barba promissa squalebat, a medico militari diligenter examinabatur. Multi spectatores mirabantur tantum tyrannum in tam miserabilem homunculum mutatum esse.
Rabbi Jeremy Weekly Thoughts
www.yakar.org www.yakar.org.uk
נא להדפיס על נייר Natuurvriendelijk – arm aan chloor
8
Wettelijk Kerkgenootschap (art. 2:2 B.W.).
Rosen’s
Shabbat Channuka This year Channuka coincides with the Christian anniversary of the birth their supposed founder. Of course it is only the Catholic anniversary because the Orthodox Churches celebrate different dates. For us in the Diaspora the season of Christmas Trees,
F O R UM nr. 35 - 26 december 2003 – pagina 6/16
celebrations and commercial extravagance is upon us. Those of you who live in Israel will have to excuse me this outburst; it’s a Diaspora thing you know! Although the increasing number of Christian Israelis means the cultural schizophrenia is likely to increase. What’s wrong with putting up a little tree (or a big tree) with brightly coloured lights and decorations at this time of the year? After all we all know that Xmas has nothing to do with religion. It’s all about commerce and making money. The Rapunzel Barbie Doll has sold out. There’s nothing theological in that. As for Father Xmas, that Boozy, Bellied, Bacchanalian Bar Tender dressed up in red and furs riding with his reindeer, we all know he was ‘invented’ by coca cola. He’s the equivalent of the version of our forefathers wearing a Shtreimel and a black frock coat on Mount Sinai. So if it’s all a charade why do I get so worked up about it? I’ll tell you why. A cross may only be a piece of wood, a vertical and a horizontal, but it was the sign that was held above the heads of Jewish children as they were burnt at the stake by Christians, hacked to death by the Crusaders, or disembowelled by the Cossacks. What does the Xmas tree symbolize? Theologically it shows how Christianity absorbed totally pagan North European figures that represented the gods of winter. It symbolizes the worship of nature not in the ecological sense but in the primitive struggle of evil over good. It also symbolizes a tradition of vilifying Jews for thousands of years. Let me tell you the story as it comes across subliminally if not overtly.
the Real Estate is owned by nasty, black haired; hook nosed Jews (ya boo). They have nowhere to stay. No Jew welcomes them in; remember only Samaritans are ‘good.’ So they find a poor manger where a beautiful, fair Aryan child is born to save the world except those nasty Jews hound him and until they finally succeed in nailing him to the cross. You may well argue that I am exaggerating. Surely it cannot be that in every Jewish home that has a tree they are on the way to become Jewish anti Semites? No of course not! But just as I would not expect a Jewish parent to dress a Jewish kid up in Nazi uniform, why bring Christian symbols into the kid’s consciousness as a parentally approved, benign and positive recollection when we have experienced what we have at the hands of the tree decorators. Why should we celebrate the birth of a movement that has tried to destroy us? Of course I’m not saying ‘hate;’ or be nasty. On the contrary I stand for reconciliation and coexistence but this doesn’t mean we have to dilute our values and symbols for theirs. Now, News Year Eve is slightly different. It too was adopted by the Church. In some countries it is dedicated to Saint Sylvester. In Scotland, with its Church of Scotland anti Catholic tradition, Christmas was considered a Papist plot. But Hogmanay has always been an opportunity to get drunk. But religiously speaking New Year’s Eve is on the same level as Wiccans, those New Agers who think that witches are making a come back. Anyway, Happy Channuka, Holidays, whichever!
This lovely poor Aryan, fairheaded elderly couple come into town, weary and hungry. But all
F O R UM nr. 35 - 26 december 2003 – pagina 7/16
Happy
Halocho uitgelegd Prof. Dr. H. Rosenberg
The permitted extra muros court cases and sanctions for unpermitted court cases before secular judicial authorities [Part I]. A.- The preceding Rabbinic permission to have a lawsuit before a secular court. In the lawsuit we have been dealing with (H. versus X.), X. first introduced the case before the secular judicial authority by submitting a request for a divorce (not by mutual consent) to the civil court of A. Under Jewish law this action was not permitted without a previous authorization of the local Rabbinate, who can only give this permission in clearly defined circumstances. In his Turim (Choishen Mishpot, XXVI, n° 1 and 2) Jacob ben Asher states that it is forbidden to have a lawsuit before non-Jewish Judges, even if these judges apply the Jewish law, and anyone who (nevertheless) goes ahead is considered an apostate, attacking the Bible of Moses. If, (however) the other party is violent and refractory and the claimant cannot sue the other party in a Rabbinic lawsuit, the claimant first has to summon the counter party before the Jewish Judges (sic) and if he does not appear, the claimant has to obtain permission of the (entire) Rabbinate (re-sic) and then submit his request to a non-Jewish court. In his Commentary Beit Jossef (ad loc.) Jossef Caro gives the review in tractate Baba Kama (92 b) as the Talmudic basis for this procedure: "Raba [again] said to Rabbah ben Mari: Whence can be derived the popular saying 'if you draw attention of of your fellow to warn him [and he does not respond], you may push a big wall and throw it at him' [i.e. you can no more be responsible for any misfortune that his inattention may bring upon him]? - He replied: As it is written: 'Because I have purged thee and thou wast not pur-ged, thou shalt not be purged from thy filthiness any more' (Ezek. XXIV, 13)". Jossef Caro continues, referring to Asher ben Yechièl (ROSH) who wrote that Paltoi Gaon [10th century] precisely based himself on this view, saying that in the case of Reuben who had a claim on Simon and refuses to submit the dispute to a Rabbinic court, proceedings can be held before secular courts. Jossef Caro further quotes Shrira Gaon [10th century] whose opinion is similar, but adds to it that the Wise Men who could testify in favour of the party, should consider it their duty to testify before the secular court, if it is known that this judicial authority is not corrupt. Aaron Ha-Kohen from Lunel [13th century] in Orchot Chaim [ed. Schlesinger, Dayanim,
p. 515, s.v. oelehavi] explains more closely the link with the Talmud passage quoted above: "If a counter party is violent and does not submit to a Rabbinic proceeding, then the claimant should obtain permission from the Rabbinate to turn to a nonJewish court, as we saw in Hachovel (tr. Baba Kama 92 b) 'if you draw the attention of of your fellow to warn him [and he does not respond], you may push a big wall and throw it at him' and Rabbi Jossef has explained this well as follows: "Summon your friend before the Jewish Rabbis and if he does not respond 'you may push a big wall and throw it at him', which means, the law of the non-Jews from which he cannot escape". Simon ben Tsemakh also quotes Sherira Gaon in his Responsa Tashbats (vol. IV, Chut Hameshulash, third column, n° 6, s.v. oema shejesh) and continues as follows: "and our Rabbis in France wrote, if you invited your friend to appear before a Din Tora (Rabbinic proceeding) and he refuses to appear push a big wall and throw it at him, which means, win your court suit with the help of nonJewish Judges because he has been refractory before the Rabbis". See also Asher ben Yechièl in Responsa Ha-Rosh (klal 68, n° 13) Samuel Ha-Sardi in Sefer Ha-Trumot (shaar 62, n° 3), who adds that a refractory counter party can only be summoned extra muros after the Rabbinic Judges have formally ascertained the refractoriness in a Ketav Siruv (Document of Refusal, in which it is publicly stated that a person has refused to appear before a DinTora); Joshua Pinkhas Bombach from Oswieciem in Responsa Ohel Jehoshua (vol. II, n° 115), Eliezer Kohen in Responsa Siach Kohen (Choishen Mishpot, n° 1) declares that the prohibition on an extra muros procedure is applicable to secular writs in the State of Israel as well. This point of view has generally been accepted, because the secular or non-secular character has nothing to do with the fact of whether the Judges are Jews or not, but moreover with the circumstances if the court fulfils the requirements of Jewish law.
Next week:
The permitted extra muros court cases and sanctions for unpermitted court cases before secular judicial authorities [Part II]. (From: H. Rosenberg, Introduction to Jewish Law)
F O R UM nr. 35 - 26 december 2003 – pagina 8/16
באנטווערפען .ברכה זו ליוותה אותו ,מן היום הראשון בו הגיע לקהילתנו עד בתרייתא ,עד יום הסתלקותו. מיום הגיעו לאנטווערפען אחז בידו אמת-הבניין והפך לכוח המניע והדוחף לבנינה המחודש של הקהילה .חזונו ,ראייתו הנכוחה באספקלריה המאירה ,כל אלה שימשו מקור השראה וסמכות, "חומר ולבנים" לשיקום פני הקהילה לאחר שחרבה בשואה .מקהילה קטנה ועלומת-שם ,שלא נודעה בשערים ,נעשתה קהילת "מחזיקי הדת" בעירנו, בהנהגתו ,לקהילה מפוארת ,שרבים קינאו בה. קהילה של בתי-מדרש ,מוסדות-חינוך ,צדקה וחסד ובראשם ביה"ס "יסודי התורה" ,בית החינוך הגדול שהיה בבת-עינו .ההשראה שהוא היה מקורה ,החזון שהיה ביסוד ראייתו ארוכת-הטווח ,נחישותו ומסירותו ,כמו גם מחוייבותו האישית ,הם שהעלו מחדש את אנטווערפען על המפה היהודית ועשאוה לעיר ואם בישראל ,לירושלים של צפון אירופה. הקהילה על מוסדות התורה ,החסד והחינוך שבה היו לו משוש חייו ועליהם היתה גאוותו במסעותיו הרבים בקהילות-ישראל בעולם. גולת הכותרת של מסכת-העשיה הבלתי-פוסקת של רבינו ,היתה העשיה למען הקהילה והחינוך .הכל היה משועבד להצלחתו ,הרוחנית והגשמית ,של בית-הספר "יסודי התורה" .לתכלית זו השקיע את כל הכוחות ,עד כלות הנשמה ,עד הנשימה האחרונה.9
9מתוך ספר" זכרנו לחיים" בעריכת חיים ראזענבערג.
Shabbos Miketz - Chanoeka Hadlokas Hanerois: 16u21 Plag Hamincho: 15u51 Motse Shabbos: 17u39 Rabbeinu Tam: 17u53 Hatzole: 03 289.00.00 Shmira: 03 218.91.00 : Albertstraat, 44 – Vanגמ"ח תרופות Leriusstraat, 24 אפשר לקבל בחינם את ה"פאָרוּם" דרך ה E-mail-בכל מקום בעולם נא לפנות:
[email protected]
זכרנו לחיים
De Rov’s familie werkt aan een boek en verzoekt eenieder die een audio of video van een droshe of sjioer heeft zich kenbaar te maken met het oog op kopiëren. Contacteer Forum:
[email protected]
לפני חצי מאה שנה החליט מרן הרב זצ"ל לקשור גורלו בעירנו ,ומאז הקדיש את כל חייו לצרכי הקהילה והעיר .גדולי-ישראל כמו מורו ורבו המובהק החזון אי"ש והאדמו"ר מאמשינוב – זצ"ל ,ניסו אמנם לשכנעו להקדיש את כשרונותיו יוצאי הדופן לריבוי התורה בארה"ב ולהעדיף זאת על-פני קהילה אלמונית באירופה ,שאך זה עתה החלה להשתקם אחרי חורבן השואה .האדמו"ר מליובאוויטש זצ"ל אף הגדיל לעשות וכתב בגלוי לבני עירנו בשנת תשי"ג ,כי טוב יעשו אם ימצאו להם רב אחר ובלבד שלא לגרום להרחקתו מיבשת אמריקה "בגלל ביטול תורה דאמריקה" .בסופו של דבר ,האצילו גדולי ישראל ,ובתוכם החזון אי"ש את ברכתם לעלותו על כס הרבנות זצ"ל
F O R UM nr. 35 - 26 december 2003 – pagina 9/16
Medische rubriek Dr. Henri Jakubowicz, arts
Symposium in Leuven GODSDIENSTIGE MET
ATTITUDES
BETREKKING
ORGAANDONATIE
TOT
10
De Raad voor Transplantatie, verbonden aan de Universitaire Ziekenhuizen in Leuven, organiseerde voor de zesde maal haar jaarlijks symposium, met twee sessies op het programma. Deze mochten rekenen op een ruime belangstelling, vanwege artsen (urgentisten, anesthesisten,…) en verplegend personeel. Professor W. Daenen, de vermaarde hartchirurg in Leuven, zorgde voor een feilloze coördinatie van het gebeuren. De eerste sessie van de lange middag was gewijd aan de religieuze attitudes met betrekking tot orgaandonatie. Na inleidende woorden uit de mond van S. El Khadroui, lid van het Europees Parlement, die de grote lijnen uittekende van de problematiek, schetste professor B. Broekaert van de K.U. Leuven in vogelvlucht de gevoeligheden van de wereldgodsdiensten ten aanzien van orgaandonatie. Meer tijd werd vrijgemaakt voor de specifieke standpunten van islam en jodendom, met als respectievelijke gastsprekers K. Bahattin, docent islam in Heusden, en Dr. H. Jakubowicz, joodse arts in Antwerpen. Deze laatste begon zijn uiteenzetting met het wijzen op het belang van een mensenleven in het joodse geloof. De waarde van een menselijk leven overstijgt alles; alle overwegingen, quasi alle religieuze geboden en verboden (behalve drie) wijken hiervoor. 10
Gepubliceerd in het B.I.W. van 19 december 2003.
Indien bij een mogelijk reddende handeling een conflictsituatie ontstaat met andere strenge regels en voorschriften opgelegd door de godsdienst, zoals de wetten rond de sabbat of het koosjer eten bijvoorbeeld, moeten de rituele aanbevelingen maar plaatsmaken voor dat ene verheven doel: de redding van een mensenleven. Wanneer wij deze joodse benadering nu toepassen op de transplantatie en de orgaandonatie, handelingen waar mensenlevens mee gered worden, dan kan, op het eerste gezicht, het joodse geloof deze praktijk alleen maar toejuichen. Wat maakt dan dat rabbijnse autoriteiten orgaandonatie enkel in wel omschreven gevallen toestaan en bijvoorbeeld verbieden dat een gelovige jood via een wilsverklaring zijn organen “en bloc” afstaat na overlijden? Deze strenge inperking is er in grote mate voor verantwoordelijk dat bijvoorbeeld in Israël jaarlijks naar schatting 100 mensen overlijden door een schaarste aan beschikbare organen. De potentiële bezwaren tegen het verwijderen van organen uit lijken zijn drieërlei: het joodse geloof verbiedt een stoffelijk overschot te verminken. In het logische verlengde hiervan wordt het verwijderen van lichaamsdelen uit een lijk als heiligschennend beschouwd. Naast de verminking is er een tweede bezwaar om organen uit lijken te verwijderen: de talmoed meldt dat het verboden is voordeel te trekken uit een stoffelijk overschot. Een derde bezwaar betreft het begraven van een dode, de bijbel beschouwt deze handeling als een verplichting. De talmoed specificeert als toelichting hierop dat het lijk in zijn totaliteit moet begraven worden, geen enkel deel mag ontbreken. Dr. Jakubowicz lichtte toe in welke omstandigheden toonaangevende rabbijnen oordelen dat deze bezwaren mogen/moeten opzij geschoven worden om toch een orgaan uit een lijk te halen voor transplantatie op een patiënt in levensgevaar. Hij stond stil bij de meeste organen die in aanmerking komen voor transplantatie (hart, lever, nier, cornea, beenmerg, huid,…) en gaf orgaan per orgaan de rabbijnse besluitvorming terzake, samen met de achterliggende reden. Levende donors mogen/moeten, in de ogen van de meeste illustere rabbijnen, slechts een
F O R UM nr. 35 - 26 december 2003 – pagina 10/16
orgaan afstaan indien zij, in hun ijver om een mensenleven te redden, hun eigen leven niet op het spel zetten. De Antwerpse arts benadrukte verder dat de hersendood (of hersenstamdood), die in de seculiere wereld als criterium van overlijden wordt aanvaard, waardoor het mogelijk wordt om een (kloppend) hart en een lever weg te nemen op het ogenblik dat zij nog bruikbaar zijn voor transplantatie, niet als teken van overlijden aanvaard wordt door de meest eminente joods-orthodoxe leiders. Die rabbijnen stellen het weghalen van het hart bij een dergelijke patiënt gelijk met moord. Voor hen betekent overlijden het uitvallen van hartpomp én ademhaling. Met deze zienswijze is het dan uitgesloten om een hart of een lever te schenken voor transplantatie. Het dient gezegd dat een grote controverse heerst in de joodse orthodoxie over het begrip hersendood, want in tegenstelling tot de vermelde geestelijke leiders oordeelde het opperrabbinaat in Israël reeds in de jaren 80 dat hersendood wel degelijk als een criterium van overlijden mocht weerhouden worden in het joodse geloof en dat, mits toestemming, donatie van een kloppend hart joods-wettelijk perfect mogelijk was, weliswaar onder rabbinale supervisie om zich te verzekeren van de joodse wettelijkheid van de hele procedure. In Israël ligt dezer dagen een voorstel op tafel van 2 professoren, afdelingshoofden van transplantatiecentra in 2 grote ziekenhuizen (Ichilov in Tel Aviv, Rambam in Haifa), om het aantal orthodoxe donoren op te drijven. De orthodoxe jood zou een donorkaart meedragen, waarin hij verklaart in te stemmen met orgaandonatie na zijn dood, zo deze extractie gebeurt overeenkomstig zijn geloofsovertuiging. Dat geloof kan aanleunen bij het opperrabbinaat, waardoor ook hart en lever kunnen verwijderd worden, omdat de hersendood dan erkend wordt als teken van overlijden, maar de religieuze aanschouwing kan strenger zijn, met inperkende regels tot gevolg. Om de joods-wettelijkheid van de hele procedure te verzekeren, zou in het transplantatiecentrum een departement voor orthodoxe joden onder rabbinale supervisie geplaatst worden. De twee grootste hedendaagse rabbijnse autoriteiten (de rabbijnen J.S. Eliashiv en O. Yossef), deze die
gekant blijven tegen de hersendood als criterium van overlijden, gaven hun akkoord om de praktische modaliteiten van het voorstel uit te werken. Tot slot van de sessie namen de sprekers deel aan een paneldiscussie en beantwoordden vragen uit een nieuwsgierig publiek.
Shtetl-nieuws
Wij en onze medeburgers
Hotel Edelweiss in St. Moritz en Poldi vieren dubbeljubileum
Hotel im biblischen Alter11 Das Hotel Edelweiss in St. Moritz schlägt Rekorde. Es ist das älteste koschere Hotel der Welt, das einzige Hotel in St. Moritz, welches noch von der Gründerfamilie geführt wird, und es feiert ein Doppeljubiläum. 120 Jahre alt wird das Hotel und 50 Jahre lang ist Leopold Bermann der Direktor. von Nadine Kin „Zum Glück habe ich so grosse Ohren, sonst wäre mir die Portier-Mütze immer über die Augen gerutscht", lacht der Hotelier Leopold Bermann. Er schildert, wie er mit zehn Jahren die Gäste vom Bahnhof abgeholt hatte und ihr Gepäck mit dem Fahrrad ins Hotel brachte. Dies tat er uniformiert, mit entsprechender Mütze. In seinem Zürcher Zuhause lässt er die Geschichte seines Hotels Revue passieren. Und diese Geschichte ist lang.
11
© 2001/2002 tachles Jüdisches Wochenmagazin.
F O R UM nr. 35 - 26 december 2003 – pagina 11/16
Begonnen hat sie beim Grossvater, Leopold I., der den Baron de Rotschild in die Ferien nach St. Moritz begleitete. Da die Koscherfleisch-Versorgung um 1883 ein Problem war, bat der Baron seinen Schochet, mit ihm zu kommen. Leopold I. tat, wie ihm geheissen, und aus dem Schochet wurde der Hotelier. Leopold I. gründete das Hotel 1883 in einem Gebäude vis-à-vis des heutigen Hotels. Der Anfang war schwer und harzig. Schliesslich war eine Reise in die Berge ein mehrtägiges oder sogar mehrwöchiges Unterfangen. Nur schon allein die Reise von St. Moritz nach Chur dauerte zwei Tage. Am Anfang des 20. Jahrhunderts schaffte das "Edelweiss" aber den Durchbruch. Die Gäste kamen in den Kutschen zum Hotel, sogar Amerikaner fanden den Weg in den Thermalort. Die Hauptsaison war der Sommer, die Wintersaison existierte noch nicht. Die Gäste, welche die beschwerliche Reise auf sich nahmen, kamen auch nicht für ein paar Tage, sondern blieben mehrere Wochen und Monate. Unter diesen frühen Gästen war auch Chaim Weizmann, der erste israelische Präsident. 1928 kam es zum ersten Generationenwechsel, als der Gründer Leopold Bermann starb und sein Sohn Joseph das Hotel übernahm. Die Berge als Rückzugsort Dem Durchbruch folgte ein massiver Rückschlag aufgrund der politischen Ereignisse. Die Familie Joseph Bermann hatte keine Schweizer Staatsbürgerschaft, und aufgrund dessen fürchtete sie sich noch mehr vor den politischen Auswirkungen Hitler-Deutschlands. Der Koffer, mit dem man jederzeit flüchten konnte, war stets gepackt. Die Familie harrte in den Bergen aus. Um den Anschein des Alltäglichen zu wahren, schickten die Eltern Sarah und Joseph Leopold II. und seine Schwestern in die Schule. "Der Schulbesuch war für uns Kinder ein harter Brocken", erinnert sich
Bermann. Antisemitische Ausfälle waren an der Tagesordnung. Nicht nur die Mitschüler attackierten die Kinder Bermann, sondern auch die Lehrer stellten die Geschwister bloss. Die Bermanns waren die einzigen jüdischen Menschen in St. Moritz. Trotzdem wahrten sie die Tradition und lebten ein religiöses Leben, auch, wenn die Lebensumstände noch so schwer waren. Während der Kriegsjahre hatte das Hotel keine Angestellten, die Familie besorgte alles selber. Die neuen Aufgaben der Familie bestanden darin, jüdische Flüchtlinge aus Italien zu versorgen und sich um die Flüchtlinge im Lager Bergel zu kümmern. 1945 traf das Schicksal die Familie noch einmal hart. Der Vater Joseph Bermann starb im Krankenhaus in Zürich. Die Mutter Sarah war nun auf sich allein gestellt und musste sich und ihre sechs Kinder durchbringen sowie das Hotel führen. Ihre Kinder unterstützten sie tatkräftig. Gemeinsam brachten sie das Hotel zu neuem Glanz. Die Reservationsbücher waren wieder regelmässig übervoll. Unter den Gästen weilten unter anderem grosse Rabbiner wie der Wischnitzer Rebbe, der Kalewer Rebbe oder der Belzer Rebbe. Aber auch politische Grössen wie Josef Burg und die jüdische High Society der sechziger Jahre besuchten das "Edelweiss". Das Publikum war viel pluralistischer als heute. Sämtliche Religiositätsgrade waren vertreten. Familien, Singles, Freunde und Jugendbundgruppen. Amor hatte viel zu tun, denn es trafen sich einige einsame Herzen im Edelweiss. Heute besuchen vor allem orthodoxe Familien das Hotel. Den Verlust der Pluralität bedauern die Gastgeber. Sie freuen sich über jeden Gast, würden es jedoch begrüssen, wenn auch Einzelpersonen oder säkulare Juden den Weg in ihr Hotel finden würden. Leopold
F O R UM nr. 35 - 26 december 2003 – pagina 12/16
Bermann II. erklärt sich die Veränderung im Publikum damit, dass viele jüdische Familien und Einzelpersonen heute eher Wohnungen mieten und nur zur Tfila oder um Leute zu treffen ins Hotel kommen. Die zweite Stabsübergabe fand 1953 statt. Sarah zog sich vom Hotel zurück und überliess es ihrem Sohn Leopold II. Ob es einen dritten Generationenwechsel im Hotel "Edelweiss" geben wird, steht noch in den Sternen: "Wir haben noch keine Nachfolge bestimmt. Wir nehmen es, wie’s kommt", so Leopold Bermann II. 1961 traf Leopold II. die Liebe seines Lebens, Rita Bermann-Gee, die er im selben Jahr heiratete. Seit dieser Zeit führen sie das Hotel gemeinsam. Rita musste sich zuerst an die neue Umgebung und Arbeit gewöhnen. Dazu kam noch die Sprachbarriere, da ihre Muttersprache Englisch ist. Eine weitere Herausforderung, die sich Leopold und Ruth stellte, war die jüdische Erziehung ihrer Kinder. "Wir entschieden uns, die fünf Mädchen und den Jungen in Zürich in die Schule zu schicken." So waren die Kinder und Rita das Jahr über mit der Grossmutter in Zürich und in den Ferien kamen sie ins Hotel. Erholung in jüdischem Ambiente Während der Hochsaison befinden sich bis zu 400 Gäste im Hotel. Im Sommer sind vor allem Amerikaner zu Gast und im Winter überwiegen die englischen und israelischen Gäste. Für Claudio Duschletta vom Kurverein St. Moritz ist das Hotel Edelweiss eine wichtige und wertvolle Institution. "Es rundet unser reiches Ferienangebot ab." Das Hotel bringt viele zusätzliche Gäste in den Kurort, und diese sind laut Duschletta gern gesehen. Eine Zusammenarbeit zwischen dem Kurverein und dem "Edelweiss" existiert hingegen nicht. Das Hotel sei ein Selbstläufer und bringe die Gäste alleine nach St. Moritz.
Leopold II. und Rita bedeutet es viel, das Hotel zu führen: "Wir bieten so Tausenden von jüdischen Menschen, welche keine Wohnung mieten oder nicht in ein nicht koscheres Hotel wollen, die Gelegenheit, sich zu erholen und Ski zu fahren. Und zusätzlich steht all jenen, die in Ferienwohnungen weilen, ein Minjan zur Verfügung." Einer der Höhepunkte der Bermanns war die 100-Jahr-Feier im Jahre 1983. Aus diesem Anlass liessen sie eine Sefer Thora schreiben und weihten sie festlich ein. Auch das 120-Jahr-Jubiläum lassen sie nicht ungefeiert verstreichen. Das Wochenende vom 20. und 21. Dezember verbringen sie mit ihren Stammgästen im Hotel und feiern das Doppeljubiläum. De Zevende Dag (TV1): Weg met hoofddoeken, keppeltjes en kruisbeelden (21 december 2003) Ook
in Frankrijk woedt al jaren een debat over het al dan niet dragen van een hoofddoek op school. Incidenten met islamitische meisjes stapelen zich op. President J. Chirac heeft deze week de knoop doorgehakt: hij wil dat er een wet komt die het dragen van opvallende religieuze symbolen in scholen en openbare gebouwen strikt verbiedt: niet alleen islamitische symbolen, ook christelijke en joodse. In Frankrijk geldt traditioneel een strikte scheiding tussen kerk en staat. Zou de Franse aanpak ook bij ons kunnen? Een gesprek hierover vond plaats op De Zevende Dag (TV1) op 21 december 2003 met Pierre Chevalier (VLD), Rik Torfs
F O R UM nr. 35 - 26 december 2003 – pagina 13/16
הועד .הוא מסר מכתב התפטרות לחבריו בועד .ועד הקהילה נמנע לכתחילה מלקבל את ההתפטרות בשבוע של פ' וישב-פנחס )כי זה סותר את הצעד של היציאה מהועד( ,וע"כ דחה זאת לזמן יותר מתאים, דהיינו פ' מקץ-פנחס .ההתפטרות של ר' פנחס קארנפעלד הוא צעד אמיץ של המזכיר לשעבר והוא גם הוכחה ,כמו תמיד ,שחברי הקהילה הם תמימי דעה עם הועד וכל מה שהועד עושה .הנהלת הקהילה מאוד מרוצה מהאחריות המשותפת והתמיכה שחברי הקהילה הביעו )גם אלה שלא שילמו את דמי החברות( לרגל התפטרותו של ר' פנחס קארנפעלד. הועד לקח על עצמו להמשיך את הפעילות של המזכיר היוצא ולהפעיל את אותה התכונה המיוחדת והיוצאת דופן של ר' פנחס קארנפעלד לגלות ולהדגיש בכל מצב את התמיכה המסיבית וההסכמה הבלתי מעוררת של חברי הקהילה בועד.12
בחצרות קודשיך מדור שבועי מהנעשה בעולם הרבני והאדמור"י כפי שמשתקף באתרי אינטרנט חרדיים הרב אבו חצירא הטיל קללה על דרעי ]המשך[ עפ"י עדי ראיה ,נוסח הכללה של המקובל הרב אליעזר אבו-חצירא מבאר שבע על אריה דרעי, בטענה ,כי יושב ראש ש"ס לשעבר העביר לתקשורת חומרים שמהם עולה ,לכאורה ,כי הרב אבו-חצירא גונב כספים ממאמיניו ,היה" :דרעי ומשפחתו הם אנשים רשעים ,ורק המות יוכל לכפר".
(Kerkelijk recht KU-Leuven), Henri Rosenberg (Joods recht, FVG en KU Nijmegen) en Mimount Bousakla (sp.a).
Wij onder ons
Shtetl-nieuws
Aankondiging door het Bestuur van Machsike Hadass in Shabbat BeShabbato van Parshas Miketz-
Pinchos
וויכטיגע מיטטיילונג דער ועד הקהילה איז מודיע אז ר' פנחס קארנפעלד האט זיך אפגעזאגט פון זיין תפקיד אלס סעקרעטאר פון אונזער קהילה .דאס איז געשעהן ביי איין זיצונג פון דער ועד הקהילה דאנערשטיק פ' וישב ,ווען ר' פנחס קארנפעלד האט איבערגעגעבען איין בריף צו זיינע חברים אין ועד ,אין וועלכע ער זאגט זיך אף. דער ועד האט לכתחילה נישט געוואלט אננעמען זיין קינדיגונג אין פ' וישב-פנחס )ווייל דאס איז סותר זיין ארויסטרעטען( אונד האט דאס אפגעשטופט צו א מעהר פאסיגע מאמענט ,דהיינו פ' מקץ-פנחס .דער אויסטריט פון ר' פנחס קארנפעלד איז א מוטיגע שריט פון געוועזענער סעקרעטאר אונד איז אויך א באווייס ,ווי אימער ,אז די מיטגלידער זענען איינשטימיג מיט דעם ועד אונד אללעס וואס עס טוט. די הנהלת הקהילה איז זעהר צופרידען פון די סאלידאריטעט אונד איינשטימונג וואס ווערט ארויסגעוויזען דורך די מיטגלידער )אויך זיי וואס האבען נישט באצאהלט זייער מיטגליד-געלד( ,לכבוד דאס אפטרעטען פון ר' פנחס קארנפעלד. דער ועד האט זיך אונטערגענומען די אקטיוויטעט פון דעם אויסגעטרעטענע סעקרעטאר ווייטער צו זעצען אונד זיין ספעציעלע וואונדערבארע קוואליטעט אין יעדעם מצב דער מאסיווע שטיץ אונד איינפערשטאנדענקייט פון די מיטגלידער צו ענטדעקען אונד באטאהנען ,ווייטער צו ענטוויקעלען. הודעה חשובה
12
Zie Facsimile van Shabbat BeShabbato van הם Parshas Miketz-Pinchos, hieronder in de rubriek היו אומרים.
ועד הקהילה מודיע על התפטרותו של ר' פנחס קארנפעלד כמזכיר קהילתנו .ר' פנחס קארנפעלד התפטר ביום חמישי של שבוע שעבר ,בעת ישיבת
F O R UM nr. 35 - 26 december 2003 – pagina 14/16
מכנובקא האט שוין לאנג געשריבען אז ער גייטפליען .אפשר וועגען דעם אליין האט ער זיך דעשראקן .קיינער וועט זיך נישט בענקען נאך איהם. -a shame he did not manage to bring rav dunner before he left -I WAS THINKING THAT THAT WAS ONE OF HIS ZECHUYOT א הערצליכען מזל טוב וואעט אפגעגעבען פון אללע חברי הפורום קדם מרן רבינו ומאורינו ,ציס"ע מפשעווארסק ,אויפען שידוך פון זיין טאכטער מיט הבה"ח בנו של הגאון האדיר רבי לייבל כהנא שליט"א בנו חביבו של כ"ק מרן האדמו"ר מספינקא בני ברק וחתנו של הגאון הרב רבינוביץ מירושלים.
בחוצות העיר מדור שבועי מהנעשה בעירנו עיר אנטווערפען כפי שמשתקף באתרי אינטרנט חרדיים בקדרותא דצפרא קיבלתי ידיעה מרעישה )אם כי לאמוסמך עדיין( שידיד נפשנו רבי פנחס קארנפעלד התפטר מהנהלת קהילתינו החשובה. ובזה הבנתי מה שתמיד הוקשה לי ,מה פירוש'יתומים היינו ואין אב' הרי ליתומים אין אב ממילא. ובזה נתיישב דעתי ,כי יתומים היינו מאז הסתלקות מרן הגאב"ד ,ושבר על שבר הושברנו בעזיבת רבי טוביה ,ואח"כ לא נמלטנו בפח עם דוננער ,וכעת 'ואין אב' גם ידידנו רבי פנחס עזב ונטש אותנו לאנחות. -he was a great person may god bless pinches kornfeld with all the wishes הצלחה רבה .גיי לחיים ולשלום .מיר וועלן זיך אלעבענקן
Spreuk van de week «een gentleman is een man, die zich van tijd tot tijd toont, zoals » hij altijd zou willen zijn ][ grace kelly
F O R UM nr. 35 - 26 december 2003 – pagina 15/16
"מדור "הם היו אומרים
F O R UM nr. 35 - 26 december 2003 – pagina 16/16