Droomkasteel? Kasteeldomeinen in de Zuidelijke Westhoek

Droomkasteel?

Kasteeldomeinen in de Zuidelijke Westhoek

De Westhoek is een uitzonderlijke regio. Wat deze regio onderscheidt van andere is een unieke combinatie van het prachtige en gevarieerde landschap, de zichtbare sporen die oorlogen hier hebben nagelaten, en haar ligging langs zowel natuurlijke als culturele grenzen. Aan het landschap, de oorlog en de grens zijn talloze verhalen verbonden. Het verhaal van de kasteeldomeinen uit de zuidelijke Westhoek is één van die verhalen die erboven uitspringt. Droomkasteel? Kasteeldomeinen in de Zuidelijke Westhoek wil via tentoonstellingen, activiteiten, publicaties, en fietsen wandelroutes getuigen van het tumultueuze verleden van de kasteeldomeinen in 2

deze streek. Is het leven op een kasteel wel een droom, of laat de geschiedenis ons iets anders zien? De vele partners die aan dit project hebben meegewerkt hebben

ernaar gestreefd om zoveel mogelijk facetten van het verhaal van de kasteeldomeinen te belichten. Nu is het aan de bezoeker om het hele verhaal te ontdekken. Of kastelen een droom zijn, is misschien niet zeker, maar

Het project Droomkasteel? Kasteeldomeinen in de Zuidelijke Westhoek is een samenwerking van de provincie West-Vlaanderen, Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels, Heuvelland, Ieper, Poperinge, Zonnebeke en de Hogeschool Gent. 1 Tentoonstellingen

pg 4

2 Activiteiten

pg 12

3 Blijvend aanbod

pg 36

pg 48

Overzichtskalender

Droomkasteel? Kasteeldomeinen in de Zuidelijke Westhoek

dat ze tot de verbeelding spreken, dat staat vast.

3

1 4

tentoonstellingen

za. 4 april – zo. 30 augustus

Ieper. Droomkastelen? Vóór de Eerste Wereldoorlog was Ieper niet alleen als Middeleeuwse stad bekend. In de omgeving bevonden zich ook vele kastelen en landhuizen met uitgebreide domeinen. In het eerste oorlogsjaar werden vele ervan betrokken in het oorlogsgeweld. Ze werden vernield omdat het front dwars door het domein liep, of ze werden gebruikt als hoofdkwartier, 6

als medische hulppost of als kampplaats. Voor de meeste van deze domeinen betekende de oorlog een

einde van een glorietijd. Een aantal werd hersteld, andere heropgebouwd, maar de meeste veranderden is vandaag niet meer dan een bos terug te vinden. Of alleen de naam van een oorlogsbegraafplaats herinnert aan hun luisterrijke bestaan. ‘Droomkastelen?’ brengt deze tragische gebeurtenissen op unieke wijze in herinnering. Deze tentoonstelling vormt een inleiding op de drie andere tentoonstellingen over kasteeldomeinen in de regio. Naast de tentoonstelling ‘Droomkastelen?’ organiseert het IFFM tegelijk een tentoonstelling over de Tweede Slag bij Ieper. In Flanders Fields Museum, Lakenhallen Grote Markt 34, 8900 Ieper. Meer info: [email protected], www.inflandersfields.be, 057 23 92 20.


voorgoed van aanschijn of bestemming. Van sommige

7

za. 18 april – do. 31 maart 2016

Heuvelland. Kastelen van Kemmel Kastelen prikkelen de verbeelding. Ze doen denken aan vervlogen tijden, aan macht en aanzien, aan prachtige salons en tuinen. Ook het kasteel in Kemmel wordt gebouwd, bezet, vernield en heropgebouwd. Het wordt geërfd en verkocht, er wordt gewerkt, geleefd en beleefd. Het kasteel weerspiegelt troebele periodes zoals de Geuzentijd of de Groote Oorlog, maar ook het alledaagse leven in de 17e eeuw of het optimisme van de Belle Epoque. Zo proef je doorheen het kasteel meteen 8

ook van de geschiedenis van een dorp en een streek. Sint-Laurentiuskerk, Sint-Laurentiusplein, 8950 Kemmel. Openingsuren gelijklopend aan die van de Dienst Toerisme. Gratis toegang. Meer info: [email protected], 057 45 04 55.

za. 25 april (permanent)

Zonnebeke. Het Kasteelpark van Zonnebeke voor deze thematische tentoonstelling over de rijke geschiedenis van het Zonnebeekse kasteelpark. De tentoonstelling vertelt je chronologisch het verhaal van het domein vanaf het ontstaan van de Augustijnenabdij tot het hedendaagse plan van het Passchendaele Memorial Park. Memorial Museum Passchendaele 1917, Berten Pilstraat 5a, 8980 Zonnebeke. Dagelijks open van 9u tot 18u. Gratis toegang. Meer info: [email protected], 051 77 04 41.


Het kasteel van Zonnebeke vormt het prachtige decor

9

vr. 1 mei – zo. 30 augustus

Poperinge. The Smell of War De tentoonstelling ‘The Smell of War’ bestaat uit twee delen. In het eerste deel kan je de geur ervaren van angst, triomf, dood, modder en buskruit. Geuren zijn de meest directe manier om het zintuiglijke verhaal van de oorlog op te roepen. Een internationale cast van geurkunstenaars werkt samen met curator Peter De Cupere een geurenparcours uit in kasteel De Lovie. Het tweede deel gaat in op de impact van een oorlog op de kasteelbewoners. Kasteel De Lovie bevond zich op een relatief veilige locatie achter het front. Het gezin de Brouchoven de Bergeyck, een adellijke familie uit Beveren-Waas, vond er vier jaar lang een onderkomen. De graaf, gravin en hun kinderen deelden de kasteel kamers met heel wat hooggeplaatste militairen. Het kasteel was het hoofdkwartier van zowel de Franse als de Britse legers. Er werden belangrijke militaire beslissingen genomen, maar er werd ook gezellig getafeld, gezongen en gevierd. Deze dualiteit komt aan bod in een historische tentoonstelling, ondergebracht in de ‘beste kamer’ van het kasteel. De expo put uit de dagboeknotities van huisleraar Jozef Simons en uit de briefwisseling van de gravin. Kasteel De Lovie, Krombeekseweg 82, 8970 Poperinge. Open van donderdag tot en met zondag van 14u tot 18u. Inkom: basistarief van 5 €. Meer info: [email protected], www.poperinge14-18.be, 057 34 66 76. Organisatie: Stad Poperinge, met steun van Toerisme Vlaanderen en Gone West.

10

11


© Peter De Cupere

2 12

activiteiten

za. 4 april

Ieper. Verkenning van Caesar’s Nose en Bellewaarde Ridge Momenteel wordt hard gewerkt aan de ontsluiting van de Kleine Ieperboog. De belangrijkste gebieden met oorlogsrelicten worden ontsloten vanuit een bijzondere onthaalsite. Het resultaat moet je zelf beleven: een onthutsende confrontatie van het huidige ‘mooie’ landschap met haar dramatische oorlogsgeschiedenis. Op 4 april kan je een voorproef meemaken. Deskundige gidsen begeleiden de nieuwe belevingstochten. Afspraak op de onthaalsites Klein Zwaanhof, Kleine Poezelstraat, 8904 Boezinge en het Museum Hooge Crater, Meenseweg 467, 8902 Zillebeke. Start van 14u tot 17u, om het halfuur. Duur wandeling: anderhalf uur. Info: [email protected], 057 23 92 20. Organisatie: Toerisme Ieper i.s.m. IFFM en de dienst Milieueducatie.

14

do. 9 april

Ieper. Het verhaal van de Ieperse kasteeldomeinen In deze lezing stelt Steven Heyde (Hogeschool Gent) het uitvoerige boek voor over de kasteeldomeinen in de zuidelijke Westhoek. (Zie ook bij 3. blijvend aanbod.) Steven Heyde deed onderzoek naar de indrukwekkende u onderdompelen in de boeiende wereld van de kasteeldomeinen, hun verhaal tijdens de Eerste Wereldoorlog, en hoe ze tot op vandaag (min of meer) zijn blijven voortbestaan. Afspraak om 20u in Stadhuis Ieper, conferentiezaal (2e verdieping), Grote Markt 34, 8900 Ieper. Vooraf reserveren via [email protected] of 057 23 94 50 (Kenniscentrum IFFM). Voorafgaand aan de lezing is het van 18.30u tot 19.30u mogelijk om de tentoonstelling ‘Droomkastelen?’ te bezoeken in het In Flanders Fields Museum.


parken en tuinen van deze kasteeldomeinen. Laat

15

vr. 24 april

Zonnebeke. Symposium ‘Kasteeldomeinen in Zonnebeke – geschiedenis en toekomst’ Tijdens dit driedelig programma kom je meer te weten over geschiedenis, heden en vooral de toekomst van het kasteelpark van Zonnebeke. Als inleiding biedt Steven Heyde (Hogeschool Gent) een schets van de historische aanwezigheid van verschillende prachtige kasteeldomeinen in de dorpen van Zonnebeke en bij uitbreiding de ganse Westhoek. Daarna gaat Lee Ingelbrecht (Memorial Museum Passchendaele 1917) dieper in op het kasteeldomein van Zonnebeke, en wordt er afgesloten met een lezing door Geert Bossaert, de ontwerper van het nieuwe Passchendaele Memorial Park. Afspraak om 13u in het nieuwe kasteelpark, naast Parking 2, Berten Pilstraat 7a, 8980 Zonnebeke. 13u: Steven Heyde, 14u: Lee Ingelbrecht, 15u: Geert Bossaert. Inschrijven via [email protected].

16

za. 25 – zo. 26 april

Zonnebeke. Museumweekend Opening wandellussen naar Polygon Wood, Tyne Cot Cemetery en The Canadian Walk (25 en 26 april) Na de opening van de nieuwe fietsroute ‘The Legacy’ in 2014, volgt in 2015 de opening van drie nieuwe wandellussen: één naar Tyne Cot Cemetery, één naar Polygon Wood en The Canadian Walk. Tijdens het museumweekend kan je op zaterdag en zondag deze wandellussen leren kennen via gratis gidsbeurten. Wandelingen om 13.30u (Polygon Wood), 14.30u (Tyne Cot Cemetery) en 15u30 (Canadian Walk). Afspraak steeds aan het Memorial Museum Passchendaele 1917, Berten Pilstraat 5a, 8980 Zonnebeke. Zonder inschrijving. Meer info: [email protected], 051 77 04 41.

ANZAC Day - GoneWest (25-26 april) In het kader van het culturele herdenkingsprogramma ‘GoneWest’ organiseert de Provincie West-Vlaanderen in het kasteeldomein van Zonnebeke een internationaal muziekspektakel met als thema ‘Children of the Empire’. Met optredens van Daniel Lanois, The Veils, en Meer info en tickets: www.gonewest.be.


Gurrumul.

17

Living history (25-26 april) Uniek historisch evenement in het kasteeldomein van Zonnebeke met meer dan 200 WOI-figuranten uit binnen- en buitenland. De historische figuranten leven één weekend lang zoals de soldaten achter het front tijdens de Eerste Wereldoorlog. Ze slapen in tenten, eten en drinken zoals toen. Met verschillende activiteiten en demonstraties gedurende het hele weekend. Gratis activiteit, zonder inschrijvingen. Meer info: www.mmp.zonnebeke.be.

18

De mysterieuze steen van Zonnedaal (25 – 26 april) Het klinkt als een nieuw album van Suske en Wiske, maar het is de zoektocht die je vanaf nu kan doen in het kasteelpark van Zonnebeke. Kom kennis maken met o.a. de baron, een wildeman, de vleermuis, en twee doodsbange soldaten. Weten zij hoe de steen in het kasteel terecht kwam? Voor gezinnen met kinderen van 5 tot 10 jaar – gratis. Doorlopend aanmelden aan het Memorial Museum Passchendaele 1917, Berten Pilstraat 5a, 8980 Zonnebeke.

Decoding the Front (25 april - 15 november) Op 25 april opent het Memorial Museum Passchendaele 1917 een tentoonstelling rond communicatie in de Eerste Wereldoorlog. De tentoonstelling loopt tot 15 november. Villa Zonnedaele, Passchendaele Memorial Park, Berten Pilstraat 7a, 8980 Zonnebeke. Gratis te bezoeken. Dagelijks geopend van 9 tot 18u.

Natuureducatie (26 april) Natuurgidsen van de Regionale Landschappen leren je kennis maken met de diverse natuurwaarden in zowel het oude als het nieuwe kasteelpark.


Gratis vanaf 14u.

19

20

zo. 26 april

Heuvelland. De heer van het kasteel Op deze activiteit stellen we een nieuw Verhaal voor Onderweg voor. De ‘Verhalen voor Onderweg’ is een reeks van boekjes over het erfgoedverleden van de Westhoek. Dit nieuwe verhaal vertelt over de kastelen van Kemmel, hun heren en hun relatie tot het dorp. Op deze activiteit maken we een wandeling langsheen de sporen van dit verleden en ontmoeten we onderweg enkele markante personages.


Afspraak aan de kiosk op de Dries. Start om 14u, einde voorzien rond 16u, met daarna gelegenheid tot een hapje. Inschrijving verplicht: [email protected], 057 45 04 71. Organisatie: Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels vzw, Gemeente Heuvelland, Provincie West-Vlaanderen.

21

do. 30 april – zo. 3 mei

Poperinge. Woeste Waanzin (‘Furious Folly’) Woeste Waanzin is een multimediale performance, een outdoor gebeuren dat baadt in een sfeer van dadaïsme. Het publiek bevindt zich in Niemandsland, tussen twee frontlinies in. Het is valavond. Er weerklinkt tromgeroffel en de megafoon verspreidt oorlogsnieuws. Woeste Waanzin is een indringende collage van klank, licht, vuurwerk en ‘spoken word’. De artiesten maken een vuist tegen de waanzin van de oorlog. Woeste Waanzin is een creatie van Dark Spark, een Brits collectief dat zich specialiseert in sitespecifieke performances en installaties. De creatie is een opdracht van Stad Poperinge, met steun van Corn Exchange Newbury (UK) en Toerisme Vlaanderen. Afspraak om 21.30u aan het Kasteel De Lovie, Krombeekseweg 82, 8970 Poperinge. Basistarief 13 € (aanbevolen leeftijd: +10). Tickets via www.sherpa.be. Meer info: [email protected], www.poperinge14-18.be, 057 34 66 76.

22

zo. 3 mei

Heuvelland. De Kastelen van Kemmel Een dorpsspel voor gezinnen met kinderen. Enkele honderden jaren geleden stond er al een kasteel in Kemmel. De inwoners van het kasteel en de dorpsbewoners zijn de figuren op een ganzenbord die ons opdrachten geven. Kom spelen en neem het op tegen je gezinsleden in een boeiend dorpsspel. Afspraak aan de kiosk op de Dries. Doorlopend starten van 14u tot 15u. Inschrijven en meer info: [email protected], 057 23 08 50. Organisatie: Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels vzw, Gemeente Heuvelland, Provincie West-Vlaanderen.

vr. 8 mei

Poperinge. De kasteeldomeinen van Poperinge en de zuidelijke Westhoek Toen de kasteeldomeinen Couthof en De Lovie tijdens de 19e eeuw werden aangelegd, kwamen in de zuidelijke Westhoek een hele resem van kasteeldomeinen tot stand. Wat motiveerde de adel en de rijke burgerij om zulke grootschalige parken en tuinen aan te over de toenmalige sociale, culturele en economische leefwereld van de kasteelbewoners? Laat u in deze lezing door Steven Heyde (Hogeschool Gent) verrassen door nieuwe inzichten over de geschiedenis van de kasteeldomeinen in de zuidelijke Westhoek, met een bijkomende focus op de kasteeldomeinen in Poperinge en omstreken. Toegangsprijs: € 5. Afspraak om 20u in de bibliotheek van Poperinge, Veurnestraat 71, 8970 Poperinge.


leggen? Wat kunnen deze domeinen ons vertellen

23

zo. 17 mei

Heuvelland. De Keltische prinses van de Kemmelberg Op de Kemmelberg leefden er lang geleden prinselijke Kelten. Wie wil deze machtige en mysterieuze Kelten (her)ontdekken? En wie helpt er onze Keltische prinses haar geliefde terugvinden? Een speelse wandeling onder begeleiding van Myriam Lamaire. Voor volwassenen en kinderen vanaf 6 jaar – max. 25 deelnemers. Afspraak om 14u aan het kasteel De Warande, Bergstraat 24, 8950 Kemmel. Inschrijven: Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels, [email protected], 057 23 08 50. Organisatie: Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels vzw, Gemeente Heuvelland, Provincie West-Vlaanderen.

ma. 25 mei

Heuvelland. Kasteelheren en –dames tijdens de Zoetemarkt Kom genieten in kasteelstijl tijdens de zoetemarkt. Voor gezinnen met kinderen. Afspraak vanaf 14u nabij het kasteel De Warande, Bergstraat 24, 8950 Kemmel. Organisatie: Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels vzw, Gemeente Heuvelland, Provincie West-Vlaanderen.

24

zo. 31 mei

Poperinge. Dag van het Park Fietstocht met als thema ‘Park en oorlog’. De kasteelparken Couthof en De Lovie vertellen elk een specifiek WO 1-verhaal. In het park van het Couthof verrezen hospitaalbarakken en in de gazons van De Lovie liepen Britse paarden rond. Het hele verhaal krijg je te horen tijdens een gidsbeurt op de Dag van het Park. Vanuit Poperinge fietsen we naar Proven. De parkwandelingen vinden plaats om 10u en om 11u. Het is mogelijk om te picknicken in het stadspark en deel te workshops, optredens, …). Afspraak om 9u aan het Jeugdcentrum De Kouter, Komstraat 30, 8970 Poperinge. Einde voorzien om 13u. Info en reservatie: [email protected], 057 34 62 84.


nemen aan het namiddagprogramma (natuureducatieve

25

zo. 31 mei

Ieper. Dag van het Park Fiets- en wandeltocht in het frontlandschap van de ‘Kleine Ieperboog’. Precies 100 jaar geleden vormde zich de ‘Kleine Ieperboog’, het aaneengesloten front van 25 km rond Ieper dat 2,5 jaar praktisch ongewijzigd stand hield. Deze dramatische oorlog vernietigde mensen, huizen, kasteeldomeinen, landschappen. Na de oorlog herstelde het landschap zich verbazend snel, maar vele relicten blijven getuigen van de oorlog. Op deze Dag van het Park fiets of wandel je doorheen de landschappen waar de oorlog zijn sporen naliet. Bovendien ontdek je de ‘rijke’ geschiedenis van de prachtige kasteeldomeinen die door de oorlog werden vernietigd en verdwenen zijn.

26

Keuze uit drie wandeltochten: Afspraak aan Parking Hill 60, Zwarteleenstaart, 8902 Zillebeke, aan de cafetaria Palingbeekdomein, Palingbeekstraat 18, 8902 Zillebeke, of aan Museum Hooge Crater, Meenseweg 467, 8902 Zillebeke Telkens om 14u. Duur tot 16u.

Keuze uit twee fietstochten: Ieperboog Noord of Ieperboog Zuid, met haltes op diverse oorlogsrelicten. Afspraak op de Grote Markt Ieper (nabij ingang IFFM). Telkens om 14u. Duur tot 17.30u. Info en reservatie: [email protected], 057 23 92 20. Organisatie: Stad Ieper (Milieueducatie, Toerisme) i.s.m. IFFM en provincie West-Vlaanderen (dienst NME, BC Palingbeek).

Poperinge. Het brandend kasteel Reningelst had eeuwenlang een kasteel tot Generaal Van Damme in 1793 beval gaf om het af te branden. Een woordklasje uit Reningelst geeft een voorstelling rond het droevige einde van dit kasteel. Afspraak om 16u15 op de oorspronkelijke motte van de kasteelwal aan de Rentmeesterhoeve, Reningelstplein 5, 8970 Poperinge. (Bij slecht weer voorstelling in OC Rookop, Heuvellandseweg 1a, 8970 Poperinge). Organisatie: Academie Poperinge.


ma. 15 juni

27

zo. 21 juni

Poperinge. Open Couthof Het park bij het Couthof is niet vrij toegankelijk, maar kan onder begeleiding bezocht worden op zondag 21/6, 19/7, 23/8, 13/9, 25/10, 29/11. Afspraak telkens om 14u aan de kapel, Canadaweg, 8970 Poperinge (100 meter van de Couthofstraat). Meer info: [email protected], 057 23 08 50. Organisatie: Natuurpunt Poperinge – Vleteren, Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels vzw, De Lovie, Agentschap voor Natuur en Bos.

zo. 28 juni

Poperinge. Feesten in het Park Beleef een gezellige familienamiddag in dit piekfijn uitgedoste kasteeldomein. Het programma barst van aantrekkelijke activiteiten. Nieuw dit jaar is de combinatiewandeling tussen het Couthof en het kasteeldomein De Lovie, met aandacht voor een aantal beschermde parkelementen en natuurparels. Heb je meer zin in een zoektocht in het kasteeldomein? Voor gezinnen met kinderen stellen we het leven van een kasteelheer voor in een leerrijke ontdekkingstocht. Afspraak vanaf 14u aan De Lovie, Krombeekseweg 82, 8970 Poperinge. Meer info: [email protected], 057 33 49 65. Organisatie: Natuurpunt Poperinge – Vleteren, Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels vzw, De Lovie, Agentschap voor Natuur en Bos.

28

wo. 8 juli – zo. 30 aug

Ieper. Dubbeltentoonstelling A Room with a view – Volwassen cursisten van de Kunstacademie Poperinge trekken naar een aantal kasteeldomeinen in de streek om er met behulp van de clair-obscurtechniek te schilderen en te tekenen van binnen naar buiten uit. De resultaten zijn te zien in deze tentoonstelling. Ontdek o.a. De Lovie, Le Manoir de la Douve en de Warande alsof je zelf kasteelheer bent. Kunst (k)linkt – Een paar honderd leerlingen van de Kunstacademie Poperinge (kinderen, jongeren en volwassenen) voerden kunstprojecten uit op het kasteeldomein De Lovie. Daarbij legden ze ook de link naar personen met een verstandelijke handicap.


Afspraak in het bezoekerscentrum De Palingbeek, Vaartstraat 7, 8902 Zillebeke. Meer info: [email protected], 057 23 08 40. Organisatie: Academie Poperinge, Provincie West-Vlaanderen, Provinciaal Bezoekerscentrum De Palingbeek.

29

za. 18 juli

Ieper. Roering en romantiek langs de Vaart Vertelwandeling met twee acteurs. Fébronie van café A l’Entrepôt en Marcel, de tuinman van Kasteel de Palingbeek, nemen de groep op sleeptouw… Sedert de aanleg van het kanaal tussen Komen en Ieper is het gezellig druk in café A l’Entrepôt. Niettemin maakt Fébronie zich zorgen over het gemor van de kanaalarbeiders. Het harde labeur, het lage loon, de lange werkdagen… Hoe moet dat nu verder? Kasteel de Palingbeek werd volledig vernieuwd. Die opening was nogal het een en ander… Met al dat chique volk. Marcel had alvast zijn handen vol met het onderhoud van het kasteelpark. Maar ook die rijke buren hebben 30

tegenslagen te verwerken! Ondertussen hebben

Fébronie en Marcel vlinders in de buik. Benieuwd hoe alles afloopt? Stap dan mee met de wandeling op één van onderstaande data! Zowel voor jongeren als volwassenen. Voorstellingen om 17u op zaterdag 18/7, 1/8, 15/8, 29/8, 19/9 en 17/10. Voorstellingen om 14u op zondag 26/7, 9/8, 23/8, 6/9, 4/10. Afspraak aan de infoluifel aan cafetaria De Palingbeek, Palingbeekstraat 18, 8902, Zillebeke. Lengte: 2,7 km - Duur: ongeveer 2u. Prijs: 5 € p.p., drankje inbegrepen. Inschrijven tot 1 week vooraf via: [email protected], 057 23 08 40. Deze wandeling met acteurs kan ook gereserveerd worden door groepen (max. 25 personen) Meer info: [email protected], 057 23 08 40, www.westvlaanderen.be/palingbeek. Organisatie: Provincie West-Vlaanderen, NME Bezoekerscentrum, Bezoekerscentrum de Palingbeek, Vaartstraat 7, 8902 Zillebeke.

do. 20 augustus

Heuvelland. Zomerwandeling Ontdek tegen de flanken van de Rodeberg en Zwarteberg Heuvellandse kasteelverhalen op deze wandeltocht doorheen de kasteeldomeinen Galooie, Afspraak om 19u aan het dorpsonthaalpunt bij de kerk, Dikkebusstraat 164, 8950 Heuvelland. Inschrijven: [email protected], 057 45 04 55. Organisatie: Gemeente Heuvelland, Natuurpunt De Bron vzw, Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels vzw.


Lokerhof en La Douve.

31

zo. 13 september

Ieper. Open Monumentendag: Elverdinge op z’n zondags Op Open Monumentendag is Elverdinge het vertrekpunt van één groot landschapsfeest met mooie kasteelverhalen als leidraad. Ontdek het landschap en de geschiedenis van kasteeldorp Elverdinge te voet of op de fiets. We kaderen de mooiste plekjes voor je in. Gezinnen met kinderen beleven een heus avontuur in de natuur met o.a. een ‘blote-voeten-pad’ en een plukwandeling met de kruidenvrouw. Alle activiteiten zijn gratis. Wandeling: een gids neemt je mee op het parcours van het nieuwe Verhaal voor Onderweg “De Heerlijkheid Elverdinge-Vlamertinge”. Afstand: 5 km. Start om 13u, 14u en 15u. Fietszoektocht: bewegwijzerde familiezoektocht in de landschappen tussen Elverdinge en Vlamertinge, met kastelen als decor. Afstand: max 20 km. Vrije start tussen 13u en 15u. Muzikale animatie en café in OC Den Elver, van 16.30u tot 17.30u, gevolgd door de prijsuitreiking van de fietszoektocht (17.30u). Afspraak vanaf 13u aan OC Den Elver, Vlamertingestraat 34 B, 8906 Elverdinge. Meer info: [email protected], 057 23 08 47, www.rlwh.be. Organisatie: Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels i.s.m. Stad Ieper (Toerisme, Milieueducatie).

32

zo. 13 september

Heuvelland. Open Monumentendag: Kasteel Behagel Op Open Monumentendag krijg je een unieke kans om een geleid bezoek te brengen aan het landgoed van de Manoir de la Douve, beter bekend als het kasteel Behaghel te Loker. Het domein ligt aan de Douvebeek die hier meteen ook de grens vormt met Frankrijk. Het kasteel werd gebouwd in de 19e eeuw, vernield in 1918 en enkele jaren later heropgebouwd.


Afspraak om 14u aan de ingang van het domein Behaghel, Douanestraat 46, 8950 Loker - gelieve de parkeeraanwijzingen te volgen. Meer info en reservatie: [email protected], 057 45 04 71. Organisatie: Gemeente Heuvelland, CO7, Provincie West-Vlaanderen.

33

zo. 27 september

Zonnebeke. Waar is het bloemenkasteel naartoe? Dwars door en rond het Polygoonbos Het Polygoonbos is een relictgebied van een gigantisch bosareaal uit vervlogen tijden. Onder begeleiding van Robert Vantomme zoeken we er de weg door een wirwar van dreven en paden langs loof- en naaldbomen, schrale waardevolle heidebiotopen. Ooit was er een militaire schietstand en snelde de cavalerie er over de renbaan. De hoogte op de heuvelrug was van uitzonderlijk strategisch belang in de grote oorlog. Aan de zuidkant in de vallei van de Reutelbeek sierde het Polderhoekpark met zijn fantastisch mooi bloemenkasteel het landschap. Helaas, het werd totaal verwoest en is vergane glorie. Niettemin gaan we op deze dag genieten van en mijmeren in dit golvende landschap. Afspraak om 14u aan de openbare parking van het Polygoonbos, hoek Lotegatstraat – Lange Dreve, 8980 Zonnebeke. Meer info: [email protected], 057 23 08 50. Organisatie: Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels vzw, Provincie West-Vlaanderen.

34

zo. 4 oktober

Zonnebeke. Kastelen in het groen Het kasteel van Zonnebeke staat niet op zich, maar is ingebed in een park. Tijdens deze wandeling ontsluiert tuinarchitect Geert Bossaert de geheimen van de kasteelparken van vroeger, nu en in de toekomst en gaat hij dieper in op de fauna en flora van het kasteelpark van Zonnebeke. Afspraak om 14u aan de ingang van het Passchendale Memorial Museum, Berten Pilstraat 5a, 8980 Zonnebeke. Organisatie: Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels vzw, Gemeente Zonnebeke, Provincie West-Vlaanderen.

za. 10 oktober

Poperinge. Nacht van de duisternis Wie gaat mee op stap in het donkere, stille en geheimzinnige bos van het kasteeldomein van De Lovie en ‘t Couthof ? Of... is het er toch niet zo stil en duister? Op deze avontuurlijke tocht voor gezinnen zoeken we uit welke dieren meer van de nacht houden, we luisteren sterrenhemel, genieten we van de straatmuzikant, proberen onszelf te overtreffen... en beleven we de duisternis. Kortom een avondwandeling om niet te missen. Iedereen welkom. Aangepast schoeisel en warme kledij voorzien! Inschrijven: [email protected], 057 23 08 50. Afspraak om 19.30u aan De Lovie, Krombeekseweg 82, 8970 Poperinge. Organisatie: Natuurpunt Poperinge – Vleteren, Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels vzw, De Lovie, Agentschap voor Natuur en Bos.


naar ware verhalen en legendes, aanschouwen de

35

3 36

blijvend aanbod

Kasteeldomeinen. Historische tuinen en parken in de Zuidelijke Westhoek 1795-2015 Kasteeldomeinen prikkelen de verbeelding. Ze doen denken aan macht en aanzien, aan prachtige salons, uitgestrekte parken en monumentale dreven. Dit boek brengt het verhaal van kasteeldomeinen in de zuidelijke Westhoek – hun roemrijke verleden en tegelijk tragische lot tijdens de Eerste Wereldoorlog en de daaropvolgende wederopbouw. Aan het begin van de 20e eeuw behoorde de zuidelijke Westhoek tot een van de belangrijkste kastelenregio’s van West-Vlaanderen. De inrichting van kasteelparken en -tuinen weerspiegelde de leefwereld van de adel en de burgerij en hun ideaalbeelden. De Eerste Wereldoorlog markeerde echter het abrupte einde van dit droombeeld. Kasteeldomeinen fungeerden voortaan als militaire hoofdkwartieren of strategische uitkijkposten, en romantische parken werden herschapen tot enkele van de gruwelijkste slagvelden uit de Eerste Wereldoorlog. Maar ook vandaag blijven deze domeinen referenties in het landschap. Dit boek gunt je dan ook een exclusieve blik op de recente herwaardering van verschillende kasteeldomeinen in deze streek door gerenommeerde landschaps- en tuinarchitecten. Dit rijkelijk geïllustreerde naslagwerk kwam tot stand onder impuls van Hogeschool Gent. Steven Heyde bestudeerde de geschiedenis van kasteeldomeinen met oog voor de cultuurhistorische context waarin ze ontstonden. Hij bundelde dit alles tot een boeiend naslagwerk, dat ook van belang is om de tuinkunstgeschiedenis in Vlaanderen beter te begrijpen. Harlind Libbrecht en Joris Verbeken stonden 38

in voor de begeleiding van het project. Steven Heyde, Harlind Libbrecht (promotor), Joris Verbeken (copromotor), Uitgeverij Lannoo, april 2015, € 49,99.

39


Heuvelland. De heer van het kasteel In het kader van het themajaar rond kasteeldomeinen, is er nu ook een nieuwe dorpswandeling in Kemmel die verhalen brengt over de invloed van het kasteel op het dorp. Startend vanop de Dries wandel je eerst naar de kerk en het kerkhof waar nog steeds sporen zijn van de hechte band tussen kasteelheer en parochiekerk. In een lus wandel je verder rond het domein Geelhand. Je leest er oorlogsverhalen, eindigend met de verwoesting van het oude kasteel langs de Reningelststraat in 1918. Nu ga je verder naar het Warandepark en het gelijknamige kasteel. De wandeling eindigt met enkele anekdotes op het dorpsplein. Meer info: [email protected], 057 23 08 47, www.rlwh.be. De Verhalen voor Onderweg zijn te verkrijgen bij de diensten voorToerisme en Bezoekerscentra in de Westhoek. Zie ook bij Activiteiten, ‘De heer van het kasteel’ (zo. 26 april).

Heuvelland. Dorpsspel Een dorpsspel voor gezinnen met kinderen. Enkele honderden jaren geleden stond er al een kasteel in Kemmel. De inwoners van het kasteel en de dorpsbewoners zijn de figuren op een ganzenbord die ons opdrachten geven. Kom spelen en neem het op tegen je gezinsleden in een boeiend dorpsspel. Meer info: [email protected], 057 23 08 50. Zie ook bij Activiteiten, ‘De Kastelen van Kemmel’ (zo. 3 mei).

40

Ieper. Getuigen van een vermoorde droom In dit Verhaal voor Onderweg verkennen we de oostelijke Ieperboog, met het uitzonderlijke oorlogslandschap van Bellewaarde Ridge, Hill 62, het mooie Hogebos en het bosdomein Godtschalck (oorspronkelijk het kasteeldomein Herenthage). De volledige tocht bestaat uit vier wandelingen die afzonderlijk of tezamen gemaakt kunnen worden. De volledige tocht (ongeveer 13 km) staat garant voor (minstens) vier uur wandelplezier doorheen een landschap dat nooit verveelt, met authentieke oorlogsrelicten, vervlogen kasteeldomeinen en prachtige landschappen als leidraad. Meer info: [email protected], www.rlwh.be, 057 23 08 47. De Verhalen voor Onderweg zijn te verkrijgen bij de diensten voor Toerisme en Bezoekerscentra in de Westhoek. Zie ook bij Activiteiten, ‘Dag van het Park’ (zo. 31 mei).

Ieper. De Heerlijkheid Elverdinge – Vlamertinge Deze wandeltocht verkent niet enkel het mooie kasteeldorp Elverdinge, maar begeleidt je via oude de verrassende, erg gevarieerde landschappen van Elverdinge en Vlamertinge. Beide gemeenten vormden ooit samen een ‘Heerlijkheid’, een geschiedenis die haar sporen achterliet in het huidige landschap. Welke dorpen kunnen pronken met dergelijke prachtige, grotendeels authentiek gebleven kasteeldomeinen nabij de dorpskom? Meer info: [email protected], www.rlwh.be, 057 23 08 47. De Verhalen voor Onderweg zijn te verkrijgen bij de diensten voor Toerisme en Bezoekerscentra in de Westhoek. Zie ook bij Activiteiten, ‘Open Monumentendag. Elverdinge op z’n zondags’ (zo. 13 september).


veldwegen en een verdwenen hospitaal doorheen

41

Ieper. Roering en romantiek langs de Vaart Tijdens deze klankwandeling komt het verhaal van de Oude Vaart opnieuw tot leven. Tussen 1863 en 1913 wilde men met deze waterweg de verbinding maken tussen Ieper en Komen. In die periode stonden in de streek enkele kastelen, zoals Kasteel De Palingbeek ter hoogte van de Golf nu. Dit rijkelijk leven stond sterk in contrast met het gewroet van de ‘aardewerkers’ in de sleuf. Die waren vaak te gast in café A l’Entrepot hier vlakbij langs de Komense weg. We maken een reis doorheen de tijd naar het verhaal van de Oude Vaart, met bazin Fébronie van het café en Marcel, de tuinman van het kasteel, als spilfiguren. Vanaf 4/7/2015 kun je deze klankwandeling (gratis!) op een eenvoudige manier downloaden en plaatsen op een mobiele drager (mp3, Iphone, Smartphone,…). Daarnaast kan het wandelkaartje je ondersteunen langsheen het traject. Surf naar: www. verhalenvooronderweg.be. Vanaf het najaar 2015 is deze klankwandeling ook te verkrijgen in het Frans. Meer info over de exacte datum is te verkrijgen in het Bezoekerscentrum. Meer info: Bezoekerscentrum De Palingbeek, Vaartstraat 7, 8902 Zillebeke, [email protected], 057 23 08 40. Zie ook bij Activiteiten, ‘Roering en romantiek langs de Vaart’ (za. 18 juli).

42

Ieper. Sites Caesar’s Nose, Bellewaerde Ridge, The Bluff Via films en panelen worden deze drie bijzondere oorlogssites voor het grotere publiek ontsloten. Ontdek sporen van de (ondergrondse) oorlog en van het lot van de kasteeldomeinen. Zie ook bij Activiteiten, ‘Verkenning van Caesar’s Nose en Bellewaerde Ridge’ (za. 4 april) en ‘Dag van het Park’ (zo. 31 mei).

Poperinge. Op de koffie met Jules van Merris Keer terug in de tijd en wandel mee met kasteelheer Jules van Merris (1831-1899) doorheen het Engels landschapspark van het kasteeldomein De Lovie. Na een korte toelichting over de belangrijke historische periodes én over de huidige functie van het domein, bezoek je samen met de gids het kasteel als uitzonderlijk erfgoed en een aantal beschermde parkelementen. Als in het kasteel de muren konden praten, zouden ze vertellen over een periode van luister, weelde en grootse feesten eind 19e eeuw, over een kasteel waar tijdens de Eerste Wereldoorlog het legerkorpsen, over een kasteelinterieur dat later gedeeltelijk omgebouwd werd tot een sanatorium en over de huidige functie van De Lovie: de begeleiding van personen met een verstandelijke handicap en ongetwijfeld nog zoveel meer. Een bezoek aan onze geschenkenwinkel De Nieuwe Bankelinde is een verrassende afsluiter. Kennis maken met de rijke geschiedenis van het kasteeldomein kan op aanvraag bij de Dienst Externe Relaties van De Lovie, 057 33 49 65. (Enkel voor groepen van minimum 15 en maximum 50 personen.).


hoofdkwartier gevestigd was voor Franse en Engelse

43

Poperinge. In de voetsporen van Prince Edward Edward, Prins van Wales, mag tijdens de Eerste Wereldoorlog niet vechten aan het front. De jonge kroonprins van Engeland verblijft in diverse hoofdkwartieren van het Britse leger, op min of meer veilige afstand van het frontgebeuren. Zo ook in kasteel De Lovie, waar hij sportieve rondjes loopt in het kasteelpark. Hij is een tijdlang gekazerneerd in de abdij St.-Sixtus en kampeert in een tent nabij het Jagershof. ‘In de voetsporen van Prince Edward’ vertelt het verhaal van de kroonprins én van de locaties waar hij als hoge gast zijn opwachting maakte. Arrangement voor groepen halve dag: onder begeleiding van een gids bezoek je het kasteel, de begraafplaats Dozinghem en het WO I-museum in het Jagershof. Eet- en drinkgelegenheid in het Jagershof. Arrangement voor groepen hele dag: het programma wordt uitgebreid met bezoek aan de dodencellen en executieplaats en de hospitaalsite Lijssenthoek (bezoekerscentrum en begraafplaats). Meer info en reservaties: [email protected], 057 34 66 76.

44

45


Poperinge - Zonnebeke. Gezinszoektochten in kasteeldomeinen Verrassende mysteries, plezante doe-opdrachten en leuke weetjes. Dat moet zowat de samenvatting zijn van de gezinsspeurtochten doorheen enkele van de mooiste bossen uit de Westhoek. Met de hulp van Hanna, Ever Sam of de boswachter vind je jouw weg doorheen het bos. Onderweg ontmoet je enkele bewoners van het bos. Als je de juiste weg vindt en de antwoorden weet op alle vragen, dan kun je vast en zeker het mysterie oplossen! Reeds bestaand - De zoektocht in het Tortelbos ‘Kinderen van het kasteel’- Ieper. Nieuw vanaf mei 2015 – zoektocht kasteeldomein Zonnebeke: ‘De mysterieuze steen van Zonnedal’. Nieuw vanaf juli 2015 – zoektocht kasteeldomein ‘De Lovie Poperinge’. Je kan de speurtochten afhalen in het Provinciaal Bezoekerscentrum De Palingbeek (Vaartstraat 7, 8902 Zillebeke) of in het Provinciaal Bezoekerscentrum De Blankaart (Iepersteenweg 56, 8600 Woumen). Daarnaast is elke gezinszoektocht ook gratis af te halen in de toeristische dienst van de gemeente waar de speurtocht plaatsvindt.

46

Zonnebeke. Wandellussen Polygon Wood, Tyne Cot Cemetery en The Canadian Walk Na de opening van de nieuwe fietsroute ‘The Legacy’ in 2014, volgt in 2015 de opening van drie nieuwe wandellussen: één naar Polygon Wood, één naar Tyne Cot Cemetery, en The Canadian Walk. Speur in het Polygon Wood naar roofvogels en breng een bezoek aan het Buttes New British Cemetery, waar vooral Australische en Nieuw-Zeelandse soldaten van de Eerste Wereldoorlog begraven liggen. De tweede lus verbindt het kasteelpark met Tyne Cot Cemetery, de grootste Britse militaire begraafplaats Commonwealth ter wereld. The Canadian Walk neemt je mee in de voetstappen van de Canadese troepen die in 1917 op het einde van de Slag bij Passendale de ruïnes van het dorp innamen.


Zie ook bij Activiteiten, ‘Museumweekend. Opening wandellussen naar Polygon Wood, Tyne Cot Cemetery en The Canadian Walk’ (za. 25 - zo. 26 april).

47

Overzichtskalender Tentoonstellingen Ieper

Droomkastelen?

Heuvelland

Kastelen van Kemmel

Zonnebeke Poperinge

za. 4 apr. – zo. 30 aug. za. 18 apr. – do. 31 mrt. 2016

Het Kasteelpark van

blijvend vanaf

Zonnebeke

za. 25 april

The Smell of War

vr. 1 mei – zo. 30 aug.

Activiteiten Verkenning van Caesar’s Ieper

Nose en Bellewaarde

za. 4 apr .

Ridge Ieper

Het verhaal van de Ieperse kasteeldomeinen

do. 9 apr.

Symposium Zonnebeke

‘Kasteeldomeinen in Zonnebeke – geschiedenis

vr. 24 apr.

en toekomst’ Zonnebeke

Museumweekend

za. 25 – zo. 26 apr.

Heuvelland

De heer van het kasteel

zo. 26 apr.

Poperinge

Woeste Waanzin

do. 30 apr. – zo. 3 mei

Heuvelland

De Kastelen van Kemmel

zo. 3 mei

De kasteeldomeinen van Poperinge

Poperinge en de zuidelijke

vr. 8 mei

Westhoek Heuvelland Heuvelland Poperinge Ieper

48

De Keltische prinses van de Kemmelberg Kasteelheren en –dames tijdens de Zoetemarkt Dag van het Park. ‘Park en Oorlog’ Dag van het Park. ‘De Kleine Ieperboog’

zo. 17 mei ma. 25 mei zo. 31 mei zo. 31 mei

Poperinge

Het brandend kasteel

ma. 15 jun.

Poperinge

Open Couthof

zo. 21 jun.

Poperinge

Feesten in het Park

zo. 28 jun.

Ieper

Dubbeltentoonstelling

wo. 8 jul. – zo. 30 aug.

Ieper Poperinge

Roering en romantiek langs de Vaart Open Couthof

za. 18 jul. zo. 19 jul.

Roering en romantiek

zo. 26 jul., za. 1 aug.,

langs de Vaart

zo. 9 aug., za. 15 aug.

Heuvelland

Zomerwandeling Loker

do. 20 aug.

Poperinge

Open Couthof

zo. 23 aug.

Roering en romantiek

zo. 23 aug., za. 29 aug.,

langs de Vaart

zo. 6 sept.

Open Couthof

zo. 13 sept.

Ieper

Ieper Poperinge Ieper Heuvelland Ieper

Open Monumentendag. Elverdinge op z’n zondags Open Monumentendag. Kasteel Behagel Roering en romantiek langs de Vaart

zo. 13 sept. zo. 13 sept. za. 19 sept.

Waar is het bloemenkasZonnebeke

teel naartoe? Dwars door

zo. 27 sept.

en rond het Polygoonbos

Ieper Poperinge Ieper Poperinge

Kastelen in het groen Roering en romantiek langs de Vaart Nacht van de duisternis Roering en romantiek langs de Vaart Open Couthof

zo. 27 sept. zo. 4 okt. za. 10 okt. za. 17 okt. zo. 25 okt., zo. 29 nov.


Zonnebeke

49

OP ZATERDAG 4 APRIL VIEREN WE FEEST IN KASTEEL BEAUVOORDE Kom met je familie naar Kasteel Beauvoorde en kruip in de huid van kasteelheer Arthur Merghelynck. Met het cabinet van Arthur ga je vanaf 4 april 2015 met de hele familie op avontuur in het kasteel. 50

Op zaterdag 4 april onthullen we het gloednieuwe familieparcours met een feestelijke familiedag van 12u tot 17u.

Alle info over de familiedag op 4 april en het nieuwe familieaanbod vind je op www.kasteelbeauvoorde.be Volg Kasteel Beauvoorde ook via Facebook.


ONTDEK KASTEEL BEAUVOORDE MET RIDDER ARTHUR!

51

www.toerismewesthoek.be/droomkasteel

Droomkasteel? Kasteeldomeinen in de Zuidelijke Westhoek

Recommend Documents