Vijf gelijke schooldagen op de Piramide? Vragen van ouders geïnventariseerd . . . . . . Inleiding
Andere schooltijden is een actueel onderwerp op de scholen in Nederland. Decennia lang is er met de schooltijden relatief weinig gebeurd. De laatste jaren zie je het een en ander veranderen. Scholen en besturen van scholen stappen over naar een ander schooltijdenmodel. De discussie is in een stroomversnelling geraakt. Veranderingen in de maatschappij liggen hier aan ten grondslag. Het bestuur en de directeuren van de scholen van Spaarnesant hebben het initiatief genomen om met elkaar te onderzoeken of de tijd rijp is voor het model van vijf gelijke schooldagen. Deze overstap zou dan plaats moeten vinden m.i.v. het schooljaar 2013 – 2014. Het is aan de medezeggenschapsraden van de afzonderlijke scholen of er overgestapt gaat worden naar dit model. Alvorens de medezeggenschapsraad hier een besluit over neemt, zullen de ouders worden geïnformeerd en geraadpleegd. Op maandag 1 oktober hielden wij een ouder informatie avond over vijf gelijke schooltijden voor alle ouders van de drie scholen van de Piramide. Wij waren samen in de aula van de Piramide Meerwijk en de avond is bezocht door zo’n 90 ouders. Van alle aanwezige ouders hebben wij de vragen geïnventariseerd. Op deze website geven wij uw vragen weer met de antwoorden erbij. Ook vindt u op deze website handige links over Andere Schooltijden die van allerlei informatie geven die voor u als ouder interessant kan zijn. Voorts delen wij met u een stappenplan van hoe wij het komende schooljaar bezig zijn met het vijf gelijke schooldagen model. Heeft u nog vragen? Schroomt u niet en mailt u naar: De Piramide Boerhaave De Piramide Meerwijk De Piramide Europa
[email protected] [email protected] [email protected]
Mailt u uw vragen en wij geven u antwoord, wij helpen u graag! Of loop even naar binnen en stel uw vragen aan de directeur van uw school. Ruscha Wijdeveld, directeur de Piramide Jaqueline Boogaard, directeur de Piramide Europa Ruud Jansen, directeur Piramide de Boerhaave
1
Uw vragen geïnventariseerd en beantwoord !
Uw vraag
Ons antwoord
Welke veranderingen in de maatschappij zijn er dat er zo wordt nagedacht over andere schooltijden?
Belangrijke veranderingen in de maatschappij zijn de groeiende vraag naar (goed opgeleide) werknemers dreigende tekorten op de arbeidsmarkt toename van het aantal eenoudergezinnen en tweeverdieners, die werk en zorg moeten combineren vrouwenemancipatie die gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen nastreeft met als uiting o.a. economische zelfstandigheid van de vrouw het besef dat de traditionele indeling van de schooldag berust op historische gegevens, die niet noodzakelijk overeenkomen met de wensen en behoeften van kinderen en ouders in deze tijd. Er is door deze factoren een breed maatschappelijk debat op gang gekomen, die de traditionele dagindeling en rolverdeling tussen gezin, school en instellingen voor vrije tijd ter discussie stelt. Het debat is in 2006 in een stroomversnelling gekomen, omdat in dat jaar de regelgeving rondom schooltijden is aangepast. Scholen kregen toen meer ruimte om zelf de onderwijstijd in te delen. Invoering van andere tijden neemt vanaf dat moment van jaar tot jaar steeds sneller toe. Gezien vanuit het perspectief van het bestuur en de directeuren spreken de volgende voordelen hen aan: Meer rust en regelmaat voor de kinderen.
Wat zijn de voordelen voor het bestuur (Stichting Spaarnesant) en de school om over te gaan op het model
De maatschappij verandert en de scholen moeten hierop inspelen. De ervaringen van andere scholen en besturen zijn positief. Het model vijf gelijke schooldagen is financieel aantrekkelijker in vergelijking met het huidige traditionele schooltijdenmodel. Een overgang naar het model van vijf gelijke schooldagen is minder ingrijpend voor gezinnen en scholen dan de overgang naar het bioritme-model of het 7 tot 7-model. Het aantal scholen dat werkt met deze laatste modellen staat niet in verhouding tot het steeds sneller groeiende aantal scholen dat werkt met het vijf gelijke schooldagen model. Stichting Spaarnesant wil graag met zoveel mogelijk scholen overstappen om sterker te staan in de onderhandelingen en gesprekken met de naschoolse opvang en de diverse verenigingen. Een overgang van een traditioneel schooltijdenmodel naar een vijf gelijke schooldagen model ziet het bestuur als realistisch en haalbaar. De MZR heeft geen vooropgezet standpunt. De MZR organiseert een proces van meningsvorming. Hiertoe behoren het organiseren van een informatieavond, het beantwoorden van vragen van ouders op de site
Waarom is er door Stichting Spaarnesant voorgesorteerd op het vijf gelijke dagen model?
Wat is het standpunt / de positie van de MZR?
2
en een ouderraadpleging. Op basis daarvan bepaalt de MZR haar standpunt, waarbij tevens rekening wordt gehouden met eerdergenoemde maatschappelijke factoren. In het huidige model hebben de kinderen uit de onderbouw 24 lesuren per week. De kinderen uit de bovenbouw volgen 26 lesuren per week. In het nieuwe model hebben alle groepen een week van 25 lesuren. Voor de kinderen uit de onderbouw betekent dit dus dat ze 1 uur langer naar school gaan . Voor de bovenbouw betekent dit dus dat ze 1 uur korter naar school gaan. Er is geen wetenschappelijk onderzoek verricht naar het effect van de langere schooldag op woensdag en vrijdag voor kinderen uit de onderbouw. Het effect hiervan is ook lastig te vergelijken met ervaringen uit het huidige model, daar de rest van de schooldagen korter zal worden dan in het huidige model. In principe bewegen de sportclubs mee omdat meer scholen overgaan, we zullen dit nader moeten onderzoeken.
Wat is de verandering in het aantal lesuren per week?
Wat is het effect van een langere schooldag (woensdag en vrijdag) op de kinderen van de onderbouw?
Voor de leerlingen die al een jaarabonnement hebben van een sport op woensdag zouden bij het invoeren van 5- gelijke schooltijden ineens niet meer mee kunnen doen. Kan de school voor compensatie zorgen? Hoe zit het met de aansluiting op het voortgezet onderwijs?
De aansluiting op het voortgezet onderwijs speelt nauwelijks een rol bij de discussie over andere tijden in het primair onderwijs. Een mogelijke reden is dat ook nu voor kinderen en ouders de overgang naar het voortgezet onderwijs groot is met aspecten als andere schooltijden, nieuwe vriendjes en vriendinnetjes, wisselende leerkrachten, meerdere onderwijsvormen, groter beroep op zelfstandigheid, meer huiswerk, etc. Invoering van andere tijden sluit daar mogelijk zelfs beter op aan dan de traditionele tijden in het primair onderwijs. Het wegvallen van de woensdagmiddag wordt met name als bezwaar genoemd, omdat er op deze wijze geen rustmoment meer is in de week. Daar staat tegenover dat de schooldagen straks korter zijn en er dus meer rustmomenten in de week mogelijk zijn. Een rustmoment op woensdag is overigens betrekkelijk. De woensdagmiddag bestaat vaak uit halen en brengen naar diverse activiteiten, partijtjes, spelen bij vriendjes en vriendinnetjes, etc. Dit wekt vaak juist onrust in de hand. Het wegnemen hiervan vormt voor scholen juist aanleiding om het vijf gelijke dagen model in te voeren. Tijden nu sluiten niet aan op het bio-ritme van het kind Woensdagmiddag kan te vol zijn met activiteiten. Meer rust uiteindelijk, minder opstartproblemen ’s middags.
Is het wegvallen van de woensdagmiddag geen bezwaar?
Wat voor effect heeft het op de kinderen?
Wat zijn de mogelijkheden voor naschoolse activiteiten op school?
Er zijn vele mogelijkheden voor naschoolse activiteiten op school, waarvan er al enkele zijn gerealiseerd. Op verkennend niveau worden gesprekken gevoerd met diverse partijen over het uitbreiden en actiever vormgeven van het aanbod en de mogelijkheden. Daarbij staat het belang van het kind voorop. Er zal zorgvuldig moeten worden gekeken naar evenwichtige dag arrangementen, die aansluiten bij behoeften en wensen, zaken moeten organisatorisch kloppen en op elkaar aansluiten, er
3
mogen geen misverstanden zijn over aansprakelijkheden, er zal continuïteit moeten worden geboden, etc. De school doet dit in overleg en samenwerking met partners. De BSO aanbieders zijn enthousiast over het model, want hun aanbod is natuurlijk uitstekend geschikt voor vijf gelijke dagen. Ze kunnen meer ondernemen en de kosten verdelen over vijf i.p.v. drie dagen. Ook de wachtlijsten bij de BSO zullen opgelost worden als ouders meer gaan kiezen voor opvang op de woensdag en vrijdagmiddag. De werkgroep heeft contact gezocht met enkele BSO aanbieders. Van de grote sportclubs hebben zowel HFC als Alliance aangegeven te willen praten over het nieuwe schooltijdenmodel. Tot zover gaan wij ervan uit dat deze clubs als voortrekker kunnen functioneren en andere clubs wellicht ook aansluiting kunnen/willen realiseren als alle openbare scholen van Haarlem overstappen op het vijf gelijke dagen model. Bovenschools, middels Spaarnesant, wordt er overleg gevoerd met de Stichting Sportsupport Haarlem en enkele culturele instellingen. De insteek is dat er vanaf september 2013 op de gewijzigde tijden wordt gereageerd. Het meegaan van alle scholen in het model is niet nodig, maar wel wenselijk, omdat de organisaties die naschoolse activiteiten aanbieden hun aanbod aanpassen aan de vraag. Hierbij geldt: hoe groter de vraag, hoe meer mogelijkheden. Er hebben gesprekken plaatsgevonden met Kinderopvang Haarlem (KOH) en met Op Stoom. De kosten voor kinderopvang en de wijze van berekening blijken afhankelijk van de aanbieder. Zo betaalt men nu bij Op Stoom per dagdeel, dus als je daar meer uren binnen een dagdeel gaat afnemen, zouden de kosten gelijk moeten blijven. KOH wordt bij meer afname duurder, omdat daar per uur wordt betaald (nu vaak drie uur per dag). Bij een overstap naar vier uur zullen de kosten dus toenemen. De Kinderopvang is onder de invloed van landelijke maatregelen zoals bezuinigingen en andere tijden sterk in beweging. Zo geldt bijvoorbeeld dat vanaf januari 2012 ouders alleen nog voor de werkelijk afgenomen uren een tegemoetkoming bij de belasting kunnen vragen. Voor de meest recente informatie verwijzen wij naar de kinderopvang organisaties zelf. Mocht de TSO gratis worden bij een 5 gelijke schooldagen model, dan is dit voor ouders gunstig. Werkende ouders hebben belang bij goed functionerende kinderopvang en/of vrije tijd voorzieningen, die flexibel kunnen inspelen op verschillende behoeften, afhankelijk van hun werktijden en vrije tijd. Er is een toename van het aantal tweeverdieners en eenoudergezinnen. Niet werkende ouders hebben meer mogelijkheden om zelf kinderen na schooltijd op te vangen en zullen wellicht daarom minder behoefte aan andere tijden hebben. Geldt ook voor de TSO. Scholen die hechten aan een ruime lunchpauze, zodat kinderen voldoende tijd hebben om rustig te eten en te ontspannen, kunnen een middagpauze van een uur
Wat betekent het model ‘vijf gelijke schooldagen’ voor de sportverenigingen en de culturele instellingen?
In hoeverre is het nodig dat alle scholen binnen het bestuur overgaan?
Wat zijn de financiële consequenties voor de ouders?
Wat is het verschil in belang tussen werkende en niet werkende ouders?
Hoe blijft de kwaliteit van de lunch gewaarborgd?
4
of drie kwartier handhaven. De kinderen in de bovenbouw hebben voor het eten doorgaans aan een kwartier genoeg. De rest van de tijd spelen zij spelletjes in de klas. In de onderbouw kost het eten over het algemeen wat meer tijd. Er zijn scholen die een lunchpauze van een half uur hanteren. De ervaring is echter dat dit vrij kort is om los te komen uit de schoolsituatie en goed te ontspannen. Scholen die een lunchpauze van 45 minuten hanteren, zijn hier doorgaans tevreden over. Het biedt kinderen voldoende gelegenheid om rustig te eten en te ontspannen. Dit zou je op school via een vragenlijst kunnen onderzoeken.
Wat zijn de effecten van een kortere middagpauze?
Sommige kinderen kijken uit naar de woensdagmiddag. Lekkere break in de week, hoe zit dat bij de leerlingen van onze school? Waarom hebben de school en het bestuur zo’n haast met de invoering van het model?
Het bestuur neemt ruim de tijd. De directeuren hebben voor het eerst hierover gesproken in het najaar van 2010. De eventuele invoering vindt plaats op 1 augustus 2013. Er is dan nog een jaar voor praktische voorbereiding en overgangsmaatregelen. Dat is nog moeilijk te zeggen. Het mooiste zou natuurlijk zijn om gratis overblijf aan te kunnen bieden. We zijn nog in gesprek met elkaar hoe we dit zouden kunnen organiseren, daar zijn we nog niet helemaal uit en komen we later op terug.
Als er gekozen wordt voor gelijke schooltijden wanneer wordt er niet betaald voor de overblijf en wanneer wel? Hoe groot is de marge bij het bepalen of er wel of niet over gegaan wordt naar 5 gelijke schooltijden ? ( 51 %)
Als 51 % van de ouders voor stemt, zou dat in principe genoeg moeten zijn. Het ligt dan wel aan het percentage ouders dat ook daadwerkelijk zijn stem laat horen. Er zijn op dit moment nog geen scholen overgestapt (oktober 2012), maar er zijn wel interessante besluiten genomen. Van de 25 Spaarnesantscholen gaat in ieder geval 50% in september 2013 over naar het vijf gelijke schooldagen model. 30% gaat niet over en een aantal scholen weet het nog niet of heeft besloten de overstap uit te stellen naar een later tijdstip. Daar is geen wetenschappelijk onderzoek naar gedaan, maar het gaat om 1 uur per week. De kinderen zijn nu relatief op maandag, dinsdag en donderdag langer op school dan in het 5 gelijke schooldagenmodel. Bij de bovenbouw (vanaf groep 5) gaan we zorgvuldig kijken hoe we het uur dat de kinderen per week minder les krijgen uit het lesrooster kunnen halen. Wij streven ernaar om einde 2012 een besluit te gaan nemen.
Wat doen de andere scholen van Spaarnesant? Zijn er al scholen overgestapt?
Wat zijn de leereffecten voor de jongsten als ze meer les krijgen? Waarom krijgen de oudere leerlingen nu minder les en wat is het effect op de leerresultaten van deze groep? Wanneer wordt er een besluit genomen? Hoe bereik je alle ouders?
Je zou voor de ouderraadpleging kunnen inbouwen dat ouders een week lang kunnen stemmen. Zij kunnen thuis stemmen als ze de enquête meenemen, maar we kunnen hen ook de gelegenheid geven op school te stemmen, dan bereik je de meeste ouders. Iedere ouder mag zijn/haar voorkeur uitspreken en de handtekening eronder zetten. Ja, dat lijkt ons voor kleuters ook erg kort, dat halen de meeste kleuters niet en wij vinden het belangrijk dat kinderen rustig kunnen eten.
Is een kwartier eten met de kleuters niet veel te kort?
5
Worden peuters meegenomen in 5 gelijke schooltijden?
Eigenlijk hebben de peuters al een vijf gelijke schooltijdenmodel. Zij gaan iedere dag tot 12 uur naar school. Het is niet de bedoeling om de peutergroepen mee te nemen in het 5 gelijke schooltijdenmodel zoals de basisschool zou gaan doen, dat zou voor peuters te lang zijn. Op dit moment zijn de peuters 17-18 uur per week op de peuterspeelzaal, de overstap naar 25 uur zou een te grote stap zijn. Dat ligt er aan hoe we dit gaan opvangen. De overblijftijd wordt korter en het streven is wel om dit gratis aan te gaan bieden. Huren we een externe organisatie in, dan zou het duurder worden voor ouders en dat is niet de bedoeling.
Wat zullen de kosten zijn van de Tussen Schoolse Opvang?
Wat zijn de bevindingen van ouders en kinderen de al met gelijke schooltijden werken?
De geluiden zijn positief. Het geeft een heleboel rust en regelmaat voor de kinderen om iedere dag dezelfde schooltijden te hebben.
Heeft het consequenties als wij niet over gaan naar gelijke schooltijden?
Nee, niet direct. Het zou consequenties kunnen gaan hebben als alle scholen in de omgeving wel zouden overstappen en de BSO instellingen en sportclubs zich zouden aan passen aan de vijf gelijke schooltijden. Dan zou het nadelig zijn om niet over te stappen.
6
