Verzelfstandiging Stadsmuseum IJsselstein

Verzelfstandiging Stadsmuseum IJsselstein 1.

Inleiding en aanleiding

De gemeente IJsselstein en de Bestuurscommissie hebben gezamenlijk in maart 2009 afgesproken het verzelfstandigingtraject in te gaan nadat college en gemeenteraad hebben gekozen voor verzelfstandiging van het Stadsmuseum. Sinds vele jaren is er binnen de gemeente IJsselstein discussie over de positionering van het Stadsmuseum ten opzichte van de gemeentelijke organisatie. Medio 2005 werd zelfs zeer intensief gesproken over de verzelfstandiging van het Stadsmuseum. Er zijn daarom al eerder documenten opgesteld om de verzelfstandiging van het stadsmuseum te realiseren. We zullen dan ook gebruik maken van de reeds bestaande documenten, immers wat in het verleden al goed is uitgezocht hoeft niet nogmaals te worden overgedaan. Voor wat betreft de herprofilering en het ambitieniveau zal het stadsmuseum (en Bestuurscommissie) het voortouw nemen. Daarin zal tevens een voorstel worden gedaan ten behoeve van de taakstelling om het jaarlijks budget structureel met € 50.000,- te verminderen. In het door Stadsmuseum en bestuurscommissie opgestelde bedrijfsplan stadsmuseum 2010-2012 is de herprofilering opgenomen in het “basisaanbod”, het bedrijfsplan is als bijlage toegevoegd. Deze notitie zal gaan over de verzelfstandiging van het Stadsmuseum en niet over deze taakstelling. De notitie is een achterliggend informatie document van de voorliggende beslispunten. Naast informatie geeft het input waarom voorliggende beslispunten worden voorgesteld. De notitie is in samenspraak binnen de projectgroep opgesteld. 2.

Nota Kunst en Cultuur

Tijdens de behandeling van de nota Kunst en Cultuur “Een schat aan kwaliteit” werd door college en gemeenteraad gekozen voor: 1. het verzelfstandigen van het Stadsmuseum 2. herprofileren van het ambitieniveau en aanbod van ons cultureel erfgoed. De algemene ambitie van Kunst en Cultuur gemeente IJsselstein De aandacht binnen de gemeente IJsselstein verschuift van groei en kwantiteit naar het continueren en waar mogelijk vergroten van de kwaliteit. Dit betekent dat we willen blijven investeren in de bestaande kwaliteit en het daarbij behorende basis- en voorzieningenniveau. We willen een meerwaarde vinden in samenwerking tussen instellingen die invulling geven aan kunst en cultuur en de gemeente. De gemeente richt zich op regie, behoud, ondersteuning, facilitering en stimuleert (nieuwe) ontwikkelingen en het culturele ondernemerschap. Kunst en cultuur moet bereikbaar zijn voor de inwoners en de eigen identiteit van IJsselstein dient behouden te blijven. Gezien het feit dat IJsselstein volgens het ringenmodel van de VNG (zie bijlage) maar net in de ringgrootte van een “uitgebreid cultuuraanbod” valt, vinden wij het van belang duidelijke keuzes te maken. Het realiseren van een uitgebreid cultuuraanbod op alle disciplines achten wij (financieel) niet wenselijk en haalbaar. De Raad heeft gekozen voor een kernachtig voorzieningenniveau, dichtbij huis voor de IJsselsteinse burger, waarbij enkel op het terrein van podiumkunsten en vertoon van film voor een uitgebreider ambitieniveau is gekozen. De keus voor een kernachtig cultuurbeleid betekent niet dat alles bij het oude blijft, er zijn een aantal beleidsdoelen geformuleerd waarmee wij de komende jaren de inhoudelijke kwaliteit een impuls willen geven en een betere aansluiting en samenwerking binnen het culturele veld, de gemeente en naar de inwoners toe willen realiseren.

Bijlage bij Raadsvoorstel “Verzelfstandiging Museum”

Pag. 1/10

Beleidsdoelstellingen gemeente IJsselstein Onze cultuur willen we op peil houden, en waar mogelijk verder ontwikkelen en gezamenlijk uitdragen. Op basis van de uitgangspunten uit de 1e fase en het onderzoek uit fase 2 zijn de volgende beleidsdoelstellingen voor het gemeentelijk cultuurbeleid 2009-2013 geformuleerd: 1. Het versterken van de culturele infrastructuur. Het leggen van verbindingen en samenwerkingsvormen structureren en uitbreiden. 2. Stimuleren van het culturele ondernemerschap. Inzicht krijgen in de rol, functie en eigen mogelijkheden van het culturele veld 3. Het vergroten van het publieksbereik en het aanboren van nieuwe doelgroepen, met specifieke aandacht voor jeugd en allochtone inwoners 4. Objectiveren en vereenvoudigen van de subsidieverlening 3.

Het Stadsmuseum IJsselstein

Het huidige Stadsmuseum omvat de volgende terreinen: een vaste collectie, een wisselcollectie en cultuureducatie. Het museum is in het bezit van een museumcertificaat. Naast het museum valt ook de kasteeltoren onder de vlag van het stadsmuseum. In 2008 waren er 12.095 personen die het Museum en/of de Kasteeltoren bezochten, onderverdeeld in: 6.234 bezoekers zijn geweest in het museum 2.237 bezoekers in de Kasteeltoren 2.654 scholieren 970 bezoekers met een combinatiekaart VVV/Yselvaert • Er zijn meerdere momenten door het jaar heen, waarbij grotere groepen bezoekers het museum bezoeken. Scholieren komen klassikaal naar het museum of kasteeltoren (totaal 2.654 bezoekers) en op de museumweekenden (nationaal en provinciaal) en het open monumentenweekend zijn in 2008 totaal 2043 bezoekers afgekomen. • Tijdens de openingen van wisseltentoonstellingen waren 606 bezoekers aanwezig. De vaste basiscollectie is vanuit de aanvang nu zeventig jaar oud en uitgegroeid tot zo'n kleine 3.000 voorwerpen. De vaste historische tentoonstelling heeft als hoofdthema ‘3000 jaar wonen nabij de Hollandse IJssel’. Panorama Rivierenland is opgezet om schilderijen vanaf 17e eeuw tot heden zichtbaar te maken, waaronder belangrijke bruiklenen van grote meesters en aankopen van hedendaagse kunst. Naast deze vaste collectie biedt het museum circa 4 keer per jaar een wisseltentoonstelling aan. Afhankelijk van de soort tentoonstelling vindt deze ook in de Panoramazaal plaats. Door beperking van en variatie in de samenstelling van de presentatie Panorama Rivierenland is de ruimte flexibel in te richten. Naast deze vaste collectie biedt het museum in een aparte ruimte, circa 4 keer per jaar een wisseltentoonstelling aan, gericht op de thema’s historisch, regionaal gericht, landelijke uitstraling, andere kunstvorm. Deze wisselexpositieruimte wordt multifunctioneel gebruikt. In deze ruimte is een kleine bibliotheek en zijn voor de kinderen speciale werkplekken ingericht m.b.t. de historische tentoonstelling. Voor het basisonderwijs zijn diverse educatieve projecten door het museum ontwikkeld over onder meer de middeleeuwse stad (Bouwen aan een Stad), het kasteel (Steyn aan de Ysel), het dagelijks leven rond 1900 (Teenschillen voor de kost) en de Prehistorie (leven in de ijzertijd). Daarnaast per tentoonstelling aparte workshops, lezingen, rondleidingen of cursus.


Pag. 2/10

Het museumcertificaat Het museum heeft juist een museumcertificering verworven voor de komende jaren (2009-2014). Musea ontvangen een registratie indien zij voldoen aan basisvereisten, te weten: - het bezitten van een institutionele basis - het bezitten van een stabiele financiële basis - het bezitten van een op schrift gesteld beleidsplan - het beschikken over een collectie - het beschikken over een collectieregistratie - het zorgdragen voor het behoud van de collectie - het beschikken over basisvoorzieningen voor het publiek - het beschikken over gekwalificeerd personeel 4

Waarom verzelfstandigen ?

Het verzelfstandigen van het Stadsmuseum achten zowel gemeente als museum van belang. Zowel ten behoeve van een heldere aansturing alsmede een duidelijke positie, vergelijkbaar met andere (grote) culturele instellingen in IJsselstein. Daarnaast is de gemeente IJsselstein zelf bezig aan een intern veranderingsproces, waarbij de afdeling Welzijn wordt omgevormd naar een brede beleidsafdeling (Afdeling Beleid en Strategie). Alle uitvoerende werkzaamheden van de afdeling Welzijn worden elders ondergebracht en ingevuld. Het betekent dat de verzelfstandiging van het museum ook in dit kader een “goed” moment kan worden genoemd. Overigens verkeert het museum in vergelijking met de andere culturele instellingen in een bijzondere positie. Het museum draagt zorg voor de collectie, bestaand uit historische voorwerpen, kunstwerken en documenten uit IJsselstein en omgeving. Het behouden van de collectie is belangrijk voor de IJsselsteinse gemeenschap, ook in de toekomst. 5.

Organisatie

Bestuurscommissie Aan de bestuurscommissie is het bestuur en beheer van het stadsmuseum overgedragen, zoals vastgelegd in de verordening. De bestuurscommissie staat de belangen van het stadsmuseum voor bij burgemeester en wethouders en de gemeenteraad en geeft deze alle gewenste inlichtingen. In de bestuurscommissie zijn maximaal 9 leden, waarvan 1 lid vanuit de gemeenteraad. Op dit moment zijn alle bestuursfuncties vervuld. De bestuurscommissie werkt volgens een verordening en volgt een raadsperiode. De zittingsperiode van de leden van de bestuurscommissie bedraagt vier jaar en loopt parallel met de zittingsperiode van de gemeenteraad. Gemeentelijke organisatie Het Stadsmuseum maakt op dit moment deel uit van de gemeentelijke organisatie, Beleidsafdeling Samenleving. Dit betekent voor het personeel van het museum dat zij worden begeleid en aangestuurd door de afdelingmanager Samenleving en vallen onder het team Samenleving. Daarnaast hebben gebouwenbeheer, personeelszaken en financiën van de gemeente IJsselstein ook een directe verbinding en taak t.a.v. het stadsmuseum. Verzelfstandiging betekent dat enkele taken die de gemeentelijke organisatie uitvoerde voor het Stadsmuseum zullen verdwijnen. Verzelfstandiging betekent dat andere taken die thans door de gemeente worden uitgevoerd door het museum zullen worden over genomen. Het museum zal deze taken uitvoeren of elders inkopen. Dit punt is verder ter beoordeling aan het bestuur van de stichting. Een aantal (beheers-) taken blijven bij de gemeentelijke organisatie in stand (o.a. gebouwenbeheer en groot onderhoud).


Pag. 3/10

Maart 2010, bij de gemeenteraadsverkiezingen is een natuurlijk moment om de bestuurscommissie formeel te ontbinden. Indien er op dat moment nog geen nieuw bestuur is benoemd, zijn er een aantal mogelijkheden. 1. de bestuurscommissie tijdelijk in functie te houden of 2. het Stadsmuseum tijdelijk als onderdeel van de gemeente te laten fungeren 3. een nieuw Stichtingbestuur vormen met tijdelijke invulling van functies Deze tijdelijke fase wordt beëindigd op het moment van volledige verzelfstandiging. Wij stellen voor zolang er geen Stichting en stichtingsbestuur zijn voor het Stadsmuseum de huidige Bestuurscommissie tijdelijk in functie te handhaven. Deze overgangsperiode wordt op moment van volledige verzelfstandiging of uiterlijk beëindigd op 1 januari 2011. 6.

Bestuursvorm rechtspersoon

De nieuwe rechtspersoon voor het Stadsmuseum wordt een Stichting. In theorie zijn er een drietal mogelijkheden voor het Bestuursmodel van een stichting, te weten: 1. Raad van toezichtmodel 2. Bestuursmodel 3. Bestuur en directiemodel Een verdere toelichting op deze modellen wordt in de bijlage `Keuze Besturingsmodel` gegeven. Het Raad van toezicht model is bedoeld voor grotere organisaties. Het Bestuursmodel opereert meer als een vriendenclub en is te informeel. Het Bestuur en directiemodel is passend voor kleine en middelgrote organisaties en past het best op de in de bijlage gegeven beschrijving. Advies: Wij stellen voor te kiezen voor dit laatste model. 7.

Personeel

De afdelingsmanager van de afdeling Beleid en Strategie is nu verantwoordelijk voor het personeelsbeleid en de aansturing van de conservator. Over de dagelijkse leiding en operationele zaken vindt periodiek overleg plaats tussen de teamcoördinator en conservator van het Stadsmuseum. Tevens voert het afdelingshoofd waar nodig overleg met de personeelsleden. Daarnaast voert de conservator overleg met de beleidsmedewerker kunst en cultuur over het museale beleid. Na verzelfstandiging maakt het stadsmuseum geen deel meer uit van de afdeling Samenleving. De conservator is dan verantwoordelijk voor het personeelsbeleid en legt verantwoording hierover af aan het bestuur van de Stichting. Het verdient daarom aanbeveling om de conservatorfunctie expliciet om te vormen en aan te duiden als functie conservator/directeur. Uitgangspunt is in principe behoud van de huidige arbeidsvoorwaarden en rechtspositie. Er zal een sociaal plan worden overeengekomen dat het kader vormt voor verdere uitwerking. Het overleg met de beleidsmedewerker kunst en cultuur over het museale beleid en subsidieaangelegenheden zal naar verwachting in nagenoeg dezelfde frequentie blijven bestaan. Tijdens de implementatie fase zal de paragraaf personeel verder worden uitgewerkt.


Pag. 4/10

8.

Vrienden stichting

De vrienden stichting heeft ten doel: het organiseren, stimuleren en coördineren van alle activiteiten tot instandhouding en ontwikkeling van het Stadsmuseum IJsselstein in het algemeen en tot het wekken van belangstelling voor het Stadsmuseum bij de bevolking in het bijzonder en voorts al hetgeen met een-en-ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn. De vrienden stichting tracht haar doel onder meer te verwezenlijken door: het werven van donateurs. Het organiseren van cursussen en excursies, het uitgeven van een periodiek en het verwerven en beheren van museumvoorwerpen. Oorspronkelijke doel: de sponsoring en hulp bij de exploitatie. De stichting is een belangrijk kanaal om subsidies te kunnen aanvragen (noodzakelijk omdat het museum onderdeel van de gemeentelijke organisatie is). Momenteel zijn er ruim 300 vrienden van het Stadsmuseum. Bovenal maakten de Vrienden van het Stadsmuseum in de afgelopen jaren de verwerving van enkele belangrijke museumvoorwerpen mogelijk en ondersteunden de realisatie van enkele bijzondere tentoonstellingsprojecten financieel. De toekomstige gewenste taken zullen verder besproken moeten worden. De vrienden kunnen een uitbreiding van functie krijgen bij verzelfstandiging, maar kunnen ook meer op afstand komen. Belangrijk is het opstellen van een gedragscode. 9.

Behoud en beheer van de collectie

Het Stadsmuseum heeft een verzameling historische- en kunstobjecten uit IJsselstein en de regio. De totale collectie, omvat bijna 3.000 objecten en heeft een verzekerde waarde van circa 1,7 miljoen euro. Collectie behoud Dat het Stadsmuseum als zelfstandige stichting zeggenschap moeten krijgen over de collectie m.b.t. exposeren, collectioneren en wellicht aankopen is van groot belang. Zoals reeds hierboven aangegeven vervult het museum ook een bijzondere positie. Het museum draagt zorg voor de collectie, bestaand uit historische voorwerpen, kunstobjecten en documenten uit IJsselstein en omgeving. Hier moeten goede afspraken tussen gemeente en museum over worden gemaakt bij een permanente bruikleen overeenkomst. Er zijn 2 mogelijkheden om de collectie voldoende te borgen (advies van Landschap Erfgoed Utrecht): 1. Collectie onderbrengen bij de gemeente IJsselstein Zo wordt voorkomen dat bij een faillissement de collectie verdwijnt en bijvoorbeeld door de bank wordt ingenomen. Vanuit de museumstichting is het dan zaak een goede beheersovereenkomst met de gemeente af te sluiten en vanuit de gemeente moet er een langdurig bruikleencontract worden opgesteld. Het is een reële optie om het eigendom van de collectie bij de gemeente als rechtspersoon te laten, maar de vrijheid tot de aankoop van nieuwe stukken over te laten aan een zelfstandig Stadsmuseum. Nadeel: Collectie onderbrengen bij de gemeente kan leiden tot problemen bij schenkers (vrienden, sponsoren die wel aan Stadsmuseum schenken maar niet aan gemeente). 2. Naast een exploitatiestichting realiseren van een collectie beheerstichting Een behoorlijk aantal musea beschikt over een collectiestichting naast de exploitatiestichting, zodat de collectie niet verkocht hoeft te worden als de exploitatiestichting failliet gaat. De huidige collectie is van grote waarde voor de stadshistorie van IJsselstein. Om te waarborgen dat ook toekomstige generaties inwoners van IJsselstein optimaal van de museumcollectie kunnen genieten, is het verstandige collectie onder te brengen in een daartoe op te zetten Beheersstichting. De collectie mag nooit vervreemd worden van de gemeenschap van IJsselstein. Statutair moet geregeld worden dat gemeente hier een beslissende stem heeft. Op deze wijze wordt namelijk voorkomen dat een derde partij beslag kan leggen op de collectie, in geval van eventueel toekomstig financieel `zwaar weer` voor het Stadsmuseum. Een recent voorbeeld daarvan is n.a.v. de kunstcollectie van het Scheringa museum in Spanbroek. Advies: Breng de gehele collectie onder bij een Beheer stichting. De gemeente zal vertegenwoordigd moeten zijn in het bestuur ven deze stichting. Het gemeentebestuur zal in het bestuur van deze stichting een meerderheids positie moeten innemen c.q. statutair een beslissende stem moeten hebben ten behoeve van het behoud van de collectie.


Pag. 5/10

Het is een reële optie om de eigendom van de collectie bij deze beheersstichting, met de gemeente als beslissende stem over te laten, maar de vrijheid tot de aankoop van nieuwe stukken en beheer aan het zelfstandig Stadsmuseum over te laten. De constructie zal nader onderzocht moeten worden. Aankoopbeleid In de gemeentebegroting is geen aankoopbudget beschikbaar. Het Stadsmuseum heeft in haar bedrijfsplan aangegeven de komende jaren niet in te zetten op aankoopbeleid, maar in te zetten op schenkingen en aanwinsten passend bij de basispresentatie. D.w.z. bij speciale erfgoed objecten die geheel aansluiten bij de basispresentatie wordt gezocht naar de mogelijkheid die te verwerven. Voor grote aankopen zal het Museum aparte financiën bijeen brengen (plus variant). Het Stadsmuseum in de vorm van een stichting zal ook zelfstandig middelen vergaren. Kunstobjecten die zelfstandig worden verworven worden met in achtneming van de voorwaarden waaronder deze objecten verworven zijn opgenomen in de collectie beheerstichting. Ook bij voorwerpen die verkregen zijn via schenkingen en legaten geldt dat eigendom moet sporen met de voorwaarden waaronder deze voorwerpen verkregen zijn. Bij schenkingen expliciet aan het museum is de vorming van een collectiestichting een voordeel. Collectiebeheer De collectie van het Stadsmuseum is volledig uitgewerkt, en is digitaal en op papier beschikbaar. Het beheer van de collectie is in de huidige situatie (maar ook in de nieuwe situatie) een van de kerntaken van het museum. Het enige wat zal veranderen in geval van een volledige verzelfstandiging is de formalisering van de afspraken die momenteel gelden voor het beheer. Zo zal een beheersovereenkomst moeten worden opgesteld tussen de gemeente en de stichting Stadsmuseum. Onderdelen: - huidige collectie - nieuwe aankopen na verzelfstandiging - etc. Panorama Rivierenlandschap De gemeente is van mening dat er kritisch gekeken zou moeten worden naar de invulling daarvan met waardevolle schilderijen welke in bruikleen van andere musea worden geleend. Naast kosten van bruikleen, lucht- en licht-kwaliteit ook op het gebied van calamiteiten en beveiliging van het museum. Zowel in algemene zin, alsmede van dure (bruikleen) schilderijen. Het Stadsmuseum acht de invulling van Rivierenlandschap realistisch. Het stadsmuseum is van mening dat er altijd kritisch gekeken wordt naar de kosten van bruiklenen en dat regelmatig bruiklenen niet worden geaccepteerd omdat de kosten te hoog worden. De presentatie Panorama Rivierenland heeft de laatste jaren al een wisselend karakter gekregen. Het museum maakt steeds keuzes bij de wisseltentoonstellingen, die afhankelijk zijn van de doelstellingen. Elke tentoonstelling heeft variabele onderdelen (inrichting, oppervlakte, onderzoek, publieksbegeleiding et cetera) en ook de kosten daarvan variëren. De gedachte dat de schilderijen van de collectie Panorama Rivierenland kostbaar zijn als bruikleen komt volgens het Stadsmuseum niet overeen met de werkelijkheid. De restauraties zijn uit sponsor gelden en subsidiegelden van derden betaald; voor de bruikleen wordt geen vergoeding betaald en de verzekeringspremies zijn niet overdreven hoog. Momenteel zijn door de inbraak zes schilderijen verloren geraakt.


Pag. 6/10

10.

Beheer Gebouwen

Stadsmuseum Bij verzelfstandiging is de keuze ten aanzien van het eigendom van de gebouwen grosso modo tweeledig: 1. de gemeente behoudt het eigendom (Gebouw Walkade) of 2. het eigendom wordt overgedragen aan de nieuwe rechtspersoon. In het laatste geval moet men er op bedacht zijn dat in geval van een faillissement van de rechtspersoon de goederen verhaalsobjecten voor schuldeisers worden. We stellen voor dat de gemeente eigenaar blijft van het gebouw en de nieuwe organisatie (Stichting Stadsmuseum) het gebouw huurt. Vervolgens zal kunnen worden afgesproken dat de huurprijs via subsidie gecompenseerd wordt. (zelfde systematiek als bibliotheek en Fulcotheater). Het groot onderhoud komt bij die constructie voor rekening van de verhuurder en het klein onderhoud komt voor rekening van de huurder. Op dit moment wordt bij het Stadsmuseum al zo gewerkt. Op dit moment is er nog veel onduidelijkheid over groot onderhoud, klein onderhoud, brand- en inbraakbeveiliging, onderhoud kasteeltuin, et cetera. In de kadernota van de bestuurscommissie wordt voorgesteld een huurovereenkomst aan te gaan met een duur van 10 jaar. Wij stellen voor de huurovereenkomst gelijk te laten lopen met de subsidieperiode, zijnde 4 jaar. Kasteeltoren De kasteeltoren is een rijksmonument dat door de gemeente IJsselstein wordt gehuurd. Beheer van dit gebouw ligt nu bij de gemeente en zal ook bij de gemeente blijven. Een restant van het voormalige kasteel van IJsselstein is de indrukwekkende vierkante Loyertoren, gebouwd in 1528 door Rombout Keldermans, in opdracht van de graaf Floris van Egmond. Bijzonder zijn de gemetselde wenteltrap met fraaie kruisgewelven en de torenkamer met haard, secreet (toilet) en gevangenis. Onder regie van het Stadsmuseum is de Kasteeltoren en de Kasteeltuin de afgelopen jaren toegankelijk gemaakt voor het publiek. In de zomermaanden ontvangen acteurs en actrices de gasten en maken hen deel van de rijke geschiedenis van het kasteel van IJsselstein. Ook vinden er educatieve projecten plaats en ontvangsten op afspraak. De Kasteeltoren heeft geen facilitaire voorzieningen, dit geeft beperkingen voor ontvangsten in de winter (koud en vochtig), groepsontvangsten (geen toilet en horeca) en voor gehandicapten (geen lift, veel trappen). Het Museum staat open voor een breder gebruik van de toren mits de publieke toegang gewaarborgd blijft en in de nabijheid facilitaire voorzieningen voorhanden komen. Voorwaarde daarbij is de beperking van de brandweer voor het maximale aantal bezoekers, zoals weergegeven is in de gebruiksvergunning. De Kasteeltoren is open voor regulier bezoek van eind mei tot half oktober op zaterdag en zondag. Groepen kunnen ook buiten de vaste openingstijden Museum en Kasteeltoren bezoeken. 11.

Financiën

Op dit moment ontvangt het Stadsmuseum een bedrag van € 76.500,00 (toren en museum) ten behoeve van de reguliere uitgaven. Daarnaast bestaat het bedrag uit personele kosten en onderhoudskosten. Ook wordt er een bedrag uitgegeven aan overheadkosten. Naast de overhead van het personeel van het Stadsmuseum, worden hier ook kosten als begeleiding van afdelingshoofd, ondersteuning financiën, personeelszaken vanuit de gemeentelijke organisatie uitgevoerd. Na verzelfstandiging van het stadsmuseum zal rekening moeten worden gehouden dat een deel van deze overheadkosten nodig zal zijn voor het inkopen van begeleiding, administratiekantoor en personeelstaken extern. Een aantal lasten zal voor de gemeente in stand blijven, bijvoorbeeld het groot onderhoud en de kapitaallasten. Zie excel bijlage voor de begroting van het verzelfstandigd Stadsmuseum 12

Subsidie: Budget Contract Financiering


Pag. 7/10

De gemeente IJsselstein heeft recent nieuw cultuurbeleid ontwikkeld. Ook is de gemeente van plan het subsidiebeleid te actualiseren; op welke wijze wil de gemeente het instrument subsidies inzetten om bepaalde doelen en gewenste effecten in de samenleving te bereiken? Na verzelfstandiging stellen wij voor een vorm van Budget Contract Financiering, BCF tussen gemeente en museum, af te spreken. Aan de basis van het museumbeleid staat de gemeente als opdrachtgever. Gemeente gaat daarbij over het WAT en museum zal het HOE daarvoor ontwikkelen. Met dit beleid als vertrekpunt zal museum en gemeente vervolgens werken aan de ontwikkeling van een meerjarencontract met eenduidige prestatieafspraken, -indicatoren en financieringsgrondslagen.Afspraken over structurele subsidie en daarvoor aangeleverde producten door het stadsmuseum is een vereiste. Subsidieverlening vormt een instrument waarmee gemeentebesturen sturing geven aan maatschappelijke doelstellingen. Door toepassing van BCF kunnen de besturen inzicht krijgen in de geboekte resultaten en de doelmatigheid en effectiviteit van het gevoerde beleid. Dit model brengt ook een versterking van het ondernemerschap en de bedrijfsvoering van het museum met zich mee. Invulling van BCF en concrete afspraken daarover zullen opgenomen worden als voorwaarde van- en plaats vinden naimplementatie van het verzelfstandigingtraject. Subsidie wordt verleend op basis van de Subsidieverordening van de gemeente IJsselstein. Het College stelt jaarlijks de begrotingsuitgangspunten vast m.b.t. de inflatiecorrectie. De prijsgevoelige budgetten en de subsidies zullen worden aangepast met de index voor de materiële overheidsconsumptie. Over een begrotingsjaar zal achteraf een correctie worden toegepast (na- verrekening). Voor subsidieontvangers geldt in principe hetzelfde percentage. Gezien de impact van de inflatie wordt voor de volgende (grotere) instellingen maatwerk geleverd. Dat houdt in dat voor díe instellingen aan de hand van hun bestedingspatroon (op basis van hun begroting) een separate index wordt berekend. Deze berekening wordt opgesteld door de betreffende budgethouder in overleg met de concerncontroller. Het betreffen de volgende instellingen: PULSE – Eduniek – Bibliotheek – Fulco – Vitras – GGD (extra leveringen, niet als Gemeenschappelijke Regeling). De methodiek wordt ook toegepast ten aanzien van het museum. We stellen voor om de index voor materiele overheidsconsumptie te hanteren voor het materiele deel van de subsidie en een maatwerk deel op te nemen voor de personele kosten (op basis van stijgingspercentage van de CAO). Rol gemeente De gemeente koopt een aantal producten/activiteiten van het stadsmuseum in. Voor het uitvoeren van de activiteiten stelt de gemeente een gebouw beschikbaar. De gemeente is dus naast inkoper van activiteiten ook verhuurder van een gebouw. Het museum betaalt huur voor het gebruik van het gebouw. Rol Stadsmuseum Het Stadsmuseum is een culturele organisatie en aanbieder van producten en activiteiten (tentoonstellen, exposeren, educatie, collectioneren etc.). Zij is ook huurder van het gebouw waarin de activiteiten plaatsvinden. Gemeente en Stadsmuseum zullen in het kader van de subsidie verordening afspraken maken voor periodes van 4 jaar.


Pag. 8/10

13.

Cultureel ondernemerschap

In de loop van de twintigste eeuw zijn er veel cultureel ondernemers ontstaan. De ondernemer produceert een product voor een markt. Zijn streven is in eerste instantie maximale winst tegen minimale kosten. De term cultureel ondernemerschap wordt ook breder ingezet. Een activiteit of project is niet alleen gelegen in de commercie (het grootst mogelijke publiek of alleen uit winstbejag) maar ook in belangrijke mate in de kwaliteit, overtuigingskracht, een zo groot mogelijk betalend publiek en artistieke integriteit. Het gaat om Kunst en Cultuur in al zijn verschijningsvormen. Het gaat om marktgericht denken en handelen en een besef van verantwoordelijkheid jegens publiek en geldverstrekkers. De cultureel ondernemer combineert zijn kunstzinnige activiteiten met de verkoopbaarheid, toegankelijkheid en publieksvoorkeuren. Hij maakt daarbij gebruik van zakelijke methodes, zoals marketing en richt zich op een product van hoge kwaliteit voor een zo groot mogelijk publiek. Cultureel ondernemerschap is een basishouding, en biedt kansen en (nieuwe) mogelijkheden voor de ontwikkelingen van het culturele veld. Het gaat om publiciteit, je eigen identiteit uitdragen, imago, samenwerken, lokaal/ regionale functie en het inzetten van middelen. We verwachten van het Stadsmuseum een expliciete taak en rol in het kader van het eigen culturele ondernemerschap. Deze zal in de toekomst nog verder worden moeten worden vormgegeven. Eerste aanzet daartoe is de knip tussen de genoemde basis- en plusvariant in het bedrijfsplan van het Stadsmuseum (zie bijlage). 14.

Vrijwilligers en freelancers

Vrijwilligers Het museum werkt met vrijwilligers voor verschillende werkzaamheden. Zij verzorgen verschillende taken en de doordeweekse openstelling. In totaal is er 7 fte aan vrijwilligers werkzaam in het museum verdeeld over circa 50 personen. Zij ondersteunen alle taken en uitvoerende werkzaamheden. De vrijwilligers werken op verschillende wijzen (vaste halve dag per week / voor een speciale taak / als oproep / adhoc werk / bij een project / als specialist / als bestuurslid). Vrijwilligers met een onkostenvergoeding Het Stadsmuseum IJsselstein werkt daarnaast met vrijwilligers voor weekenden, feestdagen en bijzondere ontvangsten om zorg te dragen voor de openstelling van het museum en de ontvangst van het publiek. Zij ontvangen voor genoemde werkzaamheden een onkostenvergoeding. Zij zijn volgens een vast rooster inzetbaar, waarbij twee vrijwilligers tezamen het gastheerschap vormgeven. Tevens worden enige museale en administratieve werkzaamheden verricht. Het museum is regulier in het weekend open op zaterdag en zondag van 13 tot 17 uur en op feestdagen. Daarnaast zijn er extra ontvangsten buiten de openingstijden, ook op avonden. Eerder geformuleerde overeenkomsten en inzet van deze vrijwilligers blijven ook in de verzelfstandigde situatie ongewijzigd. freelancers Ook werkt het museum met freelancers en oproepkrachten (in totaal 11 personen). Zij worden voornamelijk ingezet als acteur bij de educatieve projecten, kasteeltoren en als beheerder op de kasteeltoren. 15.

Inventaris/overdracht

De huidige inventaris (meubilair e.d. ) wordt “om niet” overgedragen aan de nieuwe, verzelfstandigde organisatie. Het Stadsmuseum geeft aan dat er vervanging van apparatuur nodig is en aanpassing van de werkvoorzieningen. (automatisering, telefonie, uitvoering advies arbo, camerasysteem). Dit wordt momenteel onderzocht. 16.

Samenwerking met derden (back-office)/cultuurhuis


Pag. 9/10

De gemeente acht het zeer wenselijk dat de 3 grote culturele organisaties (Bibliotheek, Museum en Fulcotheater) of een welzijnsorganisatie als Pulse een structurele samenwerking aangaan in de sfeer van het bereiken van meer synergie. Daarbij kunnen afspraken gemaakt worden over het gezamenlijk uitvoeren van management en /of back-office taken, gezamenlijke inkoop en beheer. Tevens zien wij een meerwaarde op het afstemmen van structurele culturele activiteiten, zowel algemeen als op het gebied van cultuureducatie (output). Dit overleg zal zich voornamelijk richten op organisatorische synergie en structurele cultuurarrangementen / cultuureducatie. De ontwikkeling van het cultuurhuis aan de Overtoom biedt wellicht voor het museum kansen om mee te liften bij het vormgeven/uitvoeren van een aantal gezamenlijke back-office taken. 17.

Nieuwe taken

Het Stadsmuseum gaat een rol vervullen in het samenwerken met (amateur)kunstenaars uit IJsselstein. Op deze wijze zal het museum ook een expositiefunctie c.q. ondersteunende functie vervullen. Met de Historische Kring wordt reeds samengewerkt op het gebied van onderzoek en ondersteuning. Wellicht is verdere samenwerking/ondersteuning met de Historische Kring mogelijk. Kees Preijer 11 januari 2010


Pag. 10/10

Verzelfstandiging Stadsmuseum IJsselstein

Recommend Documents