E
X
C
U
R
S
I E
KRöLLERMüLLER MUSEUMKRöLLER MüLLERMUSEUM KRöLLERMüLLER MUSEUMKRöLLER MüLLERMUSEUM en
P a r k
H o g E
V e l u w e
De Regenboog 11 juni 2009 -1-
KIJK EENS GOED 1 blz. 3 Het Museonder ligt op enige afstand van het Kröller Muller museum. In dit museum is van alles te vinden rond het thema natuur. Hier is ook een parkwinkel en het bezoekerscentrum. Er zijn allerlei films te bekijken en opdrachten te maken.
2 blz.5 Jachthuis St. Hubertus is niet vrij toegankelijk. Het is echter een prachtig gebouw op een prachtige plek. Het jachtslot is speciaal voor de familie Kröller ontworpen door Berlage. De vorm is ontleend aan de legende van St. Hubertus; de beschermheilige van de jacht. Bij mooi weer is het zeer aangenaam om naar toe te fietsen. Volg de bewegwijzering op de paddestoelen. Blz.6 Ook is het mogelijk om deze tijd te gebruiken voor een bezoek aan de landschapstuinen. U kunt de verschillende landschapstypen van De Hoge Veluwe bekijken. Start vanaf het bezoekerscentrum.
3 Blz.8 In het Museum vindt u een plattegrond van het museum bij de ingang naast de garderobe. Er is een vaste collectie werken. Het museum is vooral bekend om de vele werken van Vincent van Gogh. Het museum dankt zijn bestaan aan Helene Kröller Müller, dochter van een Duits industrieel. Zij trouwt met Anton Müller, die de leiding krijgt over het bedrijf van haar vader. Ze verzamelt een prachtige collectie kunstwerken die zij in 1935 over laat aan de Nederlandse staat. Misschien hebben de kinderen of u al zelf een route gemaakt via KMM.NL??
4 Blz. 10 In het museum vindt u een plattegrond van de Beeldentuin bij de ingang naast de garderobe. De beeldentuin is wereldberoemd en is een voorbeeld geweest voor heel veel musea. Vergeet vooral ook niet de Tuin van Emaille op te zoeken. En nog: laatste aanwinsten : blz. 12 En: KIJK EENS GOED (even iets anders) : blz. 13
We houden ons aan de algemeen bekende regels. Loop rustig Kijk met de handen op de rug Vraag rustig een suppoost om hulp Je mag op een plezierige manier deze dag invullen. Zorg dat het voor IEDEREEN plezierig is. We lopen in groepjes met vaste begeleider. Luister goed en toon respect. Bespreek samen de kijkvragen en beantwoord deze na afloop op papier. Zoek hiervoor een geschikte plek (niet de muur als ondergrond!) (gebruik niet de muur als ondergrond)
-2-
1 Het Museonder en bezoekerscentrum Bezoekerscentrum Wat was de hobby van Mevrouw Kroller Muller? …………………………………………. Wat was de hobby van meneer Muller? ………………………………………….
Welke dieren maken de volgende geluiden op de Hoge Veluwe? Burlen ………………………………………….
Krakra ………………………………………….
Knorren………………………………………….
Oehoe ………………………………………….
Zet in de zandbak pootafdrukken. Van welke dieren kan je dit doen? ………………………………………….
………………………………………….
………………………………………….
………………………………………….
Noem verschillen tussen de haas en het konijn ………………………………………….
………………………………………….
………………………………………….
………………………………………….
Museonder Bodem Hoeveel tijd kost het om van dood konijn tot botjes te verteren?
…………………………………
Waarvoor dienen de doodlopende gangetjes die de driehoornmestkever maakt?
………………………………………….
Welke dieren zie je in de vloer-vitrines en achter de kijkgaatjes in de grond?
………………………………………….
………………………………………….
………………………………………….
………………………………………….
………………………………………….
-3-
Museonder Diepere bodem Een bodemprofiel is de afdruk van de wand van een kuil. Voor het loopbruggetje zie je drie profielen. In het rechter profiel kun je zien dat het bouwland in de Middeleeuwen overstoven raakte met zand. De boer heeft nog geprobeerd het zand onder te ploegen. Hoe kun je dat zien? ………………………………………….………………………………………….……………………… Je kunt de video bekijken die vertelt over de reis van het landijs. Wat is het verschil in gebit van planteneters, diereneters en alleseters? ………………………………………….………………………………………….……………………….
Museonder Water en vuur Hoe diep zit het grondwater op de Veluwe?
………………………………………….
Kijk eens in de put: je ziet kolkende lava. Wat is lava eigenlijk?
………………………………………….
Bekijk de diashow over de ontstaansgeschiedenis van de Veluwe
Water-wereldbol Door de telefoon krijg je informatie over het water op aarde. Kies een nummer en schrijf op wat je hoort. ……………………………………………………………………………………………………………
2 Jachthuis st. Hubertus / Landschapstuinen -4-
Jachthuis st. Hubertus Voor een mooie fietstocht: de bewegwijzering op de paddestoelen.
volg
Jachthuis St. Hubertus is alleen te bezichtigen op afspraak. Helaas is dat met zoveel kinderen niet te regelen want het is ongelooflijk wat je binnen allemaal ziet. Het Jachthuis en alles wat er in is, is speciaal voor de familie ontworpen, van stoelen, kasten tot en met theelepeltjes. Het was het tweede huis waar een lift werd gebouwd in Nederland, had al een centraal stofzuigersysteem en centrale verwarming! Sinds 2007 kan je weer in het theehuis een kopje thee drinken en ijsjes kopen bij bediening onder begeleiding.
De vorm is ontleend aan de legende van St. Hubertus; de beschermheilige van de jacht. Hubertus was dol op jagen! Op een zondag, terwijl iedereen in de kerk zat, was hij op jacht en zag een prachtig edelhert. Hij legde zijn geweer aan, het hert keek hem recht in de ogen en op dat moment verscheen er een kruis boven het hert, tussen het gewei. Hubertus zag hierin een teken van God. Hij is vanaf dat moment verder als priester gaan leven. De toren stelt het kruis voor en wanneer je goed ziet, kan je ook het gewei herkennen. Hoe? ……………………………………………………………………………………………………………
Waarom zou de familie zich aangesproken voelen door deze legende? …………………………………………………………………………………………………………… Het landgoed werd verkocht aan de Nederlandse staat. Al in 1911 hadden de Kröller Müllers dit besloten. Wat vinden jullie van deze beslissing? ……………………………………………………………………………………………………………
-5-
Landschapstuinen Je gaat zo een wandeling maken in de landschappentuin. (zie voor een plattegrond blz.7) In dit gebied zijn de verschillende landschappen van de Hoge Veluwe te zien. Je zult er al wandelend van alles over ontdekken. Blijf hierbij steeds het verharde pad volgen!
1. Begin bij het zwijn op het plein voor het BezoekersCentrum. Wilde zwijnen vind je op de hele Veluwe. Zwijnen zijn alleseters, net als mensen. Ze gebruiken hun neus bij het opsporen van hun eten. Vaak zie je naast paden de omgewroete aarde. 2. Loop nu links langs het BC Je vindt links een plaggenhut. Dit is een bijzonder kleine boerderij: het achterste gedeelte is de stal van de geit(en) en voor is het woongedeelte. In de kamer zie je een bedstee. Dit is een grote open kast waarin men vroeger half zittend (!) sliep. 3. Je gaat weer naar buiten en volgt het pad. Stuifzand ontstond in de Middeleeuwen toen men plaggen ging steken op de hei. Soms iets te veel: dan werd de aarde droog en ging het zand stuiven. Soms werden akkers en dorpen begraven! Kijk op het infobord. Tegenwoordig is er …………………… keer zo weinig stuifzand als in 1850
4. Loop nu verder en neem bij de splitsing het rechter pad. De heide ontstond doordat men bossen kapte of afbrandde en er daarna schapen liet grazen. Die aten alles behalve de hei. Bekijk het infobord en beschrijf het verschil tussen dopheide en struikheide: ……………………………………………………………………………………………………..
5. Welke drie dingen moet je doen om heide te onderhouden? 1. ………………………………………………….. 2. ………………………………………………….. 3. ………………………………………………….. 6. In de bosrand zie je een moeflon staan. Het is een schaap dat eruit ziet als een ………………….
7. Even verder zie je rechts van het pad een aantal grote stenen liggen. Je ziet straks een meertje in de natte heide. Dit noemen we een ven. Ze zijn gevuld met regenwater wat door een harde laag in de bodem blijft staan. Het water in vennen bevat weinig voedingstoffen. Hierdoor konden er bijna geen planten in groeien. Dit is nu anders door de zure regen, waar wel voedingstoffen in zitten. Planten gaan dan groeien en wat gebeurt er dan met het ven? (zie infobord) …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………
-6-
8. Direct na het ven zie je links van het pad een aantal stenen. Vanaf hier zie je 3 soorten bossen. Teken de bossen op het kaartje onder aan de bladzijde en benoem de eigenschappen 1. ………………………………………………….. 2. ………………………………………………….. 3. …………………………………………………..
9. Loop nu weer verder. Rechts van het pad, op de scheiding van twee bossen, ligt een hut waar je vogels kunt observeren. Je kunt gaan kijken.
10. Loop weer verder langs het pad. Je ziet jeneverbessen. Dit zijn naaldbomen die je alleen op heide en stuifzand ziet. Ze hebben een open gebied nodig met veel licht. De bessen worden gebruikt voor: 3x raden! ……… Ook zie je berken. Berken werden vroeger, toen er nog geen straatverlichting was, vaak langs paden geplant. Waarom denk je? ……………………………………………………………… 11. Rechts van het pad staat een infobord over natte heide. Hier groeit de dopheide die ook wel Erica wordt genoemd. Struikheide vind je op drogere zandgronden. Lees het infobord voor meer informatie. Kijk nu nog eens in de richting van het ven. Je kunt vanaf hier verschillende landschappen zien: heide, bossen, stuifzand. Maar wat is een landschap nu eigenlijk? Praat hier eens over met je groepje. …………………………………………………………………………………………………………
-7-
3 Binnen In het Museum vind je een plattegrond van het museum bij de ingang naast de garderobe. Denk eraan: Jassen naar de garderobe en absoluut geen rugtassen in het museum. Het Kröller Müller Museum bezit een wereldberoemde verzameling beeldende kunst. Helene Kröller Müller was de oprichtster van dit museum. Zij was een dochter van een Duits industrieel. Zij trouwde met Anton Müller, die de leiding kreeg over het bedrijf van haar vader. Ze verzamelde een prachtige collectie kunstwerken die zij in 1935 over liet aan de Nederlandse staat. Zij heeft veel werk verzameld van Vincent van Gogh. Loop rustig rond en zoek bij elke schilderstijl een goed voorbeeld. Omschrijf het werk zo, dat een blind iemand zich er iets bij voor kan stellen. Oefen bij elkaar: Twee zoeken een schilderij, de rest doet de ogen dicht, laten zich leiden en luisteren naar de omschrijving.
1 Realistisch: Naar waarheid; gelijkend; wat zie je precies. Vaak werden de beelden heel precies en fijntjes nageschilderd. (soms zelfs het vuil op de handen of voeten) titel:………………………………
Kunstenaar:………………………
Jaar:……………
Omschrijving: …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………
2 Expressionistisch: Naar idee; hoe voel je het. Vaak een vertekend beeld van de werkelijkheid. Emoties en ideeën worden met krachtige kleuren en verfstreken geschilderd. titel:………………………………
Kunstenaar:………………………
Jaar:……………
Omschrijving: …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………
-8-
3 Abstract:.
Alle extra‟s worden weggelaten; het werk is zo eenvoudig en spontaan mogelijk.
titel:……………………………… Kunstenaar:……………………… Jaar:…………… Omschrijving: …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………
4 Pointillisme:
Alle vlakken worden met helder gekleurde stippen ingevuld (stip is point in het Frans)
titel:………………………………
Kunstenaar:………………………
Jaar:……………….
Omschrijving: …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………
5. Kubisme: De geschilderde voorwerpen worden van meerdere kanten tegelijk geschilderd. Vaak met neutrale kleuren en eenvoudige vormen (zelfs de gezichten!) titel:………………………………
Kunstenaar:………………………
Jaar:……………….
Omschrijving: …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………
6. Impressionistisch: lichtval, kleur en sfeer schilderen. (vaak buiten met heel veel lichte kleurtjes) titel:………………………………
Kunstenaar:………………………
Jaar:……………….
Omschrijving: …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………
barst
-9-
4 De beeldentuin In het museum vinden jullie een plattegrond van de Beeldentuin bij de ingang naast de garderobe.
De tuin kent wereldberoemde beelden. “De Zwaan” van Marta Pan is het boegbeeld van de tuin. In 2007 was deze kunstenares in het park omdat een nieuw kunstwerk officieel werd geopend. Het is het amfitheater. Misschien zie je kans om het te bezichtigen. Vergeet ook niet “Jardin Emaille”op te zoeken van DuBuffet. Hier kan of kon je een opdracht over maken bij handvaardigheid. Loop maar eens echt rond in de tuin en voel de kracht van het zwart-wit.
Loop lekker rond en kijk naar de kunstwerken
Zoek minimaal 10 werken uit en stel elkaar daarbij de volgende vragen: (bespreken en niet opschrijven) 1. Wat stelt het kunstwerk volgens jullie voor? (dit kan per persoon verschillen) 2. Waar is het kunstwerk volgens jullie van gemaakt? (materiaal: metaal, steen, kunststof,… welke soort?) 3. Waar doet dit werk je aan denken? (gevoelens, herinneringen., ideeen, tijden) 4. Waar zou dit kunstwerk ook heel goed kunnen staan? (buiten, binnen, park, school, ziekenhuis,winkelcentrum, museum, eigen tuin, paleis, …..) 5. Waar zou dit kunstwerk absoluut niet passen?
Na het laatste kunstwerk gaan jullie een lekker plekje zoeken om te zitten en mag je 3 kunstwerken „uitkiezen‟. Zoek een kunstwerk voor: 1. Het schoolplein 2. Winkelcentrum Het Fort 3. De hal van het Lucas Ziekenhuis
Schrijf bij elk kunstwerk de volgende gegevens op: (dit kan op blad 11) 1. kunstenaar, titel, datum en materiaal 2. motivatie (waarom hebben jullie dit werk voor deze plek gekozen)
- 10 -
Schoolplein Titel
Motivatie
Kunstenaar Materiaal Datum plaatsing en of maken
Winkelcentrum Titel
Motivatie
Kunstenaar Materiaal Datum plaatsing en of maken
Hal Ziekenhuis Titel
Motivatie
Kunstenaar Materiaal
We begrijpen hier helemaal niks van
- 11 -
In het museum staat veel kunst. Er wordt ook nog regelmatig kunst aangekocht. Kijk maar eens naar de volgende laatst aangekochte werken. Opdracht 1: Probeer de kunstwerken te vinden Opdracht 2: Je moet een werk kopen. Welk werk zou jij willen kopen en welk absoluut niet?
Aangeschaft op 15 maart 2007 London Knees 1966 1968 Claes Oldenburg (1929) latex, verf, polymethylmethacrylaat, hout, papier, druk
Aangeschaft op 8 maart 2007 Bloeiend boompje I 1921 Bart van der Leck (1876 - 1958) olieverf op doek
Amfitheater (werktitel) van Marta Pan (1923). Deze kunstenaar is ook verantwoordelijk voor de drijvende Sculpture flottante, Otterlo, in de vijver. Het Amfitheater is van graniet. Het is een bijzondere plek in de beeldentuin en mag betreden worden door het publiek. Tijdens de opening in 2007 had de Regenboog zijn KMM dag. Leerlingen van onze school zijn toen geïnterviewd voor een kunstprogramma
Marta Pan, Amfitheater (maquette)
Vanaf 23 april is in de beeldentuin een nieuw vijfdelig werk te zien van de Braziliaanse kunstenaar Ana Maria Tavares (1958). Tavares wordt geïnspireerd door de context van haar omgeving. In dit werk is dat water, met name de manier waarop water aanwezig is in de omgeving. Water staat voor de bron van het leven en de kracht van de natuur. Voor 'Sonsbeek 2008: grandeur' maakte de kunstenaar het werk Secrets of the waters. Tijdens haar onderzoek in de omgeving ontdekte Tavares 81 sprengen en beken rondom de Veluwe. Vijf ondergrondse waterknooppunten, zogenaamde „sprengkoppen‟, zijn gemarkeerd door grote ronde spiegels met een stenen rand waarop het mantra‟Desire, Deserve, Delight, Still Life, Sparkling Water, Still Water, Sparkling Life‟ is aangebracht. Deze mantra verwijst naar verlangen en het leven. Het Kröller-Müller Museum heeft deze werken gekocht met steun van de BankGiro Loterij. Ana Maria Tavares zelf koos een nieuwe plek voor deze vijf spiegels met mantra, in de beeldentuin van het museum, opnieuw op vijf ondergrondse waterknooppunten. In één van de tijdelijke tentoonstellingsruimtes van de Van de Velde-vleugel is tot en met 20 september 2009 Tavares‟ werk Crystal Waters en The Wish-Ribbon Net te zien. Crystal Waters is vormgegeven in gekleurde, spiegelende perspexlagen. De mantra is ook ingeweven in de linten van een vaandel, The Wish-Ribbon Net, dat tijdens de Processie van Sonsbeek is rondgedragen.
- 12 -
Zoek de 10 verschillen in beide afbeeldingen
KIJK EENS GOED - 13 -
P l a t t e g r o n d
Tijdsindeling 8a 10.00-10.40 8b 10.40-11.20 8c 11.20-12.00
Museum. Museum. Museum.
H o g e
V e l u w e
Beeldentuin 11.40-12.00 Beeldentuin in twee delen Beeldentuin 10.00-11.20
12.00-12.30 uur samen eten in de landschapstuin bij het museonder (naast bezoekerscentrum) Verzamelen op het veld links van het Museonder, voorbij de plaggenhut. 8a 12.30 Museonder dan Fietsen naar Hubertus dan Landschapstuin 8b 12.30 Fietsen naar Hubertus dan Landschapstuin dan Museonder 8c 12.30 Landschapstuin dan Museonder dan Fietsen naar Hubertus Om 14.30 verzamelen op het veld links van het Museonder, voorbij de plaggenhut. (tenzij anders na overleg) Slecht weer programma:
Museum en beeldentuin naar eigen inzicht samenvoegen en zo rustig mogelijk samen het museum in. Museonder en landschapstuin samenvoegen. Er draait een film in het bezoekerscentrum speciaal voor onze groep. (melden aan de balie, volgorde a,b,c)
Veel plezier en een heel prettige dag samen gewenst! Regenboog Osseveld : 055 50 60 541
Regenboog Woudhuis: 055 36 67 288
- 14 -
Juf Anneke: 06 11032947
