Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen
Gemeente Hoogeveen
Kern cijfers uit de periode 2010-2015
OM_Hoogeveen-DEF.indd 1
18-05-16 11:15
Drentse Onderwijsmonitor 2015
Primair onderwijs
Onlangs verscheen de 10de editie van de Drentse Onderwijsmonitor. Dit rapport brengt de onderwijspositie en -prestaties van Drentse leerlingen in beeld. Van basisschool tot en met de universiteit. Met de jaarlijkse rapportage kunnen trends en ontwikkelingen worden gesignaleerd voor de provincie als geheel en waar mogelijk de gemeenten in het bijzonder. In dit aanvullend feitenboekje zijn cijfers voor het schooljaar 2014-2015 en voorgaande jaren voor elf Drentse gemeenten apart gebundeld. We zoomen daarmee in op ontwikkelingen van kinderen die in deze gemeente wonen en naar het primair of voortgezet onderwijs gaan. Deze extra uitgave wordt de gemeenten aangeboden door de Vereniging van Drentse Gemeenten en de Provincie Drenthe. Zij hopen dat de cijfers als onderlegger kunnen dienen bij besprekingen en initiatieven ten behoeve van goed onderwijs voor kinderen.
Leerlingen op de basisscholen in de gemeente Hoogeveen
De gemeente Hoogeveen heeft 32 basisscholen. Even veel als in 2011/12. De schoolgrootte is iets afgenomen. We tellen gemiddeld 163 leer lingen, iets minder dan vorig jaar. Dat is meer dan gemiddeld genomen in Drenthe (154), maar minder dan het landelijk gemiddelde (234). Het leerlingenaantal in het basisonderwijs van de gemeente is de laatste jaren gedaald, maar wel minder dan in de provincie als geheel. Progno ses van de Provincie Drenthe (maart 2015) voorspellen een toename tot onge veer 5.390 leerlingen in 2020; t.o.v. de oktobertellingen in 2014 betekent dit een stijging van 3%.
Bron: DUO, 2015
+3%
Aantal leerlingen op basisscholen in Hoogeveen op 1 oktober
Verwachte stijging aantal leerlingen
5.401
5.225
5.393
2010/11
2014/15
Prognose 2020
Aantal basisscholen op 1 oktober
6.706 279
32
Gemiddeld aantal leerlingen per basisschool op 1 oktober
234
Nederland
154
Drenthe
163
Gemeente Hoogeveen
2
OM_Hoogeveen-DEF.indd 2
18-05-16 11:15
Primair onderwijs
Feitenblad Gemeente Hoogeveen
Onderwijsachterstanden: g ewichtenleerlingen en impulsgebieden
Een school krijgt ook extra geld per achterstandsleer ling als de school in een impulsgebied is geves tigd. Een impulsgebied is een postcodegebied met veel huishoudens met een laag inkomen of een uitkering. Landelijk gezien ligt een kwart van de scholen in een impulsgebied. In Drenthe is dit percen tage hoger, namelijk 31%. Hoogeveen wijkt daar in negatieve zin vanaf met 12 basisscholen in een impulsgebied (38%).
Kinderen van laagopgeleide ouders hebben vaker leerachterstanden. Dit blijkt ook uit de Drentse Onderwijsmonitor 2015. Het opleidingsniveau van de ouders bepaalt het gewicht dat de school toekent aan een (achter stands)leerling. Ouders/voogden van zgn. gewichtenleerlingen hebben een lagere opleiding dan ouders van leerlingen zonder gewicht. Voor deze leerlingen krijgt de school extra geld. De gemeente Hoogeveen heeft een hoger percentage gewichtenleerlingen dan Drenthe en Nederland. Dit aandeel loopt, in lijn met de landelijke trend, terug.
Percentage gewichtenleerlingen 13 10 10 9 17 12
Percentage basisscholen in impulsgebied
Nederland 2010/11 2014/15
38%
Drenthe 2010/11 2014/15
25 31 38
Gemeente Hoogeveen 2010/11 2014/15
Bron: DUO, 2015
Bron: DUO, 2015
Passend onderwijs
Nederland
Met de invoering van de Wet passend onderwijs hebben scholen een zorgplicht gekregen. Dat betekent dat scholen ervoor verantwoordelijk zijn om elk kind een goede onder wijsplek te bieden. Om dat te kunnen doen, vormen regu liere en speciale scholen samen regionale samenwerkings verbanden. De scholen in het samenwerkingsverband maken afspraken over de ondersteuning aan leerlingen en de bekostiging daarvan. De scholen in Drenthe behoren tot 5 samenwerkingsverbanden primair onderwijs. Het aandeel leerlingen in het speciaal onderwijs is in het sa menwerkingsverband P02203, waaronder ook Hoogeveen valt, 1,4% (landelijk 1,6%) en daarmee gelijk aan vorig jaar. Het aandeel in het speciaal basis onderwijs is eveneens gelijk aan vorig jaar, namelijk 2,6% (landelijk 2,5%). In de figuur hiernaast is aangegeven of het percentage hoger (▲), lager (▼) of gelijk (◼) is aan dat van vorig jaar. 1 M eppel, Hoogeveen, De Wolden, Westerveld, Steenwijkerland, deel Staphorst en Zwartwaterland (Overijssel), 2 speciaal basisonderwijs, 3 speciaal onderwijs
2013/14
2014/15
sbao2
2,5%
2,5%
so3
1,6%
1,6%
PO2203 Hoogeveen e.o.1 2013/14
2014/15
sbao
2,6%
2,6%
so
1,4%
1,4%
Bron: DUO/website Passend Onderwijs, 2015
3
OM_Hoogeveen-DEF.indd 3
18-05-16 11:15
Drentse Onderwijsmonitor 2015
Primair onderwijs
Leerprestaties in het Drentse basisonderwijs
Vanaf het schooljaar 2007-2008 worden gegevens verzameld over leerprestaties in het basisonderwijs op het terrein van taal/lezen en rekenen/wiskunde. De gegevens worden geleverd door basisscholen waarvan het schoolbestuur hiervoor toestemming heeft gegeven. In Drenthe zijn momenteel 36 schoolbesturen voor primair onderwijs. Het deelnamepercentage van basisscholen aan de Drentse Onderwijsmonitor nam toe van 49% in het eerste jaar tot 93% in 2014/15. De gemeente Hoogeveen heeft een lager deelnamepercentage dan vorig jaar, namelijk 81% (vorig jaar 94%).
Citotoetsen: de resultaten van 2012 - 2015 rekenen
taal
kleuters groep 2
kleuters groep 2
Drenthe
technisch lezen eind groep 3
eind groep 4
eind groep 5
woordenschat eind groep 3
eind groep 5
begrijpend lezen medio groep 6
medio groep 8
rekenen-wiskunde eind groep 3
eind groep 4
eind groep 6
60 59 58 57 56 55 54 53 52 51 50
50
49
is de norm in Nederland
48 47
'12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15
jaartal
Gemeente Hoogeveen rekenen
taal
kleuters groep 2
kleuters groep 2
technisch lezen eind groep 3
eind groep 4
eind groep 5
woordenschat eind groep 3
eind groep 5
begrijpend lezen medio groep 6
medio groep 8
rekenen-wiskunde eind groep 3
eind groep 4
eind groep 6
60 59 58 57 56 55 54 53 52 51
50
50
is de norm in Nederland
49 48 47
'12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15 '12 '13 '14 '15
jaartal
Bron: basisscholen Drenthe, bewerking CED Toetsservice/CMO STAMM, 2012-2015
4
OM_Hoogeveen-DEF.indd 4
18-05-16 11:15
Primair onderwijs
Feitenblad Gemeente Hoogeveen Begrijpend lezen
Welke conclusies kunnen we trekken uit de resultaten van de citotoetsen? Hieronder staat beschreven hoe leerlingen uit de gemeente het ervan af hebben gebracht.
opzichte van hun klasgenootjes in de provincie.
Groepen 6 en 8 scoren beide boven de landelijke norm. Groep 8 haalde deze norm vorig jaar nog niet en heeft dus een inhaalslag gemaakt. Groep 8 evenaart nu het gemiddelde niveau in Drenthe en groep 6 zit daar nog net iets boven.
Rekenprestaties
Vorig jaar haalde groep 6 de landelijke norm net niet, maar dit jaar scoort groep 6 daar ruim bo ven. Groep 6 verslaat hiermee ook het provinciale niveau. Groep 3 scoort iets lager dan gemiddeld in de provincie en groep 4 evenaart het niveau.
Vergeleken met de provinciale uitslagen, zijn de prestaties van leerlingen uit Hoogeveen op het onderdeel rekenen en wiskunde in groep 6 opvallend goed. Op de meeste overige toetsen wordt op of iets boven het provinciaal niveau gescoord. De landelijke norm wordt op alle onderdelen gehaald. Vorig jaar gold dit nog niet voor begrijpend lezen in groep 8 en rekenen en wiskunde in groep 6.
Woordenschat
Groep 3 doet het beter op woor denschat dan de landelijke norm en scoort gelijk aan het Drentse gemiddelde. In groep 5 wordt nog steeds boven de landelijke norm gescoord, maar in iets mindere mate. Het gemiddelde van groep 5 is iets lager dan in de rest van de provincie.
Technisch lezen
Het technisch lezen gaat de leer lingen in Hoogeveen net als eer dere jaren goed af. Alle groepen halen ruimschoots de landelijke norm en overtreffen ook dit jaar weer eveneens de prestaties van klasgenootjes in de hele provincie. Groep 3 scoort iets lager dan vorig jaar, de groepen 4 en 5 scoren gelijk aan vorig jaar.
Rekenen en taal voor kleuters
Zowel voor taal als rekenen zijn de prestaties vergeleken met 2012 toegenomen. De H oogeveense kleuters halen voor beide toetsen ruim de landelijke norm. Toch is er een kleine achterstand ten
De eindtoets in groep 8
De gemiddelde scores op de eindtoets van groep8-leerlingen uit Hoog eveen waren eerdere jaren lager dan gemiddeld in Drenthe en Nederland. Het afgelopen jaar is het gemiddelde 535,2, en daarmee gelijk aan de landelijke score en iets hoger dan het provinciale gemiddelde. Het gaat hier om de Cito eindtoets. Scholen konden ook voor alternatieve eindtoetsen kiezen, zoals de IEP-toets of de ROUTE 8-toets.
Cito eindtoetsscores 535,2 534,9 535,2
2015 2014
534,3
531,2
2013 2012
534,6
532,9
scoorden Hoogeveenleerlingen in 2015 gemiddeld ten opzichte van landelijk
535
535,5 535,1
530,8
2011 530
Even hoog
534,8
534,9
531
532
533
534
535,5 536
535
536
Nederland Drenthe Gemeente Hoogeveen
Bron: Inspectie van het Onderwijs, 2011-2015
5
OM_Hoogeveen-DEF.indd 5
18-05-16 11:15
Drentse Onderwijsmonitor 2015
Primair onderwijs
Kwaliteit van het onderwijs: de toezichtarrangementen
Op basis van kwaliteitsnormen bepaalt de Inspectie van het Onderwijs welke scholen een aangepast toezicht krijgen. De situatie in Drenthe vanaf 1 september 2012:
Aantal zwakke en zeer zwakke scholen Drenthe 8
2 4
283
2012
4 6
2 13
280
269
255
2014
2013
Eind 2015 hebben binnen de gemeente Hoogeveen 4 scholen het predicaat ‘zwak’ en 1 school het predicaat ‘zeer zwak’. Bij (zeer) zwakke scholen zijn de eindopbreng sten en het onderwijsleerproces op cruciale onderdelen onvoldoende.
Voldoende Zwak Zeer zwak
2015
In 2009 werden er 38 (zeer) zwakke scholen geteld. In het Kwaliteitsakkoord Basisonderwijs Drenthe 2010, 2011 werd afgesproken om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren en het aantal (zeer) zwakke scholen te verminderen tot nul in 2014. Deze ambitie is niet gehaald. Na jaren met een afname van het aantal (zeer) zwakke scholen, zien we vanaf 2014 voor het eerst weer een toename
Gemeente Hoogeveen 1
32
2012
1 1
31
2013
1 4
30
27
2014
Voldoende Zwak Zeer zwak
2015
Bron: Inspectie van het Onderwijs, 2012-2015
Advies basisschool en het niveau in het 3e leerjaar van het v oortgezet onderwijs
Bij Drentse vo-scholen is informatie opgevraagd over het schoolniveau van derdejaars leerlingen en het schooladvies van de basisschool. De resultaten zijn indicatief omdat van een aantal scholen gegevens ontbreken. Rond de 60% van de leerlingen die op een basisschool in de gemeente Hoogeveen zaten, lijkt het school niveau te volgen dat als advies is meegegeven. Vergeleken met Drenthe (23%) en Nederland (15%) is er veel vaker sprake van over- advisering (33%). Bron: vo-scholen Drenthe, bewerking CMO STAMM, 2015
Huidig onderwijsniveau t.o.v. schooladvies in percentages 13 15 8 23 8 33
60 70 72
Nederland iets lager gelijk iets hoger Drenthe iets lager gelijk iets hoger Gemeente Hoogeveen iets lager gelijk iets hoger
6
OM_Hoogeveen-DEF.indd 6
18-05-16 11:15
Voortgezet onderwijs
Feitenblad Gemeente Hoogeveen
Leerlingen in het voortgezet onderwijs
Het aantal vo-leerlingen, woonachtig in Hoogeveen, neemt jaarlijks toe. De stijging was het afgelopen jaar 2% (van 3.270 naar 3.353). Het stijgingspercentage voor Drenthe als geheel is 1%. Het aantal leerlingen nam toe van 30.826 in 2013/14 naar 31.193 in 2014/15.
Aantal leerlingen in het voortgezet onderwijs, met als woongemeente Hoogeveen
+1%
het aantal vo-leerlingen in Drenthe
Gemeente Hoogeveen 2014/15 2013/14 2012/13 2011/12
30.826
Drenthe 2014/15 2013/14
31.193 +2%
3.132
3.249
3.270
het aantal vo-leerlingen in Hoogeveen
3.353
Bron: DUO, 2015
Onderwijssoort in het voortgezet onderwijs
Voor Hoogeveen geldt dat 52% van de jongeren in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs een vmbo-opleiding volgt. Voor havo en vwo is de deelname 26% en 16%.
Onderwijssoort vanaf het derde leerjaar, voor jongeren uit de gemeente Hoogeveen
Maken we een vergelijking met cijfers van Drenthe en Nederland, dan zien we een lager onderwijsniveau voor leerlingen uit Hoogeveen. Er gaan meer leerlingen naar het praktijkonderwijs en vmbo en veel min der naar het vwo. We zien al een aantal jaren een vergelijkbaar beeld.
Aandeel leerlingen in de bovenbouw (vanaf leerjaar 3), naar o nderwijssoort en woongebied voor schooljaar 2014/15
Nederland Drenthe Gemeente Hoogeveen
Gemeente Hoogeveen praktijkonderwijs vmbo havo vwo
3 4 6
praktijkonderwijs
6
18 22 26
vmbo bl/kl 3-4
16
26
21 23 26
1.851
29 24 16
52
vmbo tl/gl 3-4 Bron: DUO, 2015
29 27 26
havo 3-5
vwo 3-6
Bron: DUO, 2015
7
OM_Hoogeveen-DEF.indd 7
18-05-16 11:15
Drentse Onderwijsmonitor 2015
Samenvatting
Pluspunt, aandachtspunt of verbeterpunt?
Hieronder staan alle gemonitorde onderwijsitems samengevat in één figuur. De kleuren geven aan of de gemeente het beter of minder goed doet vergeleken met Drenthe en of er de afgelopen jaren sprake is van een verslechtering, verbetering of status quo. De kleur geeft aan of het gaat om onderwerpen die: • Gekoesterd moeten worden (pluspunten) • In de gaten gehouden moeten worden (aandachtspunten) • Verbeterd moeten worden (verbeterpunten)
In de meeste gevallen zijn de cijfers van 2014-2015 vergeleken met die van vorig jaar. Waar aangegeven blik ken we echter meer jaren terug.
Minder goed
Vergeleken met Drenthe
Even goed/beter
De resultaten samengevat: hoe staat Hoogeveen ervoor?
• Ontwikkeling leerlingenaantal basisschool t.o.v. 2010-11 • Technisch lezen groep 3
• Woordenschat groep 3 • Rekenen-wiskunde groep 4 • Technisch lezen groep 4 • Technisch lezen groep 5
• Begrijpend lezen groep 6 • Begrijpend lezen groep 8 • Rekenen-wiskunde groep 6 • Ontwikkeling leerlingenaantal voortgezet onderwijs
• Deelnamepercentage Drentse Onderwijsmonitor (81%) • 5 (zeer) zwakke scholen • Aansluiting schooladvies bij onderwijsniveau leerjaar 3 • Onderwijsniveau bovenbouw vo
• Aantal scholen in impulsgebied • Taal kleuters groep 2 • Woordenschat groep 5
• Aandeel gewichtenleerlingen t.o.v. 2010-11 • Rekenen kleuters groep 2 • Rekenen-wiskunde groep 3
Verslechtering
Ontwikkeling afgelopen jaren Gelijk gebleven
Verbetering
Het rapport van de Drentse Onderwijsmonitor 2015 kunt u vinden op de websites van de b etrokken organisaties en op www.meetbaarbeterdrenthe.nl.
Vereniging van Drentse Gemeenten www.vdgdrenthe.nl
OM_Hoogeveen-DEF.indd 8
Provincie Drenthe www.drenthe.nl
CMO STAMM www.cmostamm.nl
18-05-16 11:15
