Dr. Jenny Buijtels, specialist interne geneeskunde
Presentatie Dia’s en casussen die ook voorkomen in de workshop vloeistoftherapie en dwangvoeding Zo indruk van hoe de workshop is opgebouwd Verantwoordelijkheid voor zover mogelijk bij paraveterinair, maar dan is de achtergrond essentieel! Niet werken volgens lijstjes, maar volgens kennis
Vochtbalans
Evenwicht tussen opname en verlies
Ingrijpen als balans is verstoord
Waar komt het vocht vandaan?
Drinken van water Drinkbak, waterplas, rivier etc
Haalt water uit het eten Brokken ten opzichte van blikvoer
Omzetting in het lichaam = metabool Met name vet en koolhydraten
Vochtopname
Wat is een normale hoeveelheid vochtopname per dag?
50-60 ml/kg/24 uur voor de hond 40-50 ml/kg/24 uur voor de kat
Wat is dan teveel?
Opdracht
Hoeveel vocht heeft een Labrador van 35 kg nodig per dag?
Onderhoud= 50-60 ml/kg/24 uur (=dag) Gewicht = 35 kg
Antwoord = 55 x 35 = 1,9 liter water/dag
Hoe verlies je vocht? Ademhaling Hijgen bij honden “Zweten” Urine en ontlasting
Urineproduktie In een gezond dier is de normale urineproduktie 1-2 ml/kg/uur Sterk afhankelijk van hoeveel er wordt opgenomen
Teveel vochtverlies Braken en diaree Vochtproduktie bij wonden Vaginale uitvloeiing Polyurie: verhoogde urineproduktie Vocht in de buik: ascites
Geen goede vochtbalans meer
Vochtbalans herstellen in 2 fasen 1. Wat is het dier verloren, dus hoe erg is de uitdroging van het dier 2. Als uitdroging is opgelost moet je bepalen of het dier daarna alleen nog onderhoud nodig heeft of meer dan alleen onderhoud omdat verlies doorgaat
Fase 1 Hoe schat je uitdroging in? Waar moet je op letten? Hoeveel moet je geven om het op te lossen?
Dit leer je berekenen!
Fase 2 Wat is een normaal onderhoud? Hoeveel geef je dan? En als dier meer nodig heeft hoe bepaal je dat dan? Ook dit leer je te berekenen!
Als je weet hoeveel je moet geven zijn de volgende vragen:
Hoe dien je het toe? Wat dien je toe?
Hoe dien je het toe?
Oraal Kan gebruikt worden (mogelijk met ORS) als
dier drinkt en niet braakt
Subcutaan Beperkt in hoeveelheden die gegeven
kunnen worden Duurt langer voordat toegediende vocht opgenomen is (constrictie vaten speelt rol)
Intraveneus Intraosseus
Intraveneus Vocht direct in het bloed Verbetert de algehele circulatie Kan vochtverliezen oplossen Kan continu gegeven worden Voorpoot: Vena cephalica Achterpoot: Vena saphena Hals: Vena jugularis
Intraosseus Wordt bij hele kleine dieren en met name neonaten gebruikt Soms wordt het bij volwassen dieren gebruikt bij algehele collaps en waar men geen vene kan vinden om infuus te plaatsen Vene van het bot blijven bij erge uitdroging goed vocht opnemen Mag niet bij sepsis of gebroken botten
Welke vloeistof geef je? Regel is: vervang met hetgeen je verliest Bij dier met braken: verliest veel vocht en elektrolyten: vervang met kristalloïden Bij dier dat aangereden is en veel bloed verliest: vervang met bloed
Grof gezegd zijn er drie keuzen: Bloed, colloïden en kristalloïden
Crystalloïd - isotoon Na
K
Mg
Ca
Cl
PO4
Glucose
Buffer
Mmol/l
Mmol/l
Mmol/l
Mmol/l
Mmol/l
Mmol/l
g/l
Mmol/l
0.9% NaCl
154
0
0
0
154
0
0
-
Ringer lactaat
131
5.4
0
1.84
112
0
0
Lactaat 28
Sterofundin BG
54
24
2.5
0
54
7.3
55
Lactaat 25
Sterofundin ISO
145
4
1
2.5
127
0
0
Acetaat 24 en malaat 5
Vloeistof
Sterofundin BG mag alleen als onderhoud gegeven worden en niet als correctie!
Hoe plaats je een IV Infuus? En waar moet je op letten? Maakt het uit welke branule je kiest en waarom? Hoe controleer je de snelheid van je infuus?
Waarom is voeding zo belangrijk? Na 1-2 dagen worden aminozuren gebruikt om glucose aan te maken Ook vetweefsel wordt gebruikt voor energie Na 4 dagen worden de eiwitten waar spieren uit op zijn gebouwd aangesproken Deze processen leiden tot vertraagde wondgenezing, minder goede functie van het immuunapparaat, bacterien kunnen gemakkelijker van darm naar bloed en sloomheid, futloos van dier
Hoe bereken je hoeveel het dier nodig heeft per dag? Wat moet er allemaal inzitten? Hoe bouw je het op? Hoe kun je het allemaal geven? Kun je niet iets geven wat de eetlust opwekt of werkt dat niet?
Toedienen
Dwangvoeding
Neussonde
Slokdarmsonde
Dwangvoeding Makkelijk omdat er geen sonde geplaatst hoeft te worden Kan heftig verzet geven Kan weerzin tegen eten vergroten Kan verslikken veroorzaken Lastig om dagelijks de benodigde energie te geven
Neussonde NEUSSONDE
Hoe plaats je het? Wanneer kan het wel en wanneer mag het absoluut niet?
SLOKDARMSONDE
Bron: N. Bexfield en K. Lee, BSAVA Guide to procedures in small animal practice
Bron: N. Bexfield en K. Lee, BSAVA Guide to procedures in small animal practice
Bron: N. Bexfield en K. Lee, BSAVA Guide to procedures in small animal practice
EINDE
