weekblad van de Universiteit Twente nummer 37
donderdag 6 december 2007
UT N I E U W S www.utnws.utwente.nl
2
8/9
Prijzen voor excellente jonge wetenschappers
Dubai, zeepbel van luxe
Hoger collegegeld geen punt voor Kamer Een parlementaire meerderheid aanvaardt dat de 1,1 miljard voor bestrijding van het lerarentekort deels door studenten moet worden opgebracht. Alleen de oppositie mopperde op de collegegeldverhoging van 22 euro per jaar. De PvdA feliciteerde de studentenbonden ermee dat de schade voor het hoger onderwijs dankzij de minister beperkt was gebleven. Plasterk zelf stelde zich wat bescheidener op. ‘Het heeft geen zin om er doekjes om te winden: in tien jaar tijd gaat het collegegeld met 220 euro omhoog. Ik heb dat nooit willen bagatelliseren’, zei hij in reactie op opmerkingen van Tofik Dibi van GroenLinks. Die had zich gestoord aan de “denigrerende manier” waarop de minister de collegegeldverhogingen met de prijs van “twee kratjes bier” zou hebben vergeleken. Deze ontkende dit overigens. Volgens D66-fractievoorzitter Alexander Pechtold had Plasterk harder met de vuist op tafel moeten slaan in de ministerraad, omdat het lerarentekort een nationaal probleem is. ‘Maar u ging het geld op uw eigen begroting zoeken en legde de rekening onder meer neer bij de
studenten. Die zien van de 22 euro die ze jaarlijks extra moeten betalen niets terug.’ Ook dat ontkende de minister. Immers, ook docenten in het hoger onderwijs worden de komende jaren volop bijgeschoold. Bovendien worden de eerste- en tweedegraadslerarenopleidingen verbeterd en komt er een plan voor verzwaring van de pabo’s. Meer tijd had hij nodig om uit te leggen hoe hij nog eens honderd miljoen euro kan bezuinigen op de ‘oudelullendagen’ van docenten. Deze verworvenheid is vastgelegd in de cao en daar kan hij in principe niet aankomen. Plasterk gaat er vanuit dat hij de morrende bonden kan overtuigen. ‘De leraren die nu voor de regeling in aanmerking komen, worden met rust gelaten’, hield hij de kamer voor. ‘De versobering geldt pas voor docenten die nu veertigers zijn. Daar staat tegenover dat hun salaris veel
14
beter wordt. Van die positieverbetering betalen ze straks slechts eentiende zelf.’ Op alternatieve bezuinigingsposten wilde hij niet vooruitlopen. GroenLinks wilde hem meer laten zeggen over zijn recente suggestie om te bezuinigen op de masterbekostiging, maar Plasterk liet zich niet uit de tent lokken. Naast de honderd miljoen uit collegegeldverhoging en de honderd miljoen door wijziging van het seniorenbeleid in het onderwijs, krijgt
Plasterk ruim 400 miljoen euro van het ministerie van Financiën. Het kabinet had al eerder ruim 300 miljoen gereserveerd voor de positieverbetering van de docent. Verder vond het ministerie nog eens honderd miljoen op de eigen begroting. De volledige Tweede Kamer staat achter de operatie, al zijn vooral VVD en SP niet tevreden over de financiële onderbouwing. HOP, Thijs den Otter
Turnen: sport voor lefgozers
ADVERTENTIE
Uitkijken met oversteken... www.kennispark.nl/vacatures
werk maken van kennis
Subsidie Achmea voor Medimate Medimate, een spin-off van de UT, krijgt een subsidie van zorgverzekeraar Zilveren Kruis Achmea voor de door hen ontwikkelde wegwerp lab-on-a-chip en de doe-het-zelf Mediate Multireader. Deze technologie maakt het voor mensen die lijden aan manische depressiviteit mogelijk om binnen twee minuten het lithiumgehalte in hun bloed te meten. Daarop kan dan hoeveelheid medicijnen worden aangepast. Door de technologie van Medimate verwacht Zilveren Kruis Achmea onder andere een afname van het aantal ziekenhuisopnames dat ontstaat door schommelingen in het lithiumgehalte.
GASROBOT. Deze robot moet over vijf tot tien jaar zelfstandig door het Nederlandse leidingennet kruipen om gaslekken op te sporen. Afgelopen week werd een prototype gepresenteerd dat door buizen van minimaal vijftig millimeter doorsnede kan bewegen. Projectleider Edwin Dertien van de vakgroep Advanced Robotics (faculteit EWI) vergelijkt het werk van de gasrobot met een marsmissie. Artikel op pagina 5.
Akkoord nieuwe cao Er is een nieuwe cao voor universitair personeel. Vorige week werd het pr incipeakkoord van de vakbonden en de Nederlandse universiteiten omgezet in een definitief akkoord. Deze nieuwe cao gaat met terugwerkende kracht in per 1 september 2007 en heeft een looptijd tot 1 maart 2010. Belangrijke afspraken zijn dat tot december 2009 de eindejaarsuitkering in stapjes groeit naar een volledige dertiende maand en dat er per januari 2008 en 2009 een loonsverhoging komt van respectievelijk 2,25 en 2,1 procent. Daartegenover staat dat werknemers zowel in 2008 als in 2009 een vrije dag moeten inleveren. Verder biedt de cao ruimte om te
English Edition Page10
exper imenteren met functiecontracten voor wetenschappelijk personeel en wordt er geïnvesteerd in de carrière van jonge wetenschappers.
Foto: Arjan Reef
Wegwerpchipkaart aan banden De UT mag er financieel dan wel wat beter voor staan, de dienst FEZ blijft op de kleintjes passen. Zo mag UTCatering geen wegwerpchipkaarten meer verkopen aan Nederlanders of aan buitenlandse studenten en personeelsleden die voor langere tijd op de UT verblijven. Die moeten hun broodjes in de kantines en het studentenrestaurant contant of met hun eigen chipknip betalen. Met deze maatregel wil FEZ enkele duizenden euro’s besparen. De controle hierop is echter lastig.
De wegwerpchipkaarten van tien en twintig euro werden vorig jaar geïntroduceerd zodat tijdelijke gasten uit het buitenland ook gebruik konden maken van de cateringfaciliteiten op de UT. Na een evaluatie blijkt echter dat er het afgelopen jaar ongeveer 3500 van deze prepaidkaarten zijn verkocht en dat tachtig procent daarvan door Nederlandse studenten en medewerkers wordt gebruikt. Volgens Robert Ree van FEZ loopt het gebruik hierdoor ‘behoorlijk in de papieren’. Een kaart kost de UT namelijk
€2,50 en die kosten worden niet doorberekend aan de klant. De gedachte achter de nieuwe maatregel is dat alleen mensen gebruik mogen maken van de wegwerpchipkaarten die niet kunnen beschikken over een chipknip van een Nederlandse bank. ‘Dat scheelt ons al gauw zo’n zesduizend euro’, aldus Ree. Het gaat dan alleen om buitenlanders die op de UT te gast zijn; buitenlandse studenten zijn hier vaak voor een langere periode en hebben daarom een Nederlandse bankrekening. Iedereen
met een Nederlandse bankrekening beschikt in principe over een chipknip. Alleen bij een girorekening is dat niet standaard, maar die mensen kunnen de chipknip gratis aanvragen bij de Postbank. Bij UT-Catering begrijpt men de maatregel die hen wordt opgelegd, maar er wordt wel getwijfeld aan de controle erop. ‘We kunnen moeilijk als een politieagent iedereen gaan controleren’, aldus Vivian Liebers. Ree op zijn beurt geeft aan te begrijpen dat het cateringpersoneel niet aan iemands neus kan zien of hij over een eigen
chipknip kan beschikken. ‘Daarom is het antwoord nu standaard “nee” als iemand om een prepaidkaart vraagt. Tenzij het cateringpersoneel denkt dat hij er recht op heeft. Mocht ook dit niet werken, dan zullen we de kosten voor de chipkaart moeten doorberekenen aan de klant. Dan is het gebruik ervan snel voorbij denk ik.’ Overigens is het in de kantines en in het studentenrestaurant ook gewoon mogelijk om de consumpties contant te betalen. Met een chipknip krijg je wel tien procent korting.
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 6 december 2007
Prijzen voor excellente jonge wetenschappers Twee nieuwe prijzen voor excellente wetenschappers werden vrijdag uitgereikt tijdens de 46ste dies natalis. Pamela Habibovic kreeg de Professor De Winter Prijs (2500 euro) voor de beste publicatie van een vrouwelijke UTonderzoeker. Christian Nijhuis ontving de Overijssel PhD Award (5000 euro) voor het beste proefschrift van een UT-promovendus van het afgelopen jaar. Beiden zouden wel hoogleraar willen worden. Paul de Kuyper
Eind 2006 promoveerde Christian Nijhuis cum laude aan de faculteit TNW, waarna hij begon aan een postdoc op Harvard University (Cambridge, Massachusetts). Hij werkt daar in de groep van professor Whitesides, één van de bekendste chemici ter wereld en sinds 2001 eredoctor van de UT. Met het vooruitzicht op een veelbelovende wetenschappelijke carrière, één van de criteria voor de Overijssel PhD Award, lijkt het dus wel goed te zitten. Nijhuis: ‘Mijn master ging voorspoedig, mijn promotie perfect en nou loopt de postdoc ook weer goed.’ De jury roemde Nijhuis als een ‘uiterst veelzijdige en innovatieve wetenschapper’. Die veelzijdigheid is volgens Nijhuis een must. ‘In de nanotechnologie komen veel verschillende vakgebieden bijeen. Dat maakt het ook zo interessant. Ik vind het leuk om van heel veel dingen redelijk wat te weten en niet eindeloos gespecialiseerd te zijn op een klein onderwerp.’ Nijhuis ontving de prijs
Foto: Arjan Reef
De hoofdrolspelers tijdens de afgelopen dies, met tweede van links Christian Nijhuis en rechts naast hem Pamela Habibovic. Verder op de foto rector magnificus Zijm (midden), diesredenaar Hans Kuiper, Ora Kedem en Matthias Wessling, die de Israëlische een eredoctoraat uitreikte.
voor zijn onderzoek naar supramoleculaire technologie die toegepast kan worden in elektronische schakelingen. ‘Je wilt een transistor of een diode zo klein mogelijk hebben, want dan kun je er meer van kwijt in een computer en wordt die sneller’, geeft de onderzoeker als voorbeeld. ‘Dat kun je bereiken door een molecuul te maken dat de eigenschappen van een transistor kan overnemen in een geïntegreerd circuit. Dat is de ultieme droom van de moleculaire elektronica, maar ik denk dat het nog wel enkele tientallen jaren duurt voor we zover zijn.’ In Harvard is het Nijhuis al wel gelukt om een diodemolecuul te bouwen dat wisselspanning kan omzetten in gelijkspanning. ‘Het is een begin, maar het moet allemaal nog veel efficiënter. Bovendien moet een diode uiteindelijk ook in een circuit kunnen worden opgenomen.’ Nijhuis zit nog ruim een jaar in Harvard en denkt erover daarna een nieuwe postdoc te volgen om nog
meer ervaring op te doen. ‘Ik wil me op dit vakgebied verder verbreden bij een andere onderzoeksgroep. Het maken van nieuwe structuren is een enorme uitdaging. Nanotechnologie is een jong veld en je kunt dus nog echt nieuwe dingen ontdekken.’ ‘Uiteindelijk is mijn ambitie om een eigen vakgroep te leiden’, vertelt Nijhuis. ‘Ik heb het geluk dat mijn bazen me altijd heel vrij hebben gelaten in mijn onderzoek. Maar als je zelf aan het hoofd staat, ben je nog vrijer om te bepalen welke kant je uitgaat.’
Hele eer Pamela Habibovic, die verbonden is aan het Biomedisch Technologisch Instituut van de UT, kreeg de De Winter Prijs voor een artikel over osteo-inductieve biomaterialen in het tijdschrift Journal of orthopaedic research. ‘Het verbaasde me een beetje, want dit artikel is niet mijn meest geciteerde artikel en het staat ook niet in het hoogste tijdschrift op mijn vakgebied’,
vertelt Habibovic. ‘Maar ik ben er wel heel bij mee, het is een hele eer.Vooral omdat ik ben voorgedragen door mijn eigen professor, Clemens van Blitterswijk.’ De groep van Habibovic doet onderzoek naar alternatieve manieren om bot en kraakbeen te ‘repareren’. ‘Als bijvoorbeeld bij iemand een tumor is weggehaald, kan het bot niet vanzelf weer aangroeien. Wij hebben synthetische materialen ontwikkeld die alleen of eventueel met cellen van de patiënt worden geïmplementeerd en zorgen dat het bot geneest’, aldus Habibovic. Om te bewijzen dat die synthetische materialen werken, testte Habibovic ze op spieren en op geiten. ‘In spieren groeit normaal geen bot, maar het kwam er wel voor nadat we ons materiaal daar hadden geïmplementeerd. Zo konden we bewijzen dat het inderdaad bot kan aanmaken.Vervolgens hebben we het in het heupbot van geiten ingebracht omdat dat vergelijkbaar is met dat van mensenheupen.’
Twee dagen na de diesviering zat Habibovic alweer in het vliegtuig en afgelopen maandag had ze te kampen met een halve meter sneeuw. Sinds mei werkt ze namelijk voor een jaar op de McGill University in Montreal aan een gezamenlijk TwentsCanadees project. ‘Om bot succesvol aan te laten maken, moeten er wel bloedvaten ingroeien om er voedingsstoffen heen te kunnen brengen. Naar die vascularisatie doen we nu onderzoek.’ Het bot dat door de synthetische materialen wordt aangemaakt, is nog niet van de kwaliteit van het eigen bot van een patiënt, vertelt Habibovic. ‘Ons doel is wel om een gelijkwaardig alternatief te maken, maar daarmee zijn denk ik nog wel jaren van onderzoek gemoeid.’ Habibovic wil daar graag haar bijdrage aan leveren, want onderzoek doen vindt ze ‘hartstikke leuk’. Over een ambitie wil ze niet spreken, want dat vindt ze ‘zo’n arrogant woord’. ‘Maar het is wel een wens van me om hoogleraar te worden.
ut Nieuws Onafhankelijk weekblad voor personeel en studenten van de Universiteit Twente jaargang 45. Verschijnt donderdag op de campus; vrijdag/zaterdag buiten de UT. Oplage: 8.500 exemplaren. Redactie-adres: Vrijhof kamers 215, 216, 217, 228, 219. Postadres: Postbus 217, 7500 AE Enschede. Telefoon: (053 – 489) 2029 zie verder onder redactie. Fax: (053 – 489) 3439 E-mail redactie:
[email protected]. Internet: http://www.utnws.utwente.nl; of via de homepage van de UT. Redactie: Bert Groenman (hoofdredacteur, 2030)
[email protected] Jannie Benedictus (2028)
[email protected] Paul de Kuyper (4084)
[email protected] Maaike Platvoet (3815)
[email protected] Sandra Pool (tel. 2936)
[email protected] Office-management: Brigitte Boogaard (2029)
[email protected] Vaste medewerkers: Harold de Boer, Dirk-Jan van den Broek, Henriëtte van Dorp, Miriam de Graaff, Egbert van Hattem, Bas Klaver, Hans van de Kolk, Bianca Hagen, Mike Maier, Frans van der Veeken, Bauke Vermaas, Joanne Wolters,Robbin Engels Automatisering/internet: Martijn Baars Ivar Engel Foto’s: Arjan Reef / Gijs van Ouwerkerk Redactieraad: prof.dr. E.R. Seydel (vz). Advertenties: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, Tel. 023 – 5714745. Site: www.bureauvanvliet.com. E-mail:
[email protected]. Advertentietarieven op aanvraag. HOP: UT Nieuws is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP). Adreswijzigingen: Abonnees (ook studenten) dienen deze schriftelijk door te geven aan de redactie UT-Nieuws Postbus 217 7500 AE Enschede of per e-mail:
[email protected]. Stage of buitenlands studieverblijf: studenten die op stage gaan of in het buitenland gaan studeren kunnen UT-Nieuws op schriftelijk verzoek opgestuurd krijgen. Wie prijs stelt op deze (gratis) service zendt een adreswijziging naar de redactie o.v.v. faculteit, stagelocatie en periode (zo nauwkeurig mogelijk). Kopij: Bestemd voor de Infomededelingenrubriek dient per e-mail maandag voor 14.00 uur in het bezit te zijn van de redactie UT Nieuws. Abonnementen: Jaarabonnement: 35 euro. Abonnementen schriftelijk aan te vragen met vermelding van naam, adres, postcode, plaats, telefoonnummer en bank-/girorekening. Abonnementen kunnen wekelijks ingaan. Betaling via factuur. Het jaarabonnement wordt automatisch verlengd, tenzij men minimaal 1 maand voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk opzegt. Technische vervaardiging: Wegener Huis aan Huiskranten B.V. Bezorging Campus: Motorsportgroep UT, coördinator Ivo Peters, tel. 053-4892029. E-mail:
[email protected] Copyright UT Nieuws: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen schema’s foto’s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken in enigerlei vorm of wijze.
Foto: Arjan Reef
Naam: Studie: Op weg naar:
Elise Perk (20) Technische geneeskunde, eerstejaars Het sportcentrum
‘Ik kom net uit college en moet even wat ophalen bij het sportcentrum’, vertelt Elise Perk terwijl ze haar fiets in de rekken stalt. ‘Nee, ik ga niet sporten. Ik ben een vest kwijt en ik denk dat ik dat hier een paar weken geleden heb laten liggen. Ik vergeet er alleen steeds naar te vragen dus ik hoop dat het er nog ligt. Als ik er tijd voor heb, probeer ik twee keer per week te fitnessen. Gewoon omdat ik vind dat ik iets gezonds moet doen. Ik doe niet echt spieroefeningen, maar vooral de cardio, dat is conditietraining. Een beetje op de loopband, een beetje fietsen.’ ‘Zometeen moet ik nog een hoorcollege volgen en daarna moet ik leren, want morgen heb ik een tentamen. Moleculaire celbiologie, biochemie en genetica. Het is niet heel moeilijk, maar het is wel heel veel. Ik heb er dus ook al redelijk veel aan gedaan. Vanavond ga ik hier dan nog even fitnessen. Ik kan niet de hele avond leren, tussendoor wil ik me kunnen ontspannen. Als ik dan terugkom, neem ik de belangrijkste dingen voor het tentamen nog even door. Ik merk dat ik dingen het beste onthoud, als ik het een paar keer heb gelezen. Neehoor, daar ben ik niet te moe voor na het sporten. Omdat ik vooral conditietraining doe, ga je niet echt over je grenzen.’ Lachend: ‘Bovendien is het daarna niet ver naar huis, want ik woon hier om de hoek, in de Sky.’
Waar gaat dat heen...?
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 6 december 2007
denktank geeft toelichting op haar rapportage
Omgeving wil een profiel, geen kernen Het eindrapport van de Denktank Omgevingsverkenning, onlangs gepresenteerd in een bijzondere zitting van de senaat van hoogleraren, is in brede kring ontvangen als een waardevol document waarmee nieuwe wegen kunnen worden ingeslagen. ‘De omgeving verlangt van de UT een eenduidig profiel. Daar moet aan gewerkt worden’, aldus denktankvoorzitter Hubert Coonen. bert groenman
De opdracht luidde: leg vast hoe de buitenwereld aankijkt tegen de UT. Er werden het afgelopen jaar tientallen gesprekken gevoerd met UT-watchers, externe deskundigen en alumni. Daaruit bleek dat ‘men’ toch wat anders aankijkt tegen deze universiteit dan de mensen die er werken. Het profiel van de UT is onduidelijk, onopvallend,
Coonen c.s. maakt uitdrukkelijk zelf geen keuzes, maar verzamelde en analyseerde de ingewonnen kritiek en commentaren. Dat betekent niet dat de leden van de commissie geen visie op de toekomst van de UT zouden hebben, integendeel. ‘We hebben ons slechts aan de opdracht gehouden,’ aldus voorzitter Hubert Coonen, die met collega Dave Blank namens de commissie (waarin verder zittting had-
De voorzitter van de denktank omgevingsverkenning, GW-decaan Hubert Coonen.
niet onderscheidend en te algemeen. Wil de UT toponderzoek blijven doen, dan moeten de onderzoeksinstituten hun krachten bundelen. De kwaliteit van het UT-onderwijs moet daarbij omhoog, samenwerking met sterke partners is van groot belang. De UT moet daarom eerst met bekwame spoed haar strategie voor de komende jaren vaststellen en daar de organisatie op inrichten. Dat is de boodschap van de denktank.
den de hoogleraren Hartel, Van Swaaij en Wouters) zeer wel bereid is een toelichting te geven op hun rapportage. Welke kant gaan we op? ‘Allereerst, we moeten met z’n allen niet blijven hangen in de retoriek van de twee kernen: techniek en maatschappij. Dat doen we al vanaf de start van deze instelling en daar komen we niet verder mee. Laten we afrekenen met het begrip kernen. De omgeving vraagt
BESTORMING. Tien Zwarte Pieten bestormden gisteren, op de verjaardag van hun baas, in ras tempo het Capitool. Onder luid gelach renden ze de trappen op en af en liepen vrolijk alle gangen in en uit. De overdonderde medewerkers werden getrakteerd op handen vol snoepgoed dat hoog door de kamers vloog. Na de zwarte bestorming verzamelden de MB-medewerkers zich beneden in de hal voor koffie met pepernoten en speculaas. Opperpiet Suzanne Krutwagen meldde dat ze onderweg vreemd genoeg haar Sint en de wegwijspiet was kwijtgeraakt. Gelukkig had ze wel de minivariant van het Grote Boek van de goedheiligman meegenomen en las een passend MB-gedicht voor. De rijmregels gingen onder meer over de naamsverandering van BBT naar MB, de nieuwkomer bedrijfsinformatietechnologie, de directeur bedrijfsvoering die is vertrokken, de nieuwbouw op de campus in 2009 en het lustrum van volgend jaar, ‘niet in december maar in de derde week van november.’
om een sterk profiel, niet om kernen. ’ En hoe zou dat profiel er uit moeten zien? Groot, breed, klein? ‘We onderscheiden de driehoek technologie, gedrag en gezondheid. Die wetenschapsgebieden zijn voor de UT vaste waarden, die belangrijk zijn voor de toekomst. Ze horen bij elkaar, versterken elkaar. De UT moet groeien naar een model waarin die drie vaste waarden volledig met elkaar samensmelten, maar wel vanuit het perspectief van een technische universiteit. De wetenschappers moeten dus niet op een van die drie vertrouwde punten blijven zitten, maar bereid zijn daarvan los te komen, samen te werken met de andere punten. Dat proces moet stevig geactiveerd worden, wil je het gewenste duidelijke profiel ontwikkelen. Dus: eerst de strategie en dan de structuur. Niet andersom.’ De bachelorfase -de onderkant- mag wat hen betreft breed worden opgezet, eventueel in combinatie met een instituut als Saxion Hogescholen. Daarboven komt dan een specialistische, excellente graduateschool met daarin de master, het promotietraject en al het onderzoek. ‘In deze fase moet de UT op Europees niveau gaan meedoen.’ Er dient, vinden ze ook, een nieuwe visie te worden ontwikkeld op de masteropleiding en het promotietraject. ‘Je zou al veel winnen door masterstudenten als een soort juniorresearcher te schouwen. Het personeelsbeleid moet er op gericht zijn wetenschappelijk talent aan te trekken en goed perspectief te bieden. Daar ontbreekt het nu aan.’ Ze stellen vast dat de brede bacheloropleidingen voorzien in een regionale behoefte. ‘We hebben een prachtig minorensysteem, dat heel goed past in de driehoek. De gehele
infrastructuur voor de studenten met al zijn high tech voorzieningen moet een unique selling point worden.’ Sterker nog, Coonen en Blank zien een beeld voor zich waarin de UT niet meer werft op disciplines, maar op haar merk. De UT mag zich verder ook best afvragen of de faculteiten in hun huidige vorm moeten blijven bestaan. Misschien zijn er wel slimmere constructies denkbaar ter ondersteuning van het nieuwe profiel, oordelen ze. Dat geldt ook voor de onderzoeksinstituten, zonder dat je hun merk nu meteen overboord hoeft te zetten. ‘Het is, denken we, niet haalbaar om op zes verschillende wetenschapsgebieden tot de Europese top te gaan behoren, maar met een slimme bundeling kan dat wellicht wel.’ Veel verwacht de denktank van het vernieuwde gebouw Langezijds, met zijn uitstraling op wetenschap, bedrijfsleven en regio. Hoe nu verder? ‘Wat ons betreft komt de senaat ieder kwartaal bij elkaar om het draagvlak onder de hoogleraren te vergroten en commitment te realiseren. We merken dat de ontvankelijkheid voor het maken van keuzes ten behoeve van een nieuw profiel groot is. Een discussie in brede lagen van deze instelling zoals het CvB zich voorstelt is prima, maar laten we het tempo er vooral wel inhouden. We denken meer in termen van weken dan in maanden. De materie is zeker niet complex en veel alternatieven zijn er niet.’ ALV. De ALV van Campus Coalitie is woensdag 12 december, van 12.00 tot 14.00 uur in zaal 1300 van de Horsttoren. Voor meer informatie: zie www.cc.utwente.nl.
Hans Kuipers
dies natalis
Inspiratiebronnen voor onderzoek De viering van de 46ste verjaardag van de UT, de dies natalis, stond afgelopen vrijdag in het teken van ‘grote thema’s’. In zijn openingswoord in de Waaier ging rector magnificus Henk Zijm in op de millenniumdoelstellingen van de Verenigde Naties als inspiratiebron voor wetenschappelijk onderzoek. In de daaropvolgende diesrede behandelde hoogleraar Hans Kuipers de energieproblematiek als ‘één van de grootste uitdagingen van de mensheid’. In 2000 ondertekenden de regeringsleiders van 189 landen een document met acht millenniumdoelstellingen gericht op de halvering van de armoede in 2015. Henk Zijm constateerde dat daar ook voor de UT een kans ligt. ‘Juist universiteiten zouden de problemen die ten grondslag liggen aan de Millennium Development Goals niet moeten negeren. Hoe belangrijk wetenschappelijke kwaliteit ook is, er komt toch een moment dat wij niet alleen meer beoordeeld worden op excellentie, maar ook op wat wij willen en kunnen bijdragen aan innovatie en technology transfer, inclusief de oplossing van de Noord-Zuid problemen.’ Zijm wees daarbij bijvoorbeeld op het onderzoek naar membranen in de strijd voor zuiver drinkwater en de labon-a-chip-technieken om virussen op te sporen in het bloed. In zijn diesrede pleitte wetenschappelijk directeur van speerpuntinstituut IMPACT en hoogleraar fundamentele aspecten van de proceskunde Hans Kuipers voor fundamenteel onderzoek als ‘noodzakelijk ingrediënt’ in de aanpak van de energieproblematiek.‘De toekomstige voorziening van de mensheid met energie en delfstoffen vormt een gigantische uitdaging, waarbij multidisciplinaire samenwerking essentieel is om tot echte doorbraken en oplossingen te komen.’De IMPACT-directeur ziet hierbij een belangrijke rol weggelegd voor de 3TU-federatie. ‘De bundeling van de onderzoekscapaciteit op het gebied van sustainable energy vormt een belangrijk winstpunt om deze uitdaging op te pakken en langdurige investering in onderzoek te bevorderen.’ Na de diesrede volgde een kort intermezzo waarbij saxofonist Michael Jamieson drie nummers ten gehore bracht, waarvan de laatste samen met accordeonist Ellen Zijm, de dochter van de rector magnificus. ‘Trotse vader’ Henk Zijm opende vervolgens de zitting van het college voor promoties. Op voordracht van UT-hoogleraar Matthias Wessling kreeg de Israëlische Ora Kedem een eredoctoraat van de UT uitgereikt. Niet alleen haar baanbrekende onderzoek naar de ontzilting van water met behulp van synthetische membranen spreekt tot de verbeelding, ook haar hoge leeftijd (82) - ruim een halve eeuw wetenschap - maakt het eredoctoraat bijzonder. De dies werd afgesloten met de uitreiking van twee nieuwe prijzen: de Professor De Winterprijs en de Overijssel PhD Award. Interview met beide prijswinnaars op pagina 2.
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 6 december 2007
Boekje over Twentse netwerken Tukkers zijn de beste netwerkers in Europa. Uit onderzoek van de Universiteit van Tilburg blijkt dat 89 procent van de Twentse bevolking lid is van een regionaal samenwerkingsverband, variërend van de plaatselijke voetbalclub tot de ondernemingsvereniging. Het Europese gemiddelde ligt op 26 procent. Dat schrijft UT-docent Gert-Jan Hospers (faculteit MB) in zijn nieuwe boekje Echt Twents! Tukkers aan het woord. Hij maakt daarbij echter wel de kanttekening dat die Twentse netwerken niet altijd goed zijn voor
de regionale economie. De Amerikaanse wetenschapper Robert Putman stelt dat netwerken bijdragen aan de regionaal-economische ontwikkeling van een gebied. Volgens Hospers is het echter de vraag of de Twentse economie op de lange termijn gebaat is bij haar hoge netwerkdichtheid. ‘Ondernemersnetwerken lopen het gevaar verstikkend te werken. Wie steeds maar dezelfde mensen treft en verder praat waar men gebleven was, krijgt na verloop van tijd oogkleppen en roest vast.’ Hospers wijst daarbij op
het not-invented-here-syndroom waarbij buitenstaanders met nieuwe ideeën argwanend worden bekeken. ‘Hechte netwerken werken daarom niet altijd. De Twentse ondernemersclubs moeten ervoor waken dat ze niet te veel in hun eigen kringetje blijven ronddraaien. Anders bestaat het gevaar dat de sterke band tussen Twentse ondernemers nota bene de zwakste schakel in de regionale ontwikkeling wordt.’ Naast de Twentse netwerken beschrijft Hospers in Echt Twents! onder andere hoe de textiel naar Twente
kwam en welke vijf redenen er zijn om in Twente te (blijven) wonen. Verder interviews met streekeigen ondernemers en bijdragen van BT-ers (Bekende Tukkers) zoals theoloog Anne van der Meiden en journalist Harry Wonink. Met het boekje wil Hospers laten zien wat Twente in vergelijking met andere regio’s zo bijzonder maakt.
Investeer in het onderwijs! Recent heeft de rector zijn zorg uitgesproken over de dalende kwaliteit van een aantal opleidingen aan de UT. Waar in het verleden altijd zeer goede resultaten bij visitaties werden behaald, is dat nu bij sommige opleidingen afgezakt naar (middel)matig. De zorg van de rector lijkt me zeer terecht, maar ik mis een nadere analyse van mogelijke oorzaken alsmede een aanzet tot een oplossing.
Bent u druk bezig met de organisatie van een fantastisch evenement op de Campus en krijgt u het financiële plaatje (nog) niet helemaal rond? Doe dan een beroep op het Universiteitsfonds. Wij bieden financiële ondersteuning bij de organisatie van wetenschappelijke, culturele en sportieve evenementen.
Als één van de oorzaken moet mijns inziens worden gewezen op de drastische bezuining op het onderwijs. Een voorbeeld: in het verleden werd voor de beleiding van een afstudeeropdracht bij de opleiding (T)BK 80 uur vergoed, namelijk 40 uur voor de eerste begeleider en 20 uur voor de tweede en derde begeleider. Later is dat teruggebracht naar resp. 30, 15, 15. Daarna is de derde begeleider geschrapt en de begeleidingstijd geleidelijk verder teruggebracht naar nu in totaal 25 uur voor eerste begeleider en ‘meelezer’ samen. In totaal is de vergoeding dus tot minder dan éénderde teruggebracht. Om aan dezelfde begeleidingstijd te komen moet een docent nu gemiddeld jaarlijks 15 masteropdrachten begeleiden tegen vroeger 5. Tegen deze achtergrond hoeft het niet te verbazen als er klachten van visitatiecommissies komen over de kwaliteit van het afstudeerwerk.Veel docenten worstelen met dit dilemma en proberen door extra inzet deze situatie nog zoveel mogelijk te compenseren. Maar die mogelijkheden zijn beperkt vanwege de eveneens toegenomen eisen ingezonden op het punt van onderzoeksprestaties, het binnenhalen van projecten, etc. Ook het zoeken naar creatieve oplossingen via ‘afstudeerklasjes’ of het laten werken via voorgeschreven formats heeft zijn beperkingen en draagt zeker ook niet altijd bij aan verhoging van de kwaliteit. Uiteindelijk zullen studenten ook individueel herkenbare resultaten moeten presenteren. Minister Plasterk heeft de bal bij de scholen en universiteiten gelegd als het gaat om de verhoging van de kwaliteit van het onderwijs. Gezien het overheidsbeleid van de afgelopen decennia op het gebied van het hoger onderwijs kunnen daar natuurlijk de nodige kanttekeningen bij worden gezet. Anderzijds zijn de bezuinigingen op het WO niet van een zodanige omvang geweest dat ze noodzakelijkerwijs hebben geleid tot de bovengeschetste reductie van de afstudeerbegeleidingstijd. Er moet dus (veel) geld aan andere zaken dan onderwijs zijn besteed. Een ieder die om zich heenkijkt, kan dat ook waarnemen. Gelukkig hebben we echter ook kunnen vernemen dat het met de financiën van de UT dit jaar weer de positieve kant opgaat. Dat biedt een goed uitgangspunt voor het door de rector gesignaleerde probleem: investeer vanaf nu weer meer in het onderwijs!
Kijk op onze site voor meer informatie: www.utwente.nl/ufonds
Jan Kees Looise, hoogleraar M&B
Echt Twents! Tukkers aan het woord (2007). Gert-Jan Hospers. Uitgeverij Smit van 1876 Hengelo. 64 pagina’s.
ADVERTENTIES
✓GO NO GO
Foto: Arjan Reef
Robert Brouwer (40, rechts) en Benno Knaken (eveneens 40) zijn technici bij de vakgroep TCCB (Thermo-Chemical Conversion of Biomass) van de faculteit TNW en delen sinds 1 september van dit jaar Werkplaats 2 in het Hogedruklab. Benno: ‘We zitten nog maar drie maanden bij elkaar, maar kennen elkaar al langer. Ik werk al zeventien jaar als technicus op de UT, Robert een jaar of vijf.’ Robert: ‘Wat zal ik eens over Benno vertellen?’ Benno: ‘Niet eerlijk zijn, hoor!’ Robert: ‘Hij is een leuke kamergenoot, we kunnen het prima met elkaar vinden.’ Benno: ‘Absoluut waar.’ Robert: ‘We zitten trouwens niet continu in deze werkplaats. Hier achter is een veel grotere ruimte met een draaimachine en een freesmachine en ook zijn we veel op de labzaal. Wij bouwen opstellingen voor aio’s en studenten.’ Benno: ‘We nemen concepten met ze door, wat willen ze precies meten? Dan geven we adviezen over wat mogelijk is. Aan de hand van een schetsje gaan we dan aan de slag. Als het zo uitkomt, helpen de studenten mee, sommigen kunnen aardig sleutelen.’ Robert: ‘Ik begin ’s morgens als eerste, Benno werkt langer door.’ Benno: ‘Zo houden we het lab zo lang mogelijk open.’ Robert: ‘Gewoontes van Benno? Hij is gewoon een hele goeie technicus, hij heeft overal verstand van. Nou ja, oké, hij vloekt nog wel eens als iets niet lukt.’ Benno: ‘Robert is een rustige aardige man. Aparte dingen? Hij zingt alles mee van City FM. En hij speelt gitaar.’ Robert: ‘Ik hou veel van classic rock.’ Benno: ‘Ik ben niet zo muzikaal.’ Robert: ‘Benno doet veel aan z’n huis, hij is aan het verbouwen.’ Benno: ‘Robert en ik weten veel van elkaar, maar we zijn niet te close.’ Robert: ‘We gaan niet privé bij elkaar op de koffie.’ Benno: ‘Op maandagochtend nemen we wel het weekend door, maar meestal proberen we leuke dingen los te peuteren van de studenten.’ Robert: ‘Die vertellen van alles. Het is een leuke groep.’ Benno: ‘Het is lekker werken tussen die jongelui.’
Kamergenoten
Ook in Kamergenoten? Bel of mail met de redactie!
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 6 december 2007
Foto: Arjan Reef
De bladen Breien suf? Helemaal niet, zeggen leden van het Delftse breiclubje Stitch ’n Bitch. Het insteken en doorhalen vinden ze een prima activiteit om samen te doen. Breifanaat Marijke Mulder: ‘Het is creatief en rustgevend.’ Dat breien juist hip is, bewijst de mode wel, betoogt de breister en ze refereert naar de vele truien en shawls in de winkels. ‘Die kun je best zelf maken.’ Wel waarschuwt ze voor het tweede-sokkensyndroom. ‘Sokken zijn vaak favoriet. Dat gaat op vrij korte naalden en de eerste sok gaat heel snel, omdat je benieuwd bent naar het resultaat. Bij de tweede moet je dan echt weer op gang komen.’
Edwin Dertien met op zijn schouder de ‘gasrobot’ in een buis met de doorsnee van een gasleiding.
prototype van vakgroep advanced robotics gepresenteerd
Gasrobot, net een missie naar Mars Om een gaslek op te sporen in de hoofdleiding van een wijk, moet nu nog de hele straat opengelegd worden. Met een speciale ‘gasrobot’ die bij de vakgroep advanced robotics (faculteit EWI) wordt ontwikkeld, is het straks mogelijk om het lek van binnenuit te detecteren. De toepassing van de robot kan nog wel vijf tot tien jaar duren, maar afgelopen week werd op de Precisiebeurs in Veldhoven al een prototype gepresenteerd. Paul de Kuyper
‘De robot moet helemaal autonoom kunnen opereren, want onder de grond is radiocommunicatie onmogelijk’, legt UT-onderzoeker en projectleider Edwin Dertien uit. ‘Het lijkt een beetje op een missie naar Mars. Je laat de robot los en terwijl hij door de leidingen beweegt, heb je geen contact. Als hij na een paar dagen weer uit het buizenstelsel komt, hoop je dat alles goed is gegaan. En dan kun je ook
de gegevens inlezen die hij op een chip heeft opgeslagen.’ De ‘Marsmissie’ begon voor Edwin Dertien in de zomer van 2006. Kiwa Gastec, die de kwaliteit van gaspijpen waarborgt, en netbeheerder Continuon klopten bij de UT aan voor de ontwikkeling van een gasrobot. Samen met het in Oldenzaal gevestigde en door alumnus Dennis Schipper gerunde Demcon is er nu een prototype gebouwd. ‘Wij hebben ons project gericht op de voortbeweging van de robot door de leiding. Zover zijn
we nu, maar de robot kan nog lang niet gebruikt worden. Er zitten bijvoorbeeld nog geen sensoren aan die metingen kunnen verrichten en er moet nog een navigatiesysteem in de robot worden ingebouwd. Al met al duurt het nog zeker vijf tot tien jaar voor hij gebruikt kan worden.’ Nu nog wordt het gasnet bovengronds geïnspecteerd, maar daar kleeft een belangrijk nadeel aan. Dertien: ‘Gas verstrooit heel erg en daardoor kan de meetapparatuur niet nauwkeurig bepalen waar een lek zit.Vaak moet een heel stuk straat worden opgebroken, terwijl je van binnenuit heel precies kan vaststellen waar het lek zich bevindt. Bij een interne inspectie krijg je bovendien een beter beeld van de toestand van de pijpen, of ze in de verdrukking liggen bijvoorbeeld.’ De robot kruipt overigens niet door de leidingen in je keuken en naar je gaskachel, daar is hij te groot voor. Hij kan door buizen met een minimale diameter van vijftig millimeter, de
hoofdleidingen die onder de straat liggen. Dat de robot door gas beweegt, brengt volgens Dertien geen extra gevaren met zich mee. ‘Zolang je zorgt dat je absoluut geen zuurstof meeneemt de leiding in, kan er niets gebeuren.’ Grotere uitdagingen die bij de verdere ontwikkeling van de robot komen kijken, hebben te maken met de betrouwbaarheid van de techniek. ‘Je moet zorgen dat de accu van de robot groot genoeg is om een paar dagen onder de grond te blijven. Nu rijdt hij nog vrij langzaam om zo zuinig mogelijk te doen, maar misschien is over tien jaar de batterijtechnologie wel een heel stuk verder’, aldus Dertien. ‘Verder moet de robot slim genoeg zijn zo dat-ie zichzelf niet klem rijdt. Net als bij een ruimtereis wil je wel dat hij ongedeerd en met allerlei nieuwe informatie terugkeert.’ Meer info en een filmpje: http://www.ce.utwente. nl/e13/pirate
Clichés te over tijdens de Lof der Geneeskunst conferentie van de medische faculteit van de Erasmus Universiteit over het thema zwaarlijvigheid. Diep verankerde oordelen zoals ‘dikke mensen zijn lui’ en ‘dikke mensen zijn gezellig’, kwamen aan bod. Inez de Beaufort, hoogleraar ethiek aan het Erasmus MC: ‘Men denkt al snel: als dikke mensen minder eten en meer sporten, zouden ze niet zo dik zijn. Alleen: als het zo simpel was, zou iedereen er dan niet prachtig slank uitzien?’ De hoogleraar wijst erop hoe moeilijk lijnen is en stelt: ‘Ga eerst zelf eens op dieet tot je op zijn minst vier keer van taart hebt gedroomd. Men verraadt alleen maar de eigen naïviteit, arrogantie of gebrek aan inlevingsvermogen wanneer men zegt: als ik het kan, kan iedereen het.’ De sociëteit Nji-Sri, met veelal leden van Hogeschool Van Hall Larenstein, is verhuisd van Deventer naar Wageningen. De hogeschool is onderdeel van Universiteit Wageningen en dus kunnen studenten van die universiteit zich sinds kort aanmelden bij de nieuwe vereniging. Resource zette een paar handige weetjes op een rij over de Nji-Sri-sociëteitavond, die behalve het vele bier ook een bierestafette kent wanneer zusterverenigingen op bezoek komen. De leden van elke club staan dan aan weerskanten van een lange tafel. Zo snel mogelijk gooien ze achter elkaar hun pilsje achterover. Niets aan eigenlijk, meer studentenverenigingen kennen zo’n wedstrijdje, maar de mannen van Nji-Sri doen het in hun blote billen en de vrouwen in hun bh.
Vijf Utrechtse studenten van verschillende taalopleidingen vertellen in het U-blad over hun ervaring in Lugano, Zuid-Zwitserland, waar zij de Europese master Intercultural Communication volgen. Het Utrechtse vijftal is verbaasd over hun zwijgende studiegenoten. ‘Als wij geen vragen zouden stellen, zou het in de klas een stille boel zijn,’ zegt deelnemer Merel. ‘En dat in een cursus die over communicatie gaat!’
Studenten die verzuimen hun collegegeld tijdig te betalen moeten in Groningen oppassen. Wie twee termijnen achterloopt, wordt afgesloten van elektronische dienstverlening zoals mail. Studenten die hun collegegeld op 1 december nog helemaal niet hebben betaald, schrijft de RUG uit. Volgens een bestuurder moet laksheid voorkomen worden. ‘Daarom zitten we er zo dicht mogelijk op.’ Mocht betaling toch uitblijven, dan zet de universiteit een incassobureau aan het werk. ‘Want,’ zegt RUG-jurist Aart Korten, ‘men moet nog wel betalen voor de maanden dat men ingeschreven stond. En als het niet normaal kan, dan wordt het wat onvriendelijker.’
nieuwe serie studium generale
Cultuurshock en wereldbeeld In een nieuwe serie van Studium Generale gaan studenten in gesprek met rector Henk Zijm over de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de universiteit. De eerste bijeenkomst van de reeks De UT en de Wereld wordt gehouden op woensdag 12 december en zal gaan over cultuurshock: wat doet een ervaring in een ontwikkelingsland met je? Floor de Jong (BIT) en Lieke Asma (PSY) keerden begin dit jaar terug van een studiereis naar India. Onder
de indruk van wat ze hadden gezien, verontwaardigd over de schadelijke invloed van de globalisering op de armste bevolking van het land. Floor, destijds in een interview met dit blad: ‘Ik zou best graag bij een multinational willen werken na m’n studie, maar ik ben me er nu bewust van wat ze aan kunnen richten.’ De twee vertellen aanstaande woensdag over hun ervaringen, net als alumnus Wim de Jong die twee jaar als onderwijskundige in Mozambique werkte. Daarna volgt onder leiding van SG-medewerker Peter Timmerman een
discussie met Henk Zijm en het publiek over het nut van sociale studiereizen en over hoe je je betrokkenheid op de wereld binnen de UT verder kunt vormgeven. De rector kan zich voorstellen dat studenten ontgoocheld terugkeren van een studiereis of stage in een ontwikkelingsland. ‘Toen ik midden jaren tachtig voor het eerst in Noord-Afrika was, was ik daarvan zeer onder de indruk. Dat was echt een cultuurschok. De vraag is: hoe ga je met die ervaring om als je weer thuis bent? Je pikt je leventje weer op, maar je wereldbeeld is wel
veranderd. Ik ben erg benieuwd naar de verhalen van studenten.’ Zijm zou graag zien dat de gesprekken echt ergens toe leiden. ‘Hoe kan je als universiteit behalve je wetenschappelijke ook je maatschappelijke verantwoordelijkheid waarmaken? Dat is iets waar we het tijdens de discussie over kunnen hebben.’ De UT en de wereld. Woensdag 12 december, 16.00-18.00 uur. Audiozaal Vrijhof. De volgende bijeenkomsten staan gepland voor 21 februari en 3 april. Zie www.utwente.nl/sg
www.foksuk.nl
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 6 december 2007
portret van drie minibrouwerijtjes
Bier van een hoog huiskamergehalte Dat studenten fanatieke bierdrinkers zijn, is geen nieuws. Maar dat ze ook veelvuldig hun eigen bier brouwen, dat mag in de krant. De hobbybrouwers maken het gele goud niet om geld te besparen - een pilsje van eigen makelij is duurder dan bij de supermarkt - maar puur voor het plezier. Zeg maar rustig: genot. UT-nieuws maakte een rondje langs drie minibrouwerijtjes en kreeg wat proefbiertjes voorgeschoteld. Erg lekker, maar het officiële oordeel laten we aan de ervaringsdeskundigen over. Tekst en foto’s: Frans van der Veeken
Vijftig liter na tentamenperiode Het Bentrotsch Brouw Genootschap is een vierkoppige brouwcommissie die haar oorsprong kent in een studentenhuis aan de Bentrotstraat. ‘Eind 2004 kreeg een bewoner een zelfbrouwpakket
BRAK
Liefde & passie BRAK staat voor de Brouwridders der AragoKelder, is in 1996 opgericht als officiële commissie van studievereniging Arago en is daarmee het langst bestaande bierbrouworgaan van de UT. Rik Willemse: ‘We zijn geen doorsneecommissie maar een hechte vriendengroep. TN’ers die lid willen worden moeten echt goed binnen de groep vallen.’ De tienkoppige commissie komt elke maand samen bij een van de leden thuis. ‘Dan gaan we een dag lang brouwen en daarna bottelen. Het nagisten op de fles duurt enkele maanden.’ De studenten brouwen vijfendertig liter per keer, waarvan het grootste deel in de Tombe, de borrelkelder in Hogekamp, wordt verkocht. ‘De rest drinken we zelf op, we zijn echte liefhebbers.’ De Brouwridders heeft al ruim honderd soorten bier geproduceerd, maar af en toe probeert de commissie een recept te herhalen. ‘Dat blijkt erg lastig. Als fanatieke TN’ers schrijven we heel precies in een logboek op hoe we te werk zijn gegaan, maar toch smaakt iedere lichting weer net iets anders.’ De natuurkunde-studenten behaalden eens de derde plaats op het NK amateur bierbrouwen, dus ze kunnen er wel wat van. Maar toch gaat het ook wel eens minder goed.
‘Ongeveer één op de tien brouwsels mislukt en moeten we weggooien.’ Vooral het bereiken van de juist hoeveelheid koolzuur bleek in het begin een struikelblok. ‘Als je te veel suiker toevoegt gaat het bier te veel gisten en knalt het bij opening van de fles letterlijk tegen het plafond,’ vertelt Willemse. Naar aanleiding van een artikel over de BRAK in gratis ochtendblad Spits belandde een afvaardiging van de brouwcommissie enkele weken terug in de studio van de RTL tv-show Jensen. Willemse: ‘We zouden daar vertellen over het bierbrouwen onder studenten, we hadden ons prima voorbereid. De apparatuur stond klaar en we hadden zelfs een speciaal biertje vernoemd naar Robert, de presentator.’ Echter, toen de heren in de schmink zaten, volgde een flinke tegenvaller. ‘De regisseur kwam vertellen dat het programma was
gewijzigd en dat we niet in de uitzending zouden komen. Daar zijn we nog steeds behoorlijk pissig over.’ Liefde, passie en ervaring zijn de toverwoorden voor de natuurkundige brouwers. Hun motto is duidelijk. ‘Men drinkt gemakkelijk te veel, edoch genoeg drinkt men nooit.’
Bentrotsch
dat we met veel plezier en succes hebben gebruikt. Na een paar van dit soort pakketten kregen we de smaak goed te pakken en hebben we een installatietje gemaakt,’ vertelt Vincent Schut. Sindsdien brouwt het clubje na afloop van elke tentamenperiode vijftig liter bier. ‘Puur voor eigen gebruik, als aanvulling op onze normale biervoorraad in huis.’ Eén keer per jaar pakken de heren goed uit en wordt een Bentrotfest gegeven. ‘Dat is een parodie op het Oktoberfest, inclusief gigantische hoeveelheden vlees, grote pullen en afgelopen jaar zelfs vrouwen in traditionele kleding.’ Als het goed los gaat, drinken de bewoners en oud-bewoners tijdens deze avond maarliefst tweehonderd liter bier, waarvan een groot deel zelf gebrou-
wen. Het BBG is over het algemeen erg tevreden met de kwaliteit van zijn bier. ‘We zijn natuurlijk niet objectief, maar ik hoor altijd van iedereen dat ze onze brouwsels erg lekker vinden.’ Niet dat er nooit een lichting mislukt. ‘Soms gaat er wel wat mis tijdens de bereiding, en moeten we helaas liters bier weg gooien,’ vertelt Schut. Het idee dat zelf bier brouwen financieel erg gunstig is, wordt hardnekkig tegengesproken. Schut: ‘Los van de tientallen manuren die we in het proces steken kost een flesje zo’n 75 cent, dat is altijd nog ruim twee keer zo veel als een biertje uit de supermarkt.’ De recepten halen de heren van internet. ‘Er zijn ontzettend veel websites over dit onderwerp te vinden, en daarnaast proberen we zelf wat te variëren.’ De hobbyisten wilden afgelopen jaar hun liefhebberij ook graag delen met hun vaders en organiseerden een speciaal pa’s-weekend. ‘Op vrijdag gingen we eerst rally rijden en daarna bier drinken. Op zaterdag stond een dagje bierbrouwen op het programma. In brakke toestand, net zoals we dat zelf altijd doen.’
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 6 december 2007
Foto's: Frans van der Veeken
Hoogstandjes in de sport In de Waaier werd vorige week donderdag het symposium Run for Records gehouden, dat ging over werktuigbouwkundige aspecten in de sportwereld. Op uitnodiging van studievereniging Isaac Newton vertelden deskundigen uit het bedrijfsleven en kennisinstellingen over de nieuwste technische hoogstandjes in de sportwereld. Spreker Romolo Liebchen van Audi Sport kwam geheel in stijl en parkeerde zijn blitse R8 pal voor de deur.
De Vrije Konijnenvogels
‘Het gaat ons om het proces’ De brouwcommissie van dispuut Vrije Konijnen Vogels heeft een studentenflat op de Campuslaan als vaste locatie, en bestaat sinds 2004. ‘Op initiatief van één van ons zijn we toen gestart met een zelfbrouwpakket, maar al snel stapten we over op het echte werk.’ Jammergenoeg bleek het eerste brouwsel zonder standaardpakket niet normaal te drinken. ‘Je moest het spul snel achterover slaan, dan ging het wel. Het brouwsel was namelijk aangebrand, maar daardoor zat er wel maarliefst tien procent alcohol in,’ lacht brouwer Jasper Boeijen. De Vogels zijn erg vrij, en dat komt terug in hun brouwpraktijken. ‘We houden van improviseren met recepten, de notulen van het brouwen zijn dan ook niet echt secuur.’ De ambitie om twee keer een zelfde biertje te brouwen hebben de studenten dan ook laten vallen. ‘We hebben ontdekt dat het simpele feit dat er een raam open staat (of niet) al een heel verschil kan maken.’ Voor de Vrije jongens telt vooral de gezelligheid, dat is wel duide-
lijk. Boeijen: ‘Het is leuk om zelf je bier te kunnen maken, maar het gaat ons vooral om het proces. We hebben het altijd ontzettend naar ons zin tijdens het brouwen, al is het maar vanwege onze belangrijkste regel dat we tijdens het brouwen minstens een biertje per uur moeten drinken.’ Boeijen en zijn commissiegenoten brouwen iedere maand vijftig liter, maar af en toe pakken ze grootser uit. ‘Tijdens ons Oktoberfest vorig jaar braken wed ons record met een productie van tweehonderd liter. Dat was echt een geweldig spektakel.’ De campusbrouwers bottelen hun bier standaard in beugelflesjes. ‘Dat is veel praktischer dan in pijpjes, omdat je daar met een speciaal apparaat de
kroonkurk op moet zetten.’ Tegenwoordig zetten de heren ook een groot deel van hun voorraad op fust. ‘Dit is nog best lastig, want je moet veel minder suiker toevoegen dan in het flessenbier, omdat het bier anders je fust uitspuit.’ De VKV’s hebben in het verleden geprobeerd een wedstrijd met BRAK te houden, maar dat ging niet door. ‘Zij wilden allerlei ingewikkelde regels hanteren en daar hadden wij geen zin in, wij wilden puur een simpele smaaktest.’ Toch overwegen de brouwers nog steeds af en toe eens een biertje in te zenden voor een competitie. ‘Het probleem is alleen dat wanneer we door hebben dat een lichting echt goed is, het alweer op is voor we er erg in hebben.’
Een aandachtstrekker pur sang, zo’n vernuftige, flitsende sportauto. De eigenaar – ‘it’s not really mine’ – Romolo Liebchen sprak in de collegezaal over het ontwerpwerk van Audi’s raceauto’s. ‘Het begint heel simpel met een blanco schetspapier en een potloodje,’ begint Liebchen. ‘En je vertrouwt je ideeën toe aan het papier.’ Vele schetsen later bouwen de ontwerpers een eerste prototype, dat bloot wordt gesteld aan allerlei testen. Kenmerkend voor Audi Sport is de voortdurende dialoog tussen de verschillende bouwploegen die betrokken zijn bij het maken van een racer. ‘You may have the techniques and the money, but if there is no dialog you will not succeed.’ De Duitser Liebchen studeerde werktuigbouwkunde in München en specialiseerde zich in Fahrzeugtechnik. Na zijn afstuderen begon hij in 1989 als ontwerper voor raceautocomponenten bij Audi waar hij zich later opwerkte tot hoofd van de sportauto ontwerpafdeling. Na zijn lezing is het buiten tijdens de pauze dringen geblazen rond Liebchen’s sportwagen. Er is geen meisje te bekennen. Is het dan toch de ultieme jongensdroom, zo’n racer? Ja, zeggen Mark Veldhuis en studiegenoot Sander Weitkamp. Sprakeloos zijn ze. De twee werktuigbouwkundestudenten vergapen zich aan het rode exemplaar.Veldhuis: ‘Dit is echt groots! Weet je dat de motor achterin zit
Else Kooi Prijs Wico Hopman heeft de Else Kooi Prijs 2007 gewonnen voor zijn excellente promotieonderzoek op het gebied van optische resonatoren. Hopman promoveerde in het voorjaar cum laude bij de vakgroep Integrated Optical Microsystems (IOMS), onderdeel van Mesa+. De Else Kooi prijs, bestaande uit een kunstwerk en 5000 euro, is bestemd voor studenten, promovendi en jonge onderzoekers die zich bezighouden met toegepast halfgeleideronderzoek en chip-ontwerp. Hopman leverde met zijn onderzoek een belangrijke bijdrage aan het nieuwe gebied ‘nanophotonics’: het manipuleren van licht op nanoschaal, voor onder meer ultrasnelle datacommunicatie. Hij ontwikkelde hiervoor een uiterst compacte en snelle mechanisch-optische schakelaar. Een publicatie over zijn onderzoek staat in Optics Express. Hopman is nu werkzaam bij Sensata Technologies Holland in Almelo.
en de kofferbak voorin?’ De ontwerper showt het. Onder de achterklep doemt de tot in de finesse afgewerkte designmotor op. ‘Een streling voor het oog,’ vindt Weitkamp. ‘Ik denk dat elke jongen hiervan droomt.’ Niet alleen de ogen, ook de oren kunnen hun plezier niet op wanneer de Audiman de auto start. ‘Hij snort
nog wel aardig,’ zegt Veldhuis. ‘Als hij gas geeft hoor je toch een diep ronkend geluid. Dat had ik niet verwacht.’ De auto en het college geven de nieuwsgierigen een kijkje in de keuken van Audi. Veldhuis: ‘Ik ben een échte autosportfanaat en lees veel over innovatieve ontwikkelingen in de racewereld. Door de lezing weet ik nu ook hoe ze zo’n ontwerpproces van a tot z aanpakken.’ Weitkamp: ‘Onbegrijpelijk hoe specifiek de analyses zijn. Uit een rondetijd kunnen ze al ontzettend veel data aflezen, zoals het vermogen van zo’n auto.’ Iets voor jullie, zo’n baan? ‘Nou, dat zou écht tof zijn! De autosport is toch wel het ultieme stukje werktuigbouwkunde.’ Sandra Pool
Spreker Romolo Liebchen bij zijn Audi R8. Eromheen vergapen werktuigbouwkundestudenten zich aan de rode sportwagen.
Prima samenhang Medeorganisator Marc van Gerrevink van Isaac Newton over het symposium: ‘We hebben lovende kritieken gehad. De verhalen vond men goed, met een prima onderlinge samenhang. De Audi sprak inderdaad tot de verbeelding. Het is de straatvariant van de raceauto. De kofferbak is écht klein. Toen Romolo Liebchen wegging, kon er nét een weekendtas in. Zijn laptop moest achter de bestuurdersstoel.’ Opvallend vond Van Gerrevink verder het testen van kunstgras waarover Martin Olde Weghuis van TenCate Thiolon sprak. ‘Spelers maken net zo lang slidings totdat een bloedende wond ontstaat. Dat letsel onderzoeken ze ook. Heel pijnlijk, lijkt me.’ De lezing over de superfiets van baanwielrenner Theo Bos, de Kimera, verteld door Mark Dorlandt, viel ook in de smaak. ‘Weet je dat zo’n fiets een half miljoen euro kost en dat-ie helemaal afgestemd is op Theo Bos? Nu willen ze exemplaren gaan maken die wél verstelbaar zijn, anders wordt het zo kostbaar.’
Ambassadeurs gezocht Een keer iets heel anders doen tijdens de zomervakantie? Schrijf je dan in voor het ambassadeursprogramma van de internationale studentenorganisatie AIESEC. Deelnemers aan dit programma krijgen de kans zich in het buitenland persoonlijk en professioneel te ontwikkelen én een steentje bij te dragen aan de maatschappij door mee te werken aan een humanitair project. Het buitenlandse avontuur is bedoeld voor eerste- en tweedejaars universitaire studenten en duurt zes tot acht weken. Na de selectierondes begin volgend jaar volgt een intensieve voorbereiding en vertrekken de deelnemers in de zomer van 2008 naar het land van bestemming.Tijdens de reis leren ze leeftijdsgenootjes uit een totaal andere cultuur kennen. Ook werken ze samen aan sociale activiteiten. Studenten die het buitenlandse avontuur zien zitten, kunnen zich tot 25 januari inschrijven via www.ambassadeursprogramma.nl.
SUPERMARKT. Supermarkt Coop sluit een week lang -van zaterdag 8 tot en met zaterdag 15 december- haar deuren wegens haar verhuizing naar de begane grond van gebouw Sky aan de Boulevard. Vanaf maandag 17 december is het dan weer mogelijk om daar boodschappen te doen. De campussupermarkt gaat er in het nieuwe pand flink in de ruimte op vooruit, van 400 m2 naar 600 m2. Daardoor is er straks plek voor een verse broodafdeling en meer kant-en-klare diepvriesmaaltijden. Op 7 januari wordt de winkel feestelijk geopend. De giromaat aan de zijkant van Coop is vanaf 10 december buiten gebruik en zal ook een nieuwe plek krijgen. Het is nog niet bekend wanneer en waar de giromaat weer in werking is.
ut Nieuws weekb
/9 donderdag 6 decemb
edwin ter wijlen, stagiair bij waterbouwer van oord in dubai
‘De ambitie spat ervan af ’ Edwin ter Wijlen (23), student werktuigbouwkunde, loopt sinds eind september stage bij de technische afdeling van waterbouwer Van Oord in Dubai. Die afdeling is verantwoordelijk voor het onderhoud van de schepen, die non-stop in de Perzische Golf varen om de befaamde Palmeilanden voor de kustlijn van Dubai op te spuiten. ‘Het is hier hard werken en lekker zweten.’
H
et is dinsdagmorgen half tien en voor Dubainese begrippen nog redelijk koel. Een graad of dertig geeft de thermometer van de taxi aan, die naar de Jebel Ali Free Zone van Dubai rijdt, waar het kantoor van Van Oord zich bevindt. Deze zone is een industriegebied, dat zwaar beveiligd wordt. Iedereen die door de hekken het terrein oprijdt, moet zich identificeren en melden wat hij of zij komt doen. De security check verloopt zonder problemen. Van Oord heeft het bezoek keurig aangemeld. De Hollandse waterbouwer is met z’n 2000 werknemers een begrip in de Verenigde Arabische Emiraten. Het projectkantoor in Jebel Ali is eenvoudig en lijkt op een grote zeecontainer. Het merendeel van de medewerkers werkt dan ook buiten de deuren van dit pand, in the field. Zoals Edwin. Hij maakt dagelijks de rit van Dubai naar het naastgelegen emiraat Ajman. Daar ligt
momenteel de sleephopperzuiger Volvox Iberia in het dok, voor onderhoudswerkzaamheden die zo’n drieënhalve week gaan duren. Vandaag is de stagiair een dagje op kantoor. ‘Bij de dokwerkzaamheden verleen ik assistentie aan de manager van het technical department’, vertelt de stagiair. ‘Het gaat om de logistiek: onderdelen die van yard a naar yard b moeten, containers checken, contacten onderhouden met het hoofdkantoor, het checken van offertes en vooral heel veel controleren.’ Edwin legt uit dat veel arbeiders op de scheepswerf afkomstig zijn uit Azië. ‘Indiërs en Pakistani hebben een andere werkcultuur, daarom moet je bepaalde zaken goed afstemmen en extra controleren.’ Vorig jaar was er een presentatie over Van Oord in de Bastille, Edwin raakte toen enthousiast over de waterbouwer en haar enorme projecten in de wereld. Hij besloot een brief te sturen waarin hij aangaf graag stage
Edwin ter Wijlen voor het kantoor van Van Oord in Dubai.
te willen lopen. ‘Zo ging het balletje rollen. In mei kreeg ik te horen dat ik naar Dubai kon en sinds 24 september ben ik hier.’ Wel was er een verplicht voorbereidingstraject. Wel zo handig, vond Edwin. ‘Want ik kwam hier tijdens de Ramadan. Het is goed om te weten dat je dan beter niet en public een kauwgumpje in je mond kan stoppen. Met een flesje water op straat lopen kan ook niet.’ Want hoe modern, luxe en internationaal Dubai dan ook mag zijn, het blijft een islamitisch land waar bepaalde regels gelden. De dokking van sleephopperzuigers is een flinke klus. Reparatie en onderhoud moeten zo snel mogelijk gebeuren, schepen die stil komen te liggen kosten veel geld. Van Oord werkt nu aan het megaproject Palm Deira, een immens kunstmatig eiland. Het zuidelijker gelegen Palm Jumeirah is al bijna klaar en valt in het niet bij dit project. Voor Palm Deira is 1,2 miljard kuub zeezand nodig. De sleephopperzuigers zuigen dit zand van de zeebodem op en spuiten het vervolgens op de kunstmatige eilanden. Dat proces heet ook wel rainbowen. Van Oord laat het eiland dus letterlijk uit zee verrijzen, in opdracht van de Dubaise staatsprojectontwikkelaar Nakheel. Net zoals The World, het project dat een verzameling is van driehonderd kunstmatig aangelegde eilandjes in de vorm van de wereldkaart. Vandaar
de naam dus. De eilandjes worden afzonderlijk verkocht aan particulieren en bedrijven, die er luxueuze villa’s en hotels op bouwen. Een aantal Ierse investeerders wil zelfs op één van die eilandjes het landschap van Ierland nabouwen. Compleet met kliffen en groene heuvels. Werk genoeg dus voor het Nederlandse bedrijf in de Perzische Golf. Terug naar de scheepswerf van Edwin. Hij vertelt dat een schip ‘in dok’ achter een sluis komt te staan, op blokken. ‘Ik werk dus veel buiten. Nee, met deze temperaturen heb ik daar geen moeite mee. We zitten direct aan zee, er is dus altijd wel wind. Natuurlijk is het hard werken en veel zweten. Maar ik vind dat wel lekker.’ Van Oord zorgt goed voor hem, zegt hij. ‘Ik deel met een collega een appartement. Dat is allemaal voor mij geregeld. Elke avond ga ik uit eten, dat is hier helemaal niet duur. Bovendien maak ik lange dagen, dan heb je geen zin om daarna nog eens te koken.’ Zijn werktijden zijn van ’s ochtends 7.00 uur tot ’s avonds 7.00 uur. ‘Dat is niet echt Hollands, maar de werkcultuur is hier nou eenmaal anders en Van Oord past zich simpelweg aan.’ Edwin krijgt een stagevergoeding, food allowance en een huurauto. ‘Die heb je hier wel nodig, er is nog geen openbaar vervoer. Bovendien is het een dik uur rijden naar Ajman, waar het schip in het dok ligt.’ Genieten, dat doet de UTstudent volop. De weekenden voelen bijna als vakantie. ‘Laatst ben ik nog met twee collega’s wezen kamperen in de bergen bij Oman.’ Het meest opmerkelijke aan Dubai vindt hij wel de snelheid waarmee alles gebeurt in dit emiraat. ‘Als ik over een paar jaar terugkom, zal ik waarschijnlijk weinig herkennen. Mensen die hier komen, hebben dan ook een enorme drive. De ambitie spat er van af. Het is de combinatie van het harde werken en het luxe leven dat je hier kunt leiden. Om daar tijdelijk iets van mee te kunnen pikken, is heel bijzonder.’ Op 26 december zit zijn stage erop. Edwin vliegt dan nog niet terug naar Nederland, maar gaat rondreizen door Zuid-Korea, Thailand, Laos en Vietnam. Daarna wacht het afstuderen. Of dat ook op een spannende, exotische bestemming gaat gebeuren weet hij nog niet. ‘Misschien wordt het wel gewoon bij een bedrijf in Nederland.’
De Dubai Creek loopt dwars door Dubai en vormt het oude handelscentrum tu
Duba luxe ze
Dubai is in, al een tijdje. Oud-UT-stu boterham, anderen lopen er stage of Nieuws verbleef er medio november ee views en reportages. Op deze pagina’s e eniging Stress en een verhaal over de s werkt bij een bekende waterbouwer. In verschijnt) het relaas van een expatgezi vriendin de tijd van zijn leven heeft.
Tekst en foto’s: Dubai is het bekendste van de zeven sjeikdommen (emiraten) aan de zuidelijke oever van de Perzische Golf. De zeven verenigden zich, na de onafhankelijkheid van de Britten in 1971, tot een federatie: de Verenigde Arabische Emiraten. Het zijn behalve Dubai, Abu Dhabi, Sharjah, Ajman, Umm Al Qaywayn, Ras al-Khaimah en Fujairah. Het land grenst aan Saoedi-Arabië en Oman en de Perzische Golf en is vooral bekend om zijn olierijkdom. Met oliegeld en geleende miljoenen bracht sjeik Rashid bin Saeed al Maktoum Dubai vanaf 1971 in een economische supergroei. Sinds 2006 regeert zijn zoon Mohammed over het emiraat. Met de economische groei begon ook de trek van gastarbeiders uit zuidelijk-Azië, internationale bedrijven vestigden zich er. En daarmee de westerse expats. De oorspronkelijke Arabische bewoners maken nog maar tien tot vijftien procent van de bevolking uit. De meeste expats zijn Brits, er werken zo’n vierduizend Nederlanders in Dubai. Waterbouwer Van Oord heeft
blad van de Universiteit Twente
ber 2007
studievereniging stress op studiereis
‘Wat is dit gaaf zeg’ Zondag 18 november: met maar liefst tien uur vertraging komen ze op Dubai International Airport aan, de 25 studenten van studievereniging Stress. Tijdens hun studiereis Explorasian verkennen ze een week lang het luxe, decadente Dubai en vliegen dan door naar Mumbai in India.
E
ussen India en Afrika.
ai, een eepbel
udenten verdienen er een goedbelegde maken er een studieobject van. UTen paar dagen en maakte er vier intereen blik op de studiereis van studieverstudent die in het kader van zijn studie n het Alumni Magazine (dat binnenkort in en een ‘verse’ alumnus, die met zijn
: Maaike Platvoet de meeste Nederlanders in dienst. Hoewel Dubai als dé internationale hoofdstad van het luxe leven bekend staat, vrezen steeds meer mensen een omslag in de economie. Langzaamaan beginnen de eerste scheurtjes te ontstaan in het gouden plaatje. Met een inflatie van bijna 13% in 2005, 9,3% in 2006 en een verwachte inflatie van rond de 8,9% dit jaar, kunnen de expats minder besteden. Maar dan nog hebben ze niet te klagen, althans de werknemers die uitbetaald krijgen in euro’s. Maar Europeanen die hun salaris in dirhams – de nationale munteenheid verdienen, komen minder goed weg. Door de dure euro worden de luxe westerse producten steeds prijziger. Dubai staat op de 34e plaats van de meeste dure steden in de wereld, in 2005 was dat nog op de 73e plek. Ter vergelijking, Amsterdam staat op plek 25. (bronnen: Intermediar, National Geographic, Nederlandse Vereniging voor Dubai en Noordelijke Emiraten)
en dag na aankomst is niets meer te merken van de slopende vliegreis. Fris gewassen en strak in het pak schuiven ze rond het middaguur aan voor een speciaal georganiseerde lunch in The Emirates Academy, de hogere hotelschool van Dubai. De UT-studenten worden als proefkonijn gebruikt; ze krijgen door de koks- en hotelmanagers-in-opleiding een driegangendiner voorgeschoteld. Gratis en voor niets. Ook de begeleidende docenten Sirp de Boer en Jacques Troch laten zich het maal goed smaken. Het is prettig vertoeven in de dinerzaal, de airco doet zijn werk. Hoewel de winter ook in Dubai is begonnen, stijgt de temperatuur nog gemakkelijk tot ruim boven de dertig graden. De vochtigheidsgraad van de lucht is hoog. Het is even wennen voor de studenten in pak. Na de lunch staat het eerste echte bedrijfsbezoek in de Verenigde Arabische Emiraten op het programma. Een dame van de Jumeirah Group, de overkoepelende organisatie die verschillende super-deluxe hotels in Dubai exploiteert, houdt een presentatie over corporate social responsibility.Vooral de zin ‘dreams can be built on sand’ blijft hangen. Net als de mededeling dat Jumeirah het komende jaar op zoek is naar duizenden nieuwe werknemers, vooral hoogopgeleid. In Dubai lijkt niets onmogelijk. Om daadwerkelijk iets van het succes van de Jumeirah Group te proeven, krijgen de studenten een rondleiding in het Madinat Al Qasr (het paleis) hotel, dat vijf sterren stelt. De studenten flitsen er met hun digitale camera’s lustig op los. ‘Wat is dit gaaf zeg’, verzucht één van hen. ‘Wat moet dit wel niet kosten?’, vraagt een ander zich af. Eenmaal in de hal van het hotel klinken de ‘ooh’s’ en ‘aah’s’, vooral bij het zien van de enorme kroonluchter van Swarovskikristal. Dan verklapt de Nederlandse Saskia Polhout, housekeeping manager in Al Qasr, en passant dat niemand minder dan Paul Verhoeven momenteel op de gastenlijst staat. ‘En vorige week hadden we mevrouw Bush op bezoek.’ In de standard rooms waar de studenten nog even mogen rondsnuffelen - ‘best
klein eigenlijk voor 750 euro’ – beantwoordt de housekeeping manager allerlei vragen. Over hoe ze in Dubai terecht is gekomen (gewoon solliciteren), of ze wel eens een burka draagt (nee), hoeveel uur ze moet werken (tien uur per dag), wat het mooiste winkelcentrum is van Dubai (The Emirates Mall) en, niet onbelangrijk, waar de studenten goed kunnen stappen (er zijn heel veel leuke strandclubs). Op het terras van het hotel is er eindelijk tijd voor een biertje. De andere gasten, sommigen al in galaoutfit
al eerder in Dubai, voor een vakantie in 1998. ‘Ik herinner mij niet veel meer, maar sindsdien is Dubai dan ook ontzettend veranderd. Wat is hier gebouwd zeg!’ Renate Westrik geniet van een witte wijn. Ze vertelt dat ze voor deze drieweekse studiereis 1250 euro heeft moeten neertellen en daarnaast nog eens 100 uur ‘contractonderzoek’ moet doen. ‘Dat betekent dat we allerlei opdrachten moeten doen voor verschillende bedrijven. Op die manier verdienen we geld om de studiereis te bekostigen.’ Over waarom ze zoveel geld, tijd en energie steekt in deze reis: ‘Het is gewoon een ontzettend gave manier om iets te kunnen zien van andere cultuur.’ De drank is duur in Al Qasr. Een biertje kost zo’n 6 euro. Kan net uit, volgens de organisatie. Lukas de Sonnaville,
Dubai. Zaterdag 24 november vliegt de groep naar India. Twee weken later, reiscoördinator Freek van Eijndhoven geeft vanuit Mumbai via de telefoon een update over het verloop van de Explorasianstudiereis. ‘We zijn nu in ons hotel een beetje aan het relaxen. De twee geplande bedrijfsbezoeken voor vandaag zijn op het laatste moment afgebeld, dat was wel balen. Daarvoor in de plaats hebben we maar een cultureel uitstapje gedaan.Veel mensen zijn nu ziek, waaronder ikzelf. Ja, maagklachten en diarree, dat liedje. We hebben wel van die diarreeremmers – goed spul overigens – maar je voelt je behoorlijk beroerd. Gisteren kon ik helemaal niets, ik heb de hele dag op bed gelegen. Later weer iets proberen te
De deelnemers aan studiereis Explorasian poseren voor Al Qasr, een vijfsterrenhotel in Dubai.
voor het diner, kijken ietwat vreemd op bij de komst van zo’n kudde jongeren uit Twente. Het uitzicht vanaf dit terras is prachtig. De Burj al Arab, het meest luxueuze zevensterren-hotel ter wereld, schittert op de achtergrond. Daar wil iedereen zich graag mee laten vereeuwigen. Onder de deelnemers aan de studiereis is ook Leonie Lammers aanwezig. Zij werd in 2005 Miss Overijssel en in 2006 derde bij de Miss Nederland verkiezingen. Nippend van haar cocktail: ‘Ja hoor, het gaat goed met mijn studie. Modellenwerk doe ik nog steeds, dat valt wel goed te combineren. Hollands Next Top Model? Nee, dat is niets voor mij. Die meisjes zijn zó mager.’ Leonie was
Arnoud van Helden en Coen Visser melden dan ook aan de groep dat alles wat boven de 6 euro uit komt voor eigen rekening is. En hoewel het bier bij deze temperatuur goed smaakt, laten de meesten het dan ook maar bij eentje. ‘Dames en heren, we gaan!’, roept Arnoud van Helden, waarna de groep zich in het gehuurde busje voor de ingang van het hotel wurmt. Op weg naar het grootste shopping centre van Dubai, the Emeritas Mall. De rest van de week staat er voor de studenten nog veel op het programma: Dubai University, Royal Haskoning, Wild Wadi Waterpark, een jeepsafari, kamelen rijden, een barbecue en skiën in Ski
eten, maar dat ging niet echt goed. Op 7 december eindigt de studiereis. Sommigen van ons vliegen dan terug naar huis, maar de meesten plakken er nog een paar weken aan vast. Ik zelf ga naar het noorden, naar Delhi. En een bezoek aan de Taj Mahal staat ook nog op het programma. India is heel anders dan Dubai. Die luxe zoals in Dubai, zien we hier niet. In Dubai heb je geen bedelaars of kinderen die op straat slapen. Iemand bij een bedrijfsbezoek aan Siemens noemde Dubai een ‘bubble’, een zeepbel van luxe. Die enorme economische groei kan niet eeuwig goed blijven gaan en dan spat de zeepbel uit elkaar. Ja, dat geloof ik ook.’
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
10
Thursday 29 December 2007
THREE CROSSINGS: DESIGNED FOR CYCLIST
It takes time to get used to new crossings Since last week, cyclists on campus have three new right-of-way crossings. Motorists still need to get used to the new situation on the Drienerlolaan, Boerderijweg (near the Faculty Club) and the Zul (near the Citadel building.) According to the terrain manager of the Facility Department, André de Brouwer, the cyclist crossings are meant to offer safe route for cyclists and other inhabitants of the campus. ‘Safety comes first,’ says de Brouwer. ‘In consultation with the municipality of Enschede, campus policeman Laurens Goossen and the executing company have decided to make three crossings where bicycles have the right-of-way. The functionality of these crossings needs to be made clear, according to the road traffic act. The extended red cycling lanes, which have yield signs alongside, should speak for themselves.’ Still, motorists need some time to get used to the new situation. Maarten Vrijland, pensioned university professor at the UT, drove on campus last week. ‘I really wasn’t driving that fast, but I got quite a scare when a
student cycling at full speed crossed the road without braking or looking around. I had to do an emergency stop.’ That was at the crossing near the Faculty Club on the Boerderijweg. ‘I had seen the yield signs and was paying attention, but I just couldn’t really see if someone was coming because of all the trees and bushes. The students usually cycle pretty fast and often cycle around campus without proper lights. And they don’t have full view of the oncoming traffic either. A badly lit cyclist crossing with a right-of-way that comes from a wooded path is dangerous. At the Drienerlolaan crossing, the lighting is sufficient, but not at the other spot.’
Writers wanted
According to de Brouwer there is nothing wrong with the lighting on campus. ‘We make sure the lights are in working order and the lighting company that is responsible for maintenance regularly sends people round to check lights and to control situations. During the winter months, we plan to take a closer look at the lighting plan. We will look at how to make the lighting situation better due to all the new buildings and
construction areas. We will make a distinction between main routes and short-cuts. During maintenance on campus, we place enough warning signs, but students don’t really bother to adhere to their message. They speed by and nearly knock you over. We have three red paved cyclist crossings that extend to the road crossing with obvious yield signs. We can’t do anything more.’ Trans. Henriëtte van Dorp Photos: Gijs van Ouwerkerk
Showing his moves, Vietnamese student So van Pham (left) learns to break dance from teacher Christiaan Versteegh, a member of the dance club Break Even.
The UT-Nieuws is currently seeking writers to contribute to the English page. No experience necessary, but nearnative proficiency in written English is a must. Contact Robbin Engels, email:
[email protected].
in germany
Christmas markets In the streets of Europe during this time of year, you can find Christmas decorations and good spirits all around-the holiday season has arrived. In the city center of Enschede, you will find a Christmas market on the Van Heek Plein that will be open on December 16 and 23. For eager shoppers wanting to buy just the right gift, the local shops are also open on these two Sundays.
Not only is the Christmas market in Osnabrück famous, so is the Christmas market in Münster. In the historic city center of Münster at the Weihnachstmärkte (street market), you will find at least five different Christmas markets within a five-minute walking distance from each other with over 250 stalls that look like tiny huts forming a small village.
Our neighboring country of Germany is famous for its historic Christmas markets, and in the evening as darkness falls, the city centers are bathed in the glow of twinkling lights. Every year busloads full of tourist travel over the border to the cities of Osnabrück and Münster to discover hundreds of outdoor stalls where vendors sell products mostly made by hand. The aroma of roasted almonds fills the air. You can drink a cup of steaming Glühwein (warm mulled wine) or savor a gingerbread cookie as you stroll along the festively decorated stalls nestled below old churches.
The Christmas markets in Osnabrück and Münster are open on November 26 to December 23, opening times are from 12 - 9pm.
In 2004 the Christmas market in Osnabrück was selected as the most beautiful market in northern Germany.
The student organization, Erasmus Student Network (ESN) has organized a city trip on Sunday, December 16 to the Christmas market in Münster. The costs for this trip to Münster will be 7.50 euro.
It is possible to visit a Christmas market in Germany or other countries by train. For more detailed information please check: http://www.esntwente.nl/ and http://www. nsinternationaal.nl/kerstmarkten Wendie Klieverik
Coordinator: Robbin Engels/UT-Nieuws Contributors: Wendie Klieverik, Mike Maier, Ashok Sridhar and Anindita Ganguly For comments and suggestions, email:
[email protected] For previous editions, see: www.utnws.utwente.nl
Talents shine at Dies Natalis On the jubilant occasion of the 46th Dies Natalis, held in the Waaier building on November 30, rector magnificus Zijm served as master of ceremonies. In his opening remarks, Zijm explained the United Nations Millennium Development Goals and how the university can play a significant role through the creation and transfer of new technologies and innovations. Cast in the spotlight, world top talents at the UT were honored and the faculty of promotions presented an honorary doctorate degree. At the Waaier, all was still. One could hear a pin drop. Or as it so happened, a noisy mobile phone ring, yet that did not deter the patient rector in his opening speech. He waited with a watchful eye for the silence to return and the evening continued-without further interruptions from the outside world. The second speaker on the program, professor Hans Kuiper, highlighted that ‘the future supplies of energy and ground substances for human society form a huge challenge.’ He indicated that for quality research, a multidisciplinary cooperation forms an essential tool for reaching technological solutions that in the end can greatly benefit society. Following Kuiper’s speech was a musical intermezzo including, among two other songs, the classical music of Johan Sebastian Bach. Saxophonist Michael Jamieson played with accordionist Ellen Zijm to complete the intermezzo with a soulful duet. Coming next on stage, Israel professor Ora Kedem (age 82)-known fondly as the ‘mother of membrane technology-’ was bestowed an honorary doctorate for her work in the field of biological and synthetic membranes. Zijm next announced the winner of the Herman de Winter award (2,500 euros) for top female talent that was awarded to a young scientist, Dr. Pamela Habibovic from the faculty of Science and Technology. Her award-winning article about osteo-inductive biomaterials concerns the subject of orthopedic research. Concluding the cermony, Dr. Christian Nijhuis won the scientific prize (5,000 euros) that was awarded by the Province of Overijssel for his work concentrating in the field of nanotechnology research on supramolecular systems. This cum laude graduate from the UT department of Science and Technology now holds a post-doc position at Harvard University. Nijhuis has published thirteen articles, all of which were published in top peer-reviewed journals and his dissertation was considered the best out of all PhD candidates at the UT last year. Robbin Engels
International and Dutch students discuss possible ways to spend free time at the second annual Meet and Greet the Dutch.
MEET AND GREET THE DUTCH
Students learn how to unwind The International Office hosted its second annual Meet and Greet the Dutch on Thursday afternoon, November 29, in the Bastille Atrium. Vietnamese student So van Pham took part in the break dance demonstration and has made plans to join the student dance club Break Even. The main goal of this particular Meet and Greet the Dutch: to connect foreign students to Dutch students and to explain how they can spend their leisure time while studying at the UT. Established just over two years ago by Karin Paardenkooper, head of the International Offices, the Meet and Greet the Dutch events serve to answer questions about practical
matters, offer assistance and help students discover opportunities to join in the campus life through one of its many student organizations. In the spacious area of the atrium, the event served many purposes: to provide an opportunity for associations, clubs and social groups to discuss with international students what they can offer, procedures for registration and what students can do with their leisure time. The friendly International Office staff, clad in blue polo shirts, offered drinks, trays of appetizers, and traditional Dutch candies. Inge van Haare, coordinator for the International Office, offered a brief introduction and invited the group of thirty-five international students to walk around and learn about various
student associations and clubs from member representatives. Some of the associations present were the Turkish Student Association, Erasmus Student Network (ESN), Local Chamber of Associations (Fact), Break Even, and AEGEE-Enschede. According to Fact representatives Marthe Kampman and Paul Durenkamp, life on campus and in nearby Enschede should be nothing more and nothing less than gezellig (cozy). Located at the Pakkerij building on the Oude Market (old market) in Enschede, but linked with the University Twente, the Fact group serves as an umbrella organization for four associations with a total of 1,300 student members. Opportunities abound for international students to relish in a great student life
alongside their studies. Violinist Anne Maas of the Musica Silvestra Orkest (student symphony orchestra) was there to encourage international students to register. She said that now the group needs more musicians, certainly students who can play horn instruments. According to Maas, international students can rent a music instrument and rehearsals are held every Monday evening from 8:00pm to 10:30pm. Thousands of miles away from home and having lived for only 4 months in the Netherlands, Tanzanian Kassim Nihuka had this to say, ‘These moments, when we get to meet other people, are really great. It keeps us from thinking about home. I miss my familyespecially my children.’ Robbin Engels
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
11 donderdag 6 december 2007
6266UT pers.adv 2
14-12-2006
11:20
Pagina 1
op zoek naar een andere baan? Vacatures interne werving Skillslabmedewerker
Administrateur voor het ICT-Servicecentrum Electrical Technische Natuurwetenschappen (TNW) Concerndirectie Financiële en Economische Zaken
Technische medewerker (38 uur per week) Hoofd Administratie Student & Onderwijs Construerendeen Technische Wetenschappen (CTW) Servicecentrum Servicecentrum Bibliotheek & Archief
ADVERTENTIE
Bij ons hebben studenten meer voordeel!
Concerndirectie Financiële en Economische Zaken
UD Human Resource Management
UHDBedrijf, Toegepaste Cognitieve Psychologie Bestuur en Technologie (BBT) Gedragswetenschappen
6266UT pers.adv 2
Researcher River bed morphology in case of sand-gravel mixtures Engineering Technology 14-12-2006 1 Meer informatie en11:20 vacatures: Pagina www.utwente.nl/vacatures
Samsung U600
€0
P&O-adviseur m/v (24 - 28 uur per week) Concerndirectie Personeel, Arbeid & Organisatie
Assistant Professor Physcial Chemistry of Membrane Transport
op zoek naar een andere baan? Science and Technology
Communicatiemedewerker afd. Communicatie
Nu een 2-jarig Hi € 20 Abonnement voor maar
€ 16 per maand
Concerndirectie Strategie & Communicatie
Webredacteur afd. Communicatie Concerndirectie Strategie & Communicatie
Projectleider/Informatieanalist
Vacatures interne werving
ICT-Servicecentrum
• Betalen als je stufi binnen is
Hoofd Contractering Onderhoud Skillslabmedewerker
Facilitair Bedrijf Technische Natuurwetenschappen (TNW)
Zakelijk projectleider m/v 24 uur per week
• Je abonnement pauzeren als je voor studie/stage naar het buitenland gaat
Biomedisch Technologisch medewerker Instituut (BMTI) Technische (38 uur per week)
Construerende Technische Wetenschappen (CTW)
Communicatiemedewerker (38 uur per week) Kennispark Twente
UD Human Resource Management
Bedrijf, Bestuurfeature en Technologie (BBT) modeling PhD Mechatronics based function and VR-based verification Engineering Technology
Ga naar hi.nl/studenten of bel 0800-0346
Meer informatie en vacatures: www.utwente.nl/vacatures
I
nfo
mededelingenrubriek
De ruimte voor mededelingen op deze INFO-pagina’s is beperkt. De redactie wijst indieners van kopij erop dat hun mededelingen alleen worden geplaatst indien deze kort en bondig zijn. Aanleveren in Word, e-mail (info@utnws. utwente.nl) bij de redactie op kamer 217 (Vrijhof). Lengte: maximaal 100 woorden, platte tekst (geen tekens, niet vet, niet onderstreept, woorden en/of zinnen niet in hoofdletters. Tekst zoveel mogelijk achter elkaar (geen returns gebruiken). Lever uw mededelingen zoveel mogelijk in één bestand aan en mail dit in één keer door naar de redactie. Info kopijsluiting voor de krant van donderdag: maandag 14.00 uur. Kopij die later arriveert wordt in de wacht gezet voor de week daarna. Kleine wijzigingen zijn mogelijk tot dinsdagmiddag 14.00 uur.
Zie de uitgebreide vacaturetekst via de Majorminorwebsite: www.utwente.nl/majorminor.
A
Powered by Twente
lgemeen
ALGEMEEN
Vacature in de minororganisatie De Validatie- / Accreditatiecommissie Majorminor (VAC) is het orgaan dat de kwaliteit van UT-minoronderwijs bewaakt en daarmee een belangrijke bijdrage levert aan de onderwijskundige kwaliteit van de UT-bacheloropleidingen. In de VAC is een vacature voor één of twee studentleden in een verantwoordelijke functie, bijdragend aan je academische ontwikkeling (en dus aan je CV). Tijdsbesteding ca. 80 uur per jaar (eventueel te verdelen over twee studenten), aanstelling voor langere tijd.
Mastervoorlichting 12 december 2007 Master in Bedrijfskunde, Communicatie, IT of …? Kom naar de voorlichtingsavond op 12 december. Locatie: Waaier, 18:15–22:00 uur. Aanmelden via: graduate.utwente.nl. Actieweek bij IAPC Van 10 t/m 14 december: actieweek bij IAPC. Vervang nu je flatbak door een barebone (Asus Term, T3-P5G965C voor 132 euro), creëer extra bureauruimte door een nieuwe monitor (Samsung 20” 206BW voor 225 euro) en breid je filmcollectie uit met een nieuwe harde schijf (Samsung 500GB voor 92,50). Voor overige producten kijk op www.iapc.utwente. nl of kom langs in de winkel.
Powered by Twente evalueert het Innovation Festival van 25 en 26 oktober jl. Ben je UTmedewerker, -alumnus of –student, dan zijn we benieuwd naar je mening over deze eerste en komende edities van het festival. Ook als je in 2007 niet aan Powered by Twente hebt meegedaan, kun je meepraten over de volgende editie. “Powered by Twente” doen we samen, dus laat a.j.b. van je horen op www. poweredbytwente.nl. ORATIES
O
raties
Prof.dr.ir. A. Nijmeijer, benoemd tot hoogleraar Inorganic Membranes aan de facul-
teit Technische Natuurwetenschappen over ‘Keramische membranen, hoekstenen voor een duurzame samenleving’, donderdag 13 december 2007, 16:00 uur, Amphitheater De Vrijhof. SPE
S
pe
M
MEDISCH CENTRUM
Di. 11 dec. Filmavond+ Good Bye Lenin. Na afloop nagesprek met Arent Weevers, 19:30 uur, Bastille, Vestingbar filmzaal. # Di. 11 dec. Zenmeditatie, 20:00 uur, Vrijhof, Stiltecentrum 233, inloop vrijblijvend. # Wo. 12 dec. Laatste bijeenkomst Soulmates; workshop op zoek naar de ultieme portretfoto, 19:30 uur, Vrijhof zaal 5. # Wo. 12 dec. WIS-bijeenkomst. Het gezelschap WIS (Wetenschap in SPe) bespreekt een publicatie op gebied van wetenschap, religie en maatschappij, 19:30 uur, Vrijhof zaal 4. # Vieringen: Zo. 9 dec. Ochtendgebed, 10:00 uur, Vrijhof, Audiozaal. Wo. 14 nov. Taizéviering, 19:30 uur, Vrijhof, Stiltecentrum 233. # Activiteiten zijn gratis. # www.utwente.nl/spe # Wij zitten in de Vrijhof 2e verd., k243, 053-4892369, di-wo-do middag (secr.),
[email protected]. Op di-en do middag is studentenpastor Arent Weevers aanwezig, k245, 053-4892378, a.j.weevers@home. nl, ook voor een persoonlijk gesprek. VESTINGBAR
31-12: Oud&Nieuw feest, met vuurwerk. # De Vestingbar en haar vereniging De Gevreesde Koe zoeken diskjockeys, tappers, portiers, quizmasters, etc... Interesse? Kom langs of mail naar
[email protected]. # Reguliere openingstijden: zo-wo: 21.00 uur, do-za: 22:00 uur.
V
estingbar
Every tuesday, Pub Quiz night. Bring your mates and test your wit in a few rounds of trivia questions. Prizes include glory, honour and a free round of booze for the winning team. Doors open: 21:00 hrs, first question: 21:30 hrs, admission: free. # Elke woensdag, Vestingbar filmavond. Gratis toegang, start film: 21:00 uur. 12-12: Butch Cassidy and the Sundance Kid, 19-12: Tokyo Godfathers. # Elke woensdag bijzonder bier avond. 20 ct korting op al ons flesbier. # Do. 13-12: A Pre Ski Party: Sneeuw, Gluhwein, live DJ. # Ma.
edisch centrum
Campus huisartsenpraktijk, open voor nieuwe patiënten. www.campushuisarts. nl, tel. 053-4898000. # Tandarts H. Huizinga. Behandeling volgens afspraak. Inschrijving dagelijks. Openingstijden: ma-do van 08.0016.00 uur, tel. 053-4894600. Tijdelijke vestiging aan de Boulevard. # Fysiotherapeut R. Polman. Behandeling volgens afspraak. Openingstijden: ma-vrij van 07.30-21.00 uur, tel. 053-4894181 of 06-17366657. Tijdelijke vestiging aan de Boulevard.
[email protected], www.fysiotherapie-enschede.nl.
A
ALLE FACULTEITEN
lle faculteiten
Promoties ir. J.F. Veneman (CTW/BMTI) over ‘Design and evaluation of the gait rehabilitation robot lopes’, 6 december 2007, 13:15 uur, SP2. ir. M.W. de Graaf (CTW/IMPACT) over ‘Sensorguided robotic laser welding’, 6 december 2007, 15:00 uur, SP2. ir. P.H. Kelleners (CTW/IMPACT) over ‘An edge-based finite volume method for inviscid compressible flow with condensation’, 7 december 2007, 15:00 uur, SP2. ing. M. Lentjes (CTW) over ‘Controlled laser cleaning of artworks via low resolution plasma spectroscopy and linear correlation’, 7 december 2007, 16:45 uur, SP2. ir. A.G.P. Troeman (TNW/MESA+) over
WEGGELEGD $E MASTERCLASS IS OP TM APRIL -ANAGEMENT WHEN /UTSOURCING )4 &UNCTIONSl ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente -EER WETEN +OM OP DO DEC EN WO DEC DECEMBER UUR 7! TUSSEN UUR NAAR DE (EIJMANS STAND 12 donderdag 6 december 2007 IN DE 3PIEGEL )NLICHTINGEN -4-'IESEN BBT !&345$%%2#/,,/15)! %, UTWENTENL !&345$%2%. ")* (%4 #34-
‘Nanosquid magnetometers high resolu(ET #34- BIEDT BACHELOR EN and MASTERSTUDENTEN tion scanning squid microscopy’, 13 decemMOGELIJKHEDEN OM IN LOPENDE ONDERZOEKSPROJEC ber 2007, 15:00 uur, SP2. TEN AF TE STUDEREN /P DE WEBSITE VAN HET #34- drs. O. Peters (GW/IBR)IS over WWWUTWENTENL