Adellijk dorp
Schrijver-docent
Rentmeester Frans van Lynden: „In Hemmen is iedere vierkante millimeter landgoedbezit.”
Henk Koesveld houdt van de geschiedenis: „Elke periode is leuk om over te vertellen.”
terdege
22 oktober 2014 32e jaargang nr. 2 Losse nummers: € 3,95
reformatorisch familiemagazine
Ds. J.J. ten Brinke „Gezag werkt pas goed als het dienend is”
Thema ‘Wonen’ Meubelmaker „Steigerhout in huis erg populair” Interieurstyliste „Soms heel andere woning door simpele ingreep” Woninginrichter „Service en bediening enorm belangrijk”
reportage
Leven op heerlijke grond Eeuwenlang was Hemmen eigendom van een baron Van Lynden. Sinds het overlijden van Frans Godard beheert het Lijndensche Fonds het dorpje aan de Linge. Ieder is er welkom, maar als er meer gegadigden zijn, gaan de hervormden van Hemmen voor. tekst Huib de Vries foto’s Anton Dommerholt
interview
Pendelen naar Engeland Om de week reist Addy de Jong (39) voor een aantal dagen naar Birmingham. De in marketing gespecialiseerde Werkendammer is er recent benoemd tot hoogleraar. In de internationale wereld van de wetenschap wordt er steeds minder van opgekeken als er tussen landen wordt gependeld. Wat lastiger ligt het als het gaat over principiële keuzes. „Daar kun je niet duidelijk genoeg over zijn.” tekst Ad Ermstrang foto’s Anton Dommerholt
20 terdege ● 22 oktober 2014
terdege 22 oktober 2014 21 ●
interview
De pen gepakt deel 1
Vertellen over vroeger Ridders, kastelen, monniken, Henk Koesveld kan er niet genoeg van krijgen. Maar soms kiest hij ter afwisseling voor een thema uit de 17e eeuw. Ook dát is lang geleden. „Ik heb weleens iets hedendaags geprobeerd, maar dat liep stroefjes en werd een piefpafpoefboek. ’k Heb het niet gepubliceerd. Nee, laat mij maar in de historie rondneuzen.” tekst L. Vogelaar foto’s Anton Dommerholt
30 terdege ● 22 oktober 2014
terdege 22 oktober 2014 31 ●
interview
De Institutie door het oor van een pastoor Door contacten met hersteld hervormde predikanten leerde pastoor Groos van Kaatsheuvel de Institutie kennen. Over de leesbaarheid van de nieuwe uitgave in de vertaling van dr. C.A. de Niet is hij enthousiast, maar de inhoud van Calvijns magnum opus blijft voor hem een moeilijk verteerbare brok. „Het is voor mij niet altijd een pretje om erin te lezen.” tekst Huib de Vries foto Anton Dommerholt
groen tekst en foto’s Kalkhoven Fotografie
Dahlia’s rooien Ook al heeft het nog niet echt gevroren, toch is het beter om de dahliaknollen nu uit de grond te halen. Zeker als u tuiniert op kleigrond of op zompige veengrond, die nogal wat water vasthoudt. Maak eerst de labels en vermeld daarop naam en kleur van de desbetreffende dahlia. Leg de knollen in een kistje en laat ze drogen. Doe ze daarna in een sinaasappelnetje en hang ze in de cv-ruimte of op zolder. Controleer de knollen wel regelmatig op uitdrogen of schimmel.
44 terdege ● 22 oktober 2014
Heesterroos Terwijl we ’s zomers genieten van een keur aan bloemen, doen we het in de herfst met zaaddozen, bottels en bessen. De flesvormige bottels van de wilde Rosa Geranium (ofwel Rosa moyesii Geranium) zijn
Kuipplanten naar binnen Vrijwel alle kuipplanten moeten niets van vorst hebben. De meeste komen immers uit warmere oorden. Daarom moeten ze nu naar binnen. Geef twee weken voor je ze binnen zet geen water meer. Controleer de planten op insecten, slakken en dergelijke. Verwijder uitgebloeide bloemen en verdord blad.
een lust voor het oog. Het is een fraaie heesterroos die bloeit met scharlakenrode bloemen met ei-gele meeldraden. De roos hoeft niet gesnoeid te worden, afgezien van een enkele uitschietende tak, en neemt genoegen met relatief arme grond en half schaduw.
Gazon Eind oktober hoef het gazon normaal gesproken niet meer gemaaid te worden. Het is beter om bij de laatste maaibeurt het gras niet heel kort te maaien, om beschadiging door vorst te
groenstrook
agnes lemstra voorkomen. Maak na de laatste maaibeurt de maaimachine schoon
en laat de messen eventueel slijpen.
Tuinagenda • Fatsoeneer de composthoop voordat een lange regenperiode aanbreekt of de vorst invalt. • Zorg voor een veilige winterschuilplaats voor egels, padden en kikkers, door takken en blad op hopen te gooien. • Afhankelijk van de grondsoort kun je nu nog bollen bestellen. Voor natte grond zoals veen en klei zijn bijna alle soorten Fritillaria’s geschikt. Plant ze meteen na ontvangst en bij voorkeur in groepjes bij elkaar. • Plant in doorsnee tuingrond eens veel trommelstokjes (Allium sphaerocephalon, ook wel bekend als Bulgaarse sieruien). Het zijn prachtige, paarsrode snijbloemen die in juli bloeien. Ze zijn in trek bij bijen en andere insecten.
Winterviolen Fleur het komende seizoen op met gezellige winterviolen in potten. Zorg voor verse potgrond en een gat onder in de pot voor de afvoer van het hemelwater. Zet ze als blikvanger bij de voordeur of op de tuintafel.
Lavendelgeur Tegen de zomer stond elders in de rubriek ‘Groen’ de tip om „een bosje lavendel voor het slaapkamerraam te hangen”. De geur ervan zou met de wind mee de kamer ingevoerd worden... Dat leek me wel wat. Hoewel onze lavendelstruiken niet zo uitbundig bloeiden, doordat ik tot op het kale hout had gesnoeid, was er genoeg om een leuke bos te maken. Echter, in onze slaapkamer hangen jaloezieën, die we overdag wel opendraaien, maar niet omhoog trekken. Met elk zuchtje wind raakte de lavendelbos de jaloezie. Gevolg: elke dag verdroogde bloemetjes in de vensterbank. En van lavendelgeur geen spoor. Hm, dit was dus voor onze slaapkamer niet zo’n geslaagde actie. Geen nood. Ik heb alle bloempjes van de stelen gehaald (ik werd bijna bedwelmd door de geur) om ze te verwerken in geurzakjes. Even wat leuke stofjes opzoeken in de lappenkast en dan maar naaien. Zo heb je in het najaar toch nog steeds lavendelgeur!
terdege 22 oktober 2014 45 ●
reportage
De zusters van het eiland Wight
In de kerk van Mary the Virgin, in het dorp Brading op het Engelse eiland Wight, is het duister. Door kleine ramen valt aarzelend een schaars namiddaglicht. Hier kerkte Jane Squibb, ofwel ‘Jenny de hutbewoonster’. Hier hoorde Jenny wat tot haar eeuwige vrede diende. tekst en foto’s Jan van ’t Hul
interview
Spreken met gegeven gezag Bijna dagelijks komt het gebrek aan acceptatie van gezag ter sprake. Veel vaker dan het onderliggende probleem dat de meeste gezagsdragers, ook in christelijke kring, beducht zijn voor de uitoefening van gezag. “Verleende volmacht” wil hen daarin toerusten en bemoedigen. Ds. J.J. ten Brinke: „Gezag functioneert pas goed wanneer het dienend is, wat iets anders is dan soft.” tekst Huib de Vries foto’s Sjaak Verboom
76 terdege ● 22 oktober 2014
terdege 22 oktober 2014 77 ●
jongeren
Jonge boeren deel 4
Fluiten naar de koeien Geluk zit in de kleine dingen, weet Fred Lugthart (23) uit Hattemerbroek. In het avondritueel op de boerderij, bijvoorbeeld. „Als ik op een rustige, stille avond de koeien ophaal, word ik helemaal blij.” tekst en foto’s Corine Boone-Bruggink
D
e donkergroene houten deuren van de stal aan de kaarsrechte Middeldijk staan open. Binnen is het schemerig en koel. Een zwaluw vliegt af en aan. Tegen een van de dwarsbalken in de nok van de schuur bouwt ze haar kunstig nest. De stal lijkt verlaten. Het overgrote deel van de 55 melkkoeien die het bedrijf van Fred Lugthart en zijn ouders telt, vermaakt zich buiten. Voor een tiental zwart-witte exemplaren gaat die vlieger niet op; het zijn de zogenaamde ‘droge koeien’. „Die hebben zwangerschapsverlof”, lacht Fred. Kersverse
moeders liggen loom in het goudgele stro. Hun pasgeboren kalfjes bivakkeren een eindje verderop. Keurend beent Fred langs de voerbakken. Voor de jonge boer is het dagelijkse routine. Hij helpt al heel wat jaren een handje mee op het melkveebedrijf van zijn ouders. „Voeren, melken, gras maaien, schudden, harken”, somt Fred op. „Als jochie deed ik alles wat ik kon doen.” Het agrarische leven bevalt de Veluwse boer zo goed, dat hij besluit om na het vwo de opleiding Dier- en veehouderij te volgen aan de Hogere Agrarische School in Dronten. Als enige van zijn dertien broers en zussen heeft de boerenzoon aspiraties om het melkveebedrijf van zijn ouders over te nemen. Concrete plannen over de opvolging moeten nog besproken worden. Tot
de overname werkt Fred drie dagen per week op het melkveebedrijf in Hattemerbroek. Hij vormt een maatschap met zijn ouders. Om extra eigen vermogen op te bouwen, werkt Fred de resterende dagen van de week buiten de deur als ruwvoerspecialist bij het landbouwzadenbedrijf Limagrain Nederland. Als vertegenwoordiger van maïs- en graszaden bezoekt hij agrarische bedrijven in vier provincies rond het IJsselmeer. Voor de jonge boer vormen de twee banen een ideale combinatie. „Als ik de boerderij overneem, zal ik ongetwijfeld minder buiten de deur
„Na het werk kan ik gerust een uur de koeien observeren”
