H E U P F R A C T U U R P R O T H E S E Hier het identificatie-etiket van de patiënt aanbrengen.
Betreft
❏ M. ❏ Mevr. ❏ Mej........................................................................................................
Fractuur opgetreden op ……/……/……… ZIJDE Links - Rechts Operatie uitgevoerd op ……/……/……… door Dr.................................................................................... en Dr ...........................................................................................
Gebruikte prothese : Femurimplantaat : ............................................................................................................ Hals :................................................................................................................................... Kop :................................................................................................................................... Kom :..................................................................................................................................
Mevrouw, Mijnheer, Zoals talrijke personen wereldwijd werd u het slachtoffer van een dijbeenhalsbreuk (femurhalsfractuur). Na deze breuk stelt u zich ongetwijfeld vragen. Deze brochure is bedoeld om bepaalde punten te verduidelijken die u rechtstreeks aanbelangen. Het dijbeen (femur) bestaat uit de kop, de hals en de beenschacht (diafyse).
NORMAAL FEMUR
Bij een dijbeenhalsbreuk komt de kop los van de rest van het dijbeen.
GEBROKEN FEMUR
Er zijn echter verschillende soorten heupbreuken. Uw breuk verschilt waarschijnlijk van diegene die hierboven is afgebeeld. Na onderzoek van uw röntgenfoto's heeft uw chirurg beslist om het gebroken fragment te vervangen door een prothese. Ieder heupprothese heeft zijn kenmerken. Dit betekent dat uw chirurg u gepersonaliseerde instructies zal verstrekken. U zal goed naar deze instructies moeten luisteren en ze toepassen, opdat uw breuk zonder problemen zou kunnen genezen. Hieronder vindt u enkele raadgevingen over: • uw voeding • het opnieuw stappen • de oefeningen die u elke dag kan uitvoeren.
VOEDING Uw chirurg heeft beenfragmenten verwijderd en vervangen door een prothese. Op welke wijze de prothese dan ook mag vastgezet zijn, is er geen enkele reden om uw voeding aan te passen. Er is geen enkel voedingsmiddel dat de genezing van de breuk versnelt. Ook calcium, zuivelproducten, kaas, enz. niet. Zorg dus voor een evenwichtige en gevarieerde voeding en neem vooral geen calciumsupplementen zonder uw arts hiervan op de hoogte te brengen.
STAPPEN Na de operatie zal u van uw chirurg mogen stappen, ofwel zonder steun,
ofwel met totale steun.
U mag het geopereerde been (hier het linker) niet op de grond zetten!!! Uw chirurg zal u zeggen voor hoelang...
U mag het geopereerde been (hier het rechter) onmiddellijk op de grond zetten.
In het begin zal u met een looprek stappen en u zal daarbij geholpen worden door één of twee personen.Vervolgens zullen de kinesitherapeuten u leren om alleen te stappen, zonder hen. Indien uw evolutie het toelaat, zullen ze u vervolgens laten stappen zonder looprek maar met één of twee krukken. Stappen met 2 krukken
Stappen met 1 kruk
OEFENINGEN Wanneer u het ziekenhuis verlaat, zal u waarschijnlijk verder behandeld worden door een kinesitherapeut. Naast de zorgen die deze laatste u zal verstrekken, kan u zelf ook bepaalde oefeningen uitvoeren, bijvoorbeeld 's morgens bij het opstaan. Hieronder vindt u een reeks opeenvolgende oefeningen die u elke dag kan uitvoeren. U wordt 's morgens wakker. Blijf in bed liggen, op uw rug.
EERSTE OEFENING:
➤ Buig uw knieën door uw voeten naar u toe te brengen. ➤ Breng uw achterste omhoog. ➤ Blijf gedurende drie seconden in deze positie. ➤ Ontspan en rust gedurende tien seconden uit. ➤ Voer deze oefening tien keer uit.
TWEEDE OEFENING:
➤ ➤ ➤ ➤
Strek uw benen. Trek uw voet naar u toe. Duw uw voet terug in de andere richting. Voer deze oefening tien keer uit.
DERDE OEFENING :
➤ U ligt nog steeds op uw rug. ➤ Hef uw gestrekte been een tiental centimeter omhoog. ➤ Breng uw been weer tot op het bed. ➤ Voer deze oefening tien keer uit.
VIERDE OEFENING :
2 1
2 3
3
A
A
B
➤ U ligt nog steeds op uw rug met gestrekte benen. ➤ 1. Hef uw been twintig centimeter omhoog. ➤ 2. Verplaats uw been naar buiten toe. ➤ 3. Leg uw been terug op het bed. ➤ 1. Hef uw been opnieuw een twintigtal centimeter omhoog. ➤ 2. Breng uw been weer naar het midden. ➤ 3. Leg uw been terug op het bed. ➤ Ontspan en rust gedurende vijftien seconden uit. ➤ Voer deze oefening tien keer uit.
VIJFDE OEFENING :
➤ U zit op de bedrand. ➤ Strek uw knie in horizontale richting. ➤ Blijf gedurende drie seconden in deze positie. ➤ Ontspan en rust gedurende tien seconden uit. ➤ Voer deze oefening tien keer uit.
1
B
EEN BAD NEMEN
Er zijn badstoelen op de markt. Die zijn bijzonder nuttig. Ook is een zitbad gemakkelijker te gebruiken nadat een heupprothese geplaatst werd.
➤ Plaats een antislipmat op de bodem van uw badkuip. ➤ Plaats een stoel die hoger is dan de badkuip er helemaal tegen en ga op de stoel zitten. ➤ Breng eerst één been over de rand van de badkuip en vervolgens het andere. ➤ Met de beide voeten in de badkuip gaat u rechtop staan. ➤ Vervolgens gaat u in de badkuip zitten.
RAADGEVINGEN VOOR HET DAGELIJKSE LEVEN GAAN ZITTEN
Ga altijd recht zitten in een comfortabele, vrij hoge zetel.
Vermijd te diepe zetels.
De benen niet kruisen.
Niet dwars gaan zitten en u niet bruusk draaien.
OPSTAAN
➤ Strek het geopereerde been naar voren. ➤ Steun: Op de armleuningen Op het andere been, dat gebogen gebleven is. ➤ Sta recht.
TRAPPEN BEKLIMMEN (één trede tegelijk) Bij het beklimmen en het afdalen van trappen zijn er vier fasen die bij elke trede herhaald moeten worden. ➤ Plaats het niet-geopereerde been op de eerstvolgende trede. ➤ Steun op de trapleuning (en eventueel op een stok/kruk) en plaats het geopereerde been op de eerstvolgende trede. ➤ Herhaal deze handelingen bij iedere trede. ➤ Neem uw tijd voor deze oefening, want ze is zeer vermoeiend.
1
2
3
4
TRAPPEN AFDALEN (één trede tegelijk) INDIEN U MET EEN STOK/KRUK GAAT
➤ Plaats de stok/kruk op de eerstvolgende lagere trede terwijl u zich aan de trapleuning vasthoudt. ➤ Breng eerst het geopereerde been één trede omlaag terwijl u op de trapleuning (en eventueel op de stok/kruk) steunt. ➤ Breng vervolgens het niet-geopereerde been tot op dezelfde trede. ➤ Herhaal deze handelingen bij iedere trede.
1
2
3
OPGEPAST: houd u goed vast terwijl u voorover buigt om de eerstvolgende lagere trede te bereiken.
STAPPEN Welke looptechniek u ook gebruikt, denk aan het volgende: ➤ De benen niet kruisen. ➤ Het been niet naar binnen doen draaien. Bij deze twee bewegingen ontstaat immers een risico op ontwrichting (luxatie) van de prothese.
4
SLAPEN De ideale slaaphouding is op de rug. Indien u op uw zij wil slapen: ➤ Ligt u liefst op de geopereerde zijde. ➤ Indien u (nog) pijn heeft wanneer u op deze zijde rust, leg u dan op de andere zijde. Maar neem de goede gewoonte aan om een kussen tussen uw knieën te steken.
BOODSCHAPPEN DOEN ➤ Vermijd het dragen van te zware lasten. ➤ Indien u echt een zware last moet dragen: ➤ Draag deze last aan de geopereerde zijde. ➤ Of draag de last vóór u en houd ze zo dicht mogelijk bij uw lichaam.
Gebruik een boodschappenwagentje om te vermijden dat u te zware lasten zou moeten dragen.
NAAR DE WC GAAN Om problemen te vermijden, kan u uw WC best uitrusten met een toiletverhoger en een handvat aan de muur laten installeren, zodat u zich gemakkelijker kan rechtzetten.
Om van de WC op te staan: ➤ Strek het geopereerde been naar voren. ➤ Steun: ➤ Op het muurhandvat of op een stevig bevestigde deurklink. ➤ Op het andere been, dat gebogen gebleven is. ➤ Sta recht.
SCHOENEN AANTREKKEN
Er is een risico dat het geopereerde been gedraaid wordt, waardoor een ontwrichting van de prothese (luxatie) ontstaat.
➤ De beste methode bestaat erin uw knie op een stoel te plaatsen en vervolgens uw arm te strekken om de schoen aan te trekken.
VOETEN WASSEN Na het plaatsen van een prothese is het vaak moeilijk om uw voeten te wassen. De ideale manier is een borstel met een lange steel te gebruiken waaraan een washandje bevestigd werd.
Doe nooit het volgende. U riskeert uw prothese te ontwrichten.
MET DE WAGEN RIJDEN OM IN DE WAGEN PLAATS TE NEMEN
➤ Verstel de autozetel zo ver mogelijk naar achter. ➤ Ga zitten. ➤ Draai beide benen SAMEN om achter het stuur plaats te nemen. ➤ Verstel de autozetel naar voren.
Om te vermijden dat u uw prothese te veel buigt tijdens het rijden, brengt u best een kussen aan op uw autozetel.
OM UIT DE WAGEN TE STAPPEN
➤ Verstel de autozetel zo ver mogelijk naar achter. ➤ Kom uit de wagen door beide benen SAMEN te draaien. ➤ Plaats uw benen op de grond. ➤ Strek het geopereerde been. ➤ Steun op het niet-geopereerde been, houd u vast aan het koetswerk en sta recht.s
