Klimaatkrant gemeente haarlem
Wethouder duurzaamheid Rob van Doorn
‘We moeten blijven scoren als duurzame stad’
Rob
van
Doorn
is
sinds
eind
april
wethouder
duurzaamheid, wijken en mobiliteit. Ook het beheer van de openbare ruimte valt onder zijn verantwoordelijkheid. Hoe
ziet
de
Groen
Links-wethouder
de
groene
ontwikkelingen in onze stad? “De afgelopen jaren is er veel bereikt op het gebied van duurzame ontwikkelingen in de stad. Onze ambitie om in 2030 een klimaatneutrale stad te zijn, is meer dan een papieren plannetje. Haarlem kent een aantal prachtige projecten die allemaal een bijdrage leveren aan minder uitstoot van CO2 én die tot meer bewustwording leiden. Dit dankzij de inzet van het vorige college, de ambtenaren en vele particulieren en bedrijven in de stad. Om het goede werk voort te zetten, zet Wethouder Rob van Doorn zet duurzaamheid op de agenda
ik duurzaamheid bij alles wat de gemeente doet hoog op de agenda.
Waarom de Groene Mug?
Haarlem koploper
Kijken naar nieuwe mogelijkheden, kansen
Haarlem is een van de koplopende gemeenten
en samenwerkingsverbanden. Er valt nog veel
in Nederland op klimaatgebied. We moeten
te doen op het gebied van duurzaamheid. Er
Bent u een geboren en getogen Haarlemmer?
blijven scoren als duurzame stad. We hebben
zijn al veel enthousiaste Haarlemmers en
Dan weet u niet beter of u noemt zich met trots
een paar mooie primeurs in Haarlem, zoals
Haarlemse bedrijven die zich inzetten en
een ‘mug’. Inwoners in Haarlem die van elders
aardgasbussen. Elektrisch rijden is ook erg
er komen steeds meer Groene Muggen bij.
komen, moeten nog wel eens aan de naam
energiezuinig en daarom stimuleert Haarlem
Samen bereiken we ons doel om in 2030 een
wennen. De Groene Mug staat symbool voor alle
elektrische voertuigen; handhavers rijden met
klimaatneutrale stad te zijn.”
energiebesparende initiatieven in de stad en is in
elektrische scooters. En in de binnenstad rijdt
het leven geroepen om mensen te prikkelen aan
een klimaatneutraal gekoelde elektrische
energiebesparing te doen.
shuttle voor de bevoorrading van dagelijkse versproducten. Sinds deze zomer kan iedereen een OV-fiets ophalen op het Verwulft, op het
Groene investeringen
Houtplein en bij het station. En als eerste stad
Bij alle plannen moet Haarlem haar rol als
in Nederland heeft Haarlem LED verlichting
duurzame stad kennen en erkennen. Het is goed
in haar parkeergarages.
Waarom deze Klimaatkrant?
levert – op termijn – geld op. Lang niet iedereen
Watertaxi’s?
Ook
realiseert zich dat energiemaatregelen ook geld
In
prachtige
broeikasgassen uit met negatieve effecten
opleveren. Als dat besef groeit, worden groene
initiatieven. Zo varen er in Amsterdam
op het klimaat. Gelukkig kunnen we er
investeringen ook eerder gedaan.
watertaxi’s rond. Dat zou in Haarlem ook
wat aan doen. Haarlem heeft de ambitie
prima kunnen. Het Spaarne krijgt dan een
om in 2030 klimaatneutraal te zijn. Dat
centrale plek in de stad en we zorgen voor
betekent dat het energieverbruik in de
over
een duurzame vorm van vervoer. Ik zou ook
stad per saldo niet tot uitstoot van CO2 of
duurzaamheid. Vanaf de start van Haarlem
graag minder autoverkeer in de binnenstad
andere broeikasgassen leidt. Er bestaan
Klimaatneutraal zijn Haarlemmers al uitgenodigd
zien en het gebruik van openbaar vervoer en
al veel groene initiatieven in Haarlem, te
mee te denken. En dat blijven we doen, zodat er
fiets willen stimuleren. Mensen verleiden om
vinden op www.degroenemug.nl. Inwoners,
kruisbestuivingen ontstaan en de doelstellingen
de auto te laten staan door aantrekkelijke
organisaties, bedrijven; veel Haarlemmers
breed worden gedragen. Bijvoorbeeld met een
fietsroutes door de stad en door het aanbieden
dragen bij aan een duurzame stad. In deze
symposium om Haarlem als duurzame stad op
van de OV-fiets aan trein- en busreizigers.”
Klimaatkrant komen groene muggen aan
om te zien dat veel voorstellen rendabel zijn. Het
Op de trom slaan Alle
Haarlemmers
kunnen
meepraten
andere
steden
zijn
ook
de trom moeten slaan dat we ambitieus bezig
Enthousiaste Groene Muggen
zijn. De gemeentelijke organsiatie wil al in 2015
Hoe wil Rob van Doorn alle Haarlemmers
klimaatneutraal zijn. We moeten en willen het
energiebewust maken? “Het verhaal blijven
goede voorbeeld geven, laten zien dat het kan! De
vertellen. Laten zien wat er al is gedaan.
procent groene stroom in.
Haarlem
stoten
we
te
veel
het woord. Om anderen te stimuleren mee
de kaart te zetten. Ik denk dat we veel meer op
gemeente koopt bijvoorbeeld sinds 2005 honderd
in
te doen. Doet u ook mee?
3
Klimaatkrant gemeente haarlem
Alle Haarlemmers Op de fiets of met het openbaar vervoer
De OV-fiets op het Verwulft
Pak de fiets Fietsroutenetwerk Het fietsroutenetwerk in Haarlem zorgt voor
gereed. Op 30 september is de feestelijke opening
veilige en directe fietsroutes. Er zijn verschillende
van de vernieuwde verkeerslus. In 2011 wordt er
fietsstraten waar u over rood asfalt comfortabel
verder gewerkt aan de Rode Loper tussen het
kan fietsen. De ventweg langs de Westergracht,
Stationsplein en de Kruisstraat.
Autodaten Met autodaten kunt u 24 uur per dag, 7 dagen in de week een auto reserveren. En omdat u
Venkelstraat, Jane Adamsstraat, Belgiëlaan en Kleine Houtweg zijn fietsstraten. De straat heeft
Fietsenstallingen
bij autodaten grotendeels betaalt voor wat u
een loper van rood asfalt en de automobilist is er
Winkelen in de stad of naar een museum? Maar
gebruikt, kan het veel voordeliger zijn dan het
te gast.
geen plek in een fietsenrek? U kunt gratis
bezitten van een eigen auto. In Haarlem zijn
uw fiets stallen in de bewaakte en overdekte
48 autodateplaatsen. Dankzij de toenemende
De Rode Loper
fietsenstallingen op de Botermarkt (vlakbij
belangstelling komen er jaarlijks vijftien nieuwe
De Rode Loper is een snelle, comfortabele en
V&D), in de Smedestraat (bij de Grote Markt) en
autodateplaatsen bij.
veilige fiets- en wandelroute tussen het NS-
in de Tempelierstraat (vlakbij Houtplein). Kijk
station en de Grote Markt. De lus Kruisstraat,
voor openingstijden op www.degroenemug.nl.
Meer weten? Kijk op www.connectcar.nl en www.greenwheels.nl.
Smedestraat, Jansstraat is sinds deze zomer
Binnenkort opent de grootste fietsenstalling van Europa op het Stationsplein. In de fietskelder onder het NS-station komen 5.000 plekken.
Neem het openbaar vervoer
OV-fiets
taxi in Bennebroek, Bloemendaal, Haarlem,
In Haarlem zijn straatstallingen voor OV-fietsen
Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Heemstede
in gebruik. Het zijn vier fietsenstandaards met
en Zandvoort. U bestelt een rit door 0900 – 8684
elk twee fietsen. Ze staan los op straat, op het
te bellen. De taxi rijdt 7 dagen per week van 6.00
De gemeente stimuleert mensen gebruik te
Verwulft vlakbij de halte van de Zuidtangent en
tot 24.00 uur.
maken van het openbaar vervoer. Met het
op het Houtplein. Deze zelfservicelocaties voor
busnetwerk, de trein, de Zuidtangent, OV-taxi en
OV-fietsen zijn erg gebruikersvriendelijk. Zo
Zuidtangent
OV-fiets kunt u reizen. Haarlem heeft sinds een
kunnen buspassagiers makkelijk hun weg met
Deze snelle bus verbindt Haarlem met Hoofddorp,
aantal jaren stadsbussen op aardgas. Sindsdien
de fiets vervolgen. Bekijk http://ov-fiets.nl/ voor
Schiphol en Amsterdam. Er zijn plannen om de
is de luchtkwaliteit in Haarlem sterk verbeterd.
de voorwaarden.
busverbinding nog sneller, comfortabeler en
Ook de OV-taxi’s rijden op aardgas. Daarnaast
betrouwbaarder te maken. De Zuidtangent is
stimuleer Haarlem elektrische voertuigen. Zelf
OV-taxi
een gelede bus, rijdt zeer frequent en is snel. De
heeft de gemeente Haarlem al meer dan tien
De OV-taxi is een aanvulling op het openbaar
Zuidtangent is een goed alternatief voor de auto.
elektrische scooters in gebruik.
vervoer. In Zuid-Kennemerland rijdt de OV-
Meer weten? Kijk op www.zuidtangent.nl.
7
10
Klimaatkrant gemeente haarlem
Groen Gas uit Schoteroog Een gasbron is dichterbij dan je denkt; gas wordt
Hoe werkt het? Gas komt spontaan vrij in de
bussen van Connexxion en de aardgasvoertuigen van
geproduceerd in Haarlem. De vuilnisstortplaats
voormalige stortplaats. En overtollig biogas
de gemeente, Spaarnelanden en de provincie Noord-
Schoteroog in de Waarderpolder gaat zo’n 500.000
wordt gevormd bij de vergisting van rioolslib bij
Holland. Rijden op groen gras levert een zeer lage CO2
kubieke meter schoon groen gas per jaar opleveren.
Hoogheemraadschap Rijnland. Dit wordt ontdaan
–uitstoot op, slecht 10 % in vergelijking tot benzine
van verontreinigingen zodat ‘Groen Gas’ overblijft.
of diesel. De gemeente en de provincie stimuleren
Het bedrijf Gastreatment Services (GTS) maakt
het groene rijden; bedrijven en particulieren met
van het biogas groen gas van aardgaskwaliteit.
belangstelling voor ‘Rijden op Groen Gas’ kunnen
Essent neemt het gas af en legt een leiding aan
zich melden bij
[email protected].
tussen de stortplaats en het gasnet van Liander.
productie en levering van groen gas uit Haarlem.
Groen tanken in Haarlem
Betrokken partijen zijn: Essent, GtS, NV Afvalzorg,
• Biobenzine tanken bij tankstation Busscher,
Naar
verwachting
start
halverwege
2011
de
Hoogheemraadschap Rijnland, gemeente Haarlem
Marnixstraat 115
en de provincie Noord-Holland.
• Aardgas tanken bij CNG-net, Minckelersweg
Rijden op groen gas
• Groen gas tanken aan de Leidsevaart bij
in de Waarderpolder Groen gas wordt gebruikt als brandstof voor de
automobielbedrijf Martin Schilder
aardgasvoertuigen in Haarlem en omgeving, zoals de
De ambtenaren van de gemeente verhuizen over enkele jaren naar twee nieuwe, duurzame kantoorgebouwen. Eén locatie is het oude postkantoor aan de Gedempte Oude Gracht. Dat wordt van buiten in oude luister hersteld en krijgt van binnen een gedaantewisseling. De andere locatie wordt de Raakspoort: een multiplex gebouw binnen de nieuwbouw Raaks.
Raakspoort:
Raakspoort krijgt 10.000 vierkante meter kantoorruimte en een bioscoop met zeven zalen.
nieuwbouw gemeente
Ondergronds is een parkeergarage voor duizend plaatsen. In 2012 moet alles er staan en in gebruik zijn. In de Raakspoort zijn allerlei duurzame toepassingen. Zo zijn er watervrije urinoirs, toiletten met beperkt reservoir en kranen met volumebegrenzers. Het gebouw is energiezuinig door dichte gevels, ondergrondse warmte- en koudeopslag, gebruik van led-verlichting en aanwezigheidsdetectoren voor verlichting. Tot slot worden bij de bouw duurzame materialen gebruikt en komen er voorzieningen om op de werkplek afval en papier/ karton te scheiden.
Colofon
Redactie Gemeente Haarlem, Christien van
De Klimaatkrant is een uitgave van de
Verseveld
gemeente Haarlem in samenwerking met de
Tekst Eva Bomans, Rinco Bakker, Arjan de
Gemeente Haarlem, Postbus 511, 2003 PB
Groene Mug partners en verzorgd door ETT
Pater, Christien van Verseveld, provincie Noord-
Haarlem, tel. 023 - 511 5115,
Media. Aan de inhoud van deze krant kunnen
Holland, Elan Wonen
[email protected], www.degroenemug.nl
geen rechten worden ontleend.
Fotografie Thera ter Beek / Fotogroep Haarlem, Dasha Elfring, Paul Vreeker, Peter Bulsing,
Concept en realisatie ETT Media en
Ferry van der Peet, provincie Noord-Holland,
Geografisch BV, Postbus 70112, 9704 AC
Elan Wonen
Groningen, tel. 050 - 313 7600,
[email protected],
Drukker Hoekstra Boom Offset Rotatie BV,
www.ettmedia.nl
Emmeloord
Oplage 62.000 exemplaren
Klimaatkrant gemeente haarlem
Plastic gescheiden inzamelen
11
Hergebruik van grond en zand
Naast het scheiden van gft-afval, glas en papier, kan iedereen ook plastic verpakkingen, zoals flessen,
Haarlem
flacons, tubes, plastic zakken en boterkuipjes
eigen grondbank. Een
scheiden
plastic
grondbank zorgt voor
verpakkingsafval wordt na inzameling gerecycled en
hergebruik van grond/
verwerkt tot grondstof voor nieuwe producten.
zand van bijvoorbeeld
van
het
overige
afval.
Dit
krijgt
wegreconstructies
Haarlemmers leveren steeds meer plastic in. Van 3.000 kilo per week in april tot 6.000 kilo per week in augustus.
een
of
bouwprojecten in de stad.
Haarlemmers
kunnen zelf ook grond aanbieden of afhalen
Lege plastic verpakkingen kunnen ongewassen, eventueel met dop en bij
bij
de
voorkeur zo plat mogelijk in de containers worden weggegooid. Dit mag los
Door hergebruik van
of verzameld in een plastic zak.
grond te stimuleren draagt
Meer weten?
grondbank.
Haarlem
bij
aan een beter klimaat.
De containers staan zoveel mogelijk bij supermarkten en bij containers Besparing De voormalige beheerderswoning Akendam had in de bestaande situatie een Energielabel G. Na het verbeteren van de kierdichting, het aanbrengen van isolatieglas met een warmte reflecterende folie, het isoleren van het dak, de begane grondvloer en de buitengevels en het optimaliseren van het bestaande verwarmingssysteem heeft het nu Energielabel C. Dit komt neer op een energiebesparing van circa € 1.800 per jaar en de totale investering is hiermee in ongeveer vijftien jaar terugverdiend.
Geïnteresseerd? Wanneer u interesse hebt in het voorbeeldproject energiezuinig verbouwen van beheerderswoning Akendam, dan kunt u een afspraak maken voor een rondleiding. U kunt deze afspraak maken via het secretariaat van de afdeling Milieu van de gemeente Haarlem tel. 023 – 511 3513.
Colofon: Uitgave van de gemeente Haarlem, afdeling Milieu
Adres: Postbus 511 2003 PB Haarlem
Oplage: 2000 exemplaren
Reageren
[email protected]
Meer informatie www.haarlem.nl
voor restafval, oud papier en glas. Op www.haarlem.nl/plastic is een
Om een grondbank goed te beheren is een Tijdelijke Opslag Plaats (TOP)
overzichtskaart waarop u kunt zien welke locatie het meest dichtbij is.
nodig waar grond wordt opgeslagen, omdat het ‘matchen’ van partijen grond
De Groene Mug bespaart energie Haarlem wil in 2030 een klimaatneutrale stad zijn. Maar hoe kunnen mensen het slimst energie en geld besparen? De website www.degroenemug.nl is hét loket waar Haarlemmers terecht kunnen voor vragen, wensen en oriëntatie op energiebesparing. Op dit duurzame platform kunt u ook ideeën uitwisselen voor een beter klimaat.
September 2010
T 023 – 511 35 13
Win-winsituatie Een goed geïsoleerde woning is meer waard, geeft een hoger wooncomfort, is minder belastend voor het milieu èn is beter voor de portemonnee.
Vragen 023 – 511 51 15
Gemeente Haarlem
Duurzaam monumentaal wonen
niet altijd direct mogelijk is. Deze opslagplaats beheert de gemeente en is aan de Spaarnwouderweg 1175A, Haarlemmerliede op industrieterrein ‘de Liede’. De grondbank opent januari 2011 en is toegankelijk voor iedereen die grond kwijt wil of nodig heeft.
Standaard oplossingen zijn niet geschikt voor historische panden
Monumentaal duurzaam De monumentale beheerderswoning van begraafplaats Akendam is energiezuinig verbouwd. Standaardoplossingen zijn vaak ongeschikt voor historische woningen. Over de ervaringen met het energiezuiniger maken van dit monument is een folder ‘Duurzaam monumentaal wonen’. Deze informatie is nuttig voor monumenteneigenaren die zelf aan de slag willen met het energiezuiniger maken van de woning. Haarlem is de vijfde monumentenstad van Nederland en er valt veel winst te behalen als ook monumenten energiezuiniger worden gemaakt. Meer informatie voor monumenteneigenaren op www.degroenemug.nl -> duurzaam wonen.
Led lantaarnpalen Energiebesparing op straat
Zonnepanelen Van der Meer Een achttal bewoners in de Kleverparkse Van der Meerstraat hebben gezamenlijk besloten zonnepanelen te plaatsen op de daken van hun huizen. Afgelopen tijd zijn de panelen geïnstalleerd. Met zes panelen per huis kan bijna de helft van het elektriciteitsverbruik per huishouden duurzaam worden
Verlichting in de Haarlemse straten, ook daar doet de gemeente aan
opgewekt. Per huishouden verstrekt de gemeente 1.620 euro
energiebesparing. Want waarom fel licht als alle Haarlemmers op een oor
subsidie. Zaterdag 25 september is het nationale burendag en
liggen? Een deel van de Haarlemse lantaarnpalen dimt naar 50% van het
dan worden de zonnepanelen officieel ‘geopend’.
licht van 23.00 tot 05.00 uur. Het is momenteel een proefproject in delen van Meerwijk, Waarderpolder en Patrimoniumbuurt. Daarnaast kocht de gemeente ledlampen voor lantaarnpalen. Vorig jaar verving de gemeente zeshonderd armaturen door een ledlamp van 14 Watt. In de ANWB-borden zijn alle tl-buizen vervangen door led-buizen.
Klimaatkrant gemeente haarlem
Geld én energie besparen
Klimaatstraatfeest 3.0
Energie besparen met
Bij
BeterPeter
het
Klimaatstraatfeest
eenvoudig:
ga
met
zoveel
is
de
opdracht
mogelijk
buren
aan de slag om energie en geld te besparen.
BeterPeter is een online energiebespaarcoach.
Bijvoorbeeld
De
spaarlampen
indraaien,
woningcorporaties
Elan Wonen
en
Pré
en
Wonen bieden hun huurders dit interactieve
investeren in woningisolatie met subsidies en
energiebespaarprogramma gratis aan. Op de
stimuleringsmaatregelen. Piet Paulusma bezoekt
website is informatie over energie besparen,
elke week een straat voor Piet’s Weerbericht op
groene energie en energielabels. Kijk op
SBS6. Vorig jaar deden veertig straten in Haarlem
www.beterpeter.nl/over-energie.
gezamenlijk
zonnepanelen
aanschaffen
mee. Ook nu kan iedereen zich aanmelden en buren uitnodigen via www.klimaatstraatfeest.nl.
Meer weten over energie en milieu in het dagelijks leven? Kijk op www.milieucentraal.nl.
13
Partners van de Groene Mug:
stadsreiniging en afvalinzameling
Spaarnelanden nv Divisie Service Bedrijf Haarlem
Klimaatkrant gemeente haarlem
Sedumplanten en regenwateropslag
Nieuwbouw voor provincie De provincie Noord-Holland krijgt nieuwe huisvesting aan de Dreef en het Houtplein. Dat is nodig, want op dit moment werken de ambtenaren verspreid over de stad in gebouwen die niet meer voldoen aan moderne eisen. De nieuwe huisvesting past bij de manier van werken en in de omgeving. Mooi, transparant, functioneel en groen. Duurzaam is een belangrijk uitgangspunt in de ontwerpen. De vernieuwde gebouwen zullen door het inzetten van energiebesparende technieken en het gebruik van duurzame materialen, ruim 85% CO-2 emissie besparen. Daarmee is de provincie Noord-Holland een flink eind op weg in haar ambitie op termijn een klimaatneutrale organisatie te worden.
Bart Heller, gedeputeerde met milieu,
heeft. Onze nieuwbouw wordt zo’n
parkeergarage opgenomen. De auto’s
Duurzaamheid voorop
klimaat en natuur in zijn portefeuille:
voorbeeld.”
die nu nog langs de Dreef staan,
In beide vernieuwde gebouwen worden
“De provincie wil koploper zijn op
verdwijnen daarmee uit het zicht.
natuurlijke materialen en energiebespa-
het gebied van duurzaam bouwen.
Dreef
Samen
de
rende technieken toegepast. Op de daken
Dat dragen we al jaren een warm
Het
hart toe en we stimuleren het actief,
de
maar toch komen duurzaam bouwen
dertig
en
de
gemeente
is
van
intentie uitgesproken om er een
komen sedumplanten, dat is een natuur-
gemeenschappelijke garage van te
lijke isolator. Ook wordt gebruik gemaakt
gevestigd.
maken, met plekken voor de provincie
van warmte-/koudeopslag en een water-
Paviljoen Welgelegen is in 2007-
en plekken voor het publiek.
pomp, regenwateropslag, automatische
grond. Vaak blijft het hangen in
2008 gerestaureerd. De twee naast
zonwering, volumestroombeperkers, her-
voorbeeldprojecten. Partijen wijzen
gelegen gebouwen, gebouw A en de
Houtplein
gebruik van sloopmateriaal en meer.
regelmatig naar elkaar als het erom
Dokterswoning, worden nu aangepakt,
Het huidige gebouw aan Houtplein
gaat wie er moet beginnen met
waarbij de Dokterswoning van binnen
33 wordt gerenoveerd en geschikt ge-
Meer informatie zie:
duurzaam bouwen. Hierdoor ontstaat
en van buiten een grote opknapbeurt
maakt voor 1.000 flexibele werkplek-
www.noord-holland.nl > projecten >
een vicieuze cirkel. Daarom vinden
krijgt.
ken, naar een ontwerp van architec-
huisvesting.
wij het als provincie zo belangrijk
architectenbureau Claus en Kaan.
dat de overheid een voorbeeldfunctie
In het ontwerp is een ondergrondse
moeizaam
van
provincie aan
Het
is de
centrum
de
jaren
renoveren
bestuurlijke
met
sinds Dreef
ontwerp
de
komt
van
tenbureau Kraaijvanger Urbis.
Appartementencomplex Nederlandlaan
Duurzaam leefklimaat Elan Wonen is een woningcorporatie
kunnen de bewoners gebruikmaken
per jaar: een hoeveelheid die verge-
die zich actief inzet om bouwprojecten
van koeling via de vloer.
lijkbaar is met de uitstoot van zo’n
duurzaam te ontwikkelen. Wat de
600 middelgrote auto’s.
corporatie
Energielabel A++
daaronder
verstaat,
wordt zichtbaar in het gloednieuwe
De
appartementencomplex
het zuinigste A++ energielabel. Om
In het project is veel hout verwerkt,
energie te besparen past Elan Wo-
met name in de galerijen en balkons.
nen schone energiebronnen toe. Een
Elan Wonen heeft hiervoor uitsluitend
Het complex bestaat uit twee bouwblok-
belangrijk element in het energie-
FSC-hout gebruikt. Afgelopen juli zijn
ken met elk 41 appartementen. Een cv-
concept is het ‘Energydak’ waarbij
de appartementen in gebruik geno-
ketel komt in geen enkel appartement
zonnewarmte in de zomer wordt op-
men. Om in Hollandse stijl te blijven,
voor; radiatoren trouwens ook niet. Er
geslagen in de grond. Daarnaast voor-
hebben de twee gebouwen de namen
zijn warmtepompen gekoppeld aan een
ziet het Energydak het gebouw van
De Vlag en De Wimpel gekregen.
gesloten
Alle
warm tapwater. Per bouwblok is 110
woningen worden hiermee verwarmd
m2 aan zonnecollectoren op het dak
Meer weten over de appartemen-
via leidingen in de vloer. Doordat de
geplaatst waarmee de warmtepomp
ten aan de Nederlandlaan? Kijk op
leidingen in de vloer liggen, wordt de
van energie wordt voorzien. Dit ener-
www.elanwonen.nl.
warmteafgifte gelijkmatig verdeeld en
gieconcept beperkt de CO2-uitstoot
voelt het zeer behaaglijk aan. ‘s Zomers
van de woningen met ruim 400 ton
aan
de
Nederlandlaan in Schalkwijk.
bodemopslagsysteem.
appartementen
voldoen
aan
FSC-hout
23
