ERKENNINGSNUMMER P708430 Afgiftekantoor Leuven 1 BELGIE-BELGIQUE
W ingerdstraat 14, 3000 Leuven Tel. Tel. 016/28.47.90 — Fax. 016/20.44.45
V.U.: P. P. Coosemans, Schoolbergenstraat 165, 3010 Kessel-Lo
PB Leuven 1 2/2444
In deze editie:
Wingerd
Edito: BouwAward 2009 20 jaar huiskrant (deel 3) Preekstoel: De drie bomen Exposities in ‘t Wijnveld ‘t Zomert in De Wingerd: Mariaviering Interview: Vreemde krachten... Poëzierubriek: de keuze van Dirk Hanssens ‘t Zomert in De Wingerd: Oldtimers Algemeen Beleid: Woonzorgnet Dijleland MEMOrabel Agenda praatcafés Dementie ‘t Zomert in De Wingerd: Colofon
Driemaandelijkse huiskrant van het Woon- en Zorgcentrum De Wingerd ¤ Kleinschalige groepswoningen voor dementerende ouderen ¤ Zorgflats voor echtparen ¤ Centra voor Dagverzorging & Kortverblijf ¤ Lokaal Dienstencentrum Wijnveld ¤ Expertisecentrum Dementie Vlaams Brabant — MEMO
1 2 3 3 4 5 5 6 6 7 7 8 8
BOUWAWARD 2009 - HET HUIS HERINNERT ZICH MIJ
Wij zijn erg fier dat de Vlaamse Vereniging voor Technische Diensthoofden in Verzorgingsinstellingen (VTDV) haar tweejaarlijkse bouwaward toegekend heeft aan het nieuw gebouwde woonen zorgcentrum De Wingerd. In de beoordeling van de jury lezen we dat het project er in geslaagd is om een duidelijk integraal zorgconcept te vertalen in een strakke planvorming. Hierbij werd er aandacht besteed aan bouwdetaillering en materiaalgebruik en dit alles binnen de beschikbare middelen. De jury waardeerde vooral het bewuste omgaan met energie en de logistieke ondersteuning van domoticatoepassingen en patiëntenregistratie, die naadloos werden verweven in het concept. Het bedrag dat aan deze prijs verbonden is, zal besteed worden aan bijkomende zonnewering. In het zorgconcept van De Wingerd is het “huis- en thuisgevoel” een belangrijke inspiratiebron geweest. In het voorwoord van de bloemlezing, “Het huis herinnert zich mij” van Jozef Deleu, lezen we dat de huizen die we bewonen of bewoond hebben, deel uit maken
van ons persoonlijk patrimonium dat geheugen heet: “We kunnen ons herinneren hoe ze eruitzagen in de winter en hoe in de zomer, hoe 's nachts en overdag, bij ochtendgloren als de zon aarzelend opkomt en hoe 's avonds als ze na een drukke dag ondergaat. Ook als we verschillende huizen hebben bewoond, kunnen we ze ons allemaal herinneren, niet alleen in beelden maar ook in geuren, kleuren en geluiden. De zielen van de huizen blijven ons nabij.” Bij dementerende personen is de identificatie met het “huis” of de “thuis” sterk verstoord als gevolg van de cognitieve achteruitgang. In het geheugen van de dementerende zijn beelden uit het verleden en verwachtingen in de toekomst in beperkte mate aanwezig. De familie is het persoonlijk patrimonium en het geheugen van de dementerende. Zij, de familieleden, houden verleden en toekomst samen en bespreken deze beelden en verwachtingen met al diegenen die samen met hen begeleiding en zorg geven aan een dementerende persoon. Binnen ons concept is de kleinschalige woning het “huis” voor de bewoner. Hier wordt er veiligheid en geborgenheid gecreëerd. Door het “klein denken” in zorg voor dementerende ouderen creëren we meer welzijn en kunnen grootse effecten ontstaan. Als we ons in het verstoorde geheugen van de dementerende opnieuw willen inleven, moet er een
“huis”, een veilige plek zijn waarin de bewoner omringd wordt door naasten en zorgverleners. Zij vormen samen de zielen van het huis. Door huiselijkheid en herkenbaarheid te creëren in de woning kunnen geuren, kleuren en geluiden een vast gegeven worden. Met het eigen dagritme kunnen bewoners de desoriëntatie in tijd en plaats overstijgen en komt het “huis” tot werkelijkheid. Zo kunnen de diverse herinneringen aan een huis tot hun recht komen en worden verschillen van mens tot mens en van tijd tot tijd overbrugd. Zo komt het concept “kleinschalig genormaliseerd wonen” stilaan tot leven. De woning heeft de bewoners niet zien opgroeien, maar er is plaats voor de beleving van onvermogen en verdriet zoals dit in elk huis aanwezig is. Bewoner, naasten en zorgverlener zijn dan allen getuigen van leven in één huis dat ze samen delen. De relaties die hierdoor ontstaan zijn ondersteunend, soms verrassend maar zeker en vast authentiek. Dementerende personen zijn gevoelig aan de 'authenticiteit' van hun omgevingsfactoren omdat ze voor hen hun houvasten zijn: de woning, het huis waarin ze leven is hun geheugen. R. De Belie directeur
Foto’s: Mozaïek, magazine voor stadsvernieuwing; Stad Leuven jaargang 7 nr 1.
Het huis herinnert zich mij. Hier heb ik lopen geleerd. In deze kamer begon de aanloop die eindigde in een ontzettende sprong. Hier is de keuken ontdaan van gestapelde vaat en gerei. Bij deze kraan waste ik mij. Stram van ouderdom staan tafel en stoel in hun recht. Mat en zeil zijn al lang aan elkaar gehecht. De trap naar de zolder leeft op als ik mijn voet erop zet. Behaaglijk kraakt elke tree: naar boven m'n kind en naar bed. En het bed, eens zo groot als een boot waar ik mij stuurman op wist, is nu zo groot als het is: een deken of aardappelkist. De golvende zee van destijds: een gebeitste vloer, 3 x 5. Op planken gerangschikt verdraagt speelgoed van vroeger dat er geen kind meer naar vraagt. Terug beneden besluipt het verleden mij. Op de gang haalt het mij onderuit. Kruipend bereik ik het honk. Het is donker. De kachel is uit. Het huis is zijn kamers de baas. Wat is geweest ben ik kwijt: volgorde, samenhang, plaats. Alles waarop ik vannacht op mijn tocht ben gestuit bracht mij verder van huis. Hoe langer ik terugkijk hoe strakker de knoop van de tijd. Een gedicht van Neeltje Maria Min, 1995; Uit: “Het huis herinnert zich mij”, blz. 94, uitgeverij P, Leuven 2008.
20 ste jaargang, nr. nr. 3 — september 2010
e-post:
[email protected]
1.
Internet: www.wingerd.info www.wingerd.info
20 jaar huiskrant (deel 3)
Net als Snoeks Almanak beleefde ons huiskrantje in 2001 een grondige millenium-facelift. Vooreerst kreeg het een nieuwe naam: "Wingerd". Zulks om alle misverstanden te vermijden met het gelijknamige dagopvangcentrum De Bezelaer. Hoewel wij het eerst waren met die unieke naam… Toegegeven: "Wingerd" omvat immers àlle voorzieningen die ons woonen zorgcentrum biedt. Secundo: een nieuw, ongewoon formaat, 18,5 op 29,5, wat de drukker extra snijwerk bezorgde. Maar ook hier waren de voordelen duidelijk: een groter lettertype, wat de leesbaarheid fel bevorderde, meer plaats voor grotere foto's, meer tekst per pagina. Lieve Buerman had dit goed bekeken!
“Wingerd”
foto's met de prinses en de artiesten die de plechtigheid opluisterden: Dora Vandergroen, Jos Stroobants en Geert Vanistendael. En… Pater Piet leeft nog! Hij liet ons genieten van zijn bijna-doodervaringen. Sigrid en Gustaaf gingen met pensioen. In het volgende nummer confronteerde André Vandormael oude foto's van het vroegere klooster met de huidige gebouwen. Graag deelden wij ook mee hoe de pers vol lof sprak over onze fotodichtbundel "Tot dit moment". Op 4 november vond met groot sukses de eerste TV-mis plaats in de tuin van De Ranken. Ons decembernummer publiceerde hiervan de mooie teksten
In 2003 wordt in onze huiskrant het zogenaamde 'demoproject' over kleinschalig wonen, een ingrijpende vernieuwing in de zorg voor dementerenden, voorgesteld. Geen gemakkelijke opdracht, want gewoonten roesten snel vast. Er volgt een uitgebreide en moeilijke bevraging van de familieleden en talrijke besprekingen. Mieke Soens neemt interviews af van steunpilaren als Rita Passchijn, Johan Keyenberg, Hilde Vanhumbeek, Karen Dourée en Dirk Doucet. Het is ook de hoogtijd van de hartenwensen, van reminiscentie en van restaurantdagen. En wat lagen er mooie tuinsnippers in de boomgaard! We vierden het 10-jarige bestaan van het Dagverzorgingscentrum en het Kort Verblijf, evenals het 10° Kerstconcert in het Lemmensinstituut, allemaal te lezen in de huiskrant. In 2004 wordt het ernst met de bouwplannen. Onze lezers ontdekken het gele plakkaat met de bouwaanvraag aan de 's Hertogenlaan! We tonen (slechte) foto's van de eerste bouwperikelen… We beschrijven hoe het ‘oude mensengesticht’ van vroeger in de loop der jaren evolueerde naar een bejaardenhome en nadien van een rust-en verzorgingstehuis naar het hedendaagse woon- en zorgcentrum. Mieke Soens breekt alle records door niet alleen Bernadette Minart, Dokter Lisaerde, Hilde Vandervorst en Nele Gaeremynck, maar zelfs -mission impossibleAnita Buysmans te interviewen.
Het tweede nummer bracht uitvoerig verslag over de jubelviering van 20 jaar De Wingerd op 2 april 2001 met het bezoek van prinses Mathilde in de grote promotiezaal van de universiteit. Niet alleen de toespraken van voorzitter Manu Keirse en van ondervoorzitter René Dom drukten we af, maar ook talrijke 2.
IK LEEF NOG “Wel, pater Piet, je staat er niet bij in het nieuwe boekje! Hoe komt dat?” Soortgelijke reacties kreeg ik van familieleden en vrienden van ons tehuis naar aanleiding van het verschijnen van het nummer 1 van “Wingerd”, onze vernieuwde huiskrant. *** Tijdens mijn jaarlijkse skivakantie in Tirol voelde ik al een abnormale vermoeidheid. Ik dacht dat het te maken had met mijn tomeloze inzet op de skipistes, waar ik met enkele jongere vrienden van ‘s ochtends half tien tot vier uur in de namiddag niet weg te slagen was. Maar eens thuis kon ik zelfs de Noormannenstraat niet meer op zonder driemaal halt te houden om hijgend, naar adem happend de druk op mijn borstkas te laten verdwijnen. *** Diezelfde avond belde ik mijn huisdokter Nicole op. Ze was ergens op huisbezoek en verwachtte me ‘s anderendaags tijdens haar spreekuur. Die nacht was ik zelfs moe van niets te doen en de druk op mijn borst ging maar niet weg. Vrijdagmorgen... alhoewel ik een half uur vroeger bij de dokter was, zaten er al drie mensen voor mij. Toen ik aan de beurt was, is alles héél snel gegaan. “Moet je vandaag nog iets speciaals doen?” vroeg de dokter. “Ja, vanavond is het mosselsouper voor Broederlijk delen in Sint-Kamillus!” “Wil je daar soms doodvallen?” Nicole schreef een briefje voor spoedgevallen en stuurde me naar huis met vier cedocars en met de opdracht dat deken Fons me onmiddellijk naar Gasthuisberg zou rijden. Vrijdag, zaterdag en zondag in de kliniek: alles onder controle. Het werd voor mij een onverwacht lang weekend.
Het was even wennen na 10 jaar 'kleine' Bezelaartjes, maar onze abonnees bleven ons trouw. Ik heb me trouwens al dikwijls afgevraagd waarom familieleden van lang overleden bewoners als Pekke Terclaevers, Franske Van Aerschot, Simonne Debrie, Jozef Claes, Gusta Vercruysse, Jozef Van Hove en van de heren Dekeersmaeker of Verhaeren en nog zovele anderen nog elk jaar hun abonnement vernieuwen. En waarom zoveel familieleden van bewoners nadien vrijwilligers worden in De Wingerd? Uit steun, uit interesse, uit sympathie of gewoon uit waardering voor wat De Wingerd ooit voor hen betekende? De eerste nummers van "Wingerd" stonden in het teken van het 20-jarig bestaan van De Wingerd. Dirk Hanssens beschreef in maart een dagje verblijf in al onze voorzieningen, die elk een groepsfoto kregen van Rik Daze. Voor 't eerst werd het gedenkboek "Tot dit moment" voorgesteld: bij aangrijpende foto's van bewoners door Rik Daze koos Dirk Hanssens de gepaste gedichten en schreef Jaak Dreesen mooie anekdoten.
De bijna-doodservaring van pater Piet, verschenen in “Wingerd”, juni 2000:
Dan begon de nieuwe week. Een kijkoperatie, het plaatsen van een stent (spiraaltje) in de kransslagader; het ondertekenen van een akkoord tot medewerking aan een nieuwe behandeling, de langste nacht omdat ik mijn rechter been niet mocht plooien, de marteling van die druktang om mijn wonde dicht te maken en dinsdagavond de boodschap: “mijnheer kom maar u mag naar huis!”
van Marinus van den Berg en vele foto's. In 2002 hoorden we voor 't eerst geruchten over bouwplannen, over nieuwe locaties en over kleinschaliger wonen.Jaak Dreesen fleurde ons krantje op met zijn finzinnige stukjes. We namen afscheid van Hilde Puttemans en Lieve Buerman en heetten Mia De Brabander welkom. Het expertisecentrum Memo liet fel van zich horen, Mieke Soens interviewde 'Jakke', meer bekend als 'Child of War', Pater Piet dialogeerde met Salima over de gelijkenissen en verschillen tussen islam en kristendom, Franske Willems werd onze eerste honderdjarige en ik sprak met Dominique Devriendt, die al langer in De Wingerd werkt dan om 't even wie.
Roger Cappelle beschrijft lyrisch de uitstapjes van de vrijwilligers, vorig jaar naar Gent, dit keer naar Ieper. Onze creatievelingen in de lay-out volgen elkaar op: Manuela gaat, Lore komt, maar Stijn blijft! En van die betreurde Bram Vermeulen publiceren we liefst vier poëtische liedjesteksten. Het stond allemaal in de krant, niet de fabeltjes-, wel onze huiskrant.
“Grapje dokter? Morgen is het Aswoensdag en heb ik nogal een drukke agenda...” “U mag alles doen mijnheer.” In elk geval ik leef nog, dat is een zalig gevoel. Dankbaar ben ik er tegenaan gegaan en niet minder dan vier Aswoensdagvieringen heb ik afgewerkt: twee bij ons, één in Salve Mater en tenslotte één in de avondmis op de Bremt in Bierbeek! Ik kon ‘s avonds geen pap meer zeggen, maar... ik leef nog!
***
('t vervolgt)
Paul Coosemans
Piet De Bruyn
PREEKSTOEL: DE DRIE BOMEN VAN EVERT LANDWAARD EXPOSITIE Tijdens de maanden juli en augustus werden onze bezoekers vergast op de fototentoonstelling “Leuven Anders” met werk van Patrick De Baets & Peter Mockers. Vijf jaar geleden kruisten hun paden, hun passie voor professionaliteit en hun zoektocht naar samenwerking resuteerde in: “fotocollectief”. Beide fotografen brachten Leuven in beeld aan de hand van zorgvuldig gekozen invalshoeken, stadslandschappen, kleine fotografie en mensen in de straat. De Baets en Mockers hebben op een zeer sterke en treffende wijze zowel het historisch karakter als de hedendaagse architectuur van de stad op de gevoelige plaat vastgelegd in krachtige en sprekende beelden.
Deze keer een verhaal over drie bomen. Een verhaal, een parabel... hoeft geen uitleg; normaal wordt de boodschap begrepen en doen de mensen zelf de sprong naar de realiteit van het leven!
Maar de zon kwam het jaar daarop terug. Nu zei de boom: 'Ja zon, verwarm mij, opdat ik mijn wonde kan verwarmen en verzorgen. Want zie, mijn wonde heeft warmte nodig zodat zij weet dat zij erbij hoort'.
Gisteren was ik in het bos op zoek naar drie bomen. Drie bomen die ik gekend had. Drie bomen die alle drie een tak hadden verloren. Drie bomen die daar alle drie op een andere manier mee omgegaan waren. Gisteren.
En het derde jaar dat de zon terug kwam sprak de boom: 'Ja zon, laat mij maar groeien, want er is nog zoveel te groeien!' Na wat zoeken vond ik de drie bomen.
Ondanks de snelle digitale evolutie in de fotografie hebben zij voor dit project bewust gekozen voor het analoge fototraject. Deze tentoonstelling was het resultaat van talrijke uren rondwandelen met open vizier en gewapend met zwart/witfilm, op zoek naar datgene wat hen als fotograaf treft. De stad was hierbij een onuitputtelijke bron van inspiratie. Meer en meer geboeid door de manier waarop het licht zich in de stad gedraagt, speurden ze in grijstinten door hun camera naar een kleurrijke wereld...
De eerste boom was klein gebleven. De plaats van de wonde was duidelijk te zien. Het was het hoogste punt van de boom.
Vandaag heb ik ze gevonden. De eerste boom was gaan rouwen om zijn verlies en zei ieder voorjaar als de zon hem uitnodigde te groeien: 'Dat kan ik niet want ik mis een tak'. De tweede boom was geschrokken van de pijn en had snel besloten om het verlies te vergeten. De derde boom was ook geschrokken de pijn. Hij had diep gerouwd om verlies. En het eerste voorjaar dat de hem uitnodigde te groeien had gezegd: 'Dit jaar nog niet'.
van het zon hij
De tweede boom was geen boom meer. Een voorjaarsstorm had hem doen omwaaien. De plek van de wonde moest ik zoeken achter een boel bladeren die ik vond. De derde boom was het moeilijkst te vinden, want ik had niet verwacht dat hij zo groot en sterk was geworden. Maar gelukkig kon ik hem herkennen aan de dichtgegroeide wonde die heel ontvankelijk in het zonlicht stond! Pater Piet
VERENIGINGSLEVEN De wekelijkse Eucharistievieringen gaan door op zaterdag, om 16u30 in de polyvalente zaal. Tenzij anders vermeld, gaan onderstaande activiteiten door in het Grand Café.
CITERMUIZIEK in het CDV - donderdag 16 september Van 14u tot 16u brengt Erna Callewaert een muzikaal moment.
KERMIS in De Wingerd - donderdag 23 september Vanaf 14u: met verse oliebollen, een deuntje van de orgelman en misschien zelfs de Leuvense seniorenharmonie ! Recente info vind je steeds in de maandelijkse infobundel en via www.wingerd.info.
COLOR & COMPOSITION Flory Aerts (Leuven, ° 1951) voelt van kindsbeen af de drang om zich creatief te uiten. Wanneer ze op jonge leeftijd chronisch ziek wordt, slaat die drang om in een niet te stuiten expressie. Haar lichamelijke beperking schildert Flory letterlijk van zich af en al snel ontpopt zij zich tot een volleerd kunstschilder. In haar gedrevenheid experimenteert ze met verschillende technieken en materialen, steeds op zoek om haar kunnen aan te scherpen en grenzen te verleggen. Vervoglens gaat ze in de leer bij Emiel van Langendonck, oud leraar van de Kunst Academie Leuven, waar ze een algemene opleiding genoot. Flory is lid van de Koninklijke Belgische Vereniging van Beroepskunstenaars. Uit het werk van Flory Aerts straalt een enorme menselijke kracht, die zij in haar abstracte vormentaal aangrijpend weet over te brengen bij de toeschouwer. Zij raakt de ziel van de mens en net dat is haar bedoeling: niet oppervlakkig decoratief maar in de pure geest van de abstractie
20 ste jaargang, nr. nr. 3 — september 2010
het ongrijpbare scherp weergeven. De abstractie die als het ware figuratief wordt. Flory schept haar eigen wereld, een wereld die universeel is. De lichtnuances in haar werken lijken wel mijlpalen die do aangrijpen dat haar abstractie de werkelijke vormentaal overstijgt. Haar subtiele Acryl-kleurenpalet zet zij met een geweldige kracht in sterke weloverwogen vlakken op haar doeken: elk werk lijkt wel een strijd tussen haar warme innemende kleuren en de compositie. Een opbouw die losjes uit de pols lijkt te komen, maar net dat verraadt haar grote vakmanschap. Het begin van een succes: alom wordt haar talent gewaardeerd. Individuele exposities en groepstentoonstellingen volgen elkaar op en haar werken werden opgenomen in collecties in binnenen buitenland. Vanaf september kan u haar werk bewonderen in het lokaal dienstencentrum Wijnveld en in de expositieruimten van De Wingerd.
e-post:
[email protected]
3.
Internet: www.wingerd.info www.wingerd.info
‘T ZOMERT IN DE WINGERD - 15 OOGST 2010
MARIA, EEN VROUW VOOR ALLE TIJDEN
Moeder zijn…
Daags voor Hemelvaartdag werd in De Wingerd het Mariafeest gevierd. Dit wordt in de Wingerd beschouwd als een echte hoogdag. Wie er bij was zal met mij getuigen dat het inderdaad een feestelijk gebeuren was. Dat bleek al bij het betreden van de tuin waar een prachtige lichtgele tent was opgericht. De tent, een conische vorm met ruime toegang, vormde een mooie en rustige associatie met de groene omgeving van de Wingerdtuin.
Het is een stukje schepping in je handen krijgen, een parel uit Gods hand met je zorg omringen, het is aanvaarden en ontvankelijk zijn. Niet lachen om een kindertraan en woorden in je hart bewaren. Moeder zijn is liefhebben, geloven in het leven; antwoorden op vele vragen, dromen raden. Moeder zijn is bewonderen, begeesteren, zien groeien. Moeder zijn is: eerbiedigen, niet kwetsen,niet alles willen weten, veel zien en nog meer zwijgen. Moeder zijn is: vertrouwen op de toekomst, kijken naar de verte, jong heimwee kunnen herbergen. Een schreiend hoopje mens in je armen, dag en nacht, zorgend nabij. Trots bij 't eerste tandje, leren lachen, lopen, praten. Een traan bij de schoolpoort. Knutselwerkjes vertederend bewaren. Fier om de communicant. Huiswerk begeleiden, vriendjes ontvangen, tiener in de gaten houden. Uren aftellen in de nacht, wakend tot de klik in het voordeurslot. Verliefdheid koesteren, teleurstellingen troosten. Ware liefde zegenen. Weemoedig op 't huwelijksfeest, daarna dapper in 't lege nest. Luisterend oor, waakzaam hart. Brood op tafel, wijn in het glas. Veilige haven, altijd bereikbaar: warme toevlucht, altijd te vinden. 'Moeder' ben je voor het leven. Moeder zijn is niet altijd gemakkelijk!
Hier zou straks de eucharistieviering plaatsvinden waar tal van vrijwilligers zouden aan meewerken. Mia had voor deze feestelijke aangelegenheid alle hands aan dek geroepen. Iedere vrijwilliger kreg een taak toegewezen, zodat alles netjes kon verlopen.Proficiat aan de werkgroep, die het ganse verloop van de dag nauwkeurig had uitgetekend. Even leek het erop dat het weer spelbreker zou worden en al de goede voorbereidingen van tafel zou vegen, want er viel af en toe een kleine bui. Maar net nadat al de bewoners in de tent werden binnengereden en de aanwezigen hadden plaats genomen, verscheen als bij wonder de zon aan de hemel! Zij zou ons trouwens voor de rest van de dag bijblijven. Stipt om 16 uur kon aalmoezenier Pater Piet de viering" Maria, een vrouw van alle tijden" beginnen. Het koor van Vlierbeek, aangevuld met een aantal vrijwilligers van De Wingerd zou de viering opluisteren en een passend lied brengen na iedere lezing, deskundig geleid door Rudi Thomassen, tevens dirigent van het Vlierbeeks koor. Jeannette Van den Biggelaar deed de verwelkoming. Zij wees erop dat we in deze viering Maria als moeder en vrouw centraal wilden stellen. Maria was een vrouw met een groot geloof, de moeder van een buitengewone zoon in wie zij bleef vertrouwen en die zij zou steunen tot de laatste dag.
In zijn openingsgebed noemde Pater Piet Maria de moeder van ons geloof, iemand die ons kan helpen om te blijven geloven. Vrijwilliger Jacqueline las de eerste lezing waarin Maria omschreven wordt als een vrouw waarin iedere moeder zich herkent. Een vrouw met een leven van geloof, pijn en verdriet. Een vrouw waarbij wij altijd terecht kunnen voor troost, omdat zij altijd een mens is geweest als wij. Daarna luisterde iedereen geboeid hoe Pater Piet het gekende evangelieverhaal over de ontmoeting van Maria met haar nicht Elisabeth op zijn eigen onnavolgbare wijze navertelde. In zijn homilie liet hij duidelijk uitschijnen hoe belangrijk de figuur van onze broeder Jezus is en welke bijzondere rol moeder Maria in het leven van Jezus heeft gespeeld. Bij de voorbeden, aangebracht door vrijwilligers, werd gewezen op de rol van Maria als tussenpersoon naar God toe. Iedere vrouw kan steun en troost vinden in het voorbeeld dat Maria ons heeft gegeven. Het werd even heel stil onder de tent, toen bewoner Jos op zijn mondharmonica ontroerend mooi enkele deuntjes speelde. Na de communie bracht Annemie een ontroerende bezinning over "moeder zijn". U vindt deze tekst hiernaast terug. Tot slot, bij de zending, hoopte Pater Piet dat wij allen bij deze Lieve Vrouw troost en bemoediging mogen vinden voor al onze zorgen en verdriet, maar bij haar ook terecht kunnen met onze vreugde en ons geluk... De viering eindigde met het overbekende "Liefde gaf u duizend namen" , het OnzeLieve-Vrouw van Vlaanderen-lied dat door alle aanwezigen en ook door vele bewoners flink werd mee gezongen. Na de viering traden de vrijwilligers weer in volle actie en werd het helemaal feestelijk. Aan iedereen boden zij een glaasje eigengemaakte sangria aan. Vrijwilligers Herman en Guido met hun ploeg hadden ondertussen twee reuzepannen heerlijke paella klaar gemaakt. Vele bereidwillige handen zorgden er voor dat iedere bewoner en hun familie er een flinke portie van op hun bord kregen. Lekker was het zeker en iedereen vond de traktatie een mooi gebaar van De Wingerd. Moe, maar tevreden over deze mooie dag keerde iedereen weer naar huis, al dacht niet iedereen daar zo over. "Dat mogen ze nog een keer doen" hoorden we zeggen. Wel ja, dachten de vrijwilligers, dat dachten wij ook. Tot volgend jaar dan hé... Rond Hemelvaartdag!
Roger
4.
VREEMDE KRACHTEN IN DE WINGERD...
POËZIERUBRIEK van heel oude mensen (4) ǡ ǡ
Het dagverblijf in De Wingerd heeft nieuwe krachten, vreemde krachten mag je wel zeggen. Ze luisteren naar de namen (van links naar rechts op de foto hierboven): Mairkon Sa Lima, Emile Kanyemera Van de Schoot en Ahmed Egal Abdurahman.Ik stel ze jullie voor... Mairkon Sa Lima. Hij maakt het me makkelijk: “Zeg maar Lima, anders is het te moeilijk om te onthouden”. Lima dus; het klinkt goed. Hij komt uit Brazilië en woont nu 3 jaar in België. De basis voor zijn kennis van het Nederlands kreeg hij in het Centrum voor volwassenenonderwijs. “Maar de werkvloer is een veel betere school.” vertelt hij enthousiast. Vooral het gebruik van het dialect vindt hij een meerwaarde in zijn taalkennis: grappig en levensecht. “Hoe kom je als Braziliaan in De Wingerd terecht?” vraag ik hem. “Ik was ingeschreven bij de VDAB en werd zo ingelicht over de vacatures in De Wingerd. Het werk hier lokte mij wel omdat ik thuis ook voor mijn grootmoeder zorgde tot ze stierf en ik had drie tantes die in een ziekenhuis werkten. Ginder in Brazilië is het heel moeilijk om aan werk te raken. Ik heb ginds een tijdje een cursus administratie gevolgd en ook nog voor een krant gewerkt maar het is erg moeilijk om vast werk te vinden.” “Waaruit bestaat je taak hier dan juist?” “Ik rij met het busje en help hier in het dagcentrum. Ik ben hier voor de bezoekers van het moment dat ze aankomen tot ze weer naar huis gaan. Ik babbel met hen, doe spelletjes, help bij het eten klaarmaken en eten geven, ruim op en maak schoon waar het nodig is. En we hebben het over voetbal. Het is erg afwisselend werk. Ik denk eraan om een cursus te volgen voor verzorgende zodat ik meer kan doen. De collega's zijn tof en de bezoekers kennen me wel, de ene al wat beter dan de andere. Werk is er hier genoeg en het is fijn om te doen.” Ahmed Egal Abdurahman kortweg Abdu, afkomstig uit Somalië. Toen zijn moeder stierf, juist voor de burgeroorlog van '92, week zijn vader uit naar België. Abdu was 6 jaar en de jongste van 5 kinderen. Hij leerde onze taal vlotjes op school, hier in Leuven. Thuis spreekt hij steeds Somalisch. “Aanvankelijk wou ik onderwijzer worden, met kinderen werken, maar de studies vielen niet mee. Toen werd ik postbode maar het uur van opstaan, 3u in de ochtend, kroop mij in de kleren. Weet u wat dat is elke dag zó vroeg opstaan?” Ik schud nee, vol empathie.
20 ste jaargang, nr. nr. 3 — september 2010
Ook hij kwam terecht bij VDAB en hoorde van de vacature als chauffeur in De Wingerd. Hij hapte onmiddellijk toe. “Ik wil met mensen bezig zijn” vertelt hij verder “of dit nu kinderen zijn of ouderen heeft geen belang. Ik wil mensen helpen, iets betekenen voor hen. In mijn land en mijn cultuur bestaan geen rusthuizen voor ouderen en dat sterkt mij in mijn motivatie om hier in te springen. Ik voel mij hier nuttig, doe het werk graag. Waren de bezoekers aanvankelijk wat geremd, nu babbelen ze makkelijk met mij, sommigen onthouden mijn naam. Familieleden zijn altijd vriendelijk, slaan makkelijk een praatje als ik de mensen ophaal of terugbreng. Het is gewoon heel fijn werk.”
ǡ
ǡ ǡ
̵
Hester Knibbe
ǣMeisje in badpakǡǡǡͳͻͻʹǤ
Emile Kanyemera Van de Schoot werd als vijfjarig weesjongetje geadopteerd, vandaar zijn voor ons vertrouwde voor- en familienaam. Zijn oorspronkelijke voornaam Kanyemera maakt het wat moeilijker, dus laat hij die vaak weg om het simpel te houden, maar hij is er wel aan gehecht. Het is de band met zijn vaderland Ruanda. Zijn ouders heeft hij nooit gekend. Emile groeide op in Rillaar, liep school in Aarschot. Ook hij solliciteerde in De Wingerd langs VDAB en kon hier aan de slag. Zijn opleiding lag in de richting verkoop, dus was het toch wel even aanpassen. Zonder schroom vertelt hij: “Aanvankelijk had ik het moeilijk omdat ik zo jong ben en ouderen als mijn meerderen zie. Zo heb ik het immers geleerd. Mensen met dementie passen niet helemaal in dat plaatje: zij vragen hulp aan mij en ik voel mij niet ervaren of wijs genoeg. Ik moet leren daarmee om te gaan. Ik geef een voorbeeld: op een vraag van één van de bezoekers - Hoe laat komt mijn man mij halen? wilde ik mordicus het exacte antwoord geven. Ik ging op zoek naar iemand die de afspraak met de man gemaakt had en mij dus het juiste uur kon vertellen. Nu weet ik dat niet het uur belangrijk was voor die mevrouw maar het feit terug naar huis te kunnen gaan. Het boeit me enorm: de kunst om de juiste toon te vinden. Ik zou graag een cursus volgen om er meer over te weten. Het is belangrijk te kunnen communiceren en contact te kunnen leggen. Daarom doet het me zo'n plezier 's morgens begroet te worden met een -Dag Miel- dan voel ik mij echt in mijn sas.” We wensen deze drie jonge krachten veel voldoening in het werk en hopen dat ze nog lang hand- en spandiensten zullen bewijzen in de dagcentra !
Is een leven ooit voltooid? Niemand twijfelt over het antwoord. Hoe oud iemand ook wordt, hij of zij zal wel altijd iets te betreuren hebben: een onherstelbare fout of een gemiste kans op een beter perspectief. Is dat bij heel oude mensen of dementerende ouderen anders? Natuurlijk niet. En toch zijn sommige heel oude mensen te benijden. Het dunne koord waarop ze balanceren - 'het dunne stramien van de horizon' schrijft Hester Knibbe - maakt het tegelijk mogelijk om een nieuwe houvast te vinden. Dat houvast is het onarticuleerbare besef dat alles relatief is en dat men dus altijd een reden heeft om de verwarring de rug toe te keren en zich quasi onverschillig te herpakken. Wie verstrikt raakt in een onontwarbaar kluwen, behoudt de mogelijkheid om de kamer ordentelijk te verlaten en niets te laten blijken. Het verbaast me altijd dat ouderen dat vaak beter kunnen dan jonge mensen die de controle over wat dan ook willen bewaren. Het heet zelfs een mirakel dat ouderen daarbij de schijn ophouden het onvoltooide te liefkozen. Eigenlijk zegt dat iets over hun beginnende ervaring van de eeuwigheid. Hoe prachtig en bevreemdend zegt Hester Knibbe dat. Is het niet bijzonder dat de persona dramatis uit haar vers 'afmaakt wat onvoltooid niet overgaat'? Einde en geen einde. Finalisering en voortgang. Deze dichteres verstaat de kunst om uit broosheid een soort veilige duurzaamheid aan het licht te brengen. Zoals sommige ouderen dat kunnen.
Dirk Hanssens osb
M. Soens
e-post:
[email protected]
5.
Internet: www.wingerd.info www.wingerd.info
‘T ZOMERT IN DE WINGERD
LOKAAL DIENSTENCENTRUM WIJNVELD
Oldtimers op 17 juni 2010 Een oldtimer - een klassiek voertuig waarvan het model al lange tijd niet meer gefabriceerd wordt - is doorgaans een heuse streling voor het oog. Menig huwelijkspaar wordt er statig mee naar het stadhuis of de kerk gereden. Alleen al de aanblik van zo een oldtimer laat je wegdromen naar vroeger dagen. Ook de van fierheid zachtjes wiegende en keurig opgeblonken deux-chevaux mag zich dan gerust gelimmende bolide noemen. Pure nostalgie, of liever “reminiscentie”, want zo wordt hier in De Wingerd de techniek van het mijmeren en het ophalen van herinneringen wel eens vaker benoemd. Autorijden was toen nog een sierlijke kunst en het beperkte zich nog niet tot het blindelings volgen van een doosje met sprekende electronica dat je op gebiedende wijs de kortste en snelste weg naar de E40 wil tonen om er in de file te gaan staan... stijn
WOONZORGNET DIJLELAND De Raad van Bestuur heeft Mevrouw Griet Robbrechts aangeworven als algemene directeur van de woon- en zorgcentra Ter Meeren, Dijlehof en De Wingerd. Met deze benoeming wenst de Raad van Bestuur verder te bouwen aan de ontwikkeling van het samenwerkingsverband. De nieuwe directeur zal in het najaar haar nieuwe functie opnemen en zal deze functie als eerste waarnemen voor WZC Ter Meeren en WZC Dijlehof. Aan de Heer Dirk Demuynck is gevraagd om binnen het samenwerkingsverband de leiding te nemen van de logistieke diensten en als directeur deze verder uit te bouwen over heen de instellingen. De heer Rudy De Belie blijft tot nader order directeur van WZC De Wingerd en zal de komende jaren de nieuwe algemene directeur inleiden als toekomstig directeur.
6.
Agenda Maandag 13/09: 10u - 11u30 Yoga 14u - 16u Digitale film Thailand Dinsdag 14/09: 9u - 12u Bloemschikken Vrijdag 17/09: 9u30 - 11u30 Pedicure & manicure 19u - 20u30 Kinderkoor Nootzaak Maandag 20/09: 10u - 11u30 Yoga Dinsdag 21/09: 14u - 16u Gezellige uren met de buren met koffie en gebak in het Grand Café Donderdag 23/09: 10u - 12u Boodschappen Delhaize Vrijdag 24/09: 14u - 17u Klussen voor beginners 19u - 20u30 Kinderkoor Nootzaak Zaterdag 25/09: 9u15 - 11u45 Kinderklanken Maandag 27/09: 10u - 11u30 Yoga Vrijdag 1/10: 14u - 17u Klussen voor beginners 19u - 20u30 Kinderkoor Nootzaak Zaterdag 2/10: 9u15 - 11u45 Kinderklanken Maandag 4/10: 10u - 11u30 Yoga Dinsdag 5/10: 14u - 16u Filmnamiddag Vrijdag 8/10: 14u - 17u Klussen voor beginners 19u - 20u30 Kinderkoor Nootzaak Zaterdag 9/10: 9u15 - 11u45 Kinderklanken 14u - 16u Wandeling Maandag 11/10: 10u - 11u30 Yoga 14u - 16u Kleuradvies Dinsdag 12/10: 9u - 12u Bloemschikken Vrijdag 15/10: 9u30 - 11u30 Pedicure & manicure 14u - 17u Klussen voor beginners 19u - 20u30 Kinderkoor Nootzaak Zaterdag 16/10: 9u15 - 11u45 Kinderklanken Maandag 18/10: 10u - 11u30 Yoga 14u - 16u Stijladvies Donderdag 21/10: 10u - 12u Boodschappen Delhaize Vrijdag 22/10: 14u - 17u Klussen voor beginners 19u - 20u30 Kinderkoor Nootzaak Zaterdag 23/10: 9u15 - 11u45 Kinderklanken Maandag 25/10: 10u - 11u30 Yoga Donderdag 28/10: 20u Grootouders: de kunst om er te zijn Vrijdag 29/10: 14u - 17u Klussen voor beginners 19u - 20u30 Kinderkoor Nootzaak
µ Info en inschrijven Liesbet Volders Telefonisch via 016/28.49.50 E-post:
[email protected]
MEMORABEL:
PRAATCAFÉ DEMENTIE LEUVEN
Het voorbije jaar kocht Memo een aantal nieuwe boeken aan. U kan deze gratis bij ons ontlenen bij Memo. Een volledige inventaris van de te ontlenen boeken vindt u op onze website: www.ecdmemo.be
Regio Leuven De gewone praatcafés dementie worden hervat in 2011...
Mijn moeder lag om 11 uur nog in bed. Omgaan met kritiek van familie: negen effectieve strategieën. Huub Buijssen, 2009. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Praatcafés Jongdementie: Dinsdag 28 september 2010 - 20u00: “De belevingswereld van een jonge persoon met dementie”. Door Mevr. Marieke Verbiest, neuropsychologe. LDC Wijnveld, Wingerdstraat 14, 3000 Leuven
Iedereen krijgt wel eens te maken met kritiek van anderen. Aan de hand van veel herkenbare situaties en levendige voorbeelden uit de zorgpraktijk legt de auteur je op een beeldende manier uit hoe je het beste kan reageren op kritiek van familieleden. Hij reikt daartoe negen eenvoudige strategiën aan die je in staat stellen het contact met de familieleden van je patiënten veel soepeler te laten verlopen.
Dinsdag 30 november 2010 - 20u00: “Ethische vragen rond de zinvolheid van het leven”. Door Mevr. Magda Van de Wiele, ethicus, psychotherapeute, seksuologe, teamcoacher. LDC Wijnveld, Wingerdstraat 14, 3000 Leuven
Had ik het maar geweten. Moderne dementiezorg. Praktische tips voor familie, vrienden en verzorgenden. Ruud Dirkse en Caro Petit, 2009. Utrecht: Kosmos Uitgevers.
Familiegroep Alzheimerliga:
Iemand met dementie heeft zelf maar beperkt ziekte-inzicht. Daarom is het van groot belang dat familie, vrienden en verzorgenden dit inzicht wel krijgen en ernaar handelen. Dit boek biedt veel praktische tips gericht op communicatie, omgaan met geheugenproblemen, mentorschap, activiteiten en het toepassen van nieuwe technieken en hulpmiddelen. Prof. dr. Philip Scheltens over dit boek: 'Praktisch, to the point en zonder omhaal van woorden'.
23 september, 18 november 2010 19u30: LDC Seniorama, Vanden Tymplestraat 35, 3000 Leuven.
Regio Vlaams-Brabant Praatcafés dementie:
Handboek dementie. Laatste inzichten in diagnostiek en behandeling. C. Jonker, J.P.J. Slaets en F.R.J. Verhey, (reds), 2009. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. Het is een compleet boek, dat uitgebreid aandacht besteedt aan het interdisciplinaire karakter van de zorg rond dementie. Het bestaat uit vier delen: algemene aspecten, diagnostieken, behandeling en beleid en ziektebeelden. Het is een aanrader voor alle professionals in de zorg voor dementie.
De Woestenij. Samantha Harvey, 2009. Amsterdam: Anthos. Een helder en ontroerend portret van een sympathieke man, Jake, en een hartverscheurende ziekte, van binnenuit verteld. De Woestenij beschrijft wat het voor de naasten van Jake, die Alzheimer heeft, betekent. The Independent schreef: 'een prachtig, intelligent en vaardig geschreven verhaal. Een fascinenrend werk vol geduld en mededogen.'
De wondere wereld van dementie B. Verbraeck, 2008. Elsevier. De laatste jaren wordt steeds duidelijker hoe dementerenden hun omgeving beleven en hoe hun beschadigde hersenen omgaan met prikkels uit de omgeving. Probleemgedrag, zoals tegenwerken, steeds naar huis willen, onrust, schelden slaan of krabben ontstaat vrijwel altijd door angst van dementerenden. Om deze angst te verminderen is het van belang te zorgen voor een gunstige, veilige omgeving. In dit boek beschrijven de auteurs, een verpleeghuisarts en een trainer gespecialiseerd in ouderenpsychiatrie, hoe dat bereikt kan worden. De nadruk ligt daarbij op het geven van 'omgevingszorg'. Deze manier van zorg verlenen richt zich vooral op de psychosociale begeleiding van dementerende ouderen. Het is een praktisch boekje dat verzorgers en familie van dementerenden in heldere bewoordingen inzicht biedt in de werking van de hersenen van dementerenden en wat dit betekent voor de begeleiding.
Annemie
20 ste jaargang, nr. nr. 3 — september 2010
28 september 2010 - 20u00: Zinvolle dagbesteding op maat; in Breughels Gasthof, Wespelaarsestwg 85, 3150 Haacht. 25 november 2010 - 19u00: Palliatieve zorg bij dementie; in RVT Ter Burg, Burggrachtstraat 1, 1930 Nossegem. Mvr. Bie Lambrechts, referentie verpleegkundige palliatieve zorg, Netwerk Palliatieve Zorg BHV. 30 november 2010 - 20u00: Voorstelling "Mist, mijn moeder en ik"; in Breughels Gasthof, Wespelaarsestwg 85, 3150 Haacht. Mvr. Leen Persijn.
Expertisecentrum Dementie Vlaams-Brabant Wingerdstraat 14 3000 Leuven
memo
Tel: 016 / 50.29.06 E-post:
[email protected] Internet: www.ecdmemo.be
e-post:
[email protected]
7.
Internet: www.wingerd.info www.wingerd.info
‘T ZOMERT IN DE WINGERD
IN CIJFERS We verwelkomen 15 nieuwe bewoners: dhr Moonen en mvr Welvaert in Woning 4; mvr Stans en dhr Imberechts in Woning 6; mvr Mabilde in Woning 7; dhr Aerts in Woning 8; dhr Christael en dhr Zegers in woning 9; mvr Fonteyn in Woning 10; dhr Joris, mvr Verrengen, mvr Van Der Hauwaert, mvr Moens en mvr Schreurs in woning 11. We wensen hen allen een aangenaam verblijf toe ! Mvr Sergeys uit Woning 8 ging in een ander rusthuis wonen, ook haar wensen we nog een mooie tijd. We namen afscheid van 13 bewoners en deelden in het verlies van de families: Beeckelaers, Cartois, Mertens, Verrengen, Sweep, Vandiest, Tournoy, Lefebvre, Crispeels, Beutels, Hendrickx, Valembois en Miseur ...
Woon- en Zorgcentrum De Wingerd een huis aan de rand van de stad waar personen met dementie omringd zijn met elkaar op weg zijn zoekend naar vormen van levenskwaliteit vanuit ieders belevingswereld en levensverhaal we doen dit door te leven van dag tot dag samen en vanuit je eigen plek met behoud van familierelaties met en tussen mensen die zorg dragen en je bijstaan met je verleden en je heden
vader nu je nog leeft denk ik niet er over te moeten spreken; je bent er immers toch ? eens niet meer, weet ik het honderd maal te zullen prevelen. geen groter zelfbedrog.
te leren steeds weer opnieuw met het oor naar elkaar met het oog op de wereld van bewoners en bezoekers zoeken welke weg medewerkers kunnen gaan om zelf overeind te blijven en anderen te helpen in betrokkenheid
hoe dom de mens kan zijn: lief te hebben zonder spreken. hoe ongemeen leeg het melig koesteren in herinnering wijl jouw kramiekel lichaam slechts zweem nog zwoegde, je zicht en geest moeizaam naar haar adem ving, bleef mijn liefde vaak haperend tongloos steken.
te zorgen dat we elkaar verplichten te doen wat we zeggen en te zeggen wat we doen steeds te kiezen voor de kwetsbare mens dat doet ervaren dat warme zorg en solidariteit bestaan.
heden schreeuw ik dit uit, mijn vader, hoe je gehoor je ook verbreke en ging, in gedicht en gedacht ontbreekt er mij één ding: één woord dat zinnig rijmt op vader. Erik Willems, 27/09/06
WOON-
EN
ZORGCENTRUM DE WINGERD
Wingerdstraat 14 - 3000 LEUVEN T: 016 28 47 90 F: 016 20 44 45 E:
[email protected] Centra voor Dagverzorging De Bezelaer en De Wijnstok Centrum voor Kortverblijf De Druivelaar T: 016 28 48 00 E:
[email protected] Kleinschalig Genormaliseerd Wonen Zorgflats voor echtparen De Wingerd Sociale Dienst De Wingerd T: 016 28 47 93 E:
[email protected] Lokaal Dienstencentrum Wijnveld T: 016 28 49 50 E:
[email protected]
WERKTEN MEE AAN DEZE EDITIE Roger Cappelle, Paul Coosemans, Rudiger De Belie, Piet Debruyn, Dirk Hanssens, Annemie Janssens, Mieke Soens, Rudi Thomassen, Liesbet Volders. Foto’s: Jan Cappelle, ergo’s & vrijwilligers Grafische vormgeving: Stijn Paemelaere Eindredactie: P. Coosemans tel. 016/25.45.64 Gedrukt bij Acco Leuven. Reageren op de inhoud via:
[email protected]
Deze “Missie en Visie” van De Wingerd is geïnspireerd op de opdrachtsverklaring van de Utrechtse Dom.
SPONSORS
RDBM ArjoHuntleigh NV Architecten Korte Kievitstraat 22 Evenbroekveld 16 2018 Antwerpen 9420 Erpe-Mere
Distrac NV
BNP Paribas Fortis
Blijveldstraat 14 3320 Hoegaarden
Warandeberg 3 1000 Brussel
KBC Bank Ortec NV & Verzekeringen Sint-Jacobsplein 32 Interleuvenlaan 60 3000 Leuven 3001 Heverlee
Initial Textiles
Pues Begrafenissen Eikestraat 2 3020 Winksele
Uitvaartcentrum Thyssen Krupp De Meerleire -Tossyn
Verzekeringskantoor Vanden Eynde-Tuyls
Viridee NV
Brusselsestraat 61 3000 Leuven
Av. metrologie 10 1130 Brussel
‘s Hertogenlaan 42 3000 Leuven
W. Degreefstraat 10a 1560 Hoeilaart
Thuiszorgwinkel Vivantia K.Leopold I-straat 34 3000 Leuven
SCA Hygiene Products Rue de la Papeterie 2 4801 Stembert
Meer informatie over dementie: Expertisecentrum Dementie Vlaams-Brabant MEMO T: 016/50.29.06 E:
[email protected]
8.
Jaarabonnement: € 12,00 Steunabonnement: € 50,00 Betalen op rek.: 230-0046309-60
Eikenlei 181 2960 Brecht