duurzaamheidsverslag SITA Nederland 2012
samen kringlopen sluiten
Dit is de PDF weergave van het online duurzaamheidsverslag van 2012, van SITA Nederland. U kunt deze ook online bekijken via http://duurzaamheidsverslag.sita.nl Een verkorte en algemene presentatie van 2012 met tevens een blik op 2013 en onze visie op de toekomst, is weergegeven in een gedrukt Jaarmagazine. Deze is op te vragen via
[email protected].
1. inleiding
duurzaamheidsverslag 2012 sita nederland Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
1.0 Van begin tot eind, waarna het opnieuw begint In dit verslag legt SITA Nederland verantwoording af over haar strategie, werkwijze, acties, prestaties en resultaten in 2012. Gemakshalve kan worden gezegd dat ons werk aan de ene zijde begint bij inzamelen, en aan de andere zijde eindigt met verwerken of doorzetten van reststoffen naar (eind)verwerkers. Maar dat zou te eenvoudig zijn: SITA bestrijkt als specialist de gehele afvalketen, en beziet van daaruit ook de productie- en consumptiefasen. Daarbij zoeken we voortdurend het overleg en de samenwerking met specialisten en partners in onze sector, maar ook met klanten, producenten, overheden, ngo’s, etc. Uiteindelijk willen we van afval weer grondstoffen maken, zodat het telkens weer opnieuw kan worden gebruikt Als specialist in duurzaam afvalmanagement bewegen we ons voortdurend in de gehele afvalketen. Deze begint bij (of beter: vóór) het ontstaan van afval en eindigt bij het recyclen en/of nuttig toepassen ervan. Voor hetzelfde geld kan voor het woord ‘afval’ in de vorige zin het woord ‘grondstoffen’ worden gelezen. Want duurzaam afvalmanagement staat in 2013 gelijk aan het management van grondstoffen (en brand- en bouwstoffen). Dat begint aan de ‘voorkant’, het inzamelen, waarbij SITA in principe een groot voorstander is van bronscheiding van afval om (mono)stromen zo schoon en zuiver mogelijk te houden. En het begint opnieuw aan de ‘achterkant’ waar SITA eventueel door haar zelf bewerkte stromen weer afzet voor nieuwe productie en toepassingen. Hoe wij stoffen maximaal in de kringloop houden, wordt duidelijk in de cases ‘Het draait om…’, te lezen in het hoofdstuk Waste Flow Management. Van vijf stromen – hout, papier, glas, kunststof (verpakkingsafval) en gevaarlijk afval – beschrijven we de aanpak en de ambities die we in het kader van grondstoffenmanagement hebben. Mede omwille van duurzaamheid heeft SITA gekozen om primair online te rapporteren. Via deze website bieden we een uitgebreid, informatief overzicht over 2012 aan. Hierbij hebben we gebruik gemaakt van de GRI-richtlijnen (versie 3.1). De verkorte en algemene presentatie van 2012 is tevens weergegeven in een gedrukt Jaarmagazine. Deze is op te vragen via
[email protected].
3
duurzaamheidsverslag 2012 sita nederland Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
1.1 VOORWOORD Wieger Droogh, Algemeen Directeur SITA Nederland:
Solide partner, gericht op co-creëren In de afgelopen jaren heeft SITA zich gefocust op het verder uitbouwen van haar positie als solide en betrouwbare onderneming die op het gebied van duurzaam afvalmanagement full service diensten voor haar klanten biedt. Dit is goed gelukt: we kunnen ons gelukkig prijzen dat deze focus nu - in de huidige economische omstandigheden – heeft gemaakt dat we kunnen werken vanuit een stevige basis. Desondanks noodzaken diezelfde omstandigheden ons om de organisatie nog efficiënter vorm te geven, om onze kosten verder te verlagen en de dienstverlening te optimaliseren. Alleen zo zijn wij nog beter in staat zijn om onze huidige en nieuwe klanten optimale services te verlenen tegen een passend tarief. In 2012 verfijnden SITA in Nederland, Duitsland en België/Luxemburg de gewenste grensoverschrijdende samenwerking in SITA NEWS. De onderlinge afstemming biedt veel voordelen, zoals op het gebied van inkoop en kennisontwikkeling en –deling, maar vooral op de sturing van afvalstromen in een markt die een Europese, soms zelfs mondiale, schaal heeft. Het is hier waarbij de overkoepelende NEWS-organisatie toegevoegde waarde biedt, in een zowel coördinerende als uitvoerende rol voor grensoverschrijdende activiteiten zoals afvalstroommanagement: het bundelen, afzetten en verhandelen van stromen. Terwijl we de internationale samenwerking uitbouwen, heeft SITA ook de focus op de gang van zaken in de nationale ondernemingen vergroot. De veranderde marktomstandigheden vroegen namelijk nadrukkelijk om een directere en flexibelere aansturing van de verschillende onderdelen van de onderneming. De nationale markten en de daarin aanwezige klanten vereisen meer en grotere aandacht, zowel vanuit accountmanagement als vanuit de dagelijkse operatie. De organisatorische wijzigingen maken dat we adequaat kunnen inspelen op specifieke landelijke en regionale omstandigheden en op de specifieke behoeften van klanten en klantsegmenten. In de komende tijd zal SITA haar positie als inzamelaar en be- en verwerker van afval en aanbieder van grond- en brandstoffen verder gaan versterken. Dit doet zij door gebruik te maken van eigen assets en expertise, en door het vergroten van samenwerking met derden.
Bouwen aan waardeketens Met de aanpak, die ik hierboven beschreef, bouwt SITA Nederland consistent voort aan haar positie in de markt en de rol die ze heeft voor medewerkers, klanten, marktpartijen en overheden. Als full service provider blijven we onze diensten verlenen en onze klanten adviseren. Anders dan in voorgaande jaren veranderen we wel onze strategie in de afvalketen. Waar we eerder ons richten op het bezetten van posities in de hele keten, willen we nu vooral onze kracht als inzamelaar, be- en verwerker van afvalstoffen en als aanbieder van grond-, bouw- en brandstoffen ontwikkelen en benutten om verder te integreren in de afvalketen. Aan het begin en aan het eind hiervan heeft SITA Nederland namelijk een leidende en/of prominente positie, evenals op een aantal tussenliggende schakels in de keten, en dit zowel qua expertise als qua marktaandeel. Op de schakels waar we nog niet de geëigende specialisten zijn, geven we mogelijk de voorkeur aan samenwerking met derden. Als regisseur van de keten, in combinatie met onze logistieke dienstverlening, zijn we dan in staat waardeketens te ontwikkelen, op een zo hoog mogelijk niveau.
Co-creëren Onze drive is namelijk niet zozeer de gehele afvalketen in eigen hand te hebben; het gaat ons er om dat we klanten totaaloplossingen kunnen bieden, en dat vanuit een duurzaam perspectief en voor een goede prijs. Deze dienstverlening kunnen we bieden als we uitgaan van onze eigen kracht, en de kracht die uitgaat van samenwerking met expert-partners. Als voorwaarde geldt dan wel dat dit partners zijn die ons aanvullen; omdat ze excelleren op schakels in de keten waar SITA niet de eerste viool speelt.
4
Maar het gaat verder: vanuit onze specialismen – afvalmanagement én logistiek – ontwikkelen we met onze klanten (nu al!) diverse samenwerkingsverbanden, die veel verder gaan dan de traditionele klant-
duurzaamheidsverslag 2012 sita nederland Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management Bijlagen
leveranciersrelatie. Met name met klanten die willen verduurzamen en naar kostenefficiency streven, verhogen we de meerwaarde van professioneel afvalmanagement. In essentie gaat het hier om co-creatie waarbij we met respect voor elkaars belangen - kennis, ideeën, deskundigheid én energie, constructief samenbrengen. De duurzame winst die we daarbij boeken, is dat we veel meer grondstoffen weten terug te winnen, kosten weten te besparen, en de CO2-voetafdruk van klanten verbeteren.
Drive Leggen we de lat te hoog? Allerminst. Elk jaar ga ik een dag mee op de wagen, als belader welteverstaan. En telkens word ik weer blij van de trots waarmee onze medewerkers hun werk doen en hoe zij over SITA denken. En over de kennis die ze hebben van hun werk, hun klanten en de markt. Dat geldt natuurlijk niet alleen voor onze chauffeurs/beladers, maar ook voor de andere geledingen en onderdelen van SITA Nederland. De investeringen die we in de afgelopen jaren deden in opleidingen en trainingen, hebben hier aan bijgedragen. Ook in het komende jaar blijven we gericht werken aan de ontwikkeling van medewerkers, die tenslotte de kwaliteit van onze onderneming bepalen. Het is nu het moment om het enorme potentieel aan kennis en kunde in onze onderneming verder aan te spreken en breder in te zetten. Het gaat hier om de keuze om leidend te willen zijn, als regisseur over de hele keten én als specialist op afzonderlijke ketenschakels. Onze omgeving is namelijk veeleisender en uitdagender dan ooit en stelt helder dat er geen sprake meer kan zijn van enige vrijblijvendheid. Kortom, van onze organisatie en van elke medewerker daarin wordt het maximale gevraagd. Tegen deze achtergrond én omdat we ambities hebben, spreken we onze medewerkers en onze expert-partners aan op hun professionaliteit. Er worden hogere eisen gesteld aan hun prestaties en bijdragen. Dat is overigens geen punt van zorg; medewerkers van SITA Nederland zijn daar volledig voor toegerust. Ze hebben hart voor hun werk en hun onderneming. En als we in staat zijn hun deskundigheid de ruimte te geven die het verdient, dan hebben we goud in handen. Afsluitend herinner ik aan het vorige verslag, waarin we duidelijk stelden dat we als onderneming uitstekend toegerust zijn om stevig én anticiperend te kunnen opereren in een hectische omgeving. Door verdere acties zullen we dat ook in 2013 waarmaken. Daarnaast zal in het komende jaar, en de jaren daarna, nog een flinke inspanning worden gevraagd. Om onze ambities voluit te kunnen realiseren, zoeken we nadrukkelijk de interactie en samenwerking met andere partijen; zoals klanten, zakelijke partners en overheden. Ik nodig u daarom uit om ons aan te spreken, op onze ambities, acties en prestaties. En om met ons mee te denken, omwille van verbetering en innovatie. Wieger Droogh Algemeen Directeur SITA Nederland
1.2 Enkele highlights uit 2012 Na bijna 15 jaar leiding te hebben gegeven aan SITA Nederland, en later aan SITA NEWS, trad Adriaan Visser op 1 oktober 2012 terug als CEO van SITA NEWS. Hij werd opgevolgd door Erik de Muynck. Wieger Droogh geeft als Algemeen Directeur leiding aan SITA Nederland.
Onze AfvalEnergieCentrale SITA ReEnergy in Roosendaal werd in 2011 officieel geopend en blijkt optimaal te presteren. De beschikbaarheid was hoog: zonder veel stops voor onderhoud (of storingen) heeft de installatie 331.000 ton afval verwerkt en veel electriciteit opgewekt (265.000 MWh). In 2012 hebben we de capaciteit volledig kunnen benutten uit eigen inzameling. SITA ReEnergy werkt daarnaast aan de voorbereiding van het zogenoemde Climate grid; hiermee zal de warmte van de AfvalEnergieCentrale worden benut voor warmtelevering aan de nieuwbouwwijk Stadsoevers in Roosendaal.
5
Ook de sorteerinstallatie voor kunststofverpakkingsafval in Rotterdam functioneert uitstekend. Ook deze werd in 2011 in gebruik genomen. Niet alleen is de doorzet maximaal, ook de kwaliteit van het gesorteerde
duurzaamheidsverslag 2012 sita nederland Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management Bijlagen
kunststof is uitstekend. De belangstelling voor deze installatie is groot. Overheden, klanten maar ook producenten en experts van verpakkingen steken geregeld hun licht op; zo zijn al verpakkingen aangepast om de sorteerbaarheid ervan via deze installatie te optimaliseren. In Rotterdam heeft SITA in 2012 haar bezoekerscentrum geopend. Bezoekers kunnen zich hier oriënteren op de weg die afvalstromen via SITA afleggen, de imposante sorteerinstallatie bekijken en informatiebijeenkomsten en overleggen houden. Vele groepen uit de afvalsector, de overheid, NGO’s en anderen waren in 2012 te gast.
In 2012 introduceerden we het UTURN concept. Binnen dit concept ontvangen klanten GvO’s (Garantie van Oorsprong) voor de groene stroom die ze met hun restafval laten opwekken in de AfvalEnergieCentrale SITA ReEnergy in Roosendaal. De GvO’s zijn elektronische certificaten en in Nederland het bewijs dat electriciteit duurzaam is opgewekt. Ze worden door SITA verkregen die ze weer doorgeeft aan klanten. Aan de hand van het UTURN-concept krijgen klanten op die manier groene stroom terug voor hun restafval. In 2012 introduceerden we het papier Fastprint Eco: duurzaam, hagelwit papier van een hoge kwaliteit. SITA levert het door haar ingezamelde papier aan een duurzame papierfabriek in Frankrijk. Deze produceert gerecycled papier en levert dit aan PaperlinX, die het als Fastprint Eco op de markt brengt. In 2012 hebben we de trainingen in het kader van Het Nieuwe Rijden gecontinueerd. Afronding daarvan staat gepland in 2013. In totaal zullen dan 1.100 chauffeurs zijn getraind in defensief, zuinig en efficiënt rijden. De gemiddelde brandstofbesparing blijkt hoger dan verwacht: ruim 13 procent.
Voor klanten introduceerde SITA in 2012 de EcoScan. De EcoScan toont het verschil in milieu-impact tussen gescheiden en ongescheiden inzameling van afval. De scan meet niet alleen de CO2-uitstoot, maar brengt ook andere milieufactoren in beeld, zoals grondstof-, water-, en energieverbruik. Op die manier kan de klant zien wat de milieuwinst tot nu toe is en waar in de toekomst nog meer winst te behalen valt. In de gemeente Arnhem introduceerden we eind 2012 twee nieuwe, schone inzamelwagens: een kleinere inzamelwagen voor bezorgen en ophalen van afvalcontainers en een kleine kraakperswagen voor de binnenstad. De twee nieuwe duurzame voertuigen gaan rijden op groen gas en produceren nagenoeg geen roet en fijnstof. Ook is de uitstoot van stikstofoxiden (NOx) en CO2 veel lager. Verder zijn de voertuigen 50 procent stiller dan traditionele dieselauto’s zodat ze minder geluidsoverlast geven.
In 2012 opende SITA voor het noorden van de Randstad de Reststoffen Centrale Alkmaar (RCA), in samenwerking met C.A. de Groot Groep. Hier worden 25 verschillende afvalstromen – goed voor ruim 35.000 ton afval per jaar – gescheiden. Het sorteer- en overslagstation is bovendien volledig duurzaam gebouwd. In de nabij gelegen hal zijn twee grote speciale ontwateringskelders geplaatst waarin veegvuil van de gemeente Alkmaar en rioolslib uit Noordwest-Nederland ontwaterd wordt, voordat de reinigings-installaties het tot schoon zand verwerken. In het kader van het vergroten van de verkeersveiligheid heeft SITA uitvoerig onderzoek gedaan naar de vrachtwagen met de beste truckcabine: de cabine van waaruit de chauffeur het beste zicht rondom heeft. De Volvo FE Low Entry Cab kwam het beste uit de bus, reden waarom we drie wagens kochten om te beproeven in de binnenstad van Arnhem. In 2012 droeg SITA bij aan het Nationaal Sustainability Congres, dit onder aanvoering van moederonderneming GDF SUEZ. Het congres stond dit keer in het teken van het thema: The Revitalization of Sustainability: Dienen en Verdienen’. SITA verzorge hierbij een themasessie over de duurzame stad onder de titel: ‘Het bedrijfsleven als driver van de stad van de toekomst‘. Dit congres trok vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, de overheid en andere maatschappelijke sectoren.
6
In 2012 verwierf SITA het contract voor de verwerking van het restafval van de zogenoemde ROVA-gemeenten (twaalf gemeenten in de regio IJssel-Vecht). Ook wist SITA het inzamelcontract met de gemeente Arnhem voor zes jaar te verlengen en neemt SITA voor Rheden en Westervoort het management van het afvalbrengstation voor haar rekening.
duurzaamheidsverslag 2012 sita nederland Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management Bijlagen
1.3 Over dit verslag Met dit verslag legt SITA Nederland Holding BV verantwoording af over haar prestaties en die van haar dochterondernemingen in Nederland in het kalenderjaar 2012, zowel met betrekking tot de bedrijfsvoering in het algemeen, als met betrekking tot duurzaamheid in het bijzonder. Ook geven we inzicht in de plannen en projecten voor 2013, en op de middellange termijn. Dit verslag verschijnt onder de verantwoordelijkheid van de Country Board van SITA Nederland. De kwalitatieve en kwantitatieve informatie is opgevraagd bij en samengesteld door verantwoordelijke bedrijfsonderdelen en afdelingen, in het bijzonder Communicatie, Strategie, Human Resources, Finance en Health, Safety & Environment. Daarbij is gebruik gemaakt van de verschillende managementinformatiesystemen en aanvullende informatie van functioneel verantwoordelijke medewerkers. Bij het selecteren, ordenen en presenteren van de informatie is rekening gehouden met de richtlijnen van het Global Reporting Initiative. SITA is van mening te rapporteren op het B-niveau van deze richtlijnen. De bijbehorende index is als bijlage opgenomen en geeft aan op welke aspecten en indicatoren wordt gerapporteerd en waar deze in het verslag terug te vinden zijn. Jaarmagazine Aan de hand van de hierboven beschreven wijze geeft deze website een zo volledig mogelijk inzicht in en van onze onderneming, visie, inzet, prestaties en plannen. In het jaarmagazine geven we hier een samenvatting van. Omwille van duurzaamheid heeft SITA gekozen om primair online te rapporteren. Van het jaarmagazine is een gedrukt exemplaar beschikbaar via
[email protected]. Betrouwbaarheid SITA streeft, behalve naar transparantie, naar betrouwbare verslaglegging, in het bijzonder van kwantitatieve gegevens. Hierom is als bijlage een tabel opgenomen waarin van relevante indicatoren een definitie wordt gegeven en wordt aangegeven of de waarde is gebaseerd op schattingen, dan wel metingen. Tevens wordt de mate van betrouwbaarheid vermeld. De prestatie-indicatoren in dit verslag zijn grotendeels ontleend aan een lijst met prestatie-indicatoren waarmee SITA haar aandeelhouder SUEZ ENVIRONNEMENT informeert. Deze laatste indicatoren worden aan het begin van elk kalenderjaar verzameld en door SUEZ ENVIRONNEMENT steekproefsgewijs geverifieerd. SITA monitort zelf de gegevens die vanuit de verschillende bedrijfsonderdelen worden gegenereerd. Externe verificatie Net als in voorgaande jaren heeft SITA kosten en baten van volledige externe verificatie afgewogen en besloten het verslag niet als geheel te laten verifiëren. Onze gas-, diesel- en elektraverbruiken (scope 1 en 2 CO2-emissie) alsmede onze financiële cijfers zijn wel extern getoetst.
1.4 Visie op duurzaamheid: betrouwbaar Het zijn tijden van grote veranderingen voor onze planeet. Klimaatverandering, groeiende energiebehoefte, grondstoffenschaarste en verlies aan biodiversiteit zijn actuele en serieuze problemen. Ook zien we een toenemende bevolkingsgroei en verdere verstedelijking. Daarbij spelen in Europa, en andere delen van de wereld de verslechterde economische omstandigheden. Ook hebben we te maken met een verschuiving van macht en invloed in de wereld, alsmede met digitalisering van de samenleving. Nederland kent zijn eigen specifieke problemen, waaronder ontgroening en vergrijzing. In deze turbulente wereld wil SITA als onderneming een stabiele, betrouwbare partij blijven. We willen solide zijn in alle relevante rollen:
7
• Als werkgever: we investeren in de veilige, gezonde werkomgeving van onze medewerkers en investeren in hun ontwikkeling. Vanuit het besef dat onze onderneming niets anders is dan een organisatie van mensen, zijn we gedreven een verantwoordelijk werkgever te zijn die oog heeft voor de belangen en behoeften van individuele
duurzaamheidsverslag 2012 sita nederland Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management Bijlagen
medewerkers. Gelijktijdig zijn we kritisch op hun individuele prestaties en bijdragen; • Als partner in de markt; we beschikken over een gezonde financiële huishouding die bovendien geborgd wordt door onze solide moederonderneming SUEZ ENVIRONNEMENT. Bovendien geldt: afspraak is afspraak. We zijn kritisch op de geleverde prestaties van onze medewerkers, partners en zelfs klanten, maar kunnen dat alleen als we ook kritisch op onze eigen prestatie zijn; • Als maatschappelijke partij: we zijn een commerciële onderneming, gericht op rendement en continuïteit, maar dat laat onverlet dat we deel uitmaken van de samenleving. Daar waar relevant en we het belangrijk vinden, leveren we onze maatschappelijke bijdragen , soms door praktisch te ondersteunen en/of te faciliteren, soms door financiële hulp; • Als professionals; we participeren door onze kennis te delen en – in samenwerking – te ontwikkelen. Praktisch ingesteld en pragmatisch van aard willen we in de voorhoede een bijdrage leveren aan de blijvende verduurzaming van onze samenleving. Visie We dragen daarom al langer het concept van de circulaire economie uit. Dit concept biedt houvast bij het ontwikkelen van kringlopen waardoor afvalstromen maximaal worden geïntegreerd met de productie- en consumptieketen waardoor verlies aan grond-, bouw- en brandstoffen wordt geminimaliseerd. Het idee van de circulaire economie is zowel abstract als pragmatisch, simpelweg omdat het experts op elke plek in de kringloop verbindt, of deze zich nu bevinden in de productie-, de consumptie- of de afvalfase. Het concept heeft zoveel verbeeldingskracht dat het direct onderling begrip en bereidheid tot samenwerking creëert. De visie op onze duurzaamheidsrol hangt nauw samen met de ontwikkeling en het uitvoeren van de Europese afvalwetgeving. En heeft zowel een economische als een milieu-invalshoek. Dit blijkt onder meer uit de studie Implementing EU Waste Legislation for Green Growth die begin 2012 door de Europese Commissie werd gepubliceerd. Deze studie geeft aan dat door optimale uitvoering van deze EU-wetgeving Europa 72 miljard euro per jaar kan besparen en tot een omzetstijging van 42 miljard euro kan leiden voor de afvalsector. Bovendien zal het volgens deze studie tot 2020, 400.000 nieuwe banen opleveren. Ten tweede is Europese afvalwetgeving een van de bouwstenen onder de Europese klimaatdoelstelling om in 2020 de broeikasgassen met 20 procent te hebben verminderd (ten opzichte van 1990). Het is vanwege het bovenstaande dat afvalmanagement hoog op de politieke agenda staat. En waarom SITA toegevoegde waarde kan leveren voor klanten, milieu en samenleving. Met de Europese Commissie deelt SITA de mening dat een sterke focus op het bereiken van grotere Resource Efficiency zowel een noodzaak als een kans is. Het maatschappelijke debat hierover werd in 2011 geïnitieerd door Resource Efficiency als een van de zeven ‘flagship initiatives’ van de Europese strategie 2020 te lanceren. Hiermee onderstreept de EU het besef dat duurzame groei alleen mogelijk is als we efficiënt omgaan met natuurlijke hulpbronnen en de uitstoot van CO2 minimaliseren. Het behoeft geen betoog dat SITA dit initiatief ondersteunt en toejuicht dat vanuit de Europese politiek wordt ingezet op efficiencyverbetering van de productieketen. SITA wijst daarbij op het belang van stimulering en facilitering van de markt voor secundaire grondstoffen en het handhaven van bestaande (afval)wet- en regelgeving.
1.5 Ethiek en waarden Ethiek Het succes van onze organisatie hangt in hoge mate af van het vertrouwen van onze klanten, de overheid, onze werknemers en alle andere belanghebbenden in SITA. Het kost veel tijd en moeite een goede reputatie op te bouwen, maar is het gemakkelijk deze weer te verliezen. Mede daarom moet een duurzaam SITA ook een duidelijk ethisch richtsnoer hebben.
8
Ethiek binnen SITA en in onze relaties met externen kreeg in het jaar 2012 een nieuwe impuls door de ontwikkeling en verspreiding van een Toolbox Ethiek. In deze presentatie worden de vier centrale waarden van SITA (zie onder) en onze basisprincipes aan de hand van enkele voorbeelden uitgewerkt. Periodiek staat ‘ethiek en werk’ op de agenda van het managementoverleg.
duurzaamheidsverslag 2012 sita nederland Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management Bijlagen
Een aantal malen werd in 2012 een geval van onethisch gedrag gemeld en onderzocht. In enkele gevallen leidde dit tot disciplinaire maatregelen en soms tot het ontslag van de betrokken medewerker. In de komende jaren zal de toenemende aandacht voor ethiek binnen het werk verder worden vertaald in concrete acties en maatregelen. Waarden De vier waarden die bij SITA en haar moederbedrijf SUEZ ENVIRONNEMENT hoog worden gehouden, zijn gedrevenheid, betrokkenheid, durf en verbondenheid. Gedrevenheid: Medewerkers van SITA zijn gemotiveerd, ook in economisch onzekere tijden of tijdens grote drukte. Daarbij werken we zo efficiënt mogelijk om onze afspraken na te komen. Betrokkenheid: SITA is de samenleving van dienst door afval in te zamelen en te verwerken. Deze taak oefenen we uit met respect voor de omgeving. We gaan verantwoord om met de afvalstromen en ons leefmilieu. En we zorgen voor de veiligheid van onze medewerkers én derden. Durf: Bij SITA gaan we lastige situaties niet uit de weg. We kijken altijd of het op een andere manier beter kan. Dit betekent ook dat we ruimdenkend zijn en open staan voor nieuwe dingen en veranderingen. Verbondenheid: Ook verbondenheid is voor SITA belangrijk. Met partners op wie wij kunnen bouwen en die op ons kunnen bouwen. We werken op basis van vertrouwen, handelen loyaal, open en transparant. Samen halen we betere resultaten waardoor de binding toeneemt.
9
2. SITA NEDERLAND
duurzaamheidsverslag 2012 sita nederland Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
2.0 SITA in Nederland SITA is een full service afvalmanagementbedrijf en actief in de gehele keten van inzameling, recycling- en (energetische) verwerking van veel verschillende soorten afval. Kenmerkend is onze lokale aanwezigheid in combinatie met uitgebreide kennis, expertise en een sterk internationaal netwerk. Het hoofdkantoor bevindt zich in Arnhem. Voor SITA in Nederland werken 2.145 medewerkers. De onderneming wordt aangestuurd door de Country Board, die wordt voorgezeten door Wieger Droogh, Algemeen Directeur. In de Country Board wordt onder meer het strategische en het tactische beleid bepaald en is er speciale aandacht voor de prestaties over de gehele keten. Organisatiewijziging Begin 2013 heeft de onderneming een organisatiewijziging ondergaan. Doel hiervan is de slagvaardigheid te vergroten en de eenduidigheid, efficiency en uniformiteit van werken te verbeteren. Minstens zo belangrijk was het realiseren van een efficiëntere verhouding tussen overhead en operations. De meest in het oog lopende organisatiewijziging is dat SITA Nederland nu werkt vanuit twee regio’s (voorheen waren dit er vijf): SITA Regio Noord en SITA Regio Zuid. Elke regio heeft haar eigen directieteam, waarbinnen de inzameling, en op- en overslag van afvalstromen worden georganiseerd. Deze Regio’s vormen met een drietal Operational Units het organisatie-onderdeel Operations. De Operational Units betreffen Processing (waarbinnen de sorteer- & be-en -verwerkingsactiviteiten vallen), Inzameling Gevaarlijk Afval (IGA) en Riool Services. Naast het onderdeel Operations en de verschillende supportafdelingen kent SITA Nederland de onderdelen Sales & Marketing, Fleet & Logistics en Waste Flow Management (WFM). De laatste heeft de afzet van alle afvalstromen als kernactiviteit, op papier en kunststof verpakkingsafval na. De afzet van papier is de taak van SITA Paper Recycling and Trading (SPRT). De stroom kunststof verpakkingsafval wordt wel door SITA ingezameld en gesorteerd, maar afgezet door Nedvang. WFM faciliteert zowel Operations door monostromen te bundelen en de beste toepassings- of verwerkingsopties te kiezen. In het hoofdstuk Waste Flow Management, krijgt u een inzicht in de aanpak van een aantal stromen.
11
duurzaamheidsverslag 2012 sita nederland Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
SITA NEWS General Manager SITA Nederland Communicatie
Juridische Zaken
HSE
Finance
Projecten
HR Inkoop
Operations
Sales & Marketing
Fleet & Logistics
Waste flow Management
Regio Noord
Marketing
National Logistics
Waste flow managers
Regio Zuid
Overheden
Project Management
Processing
Telesales
Fleet
Inzameling gevaarlijk afval
National Sales
Riool
Tender office
Transport
ReEnergy
Treatment
SITA NEWS SITA Nederland is een zelfstandige onderneming maar werkt op verschillende fronten nauw samen met zusterondernemingen in omringende landen. Dat geldt bijvoorbeeld voor SITA Groot-Brittannië voor de import van afval voor energieopwekking, maar in het bijzonder voor SITA Duitsland en SITA België/Luxemburg. Met de laatste vormen we SITA NEWS (SITA Northern Europe Waste Services).
12
duurzaamheidsverslag 2012 sita nederland Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
2.1 Prestaties in 2012 Gezien de economische omstandigheden heerst er tevredenheid over de prestaties van SITA Nederland in 2012. De onderneming blijkt zich goed staande te houden, terwijl de concurrentie hevig was. De hoeveelheden afval daalden en de tarieven staan, als gevolg van overcapaciteit bij verwerking, onder druk. De omzet nam enkele procenten af, het rendement daalde sterker. De aandacht voor klanten resulteert in grote loyaliteit, terwijl de kostenbeheersing maakt dat we concurrerend kunnen zijn. De aanpassingen van de organisatiestructuur (eind 2012 en begin 2013) zijn binnen de onderneming goed gevallen en worden voortvarend opgepakt. Hoewel het nog te vroeg is om hiervan de resultaten te concretiseren, is een eerste aanzet gegeven voor een cultuurverschuiving, die de profilering van SITA als een pro-actieve, klantgerichte dienstverlener verder zal versterken. Net als in 2011 hebben we onze marktpositie weten te versterken. Zo groeide ons klantenbestand wederom, zowel in de overheidssector, als met (grotere) ondernemingen en instellingen. De grote inspanningen op het gebied van sales werpen daarmee hun vruchten af. Zo verwierven we het contract voor de verwerking van het restafval van de zogenoemde ROVA-gemeenten (12 gemeenten in de regio IJssel-Vecht). Ook wist SITA het inzamelcontract met de gemeente Arnhem voor zes jaar te verlengen en neemt SITA voor Rheden en Westervoort het management van het afvalbrengstation voor haar rekening. In 2012 kwamen we met Enexis overeen om gedurende vier jaar het afvalmanagement over te nemen. Enexis is beheerder van het energienetwerk in Noord-, Oost- en Zuid-Nederland en heeft een stevige duurzame ambitie. Wat duurzaam afvalmanagement betreft, koos het bedrijf voor SITA. Vermeldenswaard is ook de uitbreiding van onze dienstverlening voor Scania. Voor deze producent van zware bedrijfsauto’s hadden we al sinds 2003 de verantwoordelijkheid gekregen voor de inzameling en verwerking van het bedrijfsafval en het gevaarlijk afval. In 2012 kwam daar het sorteren en volledig hergebruik van verpakkingsmateriaal dat vrijkomt bij de productie van 140 trucks per dag, bij. In de verwerkingsketen namen we ook een stevigere positie in. Dat geldt onder meer voor de markt voor oud papier, maar ook voor die van kunststof verpakkingsafval en voor de opwekking van energie uit afval. Met onze sorteerinstallatie voor kunststof verpakkingsafval in Rotterdam hebben we een vooraanstaande positie in de markt voor kunststof verpakkingsafval, mede veroorzaakt door de uitstekende prestaties van deze installatie. Hetzelfde geldt voor de AfvalEnergieCentrale in Roosendaal; de beschikbaarheid van deze nieuwe installatie is in 2012 zeer groot geweest, evenals de hoeveelheid geleverde energie. Ook andere operationele aspecten gaan goed. Het project SAP is nagenoeg afgerond. De verwachting is dat we hier in 2013 de vruchten van gaan plukken. Dit zowel in de zin van efficiency als in de mate waarin we kunnen beschikken over managementinformatie waarmee stromen én de onderneming kunnen worden aangestuurd. SITA investeerde in de afgelopen jaren veel in veiligheid, gezondheid en milieu. Met name de inzet op veilig en zuinig rijden is in de onderneming breed ondersteund en de participatie onder medewerkers is groot. De besparing in kosten en met name brandstof is noemenswaardig. Ook op het gebied van veiligheid is de laatste jaren sprake van een positieve trend.
13
duurzaamheidsverslag 2012 sita nederland Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
2.2 Kernindicatoren SITA Nederland
2012
2010
Netto omzet (miljoen euro)
468,9
478,1
464,0
EBITDA
57,0
65,5
55,5
Aantal medewerkers
2.145
2.263
2.220
5,0
4,8
5,3
Fatale ongevallen eigen personeel
0
0
0
Fatale ongevallen (derden)
0
1
2
Ongevallen met verzuim
41
39
61
Ongevallen zonder verzuim
52
51
43
AFR (frequentiegraad ongevallen)
10,2
9,4
14,9
ASR (ernstgraad ongevallen)
0,32
0,27
0,47
Waterverbruik (m³)
90.000
109.000
93.000
Electriciteitsverbruik (MWh)
43.689
38.597
21.000
Gasverbruik (m³)
959.960
1.613.010
2.417.000
Dieselolie (incl. rode diesel en leaseverbruik) in miljoenen liters
19,7
21,8
20,0
Brandstofverbruik transport inhuur in miljoenen liters
2,3
2,1
1,8
Ingezamelde/ontvangen hoeveelheid (niet gevaarlijk) afval van bedrijven (kton)
2.078
1.916
1.937
Ingezamelde/ontvangen hoeveelheid (niet gevaarlijk) afval van huishoudens (kton)
625
797
718
Ingezamelde/ontvangen hoeveelheid gevaarlijk afval (kton)
145
163
151
Ziekteverzuim (%)
14
2011
Bijlagen
duurzaamheidsverslag 2012 sita nederland Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
2.3 Doelstellingen Voor 2012 had SITA Nederland zich een aantal (hoofd)doelstellingen gesteld. De economische omstandigheden vormen de belangrijkste oorzaak van het niet realiseren van een aantal hiervan. Realisatie doelstellingen 2012 Doelstelling
Wel/niet gerealiseerd
Toelichting
Stijging van de omzet
x
Omzet is licht gedaald
Optimalisatie (fine tuning) van de organisatie
√
Organisatiestructuur is aangepast
Verbetering van klantenmanagement door 95% van alle klachten binnen 5 dagen op te lossen
x
Snelheid klachtenafhandeling blijft achter
Versterken van onze online dienstverlening
√
Customer portal operationeel, internet verkoop en digitaal factureren uitgebreid
Afronding van de implementatie van SAP in alle bedrijfsonderdelen
√
Een AFR (accident frequency rate) van 10,9 en een ASR (accident severity rate) van 0.35
√
Zie hoofdstuk Veiligheid
Continuering van het project Veilig Rijden
√
Zie hoofdstuk Veiligheid
Drie productcases in het kader van het bouwen aan de circulaire economie
√
Fastprint Eco
√
Aanpassing van flacons van drie producenten ten bate van betere sortering in installatie kunststofverpakkingsafval
Retourlogistiek bij Scania Introductie Cup2Paper bij onder meer klant Alliander Toepassing van EcoDesign bij ten minste drie klanten
Ontwikkeling van nieuwe, duurzame √ logistieke oplossingen en concepten
15
Twee LNG voertuigen, twee CNG voertuigen en ingebruikname van een prototype hybride inzamelwagen
duurzaamheidsverslag 2012 sita nederland Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
Doelstellingen voor 2013 SITA Nederland heeft zich voor 2013 onder meer als hoofddoelen gesteld: Een duurzaam financieel resultaat Stijging van de omzet, zowel door de werving van nieuwe klanten als door nieuwe opdrachten van bestaande klanten; Optimalisatie van de organisatie Optimalisatie (fine tuning) van de organisatie, zodanig dat we ons instellen op onzekerheden in de markt, inspelen op ontwikkelingen in markt en samenleving en adequaat kunnen reageren op uitdagingen die daarbij worden gesteld. Waardoor SITA op lange termijn haar groei en resultaten borgt en haar koppositie behoudt. Klanten: Verhogen klanttevredenheid naar 7,7 procent Verdubbelen van het aantal klanten dat digitaal wordt gefactureerd Minder contractopzeggingen (10% minder) Medewerkers: Opstarten pilot met Wajongers Een AFR van max. 9,9 en een ASR van max. 0,33 Reductie AFR uitzendkrachten met 20 procent ten opzichte 2012 Milieu: 5 procent energiebesparing 20 procent CO2-reductie in 2014 ten opzichte van 2009
2.4 Country Board De dagelijkse leiding van SITA Nederland is in handen van de Country Board. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Wieger Droogh, Algemeen Directeur Martin van Tuyl, Directeur Operations Auke van Stralen, Directeur Sales & Marketing Roger Versluis, Directeur Fleet & Logistics Nout van Kempen, Directeur Waste Flow Management Mario Toepoel, Hoofd Juridische Zaken Marco Rietveld, Directeur Finance Freek Bakker, Directeur Human Resources
2.5 Moederonderneming SITA Nederland maakt deel uit van het wereldwijde milieu concern SUEZ ENVIRONNEMENT. Van de omzet in afvalmanagement (6,5 miljard) van SUEZ ENVIRONNEMENT is ruim 7 procent in 2012 gerealiseerd door SITA Nederland. Omzetverdeling 2012 SUEZ ENVIRONNEMENT Water Europa Afval Europa Internationaal
16
29 % 43 % 28 %
SUEZ ENVIRONNEMENT is voor het vierde achtereenvolgende jaar opgenomen in the Dow Jones Sustainability Index World and the Dow Jones Sustainability Index Europe vanwege de corporate -, sociale - en milieuprestatie, alsmede op het terrein van governance.
duurzaamheidsverslag 2012 sita nederland Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
De Dow Jones Sustainability Indexes vermeldt de 250 best presterende ondernemingen op het gebied van duurzaam/maatschappelijk verantwoord ondernemen. Hiervoor worden jaarlijks de 2.500 grootste, beursgenoteerde ondernemingen in de wereld geëvalueerd.
2.6 Onze dienstverlening SITA Nederland is actief op bijna alle schakels van de afvalketen en richt zich op vele doelgroepen in onze samenleving: huishoudens, overheden, ondernemingen, maatschappelijke instellingen en andere organisaties. De inzameling en standaarddiensten voor niet-gevaarlijk afval worden door SITA uitgevoerd vanuit zo’n veertig vestigingen, verspreid over het land. Het gaat dan om de inzameling van: • Huishoudelijke afvalstromen, zoals groente-, fruit- en tuinafval, papier en karton, glas, kunststof en restafval, van 545.000 huishoudens; • Bedrijfsafval van zo’n 80.000 bedrijven en andere organisaties, variërend van monostromen (zoals papier en karton, keukenafval, oliën en vetten, folies, hout, metalen, autobanden en incontinentiemateriaal) tot gemengd bedrijfsafval, bouw- en sloopafval en gevaarlijk afval. SITA adviseert klanten over preventie en vervolgens over de mogelijkheden om afval zo doeltreffend mogelijk aan de bron te scheiden. Bronscheiding maakt dat afvalstromen zo schoon mogelijk weer terug kunnen worden gebracht in de productieketen, al dan niet na bewerking. Ingezameld afval wordt zoveel mogelijk gerecycled of geschikt gemaakt voor recycling. Naast de advisering over preventie en (bron)scheiding stelt SITA haar kennis en ervaring over de hergebruiksmogelijkheden van stromen beschikbaar. Het zorgt ervoor dat SITA in toenemende mate intensief contact heeft met experts op het gebied van industrieel ontwerp, materiaalgebruik, productie en processen en distributie. Een gevarieerd scala aan vragen komt hierbij aan de orde, zoals over de mogelijkheden om materialen te kiezen die goed kunnen worden teruggewonnen, al dan niet via bronscheiding en/of sortering. Steeds vaker gaat het ook over de toepassing van vernieuwde grondstoffen. Kan afval niet worden hergebruikt of gerecycled, dan wordt het verwerkt in een van onze eigen AfvalEnergieCentrales of die van derden, waarbij zoveel mogelijk energie wordt teruggewonnen en nuttig toegepast via electriciteit- en/of warmtelevering. Stromen die niet kunnen worden gerecycled of verbrand, worden aangeboden bij stortplaatsen. Storten gebeurt in Nederland nog maar minimaal. Het past in ons beleid om storten te minimaliseren. Specifieke diensten en concepten Naast de inzamel- en verwerkingsdiensten biedt SITA klanten met bedrijfsafval nog verschillende andere diensten en concepten. Deze worden aangeboden in de vorm van een basispakket waarvan het merendeel van de klanten met bedrijfsafval gebruik maakt. Voor klanten met speciale behoeften en/of stromen ontwikkelen we dienstverlening op maat. Concepten voor (specifieke) stromen zijn: Total Waste Services: voor grote ondernemingen of complexe industrieën neemt SITA de volledige zorg met betrekking tot afval over. Het concept gaat uit van het idee dat SITA niet alleen het afval, maar ook alle aspecten er omheen uit handen van de klant neemt. Van reductie en scheiding tot inzameling en verwerking van reguliere en specifieke stromen, inclusief de zorg voor veiligheid, registratie, administratie etc.; • Voor Scania heeft SITA de dienstverlening uitgebreid naar een Total Waste Service-niveau. De uitbreiding betreft het sorteren en volledig hergebruiken van verpakkingsmaterialen die vrijkomen bij de productie van ruim 140 trucks per dag op de vestiging van Scania in Zwolle. SITA verzorgde al sinds 2003 de totale inzameling en verwerking van het bedrijfsafval en gevaarlijk afval van de vrachtwagenproducent. • Pallets en ander verpakkingsmateriaal worden met een speciaal ontwikkelde sorteermachine ter plekke gesorteerd, gedemonteerd en verpakt. Vervolgens worden de pallets en verpakkingsmaterialen teruggeleverd aan de leveranciers van de truckonderdelen die deze volledig hergebruiken. De pallets worden opnieuw bepakt met nieuwe vrachtwagenonderdelen en bij Scania aangeleverd. Deze nieuwe dienst resulteerde in dertig arbeidsplaatsen voor SITA-medewerkers bij Scania.
•
17
duurzaamheidsverslag 2012 sita nederland Inleiding
SITA Nederland
Strategie
• • • • • • •
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
DataZeker: een volledig gesloten logistiek systeem voor de inzameling en de verwerking van vertrouwelijke datadragers; VetTotaal: een compleet pakket voor het reinigen, ledigen, beheer en onderhoud van vetafscheiders; MonoFolie: een systeem voor de gescheiden inzameling van herbruikbare verpakkingsfolies; GAST-wagen: een multifunctioneel voertuig voor het inzamelen van diverse soorten gevaarlijk afval die vrijkomen in een garage of onderhoudsbedrijf; RioolTotaal en KolkenTotaal: concepten voor reiniging en beheer van respectievelijk riolen en kolken; Molok: een concept voor ondergrondse afvalcontainers; Inzameling monostromen, steeds vaker in de vorm van een one-stop service.
Zorgsector Sectorspecifiek is de dienstverlening aan de zorg: ziekenhuizen, laboratoria en andere zorginstellingen. Deze organisaties vergen een geoptimaliseerde gescheiden inzameling die rekening houdt met bijvoorbeeld besmettingsrisico’s maar ook met ethische aspecten. SITA ondersteunt deze inzameling en verwerking onder meer met diverse voorlichtings- en instructieactiviteiten voor medewerkers van zorgorganisaties. Gevaarlijke afvalstoffen Voor gevaarlijke afvalstoffen beschikt SITA over SITA Ecoservice Treatment in Almelo waar diverse gevaarlijke afvalstoffen in de eigen installaties worden bewerkt, zo mogelijk voor hergebruik. Zo worden oplosmiddelen via destillatie gezuiverd en opnieuw toepasbaar gemaakt. (Meer informatie vindt u op pagina 65) Voor de inzameling en het transport van gevaarlijke afvalstoffen is de gespecialiseerde Operational Unit SITA Inzameling Gevaarlijk Afval (IGA) de aangewezen marktpartij. Dit onderdeel heeft locaties in Veendam, Gorinchem en Maastricht. Papier en Karton SITA Paper Recycling and Trading (SPRT) is een van de grootste oud papierondernemingen in de Benelux en Duitsland. SITA SPRT verzamelt, bewerkt en recyclet papier en kunststoffen (uitgezonderd kunststof verpakkingsafval) op verschillende verwerkingslocaties in Duitsland, Nederland en België. In het hoofdstuk Waste Flow Management is te lezen op welke wijze dit onderdeel zorgt voor vernieuwde toepassing. SITA Riool Services is specialist op het gebied van het reinigen, ledigen en inspecteren van riolen, kolken en vetafscheiders. Dit onderdeel maakt gebruik van moderne technieken zoals GPS en camera’s om haar werk efficiënt te kunnen verrichten. SITA Riool Services werkt vanuit zeven locaties verspreid over het land.
SITA ReEnergy heeft een moderne AfvalEnergieCentrale met R1 status (status van nuttige toepassing) in Roosendaal. De installatie levert electriciteit aan het openbare net (en voor eigen gebruik) en warmte aan een nabijgelegen kassencomplex. De nieuwe installatie werd in oktober 2011 officieel geopend. Sorteerinstallatie In Rotterdam beschikt SITA over een moderne sorteerinstallatie voor (Nederlands) kunststof verpakkingsafval. SITA heeft deze installatie ontwikkeld en in gebruik genomen, specifiek voor het afval dat in het kader van producentenverantwoordelijkheid door het verpakkende bedrijfsleven wordt teruggenomen. In het hoofdstuk Waste Flow Management is te lezen op welke wijze dit onderdeel zorgt voor vernieuwde toepassing.
18
duurzaamheidsverslag 2012 sita nederland Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
2.7 Certificering en audits Certificering Vestigingen waar we afvalstoffen op- en overslaan en verwerken, zijn alle gecertificeerd volgens ISO 14001 (milieuzorg). Alle operationele onderdelen die extern werken (buiten de eigen vestigingen) zijn voor veiligheid gecertificeerd volgens VCA**. Alle activiteiten van SITA in Nederland zijn bovendien gecertificeerd volgens ISO 9001 (kwaliteitszorg). SITA Paper Recycling and Trading (SPRT) beschikt daarnaast over: • het certificaat CA+ (borging vernietiging vertrouwelijk materiaal); • de OPK 2011 (erkenningsregeling Oud Papier & Karton); • SITA Riool Services beschikt over de BRL-K10014 en -15 certificaten voor het reinigen en inspecteren van riolen. Onze vestiging in Schiedam (SITA EcoService) beschikt over: • de certificaten BRL-SIKB 7000, 7001 en 7002 (Bodemsanering); • BRL-SIKB 1000, protocol 1001 (Monsterneming voor partijkeuringen); • BRL-9335 (Kwalificatie partijen grond voor KOMO- of NL BSB productcertificaat). • Tot slot heeft de SITA Inzameling Gevaarlijk Afval-vestiging in Maastricht diverse tankreinigingscertificaten. Audits Jaarlijks vinden binnen SITA verschillende audits plaats. Dit betreffen met name financiële audits, operationele audits en audits op het gebied van veiligheid, arbo en milieu. Audits worden uitgevoerd door interne auditors vanuit SITA en/of SUEZ ENVIRONNEMENT, of door derden.
19
3. STRATEGIE
duurzaamheidsverslag 2012 sita nederland Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
3.0 SITA heeft ambitie met én voor klanten In de Inleiding hebben we onze duurzaamheidsvisie beschreven. Parallel daaraan, en in samenhang, heeft SITA een heldere visie op de rol die ze ambieert voor klanten. Onze klanten ervaren dat de druk op hun activiteiten, en daarmee hun prestaties en bijdragen, toeneemt. Dit is een gevolg van verschillende trends, zoals de toenemende grondstoffenschaarste waardoor prijzen stijgen, en zelfs de toegang tot grondstoffen wordt bemoeilijkt. Gelijktijdig wordt wet- en regelgeving complexer; behalve rond afval ook op het vlak van energie, klimaat, producten en producentenverantwoordelijkheid. Bovendien zorgt verdergaande digitalisering er voor dat mensen beter willen worden geïnformeerd, en zich beter kunnen organiseren. Dit heeft tot gevolg dat klanten zich meer moeten inspannen om transparant te communiceren. Als gevolg daarvan verwachten klanten dat SITA op haar beurt transparant is over de strategie, tactiek en haar handelen, in het bijzonder met betrekking tot het management. Ook dat zij transparant is over de verwerking van haar stromen. Onze klanten mogen er op rekenen dat we hierin consistent opereren en dat we duurzame (inkoop) keuzes maken. Maar onze ambitie met klanten reikt verder: • We willen onze bijdrage leveren aan het voldoen aan wet- en regelgeving; • Vanuit integraal ketenbeheer ondersteunen we bij het verkrijgen van grond-, brand- en bouwstoffen; • We helpen om emissies in de keten te verminderen; • We adviseren over afvalmanagement om kosten in de keten te reduceren; • We vergroten efficiency in het verbruik van grondstoffen door meer waarde uit afval te halen en door de hele keten (productie-, consumptie- en afvalfase) in ogenschouw te nemen. Anders gezegd: door onze afvalmanagementactiviteiten leveren we een belangrijke bijdrage aan de inspanningen van onze klanten op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen, duurzaamheid en winstgevendheid.
21
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
3.1 Onze inzet op hoofdlijnen SITA wil de voorkeurs-dienstverlener voor afvalmanagement zijn en een betrouwbare partner blijven in de keten van grond-, bouw- en brandstoffen. Als basis hiervoor hanteren we het concept van de circulaire economie. Dit gaat ervan uit dat kringlopen van afzonderlijke stromen in de dagelijkse praktijk worden gerealiseerd. Gelijktijdig streven we naar efficiëntere en dus duurzamere processen, zowel in onze eigen onderneming als die bij onze klanten. Alles bij elkaar kiezen we voor oplossingen, waarin profit, planet en people volledig samengaan; een keuze die moet zorgen dat we duurzamer en economisch sterker uit de crisis tevoorschijn zullen komen. Een strategie, ontwikkeld op basis van een heldere visie op duurzaamheid en rollen als dienstverlener en marktpartij, biedt houvast in de huidige tijd waarin economische onzekerheid dagelijks wordt ervaren. Gelijktijdig moet die economische onzekerheid worden meegenomen in de strategie- en scenario-ontwikkeling. Fundamenteel hierin is dat de markt zich in een transitiefase bevindt. Terwijl we ons ontwikkelen naar een circulaire economie, zullen op (middel)lange termijn rollen en activiteiten veranderen. Op langere termijn willen we onze marktpositie versterken. Belangrijk hiervoor is dat we onze brede dienstenportfolio in samenwerking verder ontwikkelen en gebruik maken van onze lokale aanwezigheid. Onze ambitie om klanten te ondersteunen bij hun verduurzaming, begint bij onze eigen ontwikkeling en positionering. Als afvaldienstverlener (service provider, dicht bij de klant) én als leverancier van grond-, brand- en bouwstoffen (resource provider) is regie over de waardeketen van groot belang; ons inziens moet de inzet van SITA gericht zijn op het vergroten van terugwinnen van materialen uit verschillende afvalstromen, zoals verpakkingen in algemene zin (waaronder papier, kunststof, hout, glas, metaal), geselecteerde gevaarlijk afvalstromen, brandbaar afval en confidentiële datavernietiging (DataZeker). Hierom streeft SITA naar voldoende kritische massa en controle over herbruikbare materialen, zelfstandig of in samenwerking met partners. Primair kiezen we voor bronscheiding omdat dit de beste garantie geeft op recycling van zo hoogwaardig mogelijk herbruikbare grondstoffen. Dit is van belang omdat vernieuwde grondstoffen meer en meer aan kwaliteitsspecificaties moeten voldoen. Ook onze sorteerinstallaties dienen tot het topsegment van de markt te behoren om uit het afval te halen wat er in zit. Onderdeel van onze inzet zijn onze AfvalEnergieCentrales (AEC) die tot de meest energie-efficiënte van de sector behoort. Om dit te blijven, is het de bedoeling de AEC’s een aanjagende en centrale rol te laten vervullen in zogenaamde energy valleys. Hierbij wordt onder meer de opgewekte energie in de installaties maximaal benut voor lokale toepassingen. Behalve op de duurzame verwerking van de stromen van klanten, richt SITA zich op: • het ontwikkelen van dienstverlening waarbij we onze klanten helpen duurzaam te ondernemen, onder meer door betrokken te zijn bij Ecodesign-initiatieven. Cup2Paper en Fastprint Eco zijn hier enkele voorbeelden van; • Duurzame nichemarkten die we samen met klanten ontwikkelen: specifieke stromen of services voor specifieke klanten waar onze expertise en installaties toegevoegde waarde hebben; • het ontwikkelen van e-business, aansluitend bij de verwachtingen en behoeften van klanten; • optimalisering van de IT-infrastructuur omwille van slagvaardigheid, (kosten)efficiency en informatiebehoefte van onze klanten; • het verbeteren van onze flexibiliteit en ons aanpassingsvermogen, zowel in de zin van onze activiteiten als bij onze medewerkers; • de zorg voor een veilige en gezonde werkomgeving, dit onder het motto: ‘we werken veilig, of we werken niet’.
22
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
3.2 Strategie in de praktijk Strategie krijgt pas waarde als deze in praktijk wordt gebracht en wordt omgezet in concrete acties of activiteiten. Wij volgen allereerst de visie en richtlijnen voor ons samenwerkingsverband binnen SITA NEWS:
• We geloven dat de enige weg vooruit te vinden is via de circulaire economie; • We ambiëren een evenwichtige positie als dienstverlener en grensoverschrijdende grondstoffenleverancier over de hele waardeketen van afval; • We streven naar een top 3-positie als leverancier van secundaire grondstoffen in onze Noord-Europese regio; • Omdat een zeker volume van, en controle over recycables essentieel zijn: * focussen we op verpakkingen in het algemeen (papier, plastic, glas, metaal, hout),een aantal gevaarlijke afvalstromen, zoals oplosmiddelen alsmede op secundaire brandstoffen en brandbaar afval voor onze AfvalEnergieCentrale en AfvalEnergieCentrales van derden; * is controle over stromen belangrijker dan (zelfstandige) posities op alle schakels in de keten; • Onze installaties, die behoren tot de beste als het gaat om energy efficiency; voorzien van voldoende vollast, • Onze groei-ambities zijn gericht op; * een toename van het volume monostromen dat onder onze controle valt; * een groter marktaandeel met betrekking tot stromen die onder producentenverantwoordelijkheid vallen; * het vergroten van onze marges door te focussen op de juiste combinaties van klantsegmenten en waardeketens, en nieuwe marktsegmenten; • We zullen ons richten op de behoeften van de digitale samenleving; • We bouwen aan ons merk en de beleving van onze merkwaarden; • Als kritische succesfactoren is het cruciaal dat we: * ‘mean and lean’ opereren, maximaal gefaciliteerd door (SAP)-automatisering; * ons perspectief op de commerciële – en de arbeidsmarkt flexibel houden en onze aanpak daarop aanpassen, zeker in deze onzekere tijden; * dat we veiligheid boven alles stellen. In hoeverre we daarin in het afgelopen jaar en de jaren daarvoor zijn geslaagd, valt onder meer te beoordelen via onderstaande toelichting. Papier en karton Om onze positie in de markt van oud papier en karton te versterken, hebben we met enige regelmaat kleine overnames gedaan. Gelijktijdig kwamen we met nieuwe concepten op de markt, zoals DataZeker en Cup2Paper. In 2012 introduceerden we het papier Fastprint Eco: duurzaam, hagelwit papier van een hoge kwaliteit. SITA levert het door haar ingezamelde papier aan een duurzame papierfabriek in Frankrijk, die het gerecyclede papier levert aan PaperlinX en als Fastprint Eco op de markt brengt.
23
Kunststof De in 2011 in gebruik genomen sorteerinstallatie voor kunststofverpakkingsafval heeft ook in 2012 optimaal gefunctioneerd. De productie ligt op een hoog niveau en de belangstelling voor de werking en prestatie van deze installatie is groot, met name ook bij producenten van kunststof verpakkingen. Het is al meermalen voorgekomen dat productontwikkeling en productwijziging van een verpakking werden geïnitieerd, na overleg met adviseurs van SITA over de scheidingsmogelijkheden van de sorteerinstallatie (zie voor voorbeelden het hoofdstuk Waste Flow Management). Kunststof is sinds lang een focusstroom voor SUEZ ENVIRONNEMENT en SITA Nederland; zo zamelt de SITA al jaren monofolies in voor hergebruik en zijn we vanaf de eerste beleidsvorming betrokken bij de gescheiden inzameling van kunststofverpakkingsafval. Dit is omwille van business én vanwege duurzaamheid. Ook in de toekomst willen we onze positie in de keten van verpakkingsafval verder verbeteren, en zowel de inzameling maximaal faciliteren, als onze positie met betrekking tot sortering, bewerking en vermarkting van de diverse afvalstromen verder uitbouwen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de inzameling, sortering en recycling van drankenkartons. Vanaf 2015 zal er een verschuiving plaatsvinden in het kader van de producentenverantwoordelijkheid. Vanaf die datum zullen gemeenten verantwoordelijk zijn voor de regie in de keten. SITA zal daarom voor de betreffende afvalstromen de gemeenten en intergemeentelijke samenwerkingsverbanden gaan ondersteunen en adviseren bij het ontwikkelen van deze taak.
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
Energie uit afval De AfvalEnergieCentrale (AEC) SITA ReEnergy in Roosendaal werd in 2011 officieel geopend en blijkt optimaal te presteren; de installatiebeschikbaarheid is groot, hetgeen ook geldt voor de AEC EVI nabij Coevorden, waarin we participeren. Die hoge capaciteit van de installaties hebben we in 2012 ook volledig kunnen benutten door afval van onze zusteronderneming uit Groot-Brittannië, waar een tekort aan verbrandingscapaciteit bestaat. De milieubalans hiervan is gunstig, en dat geldt ook voor de winst- en verliesrekening. Tegenover de kosten en CO2uitstoot van het transport staan het vermijden van ongewenste stort in Groot-Brittannië en de energieopwekking die opbrengsten genereert, zowel in termen van milieu als omzet. SITA ReEnergy werkt aan de voorbereiding van het zogenoemde Climate grid; hierdoor zal de warmte van de AEC worden benut voor warmtelevering aan de nieuwbouwwijk Stadsoevers in Roosendaal. In 2012 introduceerden we het UTURN concept. Binnen dit concept ontvangen klanten GvO’s (Garantie van Oorsprong) voor de groene stroom die ze met hun restafval laten opwekken in de AEC SITA ReEnergy in Roosendaal. De GvO’s zijn elektronische certificaten en in Nederland het bewijs dat electriciteit duurzaam is opgewekt. Ze worden door SITA verkregen, die ze weer doorgeeft aan klanten. Aan de hand van het UTURN-concept kunnen klanten zo hun stroomverbruik vergroenen.
3.3 Ken jezelf en je omgeving SITA inventariseert en evalueert regelmatig, zelfs min of meer op continue basis, de sterkere en zwakkere punten van de organisatie. Met als doel sterkten beter te kunnen benutten en zwakten te verbeteren. Daarnaast monitoren we voortdurend kansen en bedreigingen vanuit de markt. Deze SWOT-analyse (strengths, weaknesses, opportunities en threats), die onderliggend is aan de strategie-ontwikkeling, laat onder meer zien dat SITA een uitstekende uitgangspositie heeft.
24
Sterktes • We bieden een compleet scala aan dienstverlening op het gebied van afvalmanagement; • Onze portfolio aan klanten is breed en divers samengesteld; deze strekt zich uit over profit en non profitorganisaties, grote en kleine klanten, en over verschillende sectoren; • We maken deel uit van het wereldwijd opererende en financieel sterke SUEZ ENVIRONNEMENT; • Terwijl we met SUEZ ENVIRONNEMENT de voordelen van schaalgrootte bieden, bevinden we ons door onze lokale aanwezigheid toch dicht bij de klanten; • We kunnen door lokale aanwezigheid in combinatie met (internationale) schaalgrootte op de grondstoffen- en energiemarkt efficiënt opereren; • We hebben door bundeling van krachten, binnen SITA NEWS (met SITA Duitsland en SITA België/Luxemburg) en met partners, meer invloed op de verwerkingsketen; • Door onze schaalgrootte en internationale verwevenheid: • Kunnen we snel en pro-actief inspelen op gewijzigde wet- en regelgeving; • Beschikken we over ruime kennis van veranderingen in de recyclingmarkt, en kunnen we hier alert op inspelen; • We dragen zorg voor risicospreiding in onze portfolio, waardoor maximale garantie op continuïteit kan worden geboden; • Onze bedrijfsvoering is door standaardisatie en harmonisatie efficiënt ingericht, en verbetert daar nog steeds in; • We hanteren een heldere governance structuur waarmee de onderneming effectief wordt aangestuurd; • We beschikken over deskundige en gemotiveerde medewerkers; • We hebben een sterke positie in de inzamelingsmarkt; • We hebben met SITA ReEnergy Roosendaal, onze participatie in EVI (AEC nabij Coevorden) en de sorteerinstallatie voor kunststofverpakkingen zeer moderne installaties, die ook in de huidige markt concurrerend zijn; • We hebben zeer sterke posities op het gebied van oud papier en andere stromen die vallen onder producentenverantwoordelijkheid; • We kunnen met onze online webapplicaties sneller en eenvoudiger inspelen op de wensen van klanten. Nu SAP volledig is geïmplementeerd, is het fundament gelegd voor verdere interne efficiencyverbetering, verdere digitale dienstverlening aan klanten en verdere data-intelligentie als basis voor verdere differentiatie;
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
• We focussen sterk op kostenbewaking; • We streven er met onze kernactiviteiten naar om zowel onszelf als onze klanten duurzamer, en daardoor competitiever te maken. Ondertussen groeit duurzaamheid nog steeds in de aandacht en behoefte van markt en samenleving. Zwaktes De huidige marktsituatie, met de slechte economische omstandigheden en overcapaciteit bij de Nederlandse AfvalEnergieCentrales (AEC’s), heeft voor SITA het gevaar in zich dat de onderneming ‘stuck in the middle’ raakt. Het is daarom van belang dat we nadrukkelijke keuzes maken voor klanten en aanbod. Hoewel SITA de vollast van de eigen AEC’s goed heeft georganiseerd, en de langetermijncontracten bij AEC’s van derden goed kan nakomen, is de flexibiliteit om te manoeuvreren met stromen afgenomen. We streven naar meer eigendom of controle over stromen waaruit we waarde kunnen genereren voor klanten. Het is hierom wenselijk nog nadrukkelijker - samen met partners - de afvalketen te registreren en te organiseren. Ook blijft het imago en de profilering van SITA achter bij de identiteit en de positie die de onderneming in de markt inneemt. Een krachtigere en duidelijkere profilering is wenselijk; het merk mag verder worden geladen, waarbij onze unieke expertises en successen beter voor het voetlicht kunnen worden gebracht. Kansen • Met ons brede klantenbestand en internationale netwerk hebben we een goede uitgangspositie in de internationale markt van secundaire grond-, bouw- en brandstoffen; • De manier waarop SITA zich inmiddels - over de landsgrenzen heen - heeft georganiseerd en verder zal ontwikkelen, maakt dat goed kan worden ingespeeld op de zich nog steeds ontwikkelende Europese afvalmarkt; • De crisis, de overcapaciteit in de verwerkingsmarkt en de open grenzen zorgen dat de concurrentiestrijd toeneemt. Grote, grensoverschrijdende en kapitaalkrachtige bedrijven, zoals SITA en SUEZ ENVIRONNEMENT, zijn zo gepositioneerd dat ze adequaat op deze ontwikkeling kunnen inspelen. Bijvoorbeeld door klanten van SITA Groot-Brittannië een economisch en ecologisch beter alternatief te bieden voor storten; • SITA geeft met kracht opnieuw invulling aan de relatie met klanten en in klantsegmenten die duurzaamheid in afvalmanagement verder willen ontwikkelen. Partnerschip is hier de kenmerkende houding, en transparantie de voorwaarde. Het doel is klanten te ontzorgen en bij te dragen aan een duurzamere, kostenefficiëntere bedrijfsvoering. En daarmee te bouwen aan een langdurige samenwerking; • We kunnen klanten nog nadrukkelijker ondersteunen bij het naleven van wet- en regelgeving op het gebied van afval, energie en klimaat; • Met onze kernactiviteiten dragen we in belangrijke mate bij aan de EU-doelstellingen voor klimaat en energie. Bijvoorbeeld door inzet van secundaire grondstoffen verder te stimuleren en te faciliteren, en mogelijkheden te ontwikkelen voor de winning van energie uit afval, zoals via warmte-afzet; • Ons netwerk en onze (duurzaamheids)ervaring maken dat SITA adequaat kan reageren of pro-actief kan inspelen op duurzaamheidsvragen vanuit overheden en (grote) klanten; • Door invulling te geven aan de behoefte aan ‘one-stop-shopping’, waarbij meerdere stromen tegelijk worden ingezameld, e-business support, rapportages en transparantie helpen we klanten zowel duurzamer als efficiënter te worden; • Met onze dienstverlening spelen we in op de producentenverantwoordelijkheid rond verpakkingen en andere producten; • Het concurrentieveld is als gevolg van marktomstandigheden turbulent. Verschuivingen doen zich in de markt voor of zijn te voorzien. SITA heeft een stevige positie wat ons tot een solide partner maakt voor klanten en andere spelers.
25
Bedreigingen Daartegenover staat dat we te maken hebben met een aantal dreigingen in de markt. Door de economische crisis is de hoeveelheid afval gedaald, terwijl tegelijkertijd de capaciteit en productiviteit van AfvalEnergieCentrales sterk zijn toegenomen. Verdere overheidsmaatregelen die gericht zijn op afvalpreventie en recycling, zullen de hoeveelheid brandbaar restafval structureel doen afnemen. Dit leidt tot prijsdruk in de markt in het algemeen en in de verbrandingsmarkt in het bijzonder. Herstructurering van de markt lijkt onontkoombaar waarbij de minder milieuefficiënte installaties moeten worden uitgefaseerd. Dit is echter geen uitdaging die SITA autonoom kan sturen.
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
Nieuwe businessmodellen, die aanhaken bij het concept van de circulaire economie, kunnen er voor zorgen dat (afval)stromen langer blijven circuleren (re-use, repair, refurbish, remanufacture) en uiteindelijk ook beter worden hergebruikt als product en uiteindelijk als grondstof. SITA zal hier samen met klanten nieuwe retourlogistiek ontwikkelen en er voor zorgen dat producten gemaakt zijn om gerecycled en hergebruikt te worden. Dit type interactie hebben wij al met klanten rondom onze nieuwe sorteerinstallatie te Rotterdam.
3.4 Ontwikkelingen en problematieken In eerste instantie richt SITA Nederland zich op de situatie binnen het eigen land. Toch moeten trends op de afvalmarkt ook internationaal, in eerste instantie Europees, worden bezien. Dat geldt in het bijzonder voor onze rol als energieproducent en grondstoffenleverancier. Het streven naar de circulaire economie is ons uitgangspunt. Op elke schakel in de keten wil SITA een rol van betekenis spelen. We behandelen elke schakel in de keten. Hieronder is te lezen welke ontwikkelingen en problematieken wij als belangrijkste zien. En hoe SITA hierop inspeelt.
Grondstoffen en productie Ontwikkelingen: grondstof- en energieschaarste, bevolkingsgroei en verstedelijking, eurocrisis en economische onzekerheid in Europa, verschuiving van macht en invloed in de wereld.
26
• De huidige manier van produceren is onhoudbaar. Als gevolg van grondstoffenschaarste en moeilijke toegang tot grondstoffen, stijgen de prijzen en neemt de prijsvolatiliteit toe. Bedrijven organiseren alternatieve sourcing, zoeken naar substituten voor schaarse grondstoffen, richten zich op resource-efficiëntie (efficiënter gebruik van grondstoffen in de hele keten), ontwikkelen nieuwe circulaire economie-modellen en recyclen om grondstoffen terug te brengen in de keten; • Klimaatverandering zorgt voor grote maatschappelijke veranderingen en hogere kosten; • Bedrijven krijgen steeds meer te maken met Europese en nationale regelgeving rond afval, milieu, klimaat, energie en grondstoffen;
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
• Producenten worden verantwoordelijk gesteld voor hun producten in de hele levensfase; • Bevolkingsgroei, verstedelijking en toenemende welvaart op mondiaal niveau leiden tot meer consumptie en versterken de druk op milieu en de vraag naar grondstoffen en energie; • De economische onzekerheid veroorzaakt dalende investeringen en vraagt toenemende efficiency. Samen met verduurzaming leidt dit tot structureel minder aanbod van afval en meer vraag naar secundaire grondstoffen; • Mondiale machtsverschuivingen kunnen leiden tot verdere outsourcing naar opkomende economieën, maar ook tot hernieuwde aandacht voor lokale kringlopen; • Afval terugbrengen als grondstof maakt het speelveld internationaler, waardoor schaalgrootte en een internationaal netwerk belangrijker worden. SITA NL zet daarom in op...
• het hoogwaardig terugbrengen van afvalstoffen als grondstof, vooral via het principe van brongescheiden inzameling en via de levering van secundaire grondstoffen; verduurzaming van energievoorziening; de benutting van de schaal en het internationale netwerk van SITA NEWS. • Meedenken en verder integreren in de keten om te komen tot efficiëntieslagen en waardecreatie bij onze klanten SITA Waste Flow Management draagt daar aan bij door...
• het beheer van afvalstromen: bundelen en sturen naar hoogwaardige be-/verwerkingsopties van SITA en van partners en het ‘traden’ in internationale context. • brandbaar, niet-recycleerbaar afval aan te leveren voor benutting in AfvalEnergieCentrales. SITA Processing draagt daar aan bij door...
• het sorteren en recyclen van monostromen en verpakkingen tot diverse kwaliteiten voor de industrie of vervolgbewerking; • de (kosten)efficiëntie van onze installaties te vergroten en kwaliteiten (bijvoorbeeld productspecifiek) te maken waar de markt om vraagt; • lokale energy valleys te creëren (SITA ReEnergy); • met producenten aan Ecodesign te werken. Zo hebben we in samenwerking met BioLogical Solutions Cup2Paper ontwikkeld: de duurzaamste wegwerpbeker; kartonnen bekers voorzien van een milieuvriendelijke coating, waardoor ze na gebruik met de bijbehorende inzameldisplay in de oud papierstroom van SITA kunnen worden gerecycled; • samen met PaperlinX Fastprint Eco te lanceren: gerecycled papier, duurzaam, hagelwit papier van een hoge kwaliteit. Productgebruik Ontwikkelingen: grondstof en energieschaarste, bevolkingsgroei en verstedelijking, economische onzekerheid in Europa, vergrijzing, digitalisering van én veranderend consumentengedrag.
• Hoewel consumenten steeds bewuster zijn van duurzaamheid, zijn ze niet snel bereid daar meer voor te betalen. Het ontbreekt vaak nog aan goede en eenduidige informatie over de duurzaamheid van het product dat ze kopen (ecolabels, recyclebaarheid) of het belang van duurzaamheid in het algemeen, en beleidsmatige pricing voor duurzamere producten. Ook zijn voorzieningen, voor bijvoorbeeld afvalscheiding aan de bron, niet altijd optimaal; • Voorlopers onder producenten zullen inspelen op deze trend door Ecodesign te integreren en door klanten te informeren over de duurzaamheidsimpact van producten; • Overheden zijn in deze economisch onzekere tijden terughoudend met het stellen van harde ambities als het gaat om verduurzaming van de samenleving.
27
SITA speelt hier op in door... • dé referentiepartner te zijn op het gebied van duurzaam afvalstroommanagement. • preferred supplier te zijn voor secundaire grondstoffen;
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
• (meer) waarde te halen uit afval; • het concept Ecodesign onder de aandacht te brengen; • concepten en producten als DataZeker, Cup2Paper en Fastprint Eco te stimuleren; • klanten te informeren over de duurzaamheid van afvalverwerking door de CO2- en de Ecoscan; • te investeren in online support en services; • het SITA Green Label aan te bieden waarmee klanten de CO2-emissies van hun afvalverwerking compenseren • met de opgebouwde specialistische kennis van klanten en klantsegmenten, pro-actief in te spelen op de huidige en toekomstige behoefte van onze klanten. Meer dan ooit wordt door de bedrijfsonderdelen deze strategie vertaald naar klanten... • onder het motto ‘klant centraal’ wordt sinds 2011 intensief gewerkt aan het voorkomen van klachten, het verhogen van de klanttevredenheid, en daarmee het behoud van klanten; • aan de hand van een omvangrijk optimalisatieprogramma wordt gewerkt aan verbeterde sales en accountmanagement en het beter begrijpen van de behoeften van onze klanten. Inzameling afval Trends: • Producenten spelen in op het fenomeen grondstoffenrotonde. Het recyclen om grondstoffen terug te brengen in de keten vraagt allereerst om inzameling van afvalstromen in voldoende kwantiteit en kwaliteit die recycling economisch mogelijk maakt; • Huishoudelijk restafval wordt verder teruggedrongen door de introductie van economische incentives (diftar) of service incentives (omgekeerd inzamelen); • Er ontstaat een nieuwe balans tussen ‘halen en brengen’ van huishoudelijke stromen; • Er is een toename van ondergrondse inzameling (containers) met ICT-toepassingen die bijvoorbeeld een melding geven wanneer ze bijna vol zijn; • Meer afvalstromen gaan onder de producentenverantwoordelijkheid vallen. Daardoor ontstaan nieuwe of grotere markten; • Binnen grote steden is nog veel perspectief voor optimalisering van inzameling aan de hand van stedelijkheidsklassen; • In stedelijke gebieden verduurzaamt de afvalinzameling gestaag: schonere motoren, schonere brandstof en toenemend alternatief transport, als vervoer met (kleinere) elektrische voertuigen; • Retourlogistiek met andere stromen wordt in toenemende mate verkend. Op deze ontwikkelingen speelt SITA in door... • verdergaande efficiëntie te realiseren, onder meer aan de hand van het automatiseringstraject SAP; • consequent te investeren in duurzamere inzameling. Minder brandstof per gereden kilometer spaart het milieu en de kosten; • het principe van bronscheiding ook toe te passen op nichestromen; • een partner te zijn voor gemeenten en intergemeentelijke samenwerkingsverbanden; daarbij inzetten op flexibele samenwerkingsverbanden (in plaats van strikte, rigide afspraken in dienstverleningsovereenkomsten). De toegevoegde waarde van SITA voor deze gemeenten is dat we onze visie, kennis en ervaring, opgedaan in de breedte van onze dienstverlening, kunnen integreren en toepassen. Zo zouden we kunnen ondersteunen bij het ontwikkelen en uitvoeren van afvalbeleid. • zich te mengen in de maatschappelijke discussie rond verpakkingen; • te starten met de implementatie van omgekeerd inzamelen, gericht op het verder faciliteren van het inzamelen van herbruikbare stromen (bijvoorbeeld in Arnhem).
28
Deze strategie wordt concreet via SITA Fleet & Logistics, dat onder meer inzet op... • inzameling 24/7 in gebieden met een 24-uurs economie; • route-optimalisatie en duurzaam fleetmanagement; • vergroting van de verkeersveiligheid; • het ontwikkelen van nieuwe of verbeterde inzamelstructuren; • deelname aan het project Truck van de toekomst met een investering in 2 LNG trucks en 2 CNG trucks; • ontwikkeling van het concept van one-stop collecting, een miniperscontainer met meerdere compartimenten, die met één vrachtwagen opgehaald kan worden. Dit concept reduceert vervoerstromen en stimuleert afvalscheiding. Er is een pilot gestart bij 2 benzinestations;
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
• om klanten te faciliteren, verbeteren we onze e-services. • Reductie van onze CO2-footprint door meer duurzaam vervoer, zowel via water en spoor als via de aanschaf en ontwikkeling van hybride voertuigen en voertuigen op groen gas. Daarnaast beschikt SITA Fleet & Logistics voor mono- of specifieke stromen over innovatieve inzamelmethoden, en ontwikkelt deze. Te denken valt aan vertrouwelijke data, vetten, folies, gevaarlijk afval uit garages en RKG-slibben. Steeds vaker worden deze stromen via one stop shop ingezameld; Sorteren en recycling Trends en ontwikkelingen: • Europa is sterk afhankelijk van grondstoffen van buiten Europa. De verwachting is dat de prijs van primaire grondstoffen blijft stijgen. Meer recycling omwille van behoud van grondstoffen is alleen daarom al vanuit strategisch en financieel oogpunt cruciaal. Vanuit duurzaamheidsoogpunt leidt recycling tot besparing op primaire grondstoffen en CO₂-uitstoot; • Bestaande Europese en nationale afvalwetgeving sturen aan op hogere recyclingdoelen voor zowel huishoudelijk - als bedrijfsafval; • Introductie van ‘einde afval-criteria’ (Europees beleid) maakt dat sommige specifieke stromen, onder voorwaarden, niet meer worden gekenmerkt als afval maar een productstatus verkrijgen. Ze worden daardoor makkelijker verhandelbaar en inzetbaar. Overigens geldt dan in veel gevallen het complexe REACH regime (productwetgeving gericht op chemische stoffen); • Grensoverschrijdend afvalverkeer neemt toe. Ook de duurzame import van voorgesorteerd brandbaar afval zal een structureel karakter krijgen; • Er wordt steeds meer druk op producenten gelegd om de verantwoordelijkheid te nemen voor verpakkingen in de hele levensfase, inclusief de afvalfase. Als specialist met recycling als kernactiviteit speelt SITA hierop in via: • haar strategie die vertaald kan worden als “Volume2Value”: meer waarde halen uit steeds minder beschikbaar afval. Daarvoor wil SITA: • de afvalketen zo goed mogelijk beheersen door (al of niet met partners) controle te hebben over meerdere schakels in de keten en deze te integreren; • een goede prijs-kwaliteit verhouding realiseren voor onze recyclables; • een prominente rol spelen in de grondstoffenmarkt; • kennis over trading (afzet van secundaire stoffen) en risicomanagement verder uit te bouwen; • met expert-partners en klanten betrokken zijn bij innovatie in andere fases in de keten, met Ecodesign als inspiratiebron. • het faciliteren van klanten bij het nemen van hun producentenverantwoordelijkheid voor verpakkingen door; • synergie te zoeken tussen de inzameling en afzet van de stromen; • te werken in partnerships met klanten en ketenspelers. Ook op operationeel niveau investeert SITA in recycling. Dit versterkt onze positie in Nederland. • SITA streeft er naar tot het topsegment van de markt te behoren om in een concurrerende markt succesvol te zijn. Naast de sorteerinstallatie voor kunststof verpakkingsafval in Nederland beschikt de onderneming via haar netwerk over moderne sorteerinstallaties in Duitsland.
29
Verwerking afval Trends: • In het kader van de gereviseerde kaderrichtlijn Afvalstoffen hebben in Nederland alle AfvalEnergieCentrales in 2012 de R1 status verkregen. Deze installaties gelden als energie-efficiënt en kunnen gemakkelijker afval aantrekken vanuit het buitenland; • Noordwest Europa (met uitzondering van Groot-Brittannië) heeft een overcapaciteit aan verbrandingsinstallaties die in de komende 5 jaar nog verder zal toenemen. Dit wordt (mede) veroorzaakt door beleid, dat gericht is op meer materiaalrecycling en afname van restafval als gevolg van economische omstandigheden en verdere verduurzaming bij bedrijven en overheid; • Grensoverschrijdend afvaltransport neemt toe, onder meer via de import van brandbaar afval uit landen waar het anders zou worden gestort;
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
• Storten van afval wordt verder afgebouwd, hoewel in sommige Europese landen nog meer dan 80 procent wordt gestort en de overgang naar recycling daar nog een enorme inspanning vergt; • Verbranden zonder significante energieterugwinning zal naar verwachting verder worden ontmoedigd. Beleidsmatig zal materiaalrecyclage de overhand krijgen. Onze strategie ten aanzien van verwerking concentreert zich op de terugwinning van energie uit afval: • onze AfvalEnergieCentrales zijn modern en efficiënt, hebben de R1 status en liggen geografisch gunstig; • om aanbod voor deze installatie te borgen, geven we hoge prioriteit aan afvalstroommanagement. In dat kader heeft SITA al in 2011 langlopende afspraken gemaakt voor de levering van afval uit Groot-Brittannië; • van AfvalEnergieCentrale wil SITA naar het concept van Energy Valley. Hierbij worden energie of materialen uit de installaties maximaal uitgenut voor lokale toepassingen en zijn ze katalysator van lokale duurzame groei. SITA implementeert de strategie via onder meer: • de nieuwe AfvalEnergieCentrale van SITA ReEnergy. De installatie levert electriciteit aan het openbare net (en voor eigen gebruik) en warmte aan een nabijgelegen kassencomplex. Er wordt gewerkt aan meer warmteafzet, zoals aan de te bouwen wijk Stadsoevers in Roosendaal. • SITA kan ook stromen terug in de kringloop brengen. Bij de verwerkingslocatie in Almelo worden onder andere oplosmiddelen en katalysatoren geregenereerd. • SITA heeft eind 2012 UTURN gelanceerd. SITA zet restafval in de AEC SITA ReEnergy om in (duurzame) electriciteit. Deze electriciteit leveren we via electriciteitsbedrijven, de zogenaamde UTURN, weer aan de klant. Ten bewijze daarvan gelden de Garanties van Oorsprong.
30
4. Sociaal
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
4.o Motto 2013: elkaar aanspreken Als professie is afvalmanagement sinds jaar en dag in ontwikkeling. Er wordt steeds meer gevraagd van medewerkers als het gaat om wet- en regelgeving, om operationele processen en stromen, en om zaken als veiligheid en technische vaardigheden. SITA faciliteert en stimuleert mensen om in deze ontwikkeling mee te groeien. Centraal hierin staat de SITA Academie, waarbinnen tientallen opleidingen worden verzorgd waaraan jaarlijks tussen 1.000 en 1.500 medewerkers deelnemen. Dwars door deze inzet heen is een zichtbare verandering ingezet door SITA. Deze houdt in dat het niet meer vanzelfsprekend is dat de verantwoordelijkheid voor ontwikkeling en persoonlijke groei uitsluitend er één is van de werkgever. Het is steeds meer een gedeelde verantwoordelijkheid tussen werkgever en werknemer waarbij de een faciliteert en de ander de aangeboden faciliteiten benut. Waarop ze elkaar vervolgens ook aanspreken. Dit verschuivende aspect in onze samenwerkingscultuur past niet alleen bij een moderne organisatie, maar sluit ook aan bij de economische – en marktomstandigheden waarin de onderneming zich dient te handhaven én juist te positioneren voor groei. Het verschil wordt hier namelijk gemaakt door de zelfstandigheid, vitaliteit, flexibiliteit én de bereidheid om keuzes te maken. Om vervolgens voor die keuzes de verantwoordelijkheid te nemen, door werkgever én werknemer.
4.1 Uitdagingen voor HR De uitdagingen voor HR (Human Resource) zijn divers. Aan de hand van de HR-strategie wordt er consequent op ingespeeld. Arbeidsmarkt Hoewel de economische omstandigheden geen aanleiding geven om zwaar in te zetten op werving, heeft SITA – in het kader van de verdere professionalisering – regelmatig behoefte aan nieuw talent op specifieke posities. De lage mobiliteit op de arbeidsmarkt maakt het niet eenvoudig om dit talent te vinden en aan te trekken. Daarbij speelt soms ook het imago van de branche een rol. Het is opmerkelijk dat nieuwe medewerkers over het algemeen snel worden gefascineerd door de diversiteit, de drive en de ambities van ons vak en onze onderneming.
32
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
Talent in huis halen of talent in eigen huis ontwikkelen, is een belangrijk streven, met name om in de concurrentiestrijd het verschil te kunnen maken. In 2012 heeft SITA geen grote mediacampagnes voor arbeidsmarktcommunicatie ingezet. Wel zorgden we ervoor zichtbaar te blijven op de arbeidsmarkt via www.werkenbijsita.nl. Daarnaast werken we gericht aan ons profiel op de arbeidsmarkt, onder meer door beroepenvideoclips voor de werving van beroepschauffeurs en een beroepenclip in 2013 voor sales functies. Vergrijzing Een stevige uitdaging voor SITA is de dreigende vergrijzing van het medewerkersbestand. Omdat de meeste medewerkers tot aan hun pensionering bij de onderneming blijven, er geen sprake meer is van pre-pensionering en de pensioenleeftijd wordt opgetrokken, neemt de gemiddelde leeftijd elk jaar gestaag toe (2012: 42,5 jaar). Vergrijzing is een potentieel risico, gezien de relatief zware fysieke belasting die het overgrote deel van de medewerkers dagelijks ervaart. Oudere medewerkers krijgen nu eenmaal eerder klachten dan jongere mensen, met een hoger ziekteverzuim tot gevolg. SITA voert daarom al jaren een integraal gezondheidsbeleid onder de noemer SITA VITAAL, waarbinnen het programma Appeltje Eitje de meest zichtbare is. Appeltje Eitje werd al in 2008 gelanceerd en bestaat er uit om medewerkers in teamverband gezonder te laten eten, sportief te laten bewegen en te stoppen met roken. Appeltje Eitje is zeer succesvol: de betrokken medewerkers scoren aanzienlijk beter op de bloeddrukwaarden (gemiddeld tot onder nationale norm) en het cholesterolgehalte. Zelfs na het stoppen met roken zijn medewerkers afgevallen. En in het algemeen geldt dat de saamhorigheid onder collega’s en de samenwerking met leidinggevenden verbeterden. Flexibel en inventief Het vak afvalmanagement, de markt en concurrentie en de ontwikkeling van de onderneming stelt hogere eisen aan de medewerkers dan in het verleden, terwijl veranderingen zich sneller opvolgen. Dat vraagt van medewerkers dat ze over de nodige flexibiliteit, veerkracht en inventiviteit beschikken. SITA speelt hier op in door talent te werven en bestaande medewerkers gericht te ontwikkelen via training en opleiding. In deze lijn ligt ook het gegeven dat de grens tussen privé en werk aan het vervagen is. De ‘negen-tot-vijf’mentaliteit past daar niet in en van steeds meer medewerkers wordt in die zin meer flexibiliteit verwacht. Behoeften van medewerkers Waar wij als onderneming meer of andere inzet van medewerkers vragen, veranderen ook hun vragen en behoeften. Zo hebben medewerkers een toenemende wens om zich onderling en aan de onderneming te verbinden en is er een groeiende behoefte aan het individueel op maat maken van primaire en secundaire (flexibele) arbeidsvoorwaarden. Competenties of kwaliteiten Duidelijker wordt dat de benadering verandert om te bepalen of mensen geschikt zijn voor een functie. Deze wordt steeds minder gebaseerd op competenties, en steeds meer op kwaliteiten. Voor de organisatie van HR is dat nog een ontwikkeling die verder moet worden geïnterpreteerd.
4.2 HR-strategie; prioriteiten stellen In een organisatie als die van SITA heeft elke medewerker zijn eigen rol waarmee hij meer of minder zichtbaar bijdraagt aan twee hoofddoelen: de continuïteit en winstgevendheid van de onderneming, en de duurzame bijdrage die SITA levert aan onze wereld. Vanwege beide kerndoelen wordt veel van de medewerkers gevraagd.
33
Tegen deze achtergrond was SITA in het nabije verleden vooral gericht op de langetermijnontwikkeling van medewerkers, met als doel deze te behouden en mee te laten groeien in de professionalisering van het vak, en de
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
technische stappen die daarin worden gemaakt. Sinds 2011 is daarin ook door Human Resources (HR) ook het ontwikkelen en stimuleren van persoonlijk leiderschap en leiderschap van management betrokken. Het doel hiervan is mensen te verbinden en de onderlinge samenwerking te verbeteren. Voor 2013 zijn belangrijke prioriteiten gesteld:
•
• •
•
•
•
De organisatiewijziging moet worden begeleid, zowel ten aanzien van hiërarchische – en overlegstructuren, als ten aanzien van de kwaliteit van het management, als ten aanzien van de cultuur. Het draait hier om onder meer het ontwikkelen van leiderschap en het vergroten van de mate waarin feedback aan elkaar wordt gegeven; De prestatie op het gebied van sales moet worden verbeterd; onder meer door werving van talent en door te investeren in groei van bestaande medewerkers en continue coaching en training; De gezondheid en betrokkenheid van medewerkers moet worden gekoesterd, onder meer door gezondheidsen vitaliteitsprogramma’s te continueren en uit te breiden. Dit uitbreiden zal vooral bestaan uit de zogenoemde Health Checks die nu elke vijf jaar worden gedaan, maar mogelijk worden geïntensiveerd. Aan de hand van deze onderzoeken kan een arts medewerkers aanspreken op hun levensstijl, ook degenen die nog niet meedoen aan het vrijblijvend aangeboden programma Appeltje Eitje; Daarnaast wil SITA programma’s ontwikkelen op basis waarvan het functioneren van medewerkers beter kan worden gevolgd en beoordeeld. In 2012 is een werkgroep samengesteld die in 2013 acties moet voorstellen en implementeren om de interne doorstroming te bevorderen. Doelen hiervan zijn de kwaliteit, de flexibiliteit en de inzetbaarheid van medewerkers te bevorderen. Enerzijds wordt hier een positieve werking van verwacht op onze dienstverlening, efficiency en slagvaardigheid. Anderzijds zal het onze aantrekkelijkheid op de arbeidsmarkt vergroten; Het ontwikkelen van het (persoonlijk) leiderschap en teamwork is een blijvend streven. SITA acht dit van belang om de onderneming weerbaar te maken in de huidige omgeving, maar vooral klaar te stomen voor de kansen die zich gaan voordoen als de economie aantrekt. Twee werkgroepen (Management Development & Leadership en Samenwerken & Change Management) zijn hiervoor geïnitieerd; Zoals elk jaar vragen de primaire, secundaire en zelfs tertiaire arbeidsvoorwaarden aandacht en aanpassing, onder meer als gevolg van verandering in AOW-wetgeving en het pensioenstelsel. Daarnaast wordt gekeken naar de variabele beloning (provisie) en staat de uitgifte van aandelen voor medewerkers op het programma.
4.3 Organisatiewijziging vraagt cultuurverschuiving Een belangrijke verandering die zich eind 2012 begon af te tekenen, is dat de eigen nationale onderneming weer min of meer volledig verantwoordelijk werd gesteld voor zijn functioneren en prestaties. Tot 2012 werd vooral de samenwerking op het niveau van de Benelux en Duitsland geïnitieerd en ontwikkeld. Weliswaar is sprake van samenwerking en uitwisseling van kennis, maar in aanleg kan elke onderneming zich weer vooral richten op de eigen onderneming en nationale markt.
34
Deze keuze ging in Nederland gepaard met een organisatiewijziging waarbij voornamelijk functies en rollen veranderden in het management en de operationele aansturing. Zo is Nederland inmiddels opgedeeld in 2 Regio’s, in plaats van 5, en hebben afdelingen en mensen andere posities gekregen. Behalve deze concrete, bijna fysieke wijzigingen gaat het vooral ook om een andere samenwerkingscultuur. Wanneer verantwoordelijkheden lager in de organisatie worden gelegd, is het van belang dat deze ook worden genomen. Met de komst van meer verantwoordelijkheid vermindert de vrijblijvendheid. De organisatieverandering heeft consequenties voor de inzet en ondersteuning vanuit HR. Naast de inzet voor professionalisering (via opleidingen/trainingen) en het verbinden van mensen (via bijvoorbeeld kennisdeling) heeft het begeleiden van de verandering prioriteit. Het creëren van draagvlak is hierin cruciaal, bijvoorbeeld aan de hand van interne communicatie, evenals het versterken van de cultuur waarin mensen hun zelfstandigheid en verantwoordelijkheid als vanzelfsprekend ervaren. Belangrijk hierin is het bevorderen van voorbeeldig management dat zichtbaar leiding geeft aan veranderingen. Hierom zijn eind 2012 en begin 2013 managementposities al zwaarder ingevuld. In 2013 staan trainingen op het programma om managers te versterken in hun vaardigheden om samenwerking te bevorderen, mensen te verbinden en hun ontwikkeling te stimuleren.
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
Transitieteam Om de organisatiewijziging optimaal vorm te geven en te implementeren, heeft SITA een interdisciplinair Transitieteam samengesteld. Dit team analyseert welke processen centraal staan en welke functies daarbij passen. Het team analyseert de verschillende processen, identificeert projecten en adviseert het management. Nadat het management zich over het advies heeft gebogen, vindt de implementatie van een maatregel ook plaats door het Transitieteam, in samenwerking met de verschillende betrokken disciplines.
4.4 SITA Academie boekt resultaten Overdragen van kennis en investeren in persoonlijke ontwikkeling zorgen ervoor dat medewerkers over de benodigde kennis en vaardigheden blijven beschikken, hun werk goed kunnen uitvoeren en daar plezier in hebben en houden. Om onze doelstellingen als werkgever en als onderneming te verwezenlijken, organiseert de SITA Academie een breed palet aan opleidingen en trainingen voor alle medewerkers, in eigen huis en in samenwerking met andere kennisinstellingen, zoals Regionale Opleidings Centra (ROC’s). Sales Binnen SITA Academie neemt SITA Academie Sales – vanwege het onderscheidende karakter – een afzonderlijke plaats in. Zo is de begeleiding en coaching van nieuwe salesmedewerkers intensief. Ze worden vanaf de eerste werkdag begeleid aan de hand van een inwerkprogramma. Onderdeel van dit programma is een trainingstraject waarbij medewerkers uit verschillende Regio’s samen leren en ontwikkelen. In 2012 is gebouwd aan een telesales-afdeling voor de consumentenmarkt. Ook is een plan ontwikkeld om een retentieteam samen te stellen. Dit team moet acties ontwikkelen voor het behoud van klanten. Daarnaast worden pilots uitgevoerd om Customer Service Centers in de Regio’s op te zetten. Instituut voor Vakbekwaamheid Binnen de SITA Academie heeft het Instituut voor Vakbekwaamheid zich in enkele jaren ontwikkeld van rijschool tot expertisecentrum voor logistiek in de afvalbranche. Er komen vele facetten van zowel logistiek als professie aan de orde. In 2012 zijn alle trainingen ‘Het Nieuwe Rijden’ vrijwel afgerond waarmee bijna alle chauffeurs in Nederland zijn geoefend in zuiniger, efficiënter en veiliger (defensief) rijden. In 2013 worden nog de medewerkers van SITA Riool Services getraind. Aan de training Digitale Tachograaf namen in 2012, 440 medewerkers deel, deze wordt in 2013 gecontinueerd. Jaarlijks nemen circa 100 medewerkers deel aan de training Vorkheftruck. In de regio Noord werd een speciale wintertraining gehouden. Voor de training Veilig Werken met Afzet Systemen (containers) vond een pilot plaats; de training wordt in 2013 vast onderdeel van het programma. De resultaten van het Instituut voor Vakbekwaamheid zijn goed. • Een evaluatie heeft in 2012 de positieve effecten zichtbaar gemaakt op de onderhoudskosten, het aantal ongevallen, het aantal boetes en sancties. Zelfs de aantrekkingskracht van het vak van medewerker in de afvalbranche is verbeterd; • Met de training ‘Het Nieuwe Rijden’ blijkt initieel een grotere brandstofbesparing (13 procent gemeten tussen voor en na de training) te worden gerealiseerd dan gedacht.
35
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
4.5 Medewerkers in cijfers Door de grotere aandacht voor veiligheid en de verdere uitrol van het automatiseringssysteem SAP was het aantal trainingsuren in 2011 sterk gestegen ten opzichte van voorgaande jaren. In 2012 is deze intensieve opleidingsinzet geleidelijk afgenomen.
2012 2011 2010 2009 2008
Aantal werknemers getraind
1.420
1.698
1.194
983
1.181
Gem. aantal uren training per getrainde werknemer
13,7
18,7
16,0
16,4
21
Type trainingen Aantal type Totaal aangeven trainingen trainingen Health, Safety & Environment
33
264
Overig (sales, communicatie etc. )
20
33
Professionele technieken voor chauffeurs
2
167
Taal (geletterdheid)
4
4
SAP
54 324
Totaal
113 792
Leeftijdsopbouw 2012 Man Vrouw Totaal
36
< 25
34
13
47
25 - 34
265
95
360
35 - 44
505
118
623
45 - 54
657
68
725
55 - 64
362
25
387
> 65
2
1
3
Totaal
1825 320
2145
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
Fulltime / Parttime Man Vrouw Totaal Fulltime
1708 122 1830
Parttime
117 198 315
Totaal
1825 320 2145
FTE’s Vast personeel
2052
per 31-12-2012
Uitzendkrachten
402
gemiddeld 2012
Contractsoort Man Vrouw Totaal Bepaalde tijd
162
50
212
Onbepaalde tijd
1663
270
1933
Totaal
1825 320 2145
Schalen Man Vrouw Totaal ARA Schalen
39
5
44
CAO Schalen
1542
267
1809
Loongebouw
223 47 270
Overig
21 1 22
Totaal
1825 320 2145
ARA: betreft medewerkers van voormalig gemeentebedrijf Arnhem CAO: Collectieve Arbeids Overeenkomst Loongebouw: betreft medewerkers in de loonschalen boven CAO
De omvang van het personeelsbestand daalt gestaag. (In 2005 waren iets meer dan 2.500 medewerkers in dienst). De gemiddelde leeftijd van het personeelsbestand neemt gestaag toe. (41,5 in 2005, 42,5 in 2012). Gemiddeld blijven medewerkers 14,3 jaar in dienst.
37
Het absolute aantal vrouwen is eveneens stabiel. Het aandeel vrouwen in het bedrijf stijgt daarmee van zo’n 13% in 2005 naar 17,5% in 2012.
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
4.6 Verslag van de ondernemingsraad SITA Nederland BV Bestuurswisseling Vanwege pensionering van Adriaan Visser is er een nieuwe statutair directeur voorgesteld. De Ondernemingsraad (OR) is formeel advies gevraagd om de nieuwe CEO van SITA NEWS, Erik de Muynck, als statutair directeur van SITA Nederland te benoemen, naast Wieger Droogh. De OR heeft hierover positief geadviseerd. Implementatie SAP De invoering van de SAP software is in 2011 gestart en is in 2012, binnen SITA Nederland, vrijwel afgerond. De OR heeft de implementatie nauwlettend gevolgd en is regelmatig op de hoogte gehouden over de vorderingen. Onder andere is aanbevolen een gebruikersgroep samen te stellen uit medewerkers van verschillende afdelingen (Key-Users). Zij kunnen (praktijk)problemen in kaart brengen en mogelijke oplossingen voorleggen aan het SAPimplementatieteam. Adviesaanvragen De OR is nauw betrokken geweest bij sluiting van de vestigingen in Hoorn en de personele gevolgen daarvan. Tevens is geadviseerd bij overplaatsingen van personeel. Voor collectieve overplaatsingen is het adviestraject doorlopen en heeft de OR zijn invloed uit kunnen oefenen. De OR heeft onder andere: • ingestemd met de invoering van LMS, een centraal opleiding- en trainingsregistratiesysteem wat goed binnen SAP is te integreren; • ingestemd met het alcohol- en drugsbeleid van SITA. Onderdeel van het beleid is het kunnen uitvoeren van een alcohol blaastest door bevoegde en opgeleide medewerkers; • medewerking verleend aan en input geleverd voor de actualisatie van het handboek chauffeur. Dit handboek wordt beschouwd als de handleiding voor onze chauffeurs. De OR is betrokken geweest bij het vaststellen van een eenduidige pauzeregeling voor alle onderdelen. Commissies De sociaal beleidcommissie heeft, samen met Juridische Zaken, gewerkt aan een Privacyreglement. Het hele jaar door is de ‘flexibele schil’ (uitzendkrachten) een onderwerp geweest waaraan aandacht is besteed: veiligheid van uitzendkrachten was bijvoorbeeld een belangrijk onderwerp. De VGWM-commissie heeft, in navolging van de wetswijziging met betrekking tot vakantiedagen, gewerkt aan een andere invulling van de Vakantie- en Verlofregeling. De commissie onderhield nauwe contacten met de arbodienst over bijvoorbeeld de verzuimbegeleiding en medische keuringen. Regelmatig is gesproken over werkkleding, (bijna) ongevallen en overige veiligheids-en milieuaspecten binnen SITA. De financiële commissie heeft de jaarrekening 2011 besproken en is periodiek geïnformeerd over de bedrijfsresultaten 2012. De pensioencommissie is betrokken geweest bij de harmonisatie van een van de pensioenregelingen. Over de voorwaarden is overeenstemming met de medewerkers bereikt. De pensioenregeling is nu zo veel mogelijk in lijn met het Bedrijfs Pensioenfonds Vervoer gebracht.
38
5. MAATSCHAPPIJ
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
5.0 Midden in de samenleving SITA opereert midden in de samenleving en dient deze samenleving op het gebied van afvalmanagement. We zijn ons bewust van onze license to operate, én onze license to sell. Dat geldt overigens niet alleen voor onszelf maar ook voor onze klanten die we daarom ook maximaal willen ondersteunen in hun verantwoorde, duurzame wijze van werken. Tegelijkertijd heeft SITA een eigen visie op verschillende politieke, maatschappelijke en sectorgerelateerde issues. Dit vraagt dat we continu in dialoog blijven met onze stakeholders. SITA wil naar alle stakeholders luisteren om haar dienstverlening en andere activiteiten nauw te laten aansluiten op de behoeften en wensen in de markt, bij de overheid en de samenleving in het algemeen. Vervolgens willen we het gesprek aangaan omdat we vanuit onze expertise en ervaring een relevante bijdrage kunnen en willen leveren. Een principieel uitgangspunt hierbij is dat SITA, daar waar mogelijk, samenwerking zoekt en krachten bundelt. Dit is nodig omdat de uitdagingen waarvoor onze samenleving wordt gesteld, omvangrijk en complex zijn. Met name waar het gaat om het sluiten van de productie-, consumptie- en afvalketen is nauwe afstemming van processen tussen de verschillende schakels cruciaal.
5.1 In dialoog met stakeholders SITA treedt vaak op in breder verband om niet alleen de belangen van de stakeholders te dienen, maar die van de gehele bedrijfstak. Daarom zijn vertegenwoordigers van de onderneming betrokken in verschillende overleggen. Zo neemt SITA op Europees niveau deel aan de Fédération Européenne des Activités du Déchet et de l’Environnement (FEAD) en zijn we op nationaal niveau lid van de branchevereniging Vereniging Afvalbedrijven (VA). Daarnaast zijn we lid van de ondernemersverenigingen Transport en Logistiek Nederland (TLN) en VNONCW. Onze medewerkers zijn vertegenwoordigd in commissies en werkgroepen van verschillende branche- en maatschappelijke organisaties, zoals het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken en de Stichting Maatschappij & Ondernemen (SMO). Ook leveren we actief bijdragen aan kennisbijeenkomsten, zoals over thema’s als ‘grensoverschrijdend afvalverkeer’, en het jaarlijkse symposium Afval & Industrie.
40
Steeds vaker zijn we gastheer van bijeenkomsten in ons bezoekerscentrum op de locatie Rotterdam (sorteerinstallatie van kunststofverpakkingsafval). Veelal betreft het bijeenkomsten die gerelateerd zijn aan verpakkingsafval, sorteertechnieken en producentenverantwoordelijkheid in het algemeen.
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
Voor de toekomst streeft SITA er naar nog beter in te spelen op wensen en behoeften van stakeholders. Doel is relaties nog verder te inventariseren, uit te werken en gerichter aan te gaan. Daarbij maken we gebruik van de macht/interesse matrix van Mendelow (zie illustratie). Hierin wordt naar gelang van het belang en de invloed en/ of macht van stakeholders meer of minder gerichte aandacht aan stakeholders besteed. Deze strategie wordt generiek en op projectniveau in de praktijk gebracht.
High
Engage Closely and Influence Actively
Keep Satisfied
Power
Monitor (minimum effort)
Keep Informed
Low
Low
Interest
High
Klanttevredenheid SITA is in de regio Noord Nederland gestart met Customer Service, een afdeling waarin de klant centraal staat, met als doel deze te ontzorgen. Dit heeft in een relatief korte periode geresulteerd in een verhoogde bereikbaarheid (van gemiddeld serviceniveau van circa 84% in juli naar gemiddeld serviceniveau van bijna 92% in september). Ook de kwaliteitsbeleving steeg doordat klanten eerder werden geïnformeerd over een containerplaatsing, wijzigingen in de route en over eventuele niet-ledigingen (met reden en oplossing). De kwaliteit en kennis van medewerkers is sterk gestegen waardoor zowel de klantgerichtheid als de productiviteit merkbaar zijn gestegen. Belangrijk onderdeel van klanttevredenheid vormt de wijze waarop klachten worden behandeld. In 2012 is daarom het project Gouden Oor gelanceerd waarbij de gehele organisatie wordt betrokken. Belangrijke doelen zijn de verhoging van de gemiddelde doorloopsnelheid van klachten én van de kwaliteit van oplossingen. Daarnaast wil SITA de processen herkennen waarin klachten ontstaan om vervolgens het proces aan te passen, en met klanten de afhandeling van een klacht evalueren. Het resultaat van dit project zou moeten zijn dat de onderneming klachten ziet als waardevolle input om te verbeteren en om klanten tevreden(er) te stellen. Om dit luister bij te zetten, streeft SITA naar een nominatie voor het Keurmerk Gouden Oor (bij voorkeur al in 2014). Zie ook www. goudenoor.nl
41
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
Klachten kunnen nu bij SITA (in eerste instantie) worden ingediend via een online klachtenformulier: http://www.sita.nl/klacht-dienstverlening.html Omgeving SITA schenkt gericht aandacht aan de relatie met de omwonenden van haar locaties en installaties, en zelfs langs onze inzamelroutes. Zo hebben we de rijtijden van wagens die scholen passeren, aangepast. Deze rijden nu niet meer langs op het moment dat leerlingen ’s ochtends arriveren. Een voorbeeld van structurele aard is de communicatie rond de AfvalEnergieCentrale SITA ReEnergy in Roosendaal. Behalve met omwonenden heeft SITA ook met andere stakeholders, waaronder de gemeente Roosendaal en de provincie Noord-Brabant, uitstekende relaties opgebouwd. Deze maken het ook mogelijk om nieuwe initiatieven, zoals op het gebied van warmtelevering (project Stadsoevers), met vereende krachten te realiseren. Van aandeelhouders tot overheden en NGO’s Onze aandeelhouder kijkt vanzelfsprekend naar ons rendement, maar heeft een scherp oog voor onze duurzame bijdrage en onze veiligheidsprestaties. Met overheden in Nederland en Europa voerde SITA veel discussies en wisselden we kennis uit. Zo ontving SITA onder meer D66’ers Gerbrandy (EP) en Van Veldhoven (Tweede Kamer) die in het bezoekerscentrum bij onze sorteerinstallatie in Rotterdam een deel van hun maatregelen in de strijd tegen grondstoffenschaarste presenteerden. Dit betreft een van de Europese strategische speerpunten: Resource Efficiency. Deze bijeenkomst werd georganiseerd in samenwerking met de branche-organisatie Vereniging Afvalbedrijven (VA). Op verzoek van de VA verzorgden we ook een presentatie over sustainable waste management voor een delegatie uit Groot-Brittannië. Vanzelfsprekend draaide het in deze presentatie om de duurzame aspecten van import van brandbaar afval. SITA was in 2012 regelmatig spreker op seminars, of trekker van panels rond thema’s als afvalmanagement, verpakkingen, circulaire economie, Resource Efficiency en grondstoffen. Dit deden we onder meer bij het congres van VNO-NCW over nieuwe businessmodellen in de circulaire economie en de jaarvergadering van de internationale standaardisatie instituten georganiseerd door CEN-CENELEC. In Nederland ging de discussie primair over de continuïteit en effectiviteit van het inzamelen van kunststof verpakkingen. SITA gebruikte het bezoekerscentrum bij de nieuwe installatie voor sortering van kunststof verpakkingsafval in Rotterdam vrijwel wekelijks als platform voor discussie met politici, landelijke beleidsmakers, gemeenten, bedrijven, NGO’s en wetenschappers. Het steeds terugkerende hoofdthema hierbij was vooral producentenverantwoordelijkheid voor verpakkingen. In het kader van kennisdeling levert SITA docenten voor cursussen afvalmanagement voor overheden.
5.2 Overzicht van dialoog Een gestructureerd overzicht van direct relevante stakeholders, de aard van de dialoog en de onderwerpen in 2012 ziet er als volgt uit:
42
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
43
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
Stakeholders
Aard contact en management
Belangrijkste onderwerpen
Klanten
• Klantcontacten door Sales • Marketingonderzoeken • Brainstormsessies
• Duurzaamheid en transparantie • Klanttevredenheid en loyaliteit • Ecodesign • Verpakkingen, statiegeld en verpakkingsakkoord • MVO
Aandeelhouder
• Rapportageverplichtingen
• Duurzame groei na de crisis • Safety Contract
Medewerkers, OR en vakbonden
Zie Medezeggenschap;
Onder meer veiligheid, pauzeregeling, SAP organisatie
Lokale omgeving
• Lokale communicatie rondom locaties van een bijzondere maatschappelijke interesse
ReEnergy als lokale katalysator van duurzaamheid en economische bedrijvigheid (Bezoek van burgemeester van Roosendaal en Staatsecretaris Weekers aan AfvalEnergieCentrale in Roosendaal)
Overheden
• Regulier contact met wetgever en handhavers over vergunningaangelegenheden • Wetgevingsontwikkelingen, onder meer themagewijs gecoördineerd door verschillende afdeling. • Europese dossiers via een EU Public Affairs groep van SUEZ ENVIRONNEMENT waarin SITA NEWS actief participeert. Veel standpunten worden ingebracht via brancheverenigingen. • Bijdragen aan congressen en mediauitingen completeren het geheel • Bezoeken (rondleiding en inhoudelijk uitwisseling) van lokale, provinciale en landelijke en Europese politici aan sorteerinstallatie Rotterdam
• Compliance • Overcapaciteit, import en export van afval • De discussie over overheden die zich op de markt bewegen • Resource Efficiency en grondstoffenschaarste • Lastenverlichting (afvalregistratie) • De continuïteit en effectiviteit van de inzameling van kunststof verpakkingen • Position papers over uiteenlopende Europese afvaldossiers • Toeleveren docenten aan SBO-cursus Afvalmanagement voor overheden
Belangenorganisaties
Brainstormsessie Deelname aan congressen en in panels
• Producentenverantwoordelijkheid verpakkingen • Resource Efficiency en grondstoffenschaarste • De duurzame stad • Business Modellen in de Circulaire Economie • Veilig Rijden/Verkeersveiligheid • Import van brandbaar afval uit de UK
Medewerkers
• Informatiesessie
• sessies over thema’s als e-business en duurzaamheid • Veiligheid
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
5.3 Bijzondere initiatieven In 2012 zijn met enkele producenten van kunststof verpakkingen discussies gevoerd over de sorteerbaarheid en het hergebruik van hun verpakkingen. En daar bleef het niet bij. Naar aanleiding van praktijktesten in onze sorteerinstallatie in Rotterdam is het ontwerp van meerdere verpakkingen aangepast, waardoor het recyclingpercentage van deze verpakkingen werd geoptimaliseerd. Concrete voorbeelden betreffen de aanpassing van een dop van een flaconwaardoor er minder (vervuilende) saus achter blijft na gebruik, en de verandering van de kleur van wasmiddelenflacon zodat deze beter kan worden ‘gezien’ door onze infraroodapparatuur. Zo toont zich in praktische zin de toegevoegde waarde van onze expertise om met producenten de keten effectiever en duurzamer te sluiten. In samenwerking met de aan SUEZ ENVIRONNEMENT gelieerde GDF-SUEZ groep werd het Nationale Sustainability Congres gesponsord. SITA was hierbij tevens trekker van de themasessie over ‘de stad van de toekomst’. Met de World Business Council for Sustainable Development, de stad Tilburg, Philips, TNT en Schneider Electric was SITA actief betrokken bij een themasessie over de duurzame stad. Onder de vlag van SUEZ ENVIRONNEMENT nam SITA deel aan het European Innovation Partnership on Raw Materials. European Innovation Partnerships (EIP’s) proberen rondom het strategische thema ‘grondstoffen’ de innovatie te focussen, te vernieuwen en te versnellen. Hoofdthema’s zijn exploratie, extractie, processing, recycling en substitutie. Ook de revisie van beleid (bijvoorbeeld afvalmanagement en recycling) staat nadrukkelijk op de agenda. Het kan gaan om het stroomlijnen, vernieuwen, complementeren en beter coördineren van bestaande initiatieven. Stakeholders uit de gehele waardeketen zijn aanwezig: beleidsmakers op EU-, nationaal en regionaal niveau, wetenschappers en bedrijven waaronder SUEZ ENVIRONNEMENT. De activiteiten zullen in 2013 starten om aan het eind van het jaar een strategisch plan op te leveren.
5.4 Sponsoring en donaties SITA zet haar betrokkenheid bij de samenleving op verschillende manieren om: in daden of in klinkende munt. Medewerkers zijn vanuit de onderneming bij verschillende organisaties en projecten betrokken. In 2012 doneerden we onder meer aan Veilig Verkeer Nederland, Stichting Alpe d’HuZes, het Ronald McDonald huis, Stichting Voedselbanken Nederland, Voetbalmatties en diverse kleinere en/of lokale charitatieve organisaties. Daarnaast was sprake van sponsoring van het Jeugdsportfonds en andere sportorganisaties waarin sprake is van een jeugdopleiding. SITA stelt regelmatig aan verschillende lokale organisaties materieel beschikbaar, bijvoorbeeld voor oud papier inzameling. Ook in 2012 verzorgde SITA op dagelijkse basis ‘Veilig op Weg’ lessen voor leerlingen van groep 7 en 8 van de basisschool. SITA heeft hiervoor speciaal een inzamelwagen omgebouwd als leswagen waarmee kinderen worden gewezen op de gevaren van de dode hoek. Meer hierover in het hoofdstuk Veiligheid.
5.5 SITA scoort hoog in de sector Het duurzaamheidsverslag is al jaren dé methode voor SITA om op een transparante manier verantwoording af te leggen aan haar stakeholders. Het verslag wordt vanaf 2011 tevens online gepubliceerd. Voor 2011 werd naast een website een hard copy versie uitgebracht. Naast het online Duurzaamheidsverslag 2011 werd een samengevatte versie als gedrukt magazine breed verspreid.
44
Het verslag wordt benut voor de jaarlijkse marktreview van de afvalsector (www.ffact.nl) die onder meer bestaat uit een ranking op de criteria rendement, duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. In 2012 bleek SITA weer tot de koplopergroep van de sector te behoren en op de vermelde criteria hoge cijfers te scoren.
6. milieu
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
6.0 Core business Milieu is core-business voor SITA; we ruimen op wat overblijft bij productie of consumptie. Wat we doen, wordt pas goed zichtbaar als we ons werk niet doen. Onze impact op het milieu wordt vervolgens bepaald door hoe we afval inzamelen en welke milieubelasting ‘nodig’ is om ons werk te doen. Zeker zo belangrijk is hoe we vervolgens met het ingezamelde afval omgaan. Afval biedt kansen. Afval bevat veel waardevolle grondstoffen die ons, na terugwinning, minder afhankelijk maken van primaire grondstofleveranciers. De afvalindustrie heeft gewezen op het belang van recycling voor het helpen beheersen van de klimaatproblematiek. Recycling beperkt de inzet van primaire grondstoffen en voorkomt CO2emissie die vrijkomt bij de winning van grondstoffen.
6.1 Doelen Health, Safety & Environment SITA staat in het kader van Health, Safety & Environment voor twee kerndoelen: het borgen van gezonde en veilige werkplekken én het bewaken van onze gemeenschappelijke leefomgeving. Het (lijn)management is eindverantwoordelijk voor naleving van de regels. De supportafdeling Health, Safety en Environment (HSE) ondersteunt, adviseert en controleert de eigen organisatie en bewaakt de ontwikkelingen in (Europese) wet- en regelgeving.
6.2 Ontwikkelingen in wet- en regelgeving: dilemma’s Het bewaken van en inspelen op (Europese) wet- en regelgeving is voor ons van groot belang. De afval- en recyclingsector wordt namelijk sterk gereguleerd door wetgeving. Europese Einde Afval Criteria zijn nog volop in ontwikkeling. Met Einde Afval Criteria wil Europa gestalte geven aan de recyclingmaatschappij en minder afhankelijk worden van primaire grondstoffen. Vooralsnog is deze wetgeving nog dusdanig complex en nieuw, dat van grootschalige toepassing in de afval- en recyclingbranche nog geen sprake is.
46
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
Aan de hand van de Einde Afval Criteria zouden ‘afvalstromen’ via recycling producten en/of grondstoffen kunnen worden. Dat betekent dat voor deze stromen productwetgeving van toepassing wordt. Net als afvalwetgeving is productwetgeving complex, vooral vanwege de introductie van REACH (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemical substances). De Europese richtlijn REACH schrijft onder meer voor dat gevaarlijke stoffen niet zonder meer mogen voorkomen in producten. Hoewel deze wetgeving niet is geschreven voor secundaire grondstoffen, krijgen afvalbedrijven er wel mee te maken als ze deze producten willen afzetten. Secundaire grondstoffen kunnen bestaan uit materialen die al enkele tientallen jaren geleden op de markt zijn gekomen, toen andere wetgeving van toepassing was. Toch moeten ook deze grondstoffen voldoen aan de eisen die nu worden gesteld. Dat wringt. In een aantal gevallen zullen afvalbedrijven wellicht voor zekerheid kiezen en hun stromen in de afvalketen blijven afzetten. Waarmee het beoogde doel van Einde Afval Criteria niet wordt bereikt. Daarom wijst SITA, zelfstandig en in brancheverband, de wetgever op de essentiële verschillen tussen primaire en secundaire grondstoffen.
6.3 Initiatieven en activiteiten in 2012 Voor onze klanten hebben we in 2012 de CO2-scan verbreed naar een EcoScan. De EcoScan is een innovatieve tool die voor bedrijven de totale verminderde milieu-impact van afval inzichtelijk maakt en hoe zij de milieubelasting kunnen verminderen. Op basis van een uitgebreide analyse laat de scan organisaties het verschil in milieu-impact zien tussen gescheiden en ongescheiden inzameling van afval. De scan geeft niet alleen inzicht in (de vermindering van) CO2-uitstoot, maar brengt ook andere milieufactoren in beeld, zoals grondstof-, water-, en energieverbruik. Hierdoor beschikken bedrijven voor het eerst over een totaalbeeld van hun duurzaamheidsprestaties op het gebied van afval. SITA heeft de EcoScan ontwikkeld met CE Delft, een onafhankelijk onderzoeksbureau dat gespecialiseerd is in innovatieve oplossingen voor milieuvraagstukken. SITA heeft ondanks de beperkte investeringsmogelijkheden 53 nieuwe, schonere voertuigen in gebruik genomen. Verschuiving in energielabels Onder invloed van zowel fiscale regelingen als een vernieuwde SITA leaseregeling zijn zuinige personenauto’s aantrekkelijker geworden voor werknemers. Het effect van beide maatregelen is duidelijk zichtbaar. Het aandeel zuinige auto’s (A-label is het meest zuinig) is in een jaar tijd sterk toegenomen. Zie de tabel.
Leasewagenpark (procentueel)
47
Energielabel
2012 %
2011 %
A
58
32
B
20
26
C
15
26
D
5
13
E
1
3
F
0
1
G
0
0
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
6.4 Emissies Hoe verantwoord het inzamelen en verwerken van afval ook gebeurt, het brengt altijd enige milieubelasting met zich mee. Het inzamelen en verwerken van afval kost bijvoorbeeld energie. Voorkomen van afval is daarom van belang, daarna volgt het stimuleren van een verantwoorde verwerking. SITA’s afvalverwerking en de doorzet naar gespecialiseerde verwerkers bepaalt voor een belangrijk deel onze duurzaamheidsbijdrage. Ons eigen werk brengt ook milieubelasting met zich mee; emissies ten gevolge van het reguliere werk en emissies ten gevolge van incidenten. SITA Re-Energy De emissies van onze AfvalEnergieCentrale SITA ReEnergy zijn te vinden via http://www.emissieregistratie.nl/ erpubliek/erpub/facility.aspx (zoeken op ReEnergy). De emissies zijn niet vergelijkbaar met eerdere jaren. In 2012 was namelijk alleen de nieuwe installatie in bedrijf, terwijl in 2011 zowel de oude als de nieuwe installatie een deel van het jaar functioneerden. In de jaren voor 2011 functioneerde alleen de oudere, kleinere installatie. SITA ReEnergy heeft in 2012 265.000 MWh electriciteit geproduceerd. Hiervan wordt - in 2012 - 53% beschouwd als groene stroom. De warmte-afzet bedroeg zo’n 22.000 MWhth. Dit is een fractie van de totale hoeveelheid warmte die wordt geproduceerd. SITA werkt aan een project om een groot deel van de restwarmte te leveren aan de nieuwe wijk Stadsoevers. De restwarmte die we nu niet gebruiken, zal in de toekomst worden gebruikt door de toekomstige bewoners van deze wijk. Onder meer huizen, scholen en bedrijven krijgen stadsverwarming via warmte-koude-opslag. Het unieke hiervan is dat het water niet op de gebruikelijke temperatuur van negentig graden wordt geleverd, maar op een temperatuur van slechts veertig graden. Dit noemen we een Smart Climate Grid. Het Smart Climate Grid verbindt voor het eerst twee energiesystemen met elkaar. Dit moet een reductie van maar liefst 55 procent CO2-emissie opleveren.
6.5 Verbruiken en trends in verbruiken Het electriciteitsverbruik is gestegen terwijl het water-, gas- en dieselverbruik is gedaald. De nieuwe AfvalEnergieCentrale SITA ReEnergy speelt hierbij een belangrijke rol. De electriciteitsconsumptie is in de loop van de jaren sterk gestegen. Dit vindt zijn oorzaak vooral in de ingebruikname van de sorteerinstallatie kunststof verpakkingsafval in Rotterdam en de sterke uitbreiding van SITA ReEnergy. Het gasverbruik is sterk gedaald. Voorheen was de oude SITA ReEnergy installatie verantwoordelijk voor bijna de helft van ons gasverbruik. Doordat de nieuwe installatie, in tegenstelling tot de oude installatie, geen gas verbruikt voor het rookgasreinigingsproces, daalde het verbruik hiervan fors. De daling van het waterverbruik is een gevolg van het feit dat in 2011 nog veel water nodig was voor de bouw van de nieuwe installatie in Roosendaal. In 2012 werd 19,65 miljoen liter diesel verbruikt. Er is daarmee sprake van een daling, enerzijds doordat het landelijk verbruik (transport) afnam, anderzijds vooral omdat SITA ReEnergy minder ondersteunende brandstof nodig had. Het dieselverbruik is bij SITA verantwoordelijk voor het merendeel van de directe CO2-emissie.
48
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
2012
2011
2010
2009
2008
Leidingwater (m3)
90.000
109.000
93.000
108.000
103.000
Electriciteit (MWh)
43.689
38.597
21.000
19.800
19.400
959.960
1.613.010
2.417.000
1.820.000
2.064.000
Dieselolie (m3) inclusief rode diesel en leaseverbruik
19.700
21.800
20.000
19.900
20.500
Brandstofverbruik transport inhuur in m3
2.300
Aardgas (m3)
2.100
1.800
6.6 CO2 footprint Onze directe en indirecte (scope 1 en 2) CO2-emissie is afgenomen doordat zowel het diesel- als het gasverbruik is gedaald.
Emissie in kton CO2 Diesel (ex. Inhuur) Gas
2012 2011 2010 2009 2008 62
68
63
62
64
2 3 4 3 4
Electriciteit
20 18 10 9 9
Totaal
84 89 77 74 77
Emissiefactoren gebaseerd op emissiefactoren uit de CO2-prestatieladder. Met het recyclen van afvalstoffen (als grond- bouw- of brandstof) wordt in de keten een forse vermindering van de CO2-emissie bereikt. Hoewel SITA in veel gevallen (slechts) een gedeelte van de keten voor haar rekening neemt, is er voor gekozen om de (vermeden) emissie in de gehele keten te rapporteren. Dit omdat er geen richtlijnen bestaan voor het toewijzen van emissies tussen de verschillende schakels van de keten én omdat onze sturing van stromen grote impact heeft op de CO2-emissie in de keten. De vermeden CO2-emissie in de keten is toegenomen door meer plastic- en papierrecycling.
49
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
Emissie in kton CO2 2012
2011
2010
2009
6
1
21
3
-8
-10
-9
-9
Glas
-13
-21
-21
-19
Hout
-42
-38
-50
-59
Metaal
-26
-26
-23
-24
Papier
-267
-221
-237
-177
Plastic
-123
-103
-85
-58
-4
-4
-3
0
0
0
0
-477
-422
-404
-343
Storten Verbranden
Oplosmiddelen Overige Totaal
6.7 Inzamelen, verwerken en terugwinnen SITA zamelt in en stuurt afvalstromen naar de beste opties voor verwerking en terugwinning. Inzamelen/ontvangen De hoeveelheid ingezamelde/ontvangen afvalstromen is in 2012 licht gedaald ten opzichte van 2011. Dit is vooral veroorzaakt door de verslechterde economische omstandigheden.
Ingezamelde / ontvangen hoeveelheid afval (in kton) 2012
2011
2010
2009
2.055
1.916
1.937
1.879
Niet gevaarlijk huishoudelijk afval
625
797
718
702
Gevaarlijk afval
145
163
151
154
2.825
2.876
2.806
2.735
Niet gevaarlijk bedrijfsafval
Totaal
6.8 Handhaving Alle inspanningen ten spijt, gaat daar waar mensen werken, helaas wel eens iets mis. Dit kan resulteren in boetes of dwangsommen. Hieronder wordt een overzicht gegeven van dwangsommen.
50
Nieuw in 2012 De vestiging Transport in Alphen heeft een dwangsom ontvangen voor overschrijding van de geluidsnormen. Er zijn maatregelen genomen om de geluidsbelasting te beperken;
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
Afgehandeld in 2012 Een dwangsom voor stofoverlast in Groningen is in januari 2012 ingetrokken; Een dwangsom vanwege ongedierte en opmerkingen met betrekking tot de afvalafvoer in Utrecht is ingetrokken; De dwangsom voor overschrijding van lozingsnormen in afvalwater bij SITA Recycling Services Rotterdam is, na aanpassing van de infrastructuur, ingetrokken. Bovenstaande dwangsommen zijn niet geïnd. Openstaand van voor 2012 Er zijn geen openstaande dwangsommen van voor 2012.
6.9 Milieu-incidenten In 2012 zijn geen nieuwe gevallen van bodemverontreiniging aangetroffen en waren er geen significante emissies van verontreinigingen naar (oppervlakte)water. SITA probeert vanzelfsprekend het aantal milieu-incidenten te beperken. We constateren dat het aantal gerapporteerde milieu-incidenten de laatste jaren redelijk constant is, waarbij ernstige milieu-incidenten zijn uitgebleven. Er is een lichte stijging in het aantal incidenten ten opzichte van 2011. Preventie van incidenten door lekkage van hydrauliekslangen is een belangrijk aandachtspunt. In 2012 werden iets meer incidenten gemeld van brand/broei/ rook. Dit waren alle kleine incidenten.
Milieu-incidenten en klachten 2005-2012
51
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
Brand / broei
20
16
21
14
24
23
22
Hydrauliek lekkage
20
26
24
28
17
39
55
Overig
30
22
23
31
25
32
31
Totaal
70
64
68
73
66
94
108
7. veiligheid
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
7.0 Veiligheid Bij SITA werken medewerkers met zwaar materiaal en materieel: van grote containers tot vrachtwagens, en van sorteerlijnen tot heftrucks. Deze operationele werkzaamheden kunnen veiligheidsrisico’s met zich meebrengen. We werken daarom voortdurend aan het vergroten van de technische veiligheid. Ook werken we gericht aan het verbeteren van het veiligheidsbewustzijn en de cultuur die daarbij past. Daarnaast is SITA met dagelijks ruim 1.000 voertuigen op de weg ruimschoots aanwezig in het Nederlandse verkeer. We zien het dan ook als onze maatschappelijke taak actief bij te dragen aan verkeersveiligheid. Niet alleen voor het eigen personeel, maar ook voor alle andere verkeersdeelnemers. Daarom hebben wij ons beleid rond verkeersveiligheid ook in 2012 prominent op de agenda gehouden.
7.1 Veiligheid in het verkeer blijft prioriteit De aandacht voor verkeersveiligheid is in 2011 fors geïntensiveerd met het project Veilig Rijden. In vervolg hierop zijn ook in 2012 door heel Nederland (50) veiligheidsessies gehouden, waaraan circa 1.800 medewerkers deelnamen. Naast alle chauffeurs en beladers waren ook medewerkers van planning, sales en uitzendbureaus aanwezig. Tijdens de bijeenkomsten werd opnieuw aandacht besteed aan de 10 Regels voor Veilig Rijden, met name defensief rijden, gidsen bij achteruitrijden en het dragen van de gordel. Daarnaast werd teruggeblikt op de acties rond verkeersveiligheid die in 2011 werden geïntroduceerd of uitgevoerd. Dit betreft onder meer de volledig gesloten zijafscherming, de dodehoek stickers en de gemelde gevaarlijke situaties. Daarnaast stond de ingebruikname van de eerste ‘low entry’ voertuigen op de lijst van gespreksonderwerpen. Deze laatste voertuigen hebben extra veel zicht rondom de cabine waardoor de dode hoek kleiner is en het risico op ongevallen vermindert. SITA blijft actief zoeken naar andere technische mogelijkheden om de risico’s voor medeweggebruikers zover mogelijk terug te brengen. Zo testen we onder andere welke voertuigen de kleinste dode hoek hebben, voeren we gesprekken met leveranciers over de veiligheid en zijn er testen gedaan met alarmsystemen die personen kunnen detecteren. Deze persoonsdetectiesystemen zijn echter nog niet betrouwbaar genoeg om op een brede schaal in te zetten.
53
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
Het project Veilig Rijden wordt ondersteund door onze maatschappelijke partners VVN (Veilig Verkeer Nederland) en Stichting Vakopleiding Transport en Logistiek (VTL) en TLN (Transport en Logistiek Nederland). In 2011 zijn we gestart met het melden van onveilige verkeerssituaties via VVN dat daarvoor het Meldpunt Veilig Verkeer lanceerde, een initiatief dat SITA als eerste private partner ondersteunde. Ook in 2012 hebben we een punt gemaakt van het registreren van onveilige verkeerssituaties, om deze vervolgens onder de aandacht te brengen van de wegbeheerders. SITA stelt sinds 2011 een vrachtauto met chauffeur ter beschikking in het kader van de Veilig op Weg campagne van TLN en VVN. Deze is ook in 2012 volop ingezet: sinds de start van de campagne in september 2011 zijn 275 scholen bezocht en hebben ruim 10.000 leerlingen kunnen ervaren wat de risico’s zijn van de dode hoek. In 2013 wordt de samenwerking tussen SITA en VVN verder uitgebreid. SITA sponsort hierbij niet alleen het meldpunt Veilig Verkeer, geopend op meldpuntveiligverkeer.nl. Tevens zal zij samen met VVN in juni 2013 een landelijke campagne starten onder de titel ‘Samen zie je Veiliger’. Inzet is om weggebruikers te attenderen op het herkennen van onveilige situaties en te stimuleren deze te melden via het Meldpunt van VVN. Naast de website van VVN is hiervoor een speciale app ontwikkeld waarmee alle gegevens van de onveilige situatie kunnen worden verzameld. Voor de campagne ‘Samen zie je Veiliger’ ontwikkelt SITA een speciale website, advertentiemateriaal, extra PR activiteiten en zullen de borden op alle inzamelvoertuigen van SITA worden voorzien van het beeld van deze campagne, waarbij extra aandacht wordt gegeven aan de app. Het project Veilig Rijden wordt binnen de onderneming, inclusief het moederconcern, met kracht ondersteund en is ook gewaardeerd met een Innovation Award van SUEZ ENVIRONNEMENT. Ook in 2013 wordt het project met gelijke intensiteit uitgevoerd. Verkeersveiligheid staat 2013 onverminderd hoog op de agenda.
7.2 Trainingen gericht op Praktijk en Veiligheid De SITA Academie en het SITA Instituut voor Vakbekwaamheid hebben in 2012 opnieuw veel aandacht besteed aan praktijkgerichte opleidingen voor onze chauffeurs. Het Instituut voor Vakbekwaamheid richt zich op het aanbieden van specifieke SITA-opleidingen, met veiligheid in het verkeer als speerpunt: • Nieuwe chauffeurs volgen standaard de trucksimulatietraining. In deze training wordt nadruk gelegd op rijgedrag, gebruik van spiegels en kennis van wet- en regelgeving. Sinds 2011 volgen alle chauffeurs van SITA deze training; • De trainingen Het Nieuwe Rijden zijn inmiddels gevolgd door zo’n 1.000 medewerkers. Behalve dat de training zich richt op defensief rijden, gaat het vooral om zuinig en efficiënt rijden; • In 2012 werd de opleiding Veilig Werken met afzetcontainers nieuw ontwikkeld. Het gaat om een voor de richtlijn Vakbekwaamheid gecertificeerde training.
7.3 Ongevallen Hoewel de Accident Frequency Rate (AFR) en de Accident Severity Rate (ASR) ten opzichte van 2011 licht stegen, zijn de gestelde doelen voor deze indicatoren over 2012 wel gerealiseerd. Zowel de AFR als de ASR ligt nog steeds een stuk lager dan in de periode 2005 tot en met 2010. Geconcludeerd mag worden dat we het effect van de zeer forse inspanningen rond veiligheid uit 2011 het afgelopen jaar hebben kunnen vasthouden.
54
Voor 2012 was de uitdaging om het aantal ongevallen van uitzendkrachten terug te dringen, omdat de AFR van uitzendkrachten significant hoger ligt dan van eigen personeel. Het aantal verzuimongevallen van uitzendkrachten is gedaald van 39 in 2011 naar 30 in 2012. Dit resulteert in een reductie van de AFR voor uitzendkrachten van 20 procent (minder ongevallen en minder gewerkte uren). Ook in 2013 zal het terugdringen van het aantal en de ernst van ongevallen bij uitzendkrachten een speerpunt blijven.
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
In 2012 deden zich gelukkig geen ongevallen of incidenten met fatale afloop voor met SITA medewerkers, uitzendkrachten, of derden waarbij SITA betrokken was.
2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005
ongevallen met verzuim
41 39 61 56 65 77 93 102
ongevallen zonder 52 51 43 56 39 60 46 49 verzuim fatale ongevallen 0 0 0 1 1 0 1 0 (SITA) fatale ongevallen 0 1 2 2 1 0 1 1 (derden) verzuimdagen tgv ongeval
1.310 1.100 1.925 1.731 2.100 2.232 2.609 2.011
AFR
10,2 9,4 14,9 12,9 14 16,6 19 19,5
ASR
0,32 0,27 0,47 0,4 0,45 0,64 0,53 0,51
Safety Contract Het Safety Contract 2012 is een afspraak (of beter: een actieplan) tussen het management van SITA en de moederonderneming SUEZ ENVIRONNEMENT; deze is in 2012 volledig nagekomen. Ook voor 2013 is een contract afgesloten om het veiligheidsbesef en de urgentie daarvan onder de aandacht te houden.
7.4 Handhaving De Arbeidsinspectie heeft onze vestigingen Rotterdam en Staphorst in 2012 boetes opgelegd van respectievelijk 13.500 en 12.000 euro naar aanleiding van ongevallen (zonder blijvend letsel). Een boete van 13.500 euro vanwege een ongeval zonder blijvend letsel bij een klant is door de rechtbank vernietigd.
7.5 Bewustzijn blijvend stimuleren Sinds 2011 heeft SITA de al bestaande inzet rond veilig rijden en werken opgevoerd. Deze inspanning heeft effect gehad. Een grote uitdaging die we nu zien, is de aandacht – het bewustzijn bij alle medewerkers, zowel op kantoor als op de weg –te behouden, en niet te laten verslappen. Een andere grote uitdaging is het terugdringen van het aantal ongevallen bij uitzendkrachten. De ongevalsfrequentie bij deze medewerkers ligt relatief hoger dan bij het eigen personeel. We zullen, in samenwerking met de uitzendbureaus, werken aan het terugdringen van de ongevallen onder deze groep, onder andere door de instructies structureel te intensiveren. We willen met betrekking tot (verkeers)veiligheid toonaangevend blijven in de branche.
55
8. financieel
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
8.0 Hoofd boven water Onder aan de streep kan SITA terug zien op een jaar waarin naar behoren is gepresteerd: de uitdrukking ‘we hebben het hoofd boven water gehouden’ is hier van toepassing. Terwijl de hoeveelheid ingezameld afval met 3,5 procent daalde, nam de omzet (slechts) met 2 procent af. Door veel aandacht te hebben voor reductie van de operationele kosten, is het bedrijfsresultaat (EBITDA) redelijk op niveau gebleven. Mede dankzij de gediversifieerde activiteiten blijkt SITA financieel solide en goed georganiseerd. In de wetenschap dat de laatste jaren nog fors is geïnvesteerd in nieuwe installaties en het informatiseringsysteem SAP zijn de vooruitzichten voor 2013 relatief gunstig. De afvalmarkt wordt gekenmerkt door overcapaciteit aan verwerkingsopties, in het bijzonder als het gaat om AfvalEnergieCentrales (AEC’s). Ingegeven door wetgeving (stortverbod) zijn er in de loop der jaren veel bijgekomen, terwijl een aantal oudere afvalverbrandingsinstallaties nog niet is uitgefaseerd. Het effect van een te ruime capaciteit wordt versterkt door de economisch slechte omstandigheden, waardoor er minder wordt geproduceerd en geconsumeerd en ook de hoeveelheid afval afneemt. Bovendien is Nederland succesvol met scheiding aan de bron, zoals met kunststof verpakkingsmateriaal, waarbij SITA actief is betrokken. Hierdoor worden grote hoeveelheden afval afgebogen naar andere, hoogwaardigere opties dan de AEC’s. De vollast van de AEC’s SITA beschikt over twee eigen AEC’s, in Roosendaal (100 procent eigendom) en Emlichheim (bij Coevorden) (17,5% deelname). Beide installaties hebben in 2012 uitstekend gepresteerd. De beschikbaarheid was hoog: zonder buitengewone stops voor storingen hebben beide installaties veel tonnen kunnen doorzetten, en dus kunnen bijdragen aan het financieel resultaat. Daarnaast heeft SITA in het verleden langjarige contracten gesloten met andere AEC’s waarbij een minimale aanvoer wordt gegarandeerd. SITA slaagt erin deze contracten na te komen, onder meer door brandbaar afval te importeren vanuit Groot-Brittannië. De milieubalans hiervan – ter plekke storten of per schip aanvoeren voor energieopwekking – toont dat importeren de voorkeur geniet, naast het feit dat daarmee de vollast van de Nederlandse verbrandingscapaciteit wordt gerealiseerd. SITA was de eerste die – na een duurzame afweging – besloot tot import; dit heeft inmiddels ruimschoots navolging gekregen door andere spelers in de markt.
57
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
Overige stromen Behalve van brandbaar afval staan ook de be-/verwerking en afzet van allerlei andere stromen onder druk als gevolg van de economische situatie, hoewel ze elk een eigen dynamiek kennen. Dat geldt bijvoorbeeld voor papier, dat grotendeels zijn weg vindt via export. Wat hout betreft, was 2012 turbulent. Op sommige momenten viel zelfs de vraag helemaal stil. SITA heeft gelukkig goede locaties om deze stroom te bufferen. Een andere belangrijke stroom is kunststof (verpakkingsafval) waarvoor we meer dan verwacht hebben ingezameld en gesorteerd. De markt voor gevaarlijk afval geldt als ons specialisme; deze staat enigszins onder druk maar is tamelijk stabiel. Duurzame positionering voor 2013 In 2012 heeft SITA haar operationele resultaat voor een belangrijk deel kunnen borgen door heel kritisch te zijn op kosten. Behalve dat bespaard werd op kosten, werd veel geld, tijd en energie gestoken in het informatiseringsysteem SAP dat in het verslagjaar volledig werd uitgerold. De verwachting is dat het systeem veel inzicht gaat bieden, en dat we daarmee de efficiency en de kwaliteit van onze processen gaan verbeteren, en faalkosten zullen terugdringen in 2013. Investeringen in SAP zijn ook investeringen in duurzaamheid; onze operatie verduurzaamt en het inzicht in onze stromen verbetert. Daarnaast investeerden we in 2012 nog verder in onze sorteerinstallatie voor kunststof verpakkingsafval in Rotterdam en de AEC in Roosendaal. Ook is er continu budget beschikbaar voor het verduurzamen van onze wagenpark (zuinigere, schonere motoren); in 2012 werden 53 nieuwe, schone voertuigen aangeschaft. Meer investeringen in duurzaamheid Belangrijke investeringen in de toekomst worden onder meer gedaan in de aanleg van stadsverwarming voor de te bouwen wijk Stadsoevers, vanaf onze AEC in Roosendaal (Climate Grid). De start van de aanleg wordt voorzien aan het eind van 2013. Bovendien werkt SITA mee aan het voertuig van de toekomst (LNG-voertuigen) en wordt geïnvesteerd in innovatieve projecten, zoals het project waarbij we eiwitten winnen uit bioafval. Hierbij dienen groente-, fruit-en tuin-afval en swill als voedingsbodem voor eiwitten voor de productie van diervoeder. Daarnaast investeren we in verdere optimalisatie van de organisatie waarbij met name het verbeteren van de efficiency en kwaliteit van interne processen ons veel duurzame winst zullen opleveren. Belangrijk is ook onze inzet om de flexibiliteit van onze dienstverlening en het daarmee verbonden serviceniveau wordt verbeterd. Hierin past het streven om klanten inzicht te geven in het vergroten van hun inzicht (transparantie) via de online portal over de verwerking van hun afval. Duurzaam is ook dat SITA haar locaties (gebruik van ruimte en faciliteiten) intensiever wil kunnen benutten. Financiële kerncijfers SITA Nederland (in miljoenen euro)
2012 2011 2010
Netto omzet
468,9
478,1
464,0
EBITDA
57,0
65,5
55,5
Financieel gezond SITA Nederland ontving van Graydon het Financieel Gezond Certificaat. Slechts zo’n 3% van de Nederlandse bedrijven komt hiervoor in aanmerking op basis van strenge criteria (onder meer mate van solvabiliteit). Bedrijven met een Financieel Gezond Certificaat behoren tot de top van financieel gezonde bedrijven.
58
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
8.1 Financiële transparantie SITA streeft naar financiële transparantie en stelt daarom onder meer een jaarrekening op. Dit doen we volgens de Internationale Financial Reporting Standards (IFRS), zoals die zijn aanvaard binnen de Europese Unie. Tax Control Frame Work/ Horizontaal Toezicht SITA werkt aan verbreding en uitbouw van haar Tax Control Frame Work. In het kader van dit horizontale toezicht wordt periodiek overleg gevoerd met de Belastingdienst Zeer Grote Ondernemingen Rivierenland, gevestigd te Arnhem.
8.2 Antifraudebeleid SITA voert een strikt antifraudebeleid. Net als in voorgaande jaren zijn daarom regelmatig steekproefsgewijs controles uitgevoerd bij uitvoerende activiteiten van de organisatie, waarbij ook werd gekeken naar preventie en veiligheid. Van de 220 controles heeft het overgrote deel niet geleid tot opmerkingen. In een enkel geval was sprake van inbreuk op de regels, waarna sancties zijn opgelegd.
8.3 Beoordelingen en beloning Voor het merendeel van de SITA-medewerkers wordt de CAO ‘Beroepsgoederenvervoer over de weg en de verhuur van mobiele kranen’ gevolgd. In 2012 kregen de medewerkers van SITA wederom de mogelijkheid om tegen gunstige voorwaarden in te schrijven op een aandelenplan van het moederbedrijf. Ook bood GDF SUEZ medewerkers de mogelijkheid onder bepaalde voorwaarden gratis aandelen te verkrijgen. De SITA-medewerkers in het loongebouw ontvangen zowel een vaste als een variabele beloning. In de variabele beloning wordt bijvoorbeeld gestimuleerd om veiligheidsprestaties te verbeteren maar ook om efficiënter te werken.
8.4 Aandeelhouders SITA Nederland Holding BV maakt via haar aandeelhouders deel uit van het beursgenoteerde bedrijf SUEZ ENVIRONNEMENT.
59
9. waste flow management
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
9.0 Het draait om… Waste Flow Management Van begin tot eind, en dan begint het opnieuw; het is de gedachte achter het concept van de circulaire economie dat door SITA al jaren geleden is geadopteerd. Aan de hand van dit concept spannen we ons in om kringlopen van afvalstoffen en grondstoffen (of beter: grondstoffen én grondstoffen) tot stand te brengen. Van dit idee is weliswaar het hele bedrijf doordrongen, maar het komt allemaal samen bij het onderdeel Waste Flow Management (WFM). • Bij WFM wordt gekeken naar afval als grondstof. • Omdat het duurzaam is. • En omdat grondstoffen schaarser worden, en dus waardevoller. In de praktijk bestaat de circulaire economie uit vele kringlopen waar een materiaal telkens (en liefst regelmatig) op basis van zijn merites opnieuw wordt toegepast. Voor Waste Flow Managers betekent dit dat ze grote kennis hebben van processen en materialen. Vele vragen moeten daarbij worden beantwoord. Welk materiaal komt vrij? Kunnen we dat opnieuw toepassen in hetzelfde productieproces, eventueel na bewerking? Of in een ander proces? Kunnen we het schoner inzamelen? Zou het productieproces aangepast kunnen worden zodat het materiaal andere spec’s krijgt? Kunnen we het product aanpassen, zodat het na gebruik makkelijker te scheiden en/of te hergebruiken is? Hoe kan ik de kosten van duurzaam transport zo laag mogelijk houden? Het zijn maar enkele vragen. Die we niet allemaal zelf kunnen beantwoorden, maar wel (om te beginnen) met klanten. Reden waarom medewerkers van WFM deze opzoeken, en klanten steeds meer het gesprek met ons aangaan. En waarom SITA de samenwerking zoekt met partners in de keten; in de afvalketen én in de productieen consumptieketen. Met als doel voor ogen dat grondstoffen grondstoffen blijven. SITA heeft in de afgelopen jaren ruime ervaring en kennis ontwikkeld over het tot stand brengen van talloze kringlopen; hoe afgedankt tapijt weer tapijt wordt, latexverf weer wordt vernieuwd, en frituurvet brandstof wordt. En soms zit de winst in een kleinigheid; de lessen die worden geleerd met de nieuwe sorteerinstallatie in Rotterdam zijn motiverend. Ooit gedacht dat aanzienlijke milieuwinst te behalen zou zijn door het etiket op de fles millimeters te verkleinen? Omdat deze dan makkelijker correct wordt gescheiden? Of dat een kleine verandering van kleur of vorm van een fles al veel meer én beter gesorteerde stromen oplevert?
61
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
De ervaringen met de sorteerinstallatie zijn ruim en worden door SITA breed gedeeld. Producenten en ontwerpers steken hun licht op en maken daarmee werk van ecodesign. Inmiddels wordt bij het ontwerp van verpakkingen de ‘sorteerwaarde’ steeds meer meegenomen. Thema Wat doen we met het afval dat we (liefst brongescheiden) inzamelen? En hoe gaat SITA er mee om? Welke duurzame opties zoeken we? En hoe zoeken we zoveel mogelijk de samenwerking in de afval-, productie- en consumptieketen om uit het afval halen wat er in zit. Er zijn voorbeelden te over. Hier leest u hoe een aantal afvalstromen – papier, hout, glas, kunststof en gevaarlijk afval – hun weg terugvinden als vernieuwde grondstof.
9.1 Het draait om… Papier Modern afvalmanagement draait om het sluiten van kringlopen, passend in de filosofie van de circulaire economie. Dat begint bij de inzameling van afval, ofwel gebruikte grondstoffen. En begint opnieuw bij de toepassing van diezelfde grondstoffen, eventueel in bewerkte of vernieuwde vorm. SITA maakt werk van hergebruik en nuttige toepassing van secundaire grond-, brand- en bouwstoffen. Zo realiseren we profit, zijn we een betrouwbare partner, en dragen we bij aan een duurzamere planeet. Zo gewoon als gescheiden inzameling van oud papier is, zo waardevol is het als grondstof in de kringloop van productie en consumptie. Voor SITA maakt deze stroom substantieel deel uit van de portfolio, het gaat tenslotte om 500.000 ton in Nederland. Omdat we met SITA Duitsland en SITA België/Luxemburg garant staan voor liefst 1,3 miljoen ton per jaar, kunnen onze klanten altijd op ons rekenen. We leveren niet alleen rechtstreeks, maar altijd de juiste kwaliteiten (papiersamenstelling) en op de afgesproken tijd. Dat hoeft niet eens zwart op wit te staan. Nederlands oud papier is schoon Papier wordt ingezameld in gemeenten (weliswaar in steeds mindere mate door het verenigingsleven) en bij bedrijven en instellingen. Op de locaties van SITA wordt het eerst ontdaan van verontreinigingen. Plastics en dergelijke worden eruit gehaald. Dankzij onze bronscheiding is het Nederlandse oud papier overigens minimaal vervuild; oneigenlijk materiaal maakt slechts maximaal 1 à 2% van de stroom uit. Daarna worden de stromen gesorteerd en kunnen vele, verschillende kwaliteiten worden samengesteld. Voor levering aan de klanten wordt het papier desgewenst in balen of los verpakt. Papieren visie SITA vindt dat de zuiverheid van het oud papier in Nederland moet worden gekoesterd. En daarom als monostroom moet blijven worden ingezameld. De praktijk in andere landen waarbij andere droge materialen met het papier worden ingezameld, leidt toch tot een aanzienlijke vervuiling die hoogwaardige herbruikbaarheid frustreert. Om dezelfde reden mengt SITA zich in de discussie over de zogenoemde Tetrapaks, de voedselverpakkingen met een coating aan de binnenzijde. Zowel de coating als de voedselresiduen, zoals yoghurt en sappen, verontreinigen het ‘schone’ papier aanzienlijk. Talrijke kwaliteiten, gesorteerd voor drie sectoren Oud papier wordt door SITA in vele kwaliteiten gesorteerd. Globaal genomen is ongeveer de helft van de totale ingezamelde stroom afkomstig uit huishoudens. Deze stroom bestaat uit tijdschriften en kranten, en uit verpakkingsmateriaal. Beide stromen worden weer terug geleverd aan de oorspronkelijke industrieën, respectievelijk de grafische industrie en de verpakkingsindustrie. Het laatste geldt natuurlijk ook voor de kartonnen verpakkingen die uit de transport- en distributiesector afkomstig zijn. Deze laatste fractie maakt ongeveer 25 procent van de landelijke hoeveelheid uit. Papier uit de grafische industrie is goed voor ongeveer 15 procent van de totale stroom, en uit kantoren wordt nog eens 10 procent ingezameld. Deze laatste, kwalitatief hoogwaardigere stromen worden afgezet bij producenten van hygiënematerialen.
62
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
9.2 Het draait om… Kunststof Modern afvalmanagement draait om het sluiten van kringlopen, passend in de filosofie van de circulaire economie. Dat begint bij de inzameling van afval, ofwel gebruikte grondstoffen. En begint opnieuw bij de toepassing van diezelfde grondstoffen, eventueel in bewerkte of vernieuwde vorm. SITA maakt werk van hergebruik en nuttige toepassing van secundaire grond-, brand- en bouwstoffen. Zo realiseren we profit, zijn we een betrouwbare partner, en dragen we bij aan een duurzamere planeet. Inzameling van kunststof verpakkingsafval heeft in Nederland in de afgelopen jaren een enorme vlucht genomen, vooral dankzij de overbekende campagne Plastic Heroes. Het is een van de activiteiten van Stichting Nedvang/ Kunststof Hergebruik die gezamenlijk uitvoering geven aan de wettelijke producentenverantwoordelijkheid van het verpakkende bedrijfsleven. SITA geldt als een van de oudste en meest betrokken partners van beide uitvoeringsorganisaties; we bouwden niet alleen mee aan het draagvlak en de inzamelstructuur; we bouwden zelfs een speciale sorteerinstallatie voor het kunststof verpakkingsafval uit Nederlandse huishoudens. Hard en zacht Kunststoffen zijn er in harde en zachte soorten. De harde kunststoffen – zo’n 17.000 ton bij SITA in 2012 – worden door SITA ingezameld, op- en overgeslagen, en naar kunststofverwerkers vervoerd, dit overigens zonder het materiaal te bewerken. Dit laatste gebeurt bij de verwerkers die de kunststoffen vermalen, wassen en granuleren, om ze vervolgens op samenstelling te sorteren. Voor deze sortering zijn verschillende technieken beschikbaar, zoals waterscheiding (soortelijk gewicht) en infraroodapparatuur. Uiteindelijk krijgen de fabrikanten van kunststof producten het granulaat op het door hun gewenste recept aangeleverd. Bij zachte kunststoffen gaat het om het verpakkingsafval uit Nederlandse huishoudens. Deze stroom bevat vele verschillende soorten kunststof. Via een reeks processtappen, van windzeven tot infrarood-detectie, wordt deze gemengde stroom gesorteerd tot zuivere, gebaalde monostromen PET, PP, PE, folie (en een mix fractie). In totaal verwerkt de sorteerinstallatie van SITA 25.000 tot 30.000 ton per jaar; de kwaliteit van de monostromen is hoog, en vooral constant. Dat maakt dat deze fracties gewild zijn bij kunststofproducenten. Uitdagingen De toepassing van gescheiden ingezamelde kunststoffen neemt allengs toe. Dit dankzij het feit dat de stromen die de sorteerinstallatie verlaten, hoog en constant van kwaliteit zijn én omdat het gerecyclede materiaal ongeveer 40 procent minder energie in de productie vraagt. Toch zijn er uitdagingen. Zo hebben we continu overleg met bewerkers en producenten over de slimste mogelijkheden om het gerecyclede kunststof toe te passen. Goede sortering is hierbij belangrijk, maar hetzelfde geldt voor de inzameling, van oudsher SITA’s specialisme. Kunststof die als monostroom kan worden ingezameld, zonder vermenging of vervuiling, is het best te verwerken tot hoogwaardige producten. SITA spant zich daarom in om scheiding aan de bron zoveel mogelijk toe te passen. Kunststof inspireert De inzameling van kunststof verpakkingsafval is succesvol. Meer dan de helft van de Nederlanders vindt het inmiddels gewoon om dit afval gescheiden te houden, en in vele huishoudens is het dus een bekend fenomeen. Omdat burgers ook institutionele klanten zijn, krijgt SITA steeds meer vragen uit bedrijven en instellingen. Of wij willen meedenken over het scheiden van kunststof afval in de organisatie? Zomaar een vraag die we graag beantwoorden.
9.3 Het draait om… Hout
63
Modern afvalmanagement draait om het sluiten van kringlopen, passend in de filosofie van de circulaire economie. Dat begint bij de inzameling van afval, ofwel gebruikte grondstoffen. En begint opnieuw bij de toepassing van diezelfde grondstoffen, eventueel in bewerkte of vernieuwde vorm.
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
SITA maakt werk van hergebruik en nuttige toepassing van secundaire grond-, brand- en bouwstoffen. Zo realiseren we profit, zijn we een betrouwbare partner, en dragen we bij aan een duurzamere planeet. Hout leent zich uitstekend voor hergebruik. De mogelijkheden zijn divers, van meubels uit sloophout tot energieopwekking. SITA beschikt over een wijdvertakt inzamelnetwerk en een sorteerinstallatie voor bouw- en sloopafval in Groningen. Ongeveer 45 procent van de stroom hout bij SITA is afkomstig uit de sorteerinstallaties; ongeveer 55 procent wordt ingezameld vanaf bouwmarkten, gemeentelijke milieuparken en bij bedrijven. Spaanplaat en energie SITA zoekt voor hout altijd naar de meest hoogwaardige vorm van hergebruik, maar de markt is – onder meer als gevolg van de economische omstandigheden – tamelijk volatiel. Zo werd in 2012 ongeveer 25% van het hout afgezet voor spaanplaatproductie in België en Duitsland, maar er waren ook momenten dat de vraag geheel wegviel en de aanvoer moest worden stilgelegd. SITA heeft overigens goede mogelijkheden om de stroom in voorraad te houden. Voor de spaanplaatindustrie wordt het hout bewerkt tot spaanders van 1 tot 3 mm dik. Ongeveer 75 procent wordt geleverd aan bio-energiecentrales en energiecentrales, het laatste ter vervanging van het fossiele steenkool. Transportkeuze telt Zoals bij elke stroom geldt bij hout dat vraag en aanbod, naast het streven naar duurzaam hergebruik, van invloed zijn op de sturing naar de secundaire toepassing. Zo is de capaciteit van bio-energiecentrales in Nederland ruim, terwijl de spaanplaatindustrie zich op grotere afstand bevindt in onze buurlanden. SITA heeft daarom in 2012 veel meer ingezet op het vervoer per trein en schip. Behalve schoner is deze vorm van transport ook veel goedkoper. De kosten leggen daardoor minder gewicht in de schaal bij de sturing naar (hoogwaardige) hergebruiksopties, zoals in de vorm van spaanplaat. Initiatieven om te verbeteren In de markt – tussen aanbieders en afnemers – worden initiatieven genomen om meer afvalhout te hergebruiken. Het gaat hier vooral om innovatie van thermische verwerking voor energie-opwekking, waarbij voor SITA een belangrijke rol wordt gelegd in het borgen van de kwaliteit (zuiverheid) en samenstelling. Gelijktijdig kijkt de spaanplaatindustrie naar de inzet van gerecycled hout, maar moet deze maximaal gesorteerd, en dus ontdaan zijn van chemische stoffen, kunststof, verfstoffen en dergelijke.
9.4 Het draait om… Glas Modern afvalmanagement draait om het sluiten van kringlopen, passend in de filosofie van de circulaire economie. Dat begint bij de inzameling van afval, ofwel gebruikte grondstoffen. En begint opnieuw bij de toepassing van diezelfde grondstoffen, eventueel in bewerkte of vernieuwde vorm. SITA maakt werk van hergebruik en nuttige toepassing van secundaire grond-, brand- en bouwstoffen. Zo realiseren we profit, zijn we een betrouwbare partner, en dragen we bij aan een duurzamere planeet. De kringloop van glas is in principe oneindig. Schoon glas kan zonder restafval en kwaliteitsverlies worden hergebruikt. Een mooi gegeven is dat oud glas bovendien leidt tot lager energieverbruik in de productie. De gescheiden inzameling van glas staat in Nederland op een hoog niveau. Ongeveer 90 procent van het glazen verpakkingsafval wordt weer terug geleverd aan de glasproducenten. Het gaat hierbij om zo’n 350.000 ton, waarvan zo’n 45.000 ton (13 procent) door SITA wordt ingezameld.
64
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
Waardevast maar niet zo waardevol Oneindig herbruikbaar maakt glas waardevast, maar gebruikt glas heeft een relatief lage opbrengst. Vervoerskosten tellen zwaar en transport kan daarom niet over grote afstanden. Ook de bewerking vraagt efficiency. Die bewerking is wel uiterst kritisch; een nieuwe glazen verpakking waarin toch verontreiniging is opgesloten, kan onder spanning komen te staan en onder druk uit elkaar spatten. Daarom bestaat de bewerking uit verschillende stappen. Ingezameld glas wordt eerst ontdaan van verontreinigingen. Na gestort te zijn op een rooster, waar de eerste verontreinigingen worden verwijderd, worden via een magneetband de metalen (deksels) verwijderd. Daarna wordt het glas gebroken. Gebruik makend van trommels, zeven, roosters en infrarood-/röntgen-technieken wordt de stroom verder ontdaan van allerlei verontreinigingen, als folies en andere nonferro-materialen, en niet te vergeten: het eventuele porselein, keramiek en vuurvast glas dat desondanks toch er tussen is gekomen. Niet in het minst is belangrijk dat het loodhoudende glas wordt verwijderd met behulp van UV-lichttechnieken. Aan het eind van de bewerking resteert ‘glasgruis’, dat bestaat uit scherven van 2-3 cm. Die worden dan langere tijd met rust gelaten; het resultaat is dat eventueel organisch materiaal is gecomposteerd en/of vervlogen. Elke 1.000 kilo ingezameld verpakkingsglas heeft gemiddeld zo’n 90 kilo verontreiniging. Na de bewerking resteert daar nog slechts 20 gram van. Bewerking van glas dat door SITA wordt ingezameld, vindt plaats in installaties van partners in Duitsland en België. Innovatie gaat voort De hoeveelheid glazen verpakkingen die op de markt komt, daalt. Enerzijds is dat het gevolg van de opkomst van PET-verpakkingen, anderzijds is dat ook het gevolg van de verbeterde reiniging, zoals hiervoor is beschreven. Omdat het oude glas schoon wordt aangeleverd, kan het nieuwe glas steeds dunner zijn. Er hoeft nauwelijks rekening te worden gehouden met spanning in het glas als gevolg van onzuiverheden. Secundair glas vraagt minder energie Dat glas duurzaam is, blijkt niet alleen uit het feit dat het 100 procent kan worden hergebruikt. Bij de productie van nieuw glas kan de grondstof bestaan uit liefst 80 procent oud glas, dat bovendien sneller smelt en dus minder energie vraagt.
9.5 Het draait om… Gevaarlijk afval Modern afvalmanagement draait om het sluiten van kringlopen, passend in de filosofie van de circulaire economie. Dat begint bij de inzameling van afval, ofwel gebruikte grondstoffen. En begint opnieuw bij de toepassing van diezelfde grondstoffen, eventueel in bewerkte of vernieuwde vorm. SITA maakt werk van hergebruik en nuttige toepassing van secundaire grond-, brand- en bouwstoffen. Zo realiseren we profit, zijn we een betrouwbare partner, en dragen we bij aan een duurzamere planeet. Van veel afvalstromen kan een leek de hergebruiksopties inschatten. Van andere stromen zijn deze echter niet zo voor de hand liggend, terwijl juist deze grondstoffen zeer waardevol kunnen zijn. Er is dan verdergaande materiaalen proceskennis nodig om te ontdekken of een grondstof kan worden teruggewonnen of herbruikbaar kan worden gemaakt. Bij SITA EcoService Treatment in Almelo wordt deze kennis ontwikkeld en toegepast. De engineers kijken daarbij verder dan hun neus lang is: ze analyseren de stroom die wordt aangeboden, ze kijken naar het proces waaruit het afval ontstaat en ze kijken naar de mogelijkheden die terug te winnen grondstoffen hebben voor afnemers. Waardevolle, zelfs kostbare en zeldzame grondstoffen worden zo teruggewonnen.
65
Van inzamelen tot terugwinnen SITA verwerkt alle gevaarlijke afvalstoffen, met uitzondering van explosieve en radioactieve stoffen. Het gaat dan onder meer om verfrestanten, oplosmiddelen, zuren en logen, afvalolie en vast oliehoudend afval, loodaccu’s,
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
batterijen, chemicaliën uit laboratoria en gewasbeschermingsmiddelen. Deze worden ingezameld via 3 speciaal ingerichte locaties waar ze worden gecontroleerd, gesorteerd en gebulkt. In Almelo beschikt de onderneming over verschillende installaties en technieken om stromen te verwerken en grondstoffen terug te winnen. Stromen onder de loep SITA werkt voortdurend aan verwerkingsopties met aanbieders en afnemers. Zo is in 2012 gestart met onderzoek naar zwavelzuur houdende baden en een fosforzuurstroom die door het productieproces de afvalstatus krijgen. Deze stromen zijn echter relatief zuiver én kostbaar. Het doel is om het zwavelzuur en het fosforzuur weer toe te kunnen passen in de kunstmestindustrie. Dat is gezien de schaarste aan deze stoffen meer dan de moeite waard. Niet voor niet hebben zich al verschillende geïnteresseerde afnemers gemeld. Ook is begonnen aan de bewerking van latexverf waarvan vermoedelijk 40 procent terug kan naar de verfindustrie. Ook kijkt SITA naar de kansen om zeldzame aardmetalen terug te winnen, zoals fluorescentiepoeders uit tl-buizen. Een ander voorbeeld is filterkoek uit metaalhoudende waterige stromen; deze kan in smelterijen weer worden omgezet tot hoogwaardige metalen. Kennis van SITA Ecoservice Treatment leidt soms tot unieke, uiterst slimme keuzes in het ontwerp van productieprocessen, zoals - in de eigen organisatie - voor de rookgasreiniging van SITA ReEnergy te Roosendaal. Hier wordt natriumbicarbonaat toegepast om rookgassen te reinigen. Na gebruik kan deze hulpstof echter uitstekend worden gereinigd om weer opnieuw in de rookgasreiniging te worden toegepast. In andere Nederlandse installaties wordt gebruik gemaakt van andere hulpstoffen; deze zijn nog niet terug te winnen en moeten worden geborgen op stortplaatsen. Duurzame bijdrage Gevaarlijk afval maakt ongeveer 15 procent deel uit van de business van SITA. Jaarlijks wordt circa 145.000 ton verwerkt en ongeveer 70% hiervan vindt zijn weg terug als grondstof.
66
10. bijlagen
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
10.0 SITA nederland beleidsverklaring Maatschappelijk verantwoord ondernemen SITA ondersteunt het principe van duurzaam afvalmanagement door aandacht te besteden aan veiligheid, gezondheid, milieu, kwaliteit en continuïteit.
Het beleid van SITA Nederland is onder andere gebaseerd op het beleid van onze moederorganisatie SUEZ ENVIRONNEMENT dat is vastgelegd in ‘The Ethics Charter and Values of SUEZ Environnement’. Het beleid wordt ondersteund door een doeltreffend managementsysteem dat voldoet aan internationale (management) standaarden en komt tot uiting in jaarlijks vast te stellen doel- en taakstellingen. In het kader van dit beleid hanteert SITA Nederland de volgende uitgangspunten: 1. Streven naar een rendabele bedrijfsvoering, zodat de continuïteit van de organisatie wordt gewaarborgd. 2. Advies verlenen aan de klant en streven naar klantentevredenheid, leveren van kwalitatief hoogwaardige diensten en een betrouwbare partner zijn in het afvalbeheer van de klant. 3. Voldoen aan de wet- en regelgeving en het aanbieden van oplossingen die vanuit economisch, sociaal en ecologisch oogpunt aanvaardbaar zijn. Ervoor zorgen dat we over de nodige gegevens beschikken van onze activiteiten om de impact op het leefmilieu, de gezondheid en de veiligheid van alle werknemers en derden tot een minimum te beperken. 4. Door het voorzien van opleidingen en bewustmakingscampagnes verzekeren we dat iedereen binnen de organisatie geïnformeerd is en blijft betreffende de veiligheids-, milieu- en kwaliteitsaspecten van de arbeidsmiddelen, de installaties en de onderneming. 5. Zowel aan eigen personeel als aan personeel van derden de nodige informatie verstrekken over veiligheids- & milieunormen eigen aan de organisatie, activiteit en behandelde afvalstromen. Doeltreffende beschermingsmaatregelen en -middelen invoeren en opleggen aan het eigen personeel als aan derden. 6. De eigen medewerkers voortdurend te motiveren en op te leiden, om op een verantwoorde manier hun functie te kunnen vervullen. 7. Een open communicatie voeren en regelmatig overleg plegen evenals de nodige informatie/kennis ter beschikking stellen aan de medewerkers, de directe omgeving, de klanten, de overheid, de industrie, de beroepsfederaties en de pers. 8. Preventieve maatregelen nemen om noodsituaties, ongevallen, schade en incidenten te vermijden en om mogelijke schade aan mens en milieu tot een minimum te beperken. In geval van incidenten, onmiddellijk een onderzoek instellen en de nodige maatregelen treffen. 9. Onderzoek en innovatie stimuleren op het domein van dienstverlening, kwaliteit, veiligheid, gezondheid en leefmilieu. SITA voert de nodige registraties, analyses, audits en evaluaties uit op relevante parameters volgens de in het managementsysteem opgenomen procedures en werkinstructies om continue verbetering door te voeren. Deze continue verbetering is een verantwoordelijkheid van iedere medewerker. Bij SITA staan we allemaal voor dezelfde uitdaging: de toekomst leefbaar houden. Dit doen we door voortdurend te innoveren en nieuwe veilige oplossingen te bedenken voor duurzaam afvalmanagement. Deze beleidsverklaring en de hiervan afgeleide doelstellingen zijn openbaar en worden op aanvraag beschikbaar gesteld.
Wieger Droogh Algemeen Directeur SITA Nederland Juli 2013
68
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
10.1 Definities en betrouwbaarheid kernindicatoren Indicator
Betrouwbaarheid
Definitie
Netto omzet
Betrouwbaar: extern getoetst
Opbrengst van de aan derden geleverde goederen en verleende diensten na aftrek van de over de omzet geheven belastingen
EBITDA
Betrouwbaar: extern getoetst
Earnings Before Interest Tax Depreciation and Amortization
Aantal medewerkers
Betrouwbaar (is een momentopname)
Totaal aantal actieve werknemers van de maatschappij per 31/12, ongeacht het type arbeidsovereenkomst, werkrooster, ontvangen bedragen en de periodiciteit van de lonen. Onder ‘actief’ wordt verstaan: werknemers die voor hun daadwerkelijke werk worden betaald, of van wie de arbeidsovereenkomst is opgeschort in afwachting van de hervatting van de beroepsactiviteit
Ziekteverzuim (%)
Betrouwbaar
Het aantal kalenderdagen afwezigheid in verband met ziekte of een ongeval gedeeld door het aantal kalenderdagen
Ongeval
69
Onverwachte en plotse gebeurtenis die de oorzaak is van een lichamelijk letsel, een psychisch trauma, een ziekte of de dood. Ongevallen die zich voordoen tijdens verplaatsingen om dienstredenen, zijn arbeidsongevallen (met uitsluiting van de ongevallen op de weg van en naar het werk)
Fatale ongevallen eigen personeel
Betrouwbaar
Ongeval met dodelijke afloop van eigen medewerker (exclusief het woon-werkverkeer en privésituatie)
Fatale verkeersongevallen (derden)
Betrouwbaar
Verkeersongeval met dodelijke afloop van derden
Ongevallen met verzuim
Betrouwbaar door koppeling HRMbestanden met HSE-bestanden
Zie definitie ‘ongeval’ en ‘ziekteverzuim’
Ongevallen zonder verzuim
Redelijk betrouwbaar Parameter is afhankelijk van melddiscipline
Zie definitie ‘ongeval’ en ‘ziekteverzuim’
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
70
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
Indicator
Betrouwbaarheid
Definitie
AFR
Betrouwbaar: getoetst door aandeelhouder
Frequentiegraad: het aantal ongevallen met verzuim x 1.000.000, gedeeld door het aantal gewerkte uren
ASR
Betrouwbaar: getoetst door aandeelhouder
Ernstgraad: het aantal dagen verzuim ten gevolge van ongevallen x 1.000, gedeeld door het aantal gewerkte uren
Waterverbruik
Betrouwbaar vanwege facturen
Electriciteitsverbruik
Betrouwbaar vanwege facturen en externe toetsing
Gasverbruik
Betrouwbaar vanwege facturen en externe toetsing
Verbruik dieselolie
Betrouwbaar vanwege facturen en externe toetsing
Brandstofverbruik transport inhuur
Redelijk betrouwbaar
Berekening gebaseerd op gemiddelde verbruiken
Ingezamelde/ontvangen hoeveelheid (niet gevaarlijk) afval van bedrijven
Betrouwbaar; gebaseerd op wegingen
Niet gevaarlijk afval afkomstig van bedrijven ingezameld/ontvangen door SITA of ingehuurde derden, inclusief brengklanten en trading
Ingezamelde/ontvangen hoeveelheid niet gevaarlijk afval van huishoudens
Betrouwbaar; gebaseerd op wegingen
Niet gevaarlijk afval afkomstig van huishoudens ingezameld/ontvangen door SITA of ingehuurde derden, inclusief brengklanten en trading
Ingezamelde/ontvangen hoeveelheid gevaarlijk afval
Redelijk betrouwbaar; gebaseerd op wegingen
Gevaarlijk afval ingezameld/ontvangen door SITA of ingehuurde derden, inclusief brengklanten en trading
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
10.2 GRI index (level B) Duurzaam en verantwoord ondernemen betekent verantwoording afleggen. Om zo transparant mogelijk te kunnen rapporteren hebben we ons verslag opgesteld op basis van de GRI richtlijnen. De GRI index hieronder geeft een overzicht van de gekozen GRI indicatoren, en verwijst naar de plaats waar we deze indicatoren behandelen. SITA is van mening te rapporteren op het B-niveau.
GRI Beschrijving
Behandeling
Strategie en analyse 1.1
Verklaring bestuursvoorzitter over relevantie duurzame ontwikkeling voor de organisatie en haar strategie
Voorwoord Beleidsverklaring Ontwikkelingen en problematieken
1.2
Beschrijving van belangrijke gevolgen, risico’s en mogelijkheden.
• Prestaties in 2012 • SWOT Ontwikkelingen en problematieken • SITA in Nederland: doelstellingen
Organisatieprofiel 2.1
Naam van de organisatie
Over dit verslag
2.2
Voornaamste merken, producten en/of diensten
Onze dienstverlening
2.3
Operationele structuur van de organisatie
SITA in Nederland
2.4
Locatie van het hoofdkantoor van de organisatie
SITA in Nederland
2.5
Het aantal landen waar de organisatie actief is
SITA in Nederland
2.6
Eigendomsstructuur en de rechtsvorm
Over dit verslag Aandeelhouders
2.7
Afzetmarkten en soorten klanten
Onze dienstverlening
2.8
Omvang van de verslaggevende organisatie • Aantal werknemers • Netto omzet • Totaal Vermogen
• Hoeveelheid geleverde producten of diensten
71
SITA in Nederland Financiële kerncijfers Zie Financieel verslag SITA Netherlands BV bij de Kamer van Koophandel (Nederland) Cijfers (afval)
2.9
Significante veranderingen tijdens de verslagperiode wat betreft omvang, structuur of eigendom
Organisatiewijziging
2.10
Onderscheidingen die tijdens de verslagperiode werden toegekend
Niet van toepassing
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
GRI Beschrijving
Waste Flow Management
Bijlagen
Behandeling
Verslagparameters
72
3.1
Verslagperiode
Over dit verslag
3.2
Datum van het meest recente verslag
26 juni 2013
3.3
Verslaggevingscyclus
Kalenderjaar
3.4
Contactpunt voor vragen
Colofon
3.5
Proces van inhoudsbepaling
Over dit verslag
3.6
Afbakening van het verslag
Over dit verslag
3.7
Eventuele specifieke beperkingen voor de reikwijdte of afbakening van het verslag
Over dit verslag
3.8
Basis voor verslaggeving over samenwerkingsverbanden, dochterondernemingen in gedeeltelijk eigendom, gehuurde faciliteiten, uitbestede activiteiten of andere entiteiten die de vergelijkbaarheid tussen verschillende verslagperioden of verslaggevende organisaties aanzienlijk beïnvloeden
Niet van toepassing
3.9
De technieken en berekeningsgrondslagen voor gegevensmetingen, waaronder de voor schattingen gebruikte aannames en de technieken die zijn toegepast op de samenstelling van de indicatoren en overige informatie in het verslag.
Betrouwbaarheid kernindicatoren
3.10
Uitleg over de gevolgen van eventuele herformuleringen van eerder verstrekte informatie
Emissiefactoren CO2-footprint in lijn met CO2-prestatieladder gebracht
3.11
Significante veranderingen ten opzichte van vorige verslagperiodes ten aanzien van reikwijdte, afbakening of meetmethoden
Rapportage tonnages gebaseerd op 2 ERP-systemen in verband met overgang op SAP
3.12
GRI inhoudsopgave
GRI index (versie 3.1)
3.13
Beleid en huidige praktijk met betrekking tot het betrekken van externe assurance van het verslag.
Naar aanleiding van een kostenbatenanalyse heeft SITA, evenals in voorgaande jaren, er voor gekozen om geen externe verificatie uit te voeren. Onze gas-, diesel-, en elektraverbruiken (scope 1 en 2 CO2-emissie) alsmede onze financiële cijfers zijn wel extern getoetst.
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
GRI Beschrijving
Waste Flow Management
Bijlagen
Behandeling
Bestuur, verplichtingen en betrokkenheid
73
4.1
Bestuursstructuur van de organisatie
Executive Management Board
4.2
Leidinggevende functie voor voorzitter hoogste bestuurslichaam (ja/nee)
SITA in Nederland
4.3
Aantal onafhankelijke en/of niet-leidinggevende leden van het hoogste bestuurslichaam.
SITA in Nederland
4.4
Mechanismen om aanbevelingen te doen of medezeggenschap uit te oefenen
Medezeggenschap
4.5
Prestatiegekoppelde vergoedingen voor leden van het hoogste bestuurslichaam, topmanagers en leidinggevenden (met inbegrip van vertrekregelingen)
Beoordeling en beloning
4.6
Processen waarmee het hoogste bestuurslichaam strijdige belangen vermijdt
Ethiek en Waarden Antifraudebeleid
4.7
Proces voor het bepalen van de kwalificaties en expertise van het hoogste bestuurslichaam voor het sturen van de strategie van de organisatie aangaande economische, milieugerelateerdeen sociale onderwerpen
HR strategie
4.8
Intern ontwikkelde missie- of beginselverklaringen, gedragscodes en uitgangspunten die van belang zijn voor de economische, milieugerelateerde en sociale prestaties
Ethiek en Waarden Waste Flow Management
4.9
Procedures van het hoogste bestuurslichaam voor het overzien van de inventarisatie en het beheer door de organisatie van economische, milieugerelateerde en sociale prestaties, met inbegrip van relevante risico’s en mogelijkheden en naleving van of conformiteit met internationaal overeengekomen standaarden, gedragscodes en principes.
Doelen Health, Safety & Environment Certificering en audits Financiële transparantie
4.10
Processen voor het evalueren van de eigen prestaties van het hoogste bestuurslichaam
Beoordeling en beloning
4.11
Toepassing van het voorzorgsprincipe
Doelen Health, Safety & Environment
4.12
Extern ontwikkelde economische, milieugerelateerde en sociale handvesten, principes of andere initiatieven die de organisatie onderschrijft
Onze strategische inzet SUEZ ENVIRONNEMENT: duurzaamheidsverslag
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
vervolg Bestuur, verplichtingen en betrokkenheid 4.13
Lidmaatschap van verenigingen (zoals brancheverenigingen) en/of nationale/internationale belangenorganisaties
In dialoog met stakeholders
4.14
Lijst van groepen belanghebbenden die de organisatie heeft betrokken
Overzicht van dialoog Bijzondere initiatieven
4.15
Basis voor inventarisatie en selectie van belanghebbenden die moeten worden betrokken
In dialoog met stakeholders Overzicht van dialoog Bijzondere initiatieven
4.16
Benadering van het betrekken van belanghebbenden, waaronder de frequentie ervan per type en groep belanghebbenden
In dialoog met stakeholders Overzicht van dialoog Bijzondere initiatieven
4.17
De voornaamste onderwerpen en vraagstukken die naar voren zijn gekomen door de betrokkenheid van belanghebbenden en hoe de organisatie hierop heeft gereageerd, onder meer via haar verslaggeving
In dialoog met stakeholders Overzicht van dialoog Bijzondere initiatieven
GRI Beschrijving
Behandeling
Economische aspecten
74
EC1
Directe economische waarden die zijn gegenereerd en gedistribueerd
Financieel
EC2
Financiele implicaties en andere risico’s en mogelijkheden voor activiteiten als gevolg van de klimaatverandering
Visie op duurzaamheid SWOT Strategisch
EC3
Dekking van de verplichtingen
Niet van toepassing
EC4
Significante financiële steun van de overheid
Niet van toepassing
EC7
Procedures voor lokale personeelswerving
Sociaal: HR strategie
EC8
Ontwikkeling en gevolgen van investeringen in infrastructuur
SITA in Nederland: prestaties in 2012 Veiligheid: veilig rijden Veiligheid: trainingen Praktijk en Veiligheid
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
GRI Beschrijving
Waste Flow Management
Bijlagen
Behandeling
Milieuaspecten
75
EN3
Direct energieverbruik door primaire energiebron
Milieu: water, electriciteit en diesel
EN4
Indirect energieverbruik door primaire energiebron
Milieu: water, electriciteit en diesel
EN5
Energie die bespaard is door besparingen en efficiëntieverbeteringen
Milieu: initiatieven en activiteiten 2012 Milieu: CO2-footprint Milieu: water, electriciteit en diesel
EN6
Initiatieven ten behoeve van energie-efficiënte of op duurzame energie gebaseerde producten/ diensten
Milieu: initiatieven en activiteiten 2012 Milieu: CO2-footprint Milieu: water, electriciteit en diesel
EN8
Totale wateronttrekking per bron
Niet van toepassing
EN16
Totale directe en indirecte emissie van broeikasgassen naar gewicht
Milieu : CO2-footprint
EN17
Andere relevante indirecte emissie van broeikasgassen naar gewicht
Milieu : CO2-footprint
EN18
Initiatieven ter verlaging van de emissie van broeikasgassen en gerealiseerde verlagingen
Milieu: initiatieven en activiteiten 2012 Milieu: CO2-footprint
EN19
Emissie van ozonafbrekende stoffen naar gewicht
Niet van toepassing
EN20
NO, SO en andere significante luchtemissies naar type en gewicht
Emissieregistratie (zoek op SITA ReEnergy)
EN22
Gewicht van afvalsoort en - verwerking
Inzamelen, verwerken en terugwinnen
EN23
Totaal aantal en volume van significante lozingen
Niet van toepassing
EN24
Gewicht van getransporteerd, geïmporteerd, geëxporteerd of verwerkt afval dat als gevaarlijk geldt op grond van bijlage 1,2,3 en 4 van de Conventie van Bazel en het percentage afval dat internationaal is getransporteerd.
Inzamelen, verwerken en terugwinnen
EN25
Benaming, grootte, beschermstatus en biodiversiteitswaarde van wateren en gerelateerde habitats die significante gevolgen ondervinden van de waterafvoer en afvloeiing van de verslaggevende organisatie
Niet van toepassing
EN26
Initiatieven ter compensatie van de milieugevolgen van producten en diensten en de omvang van deze compensatie
Ontwikkelingen en problematieken: productgebruik
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
vervolg Milieuaspecten EN27
Percentage producten dat is verkocht waarvan de verpakking is ingezameld, naar categorie
Niet van toepassing
EN28
Monetaire waarde van significante boetes en totaal aantal niet-monetaire sancties wegens het niet naleven van milieuwet en regelgeving
Milieu:handhaving
EN29
Significante milieugevolgen van het transport van producten en andere goederen en materialen die worden gebruikt voor de activiteiten van de organisatie en het vervoer van personeelsleden
Milieu: water, electriciteit en diesel
GRI Beschrijving
Behandeling
Arbeidsomstandigheden en indicatoren voor volwaardig werk LA2
Totaal aantal en snelheid van personeelsverloop, inclusief ingehuurde werknemers
Sociaal: medewerkers in cijfers
LA7
Letsel-, beroepsziekte-, uitvaldagen- en verzuimcijfers en het aantal werkgerelateerde sterfgevallen per regio en per sekse
Kernindicatoren SITA NL Veiligheid: ongevallen
LA8
Opleiding, training, advies, preventie, en risicobeheerprogramma’s
Sociaal: HR strategie
LA10
Gemiddeld aantal uren dat een werknemer besteed aan opleidingen, onderverdeeld naar werknemerscategorie en sekse
Sociaal: HR strategie
LA11
Programma’s voor competentiemanagement en levenslang leren die de blijvende inzetbaarheid van medewerkers garanderen en hen helpen bij het afronden van hun loopbaan
Sociaal: HR strategie
LA14
Verhouding tussen basissalarissen man en vrouw per werknemerscategorie voor belangrijke locaties van de organisatie
In cao geen onderscheid
Mensenrechten Mensenrechten vormen bij SITA geen beleidsthema; de onderneming committeert zich aan het beleid van SUEZ ENVIRONNEMENT
76
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
GRI Beschrijving
Waste Flow Management
Bijlagen
Behandeling
Maatschappij SO2
Percentage en aantal bedrijfsonderdelen die onderzocht op corruptierisico’s
Financieel: antifraudebeleid
SO4
Maatregelen die zijn getroffen naar aanleiding van gevallen van corruptie
Financieel: antifraudebeleid
SO5
Standpunten betreffende publiek beleid
Maatschappij: in dialoog met stakeholders Milieu: ontwikkelingen in wet- en regelgeving
SO6
Totale waarde van financiële en in natura bijdragen aan politieke partijen, politici en gerelateerde instellingen per land
Niet van toepassing
SO7
Totaal aantal rechtszaken vanwege concurrentiebelemmerend gedrag, antikartel, en monopolistische praktijken alsmede de resultaten van deze rechtszaken
Niet van toepassing
SO8
Financiële waarde van significante boetes en aantal niet-financiële maatregelen vanwege non-compliance ten opzichte van wet- en regelgeving
Milieu: handhaving
Productverantwoordelijkheid PR5
77
Beleid ten aanzien van klanttevredenheid, met inbegrip van resultaten van onderzoeken naar klanttevredenheid
Maatschappij: in dialoog met stakeholders
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
10.3 Begrippen en afkortingen AFR: Frequentiegraad van ongevallen (Accident Frequency Rate); het aantal ongevallen met ziekteverzuim x 1.000.000, gedeeld door het aantal gewerkte uren ASR: Ernstgraad van ongevallen (Accident Severity Rate); het aantal dagen ziekteverzuim ten gevolge van ongevallen x 1.000, gedeeld door het aantal gewerkte uren BRL: Beoordelingsrichtlijn. Richtlijn waarin omschreven wordt hoe een certificerende instelling toezicht uitvoert op bepaald werkzaamheden of activiteiten CAO: Collectieve Arbeids Overeenkomst CEO: Chief Executive Office Circulaire economie: In een circulaire economie worden alle gebruikte materialen in een product nuttig ingezet in hetzelfde of een ander product zonder kwaliteitsverlies. Wanneer alle restproducten hergebruikt kunnen worden en de producten milieuneutraal zijn, is deze kringloop compleet CO2: koolstofdioxide (broeikasgas) CO2-footprint: CO2-belasting die een bedrijf veroorzaakt door zijn activiteiten en/of diensten EBITDA: Operationeel resultaat voor aftrek van rente, belasting en afschrijvingen (Earnings Before Interest Tax Depreciation and Amortization) EcoDesign: het streven om bij het ontwerp van een proces of product niet alleen rekening te houden met economische, technische en menselijke criteria, maar ook met milieucriteria Energy Valley: Energie- en warmtetoepassing in de directe omgeving van opwekking ERP/enterprise resource planning: Computersysteem waarmee middelen zoals geld, voorraden, mensen en machines van een organisatie planmatig kunnen worden beheerd FEAD: Fédération Européenne des Activités du Déchet et de l’Environnement, Europese branchevereniging: leden zijn de nationale belangenorganisaties die particuliere en/ of overheidsgedomineerde afvalbedrijven vertegenwoordigen GDF: Gaz de France Gevaarlijk afval: afval dat gevaarlijk is voor mens, dier of milieu. De Europese lijst afvalstoffen (Eural) geeft per stof aan of al dan niet sprake is van gevaarlijk afval Global Reporting Initiative: een internationale organisatie die richtlijnen voor duurzaamheidsverslaggeving opstelt. In een duurzaamheidsverslag communiceert een organisatie publiekelijk over haar economische, milieuen sociale prestaties. Grondstoffenrotonde: Het hoogwaardig hergebruiken van materialen door ze als grondstof in te zetten in de materialenkringloop Integraal ketenbeheer: principe waarbij door middel van het verbeteren van processen en samenwerking met leveranciers en afnemers een betere functionaliteit van het deelnemende bedrijf in de keten ontstaat. Door accurater inkopen kan er daardoor minder afval ontstaan
78
HR: Human Resources; personeelsbeleid / personeelszaken
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
Waste Flow Management
Bijlagen
ISO14001: Internationale norm voor milieuzorgsystemen ISO 26000: Beoordelingsrichtlijn voor maatschappelijk verantwoord ondernemen ISO 9001: Internationale norm voor kwaliteitszorgsystemen Kader Richtlijn Afvalstoffen: Belangrijkste Europees wettelijk kader voor de afvalsector Ketenbenadering: Een benadering waarbij, alle fasen van de materiaalketen (grondstofwinning, productie, gebruik, afvalfase en eventueel recycling.) beschouwend, gezocht wordt naar de meeste ‘milieuwinst’. Milieuwinst in de ene fase mag niet leiden tot een hogere milieubelasting in een andere fase of in een andere keten kton: kiloton/1.000 ton NGO’s: Niet-gouvermentele organisaties. Organisaties die onafhankelijk zijn van de overheid en zich op één of andere manier richten op een maatschappelijk belang, bijvoorbeeld milieubescherming Non Compliances: ‘Niet-naleven’. In dit verband het (tijdelijk) niet voldoen aan gestelde (vergunnings) voorschriften Producentenverantwoordelijkheid: (Mede) verantwoordelijkheid van degene die een product op de markt brengt voor het beheer van dit product in de afvalfase. Producenten of importeurs kunnen daarvoor individueel of als collectief een inname- en verwerkingsstructuur opzetten REACH: Systeem voor registratie, evaluatie en toelating van chemische stoffen die in de Europese Unie geproduceerd of geïmporteerd worden Resource efficiency: Een belangrijke oplossing voor verduurzaming van de samenleving: Grondstoffen en energie zo efficiënt mogelijk (her)gebruiken R1-status: Hoofdgebruik als brandstof of een andere wijze van energie-opwekking: nuttige toepassing SAP: Een ERP systeem (Zie voor ERP definitie hierboven) SITA Academie: De interne opleidingskoepel waaronder de interne opleidingen gebundeld en overzichtelijk worden aangeboden SITA Green Label: SITA Green Label voorziet in het 100 procent CO2-neutraal inzamelen en verwerken van afval. Dit doen we door CO2-uitstoot te compenseren door te investeren in duurzame energieprojecten. De verwerking van uw afval is dan 100% CO2-neutraal SITA NEWS: SITA Northern European Waste Services, een samenwerkingsverband tussen SITA in Nederland, Duitsland, België en Luxemburg SPRT: SITA Paper Recycling & Trading SUEZ ENVIRONNEMENT: Het moederbedrijf van SITA. SUEZ ENVIRONNEMENT is, een internationaal milieubedrijf werkzaam in met name de sectoren afval en water. SWOT-analyse: Strength, Weaknesses, Opportunities, Threats (Sterkten, Zwakten, Kansen en Bedreigingen). De SWOT-analyse is belangrijk in de strategievorming van een bedrijf. VCA: Veiligheids Checklist Aannemers; norm voor veiligheid
79
VNO-NCW: Verbond van Nederlandse Ondernemingen-Nederlands Christelijk Werkgeversverbond; werkgeversorganisatie
duurzaamheidsverslag 2012 SITA NEDERLAND Inleiding
SITA Nederland
Strategie
Sociaal
Maatschappij
Milieu
Veiligheid
Financieel
10.4 Colofon Uitgave SITA Nederland Afdeling HSE (Health, Safety & Environment) en afdeling Communicatie MR. E.N. van Kleffensstraat 6 6842 CV Arnhem Nederland Postbus 7009 6801 HA Arnhem Telefoon: +31 (0)26 – 400 14 44 Telefax: +31 (0)26 – 400 14 14 Website: www.sita.nl Online Duurzaamheidsverslag: duurzaamheidsverslag.sitanews.info Concept, tekst en redactie SITA Nederland, i.s.m. Intervolvement Communications, Haarlem Website Stinhue Software · Intreanet, Velsen-Noord Make graphic design | Paul Thomas, Oosterbeek Vormgeving Make graphic design | Paul Thomas, Oosterbeek Fotografie David Plas, Brussel Overig beeldmateriaal: SITA Nederland
80
Waste Flow Management
Bijlagen