Dr. Jan C. Oosterwijk klinisch geneticus, UMCG
Nieuwe getallen en nieuwe diagnostiek bij erfelijke borstkanker Groninger Mammasymposium 2014
Disclosure belangen spreker geen
geen
geen
Groninger Mammasymposium 2014
Overzicht • Nog even de verwijscriteria • Risicogetallen na DNA-diagnostiek – met aangetoonde mutatie – zonder aangetoonde mutatie
• DNA diagnostiek – huidige diagnostiek en opbrengst – nieuwe ontwikkelingen
• Perspectieven Groninger Mammasymposium 2014
Verwijscriteria •
1 patiënt:
- borstkanker ≤ 35 jr, of triple neg borstkanker ≤ 50 jr - eierstokkanker of tubacarcinoom ongeacht leeftijd - bilateraal / multifoc borstkanker, 1e tumor ≤ 50 jr - borst èn eierstokkanker - man met borstkanker
•
2 patiënten (1e graads: zussen of moeder- dochter) - 1 borstkanker ≤ 50 jr en 1 eierstokkanker - beiden borstkanker van wie 1 ≤ 50 jr
- beiden eierstokkanker - prostaat ca ≤ 60 jr en borstkanker ≤ 50 jr
•
3 of meer 1e- of 2e graads verwanten met borst-/eierstok-/tubakanker Groninger Mammasymposium 2014
Verwijscriteria •
1 patiënt:
- borstkanker ≤ 35 jr, of triple neg borstkanker ≤ 50 jr - eierstokkanker of tubacarcinoom ongeacht leeftijd - bilateraal / multifoc borstkanker, 1e tumor ≤ 50 jr - borst èn eierstokkanker - man met borstkanker
•
2 patiënten (1e graads: zussen of moeder- dochter) - 1 borstkanker ≤ 50 jr en 1 eierstokkanker
- beiden borstkanker van wie 1 ≤ 50 jr - beiden eierstokkanker - prostaat ca ≤ 60 jr en borstkanker ≤ 50 jr •
3 of meer 1e- of 2e graads verwanten met borst-/eierstok-/tubakanker Groninger Mammasymposium 2014
Verwijscriteria
Differentiaal diagnose Cowden syndroom: (non-medullair) schildklier; uterus; lentigines; macrocephalie; cutane afw.; hamartomen; vasculaire afw.; … Li-Fraumeni syndroom: sarcoom; hersenca.; bijnierschorsca.; leukemie; longca.; … Peutz-Jeghers syndroom: lentigines; hamartomateuze poliepen; maagca.; pancreasca.; colonca.; ovariumca.;… Nb: Ashkenazim, prostaatca., pancreasca., melanoom, maagca., … Kortom: te veel, te jong, multiple primairen, gekende combinaties Groninger Mammasymposium 2014
Overzicht • Nog even de verwijscriteria • Risicogetallen na DNA-diagnostiek – met aangetoonde mutatie – zonder aangetoonde mutatie
• DNA diagnostiek – huidige diagnostiek en opbrengst – nieuwe ontwikkelingen
• Perspectieven Groninger Mammasymposium 2014
Risicogetallen voor mutatiedraagsters
60-80%
Groninger Mammasymposium 2014
Risicogetallen voor mutatiedraagsters
Groninger Mammasymposium 2014
Groninger Mammasymposium 2014
Brohet et al. 2014 risicogetallen NL
45% (35 - 52%) BRCA1 27% (14 – 38%) BRCA2
Groninger Mammasymposium 2014
Groninger Mammasymposium 2014
Geboorte cohort effect
op 65 jaar al 46 -76%
Groninger Mammasymposium 2014
Vergelijking Noord NL en de rest
Dus voorlopig in belaste families nog steeds …60 – 80%... Groninger Mammasymposium 2014
Risicogetallen zonder aangetoonde mutatie: ‘erfelijkheid niet uitgesloten’ obv. familiaire belasting: mammaca., ovariumca., bilateraliteit, diagnoseleeftijd, … CLTR < 20 % :
geruststellen, BOB vanaf 50 jr
CLTR 20 - 30 % : jaarlijks mammografie 40-50 jr, waarna BOB CLTR 30 - 40 % : jaarlijks mammografie en lich. onderz. 35-60 jr, waarna BOB CLTR > 40 % :
jaarlijks MRI en lich. onderz. vanaf 25 jaar tot 60 jaarlijks mammografie vanaf 30 jaar tot 60 waarna BOB (?) Groninger Mammasymposium 2014
Overzicht • Nog even de verwijscriteria • Risicogetallen na DNA-diagnostiek – met aangetoonde mutatie – zonder aangetoonde mutatie
• DNA diagnostiek – huidige diagnostiek en opbrengst – nieuwe ontwikkelingen
• Perspectieven Groninger Mammasymposium 2014
Opbrengst DNA-diagnostiek • BRCA1/2: mutatie in 7-9% volgens huidige verwijscriteria • PTEN, STK11, TP53: zeer zeldzaam • Zodra een mutatie is aangetoond: voor familieleden kansen van 50%; 25%; 12,5%; …
Groninger Mammasymposium 2014
Nieuwe ontwikkelingen CHEK2*1000delC diagnostiek •
toevoegen aan BRCA1/2 test index casus
•
(sterk) verhoogd risico op contralateraal mammaca. in belaste families: CLTR ca. 35%
•
‘autosomaal recessief’: risico modificatie voor CHEK2 dragerschap in belaste families: CLTR tot 35-50%, (voor zussen hoger dan voor moeders)
•
opbrengst / getallen landelijk monitoren in Hebon verband Groninger Mammasymposium 2014
Nieuwe ontwikkelingen UMCG oncopanel pilot-studie •
DNA diagnostiek 72 aan erfelijke kanker gerelateerde genen in één run
•
in BRCA1/2 negative maar sterk verdachte families
•
eerste resultaten over enkele maanden
•
welk % families zal worden opgelost? bijvangst? nieuwe genetische verbanden?
Groninger Mammasymposium 2014
Overzicht • Nog even de verwijscriteria • Risicogetallen na DNA-diagnostiek – met aangetoonde mutatie – zonder aangetoonde mutatie
• DNA diagnostiek – huidige diagnostiek en opbrengst – nieuwe ontwikkelingen
• Perspectieven Groninger Mammasymposium 2014
Science, maart 2014
Groninger Mammasymposium 2014
Het wordt alleen maar ingewikkelder
Groninger Mammasymposium 2014
Personalized cancer risk estimation • Pathogene mutatie in ‘major gene(s)’ ?
• Mildere mutatie in ‘major gene(s)’ ? • Risicoverhogende modifiers ? • Risicoverlagende modifiers ? • Familiaire belasting ? • Andere epidemiologische risico modifiers?
• Lifestyle ? Chemopreventie ? • Preventieve ingrepen ?
En dat allemaal in één algoritme! Groninger Mammasymposium 2014
Dank voor uw aandacht!
Zie ook www.hebon.nl http://www.oncoline.nl/index.php?pagina=/richtlijn/pagina.php http://www.vkgn.org/images/Vakinformatie/Richtlijnen_en_protocollen/StOET_VK GN_richtlijn_erfelijke_tumoren.pdf Groninger Mammasymposium 2014
