Duurzaamheid & MVO Trend, hype of innovatie? June 2012
Dr. ir. Ing. François
Fontys University of Applied Sciences, department Real Estate & Valuation
Lier MRICS RVGME
Inhoudsopgave
De netwerkbijeenkomst “Wetenschap en Markt” van15 mei 2012 door Universiteit van Leiden en het Nederlandse octrooicentrum begon met de volgende stelling: “Het huidige (Nederlandse) wetenschaps- en innovatiebeleid veroordeelt de BV Nederland tot een “volger”, doordat het zich teveel richt op het oplossen van “problemen” en goed wil blijven in waar het toch al goed in is”. Kortom: NAUWELIJKS INNOVATIE!
§ Innovatie, duurzaamheid en MVO bij de Nekovri § Windenergie § Zonne-energie § Bio-energie § Materialen innovatie en duurzaamheid
Innovatie = op nieuwe wijze toepassen van reeds bestaande kennis
§ Conclusies
bron: CWTS, Universiteit Leiden, NL octrooibureau; de weg van fundamenteel onderzoek naar toepassing, 15 mei 2012
2
Windenergie is wereldwijd verspreid
Welk land loopt voorop in windenergie?
NL: 2.328 MW bron: GWEC, Global Wind report 2012, juni 2012
4
Windtechnologie
§ Brede range beschikbaar § Veel windturbine fabrikanten § Finse R&D loopt voorop bij de ontwikkeling van ijspreventie § Bezwaarschriften vertragen de installaties in NL § Onderhoudsgevoelig
bron: Ministry of Economics Affairs of Finland, Tekes, May 2012
5
Expertise in heel veel landen aanwezig
§ Meer dan de helft van de wereldcapaciteit is geïnstalleerd in China, USA en Duitsland in 2011
§ Latijns America groeit gestaag
100.000
§ In Duitsland zijn meer dan vacatures voor windturbinetechnici en reparatie & onderhoud
bron: Ministry of Economics Affairs of Finland, Tekes, May 2012
6
Groei vergt investeringen
Bn€
Source GWEC/Global Wind Energy Outlook Moderate scenario
bron: Global Wind energy Counsil, May 2012
7
Zonne-energie: Europa loopt voorop bron: Ministry of Economics Affairs of Finland, Tekes, May 2012
Zonne-elektriciteitsmarkt (Photovoltaics (PV)) • 30 GW aan PV systemen toegevoegd wereldwijd in 2011 (17 GW in 2010) § 22 GW aangesloten in Europe (14 GW in 2010) § 9 GW in Italië en 8 GW in Duitsland § 6 landen hebben in 2011 meer dan 1GW per land toegevoegd
bron: www.EPIA.org, Global market outlook PV until 2016, juni
9
Cumulatief geïnstalleerde PV-systemen, wereldwijd 2000-2011 (MW)
Wereldverbruik energie: 12.000 GW Capaciteit zon: 122.000.000 GW
bron: www.EPIA.org, Global market outlook PV until 2016, juni
10
Wie loopt voorop in PV-systemen?
2011 (MW, %)
bron: www.EPIA.org, Global market outlook PV until 2016, juni
11
Commerciële zonnepanelen geïnstalleerd, 2011 cumulatief
bron: www.EPIA.org, Global market outlook PV until 2016, juni
12
Toekomstverwachting EU zonnepanelen (MW)
bron: www.EPIA.org, Global market outlook PV until 2016, juni
13
Prijs van zonne-energie (PV) § In een aantal landen wordt Grid Parity benaderd, maar nog steeds gedreven door subsidies § Goedkoper dan conventionele energie in sommige landen
bron: www.EPIA.org, Global market outlook PV until 2015, juni
14
Thermische zonne-energie markt De vraag naar verwarming en koeling is ongeveer de helft van de totale vraag naar energie in Europa, waarvan de meeste nodig is bij lage- tot gemiddelde temperaturen (tot 250C)
bron: www.EPIA.org, Global market outlook PV until 2015, juni
15
Bio-energie in opkomst
Finland nummer 1 in bio-energie
bron: Ministry of Economics Affairs of Finland, Tekes, May 2012
17
Bio-‐energie werkt alleen als de hele keten aanwezig is (warmte, energie, brandstof)
18
Innovatie Duurzaamheid MVO
19
Innovaties
bron: www.iinbm.nl/innovatie-index/top30innovatiesnieuw/
20
Duurzaamheid is meer dan energie & milieu
GPR gebouw Ruimtelijke inrichting
Energie
Vermindering energievraag
Energieprestatie
Gezondheid
Gebruikswaarde
icht pasToegankelijkheid l sing p r e e v o t 2 1 n
Materialen
Geluid
va -20 w 1 u o 1 b r w pe is GPR Ge ling milieu- keurige u o b 12 ille -ge ege
GPR 1 januari 20 n van de R Regeling w il). anaf n de vrage V n Water IA) e Luchtkwaliteit (Vam t aa M e n ( h e k g r e n o vo gsaftr u-investeri n i r e t inves ving milie 12 rij ari 20 u n a afsch j .nl, 5 Bron
bron: www.gprstedenbouw.nl
b Milieuzorg .gprge
: www
ouw
Toekomstwaarde
Toekomst gerichte voorzieningen
Functionaliteit
Flexibiliteit
Thermisch comfort
Technische kwaliteit
Belevingswaarde
Licht & visueel comfort
Sociale veiligheid
21
Energiekosten
Vanaf 1996 x duurder bron: CBS, juni 2012
2020
Vanaf 1996
stijging
2020
Gas
322%
481%
Gas
222%
381%
Elektriciteit
289%
389%
Elektriciteit
189%
289%
22
De koeltechnologie is ruim 60% verbeterd in 15 jaar tijd
bron: Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, juni 2012
23
Vloeren met een Rc ≥ 8
bron: www.bouwproducten.nl
1
ca. 6 cm cementdekvloer
2
10 cm drukvaste isolatieplaat
3
ca. 20 cm gewapend beton
4
15 cm drukvaste isolatieplaat
24
Muren met een Rc ≥ 10
1
10-11,5 cm metselwerk
2
4 cm luchtspouw
3
6 cm THD houtvezelplaat
4
28 cm houtskeletbouwwand met 28 cm isolatie
5
1,5 cm osb-plaat Dampremmende folie
bron: www.bouwproducten.nl
6
6 cm installatiespouw met 6 cm isolatie
7
1,5 cm Fermacell of gipsplaat 25
Afkoeltijd is belangrijke factor
bron: www.bouwpuur.nl/nur-holz/eigenschappen.htm
26
Daken met een Rc ≥ 10
Houtskeletbouw met dakpannen Met 40 cm isolatie wordt een RC waarde van ongeveer 10,6 m2 K/W gehaald.
1
1,25 cm gipskartonplaat
2
6 cm installatiespouw met 6 cm isolatie met dampremmende folie
3
1,5 cm OSB plaatmateriaal
4
28 cm sporenkap met 28 cm isolatie
5
6 cm houtvezelplaat
6
3 cm houten tengels
7
3 cm panlatten
8
dakpannen
bron: www.bouwproducten.nl
27
Beglazing en kozijnen
Tripleglas Triple beglazing bestaat uit 3 glasbladen waar er op 2 zijden aan de binnenkant de low E-coating zit. Triple glas isoleert 2 keer beter dan HR++ glas. Triple glas isoleert bijna 5 keer beter dan gewoon HR dubbel glas (1997).
bron: www.pilkington.com
Type Glas
U-waarde
Enkel glas
5,8 W/m²K
Dubbel glas
2,8 W/m²K
Hoogrendementsglas met lucht
1,4 W/m²K
Hoogrendementsglas met Argongas
1,1 W/m²K
Triple glas met Argongas
0,58 W/m²K
28
Thermische isolatie met enkel-, dubbel- en TRIPLE glas
4mm
4-12-4
4-15A-*4
4*-14A-4-14A-*4
18°
B u i t e n
B i n n e n
10°
Opnieuw de 4 graden sprong!
5,8 W/
m²K bron: www.pilkington.com
14°
13,9°
2,9 W/
m²K
1,1
W/m²K
0,6 W/
m²K
29
Dak geïntegreerde PVT PVT = PV +T PV (electrisch)= flexibel PV laminaat op basis van kunststof dakfolie T (thermisch) = warmtewisselaar in de dakisolatie Werkdruk: 1,5 – 3,0 Bar Flow: 2,5 – 3,5 ltr/min Weerstand per sectie: 43,1 Kpa Systeemgewicht: 4,16 Kg/m² Vloeistof inhoud: 0,9 ltr/m² Antivriesmiddel: 0,27 ltr/m² 1400 uren vollast vermogen bij 300 Wp Gem. opbrengst Thermisch 1,45 GJ/m² Gem. opbrengst PV-laminaat: 63 Wp/m²
bron: www.solarquatro.nl
30
PVT (Modulaire opbouw op dak) PVT = PV +T PV (elektrisch) = kristallijne modules T (thermisch) = uniforme pillow plate koeling
bron: www.wovesto.nl, www.duurzaamthuis.nl
31
32
33
Smart light LED lampen Voordelen - starten goed op in de kou - bijna 100% van de elektriciteit wordt omgezet in licht - weinig energie nodig voor productie - hebben een zeer lange levensduur - wekken bijna geen warmte op - geven geen straling af
solar tube
bron: www.zuinig.info, www.philips.nl, juni 2012
34
MVO = samenwerken? 35
Slim organiseren “Nederlandse bedrijven laten innovaties liggen doordat ze niet slim zijn georganiseerd”. (Henk Volberda, hoogleraar strategisch management, Erasmus Universiteit, 13 juni 2012 FD)
36
It’s time 2 change NOW
37
Neko
Nieuwe kansen voor Nekovri? rakus m a a K d s r otte wethouder m R r o k do terdamse haal waaro a a r b oor en de Rot igend ver d hun o m C o u d t l s r ’ e ES i e o april h len een ov voor ESC 7 p O uffe zen o H k n e a g men. ft a z e r en V e u h rdam gaan verdu e t t o R 011 ed te april 2 o 8 g t , l s n va wd. Bron:
aa duurz . w w w
mgeb
ou
vri
Euro p tot fo ese unie r Met n se energ dwingt N a i zoud me energ ebespar L en ee ie cor ing n p s
oratie pelen grote r e i n r verdu ol kun s energ ur ne i in en eproductie zaming va n ergie consu en bespa n de ringe mptie Bro n . n: Uti
lities,
12 ap
ril 20
12
Co’s rde S E t e ren m randee
espa en een gega e b e i g r n ene SCo’s) lever aring wordt d ’. a v r e i man nies (E eurzen e besp
e Nieuw Service Compa e gerealiseerd met gesloten b ‘ nergy g. Uit d paring E sparin giebes e r b e e i n g e r ; ene etaald b g n i r investe 10 Bron
17 ieraad, g r e n E :
-nov-20
38
Nog meer kansen FT-IR, FL-IR
bron: www.fluke.com, www.opulus.co.uk, juni 2012
39
Samen werken is samenwerken
Van de “ik generatie” naar de “wij generatie”
40
Conclusie 1
Innoveer voor dat het te laat is …
Only dead fish swim with the stream (Malcolm Muggerage)
41
Conclusie 2
Pas meer duurzaamheidsoplossingen toe • Zet in op Rc ≥ 10 voor daken, vloeren en wanden • PVT systemen voor energie en warmte
Als je zorg draagt voor de middelen, zal het doel wel voor zichzelf zorgen. (Mahatma Gandhi)
42
Conclusie 3
Een voor allen, allen voor een … • Stel Nekovri taskforce samen • NU goedkoop inkopen
Echte verandering ontstaat pas door het overwinnen van angst. (Erik Dirven Kianga)
43
Conclusie 4
Oude technologie kost steeds MEER ….
“ The best way to predict the future is to invent it.” Alan Kay
44
When you always do what you’ve always done You will always get what you have always got ! Albert Einstein
45
Eindconclusie 1. Innovatie is een must 2. Duurzaamheid wordt steeds belangrijker (ook bij de consument) 3. Me first i.p.v. me too 4. Snel invriezen tegen lage kosten en toch een leuke marge KAN ECHT 5. Vertrouwen en samenwerken is ook innovatie! 6. Durf anders te zijn
46
Of samengevat in een Wordle
bron: Jonathan Feinberg, www.wordle.net
47
Dank voor uw tijd en aandacht François Lier
www.teeuwengroep.nl
[email protected]
Discussion?
49
Bronnen
Internet www.epia.org www.gwec.net www.ewea.org www.TrendsVerwachting.nl www.trendreports.com www.bouwproducten.nl www.bouwpuur.nl/nur-holz/eigenschappen.htm www.pilkington.com www.wovesto.nl www.duurzaamthuis.nl www.zuinig.info www.philips.nl www.gprstedenbouw.nl www.cbs.nl www.imf.org www.siemens.de www.europa.eu.int/ecolabel reports.celent.com/login.asp www.youtube.com www.solarquatro.nl
Artikel Ministry of Economics Affairs of Finland, Tekes, May 2012 Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, juni 2012 Global market outlook PV until 2016, juni 2012 GWEC, Global Wind report EWEA, European Wind Energy Association, wind energy – the facts Generatie Einstein samenvatting Siemens AG: sustainable urban infrastructure, mei 2011 Financieel Dagblad, daily
bron: