CHATTELIN AUDIO SYSTEMS - ÉÉN JAAR LATER
report 60
&
Durf, visie doorzettingsvermogen
2009 is een beladen jaar geweest en een periode vol tegenstellingen. Aan de ene kant begint de wereldwijde economische crisis steeds serieuzere en dreigendere vormen aan te nemen en raken steeds meer mensen hun baan kwijt. Terwijl aan de andere kant één enkele man bezig is tegen deze stroom in te roeien en zijn stoutste dromen waar te maken. In tijden van opperste crisis verrijst in Nederland namelijk op vier februari 2009, een gloednieuwe top hifizaak van de hoogste orde! Ik heb het hier natuurlijk over niemand minder dan Peter Chattelin van Chattelin Audio Systems. Precies één jaar na dato zitten we weer op dezelfde plaats tegenover elkaar in zijn winkel in de Haagse binnenstad en vertelt hij me wat er in die tijd allemaal gebeurd is, hoe het hem nu vergaat en hoe hij de toekomst ziet.
Al bij aankomst tref ik Peter voor zijn pand in de Anna Paulownastraat 58 aan, terwijl hij een praatje maakt met de postbode. De begroeting is zoals ik bij hem gewend ben, hartelijk en warm waarbij hij beduidend meer ontspannen oogt dan tijdens de oplevering van zijn winkel februari vorig jaar. Wanneer ik vervolgens de winkel betreed ervaar ik daar eenzelfde soort indruk. Aan de toen nog lege wanden hangen nu naast
de nodige kleurrijke expressionistische schilderijen, zelfs een heel scala aan echte, genummerde Rolling Stones foto’s! Deze zijn door ex-Rolling Stone Bill Wyman zelf genomen en geven een prachtig, ontroerend, niets verhullend en soms zelfs wat voyeuristisch beeld bij het aanschouwen van hun zichtbare emoties. De winkel ziet er verder nog steeds even verzorgt en opgeruimd uit, maar het pand ademt en leeft nu op
een bepaalde manier meer. Doorleeft is waarschijnlijk een beter passend woord. Als ik verder om mij heen kijk zie ik dat het assortiment is uitgebreid en meer verdiept. Zo zijn nu alle modellen van het Amerikaanse luidsprekermerk Avalon aanwezig en is de aanwezigheid van meer buizenproducten een verheugend feit. Zo zie ik dat het assortiment aanwezige PrimaLuna modellen, fors is uitgebreid en verder ontwaar ik één of meer-
Visie en denkbeelden
Terwijl in de grote luisterruimte een topset op laag volume klassieke muziek door de hele winkel weet te verspreiden en een prettige sfeer creëert, begeven we ons na de winkelronde aan de huiselijke, met stapels audiotijdschriften bezaaide werktafel. Peter schenkt een kop thee in en we steken van wal. Werner: ‘Peter, vertel eens wat er allemaal is gebeurd na die vierde februari 2009 en hoe je het tot nu toe allemaal hebt ervaren’. Peter: ‘In eerste instantie leef je natuurlijk in een bepaalde roes. Je bent in de voorgaande periode dag in dag uit al zo druk bezig met de eindafwerking van de winkel, het gereed krijgen van de luisterruimtes, het aanvragen van producten bij de importeurs en het inventariseren van je klantenbestand (al 30 jaar ervaring en dus een groot klantennetwerk), dat je in zo’n eerste fase als alles gereed is, nog helemaal wordt geleefd. Eigenlijk drijf je dan op positieve adrenaline. Gelukkig heb ik tot nu toe nog geen moment nagelbijtend stilgezeten of mij druk lopen maken over te weinig klandizie, want Chattelin Audio Systems heeft mede door jouw eerste twee artikelen in Music Emotion, in toch korte tijd een behoorlijke naamsbekendheid weten op te bouwen. En gelukkig wordt die bekendheid langzaam maar zeker steeds groter en dat merk ik vooral aan het feit dat
er steeds meer klanten van verder weg gelegen plaatsen komen. Waren het eerst klanten uit alleen Den Haag, toen de omstreken en nu zijn er steeds meer mensen die ook uit de rest van Nederland, België en zelfs Engeland(!) de weg naar de Anna Paulownastraat 58 weten te vinden en daar ben ik natuurlijk best trots op. Het is hard werken maar ik doe het echt vanuit mijn tenen en met hart en ziel. Een punt wat moeilijker op te lossen is en waar ik mij toch wat minder van bewust ben geweest, is dat zo’n winkel als Chattelin Audio Systems toch bij een behoorlijk aantal mensen een bepaalde drempelvrees oproept. Zelfs in de etalage is het vaak al te zien dat het hier om ‘afwijkende’ en toch wel serieuze duurdere spullen gaat. Daarbij ontstaat vervolgens al snel het idee dat ze deze producten waarschijnlijk toch niet zullen kunnen betalen. Als ik dan de kans krijg om verder met ze in gesprek te komen, blijkt toch vaak dat er in de winkel weliswaar ook (zeer) kostbare apparatuur aanwezig is, maar dat hier ook verschillende merken en producten staan die meestal wel bereikbaar zijn. Werner: ‘In dit eerste jaar heb je natuurlijk ook een aantal hoogtepunten meegemaakt. Wat zijn voor jou de hoogvliegers en waarom?’ Peter: ‘Omdat alles als zo’n groot avontuur aanvoelde en door de vele po-
sitieve reacties die ik heb ontvangen, zou ik bijna het hele jaar een hoogtepunt willen noemen. Maar daar heb je natuurlijk niets aan dus ik zal wat zaken opnoemen die ik als een hoogtepunt heb beleefd. Helemaal bovenaan mijn lijst staan eigenlijk twee dingen. Ten eerste de zeer bijzondere en wereldwijd één van de meest geprezen luidsprekers van dit moment, de Magico M5 luidsprekerdemo van 4 en 5 september 2009. Hierbij gaf ik samen met enkele andere leden van Pink Project een heuse gitaar workshop. Iedereen vond het geweldig om in zo’n setting te spelen. Ook bij de gereproduceerde muziek was het realiteitsgehalte dermate hoog dat er zelfs spontaan werd geapplaudisseerd! En de andere is het bezoek van Spectral eigenaar Richard Fryer. Een heel aardige en integere man met ontzettend veel vakkennis over de bouw van goede audioproducten. Omdat het zo goed klikte, hebben we samen ook nog het nodige gebrainstormd over muziek en audio in het algemeen. Maar dan ben ik er nog niet want andere belangrijke mijlpalen zijn de komst geweest van de verbeterde Spectral DMA-360 Series-2 mono eindversterkers en het Zwitserse merk Soulution. Beide twee absolute wereldtopmerken die maximaal muzikaal realisme en neutraliteit heel hoog in hun vaan-
report
dere modellen van Audio Research, Zanden en Aesthetix. Maar ook de transistorbrigade laat zich niet onbetuigd en hier is nieuwe aanwas gekomen in de vorm van onder andere de kostbare en zeer hoogwaardige Zwitserse Soulution productlijnen en de nieuwe Spectral DMA-360 Series-2 mono eindversterkers. Als luidsprekers vallen bij binnenkomst meteen de in strakke hoogglanslak gespoten nieuwe Master Audition luidsprekers op die met hun introductieprijs van € 4.000,- per paar tot de goedkoopste in de winkel behoren. Samen met de Audio Physic Tempo VI van € 3.000,- per paar en PrimaLuna zorgen zij volgens Peter voor een weergave die hun prijsklasse ruim weet te overstijgen en zijn het mooie instappers in het highend segment.
61 NEXT
report
een demo worden gehouden met de om en nabij de € 65.000,- kostende spectaculaire Magico Q5. De eerste luidspreker van dit merk met een behuizing die volledig van aluminium is vervaardigd en waarbij nu alle eenheden volledig in eigen beheer zijn ontwikkeld! Ook zal ik dit jaar met veel plezier het Amerikaanse topmerk Wadia in het assortiment opnemen. In het verleden heb ik al veel gewerkt met dit merk maar wat ik nu gehoord heb van de laatste generatie producten is zondermeer genoeg om een grote glimlach op mijn gezicht te toveren. Prachtig gewoon!’ Internet
62
del hebben staan en waarmee het als winkelier erg prettig werken is. Met het merk Spectral ben ik al veel langer bekend en het merk Soulution biedt een andere kijk en invalshoek op veel zaken en laat daardoor een ander perspectief op de werkelijkheid horen. Ik vind het kwalitatief erg goed en een echte aanvulling op mijn bestaande assortiment. Voor mij zijn overigens merken als Magico en Soulution überhaupt verfrissend in deze branche. De ontwerpers zijn andersdenkende geesten die met heel andere invalshoeken, opvattingen en technieken de muziek weten te benaderen. Last but not least is ook het merk Prima Luna en de verdere uitbreiding van hun lijn voor mij een belangrijk hoogtepunt
van 2009. Om echt van muziek te kunnen genieten is natuurlijk geen set van vele honderdduizenden euro’s nodig en het muzikale plezier wat zo’n merk als PrimaLuna kan bieden is voor het geld buitengewoon goed. Buiten alle audiodemo’s heb ik in 2009 ook de nodige workshops gehouden wat tot veel positieve reacties onder mijn klanten en bezoekers heeft geleid. In deze reeks was er onder andere ook een zeer interessante lezing van akoestiekgoeroe David van Olst. Wat 2010 betreft ga ik voort op de ingeslagen weg en probeer mijn huidige en toekomstige klanten weer het nodige vuurwerk te laten horen en wederom een aantal interessante workshops neer te zetten. Zo zal er in maart
Werner: ‘De maatschappij veranderd en in toenemende mate wordt de verkoop van producten en goederen steeds meer met gebruik van het internet tot stand gebracht. Vind jij dat een goede of een slechte ontwikkeling en licht dat eens verder toe.’ Peter: ‘Het medium internet is voor heel veel zaken een prachtig en zeer nuttig medium. Maar wat mij en ik denk vele andere serieuze winkeliers die met kennis van zaken een goed product proberen te verkopen een doorn in het oog is, zijn de verschillende als paddenstoelen uit de grond schietende zogenaamde ‘achterkamer’ internet verkoopsites. Zij bieden in onze branche heel vaak kostbare audioapparatuur ver onder de gangbare winkelprijs aan. Op zich mooi voor de consument zou je dan zeggen, want die spint er garen bij. Alleen is het niet alles goud wat er blinkt want de consument doet hier namelijk uiteindelijk alleen zichzelf de das mee om! Een goed stereosysteem wat uiteindelijk echt doet wat het dient te doen is gewoon niet zo gemakkelijk samen te stellen als het lijkt. Wij als Chattelin Audio Systems hebben die ervaring in 30 jaar tijd opgedaan en zo zijn er natuurlijk nog wel meer winkels in Nederland waar u als klant een verantwoord klinkende set voor een eerlijke prijs kunt laten samenstellen. Het werkt gewoon echt niet als je zo maar op de gok lukraak een aantal ‘testwinnaars’ bij elkaar zoekt. In heel veel gevallen wordt naast een grote teleurstelling, gewoon een veel lager muzikaal rendement gehaald
Luisteren
Omdat ik gedurende vorig jaar in de winkel zelf al verschillende luistersessies heb bijgewoond heeft Peter iets heel nieuws voor mij in petto. Hij wil mij namelijk meenemen naar een ander adres in de Haagse binnenstad waar in een huiselijke omgeving alle nieuwe producten eerst uitvoerig beluisterd en beoordeeld worden op hun merites, voordat ze uiteindelijk worden opgenomen in het assortiment van Chattelin Audio Systems. We stappen in de auto en na een poosje kris kras door de stad te hebben gereden, stoppen we uiteindelijk in een statige buurt en betreden een om privacy redenen niet nader te omschrijven woonhuis. We lopen enkele trappen op en komen uiteindelijk in een langgerekte, niet zo brede woonkamer terecht met het typische hoge plafond wat in de jaren dertig en de periode daarvoor zo gebruikelijk was. Door de hoge ramen baadt de kamer in het late daglicht en ondanks dat de kamer knus en gezellig is ingericht is het duidelijk de woonomgeving van een rasechte muziekliefhebber. Een lange wand vol lp’s, een andere wand met cd’s en aan het einde van de kamer een hele fraaie audioset. Uiteraard maak ik ook kennis met de eigenaar en praat samen met hem en Peter over zaken als muziek, waar een goede audioset aan zou moeten voldoen en natuurlijk over het opgestelde systeem zelf. Nadat ook de inwendige mens niet is vergeten wordt het tijd om de installatie van nabij te gaan bekijken en natuurlijk om er uiteindelijk even naar te luisteren. Bij binnenkomst achter in de lange kamer leek het in eerste instantie om een klein systeem te gaan maar nooit heeft de schijn meer bedrogen dan nu
het geval is want het systeem wat opgesteld staat is zowat het meest compromisloze systeem wat je maar rond een monitorluidspreker kunt opbouwen. Als luidsprekers staan namelijk een paartje Magico Mini II luidsprekers opgesteld die inmiddels de reputatie hebben opgebouwd van beste monitorluidsprekers ter wereld! En wat de naam betreft, mini? Ja, het zijn monitorluidsprekers die op een standaard staan opgesteld, maar van meer ‘mini’ is toch geen enkele sprake. Met hun 90(!) kilo per kanaal gewicht (luidspreker + standaard) en toch wel forse afmetingen, staat hier toch een uiterst serieuze en zeer volwassen paar luidsprekers. De uitvoering en afwerking is zoals we van Magico gewend zijn, extreem goed. Bij de bronnen en versterking gaat het er zelfs nog een stuk heftiger aan toe. Als sacd-speler het gloednieuwe model 745 van Soulution wat samen met de losse gescheiden voeding een gewicht van bijna 50 kilo in de weegschaal legt. Een nieuw record voor het gewicht van een (sa)cdspeler volgens mij? De voorversterker model 721, is eveneens van dit Zwitserse merk. Terwijl de twee monoblokken werkelijk reusachtig qua afmetingen zijn en wat te denken van 439 Watt aan 8 Ohm, 753 Watt aan 4 Ohm en een gewicht van maarliefst 96 kilo per mono eindversterker?! Maar dan ben ik er nog niet want omdat er een enorme lp collectie voorhanden is, staat op het Finite Elemente Pagode HD Reference rack ook een prachtige en indrukwekkend SME 30/2 draaitafel met Series V arm opgesteld. Model 750 van opnieuw Soulution zorgt voor de versterking van het precaire analoge phono signaal. Bekabeling tenslotte is de top van het Amerikaanse MIT in de vorm van de MA Oracle serie. Omdat de nieuwe 745 sacd-speler van Soulution zo veel indruk op mijn medeluisteraars heeft gemaakt is daar tijdens deze sessie uitsluitend gebruik van gemaakt. Er is zowel geluisterd naar de muziek van mijn gastheer als door mijzelf meegebrachte opnamen. Wanneer de eerste klanken van Bob Dylan door de ruimte klinken, vallen mij als eerste indruk onmiddellijk een aantal zaken bijna tegelijkertijd op. On-
danks de verre van audiofiele opname komt de typerende sfeer van de opname direct met huid en haar de kamer in en kunnen naast het genieten van de muziek, ook nog eens zowel de instrumenten als zelfs de ruimtereflecties feilloos worden ontleed. De weergave komt daarbij bijzonder mooi coherent, puur en integer over. Hierdoor ontstaan er samen met de grote controle en snelheid van het totaalsysteem, op sommige korte momenten een sterk gevoel van herkenbaarheid zoals je dat ook in een live situatie ervaart. Een zacht gitaarakkoord, een zacht brommende gitaarversterker in hoek, fluisteren van de zanger, geluiden op de achtergrond. Allemaal zaken die heel nadrukkelijk de sfeer van een opname neerzetten. Erg goed zijn de kleine micro gradaties van de ver-
report
als wanneer u het in een echte vakspeciaalzaak zou kopen. Deze in mijn ogen misplaatste internetwinkels zijn dus voor de reguliere vakhandel een doorn in het oog en vaak gaat het ook nog eens om goedkoop opgekochte buitenlandse partijen waar verschillende Nederlandse importeurs terecht geen garantie op willen geven en deze spullen dus ook niet gratis of soms zelfs helemaal niet willen repareren!
NEXT
63
report
enige stress verwerkt. Heel mooi ook de verschillende timbres en klankschakeringen van de gebruikte instrumenten. Hout, metaal, de textuur van een trommelvel. Het is er allemaal en heel geloofwaardig. Enkel wanneer het echte diepe laag inzet, wordt enigszins hoorbaar dat ook de mini door zijn afmetingen aan de natuurwetten wordt gehouden. Onder de 40 Hz is er namelijk weinig meer waarneembaar. Wat echter daarboven zit maakt dermate veel goed en biedt een uitgewogenheid en compleetheid die ook bij andere high-end luidsprekers uit deze prijsklasse niet altijd een vanzelfsprekendheid is. Conclusie
64
schillende instrumenten. Deze gaan niet alleen in zijn totaliteit zachter of luider maar wanneer het in de opname zit ook onafhankelijk per instrument(!) Alles is dynamisch dus onafhankelijk van elkaar. De macro gradaties worden echter daarentegen wat minder uitgesproken gepresenteerd waardoor een soort van beheerste en rustige dynamische indruk ontstaat zoals je die ook vaak bij een electrostaat of magnetostaat hoort. Het is daarbij heel gecontroleerd, hoogoplossend met veel verfijning en fijnzinnigheid, maar bezit wat minder de fysieke kracht. Tijd om één van mijn eigen meegenomen cd’s te draaien en wel ‘The All Star Percussion Ensemble’ onder lei-
ding van Harold Farberman (FIM GS DXD 002). Deze superieur opgenomen bijzondere cd is een schoolvoorbeeld van een extreem dynamische opname, vol met klankkleuren, extreem levendig met gigantische contrasten van de verschillende percussie instrumenten. Meteen blijkt dat zelfs bij de heftige en contrastrijke opening, de set geen krimp geeft. Er zit duidelijk heel veel gecontroleerd vermogen achter de Magico’s die de speakers in een ijzeren greep weet te houden. Het zeer grote beeld wat deze cd zo kenmerkt is ook op deze set zeer mooi in vele laagjes tot ver achter de luidsprekers te volgen en de soms erg drukke melodielijnen worden zonder
Peter Chattelin heeft het eerste jaar weten te overleven in een toch sterke economische recessie en dat verdient alle lof. Zijn durf, visie en doorzettingsvermogen hebben zich bewezen en zijn winkel is springlevend. Komt het door zijn assortiment, de integere en zeer persoonlijke benadering, het maatwerk dat hij aflevert of zijn het toch meer de workshops of vele demo’s die hem in 2009 op de audiokaart hebben gezet? Feit is dat Peter ook in 2010 zal proberen deze koers voort te zetten en dat er ook dit jaar vele interessante dingen op het lijstje van Chattelin Audio Systems staan. De demo in zijn ‘proeflokaal’ op het andere woonadres was leuk en interessant om een keer mee te maken. Met combineren, uitproberen en door met een aantal getrainde mensen heel veel te luisteren, wordt hier het kaf van het koren gescheiden en worden er in een vroeg stadium de combinaties voor morgen samengesteld. En dat is iets wat niet in geld is uit te drukken en zorg draagt voor uw latere muziekgenot! Tekst: Werner Ero Fotografie: Ariadna de Raadt (foto grote luisterruimte) en Werner Ero
CHATTELIN AUDIO SYSTEMS TEL: 070-3632050 E-MAIL:
[email protected] WWW.CHATTELIN.NL
END
