DUIZENDBLAD IVN VERENIGING VOOR NATUUR- EN MILIEUEDUCATIE JAARGANG 27

DUIZENDBLAD IVN VERENIGING VOOR NATUUR- EN MILIEUEDUCATIE

JAARGANG 27 JAARNUMMER 2012

1

AFDELING HENGELO

AGENDA (toelichtingen op de volgende pagina) maart

zo

za

april

di do za zo

wo ma za zo mei

zo zo

juni

zo

eind mei begin juni zo juli

zo zo

augustus

zo zo

september

zo

oktober

zo

november

za

december

za

4 IVN-Natuurwandeling gebied ‘t Leutink, Wildernis en Sterrebos van 14.00 – 16.00 uur start: parkeerplaats Menkehorst aan de Nieuwe Grensweg te Hengelo 10 IVN-Heemtuin: 9.30 uur – 12.00 uur Voorjaarsschoningsdag en officiële seizoensstart 20 IVN Oldenzaal: start Groencursus, zie toelichting pagina 5, aanmelden voor 1 maart 22 IVN Losser: start Groencursus, zie toelichting pagina 5, aanmelden voor 1 maart 17 NL Doet ook in onze Heemtuin van 8.30 – 17.00 uur 1 IVN-Natuurwandeling in Twickel: Umfassungsweg van 14.00 – 16.00 uur start: parkeerplaats tegenover de Twickelwinkel 4 IVN Hengelo: ledenvergadering. Voor verdere informatie zie het jaarverslag. 16 KIN Hengelo:Start Natuurcursus Creëer je eigen tuinnatuur, zie toelichting pagina 3 21 Districts IVN-ledendag in het Lutterzand, zie toelichting pagina 5 opgave voor 9 maart bij onze secretaris 22 Eerste Open Zondag Heemtuin van 13.00 – 16.30 uur thema: Voorjaarsbloemen 13 Open Zondag Heemtuin van 13.00 – 16.30 uur thema: Kruiden (Moederdag) 27 Open Zondag Heemtuin van 13.00 – 16.30 uur thema: Vogels 10 Open Zondag DOEDAG Heemtuin van 11.00 – 16.30 uur thema: Kinderen in de natuur (landelijk IVN-thema) Schoolwandelingen; thema Voorplanting 24 Open Zondag Heemtuin van 13.00 – 16.30 uur thema: Bomen(wandeling) 8 Open Zondag Heemtuin van 13.00 – 16.30 uur thema: Bloem en blad 22 Open Zondag Heemtuin van 13.00 – 16.30 uur thema: Speuren naar sporen 12 Open Zondag Heemtuin van 13.00 – 16.30 uur thema: Heemtuin … wat is dat? 26 Open Zondag Heemtuin van 13.00 – 16.30 uur thema: Zaden en vruchten 2 IVN-Natuurwandeling Park Weusthag, Houtmaat van 14.00 – 16.00 uur start: parkeerplaats Van Alphenstraat, hoek Uitslagsweg 7 IVN-Natuurwandeling Boekelerhof van 14.00 – 16.00 uur start: kruising Kwinkelerweg / Boekelerhoekweg Schoolwandelingen; thema Herfst 3 Najaarsschoningsdag en Landelijke natuurwerkdag in de Heemtuin van 9.30 – circa 12.00 uur (zie media en www.natuurwerkdag.nl) 8 Heemtuin: Bladharkdag van 9.30 – circa 12.00 uur, zie toelichting DE HEEMTUIN IS GELEGEN AAN DE LANDMANSWEG 141 TE HENGELO

Bij de voorplaat: de moerasaronskelken in ’t Kluenven te Beckum

2

TOELICHTING OP DE AGENDA: WERKGROEP CURSUSSEN NATUURCURSUS ‘Creëer je eigen tuinnatuur’ Een cursus waarin je leert je tuin zo in te richten en te beplanten dat typische stadsvogels als roodborst, mus, merel en koolmees, en insecten als vlinders, hommels en bijen er graag komen. Een cursus van de KNNV, IVN en NIVON Hengelo. De cursus bestaat uit twee delen: elk bestaande uit een theorieavond en een excursie. De cursus wordt verzorgd door deskundigen van de drie verenigingen. Elke cursist ontvangt een hand-out met achtergrond informatie. De theorieavonden zijn op de maandag 16 en 23 april, van 19.30 tot 21.30 uur in het Nivoncentrum aan de Lodewijkstraat 1 (hoek Berfloplein) in Hengelo. De excursies zijn op de zaterdagochtend, om 9.30 uur, op 21 en 28 april. Deel I op maandagavond 16 april:

Insecten zoals vlinders, hommels en bijen. Planten die deze groep optimaal bedienen. Inrichting en snoeien voor optimale leefomgeving

Excursie in de Heemtuin IVN Hengelo Deel II op maandagavond 23 april:

Vogels zoals roodborst, mus, merel en mezen. Planten die deze groep optimaal bedienen. Inrichting en snoeien voor optimale leefomgeving.

Excursie in een geschikte particuliere tuin. De kosten zijn € 16 voor leden en € 20 voor niet leden. De kosten moeten voor aanvang van de cursus over gemaakt worden op bankrekening: 94.32.85.151 t.n.v. F.J. Pots te Hengelo. Inlichtingen bij Wytze Boersma, tel 074 3762711 of e-mail: [email protected] Opgave en inlichtingen bij Marjo Mulder, tel 074 2773273 of per e-mail: [email protected]

WERKGROEP HEEMTUIN Zaterdag 10 maart Voorjaarsschoningsdag - officiële seizoensstart 9.30 - 12.00 uur Officiële seizoensstart: de tuin wordt uit zijn winterjas gehaald en alles wordt klaargemaakt voor een nieuw actief seizoen. Zaterdag 17 maart NL Doet -(uitbreiding Heemhoes) 8.30 – 17.00 uur Op deze landelijke vrijwilligersdag gaan we aan de slag met de voorbereidingen voor de uitbreiding van het Heemhoes met een nieuwe opslagruimte: fundering, zandbed en dergelijke Zondag 22 april Eerste Open Zondag*, thema Voorjaarsbloemen Zo karakteristiek voor het voorjaar zijn ze , die bloeiende planten en andere natuurverschijnselen, die de rest van het jaar niet meer te zien of te vinden zijn. Zondag 13 mei Open Zondag, thema Kruiden (Moederdag) Bij de bereiding van voedsel gebruikt de mens al door de eeuwen heen kruiden uit de natuur om het voedzame ook nog extra smakelijk te maken. Planten, en vooral natuurlijk de keukenkruiden, spelen ook nu nog een belangrijke rol in de keukens van huisgezinnen en van restaurants. Zondag 27 mei Open Zondag, thema Vogels Vogels, nestkasten, vogelgeluiden, vluchtbeelden, vogelsporen… kortom alles over ‘Wat vliegt daar?’ Zondag 10 juni DoeDag, thema Kinderen in de natuur (landelijk IVN-thema) van 11.00 - 16.30 uur Deze tweejaarlijkse dag vol doeactiviteiten staat dit keer vooral in het teken van ‘Kinderen in de natuur’.

3

Zondag 24 juni Open Zondag, thema Bomen(wandeling) In Hengelo zijn al enkele bomenroutes ontwikkeld, maar in de heemtuin valt ook heel wat te bomen. Ze staan er bijna allemaal, die machtige bomen van Twente, en er is heel veel over te vertellen en aan te zien Zondag 8 juli Open Zondag, thema Bloem en blad Nog volop zomer, en toch hier en daar al een spoortje herfst? In elk geval is er nog voldoende te zien en te vertellen over bloemen en hun blad. Zondag 22 juli Open Zondag, thema Speuren naar sporen Je loopt er zomaar aan voorbij, of juist niet? In elk geval vraag je je vaak af “Wat is hier dan gebeurd? Wat betekent dit dan?” Keutels, pootafdrukken, vraatbeelden, blikseminslag, graafwespen…? Zondag 12 aug. Open Zondag, thema Heemtuin… wat is dat? Wat maakt een heemtuin zo bijzonder en wat is er eigenlijk toch ook weer zo gewoon aan een inheemse tuin? Zondag 26 aug. Open Zondag, thema Zaden en vruchten Herfst betekent zaden en vruchten: het seizoen nadert zijn einde; de planten, bomen en struiken in de heemtuin hebben zich al weer voorbereid op een volgend jaar; dat is bijvoorbeeld te zien aan de talloze zaden en vruchten. Mooiere sieraden zijn er eigenlijk niet. Zaterdag 3 nov. Najaarsschoningsdag & Landelijke natuurwerkdag, 9.30 – circa 12.00 uur (zie de media en www.natuurwerkdag.nl) Het werkseizoen sluiten we deze dag gezamenlijk af. Dat betekent vooral heel veel bladruimen en soms nog het afronden van de laatste klussen. Maar nog niet alle blad is gevallen, dus… Zaterdag 8 dec. Bladharkdag van 9.30 – circa 12.00 uur Vandaag zijn alle loofbomen dan echt helemaal kaal en ruimen we het laatste blad op zodat de bodem van de heemtuin niet al te voedselrijk wordt. Waarom eigenlijk? * Open Zondagen zijn van 13.00 tot 16.30 uur, de Heemtuin is gelegen aan de Landmansweg 141 te Hengelo

WERKGROEP NATUURWANDELINGEN Zondag 4 maart: De IVN-natuurwandeling naar ‘t Leutink, De Wildernis en het Sterrebos leidt ons door aardig en afwisselend bosgebied met natuur- en cultuurelementen. Het ligt heel prettig dichtbij Hengelo en biedt de wandelaar een rijke schakering aan plantengroei in ‘wilde vorm’ en in aangelegd groen in landschapsstijl. Zondag 1 april: De natuurwandeling, die het IVN Hengelo houdt, in Twickel is een verkenning van het landgoed Twickel terwijl wij langs de ‘Umfassungsweg’ van de natuur genieten. De landschapsarchitect Petzold heeft tot dit doel dit pad ook ontworpen. Zondag 2 september: Het park Weusthag gaat in de toekomst een belangrijke rol spelen in de vrijetijdsbesteding van de Hengeloërs. Aan de orde komen de geschiedenis, de huidige situatie en de toekomstvisie op de situatie van de natuur en de recreatieve mogelijkheden in het park en de aansluitende Houtmaat. Zondag 7 oktober: De Boekelerhof is bij het IVN Hengelo bekend om de paddenstoelen, maar uiteraard wordt de natuur en het ontstaan van Hof te Boekelo aan de orde gebracht.

WERKGROEP SCHOOLACTIVITEITEN De werkgroep schoolactiviteiten verzorgt voor leerlingen van de Hengelose basisscholen lessen op de Heemtuin. In het voorjaar en het najaar komen de leerlingen op de tuin om opdrachten te maken over verschillende thema’s die op school behandeld zijn. De thema’s zaadverspreiding, voortplanting, beestjes en herfst keren in de tweejaarlijkse cyclus telkens terug. In 2012 is eind mei / begin juni het thema Voortplanting aan de beurt. In oktober het thema Herfst . Zo mogelijk worden op verzoek voor de jeugd ook andere thema’s ontwikkeld en activiteiten of excursies georganiseerd. Wilt u op de hoogte gehouden worden of wilt u deelnemen aan deze werkgroep, neem dan contact op met Gemmy Wienk. 4

WERKGROEP REDACTIE De kopijdata van DigiDuizendblad zijn: 1 juni, 1 september en 1 december. Om interessante nummers te verzenden willen wij graag compacte kopij met vooral veel informatie. Wij zijn van mening dat te langdradige tekst niet meer gelezen wordt in een digitale nieuwsbrief en/of voorlopig in de (ijs)kast wordt gezet. Dat willen wij vermijden.

UITNODIGING Aan alle leden van IVN Overijssel, Wij nodigen jullie allen van harte uit voor de Districtsledendag op 21 april 2012 in Café-Restaurent Paviljoen ‘t Lutterzand, Lutterzandweg 12, 7587 LH De Lutte telefoon: 0541-551386 / [email protected] / www.lutterzand.nl PROGRAMMA 9:30 tot 10:00 uur 10:00 tot 11:00 uur 11:15 tot 12:15 uur 12:30 tot 13:30 uur 13:45 tot 15:30uur 15:30 tot 17:00uur

Inloop met koffie Inleiding over het Lutterzand door Erik Mulder, conservator van museum Natura Docet Excursie naar aanleiding van de inleiding van Erik Mulder Lunch en gelegenheid wat van elkaars IVN-werk te zien. Tijdens de lunch zal een deel van het gezelschap in een aparte zaal deelnemen aan de districtsledenvergadering Fietstocht of wandeling naar keuze Afsluitend drankje

Je kunt je hiervoor aanmelden voor 9 maart 2012 bij de eigen afdelingssecretaris, die de aanmeldingen door zal geven aan de organisatoren van de dag. Vermeld bij je aanmelding - of je een fiets wilt huren voor de fietstocht. (Je kunt er zelf één mee brengen of wandelen.) - of je de districtsledenvergadering bij wilt wonen, - wat je mee wilt brengen om over de bezigheden van je IVN afdeling te vertellen. (We vragen alle afdelingen iets mee te brengen waarmee jullie je IVN-werk uitvoeren of propaganda voor je afdeling maken of wat dan ook…waarvan je denkt dat het interessant om er andere IVN-ers iets over te vertellen. Er zullen tafels beschikbaar zijn om deze dingen tentoon te stellen.) Eigen bijdrage van de deelnemers € 10,00. Contant te betalen bij aankomst. Voor de volledige informatie en routebeschrijving is het formulier te downloaden op onze website.

Groencursus De IVN-afdelingen Oldenzaal en Losser geven een gecombineerde groencursus eind maart begin april van dit jaar. De cursus is bedoeld voor geïnteresseerden in natuur en milieu in de omgeving van Losser en Oldenzaal. Aandacht wordt geschonken aan de landschappen in Oost-Twente en aan de planten en dieren, die er in voorkomen. Cursisten ontvangen een cursusboek in kleur bestaande uit 4 hoofdstukken die in een tijdsbestek van vier weken worden behandeld: één hoofdstuk per avond. Tevens ontvangen zij een dvd met nog uitgebreidere informatie. Deze hoofdstukken zijn: 1. Het Twentse landschap en zijn ontstaan 2. Heide, veen en bos 3. Akkers, weiden, bermen en houtwallen 4. Water Daarnaast worden er 2 excursies gehouden naar gebieden die behandeld zijn tijdens de cursus. In Losser wordt de cursus gegeven op: Dinsdag 20 maart, 27 maart, 3 april en 10 april. Tijd: 19.30 – 22.00 uur Plaats: café Heijdemann.

In Oldenzaal wordt de cursus gegeven op: Donderdag 22 maart, 29 maart, 5 april en 12 april. Tijd: 19.30 – 22.00 uur 5

Plaats: Breedwijs Berghuizen. Bij verhindering op een bepaalde avond kan die cursusavond in dezelfde week op de andere locatie gevolgd worden. De bijbehorende excursies vinden plaats op: zaterdag 31-3 ( 9.30 - 12.00 uur) en op woensdag 18-4 (19.00 - 21.30). De kosten zijn € 25,- p.p. voor 4 avonden, inclusief koffie, 2 excursies en het bijbehorende cursusmateriaal. Men kan zich voor de cursus in Losser aanmelden bij: Marian Verveld, telefoon 053-5388178 of e-mail [email protected] Men kan zich voor de cursus in Oldenzaal aanmelden bij: Mariska Damink, telefoon 0541-516267 of e-mail [email protected] Aanmelding voor 1 maart. Meer informatie voor de cursussen ook op bovenstaande adressen.

Verslag Nieuwjaarswandeling 2012 De traditionele Nieuwjaarswandeling op zondag 22 januari was dit keer georganiseerd vanaf een niet voor de hand liggende locatie: ijsbaan Twente in Enschede. Waarom? Omdat tussen de ijsbaan Twente en Veldwijk-Zuid in Hengelo een prachtig natuurgebied in wording is verrezen: Kristalbad! De naam refereert aan het voormalige zwembad in de zwaaikom aan het Twentekanaal op het terrein van de huidige camping De Zwaaikom. Onder regenachtige en windrijke omstandigheden hebben we met achttien personen dit nieuwe gebied rond de Elsbeek verkend. Het bijzondere van dit natuurgebied Kristalbad is dat het water van de Elsbeek, dat uit de waterzuivering van Enschede komt, in dit gebied in diverse bassins verder wordt gezuiverd. Een opvang van max. 187.000 m³ water is hier mogelijk. Met een gemiddelde cyclus in de bassins van 12 uur (4 uur vol, 4 uur leeg en 4 uur droog) zal te zijner tijd het water uiteindelijk in de richting van Hengelo verder stromen. Nabij het aquaduct aan de Steenrietweg splitst zich het water dan in respectievelijk de Toeleiding naar het Twentekanaal en in de Omloopleiding c.q. Berflobeek. In de bassins bevinden zich ook diverse drijftillen, waarin planten voor de opname van zware metalen moeten zorgen. Dat dit nieuwe natuurgebied Kristalbad ook een duidelijke recreatieve functie krijgt blijkt uit de bouw van twee uitkijktorens aan de zijde van de ijsbaan en aan de zijde van Veldwijk. Deze uitkijktorens (in het voorjaar definitief in gebruik) in de vorm van een waterpeilstok geven een prachtig uitzicht op het lijnenspel (een soort ‘streepjescode’) van de bassins. Fiets-, voetpaden en een vlonderpad zullen het gebied straks goed toegankelijk maken. Watervogels, zoals zwaan, aalscholver, kuifeend en meerkoet hebben het gebied al gevonden. Het beheer zal door Landschap Overijssel worden gedaan. Als ook het gedeelte tussen spoorbaan en Enschedesestraat als waterbassin is ingericht zal het in 2015 helemaal compleet zijn. Voor meer informatie over het natuurgebied Kristalbad zie www.wrd.nl/kristalbad Rewert Wolthoff, foto: Marjo Mulder

Natuurvisie - Het Weusthag ‘Park van verbinding’ De KNNV (Jan Zwienenberg) en de gemeente Hengelo (Peter Bergakker) hebben voor het Stadspark Het Weusthag een natuurvisie opgesteld. Interessant om meerdere redenen. Er was nog altijd geen visie en de heemtuin heeft plannen naar dit stadspark te verhuizen. De nu ontwikkelde, goed leesbare en heldere visie vormt de basis voor het toekomstige beheer- en onderhoudsplan voor het Weusthag. De gemeente ontwikkelt dit plan in samenwerking met eigenaren, gebruikers, natuurverenigingen en maatschappelijke instellingen. De natuurvisie vormt ook een basis voor het aanbrengen van nieuwe natuurvoorzieningen in het park. Er zijn kansen dit in te voegen in lopende activiteiten of het samen met vrijwilligers te doen. 6

De daar nu aanwezige natuur is grondig geïnventariseerd, de historie grondig bestudeerd, de wensbeelden voor een nu nog verwaarloosd, maar straks natuurrijk park zijn gevormd. De groei- en leefvoorwaarden van realistische, haalbare soorten planten en dieren die relatief hoge eisen stellen aan hun omgeving vormden vervolgens het uitgangspunt voor het natuurontwerp en -beheer van het stadspark. Andere, minder gevoelige soorten volgen dan vanzelf. Mooi geïllustreerd bestaat het grootste deel van de natuurvisie uit een overzicht van deze voorbeeldsoorten consequent gevolgd door adviezen voor ontwerp en beheer van het stadpark het Weusthag, park van verbinding. De gemeente heeft vast nog wel enkele exemplaren beschikbaar. Een visiekaart natuurontwikkeling- en beheer Weusthag zit bijgesloten. Herman Mulder

Flora van Dijk “Een dynamisch leven is nu voorbij” 5 januari 2012 is Flora overleden. De laatste jaren kon ze door haar lichamelijke gesteldheid al niet meer aan de slag in de heemtuin, op haar zo geliefde plek, de zogenoemde Moerhoek, de kweekhoek. Vanuit haar rolstoel woelde en spitte ze in de grond, verspreidde ze het zaaigoed, koesterde ze de opkomende planten, verspeende en verpotte ze en etaleerde ze tenslotte al haar kwekelingen min of meer op floristisch alfabet. De andere heemtuinders konden altijd bij haar terecht voor advies en voor aanvulling of uitbreiding van de planten in hun eigen beheergebied. En soms ook voor wat gemopper en gedoe. Flora stond voor ons toch vooral synoniem met eten uit de natuur, met zelf wijn maken van de meest vreemdsoortige vruchten, met determineren van planten, met boeken, heel veel boeken, met een knus thuis (haar echte kweekhoek vol bakjes en kasjes met opkomende plantjes), met tientallen duiven en andere vogels die haar gezelschap hielden, met zaadschoningsavonden aan haar tafel enzovoort. Helaas trekt ze niet meer met haar rolstoel en de legkar vol bakken met planten door onze en haar prachtige heemtuin. Een dynamisch leven is voorbij. Gelukkig verliest haar zo geliefde natuur dat niet. Herman Mulder

BINNENGEKOMEN STUKKEN: Veranderingen bij het IVN Op 26 januari ontvingen alle IVN-afdelingsbesturen een brief van het Landelijk Bestuur van de Vereniging IVN. Hieronder in het kort de hierin geschetste ontwikkelingen die direct gevolgen kunnen hebben voor alle IVN-leden. Betere service, frisse presentatie, nieuwe website, landelijke ledenadministratie en vernieuwing van het lidmaatschap. Dat waren de onderwerpen van een brief van 26 januari van het Landelijk Bestuur van de Vereniging aan alle IVNafdelingsbesturen. Landelijke ledenadministratie Er komt gekoppeld aan de nieuwe website (begin april in de lucht) een landelijk ledenadministratiesysteem. We zullen de afdelingen in de loop van 2012 vragen hiervan gebruik te gaan maken voor hun eigen ledenadministratie. Individuele leden kunnen hun eigen gegevens aanpassen. Het grote voordeel is dat het dubbel bijhouden van gegevens en het heen en weer sturen van lijsten niet meer nodig is. Meer informatie volgt in april. Landelijke ledenwerving Omdat we starten met een landelijke wervingscampagne, verandert er ook iets in het lidmaatschap. Op de nieuwe website en tijdens de Floriade kunnen mensen zich voor het eerst landelijk aanmelden als lid van IVN. De nieuwe leden kunnen zelf bepalen hoe betrokken ze willen zijn. Ze worden gekoppeld aan een afdeling naar keuze, maar als er geen afdeling in de buurt is, kunnen zij er ook voor kiezen alleen landelijk lid te zijn. Een afdeling ontvangt automatisch bericht als een nieuw lid wordt gekoppeld aan de afdeling. Het nieuwe lid heeft uiteraard dezelfde rechten en plichten als een lid 7

dat via de afdeling is aangemeld. De contributie bij landelijke aanmelding gaat minimaal € 24,- per jaar bedragen. Hiervan draagt de vereniging € 12,- af aan de afdeling. Verschillen in contributie Deze veranderingen betekenen dat er een verschil kan ontstaan tussen lokale en landelijke contributie. Het besluit van de Landelijke Raad was nodig om op de nieuwe site en op de Floriade te kunnen starten met landelijke ledenwerving. Landelijk Bestuursleden bezoeken de komende maanden zoveel mogelijk regiovergaderingen om te praten over het lidmaatschap, de contributieverschillen en de wervingscampagnes die we gaan starten. Donateurs We gaan in 2012 ook alle donateurs van IVN in kaart te brengen. We vragen de afdelingen hieraan mee te werken. Als de afdeling toestemming geeft, dan worden donateurs benaderd voor een extra bijdrage voor onze activiteiten inzake Kind & Natuur, zoals Scharrelkids. De donateurs blijven gewoon lokaal donateur en de afdeling doet geen landelijke afdracht voor de eigen donateurs. Door alle donateurs landelijk te registreren neemt het aantal mensen dat aan IVN verbonden is fors toe. Zo gaat IVN ook een veel hogere plaats innemen op de jaarlijkse ranglijst van Vroege Vogels.

Ter informatie Stedelijk groen Het stedelijk groen staat in Hengelo nogal in de belangstelling. Voorbeelden hiervan zijn groen in de Hasseler Es en de discussies over de reductie van het aantal stadsbomen. Over het laatste onderwerp heeft de afdeling samen met het KNNV Hengelo-Oldenzaal een reactie geschreven aan alle raadsfracties. De gemeente heeft IVN en KNNV benaderd om te participeren in de Klankbordgroep Hasseler Es. De nadruk ligt hierbij op de ecologische invalshoek. Gezamenlijk is hierin toegestemd. Dit geldt ook voor een gezamenlijke deelname in het zogenaamde extern groenoverleg van de gemeente. Hierin komen de nieuwe nota stedelijk groen en de hoofdlijnen van nieuwe plannen aan de orde. Vanaf 2012 gaan IVN en KNNV participeren. Vanuit educatief oogpunt wordt er ook gewerkt aan het onderwerp stedelijk groen. Voorbeelden zijn de deelname bij het maken van een nieuwe route in de Hasseler Es, (geplande) activiteiten in het Weusthag en de bomenwandelingen. Bomen Rond dit thema zijn in het verslagjaar de nodige activiteiten uitgevoerd. Er zijn twee (bestaande) wandelingen helemaal vernieuwd namelijk de wandeling in het centrum en die rond de Tuindorpvijver. De wandelingen verschijnen niet meer als boekje maar zijn van de website als pdf. te downloaden. Een wandeling in het Prins Bernhardplantsoen komt in 2012 gereed net als een of twee wandelingen in de Hasseler Es. Ook zijn er plannen voor een aparte website over bomen. Hierop komen dan ook foto’s van alle monumentale bomen in Hengelo, die door leden van onze afdeling op een cd zijn gezet. De cd en de twee wandelingen zijn in het najaar 2011 tijdens een bomenwandeling in het centrum van de stad aan wethouder J. Oude Alink overhandigd. Aan de basis van de wandelingen ligt ook een inventarisatie en controle van alle bomen op die route (en soms wijk) ten grondslag. IVN en KNNV leden werken nauw samen bij deze activiteiten. Jan Zwienenberg

8

IVN afdeling Hengelo

COLOFON

Sinds 1960, voortgekomen uit de Natuurbeschermingswacht, opgericht op 14-7-1947

Redactie Ria ter Braake, Parelmoervlinder 2 (eindredactie) 7559 EB Hengelo, tel. 074 277 15 33 Marieke van Gerven, Wilhelminastraat 54 - 25 7511 DP Enschede, tel. 053 434 30 54 Herman Mulder, Montferlandstraat 7 (bezorging) 7559 LR Hengelo, tel. 074 277 32 73

Bestuur Voorzitter: Rewert Wolthoff, T. Versteeghstraat 82, 7558 HV Hengelo tel. 074 277 83 82, e-mail: [email protected] Secretaris: Albert Becker, Marijkestraat 6, 7555 VX Hengelo tel. 074 243 33 54, e-mail: [email protected]

Kopij inleveren voor het DigiDuizendblad voor 1 juni bij het redactieadres: Montferlandstraat 7 of per e-mail: [email protected]

Penningmeester: Hans Wienk, J. Culpstraat 78, 7558 JB Hengelo tel. 074 277 03 90, e-mail: [email protected]

DE REDACTIE IS NIET VERANTWOORDELIJK VOOR DE INHOUD VAN INGEZONDEN STUKKEN

Het gironummer van IVN afdeling Hengelo is 1135397

onze website: www.ivnhengelo.nl

Ledenmutaties:

Werkgroepen – coördinatie:

Wij verwelkomen als nieuw huisgenootlid: Norbert Eeltink, Hengelo

Cursussen: Marjo Mulder, Montferlandstraat 7, 7559 LR Hengelo tel. 074 277 32 73, e-mail: [email protected]

Afmelding: Flora van Dijk wegens overlijden

Schoolactiviteiten: Gemmy Wienk, J. Culpstraat 78, 7558 JB Hengelo tel. 074 277 03 90, e-mail: [email protected]

Jacques Simon heeft aangegeven dat hij overgeschreven wil worden naar afdeling Haaksbergen per 31-12-2012

Heemtuin: Ina ter Kuile, Robert Stolzstraat 236, 7558 JS Hengelo tel. 074 277 42 88 b.g.g. 291 61 58 e-mail: [email protected]

Ledenadministratie: Ria ter Braake, Parelmoervlinder 2, 7559 EB Hengelo tel. 074 277 15 33, e-mail: [email protected]

Natuurwandelingen: Toon Lanzing, Lupinestraat 6, 7552 HJ Hengelo Tel. 074 242 19 06

De minimale contributie bedraagt € 18,50 huisgenootleden € 8,50 donateurs € 13,00 Degene die NIET via automatische incasso betalen, betalen € 1,00 extra aan administratiekosten

Publiciteit: Albert Becker, Marijkestraat 6, 7555 VX Hengelo tel. 074 243 33 54, e-mail: [email protected] Redactie: Ria ter Braake, Parelmoervlinder 2, 7559 EB Hengelo tel. 074 277 15 33, e-mail: [email protected]

Opzegging lidmaatschap per 1 januari 2013 dient schriftelijk te geschieden voor 1 november 2012 bij de ledenadministratie (wij sturen deze door naar Amsterdam)

-1-

IVN VERENIGING VOOR NATUUR- EN MILIEUEDUCATIE Het IVN, Vereniging voor Natuur- en Milieueducatie, is een landelijke ‘groene vereniging’ van vrijwilligers die hun kennis en liefde voor natuur en milieu met geïnteresseerden delen, door mensen zelf de natuur te laten beleven. Onze Hengelose afdeling is in 1960 opgericht en wil nog steeds een verrijking voor de Hengelose samenleving zijn. De afdeling telt ongeveer 110 leden. Wij hebben onder andere een eigen heemtuin aan de Landmansweg, organiseren wandelingen rond Hengelo, verzorgen excursies in de heemtuin voor leerlingen van de basisscholen, organiseren en begeleiden cursussen voor leden en niet-leden en verzorgen adviezen aan derden. Het IVN Hengelo heeft haar eigen ledenblad ‘(Digi)Duizendblad’ met naast verenigingsnieuws ook meer inhoudelijke artikelen. Wilt u meer weten over wat wij doen? Kijkt u dan eens op onze website www.ivnhengelo.nl of kom eens langs bij één van onze activiteiten. U bent van harte welkom. En wilt u ons steunen of zelf actief worden? Laat u dan niet hinderen door een vermeend gebrek aan kennis, het gaat om interesse! Een telefoontje of e-mail is voldoende en afhankelijk van uw mogelijkheden en wensen zorgen wij voor de begeleiding.

HEEMTUIN Onze Heemtuin aan de Landmansweg 141 (tegenover nr 158), is een tuin waar planten te zien zijn zoals ze vroeger en nu in het Twentse cultuur- en natuurlandschap voorkomen en kwamen. De planten worden op educatieve wijze getoond, zo mogelijk in hun natuurlijke omgeving. De tuin is in juni 1987 officieel geopend. In de tuin zijn onder andere te zien: een poel, vijver, bosbeek, bosmoeras, graanakkers, gebruikspanten, verfplanten, vlindertuin, medicinale planten, wegberm, kalkgrasland, houtwallen, stinzentuin, oude groenten, vrome hoekje, heiderestant en kweekhoek. Voor de basisscholen wordt 2x per jaar een lesprogramma samengesteld met de thema’s: voortplanting, zaadverspreiding, herfstverschijnselen, bodem- en waterleven. De tuin wordt regelmatig opengesteld, waarbij de vijver vooral op kinderen een grote aantrekkingskracht heeft. Elke ‘open zondag’ staat in het teken van een wisselend thema. Zie hiervoor onze website en de berichten in de lokale media. De toegang is gratis. Op verzoek kan voor groepen een excursie door de tuin worden verzorgd. Adres: Landmansweg 141 (tegenover huisnummer 158) Openingstijden: elke 2e en 4e zondag van 13.00 tot 16.30 uur in de maanden mei t/m augustus. Tijdens werkbijeenkomsten op:
Dinsdagmorgen (april t/m september).
Woensdagavond (april t/m september).

-3-