VERVOLGNOTITIE STEDELIJKE WERKGROEP DAGINDELING
Erik-Jan Wesemann Rotterdam, april 2002
Inhoud
Inleiding
3
Dagindeling als beleidsinstrument
4
Dagindeling in de knel
6
Werkwijze Stedelijke Werkgroep Dagindeling
8
Samenvatting, samenwerking, publicitaire acties
10
2
INLEIDING De gemeenteraad heeft de Stedelijke Werkgroep Dagindeling (SWD) ingesteld om het college van Burgemeester en Wethouders gevraagd en ongevraagd te adviseren op het gebied van Dagindeling. De werkgroep presenteerde in oktober 2001 haar startnotitie. In deze vervolgnotitie beschrijft zij de huidige stand van zaken. - Allereerst beschrijft de werkgroep het begrip Dagindeling als beleidsinstrument. - Vervolgens geeft zij een beknopt verslag van haar werkzaamheden en van haar werkwijze. - Verder benoemt de werkgroep de knelpunten op het gebied van Dagindeling in Rotterdam. - Aan de hand van de knelpunten adviseert de werkgroep beleidsmaatregelen om voor alle Rotterdammers het wonen, werken en recreëren aantrekkelijk te maken. - Door middel van een kosten-baten analyse laat zij zien dat Dagindeling geld oplevert voor de samenleving en voor het bedrijfsleven. Na lezing van de tekst moet het u duidelijk zijn waar de knelpunten liggen in de Dagindeling en welke mogelijkheden bestaan om die knelpunten weg te nemen. Deze vervolgnotitie is een aansporing om problemen rond Dagindeling krachtig aan te pakken en op te lossen. De SWD De leden van de SWD zijn afkomstig uit het bedrijfsleven, uit diverse maatschappelijke instellingen en uit het wetenschappelijk onderwijs. De SWD benoemt de knelpunten voor Dagindeling, zij concretiseert de werkvelden voor Dagindeling, zij onderzoekt de rol van de overheid en van het bedrijfsleven, zij jaagt beleidsmaatregelen en experimenten aan op het snijvlak van de publiek-private samenwerking en zij vergroot het draagvlak voor Dagindeling. Rotterdam Dagindeling wordt naar verwachting de komende regeerperiode landelijk sterk ingezet. Het combineren van werk en privé-leven staat op de politieke agenda en het aantal succesvolle experimenten neemt toe. Uit deze experimenten blijkt dat Dagindeling zichzelf terug betaalt. Het is een uitdaging ook in Rotterdam Dagindeling een plaats te geven in het beleid. Rotterdam moet – dat is ook de ambitie die is verwoord in het 'Ruimtelijk Plan Rotterdam2010’ – een voor een zo breed mogelijke groep aantrekkelijke stad zijn, waar het plezierig is te wonen, te leven en te werken.
3
DAGINDELING ALS BELEIDSINTRUMENT Dagindeling is een beleidsterrein dat zich richt op het vinden van de beste manier waarop mensen hun activiteiten op een dag kunnen combineren. Het landelijk Projectbureau Dagindeling en de Stuurgroep Dagindeling coördineren op landelijk niveau het beleid rond Dagindeling. De SWD zoekt naar de knelpunten die Rotterdammers tegenkomen bij hun Dagindeling. Diensten en voorzieningen moeten voor iedereen goed beschikbaar, bereikbaar en toegankelijk zijn, wil er sprake zijn van optimale Dagindeling. Rotterdam trekt veel geld uit om van de stad een aangename plaats te maken om te wonen en te werken. Allereerst voor bewoners en bedrijven die al in de stad zijn gevestigd. Daarnaast wil de stad via deze weg nieuwe groepen bewoners en bedrijven aantrekken die haar een extra economische impuls kunnen geven. Dagindeling als vestigingsplaatsfactor Dagindeling kan een vestigingsplaatsfactor zijn voor bedrijven en burgers. Nu vestigingsplaatsen steeds minder van elkaar verschillen op traditionele aspecten zoals transportkosten, belastingdruk, arbeidskosten en vestigingskosten, is het voor de stad noodzakelijk zich op andere gebieden positief te onderscheiden. Vijf aspecten beïnvloeden de aantrekkelijkheid van de stad of de kwaliteit van leven in de stad: 1. (culturele) voorzieningen 2. veiligheid en criminaliteit 3. woning en woonomgeving 4. onderwijs 5. arbeidsmarkt Hoe beter een stad zich onderscheidt op deze aspecten, hoe aantrekkelijker zij is als woon- en werkomgeving. Een goede combinatie van deze aspecten versterkt het vestigingsklimaat voor bedrijven en burgers. Wanneer mensen wonen, werken en recreëren op een aangename manier kunnen combineren, is dat een extra reden zich in die stad te vestigen. Levenssferen en tijdbestedingspatronen De manier waarop mensen hun tijd besteden, bepaalt voor een belangrijk deel wat zij als knelpunten ervaren in hun Dagindeling. Met betrekking tot tijdbestedingspatronen en Dagindeling zijn drie levenssferen te onderscheiden: 1. betaald werk en onderwijs 2. zorg en huishoudelijk werk; zorg voor kinderen en andere huisgenoten; huishoudelijk werk; klussen in en om het huis; familiehulp en hulp aan niet-familie 3. vrije tijd; tijd voor zichzelf en voor sociaal leven Tussen deze levenssferen bestaat een zekere spanning. Tijd besteed aan betaald werk en onderwijs, kan niet worden besteed aan zorg en/of aan huishoudelijke werken en/of vrije tijd. Niet alleen economische factoren bepalen tijdbestedingpatronen. Onderkend wordt dat culturele en sociale factoren een grote rol spelen bij consumptie. Het stedelijk milieu kent eigen tijdbestedingspatronen. Wanneer een stad de leefbaarheid wil bevorderen en invloed wil hebben op de manier waarop burgers hun tijd kunnen besteden, moet zij niet alleen rekening houden met economische, maar ook met sociale en culturele factoren. Bezigheden Op basis van de levenssferen zijn in Nederland zes bezigheden te onderscheiden in het dagelijks leven: 1. betaalde arbeid 2. opleiding, studie of cursus 3. huishoudelijk werk 4. zorg voor kinderen en andere huisgenoten 5. hulp aan familie en niet familie 6. vrije tijd, tijd voor sociaal leven en/of vrijwilligerswerk Dagindeling houdt zich bezig met de manier waarop deze bezigheden op elkaar aansluiten. Het is duidelijk, dat niet iedereen deze zes bezigheden moet inpassen in zijn dag. Dat is ook niet
4
noodzakelijk om met knelpunten in aanraking te komen. Een voorbeeld is een alleenstaande ouder zonder baan die tijd te kort komt door de hoeveelheid zorg voor kinderen. Dagindeling en diversiteit Vanwege de sociale, economische en culturele diversiteit in Rotterdam is het in beleid voor Dagindeling noodzakelijk rekening te houden met de knelpunten waarmee verschillende groepen zich geconfronteerd zien. De SWD is zich hiervan bewust. Zij zoekt contact met vertegenwoordigers van sociale, economische en culturele groepen om de specifieke problemen van deze groepen te achterhalen. Natuurlijk lossen Rotterdammers zelf een groot deel van hun Dagindelingproblemen op. Zij doen dit op verschillende manieren. De SWD wil inzicht krijgen in die verschillende oplossingen. Oplossingen in het informele circuit kunnen een bijdrage leveren aan een goede Dagindeling in Rotterdam. De SWD wil daarom formele (zorg)netwerken en informele zorgnetwerken combineren. Dagindelingbeleid De SWD pleit voor een beleidsoverschrijdende aanpak van Dagindeling. Zowel de aspecten die de aantrekkelijkheid van een stad beïnvloeden, als de tijdbestedingpatronen van mensen, noodzaken tot samenwerking van alle gemeentelijke diensten bij beleid.
Een onderhoudsmonteur in Diergaarde Blijdorp wilde graag 4 keer 9 uur werken. Zo hield hij meer tijd over voor andere dingen. Hij kon zijn wens onderbouwen. Elke dag was hij een uur kwijt met het bijeenzoeken en het opruimen van zijn gereedschap. Bij een werkweek van 5 dagen was hij 5 uur kwijt met deze bezigheden. Werkte hij 4 dagen, dan kostten deze bezigheden hem 4 uur. Er kon met dit idee een uur werktijd worden gewonnen. Vanuit het bedrijfsvoeringoogpunt: MEER EFFECTIEVE WERKTIJD!
5
DAGINDELING IN DE KNEL Een toenemend aantal mensen ondervindt problemen bij het combineren van al hun bezigheden. Zij komen dus knelpunten tegen in hun Dagindeling. De volgende knelpunten zijn te onderscheiden: 1. toegankelijkheidknelpunten 2. beschikbaarheidknelpunten 3. bereikbaarheidsknelpunten 4. bruikbaarheidknelpunten Bruikbaarheidknelpunten stonden niet vermeld in de startnotitie. Zij zorgen ervoor dat maatregelen of voorzieningen niet bruikbaar zijn voor de doelgroep waarvoor ze zijn bestemd. Het combineren van werk en privé-leven of juist het niet kunnen combineren van die twee, leidt ertoe, dat niet alle diensten en voorzieningen beschikbaar, bereikbaar, toegankelijk of bruikbaar zijn voor iedereen. Zowel voor de samenleving als geheel als voor de individuele burger zijn de knelpunten nadelig. De samenleving verliest een deel van haar productiviteit als niet iedereen die dat wil, kan deelnemen aan het arbeidsproces. Verder is het onwenselijk voor de samenleving dat mensen door een gebrekkige Dagindeling worden uitgesloten van diensten en voorzieningen. Voor de individuele burger leidt een gebrekkige Dagindeling tot het maken van keuzen tussen activiteiten. Vaak offert de burger minder noodzakelijke bezigheden op ten gunste van noodzakelijke bezigheden. Of leuke dingen in het leven maken plaats voor noodzakelijke dingen. Hij kiest voor minder vrije tijd en voor langer werken. Soms kiest de burger noodgedwongen voor zorg boven arbeid en dat heeft gevolgen voor zijn koopkracht. Knelpunten in Rotterdam De SWD heeft de knelpunten in Rotterdam in beeld gebracht. In samenwerking met het Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) is Rotterdammers gevraagd naar hun Dagindeling. Dit leverde de volgende gegevens op. (Het volledige onderzoek ‘Dagindeling van Rotterdammers’ wordt in april 2002 gepresenteerd.) Tabel 1 De knelpunten van Rotterdammers bij hun Dagindeling in procenten in 2001 Lange reistijd woon-werkverkeer Lange werktijden Onregelmatige werktijden Weinig flexibele werktijden Zorgverplichtingen voor kinderen Zorgverplichtingen voor anderen Geen/onvoldoende kinderopvang School- en werktijden sluiten onvoldoende aan Openingstijden winkels Slechte gezondheid Te weinig geld om taken te kunnen uitbesteden Anders
10% 19% 13% 5% 12% 6% 3% 7% 4% 8% 18% 8%
Oplossingen Vanuit maatschappelijk en individueel oogpunt is het duidelijk dat het wegnemen van deze knelpunten de onmiddellijke aandacht verdient van de politiek en van het bedrijfsleven. Dagindeling en werk Voor het tegengaan van lange en onregelmatige werktijden moet de overheid in de eerste plaats samenwerking zoeken met het bedrijfsleven. De overheid moet duidelijk maken, dat arbeid- en zorgarrangementen het bedrijfsleven geld opleveren. Tevreden werknemers zijn minder vaak ziek en zetten zich meer in voor de zaak. In de tweede plaats moet de overheid als werkgever het goede voorbeeld geven door flex-, tele- en deeltijdwerken onderdeel te laten uitmaken van de arbeidsvoorwaarden.
6
Dagindeling en draagkracht De overheid stimuleert enerzijds particulieren te investeren in het aanbieden van diensten en voorzieningen op het gebied van Dagindeling, zoals kinderopvang en ‘gemaksdiensten’. Anderzijds vindt de SWD dat de overheid verplicht is tot het aanbieden van een kwalitatief minimum aan diensten en voorzieningen. Zo zullen particuliere aanbieders gedwongen worden een kwalitatief goed product aan te bieden en zullen financieel minder draagkrachtigen altijd een minimum aan voorzieningen tot hun beschikking hebben. Dagindeling en zorg De overheid kan particuliere initiatieven ondersteunen die mensen ontlast van hun zorgverplichtingen. De SWD denkt hierbij aan ‘gemaksservices’. Verder moeten vormen van kinderopvang in het onderwijs worden geïntegreerd. Eveneens moeten experimenten met kinderopvang op bedrijventerreinen en in kantoorgebouwen worden gestimuleerd. Dagindeling en tijd De openingstijden van overheidsdiensten, voorzieningen en winkels in de stad moeten beter op elkaar aansluiten. Het kan niet zo zijn dat mensen met een volledige baan niet in de avonduren terechtkunnen bij een overheidsloket. Verder moeten overheidsdiensten ook digitaal bereikbaar zijn. Het bedrijfsleven moet gelegenheid krijgen flexibeler om te gaan met openings- en werktijden. Voorwaarden Belangrijkste voorwaarde voor het beleid rond Dagindeling is dat de experimenten moeten worden opgezet via publiek-private samenwerking. Verder moeten gemeentelijke diensten samenwerken bij het Dagindelingbeleid omdat de problematiek van Dagindeling meerdere beleidsterreinen omvat. Tenslotte moet er evenwicht zijn tussen experimenten die een achterstandsituatie willen aanpakken en experimenten die zijn gericht op kapitaalkrachtige burgers. Experimenteerfonds De SWD zal op grond van de knelpunten een aantal experimenten ondersteunen en een aantal beleidsmaatregelen voorstellen. De werkgroep kan expertise of geld uit het experimenteerfonds ter beschikking stellen aan experimenten die aan de voorwaarden voldoen en die een oplossing bieden voor een knelpunt op het gebied van Dagindeling in Rotterdam.
In het onderzoek ‘Dagindeling van Rotterdammers’ werd gevraagd aan welke bezigheden men niet genoeg toekomt. De verschillen tussen mannen en vrouwen zijn niet groot. Vrouwen geven aan meer tijd te kort te komen voor lezen, terwijl mannen tijd te kort komen voor klussen. Er viel wel op dat nog al wat mannen zeggen: ‘Ik wil best boodschappen doen maar ik heb er te weinig tijd voor’.
7
WERKWIJZE SWD Voor een blijvende oriëntatie inventariseert de SWD initiatieven en projecten op het gebied van Dagindeling in Rotterdam. Vanaf april 2002 is deze inventarisatie te raadplegen op www.dagindeling.rotterdam.nl. Verder zoekt de SWD aansluiting bij het collegeprogramma. Collegeprogramma De SWD heeft onderzocht bij welke collegeprogramma’s zich de meeste aanknopingsmogelijkheden bevinden voor Dagindeling. De werkgroep ging bij dit onderzoek uit van de knelpunten die Rotterdammers ervaren bij hun Dagindeling. Hoewel vrijwel elk uitvoeringsprogramma aanknopingspunten bevat, heeft de SWD haar keus laten vallen op de volgende vier programma’s. Economie en Werk Het deelprogramma ‘Versterking ondernemerschap’ geeft mogelijkheden voor Dagindeling. Vooral het scheppen van optimale voorwaarden voor bedrijvigheid kan baat hebben bij Dagindeling. De wijkeconomie is een speerpunt binnen dit deelprogramma. Het Platform Economische Structuurversterking (PES) en het MKB-actieplan zijn gesprekpartners voor de SWD. Het deelprogramma ‘Ruimte voor bedrijvigheid’ wil bestaande bedrijventerreinen en nieuwe bedrijvenlocaties ontwikkelen. Projecten zijn in uitvoering op de terreinen Gadering, Veilingterrein en Spaanse Polder. De SWD heeft inmiddels aansluiting gevonden bij de ontwikkeling van een bedrijfsverzamelgebouw op Gadering. Het programma ‘Economie en Werk’ wil de gewenste marktontwikkeling positief beïnvloeden Dit kan onder meer via doelgerichte projecten. De SWD onderzoekt de mogelijkheid een project te starten op het gebied van arbeid en zorg in samenwerking met het MKB en het OntwikkelingsBedrijf Rotterdam (OBR). Wijkaanpak De aangewezen wijkaanpakgebieden zijn Delfshaven, het Oude Noorden, Feijenoord, Charlois, Crooswijk (inclusief het veilingterrein) en Hoogvliet. Het is de bedoeling de economische, ruimtelijke en sociale structuurversterking in de voor wijkaanpak aangewezen gebieden te toetsen aan criteria die per gebied worden opgesteld. Dagindeling moet als toetsingselement deel gaan uitmaken van deze criteria. Bij wijkaanpak is het besef aanwezig dat de oplossing van een probleem op een bepaald beleidsterrein vaak alleen mogelijk is door daarbij andere beleidsterreinen te betrekken. Binnen de gemeente is hiervoor ‘ontkokering’ nodig. Gemeentelijke diensten moeten samenwerken om in de aangewezen wijkaanpak-gebieden tot het beste resultaat te komen. Dagindeling is bij uitstek een beleidsterrein waarbij meerdere gemeentelijke instellingen betrokken zijn en dat meerdere beleidsterreinen beslaat. De SWD onderzoekt de mogelijkheden om met één van de gebieden regelmatig te overleggen om te kijken in hoeverre bij de plannen rekening wordt gehouden met Dagindeling. Met de deelgemeente Hoogvliet heeft de SWD tot nu toe de beste contacten. Hoogvliet biedt vanwege de grootscheepse herstructureringsplannen ook goede aanknopingspunten. Opgroeien in Rotterdam Het deelprogramma ‘Preventief jeugdbeleid’ heeft de aandacht van de SWD. Het Steunpunt Kinderopvang/Tweede Thuis is onderdeel van dit deelprogramma en heeft als doel de stimuleringsmaatregel buitenschoolse opvang te coördineren. Naast een zinvolle dagbesteding voor jongeren/kinderen heeft een goede buitenschoolse opvang ook positieve invloed op de Dagindeling van hun ouders of verzorgers. Het deelprogramma ‘Kwaliteitsimpuls onderwijs’ met de stimuleringsmaatregel ‘Brede School’ is vanuit het oogpunt van Dagindeling erg belangrijk. Brede scholen moeten samenwerkingsverbanden aangaan met maatschappelijke instellingen en bedrijven. Binnen dit samenwerkingsverband wordt gekeken hoe de partners een educatie- en zorgplan kunnen aanbieden. De SWD wil een brede school ondersteunen bij het vinden van partners. Zij voert gesprekken met de projectmanagers van het
8
Stimuleringsprogramma Brede School en zal op korte termijn overleg hebben met de programmamanager van ‘Opgroeien in Rotterdam’, de heer van Mastrigt. Met het deelprogramma ‘Vrije tijd, sport en jeugdparticipatie’ wil de gemeente de jeugd zelf in staat stellen vorm en inhoud te geven aan hun vrijetijdsbesteding. De link met Dagindeling is te vinden in het combineren van vrijetijdsbesteding met voor-, tussen-, en naschoolse opvang. Het deelprogramma ‘Werk, Inkomen en Zorg (SoZaWe)’ wil onder meer bevorderen dat ouders die afhankelijk zijn van een uitkering zo min mogelijk worden belemmerd in hun opvoedingstaak. SoZaWe voert de regeling Kinderopvang Voor Alleenstaande Ouders uit. De regeling is bedoeld voor alleenstaande ouders die scholing willen volgen of die een baan ambiëren. Deze functie zal in het kader van het stedelijk jeugdbeleid worden ondergebracht onder regie van het Tweede Huis. Ruimte voor Rotterdammers Het onderdeel ‘Attractieve stad’ houdt zich bezig met het aantrekkelijker maken van de stad Rotterdam voor bewoners, bezoekers en toeristen. De SWD richt zich hier vooral op het aantrekkelijk en toegankelijk maken van de buitenruimte. De bereikbaarheid van attracties, winkelvoorzieningen, culturele centra en horeca passen in een goede Dagindeling. ‘Het Ruimtelijk Plan Rotterdam 2010’ is een structuurplan waarin de ontwikkeling van Rotterdam tot 2010 is vastgelegd. Het plan verschijnt onder de paraplu van ‘Stedelijke visie 2010’. Deze stedelijke visie is een overkoepelend kader voor het gemeentelijk beleid. De eerste ambitie van het ‘Het Ruimtelijk Plan Rotterdam 2010’ is bijna een pleidooi voor Dagindeling. Zij luidt: ‘Rotterdam moet een aantrekkelijke en gevarieerde stad aan de rivier zijn om in te wonen, werken en leven’. Deze ambitie biedt de SWD de meeste aanknopingspunten. Het plan bevat acht strategische gebieden: de zes wijkaanpak-gebieden, het ‘Centrum op twee oevers’ en de ‘Noordrand’. Voor de laatste twee gebieden moet in 2010 de eerste ambitie zijn gerealiseerd. Volgens de tweede ambitie moet het aanbod van voorzieningen, werklocaties, recreatiemogelijkheden en bijzondere woonmilieus worden versterkt. Ook hier is Dagindeling een onontbeerlijke factor. Juist bij het afstemmen van wonen, werken en recreëren moet Dagindeling een centrale rol spelen. Het uitvoeringsprogramma ‘Ruimte voor Rotterdammers’ raakt alle andere uitvoeringsprogramma’s en herbergt een groot aantal elementen die te maken hebben met beleid op het gebied van Dagindeling. De SWD kijkt waar zij deze elementen kan versterken en maakt zich sterk voor de ambities uit het programma.
‘Rotterdam wil gevarieerder en aantrekkelijker worden om te wonen, te leven en te werken. Het gaat zowel om een betere leefkwaliteit voor de bewoners van nu, als om een stad die nieuwe bewoners aantrekt, in het bijzonder uit de midden- en hogere inkomensgroepen. Dit streven moet gestalte krijgen in de bestaande stadsdelen, de wijken en de buurten. Het gaat om meer dan alleen een behoorlijk huis. Zeker zo belangrijk zijn een goede woonomgeving, een prettige openbare ruimte, goede verbindingen voor fietsers en het openbaar vervoer, behoorlijke groenvoorzieningen en toereikende verbindingen met het buitengebied. Dat impliceert een verbetering van de omgeving waarin men woont, werkt en recreëert, met meer verscheidenheid.’ Bron: Ruimtelijk Plan Rotterdam 2010)
9
SAMENVATTING, SAMENWERKING, PUBLICITAIRE ACTIES De SWD zoekt naar mogelijkheden om wonen, werken en recreëren in Rotterdam aantrekkelijker te maken. Zij adviseert burgemeester en wethouders gevraagd en ongevraagd op het gebied van Dagindeling. Experimenten Op korte termijn wil de SWD op de volgende drie gebieden een experiment steunen: 1. arbeid en zorg bij het MKB - de mogelijkheid wordt onderzocht om op een bedrijfsterrein het MKB onderling te laten samenwerken om zo te komen tot kinderopvang 2. vrijetijdsbesteding waarbij vrijwilligerswerk een belangrijke rol speelt 3. de opzet van een ‘module’ Dagindeling bij een HBO-instelling in Rotterdam Samenwerkingsverbanden Verder wil de SWD in de toekomst een samenwerkingsverband aangaan met een Brede School in Rotterdam. Zijn wil een school ondersteunen bij het vormen van een netwerk met instellingen en bedrijven. Samen met deze partners kan worden bekeken welke diensten en voorzieningen de school kan aanbieden naast educatie. De SWD wil betrokken worden bij de herstructurering van een van de aangewezen SWA-gebieden. Dagindeling moet onderdeel worden van de criteria waaraan de aanpak van de betreffende wijk moet voldoen. De werkgroep ziet voor zichzelf mogelijkheden een ‘Dagindelingambtenaar’ te monitoren. Op korte termijn zal de werkgroep contacten leggen om dit idee te kunnen realiseren. De SWD heeft een aantal ‘partners’. • A2 stAdsAdviseur • SCALA emancipatie I training I zorgvernieuwing • Het Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn (NIZW) • Het Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) In de publiciteit De SWD wil de deskundigheid van politici en beleidsmakers in Rotterdam vergroten op het gebied van Dagindeling. Zij informeert de betreffende personen en roept hen op mee te denken over Dagindeling. Om burgers, beleidsmakers/ambtenaren, politici en bedrijfsleven te betrekken bij Dagindeling zal de SWD in 2002: • • • •
op 17 april een symposium organiseren voor politici en beleidsmakers in september of oktober een symposium organiseren voor het bedrijfsleven een internetpagina openen met informatie over Dagindeling, die daarnaast mogelijkheid biedt tot discussie een prijsvraag uitschrijven voor het bedrijfsleven en een prijsvraag voor alle Rotterdammers om vernieuwende ideeën voor Dagindeling te genereren
Wilt u meer weten over Dagindeling in Rotterdam dan kunt u contact opnemen met: Project Arbeid en Zorg/Dagindeling Minervahuis II Meent 94 3000 KP Rotterdam Telefoon: (010) 417 2055 E-mail:
[email protected] U kunt ons eveneens bezoeken op www.dagindeling.rotterdam.nl
10
11
