duurzaam 30 november 2011
leven
duurzaam Of hoe uw ecologische voetafdruk te beheersen zonder in te boeten aan levenskwaliteit en centen.
leven
Deze special valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie.
2
duurzaam 30 november 2011
leven
(Veel) te grote ecologische voetafdruk Met het Living Planet Report maakt de milieuorganisatie WWF om de twee jaar een bilan op van de gezondheid van onze planeet. Uit de recentste editie blijkt dat België slecht scoort op het vlak van zijn ecologische voetafdruk. Maar we zijn niet de enige: we hebben met z’n allen 4,4 keer de planeet aarde nodig om in onze behoeften te voldoen. De ecologische voetafdruk is de
grond. Hoe meer je daarvan nodig
landoppervlakte die een mens no-
hebt om je dagelijkse leven te lei-
dig heeft om in zijn behoeften te
den, hoe groter je ecologische voet-
voorzien. Iedere bewoner van de
afdruk.
aarde net groot genoeg om ons
voetafdruk. Is de ecologische voet-
voldoende biocapaciteit te geven.
afdruk sinds 1961 verdubbeld, dan
Vandaag heeft de wereldbevolking
is de CO2-uitstoot vertienvoudigd.
50 procent meer grondstoffen nodig
Die moet naar beneden door meer
dan de aarde te bieden heeft. Ons
efficiëntie in het energiegebruik in
land staat op de vierde plaats in het
te bouwen en door hernieuwbare
lijstje van landen met een te grote
energie te ontwikkelen.
aarde verbruikt natuurlijke rijkdommen: om te eten, om zijn afval
Op grote voet
te verwerken, om zich te verplaat-
Ieder van ons kan op 1,8 hectare
sen, enzovoort. De beschikbare
ruimte van de wereldwijde bioca-
ruimte voor de productie van die
paciteit aanspraak maken. Maar de
rijkdommen, noemen we de bio-
realiteit is dat de mens een ecolo-
capaciteit van de aarde. Het gaat
gische voetafdruk van 2,7 hectare
vooral om landbouw- en visgron-
heeft. Dat was in 1961 slechts de
den, bossen, grasland en bebouwde
helft daarvan, en in 1985 was de
Enkele tips van het WWF voor een maatje kleiner Ga voor fair trade
Spring zuinig om met water
Zo ben je zeker dat de plaatselijke boeren een eerlijke vergoe-
Installeer een spaarknop op het toilet, stop de wasmachine zo
ding krijgen. Bovendien is zorg voor het milieu heel vaak een voorwaarde om een fair-tradelabel te krijgen. Scheid je afval Zo kan het eenvoudiger worden gerecycleerd. Breng je giftige afval naar het containerpark. Dan wordt het op een verantwoorde en milieuvriendelijke manier verwerkt. Vraag ecocheques aan je werkgever Daarmee kun je tal van milieuvriendelijke producten en diensten kopen, zoals spaardouchekoppen, spaarlampen, compostvaten, rijopleidingen, enz. Eet eens vegetarisch De vleesindustrie is verantwoordelijk voor heel wat schadelijke
vol mogelijk en koop een spaardouchekop. Kies zuinige huishoudtoestellen Je huishoudtoestellen zijn verantwoordelijk voor een aanzienlijk stuk van je energiefactuur. Kies apparaten met een A+ of A++ label. Die zijn het zuinigst. Schakel over op groene stroom Die wordt geproduceerd op milieuvriendelijke manieren, bijv. met zonnepanelen, windmolens of waterturbines. Meer info bij je energieleverancier. Ga dichterbij huis met vakantie Vliegtuigreizen verslinden energie en vervuilen onze leefomgeving. Ga liever met de trein of de boot. Vertrek je toch met de
broeikasgassen. Komt de carnivoor in je toch naar boven? Kies
auto? Gebruik dan ter plaatse zo veel mogelijk het openbaar ver-
dan vlees van biologisch gekweekte dieren.
voer.
Eet seizoensgroenten en -fruit van lokale boeren Aardbeien in de winter? Die moeten van ver komen of zijn in serres geteeld. Hoe dan ook is er veel energie nodig om ze op je bord te krijgen.
COLOFON De special Duurzaam leven is een product van Concentra Media Regie nv.
Samenstelling en redactie content: read me bvba - www.read-me.be.
Concentra Media Regie, Herkenrodesingel 10, 3500 Hasselt.
Vormgeving en opmaak: CDeSign - www.cdesign.be.
Verantwoordelijke uitgever: Monique Raaffels.
Foto’s: www.ingimage.com, Arlette Stubbe (p. 7), Jan Van der Perre (p. 10), Zone Impact (p. 23).
duurzaam 30 november 2011
leven
Fairtrade: goed voor mens en milieu Opvallende reclamecampagnes met BV’s, een groeiend aanbod, stijgende verkoopcijfers, de Week van de Fairtrade, FairTradeGemeenten, … fairtrade is in. Maar wat heeft het eigenlijk met duurzaamheid te maken? Oxfam Wereldwinkels, supermark-
nemen en zich te verenigen. Op die
ten, restaurants, bedrijven, na-
manier kunnen ze grotere hoeveel-
tuurwinkels … fairtrade is overal.
heden verkopen. En zelf bepalen
Zelfs bekende merken als Verkade
wat met hun winst gebeurt: bij-
(chocolade) en Ben en Jerry’s (ijs)
voorbeeld investeren in technische
hebben zich ‘bekeerd’. In 2010 kocht
hulpmiddelen of biologische pro-
één op de drie Belgische gezinnen
ductiemethodes.
regelmatig een fairtradeproduct. Het aanbod beperkt zich al lang niet
Fairtrade = duurzaam?
meer tot koffie, chocolade en wijn.
Een fairtradecertificaat krijg je niet
Ook van verzorgingsproducten, kle-
zomaar. De Fairtrade Labelling Or-
Fairtradepionier
dij, fruit, bloemen, suiker, roomijs
ganisation (FLO) hanteert duidelijke
In 1988 zag het eerste fairtradekeurmerk het levenslicht: Max
en nog tal van andere producten
ecologische en sociale normen en
Havelaar. De naam werd ontleend aan de roman ‘Max Havelaar’
bestaan fairtradevarianten. Je her-
controleert de boeren regelmatig.
uit 1859. Daarin beschrijft Multatuli hoe de koffieboeren in wat
kent ze doorgaans aan hun fairtra-
Zo is het van belang dat ze ener-
nu Indonesië is, onrechtvaardig worden behandeld. Max Havelaar
delabel, zoals dat van Max Havelaar
giebesparende, milieuvriendelijke
verkoopt zelf geen producten, maar kent alleen een keurmerk
(zie ‘Fairtradepionier’). Wat gaat er
productiemethodes gebruiken – ge-
toe op basis van de strenge fairtradecriteria. 1,5 miljoen gezin-
precies schuil achter zo’n label?
vaarlijke pesticiden en ggo’s zijn
nen in 59 ontwikkelingslanden over de hele wereld plukken er de
uit den boze! Ook op het vlak van
vruchten van. Je vindt de Max Havelaar-producten onder meer in
Gegarandeerde minimumprijs
transport, verpakkingen en afval-
de Oxfam Wereldwinkels.
Fairtrade of eerlijke handel wil in
verwerking is duurzaamheid aan de
de eerste plaats de armoede in
orde van de dag. Bovendien komen
het Zuiden bestrijden, door op een
alleen producten die in menswaar-
www.maxhavelaar.be
menselijke manier handel te drijven met boeren uit Afrika, LatijnsAmerika en Azië. De filosofie: ‘trade, not aid’ – ‘handel, geen liefdadigheid’. Individuele boeren of coöperatieven met een fairtradecertificaat
In 2010 kocht één op de drie Belgische gezinnen regelmatig een fairtradeproduct.
krijgen voor hun waren een eerlijke minimumprijs die ten minste hun productiekosten dekt. Vaak verdienen ze meer dan deze minimum-
dige arbeidsomstandigheden zijn
prijs. Zo zijn ze veel minder vatbaar
gemaakt in aanmerking. Wie een
voor prijsschommelingen op de we-
product met een fairtradelabel
reldmarkt en uitbuiting door plaat-
koopt, is dus zeker dat het op een
selijke tussenpersonen. Dankzij dit
milieu- en mensvriendelijke ma-
Op vrijdag 7 oktober kreeg de provincie Antwerpen als eerste
stabiele inkomen kunnen de boeren
nier tot stand is gekomen. Duur-
van de Belgische 10 provincies de officiële titel ‘Fair Trade Pro-
hun levensomstandigheden verbe-
zaamheid werkt ook in de andere
vincie’. Een initiatief van 11.11.11, Vredeseilanden, Max Havelaar
teren en voorzien in basisbehoeften
richting: de contracten tussen de
en Oxfam Wereldwinkels. Die erkenning is het resultaat van 2,5
als huisvesting, drinkbaar water en
boeren en hun afnemers zijn recht-
jaar hard werken en sensibiliseren, en ze is veel meer dan een
elektriciteit.
vaardig en gelden voor een lange
bordje bij de deur. Het is een blijvend engagement om produc-
Bovendien krijgen organisaties
termijn.
ten van eerlijke handel aan te kopen en fairtrade te promoten,
Antwerpen eerste fairtradeprovincie
als ondersteuning van de duurzame ontwikkeling in het Zuiden.
van kleine producenten een extra fairtradepremie. Die is bedoeld om
www.oft.be
Gedeputeerde voor Noord-Zuidbeleid Inga Verhaert nam de titel
bijvoorbeeld het onderwijs, de in-
www.fairtrade.be
officieel in ontvangst in het provinciehuis tijdens een feestelijke
frastructuur, de gezondheidszorg en
www.fairtradegemeenten.be
avond met gastsprekers, receptie en muziek.
de productiemethodes in de regio te verbeteren. Fairtrade helpt de boeren het heft in eigen handen te
3
4
duurzaam 30 november 2011
leven
Afval scheiden helpt Duurzaam leven betekent ook duurzaam omgaan met afval. De verwerking ervan kost immers handenvol geld – middelen die elders beter van pas komen. Bovendien is afval storten of verbranden erg schadelijk voor het milieu. Dagelijks produceert iedere Belg
kun jij doen?’). Helemaal geen afval
ongeveer één kilo huishoudelijk
produceren is natuurlijk haast on-
afval. In de eerste plaats moeten
mogelijk. Wel kun je ervoor zorgen
we proberen om die afvalstroom zo
dat je afval op een verantwoorde-
veel mogelijk te beperken, door te
lijke manier scheidt en langs de
recycleren en ons consumptiege-
juiste kanalen laat verwerken. De
drag bij te sturen. Hieronder vind je
overheid stimuleert een geschei-
alvast enkele handige tips (zie ‘Wat
den ophaling van de verschillende
Helemaal geen afval produceren is haast onmogelijk.
afvalstromen en de meeste gemeenten in België zijn al op de kar gesprongen. Onder meer papier en karton, glas, PMD, GFT (groente-, fruit- en tuinafval) en restafval worden apart opgehaald. Het voordeel
doorgaans de verbrandingsoven
het gevolg van het wijdverspreide
van deze scheiding aan de bron (bij
in. De energie die bij de verbran-
diftar-principe, beter bekend als
de verbruiker) is dat er vrij schone,
ding vrij komt, kun je terugwinnen
‘de vervuiler betaalt’. Diftar staat
uniforme afvalstromen ontstaan.
en elders inzetten. Een welkome
voor ‘gedifferentieerd tarief’: ieder-
De keerzijde van de medaille? Er
milieuwinst bij een noodzakelijk
een betaalt in functie van de soort
zijn extra transportbewegingen no-
kwaad.
en hoeveelheid afval. De meeste gemeenten hanteren dit preventie-
dig om die verschillende afvalstromen te verplaatsen. Uit een groot
BETER VOOR JE PORTEMONNEE
systeem in plaats van het oudere
deel van de afvalfracties kunnen
Afval vermijden en sorteren is niet
solidariteitsprincipe, waarbij ieder-
wel grondstoffen gehaald worden
alleen goed voor het milieu. Ook je
een evenveel betaalt. Uit studies
voor nieuwe producten. Zo krijgt je
portemonnee vaart er wel bij. Want
blijkt dat diftar sensibiliserend
lege waterflesje of colablikje heel
hoe minder afval je produceert, hoe
werkt: mensen scheiden hun afval
eenvoudig een tweede (of derde of
minder vaak de vuilniszak of afval-
beter en produceren minder GFT en
…) leven. Wat niet gerecycleerd kan
container aan de voordeur moet.
restafval.
worden (het meeste restafval), gaat
En hoe minder je dus betaalt. Dat is
Afvalintercommunales in Antwerpen en Limburg
Wat kun jij doen?
Provincie Antwerpen
• Sorteer je afval correct. Zo wordt het veel eenvoudiger en
• ISVAG (www.isvag.be) • IGEAN Milieu & Veiligheid (www.igean.be) • IVAREM (www.ivarem.be) • IOK Afvalbeheer (www.iok.be)
• Sorteer je afval zo veel mogelijk. goedkoper om het te verwerken. • Koop hervulbare verpakkingen in plaats van wegwerpverpakkingen. • Gebruik oplaadbare batterijen in plaats van niet-oplaadbare. • Maak indien mogelijk zelf compost van je GFT. Vaak kun je bij
Provincie Limburg • Limburg.net (www.limburg.net)
je gemeente of afvalintercommunale goedkoop een compostvat kopen. • Breng spullen die je niet meer gebruikt naar een kringloopwinkel. • Neem een boodschappentas mee naar de winkel. Zo hoef je geen plastic zakje te kopen.
duurzaam 30 november 2011
leven
Ecocheques: een groen extraatje Tal van werkgevers delen al ecocheques uit aan hun werknemers. Eigenlijk gaat het om een extra stukje loon dat je kunt uitgeven aan ‘groene’ producten en diensten. De ecocheques of ‘groene’ cheques
deel van betalen. Wel zijn de winke-
zijn een extraatje van je werkgever
liers niet verplicht om je cheques te
waarmee je tal van ecologische pro-
aanvaarden.
Welke producten en diensten? Met je ecocheques kun je alleen ecologische producten en dien-
ducten en diensten kunt kopen (zie ‘Welke producten en diensten?’). Ze
Cao of persoonlijk akkoord
sten kopen die op de lijst van de Nationale Arbeidsraad staan.
mogen dus niet in de plaats komen
Of je recht hebt op ecocheques,
We zetten de vijf categorieën op een rijtje, met enkele voorbeel-
van loon, premies of voordelen in
hangt af van de cao in je sector
den.
natura. In België worden de ecoche-
of bedrijf. Tot nu toe hebben al 48
ques uitgegeven door Sodexo (on-
sectoren zo’n collectieve arbeids-
der de naam Eco Pass®) en Edenred
overeenkomst afgesloten. De kans
• spaarlampen, tl-lampen en ledverlichting;
(Ticket EcoCheque®).
is dus heel groot dat je in aanmer-
• dubbele beglazing;
1. Energiebesparing
king komt voor groene cheques.
• energie-audit;
Geen eigen bijdrage
Bestaat er geen dergelijke cao in je
• isolatiematerialen;
Een ecocheque is twee jaar geldig
sector of werkt er geen vakbondsaf-
• energiezuinige huishoudtoestellen;
en mag maximaal 10 euro waard
gevaardigde bij je bedrijf? Dan kun
• ventilatiesystemen;
zijn. Per jaar heb je recht op ten
je ook een individuele, schriftelijke
• zonnecelpanelen.
hoogste 250 euro aan ecocheques.
overeenkomst afsluiten met je
Je kunt ze in geen geval omruilen
werkgever.
2. Land- en tuinbouwproducten • meststof met biogarantie;
voor geld. Mooi meegenomen is dat je geen belastingen of sociale bij-
www.ecocheques.be
• potgrond en teelaarde;
dragen betaalt op je ecocheques. En
www.eco-pass.be
• producten uit duurzaam gerecycleerd hout;
anders dan bij de maaltijdcheques
www.edenred.be
• bomen en buitenplanten;
moet je er als werknemer zelf geen
• bloembollen en zaden voor buiten. 3. Waterbesparing • spaarknop voor toilet; • spaardouchekop;
Per jaar heb je recht op ten hoogste 250 euro aan ecocheques.
• regenwatertank. 4. Afvalbeheer en ecodesign • compostvat en -bak; • oplaadbare batterijen en oplaadtoestellen; • wasbare luiers; • bioproducten met EU-label; • 100 procent gerecycleerd papier. Onder ‘ecodesign’ vallen alle producten en diensten uit deze categorie die het Europese ecolabel dragen. 5. Bevordering duurzame mobiliteit
Opgelet!
• roetfilters (in dieselwagens van voor 2006) en lpg-installaties in personenwagens; • (elektrische) fietsen en onderdelen;
In deze special krijg je diverse tips en websites aangereikt met
• elektrische scooters;
informatie over subsidies. Denk eraan dat extra besparingen aan
• reizen met een autobus;
de orde zijn in de regeringsonderhandelingen. Sommige subsi-
• opleidingen ecologisch rijgedrag.
dies zouden dus kunnen veranderen of wegvallen. De volledige lijst vind je op de website van de Nationale Arbeidsraad (www.cnt-nar.be; Thema’s > Ecocheques > Cao nr. 98)
5
6
duurzaam 30 november 2011
leven
Duurzaam mobiel Autodelen goed voor je portemonnee en het milieu Autodelen is in Vlaanderen aan een opmars bezig. Los van de evidente financiële voordelen – de gedeelde kosten – levert dit systeem ook een ecologische bonus op.
autodelen erg goed. Met meerdere
familieleden kun je een eigen au-
mensen voertuigen delen, betekent
todeelcircuit opzetten. In Antwer-
minder auto’s op de weg. En dus
pen, Mechelen, Schelle, Leuven en
ook minder files en een lagere CO2-
Bierbeek bestaan zulke systemen
uitstoot.
al. Meer informatie hierover vind je bij Autopia, het Vlaamse Steunpunt
Heb je maar af en toe een (tweede
De voordelen?
Particulier autodelen
voor Particulier Autodelen
of grotere) auto nodig? Dan is auto-
Dankzij dit systeem beschik je over
Ook met je buren, vrienden en
(www.autodelen.net).
delen de ideale oplossing. In België
een auto wanneer jij die nodig
is cambio (zie ‘cambio in het kort’)
hebt. Zonder dat je de financiële
de belangrijkste professionele spe-
lasten van een (tweede) eigen auto
ler op deze markt.
moet dragen. Je deelt de kosten im-
Cambio in het kort
mers met de andere leden. Naast
• In 2002 opgestart in Wallonië, sinds 2004 ook in Vlaanderen
Op verschillende plaatsen in
de vaste kosten (instap- en abon-
• Meer dan 12.000 leden in België
verschillende steden (in België
nementskosten) betaal je een kilo-
• Meer dan 420 auto’s, meer dan 175 standplaatsen
en daarbuiten) staan een aantal
meterprijs en een tarief naargelang
• Actief in 21 Belgische steden (o.m. Antwerpen, Mechelen, Lier,
voertuigen ter beschikking van de
van de duur van de leenbeurt. Het
leden van het netwerk. Die kunnen
onderhoud, de brandstof en de ver-
de klok rond een auto naar keuze
zekeringen zijn inbegrepen in de
reserveren – telefonisch of online.
prijs. Bovendien parkeer je gratis in
Op het afgesproken tijdstip staat
je eigen stad (behalve in Brugge en
het voertuig klaar. Gewoon de deur
Brussel) en kun je eenvoudig een
openen met je cambio-kaart en pin-
voertuig reserveren in een andere
Klant worden
Reserveren
Rijden
code en je bent vertrokken.
stad. Ook op duurzaamheid scoort
Inschrijven kan
Een cambio-auto
De gereserveerde
via www.cambio.
reserveren doe
auto staat nu voor
be. Eenmaal je in-
je telefonisch of
je klaar. Alle cam-
geschreven bent,
via internet, lang
bio-auto’s zijn re-
ontvang je je cam-
op voorhand of
cente auto’s, goed
bio-kaart en kun
net voor vertrek.
onderhouden en
je reserveren en
24u/24-7d/7!
omnium verzekerd.
Carpoolen: duurzaam van en naar het werk Al eens geteld hoeveel mensen elke dag alleen in de wagen staan aan te schuiven in de file? Mochten meer mensen carpoolen, dan zou het fileprobleem al voor een stuk opgelost zijn. Bovendien wordt zowel het milieu als je portemonnee er beter van.
Mortsel, Turnhout, Zwijndrecht, Hasselt en Genk)
Zo werkt Cambio-autodelen
rijden. Twijfel je nog? Probeer het proefaanbod uit: www.cambio.be.
Bovendien blijft de woon-werk-
betaalt en aan het einde van de rit
vergoeding gelden die je mogelijk
dus meer overhoudt. Een kleine
van je werkgever ontvangt. Maar
kanttekening: deze fiscale voorde-
daar stopt het niet, want zowel de
len gelden alleen wanneer je bedrijf
Carpoolen heeft tal van (duurzame)
Extraatje van de fiscus
bestuurder als de passagier mag de
het carpoolen organiseert. Met de
voordelen. Het is niet alleen gezel-
De echte voordelen van carpoolen
afgelegde kilometers ook nog eens
voordeelcalculator van Taxistop (op
liger dan alleen rijden, maar ook
voel je in je portemonnee. Stel: je
fiscaal aftrekken – ongeacht of je
www.carpoolplaza.be) bereken je
praktisch. Zo kun je als passagier
rijdt elk jaar 11.000 km tussen je
voor een forfait kiest of je werke-
heel eenvoudig hoeveel carpoolen
onderweg de krant lezen of dossiers
huis en je werk. Dan betaal je al
lijke beroepskosten aangeeft. Dat
je precies oplevert.
doornemen. Maar de grootste winst
snel 3600 euro per jaar aan onkos-
betekent dat je minder belastingen
ligt op ecologisch en fiscaal vlak.
ten. Wanneer je carpoolpartner(s) je een kilometervergoeding betalen,
Carpoolen begint op Carpoolplaza
Minder auto’s, minder CO2
zie je een groot deel van dat geld
Door meer te carpoolen mengen
terug. Taxistop adviseert een ver-
minder auto’s zich in ons dichtslib-
goeding van 0,08 euro (zonder om-
Meer info over de fiscale voordelen van carpoolen? Surf naar
bende verkeer. Zo worden de files
weg voor de chauffeur) en 0,21 euro
www.carpoolplaza.be. Daar vind je ook carpoolpartners en een
korter en daar heeft ook het milieu
per kilometer (met omweg). Dat
overzicht van de carpoolparkings in Antwerpen en Limburg.
baat bij. Want minder uitlaatgassen
betekent dat je elk jaar per passa-
betekent een pak minder CO2.
gier minimaal 880 euro terugkrijgt.
duurzaam 30 november 2011
leven
Op twee wielen naar een duurzame wereld Met de fiets naar het werk pendelen is niet alleen gezond, maar ook voordelig. Heb je geen fiets? Dan kun je er één huren op tal van plekken in Antwerpen en Limburg. Of dat nu voor woon-werkverkeer of puur recreatief is.
Woon je niet ver van je werk? Dan
vlak bij drukke mobiliteitsknoop-
is de fiets het ideale vervoermiddel.
punten, zoals treinstations. Je
Je krijgt wat extra lichaamsbewe-
kunt er je fiets veilig stallen, kleine
ging, belast het milieu veel minder
reparaties laten uitvoeren of een
dan met de auto én fietst aardig
tweewieler huren. In de provincie
wat centen bijeen. De meeste werk-
Antwerpen vind je een Fietspunt in
gevers geven immers een vergoe-
Antwerpen, Mechelen, Lier, Turn-
ding aan fietsende werknemers.
hout, Herentals, Mol en Mortsel-
Bedraagt die fietsvergoeding maxi-
Boechout-Hove. De Limburgse Fiets-
maal 0,21 euro per kilometer? Dan
punten liggen in Genk, Hasselt en
betaal je er geen belastingen op.
Sint-Truiden. (www.fietspunten.be)
Een voorbeeld: je fietst 200 dagen per jaar 30 kilometer heen en terug
Maar ook elders in en rond de gro-
tussen je huis en je werk. Van je
tere steden kun je fietsen huren.
werkgever kun je dan per jaar een
Om naar je werk te gaan, bood-
belastingvrije fietsvergoeding van
schappen te doen of gewoon de
maximaal 1260 euro (of liefst 105
omgeving te verkennen. Zo baat
euro per maand) krijgen. Bovendien
Velo Antwerpen (www.velo-ant-
mag je de aanschaf en het onder-
werpen.be) 85 fietsstations uit in de
houd van je fiets als fiscaal aftrek-
sinjorenstad. In de buurt van Genk
bare beroepskosten aangeven op je
kun je dan weer tweewielers huren
belastingaangifte.
in Bokrijk, op het Domein Kattevennen of aan C-mine. En wie Hasselt
Fietsen te huur
op twee wielen wil verkennen, kan
Laat je je eigen fiets liever op stal of
bij de stadswachten achter het
combineer je het openbaar vervoer
stadhuis een fiets lenen (maximaal
met de fiets? Dan kun je terecht
voor één dag; niet op zon- en feest-
op een van de vele Fietspunten in
dagen).
Vlaanderen. Doorgaans liggen die
Toch met de auto? Enkele groene tips. - Kies een milieuvriendelijke en energie-efficiënte auto. - Zorg dat de bandenspanning het voorgeschreven niveau heeft. - Gebruik op lange en rechte stukken autoweg de cruisecontrole. - Laat de motor zo weinig mogelijk stationair draaien. Een koude motor warmt beter op als je er onmiddellijk – maar rustig – © Arlette Stubbe
mee rijdt. - Beperk het gebruik van airco, verstralers en achterruit- of stoelverwarming. - Sta je stil in een file of voor een gesloten overweg, leg dan de
Met enige goede wil en verbeeldingskracht vind je best wel groene manieren om je te verplaatsen.
motor stil. - Geef geen plankgas. - Rij niet nodeloos rond met extra gewicht in de auto. - Beperk de luchtweerstand van je wagen. Een bagagerek, dakkoffer of fietsenhouder verhogen de luchtweerstand. - Rijden met open raam of open dak verstoort de aërodynamica en leidt tot meer verbruik. - Neem niet altijd de auto maar fiets, wandel of neem de trein, bus of tram. Kun je niet om de auto heen, doe dan aan autodelen of carpoolen (zie pagina 6).
7
8
duurzaam 30 november 2011
leven
Elektrische auto schakelt versnelling hoger Voorlopig kon de elektrische wagen nog maar weinig potten breken. Maar daar kan binnenkort verandering in komen. Dat denkt Karl Schuybroek, communicatiedirecteur bij Renault België-Luxemburg. Veel geheel of gedeeltelijk elektrisch aangedreven voertuigen zie je nog niet op onze wegen. Maar het aanbod wordt binnenkort heel wat uitgebreider en dat moet de consument mee over de streep trekken. Karl Schuybroek: “Het komende jaar brengen de grote constructeurs, zoals Renault, verschillende nieuwe modellen uit. Het zijn niet alleen compacte auto’s, maar ook volwaardige gezins- en bedrijfswagens. Zo stellen wij binnenkort onder meer onze elektrische Fluence en Kangoo voor.” Milieuvriendelijk
verbruik, een interessante keuze.
het bedrijf of onderweg. Veel goed-
van een regering speelt ons parten.”
Elektrisch rijden heeft heel wat
“Voor een volledige oplaadbeurt
koper dan een benzine- of dieselau-
Gelukkig is het niet al kommer en
voordelen. Zo stoot een elektrisch
(tegen nachttarief) betaal je amper
to dus. En doordat wij eigenaar blij-
kwel en schijnt er licht aan het ein-
voertuig niet alleen geen CO2 of an-
2 tot 3 euro. Daarmee kom je toch
ven van de (dure) batterij, betaal je
de van de tunnel. “We merken veel
dere schadelijke gassen uit, het is
zowat 150 kilometer ver, voor je de
voor een elektrische Renault maar
interesse van (overheids)bedrijven.
nog eens uiterst stil ook. Bovendien
auto opnieuw oplaadt, thuis in het
even veel als voor zijn conventio-
Zodra die massaal op de elektrische
is het financieel, op het vlak van
stopcontact of aan een laadpaal op
nele tegenhanger. Per maand ben je
kar springen, zal het aantal laad-
ons alleen een bescheiden huurbe-
punten gevoelig stijgen. En dan zul-
drag van ca. 70 euro verschuldigd.”
len wellicht veel meer particulieren
Voor een volledige oplaadbeurt – weliswaar tegen nachttarief – betaal je amper 2 tot 3 euro.
overstag gaan.” Bovendien zijn er plannen om de BIV en rijtaks voor elektrische wa-
Meer weten over de fiscale voorde-
gens af te schaffen. En de fiscus
len van een elektrische auto? Surf
doet ook een mooie duit in het zak-
naar www.vlaanderen.be en zoek
je. “Je hebt recht op 30% belasting-
op ‘elektrische auto’. Of bezoek
vermindering op de aankoopprijs
www.elektrischrijden.be.
van een elektrische wagen. Voor de
Meer weten over de fiscale voordelen van een elektrische auto?
installatie van een laadpaal mag je zelfs 40% fiscaal aftrekken. Tenzij de volgende regering op dat vlak roet in het eten zou gooien.”
Surf naar www.vlaanderen.be en zoek op ‘elektrische auto’. Of bezoek www.elektrischrijden.be.
Meer laadpunten graag Mooie voordelen, maar waarom blijft het succes van de elektrische auto dan uit? “Het gebrek aan laadpunten is een belangrijke struikelblok. Ten opzichte van onze buurlanden hinken we duidelijk achterop. Ons ingewikkelde staatsbestel met bevoegdheden op verschillende niveaus doet de zaak geen goed. En ook het uitblijven
9
WEES NIET DE LAATSTE OM VAN TIJDPERK TE VERANDEREN. TWIZY BESCHIKBAAR IN DE LENTE VAN 2012
ZOE BESCHIKBAAR IN DE HERFST VAN 2012
KANGOO EXPRESS Z.E. BESCHIKBAAR IN JANUARI 2012
FLUENCE Z.E. BESCHIKBAAR IN JANUARI 2012
ONTDEK ONS GAMMA ELEKTRISCHE WAGENS OP RENAULT-ZE.COM
DRIVETHE THECHANGE CHANGE DRIVE
10
duurzaam 30 november 2011
leven
Swoppen of swishing: duurzaam kleren ‘kopen’ Een deel van je garderobe beu? Verzamel wat vriendinnen met hetzelfde probleem en swop of swhish erop los! Door oude kleren uit te wisselen zet je de consumptiemaatschappij in haar hemd en draag je een duurzaam steentje bij aan het milieu. Swoppen of swhishing ontstond
‘to rustle clothes from friends’. ‘To
in het trendy Londen en veroverde
rustle’ betekent hetzelfde als ‘to
intussen grote delen van de wereld,
swish’, maar krijgt in informeel En-
waaronder België. De Londense
gels ook de betekenis ‘verzamelen’
Lucy Shea, die zich onder meer met
mee. Zo is meteen de link gelegd
ethische mode bezig houdt, bedacht
tussen het mode- en het ruilaspect.
het concept. In haar eigen woorden draait het hier om: “De kunst van
Goed voor milieu en
het swishen bestaat erin enkele
portemonnee
vriendinnen bij elkaar te brengen,
Het succes van swishingfeestjes is
prachtige kleren te ruilen en te-
niet moeilijk te verklaren. Meer en
gelijk een feestje te bouwen.” In
meer vrouwen zijn zich bewust van
gelegenheid om orde op zaken te
om te genieten. Sponsors zorgen
‘swoppen’ herken je twee woorden:
hun consumptiegedrag en zoeken
stellen in je garderobe en je mis-
voor een hapje en een drankje, en
‘shoppen’ en ‘swap’, Engels voor
een andere, duurzamere shoperva-
kopen of (bijna) nooit gedragen
op een minimarktje bieden de part-
‘ruilen’. Het is dan ook niet meer of
ring. En wat is er duurzamer dan
kledingstukken een nieuwe thuis
ners van Swishing.be ecologische
minder dan kleren ‘kopen’ door ze
kledingstukken waar je zelf geen
te bezorgen. Bovendien is het een
spullen te koop aan. Zowel de spon-
te ruilen met anderen.
plezier meer aan beleeft te ruilen
waardig alternatief voor een mid-
sors als partners hebben ecologie
© Jan Van der Perre
voor nieuwe kledij? Zo wordt je
dagje winkelen met vriendinnen
en duurzaamheid uiteraard hoog
De term ‘swishing’ is wat moeilijker
‘shophonger’ toch gestild, zonder
en help je tegelijk het milieu een
in het vaandel. Wie zich wil laten
te verklaren. Naar verluidt is het af-
dat je weer iets nieuws hoeft te
handje. Het mag duidelijk zijn: bij
verwennen, kan terecht bij de visa-
geleid van ‘to swish’, wat ‘ritselen’
kopen in de winkel. Veel kans dat
swishing gaan mode en duurzaam-
gisten, kapsters en stylistes.
betekent. Denk maar aan een zijden
dat stuk immers na verloop van
heid hand in hand.
bloes of jurk. Trouwe swishingfans
tijd achteraan je kleerkast belandt.
omschrijven hun hobby ook als
Een swishingfeestje is de ideale © Jan Van der Perre
Swishen maar! Swishing in België
Samen met je vriendinnen of de
In ons land speelde Swishing.be
andere deelnemers krijg je ver-
een voortrekkersrol als eerste
volgens voldoende tijd om door
gestructureerde initiatief voor kle-
het kledingaanbod te gaan. Je mag
dingruil. De Gentse Karolien De
passen wat je wilt en stelt dan een
Craecker richtte deze organisatie
topvijf van je favorieten samen. Als
op, die samen met lokale ambas-
iedereen dat gedaan heeft, begint
sadrices geregeld swishingavonden
de kledingruil in vijf rondes. In elke
organiseert in Gent, Brussel en Ant-
ronde mag je één stuk ruilen. Wil
werpen.
je met meer dan vijf spullen naar huis, dan betaal je vijf euro per bij-
De deelnemers aan zo’n avond be-
komend stuk.
talen 10 euro en mogen van alles meebrengen: kledij, schoenen, ac-
Wat aan het einde van de avond
cessoires … Als enige voorwaarde
nog overblijft, schenkt Swishing.be
geldt dat alles in goede staat en
aan een goed doel. Ook hier speelt
enigszins trendy moet zijn. Geen
duurzaamheid dus een hoofdrol.
versleten afdragertjes dus of kledij
Voor de deelnemers naar huis gaan
die hopeloos uit de mode is. Ook
met hun buit, krijgen ze nog een
lingerie en juwelen zijn niet wel-
goodie bag en leuke hebbedingetjes
kom. Iedereen brengt ten hoogste
van de sponsors en partners.
vijf kledingstukken, schoenen of accessoires mee. Na de kwaliteitscon-
www.swishing.be
trole van je stukken krijg je de kans
www.facebook.com/Swishing.be
duurzaam 30 november 2011
leven
Hoe belangrijk is een duurzaam eetpatroon? Wie duurzamer wil gaan leven, kan niet om zijn eetpatroon heen. Want wat we consumeren heeft een invloed op het klimaat. Regelmatig vegetarisch eten is al een stap in de goede richting. Vegetarisme zit al een tijd in de
watervervuiling, erosie en verzuring
lift. Zo krijgen initiatieven als
van de bodem en een dalende bio-
Donderdag Veggiedag steeds meer
diversiteit.
navolging. Daaruit blijkt dat meer en meer mensen bereid zijn om
Een gezonde keuze
een duurzame inspanning te leve-
Ook je gezondheid vaart er wel bij
ren. Het is dan ook bekend dat veel
wanneer je vlees regelmatig ach-
vlees eten niet bepaald goed is voor
terwege laat. En dat zouden we het
het milieu en het klimaat. En daar
best vaker doen. In België consu-
zijn verschillende redenen voor.
meren we immers elke dag twee
Ten eerste is de veeteelt wereldwijd
keer zoveel dierlijke eiwitten als
verantwoordelijk voor 18% van de
de aanbevolen hoeveelheid van 75
uitstoot van broeikasgassen – meer
tot 100 gram. Amper drie Europese
gewicht, hart- en vaatziektes, som-
www.vegetarisme.be (initiatief van
dan de transportsector en het ver-
landen eten meer vlees dan wij. Af
mige kankersoorten, diabetes …
vzw Ethisch Vegetarisch Alternatief)
keer samen! Dat blijkt uit cijfers
en toe een vegetarische maaltijd
Overweeg je om vegetariër te wor-
van de VN. Bovendien worden over
is een slimme en gezonde keuze,
den? Zorg dan wel dat er voldoende
de hele wereld massa’s bomen ge-
want zo krijg je minder schadelijke
essentiële stoffen zoals ijzer, cal-
kapt om plaats te maken voor vee-
vetten en cholesterol binnen. Bo-
cium, vitamine D en vetten op je
teeltbedrijven. Minder bos betekent
vendien bevatten groenten, fruit en
bord komen.
dat minder CO2 wordt omgezet in
granen meer vezels, antioxidanten,
zuurstof en de opwarming van de
plantaardige eiwitten en andere
aarde dus onverminderd doorgaat.
voedingsstoffen die de kans op tal
Ook veroorzaakt intensieve veeteelt
van aandoeningen verlagen: over-
Op naar een kleinere voedselafdruk Ontdek op www.bewustverbruiken.be/voedselvoetafdruk hoe duurzaam jouw eetpatroon is. Alvast enkele tips om je voedselafdruk te verkleinen.
Af en toe een vegetarische maaltijd is een slimme en gezonde keuze.
• Eet vaker vegetarisch. Ga voor meer groenten en fruit, als dan niet in combinatie met een vleesvervanger. • Eet biologisch vlees. Kies vlees dat op een milieu- en diervriendelijke manier werd gekweekt.
Donderdag Veggiedag
• Kies vaker seizoengroenten en -fruit. Producten die van de andere kant van de wereld komen of uit verwarmde serres, vragen veel meer energie.
Donderdag Veggiedag is een initiatief van de vzw Ethisch Vege-
• Schat hoeveelheden goed in.
tarisch Alternatief (EVA). Deze organisatie informeert het brede
Maak altijd een boodschappenlijstje, koop niet meer dan nodig
publiek over de voordelen van vegetarische voeding. Met de campagne wil de vzw zo veel mogelijk consumenten, professionals
en hou de versheiddatum in het oog. Zo moet je geen voedsel weggooien.
uit de voedingssector, scholen, bedrijven, steden en anderen
• Koop zo veel mogelijk lokale producten.
stimuleren om ten minste één keer per week vegetarisch te eten.
Die leggen een kortere afstand af tot op je bord en zijn dus
Brussel, Gent, Hasselt, Sint-Niklaas, Mechelen en Eupen doen al
minder belastend voor het milieu.
mee. Ook in tal van andere steden over de hele wereld organi-
• Doe bewust boodschappen.
seert men een vaste vleesvrije dag.
Winkel zo veel mogelijk in je buurt en ga te voet of met de fiets. Winkel je met de auto? Ga maximaal één keer per week
www.donderdagveggiedag.be
en neem dan zo veel mogelijk mee.
11
12
duurzaam 30 november 2011
leven
Duurzaam bouwen en verbouwen Energiezuinig wonen in een leefbare wereld Door duurzaam te (ver)bouwen en je energieverbruik drastisch te verlagen, draag je meer dan een steentje bij aan een leefbare wereld. Hieronder lees je meer over alle aspecten van een duurzame woning: bouwmaterialen, isolatie, energiebesparende investeringen, groene stroom en nog veel meer. Bovendien krijg je tal van tips over hoe je verstandig omspringt met water en elektriciteit. Investeren in een lager energieverbruik is hoe dan ook goed voor het milieu én je portemonnee. Want je verdient je geld eenvoudig terug dankzij de aanzienlijk lagere energiefactuur. Je geniet bovendien van premies en subsidies.
Kies duurzame materialen
Investeer in degelijke isolatie,
Voor de productie van bouwmateri-
ventilatie en verwarming
alen is veel water en energie nodig.
Duurzaam bouwen begint met
Ook het transport en de afvalver-
zorgvuldig isoleren. Maak je woning
werking hebben een impact op het
luchtdicht door je dak, muren en
milieu en dus de duurzaamheid
vloeren te isoleren en hoogrende-
van de materialen. Kies daarom
mentglas te plaatsen. Zo ontsnapt
zo veel mogelijk bouwmaterialen
er zo weinig mogelijk warmte. In-
die herbruik- of hernieuwbaar zijn,
stalleer wel een goed ventilatiesys-
zoals hout. En zorg dat je alles cor-
teem, zodat het binnenklimaat op
rect plaatst en goed onderhoudt.
elk moment gezond en aangenaam
Zo gaan de materialen langer mee.
is. Een systeem dat tegelijk de
Vandaag de dag bestaan er heel
warmte terugwint uit de afgevoerde
wat kwaliteits- en duurzaamheid-
lucht, is een bonus. Plaats ten slotte
labels voor bouwmaterialen. Die
een energiezuinig verwarmingssys-
garanderen dat je te maken hebt
teem en verwarm verstandig. Ver-
met verantwoorde en duurzame
derop lees je meer over duurzaam
materialen.
isoleren, ventileren en verwarmen.
Een duurzaam (nieuw) huis
er ook aan dat een rijwoning of ap-
Een huis bouwen kan ook op een
partement minder warmte verliest
Duurzaam bouwwwen
duurzame manier, zonder veel ex-
dan een vrijstaand huis. En daar-
Op tal van websites vind je informatie over duurzaam bouwen en
tra inspanningen. Met een aantal
door doorgaans energiezuiniger en
energie besparen.
stelregels in het achterhoofd kom
goedkoper is.
Provincie Antwerpen
je al een heel eind. Een duurzame woning kost je misschien een
De zon is een belangrijke bond-
beetje meer. Maar je verdient je in-
genoot. Bouw de leefruimtes van
vesteringen snel terug en helpt het
je duurzame huis daarom aan de
milieu.
zuid-, west- en oostkant en voorzie
• Ecohuis Antwerpen (www.eha.be; ook persoonlijk advies van de EcoHuisdokter). • Kamp C - Provinciaal Centrum Duurzaam Bouwen en Wonen (www.kampc.be).
grote ramen. Zo maak je optimaal Vraag vóór je begint raad aan een
gebruik van de warmte en het licht
Provincie Limburg
architect die ervaring heeft met
van de zon. Zorg wel voor een de-
• Steunpunt Duurzaam Bouwen (www.dubo.be).
duurzaam bouwen. Zorg dat je op
gelijke zonwering, om te vermijden
• Centrum Duurzaam Bouwen (www.cedubo.be).
dezelfde golflengte zit, want dat
dat het ’s zomers te warm en te
bespaart je heel wat kopzorgen tij-
droog is in huis.
Andere • MilieuAdviesWinkel in Oost-Vlaanderen (www.milieuadvies-
dens het bouwproces. En loop ook even langs bij de duurzaamheids-
Bouw compact en flexibel
of milieuambtenaar van je gemeen-
Het lijkt misschien logisch, maar
• Vzw ZonnewinDT in West-Vlaanderen (www.zonnewindt.be).
te. Hij of zij maakt je wegwijs in
maak je huis niet groter dan nodig.
• Brussels Instituut voor Milieubeheer (www.ibgebim.be).
de wereld van duurzaam bouwen.
Zo zijn er minder bouwmaterialen,
• Vlaams Instituut voor Bio-ecologisch Bouwen en Wonen (www.
Daarnaast kun je bij tal van organi-
bouwgrond, werktijd en energie
saties terecht voor nuttige tips (zie
nodig. En bespaar je een pak geld.
‘Duurzaam bouwwwen’).
Bovendien gaat er langs de kleinere
winkel.be).
vibe.be). • Dialoog (www.dialoog.be; cursussen, infosessies en advies over duurzaam bouwen).
muuroppervlakken minder warmte
• Vzw Passiefhuis-Platform (www.passiefhuisplatform.be).
Denk na over de ligging en
verloren. Kies een woning in een
• www.ecobouwers.be (initiatief van VIBE, de Bond Beter Leef-
oriëntatie
eenvoudige vorm met zo weinig
De ligging en oriëntatie van je
mogelijk uitstulpingen, zoals een
woning heeft een grote impact op
kubus. Met minder buitenmuren
hoe duurzaam ze is. Zo is een huis
geniet je zo toch van veel binnen-
in of vlakbij de dorpskern of het
ruimte.
stadscentrum duurzamer dan een villa in het groen. Want op die plek-
Zorg zeker ook voor een flexibel
ken woon je dichter bij winkels en
bouwplan. Want je blijft niet al-
ontspanningsmogelijkheden en
tijd even jong en je gezinssituatie
kun je gemakkelijker het openbaar
verandert met de tijd. Houd daar
vervoer nemen. Zo blijft je auto
vooraf rekening mee.
bovendien wat vaker op stal. Denk
milieu, Passiefhuis-Platform en de Cluster Eco-construction). • www.energiesparen.be (initiatief van het Vlaams Energieagentschap).
duurzaam 30 november 2011
Isoleren = besparen Je huis goed isoleren is een absolute must, want via het dak en de muren gaat zowat de helft van de warmte verloren. Let er ook op dat de isolatiematerialen goed op elkaar aansluiten. Langs onderbrekingen of zogenaamde ‘koudebruggen’ ontsnapt de warmte snel uit je huis en dat kost je een aardige duit.
leven
Je dak ‘lekt’ energie Een dak doet meer dan je beschermen tegen weer en wind. Het houdt ook de warmte binnen. Tenminste: dat zou het moeten doen. Uit thermografische luchtfoto’s van Antwerpen en Genk blijkt dat heel wat daken nog te weinig geïsoleerd zijn. Antwerpenaren die willen weten hoeveel energie langs hun dak verloren gaat, kunnen terecht op: www.antwerpen.be/zoominopuwdak. Voer de naam van je straat in en kijk.
EnergieSCAN
Er zijn heel wat verschillende mate-
hennep, vlaswol, schapenwol, hout-
Scoort je woning goed op energievlak of is het eerder een mid-
rialen met verschillende isolerende
vezelplaten, papiervlokken en kurk.
delmatige leerling? Een energiescan is de beste manier om dat te
kenmerken op de markt. Isolatie-
Vermijd hoe dan ook isolatiema-
weten te komen. Tijdens een korte doorlichting van je huis legt
materialen op basis van minerale
terialen op petrochemische basis,
een erkende energiedeskundige bloot hoe, waar en hoeveel ener-
grondstoffen komen het vaakst
zoals polystyreen, polyurethaan en
gie je kunt besparen. Isolatie, verwarming, verlichting, elektrici-
voor. Denk aan glaswol, rotswol,
resolschuim. Die zijn helemaal niet
teits- en waterverbruik … alles komt aan bod. Na de scan krijg je
silicaatschuimkorrels, perliet en
duurzaam.
een rapport, samen met bespaartips en vaak ook energiebesparende producten zoals een spaardouchekop, tochtstrips, spaar-
vermiculiet. Ze zijn doorgaans aanvaardbaar, maar weet ook dat er tal
Dak
lampen of radiatorfolie. Een energiescan aanvragen? Surf naar
van milieuvriendelijke alternatie-
Je dak isoleren is heel belangrijk,
www.energiescans.be. Een lijst met experts die een energiescan
ven bestaan op basis van nagroei-
want warme lucht stijgt. Kies voor
mogen uitvoeren, vind je op www.energiesparen.be.
bare grondstoffen uit de land- en
minimaal 20 cm isolatie en gebruik
bosbouw. Enkele voorbeelden: stro,
materialen met een lambdawaarde
Van familiebedrijf tot absolute wereldtop EEN FAMILIEBEDRIJF VANUIT HET LANDELIJKE HERENTALS DAT UITGROEIT TOT EEN ABSOLUTE WERELDLEIDER, DAT IS HET VERHAAL VAN HENCO.
systeem. Een verbinding maken tussen beiden
tieve buizen te produceren groeide uit tot een
kan simpelweg door persen of steken, waar-
echt succesverhaal met een bedrijf dat over de hele wereld actief is in meer dan 55 landen. Alles is begonnen met Louis Hendrickx, die
door de installateur heel wat tijd kan besparen. Het aan elkaar lassen en solderen van koperen buizen, lijkt meer en meer tot het verleden te
zich wou specialiseren in meerlagenbuizen. Net zoals bij de start in 1994 legt Henco zich nog steeds toe op de productie van buizen die
behoren. Naast meerlagenbuizen en koppelstukken heeft Henco nog een derde industriële poot,
de voordelen van metaal en kunststof vereni-
nl. vloerverwarming. “Het hart van een vloer-
gen. Flexibel en licht als kunststof, sterk en stabiel als metaal. De buizen zijn opgemaakt uit vijf lagen. De binnen-en buitenlaag bestaan uit
verwarmingssysteem ligt in de kwaliteit van de buizen. Door de stijgende vraag naar onze hoogkwalitatieve buizen, hebben we de beslis-
vernet polyetheen (PE-Xc), de kern uit aluminium. Daartussen bevinden zich dan lijmlagen. Henco gaat er prat op dat ze uitsluitend grond-
sing genomen om het hele systeem van vloerverwarming aan te bieden. Voor de vakman leveren we echt een kant-en-klaar totaalpakket.”
stoffen van de beste kwaliteit gebruiken. “We
MB 92298930.02
Het idee van Louis Hendrickx, om hoogkwalita-
Henco Industries
Toekomstlaan 27 | 2200 Herentals | Tel. +32 (0)14 86 15 46
[email protected] | www.henco.be
eisen een hoge kwaliteit omdat we net de best mogelijke buis willen produceren. De grondstof polyetheen wordt zelfs behandeld zodat
Innoveren en uitbreiden Het zijn twee woorden die je als het ware voortdurend hoort weerklinken in de gangen
Henco aan de Nederlandse groep Aalberts Industries met de garantie dat er voortdurend
stuwd, maar ook omdat het nemen van initiatief en hard werken nog altijd als de belangrijk-
ze nog sterker wordt. Het is duidelijk dat we onze normen telkens hoger leggen dan wat algemeen voorgeschreven wordt. Want kwaliteit
van Henco. “Het mag duidelijk zijn dat we niet blijven stilstaan. Want net als in andere
middelen vrijgemaakt zouden worden om een continue groei te ondersteunen. In de voorbije jaren is het directieteam dan wel gewijzigd,
ste richtlijn voor alle werknemers geldt.
wint altijd!”, legt Eddy Hendrickx uit.
sectoren is stilstaan ook een beetje achteruit gaan. Bovendien past het niet in de strategie
Een tweede marktsegment waarin Henco zich specialiseert, is het maken van koppelstukken voor haar buizen. Ook op dit vlak wil het bedrijf de vakman tegemoet komen. “We maken de koppelstukken voor sanitair en verwarming uit de best mogelijke kunststof (PVDF). Buis en koppeling vormen een volledig corrosievrij
en denkwijze van ons bedrijf. Op dit ogenblik hebben we 10 productielijnen, en dit willen we verhogen tot 13. Momenteel bouwen we ook een tweede vernettingsbunker die begin 2012 in gebruik genomen zal worden, goed voor een investering van 20 miljoen euro. Op 8 april 2008 verkocht de familie Hendrickx
maar blijft de bedrijfscultuur en de werkethiek die Louis Hendrickx bijna 20 jaar geleden bij de oprichting voor ogen had in ere gehouden. Lowie Stoof overleed vijf jaar geleden, maar zijn geest en ingesteldheid zijn nog steeds aanwezig binnen de bedrijfsmuren. Niet alleen omdat zijn zonen Willy en Eddy na zijn overlijden het bedrijf in dezelfde richting hebben voortge-
13
duurzaam 30 november 2011
leven
van maximaal 0,04 W/mK. Vergeet
een dikkere isolatielaag aanbren-
pen de warmte binnen te houden.
de gevel te plaatsen. Zo beperk je
niet om een dampscherm te plaat-
gen. Houd er rekening mee dat dit
Denk er wel aan om de rolluikkast
het warmteverlies langs die weg.
sen tussen de isolatie en de dakbe-
niet overal toegelaten is én dat je
bij voorkeur aan de buitenkant van
dekking. Zo vermijd je dat het iso-
de isolatie nog moet beschermen
latiemateriaal vochtig wordt door
met afwerkingsmaterialen.
condensvorming. Vloeren
Schat je isolatie naar waarde
Muren
Vloeren worden vaak over het
Wie duurzaam (ver)bouwt, krijgt te maken met verschillende iso-
Hoe meer isolatie, hoe beter. Houd
hoofd gezien wanneer een huis
latiewaarden. Doorgaans geldt: hoe lager de waarde, hoe beter
die stelregel in het achterhoofd
wordt geïsoleerd. Vooral bij nieuw-
de isolatie. Maar wat steekt er eigenlijk achter die letter en dat
wanneer je muren isoleert. Isola-
bouw is het een aanrader: je kunt
cijfer?
tie in de spouwmuur – de smalle
er meteen rekening mee houden in
luchtkoker tussen de binnen- en
de bouwplannen. Zo komt er geen
buitenmuur – stoppen of spuiten
ingrijpend breek- en sloopwerk aan
verdwijnt via een onderdeel van je huis. Dat kunnen de mu-
is een doeltreffende en eenvoudige
te pas, zoals vaak bij renovatiewer-
ren, het dak, de ramen, de deuren of de vloeren zijn.
methode. Kies bij voorkeur een
ken. In oude(re) woningen is het
waterafstotend isolatiemateriaal.
plafond van de (kruip)kelder isole-
wordt berekend op basis van de U-waarde van de afzonder-
Bij een verbouwing is het niet altijd
ren een interessante optie.
lijke bouwonderdelen. Vanaf 2012 mag de K-waarde van een
1. U-waarde: geeft aan hoeveel warmte er per m² per seconde
2. K-waarde: drukt uit hoe goed een gebouw is geïsoleerd en
nieuwbouwwoning nog maximaal 40 bedragen.
mogelijk om de spouwmuur op te vullen. Vraag professioneel advies
Ramen
voor je aan zo’n karwei begint.
Hoogrendementglas (HR-glas) iso-
een materiaal weer. Ook bekend als de warmtegeleidingsco-
Heeft je woning geen spouwmuren?
leert drie keer beter dan ‘gewoon’
ëfficiënt: hoeveel warmte kan er door dit materiaal trekken?
Dan kun je het isolatiemateriaal
dubbel glas, terwijl het toch niet zo
Deze waarde wordt uitgedrukt in W/mK (watt gedeeld door
ook aan de binnen- of buitenkant
veel meer kost. Meer dan het over-
aanbrengen. In het eerste geval ver-
wegen waard dus, als je een nieuwe
lies je wel wat binnenruimte. Als je
woning bouwt of je ramen aan ver-
aan de buitenkant isoleert, kun je
vanging toe zijn. Ook rolluiken hel-
JVD Warmtepomptechnieken is een installatiebeDriJf Dat zich reeDs 10 Jaar specialiseert in Warmtepompen. onze Warmtepompen zorgen Voor VerWarming, Warm Water op Verbruikstemperatuur en eVentueel naturel koeling.
Warmtepompen zijn de beste keuze wanneer men een verlaging van de verwarmingskosten wil combineren met een milieuvriendelijke warmteproductie.
Wie zijn onze klanten? Diverse particulieren en bedrijven doen beroep op ons voor: Woningen, zowel nieuwbouw als renovatie Industriehallen, showrooms, kantoren, zwembaden
Rendement U kunt zich ergeren aan de almaar stijgende energieprijzen. Of u kunt zich onafhankelijk maken van fossiele brandstoffen. In vergelijking met klassieke verwarmingssystemen scoren onze warmtepompen op alle vlakken beter:
3. λ-waarde of lambdawaarde: geeft de isolerende waarde van
meter maal graden Kelvin) 4. R-waarde: drukt het isolatievermogen van een materiaal uit. Hoe hoger die waarde, hoe beter de warmte behouden blijft.
JVD Warmtepomptechnieken bvba
Ervaring en Service Wij bieden u een totaal pakket van A tot Z, zodat u er zeker van kan zijn dat drie belangrijke elementen correct op elkaar zijn afgestemd: Uw project begint bij warmte onttrekking door middel van aarde, water en lucht. De perfecte berekening van de warmtepomp
CHSE92298923.01
14
om een maximaal rendement te halen. Warmte afgifte systeem door lage temperatuursverwarming. Onze jarenlange ervaring heeft er voor gezorgd dat we een uitgebreid referentiebestand hebben opgebouwd. Correct advies, goede planning en vakkundige montage zijn immers onze troeven. De overheid, gemeente en energieleverancier staan subsidies toe, waar wij u uiteraard zullen bijstaan in het aanvragen van deze stimuleringspremies. Ook op het gebied van milieuvergunningen kunnen wij u het nodige advies geven.
Gebruik van milieuvriendelijke energie uit natuurlijke warmte • Geen verbranding van fossiele brandstoffen • Onafhankelijker van stijgende energieprijzen • Optimale combinatie met photovoltaïsche zonnepanelen.
Oostmalsebaan 5 | B-2960 Brecht | tel. +32 (0)3 313 85 39
[email protected] | www.warmtepomptechnieken.be
duurzaam 30 november 2011
leven
Maak van je huis een warme thuis De verwarming is de grootste verbruiker in je huis. Je doet er dus goed aan verstandig te kiezen én te verwarmen.
Besparen op verwarming doe je zo • Kies een zuinig systeem op maat. Vraag voor een optimaal rendement advies aan een expert. • Verwarm alleen waar nodig. Draai radiatoren in ruimtes die
Zorg er eerst en vooral voor dat je
tip: onderhoud je verwarmingsin-
woning goed geïsoleerd is. Dan kan
stallatie nauwgezet. Zo verlies je
weinig gebruikt worden of waar op dat moment niemand is op
de verwarming al een paar graden
geen rendement.
een laag pitje. Een thermostatische radiatorkraan is een nuttige investering.
lager. Verwarm ook verstandig: alleen waar en wanneer het nodig is.
VentilEREN
En isoleer de verwarmingsleidin-
Om comfortabel te wonen is een
gen in koude ruimtes. Zo beperk
gezonde binnenlucht essentieel.
je het warmteverlies. Kies hoe
Maar als je je woning grondig iso-
• Isoleer de leidingen. Verwarmingsleidingen die door onver-
dan ook voor een energiezuinig
leert, kan de gebruikte lucht vaak
warmde ruimtes lopen (kelders, garages, zolders) verliezen
verwarmingssysteem, zoals een
geen kant meer op. Zorg daarom
veel warmte. Speciale hoezen zijn te koop in doe-het-zelfzaken.
condensatie- of hoogrendements-
voor een doeltreffende, natuur-
ketel. Die helpt je zowat 30% te
lijke aan- en afvoer van lucht via
besparen op je energiefactuur. Een
roosters, leidingen of open ra-
mooi alternatief zijn systemen op
men. Of installeer een goed ven-
milieuvriendelijke energie, zoals
tilatiesysteem dat de vochtige en
een pelletkachel (brandt op kleine
‘vervuilde’ lucht (inclusief CO2) af-
stukjes afvalhout) of thermische
voert en verse lucht aanvoert. Een
te uit verwarmde naar onverwarmde ruimtes. Installeer daarom
zonnepanelen. Die laatste slaan de
gezin van vier personen produ-
tochtstrips onderaan je deuren en een tochtborstel, klep of
warmte van de zon op voor warm
ceert al snel een emmer vocht per
water of extra verwarming.
dag. Gewoon door te koken, te
• Trek warme kleren aan. Neem een trui in plaats van de verwarming hoger te zetten. Trek ook sokken of pantoffels aan, want op voethoogte is je woning doorgaans het koudst.
• Breng speciale folie aan achter de radiatoren. Radiatorfolie weerkaatst de warmte de kamer in, zodat de thermostaat een graadje lager kan. • Sluit ’s avonds de gordijnen of rolluiken. Dankzij die extra isolatielaag gaat er minder warmte verloren. • Plaats tochtstrips. Door kieren en naden ontsnapt veel warm-
kastje rond je brievenbus. • Zet de thermostaat op tijd lager. Ga je slapen of verlaat je
wassen, te douchen … en te ade-
het huis voor een paar uur? Zet de verwarming dan op 15 gra-
warmtepompen
men. Als je dat overtollige vocht
den – dat is ruim voldoende.
Nog een duurzaam systeem: de
niet afvoert, krijgen schadelijke
warmtepomp. Die recupereert
schimmels vrij spel. Investeren in
warmte uit de buitenlucht, de bo-
een ventilatiesysteem dat warmte
dem of het grondwater. Voor een
terugwint uit de afgevoerde lucht,
minimale hoeveelheid elektriciteit
is een goed idee. Het kost je wat
geeft zo’n warmtepomp je een
meer, maar tegelijk gaat je ener-
We moeten met zijn allen proberen om almaar minder energie
veelvoud aan hernieuwbare energie
giefactuur naar omlaag.
te verbruiken. In dat opzicht is het passiefhuis dé toekomst.
Energiezuinig wonen in een passiefhuis
Want in zo’n huis heb je viermaal minder energie nodig dan in
terug. Bovendien stoot ze dankzij het lage stroomverbruik veel min-
www.energiesparen.be
een doorsnee nieuwbouwwoning. Dat komt onder meer doordat
der CO2 uit dan traditionele verwar-
(initiatief van het Vlaams Energie-
er geen klassiek, ‘actief’ verwarming- of koelingsysteem nodig
mingssystemen. Een laatste gouden
agentschap)
is voor een aangename binnentemperatuur, ’s winters én ’s zomers. De warmte wordt zo veel mogelijk op een passieve manier – vandaar de naam ‘passiefhuis’ – teruggewonnen uit de bodem, de lucht of de zon. Om het warmteverlies te beperken zijn de vloeren, de muren en het dak erg goed geïsoleerd (tot wel 35 cm dik). Belangrijk is dat
Energieprestatiecertificaat
je isoleert zonder koudebruggen. Bovendien is een passiefhuis
Stel: je wilt een huis kopen of huren, maar ziet een torenhoge
doeltreffend ventilatiesysteem voert frisse lucht aan en recu-
energiefactuur niet zitten. De oplossing? Kijk op het verplichte
pereert tot 90% van de warmte uit de afgevoerde lucht. Ook de
energieprestatiecertificaat of EPC van de woning. Dat is een soort
energiezuinige huishoudtoestellen doen een duit in het zakje en
energielabel voor gebouwen. Hoe lager het cijfer of E-peil op
verlagen de energiebehoefte nog meer. Al deze inspanningen
dat certificaat, hoe energiezuiniger het huis of appartement. Op
zorgen ervoor dat je veel minder energie nodig hebt om comfor-
het certificaat ontdek je ook hoe je de energieprestaties op een
tabel te wonen.
luchtdicht gebouwd en zit er driedubbel glas in de ramen. Een
betaalbare manier kunt verbeteren. Een EPC is tien jaar geldig en mag alleen opgesteld worden door een energiedeskundige. Op
Meer informatie over dit concept vind je bij de vzw Passiefhuis-
www.energiesparen.be vind je een lijst met erkende experts.
Platform: www.passiefhuisplatform.be.
15
16
duurzaam 30 november 2011
leven
Spring verstandig om met water en elektriciteit Met vaak minimale inspanningen kun je in huis al heel wat energie-efficiëntie bereiken. Door verstandig om te springen met water en elektriciteit bijvoorbeeld. Hier lees je enkele voorbeelden om je alvast op ideeën te brengen. Andere kun je nalezen op www.energievreters.be.
je een kamer voor langer dan drie
giezuinige huishoudtoestellen
minuten verlaat. Gebruik ook waar
aankoopt. Met de stijgende energie-
mogelijk een schakelklok, een be-
prijzen in het achterhoofd worden
wegings- of een lichtsensor. Geen
consumenten almaar gevoeliger
goed idee is het licht aanknippen
voor het verbruik van hun huis-
als de natuurlijke lichtinval vol-
houdtoestellen. Of het nu gaat om
staat.
groot witgoed, zoals koelkasten, vriezers, wasmachines en droogau-
HUISHOUDTOESTELLEN
tomaten. Of om kleine elektro, zoals
Ook investeren in zuinige huis-
stofzuigers en strijkijzers. Daarom
houdtoestellen is de moeite waard.
gaat Media-Markt binnen elke prijs-
Neem vooral je koelkast en diep-
klasse op zoek naar modellen met
vriezer in het vizier, want die zijn
een hoogwaardig energielabel, zoals
permanent actief. Ze happen maar
A+++. Zulke toestellen verbruiken
liefst 20% uit je elektriciteitsbudget.
als snel 20 tot 30% minder stroom
Of hapten, want de beste koelkas-
of water dan hun gulzigere col-
ten zijn de voorbije jaren liefst 60%
lega’s. De duurzame aanpak van
zuiniger geworden. Toch zijn tips
Media-Markt beperkt zich echter
om nog beter te doen waardevol.
niet tot het aankoopproces. De
Vervang bijvoorbeeld tijdig een
winkelketen neemt ook het oude
oud exemplaar en haal een nieuw
toestel van klanten aan en bezorgt
met een beter energielabel in huis.
het aan een kringloopwinkel. Daar
Zorg ook voor 5 tot 10 centimeter
krijgen de bruikbare stukken een
Water
gezinnen waar de (vaat)wasma-
stofvrije ventilatieruimte achter
tweede leven. En de rest? Dat wordt
Elke dag heb je water nodig: voor de
chine zelden rust krijgt. Kies niet
het toestel. Zowel een koelkast als
netjes gerecycleerd.
douche, het bad, de afwas, het toilet
altijd voor de hoogste tempera-
een diepvriezer verbruiken overi-
… Dat water verwarmen kan ook op
tuur, integendeel zelfs. Zo vuil is
gens minder in een koele ruimte.
GROENE STROOM
een energievriendelijkere manier,
je kleding nu ook weer niet. Toch
Overdrijf ook niet met je tempera-
Minder elektriciteit verbruiken is
bijvoorbeeld met zonnepanelen,
wel? Laat dan je kleren eerst wat
tuurinstelling: 6°C in het toestel is
een eerste stap in de goede rich-
een zonneboiler of een warmte-
weken (het wasprogramma even
fris genoeg. Slecht sluitende deuren
ting. Maar een huis kan niet zonder
pomp. Ook is het tegenwoordig in
een halt toeroepen) of verwijder
zijn uit den boze omdat ze letterlijk
elektriciteit en om stroom te produ-
elk nieuw huis verplicht om zo veel
de meeste resten van je bord of uit
energie lekken.
ceren is er heel veel energie nodig.
mogelijk regenwater terug te win-
de pan (niet onder de verspillende
Bovendien komen er zo tonnen CO2
nen. Dat kun je dankzij speciale fil-
hete kraan maar met een propje
Al duurzaam in de winkel
ters gebruiken voor de wasmachine
keukenpapier). Zie je spaartoetsen
Almaar meer winkelketens spelen
voor groene stroom. Dat is elektrici-
in op het groeiende energiebewust-
teit die werd opgewekt met bijvoor-
zijn van de consument. Zo ook
beeld zonnepanelen, windmolens
Media-Markt, dat bewust ener-
en waterturbines.
Met vaak minimale inspanningen kun je in huis al heel wat energie-efficiëntie bereiken.
vrij. Kies daarom zo veel mogelijk
Geef sluipverbruik geen kans Tel eens na hoeveel beeld- en geluidsappara-
en het toilet. De beste filters maken
of energietoetsen op het dashboard
ten – computer, tv, dvd-speler, videorecorder,
het regenwater zelfs geschikt om
van je apparaat? Gebruik ze! En kies
stereoketen – je in huis hebt. En bedenk dan
mee te douchen. Een douche (bij
voor een volle trommel was en voor
hoeveel van die toestellen permanent in stand-
voorkeur met een spaarkop) is hoe
veel vaat tegelijk.
by staan. Zet daarom zoveel mogelijk apparaten ook echt uit wanneer je ze niet gebruikt.
dan ook zuiniger dan een bad. En die spaartoets op je toilet is beslist
Elektriciteit
geen decoratie!
Verlichting is goed voor 15 tot 20%
Je verlaagt zo niet alleen de kans op brand, maar bespaart ook
Vergeet ook je wasmachine en
van je jaarlijkse energieverbruik
op je energiefactuur. Want het ongeziene sluipverbruik van die
vaatwasser niet, want dat zijn grote
en dus een uitstekende kostenpost
toestellen kost je elk jaar meer dan je denkt. Ben je een vergeet-
slokoppen. Gebruik je het warme
waarop je kunt besparen. Investe-
achtig type? Koop dan bespaarstekkers of stand-bykillers. Die
water van je warmwaterinstalla-
ren in spaarlampen is prima, maar
schakelen de stand-bystand automatisch uit wanneer je dat ver-
tie, dan verbruik je tot 50% minder
er zijn nog andere zuinige pistes.
geten bent.
energie. Dat geldt vooral voor grote
Doof bijvoorbeeld de lichten als
Aanbiedingen enkel geldig in Media Markt Antwerpen en Schoten vanaf 30/11/2011 tot 06/12/2011 of zolang de voorraad strekt. Afbeeldingen, teksten en prijzen onder voorbehoud. - Per klant geldt een maximaal aantal (1per klant), meer info in uw Media Markt winkel. Alle prijzen zijn inclusief recupel. Verantwoordelijke uitgever Frank Jonckheere en Philippe De Vos.
N E P R E W T N A N I NU & SCHOTEN 2x ZO GOEDKOOP 6 kg vulgewicht Starttijdkeuze
Zuinigste op de markt! Regelbare zuigkracht
1400
A+AA
NIEUW
1200 Watt
Toeren
Marktprijs:
€359.-
€40.-
GOEDKOPER
Inhoud: 294 Liter
S 8340 Stofzuiger met zak
1200 Watt, Regelbare zuigkracht, Accessoires, Stofzak: 4.5 liter. Art. 1168357
GO 146 Wasmachine
A+ energielabel, 1400 toeren, 6 kg vulgewicht, starttijdkeuze. Art. 1090231
Zuinigste op de markt!
Zuinigste op de markt!
Verbruik: 7 liter
8 kg vulgewicht
Start uitstel
Warmtepomp
Marktprijs:
€1199.-
€311.-
Marktprijs:
€629.-
€185.-
Marktprijs:
NIEUW
GOEDKOPER
€1199.-
€200.GOEDKOPER
SMS 68 T 68 Vaatwasser
A+++AA energielabel, 7 liter verbruik, Waterlekkagebeveiliging, Display, Start uitstel. Art. 1135726
Silver
GOEDKOPER
NIEUW
WT 48 Y 700 Condensdroger
A - 60% energielabel, 8 kg vulgewicht, Startuitstel, Warmtepomp, Zelreinigende condensator (geen ongemakken in onderhoud. Art. 1163657
RI 39 tjcts koel/vriescombinatie
A++ energielabel, Inhoud: 294 liter, Silver. Art. 1155212
UITZONDERLIJKE ACTIE KREDIET 3 maal zonder kosten
*Onder voorbehoud van aanvaarding van uw kredietdossier door BUY WAY Personal Finance SA/NV, kredietgever, Anspachlaan 1, 1000 Brussel. kredietbemiddelaar in Media Markt. Er zal geen enkele korting worden toegekend aan consumenten die contant betalen. Jaarlijkse kostenpercentage 0%. Kredietvorm: Verkoop op Afbetaling, verplicht voorschot van minimum 15% of, tijdens de promotionele periodes beslist door de verkoper en binnen het beschikbare bedrag van de reserve , kredietopening, zonder verplicht voorschot. Het Jaarlijkse Kostenpercentage van de kredietopening buiten promotie bedraagt 19% (jaarlijkse actuariële debetrentevoet 16,22%), waarvan 0.20% kaartkosten per maand, voor een kredietbedrag dat lager is of gelijk aan 1.250 EUR.) Aanbod geldig van 30/11/2011 tot 06/12/2011.
Antwerpen • De Keyserlei 58-60 • 2018 Antwerpen • Tel. 03 - 2241040 NIEUW Schoten • Bredabaan 1305 • 2900 Schoten • Tel. 03 - 680 27 40
rkt.be www.mediama
*JKP
GRATIS PARKING
18
duurzaam 30 november 2011
leven
Eneco en duurzame energie: het is menens. Al sinds dag 1 staat de productie en levering van groene stroom centraal bij het energiebedrijf en challenger Eneco. De hele onderneming is doordrongen van het duurzame gedachtegoed en dat merk je. Aan de duurzame technieken, gerichte investeringen én medewerkers die in het concept geloven en dat uitdragen. Een schets van een ambitieus en jong energiebedrijf.
Het bedrijf kan dan ook enkele
evenveel stroom. Eneco België heeft
uitstekende adelbrieven voorleg-
als onderdeel van de Enecogroep
gen. Op het vlak van elektriciteit en
op het vlak van aardgas een sterke
aardgas, bijvoorbeeld. “We zijn de
positie. We voeren volgens langter-
enige challenger op de markt die
mijnverbintenissen grote volumes
al zo’n groot duurzaam productie-
aardgas vanuit Nederland in België
vermogen heeft. De andere spelers
in.”
leggen zich immers vooral toe op de levering van (groene) elektriciteit.
Klantvriendelijk onthaal
In Vlaanderen beschikken we over
Christophe Degrez kan zijn en-
15 windmolens en in Wallonië zijn
thousiasme over duurzame energie
het er zelfs 53. Binnen zes tot ne-
nauwelijks intomen. Maar wan-
gen maanden zijn we trouwens de
neer het over de klantendienst van
grootste windprojectontwikkelaar
Eneco België gaat, komt hij pas echt
op het Belgische vasteland. Om van
op dreef. “Als enige in de energie-
onze windmolenparken in zee nog
en telecomsector werken we niet
te zwijgen. Niet vanzelfsprekend
met een computer die de telefoon
voor zo’n jong bedrijf.”
aanneemt en je via een complex en lang cijfermenu naar een mede-
“We zijn ook een belangrijke speler
werker loodst. Die je dan opnieuw
op het vlak van zonne-energie. En
om je klanten- of telefoonnummer
we zetten sterk in op biovergisting
(dat je al hebt ingetikt) vraagt en je
(de productie van energie via bio-
uiteindelijk met nog iemand anders
massa).” Ook aardgas is belangrijk
doorverbindt. We streven ernaar om
in het Enecoverhaal. Maar is dat
te bereiken dat wie ons belt, na een
wel zo’n duurzame energiebron?
heel beperkte menukeuze (al klant
“Aardgas is de schoonst mogelijke
of nog geen klant) een persoon aan
Als er iemand bevlogen en energiek
opwekken.”
overgangsbrandstof tot het moment
de lijn krijgt. Een medewerker in
over duurzame (of hernieuwbare)
Eneco staat op het vlak van duurza-
waarop we voor 100% duurzame
ons gebouw, en niet in een of ander
energie praat, dan wel Christophe
me energieproductie (uit zon, wind
energie produceren. België pro-
contactcenter in Pakistan of Bulga-
Degrez. De algemeen directeur van
en biomassa) al erg ver in België.
duceert minder dan 10% van zijn
rije.”
Eneco België is geen energiebaron,
“Onze ambitie is om tegen 2016 alle
energie op een duurzame manier
wel een mens van vlees en bloed.
klanten, bedrijven én particulieren,
en is dus niet klaar om afscheid te
Eneco België onderzocht eerst wat
En dat past perfect bij de filosofie
te bevoorraden met elektriciteit die
nemen van aardgas. Bovendien zul-
consumenten bij het bellen naar
van Eneco. “Eneco België bestaat
we lokaal in België opwekken in ei-
len we nog enige tijd elektriciteit
bedrijven het meest ergert en stelde
sinds 2004 en maakt deel uit van de
gen, duurzame installaties. Vandaag
opwekken met aardgas, want na-
vervolgens alles in het werk om
internationale Enecogroep. We leve-
gaat het al om 43%. Tegen datzelfde
tuurlijke bronnen, zoals zon, wind
dat te voorkomen. Alles begint bij
ren al enige tijd duurzame energie
jaar willen we bovendien 300.000
of biomassa leveren niet constant
een doordacht rekruteringbeleid.
aan bedrijven, en sinds augustus
particuliere klanten bedienen. Het
2011 kunnen ook particulieren bij
kunnen er even goed wat meer of
Samen gaan we voor duurzaam Eneco is een duurzaam energiebedrijf en onze ambitie is: duur-
Voor 100% duurzame energie produceren en leveren is onze ambitie en ons vak.
zame energie voor iedereen. Daarom willen we Eneco ontwikkelen tot een volledig duurzaam energiebedrijf en verzinnen we ook slimme energieoplossingen. Dat lukt alleen door samen te werken. Dat doen we met burgers, overheden en bedrijven, maar evengoed met grote projectontwikkelaars, woningbouwcorporaties, kennisinstituten en NGO’s. Onze strategie is gericht op
ons terecht voor duurzame elek-
minder zijn. Belangrijk is dat we
duurzame energie én op samenwerking. De duurzame projecten
triciteit en aardgas. Ons motto?
ze allemaal met duurzame energie
die we uitvoeren in samenwerking met burgers en met organisa-
‘Samen gaan we voor duurzaam’
kunnen bevoorraden, in evenwicht
ties bevestigen dat.
(zie kaderstuk). Dat houdt in dat we
met onze duurzame productie.”
Duurzaam betekent voor ons: betrouwbaar, betaalbaar en schoon. Vandaag en morgen; voor iedereen: klanten, aandeel-
in enkele landen, waaronder België, naast de grootschalige centrale pro-
Sterk in elektriciteit en aardgas
houders, medewerkers, partners, politici en burgers. En hun kin-
ductie, maar vooral ook samen met
Van een gebrek aan ambitie kun
deren en kleinkinderen.
klanten duurzame energie willen
je Eneco geenszins beschuldigen.
duurzaam 30 november 2011
leven
Hoe groen is je stroom?
Voordeliger en transparanter
Als je energie koopt bij een duurzame leverancier, is de stroom
“Op korte termijn de allergoedkoopste leverancier van duurzame
die je in huis of in het bedrijf gebruikt dan groen? Wel, alle
energie zijn, is niet onze ambitie”, aldus Christophe Degrez. “Wel
elektriciteit gaat via hetzelfde netwerk naar de verbruiker, zo-
willen we veel goedkoper zijn dan de grote spelers en dat op
wel ‘grijze’ als ‘groene’ stroom. Wat uit je stopcontacten komt,
lange termijn volhouden. Transparantie is daar een belangrijk as-
is dus niet of ‘grijs’ of ‘groen’. Wel wordt het aandeel groene
pect van. Zo kun je op onze website alle energieleveranciers met
stroom op het netwerk en in je huis groter naarmate er meer
elkaar vergelijken via een onafhankelijke en objectieve prijsver-
duurzame energie wordt opgewekt. Steenkool- of kerncentrales
gelijkingtool. Voer je tarief en verbruik in en je ontdekt hoeveel
dragen niet bij aan de vergroening van de stroom op het net-
je bij Eneco zou betalen. Je merkt meteen dat we een stuk goed-
werk. Duurzaam opgewekte energie, zoals van Eneco, wel. Eneco
koper zijn: voor elektriciteit gemiddeld tot 15% en voor aardgas
zet immers net zo veel groene stroom op het net als haar klan-
gemiddeld tot 20%. Reken het zelf maar na via www.eneco.be.
ten gebruiken. Hoe meer klanten, hoe meer groene stroom!
“We werven klantvriendelijke men-
tendienst dus voortdurend uit met
sen aan naarmate we groeien en
medewerkers die op basis van hun
leiden ze op. Toen we in augustus
vaardigheden en opleiding klanten
2011 begonnen met de verkoop
helpen met advies. Persoonlijk en
aan particulieren, rekenden we op
direct.” (www.eneco.be)
zonne-energie
biogas
10.000 nieuwe klanten tegen eind 2011. Maar eind oktober waren dat er al 15.000. We breiden onze klan-
windturbines
biomassa
Tot 40 % besparen op uw verwarmingsfactuur? Vervang uw oude ketel door een condensatieketel op aardgas
Meer weten over overschakelen op aardgas ? Maak nu vrijblijvend een afspraak met uw Eandis klantenadviseur. Bel 078 35 38 99 (tijdens de werkuren) of sms AARDGAS naar 8803.
9030554_GVA_h192xb255.indd 1
7/11/11 13:35
19
20
duurzaam 30 november 2011
leven
Vraagbaak zonnepanelen (informatie van Eneco België)
?
Wat is zonne-energie?
Waarvoor staan ‘dakhelling’ en ‘oriëntatie’?
Zonne-energie wordt uit zonnestraling gewonnen. De zon is de grootste
Dakhelling gaat over de hellingshoek van de zonnepanelen. De optimale
en rijkste energiebron die de mensheid ter beschikking heeft. Zelfs op 150
helling in ons land ligt tussen 20 en 50°. Voor België is een goede oriëntatie
miljoen km levert ze onafgebroken enorme hoeveelheden energie in de
zuidelijk, waarbij een afwijking van 45° oost of west geen rendementsver-
vorm van straling. Per dag zo’n 15.000 maal de dagelijkse primaire energie-
lies geeft. Afwijkingen van de ideale helling geven slechts een geringe ren-
behoefte van de totale wereldbevolking.
dementsvermindering. Een tijdelijke beschaduwing van de zonnepanelen
Hoe werkt een zonne-installatie?
is nadelig voor de opbrengst, maar op jaarbasis soms verwaarloosbaar.
Individuele zonnecellen worden tot zonnepanelen aaneengeschakeld, die
Krijg je een schok als je een zonnepaneel aanraakt?
zonlicht in elektrische stroom omzetten. Zodra er (zon)licht op het paneel
Door het paneel zelf loopt geen stroom hoewel toch gevaarlijke spannin-
valt, wordt de energie van de straling in gelijkstroom omgezet. Die wordt
gen kunnen ontstaan bij serieschakeling van panelen. Maar door de hoge
daarna omgevormd in wisselstroom, die voor het elektriciteitsnet bruik-
isolerende eigenschappen zijn goede panelen even ongevaarlijk als andere
baar is. De omvormer wordt tussen de zonnepanelen en de meterkast aan-
huishoudelijke elektrische apparaten. Ook het gevaar voor blikseminslag
gebracht. Een zonnepaneel benut het zonlicht en levert dus ook stroom als
wordt niet groter met een zonnepaneleninstallatie op het dak. Wel is de
de hemel bewolkt of helemaal bedekt is.
elektronica, en vooral de omvormer, zoals elk elektronisch apparaat, gevoe-
Wat betekent Wp – kWp – kWh?
lig en loopt die bij blikseminslag in de nabije omgeving gevaar op beschadiging.
Watt piek (Wp) geeft het vermogen aan van een zonnepaneel onder standaard testomstandigheden.
Welke bijdrage lever je voor het milieu?
De afkorting kWp staat voor het piekvermogen (1.000 Wp = 1 kWp) of het
Een zonne-installatie met een paneeloppervlak van 8,5 m2 en een vermo-
normvermogen van een installatie.
gen van 1 kWp bij een doorsnee jaaropbrengst van 850 kWh in België, zorgt
kWh, de afkorting (uit het Engels) voor kilowattuur is een eenheid van
voor een jaarlijkse vermindering aan CO2-uitstoot in de dampkring van
energie. Zo komt 1 kWh overeen met een gedurende één uur geleverd ver-
circa 500 kg. Over twintig jaar gerekend – de levensduur van een zonne-
mogen van 1 kW (= 1000 W) berekent je energiebedrijf de stroomprijs.
installatie – is dat tien ton! Maar het is zo mogelijk nóg belangrijker dat je
Wat is teruglevering aan het net?
door je keuze een markt stimuleert die producten ontwikkelt waarmee, tegen lagere kosten, nog gevoelig meer CO2 kan worden bespaard.
De energie die de zonnepanelen opwekt, is direct bruikbaar voor apparaten op het huisstroomnet. Als je die energie niet gebruikt, wordt ze aan het
stroomnet teruggeleverd. Alle kWh-tellers in gebouwen kunnen achteruit
Wat is een groenestroomcertificaat (GSC)?
draaien. Indien je over een digitale versie beschikt die dat niet kan, dan
Een groenestroomcertificaat is alleen van toepassing bij netge-
moet de DNB gratis een bidirectionele teller plaatsen.
koppelde installaties. Voor elk gegenereerde MWh (1000 kWh), zelf opgebruikt of teruggestuurd in het stroomnet, ontvang je
Hoe snel verdien je je zonne-installatie terug?
een GSC via de VREG. De waarde ervan hangt af van de datum
Dat hangt af van de investeringskosten – en dus van de verkoopprijzen. In
van ingebruikname. Kwam je installatie in gebruik tussen januari
de regel geldt hoe groter de installatie, hoe gunstiger de kosten per kWh,
en juni 2011 dan bedraagt de waarde van je GSC 330 euro, tus-
en hoe sneller de installatie lonend is.
sen juli en september 2011: 300 euro; tussen oktober en decem-
Wat brengt een installatie aan energie op?
ber 2011: 270 euro. Vanaf januari tot maart 2012: 250 euro. De waarde van je GSC is gegarandeerd voor 20 jaar.
De opbrengst van een PV-installatie in België is te berekenen door het
totaal PV-vermogen met een factor 0,8 tot 0,85 te vermenigvuldigen. Een
In sommige gevallen kun je ook genieten van een belastingver-
voorbeeld: je hebt een installatie van 1000 Wp. Bereken dan 1000 Wp x 0.85
mindering op de investering. En sommige steden en gemeenten
= 850 kWh per jaar. Een installatie van 1,25 kW x 850 = 1062 kWh, levert al
geven een premie voor de installatie van zonnepanelen. Info bij
meer dan één groenestroomcertificaat op per jaar.
de stad of gemeente (www.premiezoeker.be).
duurzaam 30 november 2011
leven
Ecologie op het wereldwijde web
www
Op het internet vind je tegenwoordig zowat alles. Dus ook heel wat informatie over hoe je duurzamer kunt leven. We zetten enkele handige ‘groene’ websites op een rij. Duurzaam bouwen en verbouwen
Groene stroom
www.lne.be
www.vreg.be
Nuttige tips van het departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de
Met onder meer een vergelijking tussen de leveranciers van groene
Vlaamse overheid.
stroom. Een initiatief van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en
www.vibe.be
Gasmarkt.
Het Vlaams Instituut voor Bio-ecologisch Bouwen en Wonen. www.ecobouwers.be Het onlineplatform van de Bond Beter Leefmilieu.
www.youvegotthepower.be Website van Greenpeace over groene stroom. Minder objectief dan www. vreg.be.
www.passiefhuisplatform.be De vzw Passiefhuis Platform verzamelt hier nuttige informatie over pas-
Ecologische voetafdruk + voedselvoetafdruk
siefbouwen en verleent advies.
http://wwf-footprint.be/nl/ Website van het WWF waar je zelf je ecologische voetafdruk kunt bereke-
Organisaties per provincie West-Vlaanderen: www.zonnewindt.be – vzw ZonnewinDT. Oost-Vlaanderen: www.milieuadvieswinkel.be – de MilieuAdviesWinkel, initiatief van de vzw Gents MilieuFront. Antwerpen: http://ecohuis.antwerpen.be – het Ecohuis in Antwerpen, www.kampc.be – Kamp C (Provinciaal Centrum Duurzaam Bouwen en
nen. www.wwf.be Het WWF geeft een waslijst tips om je ecologische voetafdruk te verkleinen. http://lowimpactman.wordpress.com Blog van Steven Vromman, ook bekend als Low Impact Man. Zijn pogingen om zijn ecologische voetafdruk te verlagen, kon je al volgen in het
Wonen). Limburg: www.cedubo.be – Centrum Duurzaam Bouwen, www.dubolimburg.be – Steunpunt Duurzaam Bouwen.
gelijknamige Canvas-programma. www.bewustverbruiken.be/voedselvoetafdruk/
Vlaams-Brabant: www.dialoog.be – Dialoog vzw.
Bereken hoe groot je voedselvoetafdruk is aan de hand van je eet- en
Brussel: www.ibgebim.be – Brussels Instituut voor Milieubeheer.
aankooppatroon. Met handige tips om het groener aan te pakken. www.voedselteams.be
Energiebesparing + premies en fiscale voordelen
Website van de vzw Voedselteams. Verzamelt teams van mensen die
www.energievreters.be
gezamenlijk biologische en seizoensgebonden inkopen doen en bewust
Initiatief van de federale overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid
bezig zijn met de herkomst van hun voedsel.
van de Voedselketen en Leefmilieu. Met handige modules om je energieverbruik te berekenen en tal van besparingstips. www.energiesparen.be Alles wat je maar wilt weten over energie besparen en premies. Een initiatief van het Vlaamse Energieagentschap. www.premiezoeker.be
Groene geschenken www.greenbazaar.be Belgische portaalsite waar je eenvoudig kunt zoeken naar leveranciers van duurzame producten en diensten. www.bewustverbruiken.be
Een overzicht per gemeente van de subsidies voor groene investeringen.
Website van de vzw Netwerk Bewust Verbruiken. Tal van tips voor ecolo-
Website van de Vlaamse overheid.
gische cadeaus onder de rubriek Lifestyle.
www.bewustverbruiken.be Website van de vzw Netwerk Bewust Verbruiken, dat meer dan veertig
Enkele webwinkels met een leuk aanbod ecocadeaus:
Vlaamse organisaties verenigt. Boordevol handige tips om minder en be-
www.energiebespaarshop.be
wuster te consumeren.
www.kudzu.be www.eco-logisch.nl
Ecocheques
www.bespaarbazaar.nl
Met ecocheques kun je tal van energiebesparende producten en diensten
www.heavenlyheroes.nl
kopen. Op deze drie websites lees je er meer over: www.ecocheques.be Producten en diensten waarvoor je ecocheques kunt gebruiken. www.eco-pass.be
CO2-compensatie Enkele organisaties waar je terecht kunt om je CO2-uitstoot te compenseren. Ze investeren je geld in duurzame-energieprojecten in ontwikke-
Website over de Eco Pass®, de ecocheque van Sodexo.
lingslanden. www.co2logic.com
www.edenred.be Website van Edenred (het voormalige Accor Services), met uitleg over de
www.climact.com
Ticket EcoCheque .
www.compenco2.be – non-profitorganisatie
®
21
22
duurzaam 30 november 2011
leven
Kleur je dagelijkse routine groen Zelf je dagelijkse routine groen maken is een uitstekende stap in de duurzame richting. Zuinig en efficiënt omspringen met energie is bovendien gemakkelijker dan je denkt. Alvast een voorzet. in huis - Laat het water niet continu stromen terwijl je je scheert, je gezicht wast of je tanden poetst. - Kies voor een elektrisch scheerapparaat of een manueel apparaat met vervangbare mesjes in plaats van voor wegwerpmateriaal. - Isoleer je warmwaterketel en installeer een douchekop met een laag debiet. Plaats een timer op je warmwaterinstallatie. - Hou warmtebronnen zoals verlichting of de televisie uit de buurt van je aircothermostaat om die niet te misleiden. - Gebruik een ventilator om de frisse lucht van je airconditioning sneller en beter te verspreiden. - Drijf de temperatuur in de winter niet te hoog op, maar draag een trui. - Neem als je gaat winkelen een boodschappentas mee zodat je niet op wegwerptassen bent aangewezen. - Koop voedingswaren in herbruikbare verpakking. - Gebruik geen braadpan die veel groter is dan wat je braadt. - Hou je kleren kreukvrij zodat je ze langer kunt dragen voor je ze wast. - Laat handdoeken drogen zodat je ze verschillende keren kunt gebruiken voor je ze wast. - Gebruik milieuvriendelijke schoonmaakproducten. - Doof alle lichten als je je huis of flat verlaat. Haal opladers uit het stopcontact als je ze niet gebruikt. Op het werk - Lust je ’s ochtends een hete drank, kies dan voor een afwasbaar kopje in plaats van voor een wegwerpbeker. - Wil je water drinken tijdens de dag, zorg dan voor water in een glazen fles en een drinkglas. Tachtig procent van de bekers in kunststof is recyclebaar maar het gebeurt amper met twintig procent ervan. - Verspil geen papier door nodeloos te printen of te kopiëren. Print of kopieer indien mogelijk op beide zijden van het papier en koop herbruikbare tonercartridges. - Gebruik de achterkant van een overbodig document als kladvelletje. - Denkt je werkgever niet aan recyclen? Stel het dan zelf voor, bij voorkeur met collega’s als bondgenoten. - Activeer de energiebesparingsfunctie op je computer, scherm, printer of kopieertoestel. En schakel zo veel mogelijk apparaten uit op het einde van de dag. - Doof alle onnodige verlichting, bijvoorbeeld in niet-gebruikte vergaderlokalen. - Wil je een persoonlijke toets op je werkplek? Geef jezelf een kamerplant cadeau. Die zuivert bovendien de lucht.
duurzaam 30 november 2011
leven
Meer dan 20 miljoen gsm-toestellen in de kast! Naar schatting 20 tot 25 miljoen niet-gebruikte gsm-toestellen liggen in België, bij de mensen thuis in de kast. Niet echt duurzaam is dat. En ook jammer, want misschien krijg je er nog geld voor of willen anderen ze nog wel gebruiken.
© Zone Impact
Via de website www.yourecycle.com kun je checken of jouw gsm (of spelconsole, iPhone, iPad, laptop, tablet-pc, …) nog iets waard is. Voer het merk in het zoekveld in, en kies daarna het juiste model. Klik op ‘recycleren’ en je ziet meteen de prijs die je voor je apparaat zult krijgen. Op voorwaarde dat je positief antwoordt op vier eenvoudige vragen over de algemene staat van je toestel. Wacht niet te lang, want oudere modellen dalen snel in waarde. Een tweede leven
Betaalde solidariteit
Na het (grondig) wissen van alle gebruikersgegevens en de controle van
YouRecycle is een initiatief van het Belgische bedrijf Zone Impact uit Gen-
de ingevoerde diagnose, zijn er voor teruggestuurde toestellen een aantal
val, opgericht in 2002, dat het principe van betaalde solidariteit huldigt.
pistes. Ofwel worden ze hersteld of opgefrist en via groothandelaars tegen
Zo zegt het bedrijf zelf: “We recupereren je oude elektronische apparaten
haalbare prijzen verkocht in Azië, Afrika, India of Zuid-Amerika. Ofwel wor-
en zelf ontvang je geld. Zo verminderen we samen onze ecologische voetaf-
den de onderdelen of de grondstoffen verwerkt of gerecycleerd. Amper één
druk. En we zorgen ervoor dat mensen in de groeilanden op een betaalbare
procent van het materiaal wordt niet hergebruikt.
manier toegang krijgen tot technologie.”
Groene sleutel voor duurzaam toerisme Wil je als toerist kiezen voor een vakantie met een hart voor het milieu en verzekerd zijn van een kwalitatieve, mooie en groene accommodatie? Kies dan voor een activiteit of verblijf dat het ecolabel De Groene Sleutel draagt. Consument hechten almaar meer
Groene Sleutel in Vlaanderen.
belang aan producten en diensten
De Groene Sleutel is een initiatief van de Foundation for Environmen-
met respect voor het leefmilieu. En
Het ecolabel is een vrijwillig inter-
tal Education, een internationale
dat geldt ook op het vlak van toeris-
nationaal keurmerk voor milieu-
niet-gouvernementele organisatie
me. Toerisme Vlaanderen en Bond
vriendelijke toeristische onderne-
die verscheidene milieueducatieve
Beter Leefmilieu hebben samen met
mingen: campings, vakantieparken,
programma’s heeft lopen in 27 lan-
de provincie West-Vlaanderen, de
jeugdlogies, attracties, hotels,
den over alle continenten.
Vereniging van de Vlaamse Provin-
vakantiecentra, vakantiewoningen,
cies en de Vereniging van Vlaamse
gastenkamers, meetinglocaties.
In Vlaanderen wordt De Groene
alle initiatieven in Vlaan-
Steden en Gemeenten de handen
Niet alleen het milieu, maar ook het
Sleutel uitgereikt door Bond Beter
deren die het ecolabel De
in elkaar geslagen om steden, ge-
toeristische bedrijf en de klant va-
Leefmilieu met de steun van Toe-
Groene Sleutel verdienen.
meenten en provincies te betrekken
ren goed bij de Groene Sleutel. Net
risme Vlaanderen.
bij de uitbouw van het ecolabel De
zoals de lokale economie.
Op www.groenesleutel.be vind je een overzicht van
23
24
Pfffffffff alweer een groene energieleverancier. Zuchten en blazen is niet nodig, want dat doet de wind wel voor je. Stap nu over op de duurzame energie van Eneco en bespaar tot -20%.
Doe mee op Eneco.be
BEsPaar tot
-20%