Voorzitter Met de voorliggende begroting hebben we een eerste proeve van waar dit college voor staat. Het is een begroting die volgens het college in ieder geval de toets van de provincie zal doorstaan. Dat is erg belangrijk. Een aantal dingen valt op. 1. Er is nog veel onzeker. Ik heb het dan over de gevolgen van de kaalslag waar het nieuwe kabinet voor staat en een aantal pm posten waarover binnen de gemeente nog onduidelijkheid bestaat. 2. Het college toont lef. In de notitie ‘Financieel dekkingsplan begroting‘ rekent het college met de prognose dat de komende jaren de OZB met wel 50% zal moeten stijgen om in 2020 een sluitende begroting te krijgen. Een dappere constatering. 3. Ten derde de visie die uit deze begroting spreekt. Er is gelukkig nog steeds positieve aandacht voor het minimabeleid. Daarvoor de complimenten. Maar dan gaat het mis. Het is economische crisis. Dan moet je bezuinigen, maar ook investeren. Dat bezuinigen lukt wel. Hier gaan dingen mis. Een aantal voorbeelden. • Met het invoeren van welzijn nieuwe Stijl en de kanteling van de WMO worden voor de komende jaren forse bedragen ingeboekt als bezuiniging. Wat ons betreft moeten we ons niet te rijk rekenen. Want daarvan worden vooral ouderen en mensen die hulp nodig hebben de dupe. Voor je het weet vallen ze tussen de wal en het schip. • De schoolbegeleidingsdienst wordt zwaar gekort. En daarmee bezuinigen we op een cruciale schakel in het onderwijs. Ik durf te zeggen dat de kwaliteit van het onderwijs bepalend is voor de kansen die onze kinderen later in de maatschappij zullen krijgen. Het onderwijs moet dan toch het allerlaatste zijn waarop je bezuinigt? • Het beheer van de openbare ruimte zat al op het bijna laagst denkbare niveau. Veel burgers zijn al zeer ontevreden over hoe het er buiten bij ligt. Maar er wordt nog meer op bezuinigd. En een visie op het actief betrekken van de bevolking, die op veel plekken al actief is, ontbreekt volledig. In het coalitieakkoord had u het over dorpsplannen. Maar inmiddels heeft mevrouw Buurman in de commissie grondgebied al aangegeven dat daaraan door dit college geen prioriteit wordt gegeven. • De recreatiesector krijgt ineens te maken met een enorme verhoging van de toeristenbelasting. Makkelijk geld ophalen. Weinig kiezers.
Maar niet handig als het gaat om het vertrouwen in de overheid. Het wordt ervaren als een overval. In onze visie is recreatie en toerisme een belangrijke sector in deze gemeente. Waar de middenstand van profiteert. Maar ook de hele Geldermalsense bevolking, bijvoorbeeld door de openlucht zwembaden in deze sector. • Over de begraafplaatsen is al voldoende gezegd. De communicatie was slecht en heeft tot misverstanden geleid. Daarnaast zijn er nogal wat ongewenste conseuenties en schrijnende gevallen. • De Pit begint net een begrip te worden in deze gemeente. De open kunstroutes in Beesd en Deil waren een succes. Het is een succesvol lokaal initiatief, wat je moet koesteren in plaats van domweg weg bezuinigen. De toch al minimale kunstuitingen in Geldermalsen, o.a. bevordering van Kunst op scholen, wordt de nek omgedraaid. Ik zei al: in tijden van crisis moet je juist investeren. Het lijkt er op dat het college niet investeert. Maar dat is schijn. Er wordt door dit college heel veel geïnvesteerd. Of beter gezegd, geld uitgegeven. Want investeren kan ik het niet noemen. Ik zal dat toelichten. Het college geeft aan dat de OZB in de periode 2011 – 2020 met ongeveer 50% zal moeten stijgen om op termijn een sluitende begroting te hebben. De vraag is dan hoe je dat doet. Het college heeft dat uitgezocht en komt met een aantal varianten. Ik pak de twee extremen. In de redelijke variant laat het college de OZB, een belasting voor huiseigenaren, met 5% per jaar geleidelijk oplopen. Ik heb al eerder gezegd, op gezag van K+V, dat een verhoging van 5% voor een gemiddelde woning van rond de 3 ton neerkomt op een tientje per jaar. Een half kratje bier, een rondje voor een klein aantal vrienden, een paar zakjes drop. Heel vervelend, maar de PvdA schat in dat de pijn voor de vermogende inwoners te behappen is. Omdat je het tekort op de begroting niet ineens maar geleidelijk in een periode van 10 jaar inloopt moet je in deze variant jaarlijks wel geld uit de gemeentelijke spaarpot halen. In totaal zo’n 3,8 miljoen. Het college kiest voor het andere extreem. Het college wil de OZB gedurende deze collegeperiode op 0 houden. Dat betekent twee dingen. Dan moet een volgend college de OZB met 14% per jaar gaan verhogen. En nog veel erger: er moet veel meer geld uit de spaarpot worden gehaald. Deze variant is ongeveer 5 miljoen duurder. Dus op de vraag: ‘waarin investeert dit college?’ luidt het antwoord: ‘het college investeert 5 miljoen om woningeigenaren tijdelijk een kostenpost
van een paar tientjes per jaar te besparen. Het college investeert 5 miljoen in ‘tijdelijk tientjeswerk voor rijkelui’. Wie huurt, krijgt niks. En om alles nog erger te maken. Welk geld wordt hier geïnvesteerd? De opbrengsten van de NUON aandelen. Dat geld is van iedereen. Iedereen heeft elektriciteit en gas betaald. En de winst van de verkoop van de aandelen wordt niet geïnvesteerd in voorzieningen voor iedereen, maar in een tijdelijke subsidie voor woningeigenaren. De PvdA vindt dat onzin. Dat geld moet je anders investeren. Waarin dan wel? Ik heb al een aantal onterechte bezuinigingen genoemd. Maar wij hebben ook een duidelijke visie op hoe het in deze gemeente verder moet. Wij vinden dat moet worden geïnvesteerd in de samenleving, in het cement van de buurten, wijken en dorpen. Daar is veel energie aanwezig en veel geld nodig. Ik zal voorbeelden geven: 1. Brede scholen. In Geldermalsen hebben we er een aantal. In Enspijk is dat nu ook opgepakt. De scholen kunnen steeds meer een centrale rol spelen in de buurten, wijken en dorpen. Met tal van voorzieningen waaronder kinderopvang, en servicepunten. Wanneer ook andere scholen deze kant op willen, ik heb begrepen dat het zeker speelt in Rumpt en Kooi-Rhenoy, is er aanjaagbudget nodig. Dan kunnen die scholen een steeds belangrijkere rol in de gemeenschap gaan spelen. En Geldermalsen loopt hierin landelijk voorop. Laten we dit zo houden. We zijn er erg goed in. 2. De bibliotheek. Ook dat is een pijler onder de ontwikkeling en onder de kansen voor onze jeugd. Ook die pijler moeten we koesteren en doorontwikkelen zodat nieuwe digitale ontwikkelingen kunnen worden opgepakt. 3. De verenigingen. Dat is de plek bij uitstek waar mensen zich vrijwillig inzetten voor de gemeenschap. Zij investeren persoonlijk en mogen ook de gemeente wat vragen. In Tricht is al eerder, op initiatief van PvdA en Dorpsbelangen, een kunstgrasveld gerealiseerd. Onlangs gaf Rhelico aan dat investeringen in accommodatie en kunstgrasvelden op termijn nodig zijn. Dat geldt voor meer sportverenigingen. En hier wil ik toch een korte anecdote vertellen. Een paar weken geleden is er een voetbalwedstrijd gespeeld tussen de gemeenteraad en de G kids bij Rhelico. Vanwege een blessure kon ik zelf niet meedoen, maar juist daardoor heb ik kunnen zien hoe verrassend sterk een team van gemeenteraadsteam kan zijn.
Ik zag mevrouw de Heus ballen pakken die Edwin van de Sar niet zou pakken. Ik zag de heer Vogel als reservekeeper penalty’s stoppen. En hij brulde daarbij alsof hij niet in het eerste van de Gemeenteraad Geldermalsen maar in het eerste van FC Blijdorp stond. En de heer Van de Water zag ik aan een stuk door het veld over steken en weer terug. Met en zonder bal. Als hij in de tweede helft op de fiets verder had gemogen, was het een duathlon geworden, nu was het niet meer dan een dubbele marathon. Ik zag de heer Van den Broek een poging doen de wedstrijd voor te zitten. Met wisselend succes; hij moest af en toe gewoon aan de bak en deed dat ook. En tot slot zag ik mevrouw Versteegh strak de linksbuitenpositie innemen. En als je carrière wil maken binnen het CDA moet je dat niet doen. Ze deed het toch. Hulde en respect! Maar wat ik vooral zag, en daarom vertel ik deze anecdote, was hoe leden van de raad goed samenwerkten en hoe dat resulteerde in een heel sterk team. Een team dat zo sterk was dat het verloor en daarmee eigenlijk won. De G kids hadden een topdag. En dat is waar het om gaat. De gemeenteraad moet een sterk team zijn met als doel de hele samenleving te laten winnen. Ik vraag iedereen om over de eigen schaduw heen te springen en om met elkaar ervoor te zorgen dat de inwoners hier gaan winnen. In de tweede termijn zal ik een amendement op deze begroting indienen. Ik zal voorstellen om de OZB geleidelijk te laten stijgen in plaats van de variant van het college. Het eindresultaat is hetzelfde, de begroting is in 2020 weer sluitend. Maar de kosten vallen ongeveer 5 miljoen euro lager uit. De PvdA wil die 5 miljoen euro, NUON gelden, gebruiken om de scherpe kantjes van een aantal bezuinigingen af te halen en vooral om te investeren in verenigingen, scholen, buurten, wijken en dorpen. Ik heb een aantal voorbeelden genoemd. Ik stel voor dat we per direct beginnen met dorpsplannen, een belangrijk speerpunt van deze coalitie. Dan zetten we de opbrengst van de verkoop van de NUON aandelen in voor alle bewoners van deze gemeente. En ik ga er vanuit dat het gros van de huizenbezitters, als je er naar zou vragen, als volgt reageert: ‘Gemeente, houd dat tijdelijke tientje in je zak en investeer dat in fatsoenlijk beheer van de openbare ruimte, verenigingen, voorzieningen, brede scholen en dorpscentra.’
Voorzitter: het mogen linkse hobby’s zijn, ze zijn essentieel voor kwaliteit van de samenleving.
