MONITOR VLAAMS-NEDERLANDSE DELTA 2014
“Druk op het hinterland”
Thierry Vanelslander, Bart Kuipers, Joost Hintjens & Martijn van der Horst
In 2040 is sprake van een robuust en duurzaam intermodaal hinterlandnetwerk gedreven door synchromodaliteit, aansluitend op TEN-T-netwerken.
In 2040 zijn de Deltahavens hecht verbonden met een logistieke schil van distributieregio’s en intermodale terminals/ externe toegangspoorten waar toegevoegde waarde activiteiten plaatsvinden.
Vraag Evolutie van de vraag in het hinterland van de VND
Snelst groeiende handelspartners van de Delta (2001-2013) Procent
Miljard Euro
Russische federatie
389%
33,8
Tsjechië
354%
13,3
Polen
226%
16,0
Duitsland
60%
100,5
Frankrijk
43%
43,5
Verenigd Koninkrijk
29%
22,7
Bron : Exportdata van België en Nederland : Statbel en CBS
Verschuiving economisch zwaartepunt BBP Europa naar het oosten
Relatieve Groei 2001-2011 Bron : Eurostat
Verschuiving economisch zwaartepunt BBP Europa naar het oosten
Positieverschuiving 2001-2011 Bron : Eurostat
Verschuiving economisch zwaartepunt BBP Duitsland naar het oosten
Relatieve groei 2001-2011 Bron : Destatis
Verschuiving economisch zwaartepunt BBP Duitsland naar het oosten
Relatieve groei 2001-2011 1st en 2nd sector Bron : Destatis
Ketenmodel zeehavens
Bron : Dr.E.van Hassel
Het belang van zee-, haven- en hinterlandkosten op de keten
Bron : Dr.E.van Hassel
De hinterlandkostprijs van een TEU - Europa
Bron : Dr.E.van Hassel
De hinterlandkostprijs van een TEU - Duitsland
Bron : Dr.E.van Hassel
Afnemende bereikbaarheid hinterland Delta Kost per TEU naar het gewogen gemiddelde van EU28 tegen constante kosten
2001
2011
626 €/TEU
645 €/TEU
100%
103%
Dit stemt ongeveer overeen met een verschuiving in Tsjechië van het centrum (Praag) naar de oostelijke rand (Stredni Morava) of in Duitsland van Braunschweig naar Chemnitz
Praag – Stredni : 205 km
Braunschweig – Chemnitz : 308 km
Het natuurlijke hinterland van de Delta
Bron : Dr.E.van Hassel
Aanbod 1. Hoe ontwikkelt de logistieke infrastructuur zich in dit verschuivende achterland? -
Groei havengerelateerde distributiecentra
2. Hoe wordt dit achterland vanuit de VND-hubs bereikt? -
Ontwikkeling terminalnetwerken Intermodale dienstverlening
Logistieke schil: distributiecentra ontvangen 20-30% containers van containerhubs Vlaams-Nederlandse Delta Import/export- & doorvoerstromen: verschuiving OostEuropa
100% Wederuitvoer: EDC’s/RDC’s (voorbeeld: Ni Laakdal):
?
30% zee-zee containervervoer
Logistiek vastgoed
Logistieke schil: België en Nederland top in wederuitvoer (wederuitvoer als aandeel van de uitvoer van goederen, 2009)
Bron: Duprez & Dresse/NBB, 2013
Logistieke schil: zwaartepunten in België en Nederland
Bron: Vanoutrive, Verhetsel, Vanelslander, 2014
Bron: Stec Groep, 2013
Vlaams-Nederlandse Delta zwaartepunt logistiek vastgoed in Europa: Oost-Europa rukt op!
Bron: ProLogis, 2013
Europese Logistieke clusters: relatief sterke positie Oost Europa
Omzet per persoon in opslag en logistiek in België en Nederland (licht) dalend in 2010-11; groei in Tsjechië en Slovenië 500.0
Omzet per persoon, selectie EU-landen; duizend euro 2008-2011
omzet per werknemer
450.0
Belgium
400.0
Netherlands
350.0
Czech Republic
300.0
Germany
250.0
Hungary
200.0
Austria
150.0
Poland
100.0
Romania Slovenia
50.0
Slovakia
0.0 2008
Bron: Eurostat (2014), bewerkt EUR Note: Eurostat klasse H521: warehousing and storage sector
2009
2010
2011
Toegevoegde waarde in logistiek en opslag staat onder druk in VND. Midden- en Oosteuropese landen nog niet bezig met grote inhaalslag Bruto toegevoegde waarde per persoon, selectie EU landen 2008-2011; duizend euro bruto toegevoegde waarde per werknemer
250.0
Belgium
200.0
Netherlands Czech Republic
150.0
Germany Hungary
100.0
Austria Poland
50.0
Romania Slovenia
0.0 2008 -50.0
Bron: Eurostat (2014), bewerkt EUR Note: Eurostat klasse H521: warehousing and storage sector
2009
2010
2011
Slovakia
Grote groei werkgelegenheid in Slowakije, Estland en Litouwen in logistiek en opslag, bovengemiddelde groei in Polen en Tjechie (2008-11)
Bron: Eurostat (2014), bewerkt EUR/Note: Eurostat klasse H521: warehousing and storage sector
Containerhavens in de VND stabiel: groei in de Baltic & Oost Mediterranean—m.n. Gdansk & Piraeus (overslag in miljoen teu) VND havens
Noordduitse West Oost havens Mediterr. Mediterr.
Baltic Frankrijk
VK
2008
21.7
15.2
20.6
2.9
2.5
2.5
5.0
2009
19.3
11.6
16.9
2.8
2.2
2.2
4.6
2010
22.1
12.8
18.4
3.7
2.4
2.4
5.0
2011
22.8
14.9
18.5
4.4
2.9
2.2
4.8
2012
22.5
15.0
20.0
5.3
3.5
2.3
5.1
2013
22.2
15.1
20.3
6.0
3.8
2.5
5.3
VND havens: Rotterdam, Antwerpen en Zeebrugge Noordduitse havens: Hamburg, Bremerhaven West Meditterranean: Algeciras, Valencia, Gioia Tauro, Marsaxlokk, Genua, Barcelona, La Spezia, Las Palmas East Meditteranean: Ambarli/Istanbul, Piraeus Baltic: St. Petersburg, Gdansk Frankrijk: Le Havre UK: Felixstowe, Southampton
Strategisch voordeel Vlaams-Nederlandse Delta: - absoluut gemeten omvangrijke logistieke schil - excellente transportnetwerken - excellente dienstverlening op netwerken - logistieke innovaties
Vlaams-Nederlandse Delta verbonden met netwerk van 100 inland terminals, waarvan ruim 60% multimodaal Haven Belgie Duitsland Frankrijk Nederland Zwitserland totaal
Bron: Inlandlinks.eu, containerafvaarten.be, binnenhafen.de en Railcargo, bewerkt EUR Note: geografische afbakening is Rijn-Maas-Schelde bassin
Totaal 14 36 9 37 4 100
Multimodaal 6 34 6 14 4 63
Hinterland VND bereikbaar door sterk netwerk intermodale shuttleverbindingen: binnenvaart strategisch voordeel VND Haven (2013)
Aantal bestemmingen
Aantal shuttles/week
VN Delta
86
718
Hamburg
72
680
Le Havre
9
47
Aantal bestemmingen
Aantal shuttles/week
VN Delta
70
279
Hamburg
13
15
Le Havre
11
40
Haven (2013)
Bron: Havenautoriteiten, Bremerhaven/overige Franse/Medit. havens niet beschikbaar
VND Havens: 279 binnenvaartshuttles naar 71 bestemmingen; 50% top bestemmingen op korte afstand VND havens
Bron: Bureau Voorlichting Binnenvaart , Containerafvaarten.be, bewerkt EUR Note: Rekeninghoudend met feit dat shuttles uit Antwerpen via Rotterdam lopen
Bestemming Alphen a/d Rijn Duisburg Tilburg Oosterhout Strassbourg Veghel Terneuzen katoennatie Bonn Moerdijk CCT Oss Ottmarsheim Waalwijk Duisburg DIT Gent Basel IJmuiden Köln Zaandam
Freq/week (2013) 35 33 20 19 17 17 16 15 15 14 14 14 12 12 11 11 11 11
Rail: VND-hubs sluiten aan op drie belangrijke Europese corridors.
Om strategisch voordeel te houden is aandacht voor blinde vlekken in achterlandnetwerk Vlaams-Nederlandse Delta van essentieel belang VAARWEGEN BLINDE VLEKKEN: - Seine-Schelde - Kanaal Maldegem – Zeebrugge - Rhone-Rijn verbinding - Aansluiting Twente-Mittellandkanaal en lage vaardiepte Mittelland kanaal
N.B.: blinde vlek is bottleneck waarvoor geen maatregelen (en financiering (EU, Nationale overheden)) zijn getroffen. Bron: Panteia , 2014
SPOORWEGEN BLINDE VLEKKEN: - Opwaarderen verbinding AntwerpenNamen- Luxemburg- Franse grens - Enkel- naar dubbelspoor VenloMönchengladbach (verbetering robuustheid Betuweroute) - Gebrek aan parkeerruimte voor treinen Rotterdam- Duisburg/ Neuss/ Germersheim/ Worth-am-Rhein. Daarnaast: - Heractivering IJzeren Rijn
Daarnaast innovatie: koppeling van deepsea-terminals, inland terminals en logistieke clusters door Extended Gateways/Extended Gates
Innovatie houdt VND op voorsprong: Extended gateways gekoppeld aan Synchromodale dienstverlening. Voorbeelden van ECT en PSA & APM Terminals
Extended gate service from Zeebrugge to Antwerp
Conclusies logistieke schil en intermodale verbindingen • Economisch zwaartepunt Europa/Duitsland schuift naar het oosten • Op lange termijn groei in Midden-en Oost Europa in opslag en logistiek; toegevoegde waarde blijft vooralsnog stabiel en relatief laag • Oriëntatie van de verbindingen VN Delta is meer zuidelijk, via de Rijn • VND havens verbonden met hoogwaardige waterweginfrastructuur & spoorweginfrastructuur: prioriteit opheffen strategische bottlenecks • Belang TENT-T verbindingen West-Oost en v.v. • Multimodale dienstverlening groeit in omvang en aantal bestemming; evenals inland terminal netwerk • Innovatie: extended gateways/gates en synchromodale dienstverlening
