Verslag bijeenkomst Opvang Vluchtelingen in Apeldoorn d.d. 27 mei 2015 Gespreksleider
:
Cor Klein Heerenbrink
Notulist
:
Janet Brouwer
Burgemeester Berends heet iedereen van harte welkom. Arcadis heeft in opdracht van het COA een onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van de vestiging van een AZC.Vijf kansrijke locaties zijn onderzocht. Dit onderzoek is een belangrijke bron voor de keuze die het college gaat maken. Dit zal een ‘voorgenomen besluit’ zijn, welke ter consultatie wordt voorgelegd aan de gemeenteraad. Ook de reacties van bewoners zullen worden meegenomen in de overwegingen. Het blijft echter een bevoegdheid van het college. De onderzoeksresultaten die vanavond gepresenteerd worden, zijn later op de website terug te vinden. De betrokkenheid van de wijk- en dorpsraden wordt zeer gewaardeerd, nu is het de gelegenheid voor alle Apeldoorners om te reageren, zo roept burgemeester Berends op. De planning is dat in september 2015 een definitief besluit zal worden genomen. De burgemeester is optimistisch over de opvang, hoewel hij naast positieve reacties ook zorgen hoort. De heer Van Schijndel (namens Arcadis) geeft een presentatie over het haalbaarheidsonderzoek, welke als doelstelling had een objectieve en transparante vergelijking te maken. Bij enkele locaties blijkt maar een deel beschikbaar te zijn voor COA. Tevens zijn de eisen en wensen van de gemeente, COA Unit Huisvesting en COA Unit Uitvoering meegenomen. Als toetsingskader is een capaciteit van 600 tot 800 personen genomen, bij voorkeur op één locatie, waarbij tevens naar de mogelijkheid van spreiding gekeken is. Er is gewerkt met de methode MCA (multi criteria analyse), waarbij van buiten naar binnen is gekeken: eerst omgeving (hoe wordt deze belast), dan locatie (hoe geschikt is deze), gebouwen (hoe geschikt), financiën en tijd (hoeveel kost het, wat kan het opleveren en hoe lang duurt het). Per aspect moet een minimale score van 3 gehaald worden (benchmark) om te voldoen aan het Programma van Eisen. Zuidbroek Omgeving: 4 punten, vanwege de nabijheid van voorzieningen en mogelijkheden voor integratie en interactie. Locatie: 3.8 punten: een belemmering is het ondergrondse rioleringstracé, het hoogspanningstracé en het geluid van de snelwegen. Gebouw: 4.1 punten. Doordat er nieuwe gebouwen komen is een capaciteit van 600 tot 800 personen mogelijk. Planning en financiën: 2.6 en 2.8. De locatie moet nog bouwrijp gemaakt worden en er is een uitwerking van het bestemmingsplan noodzakelijk. Door de eisen aan beeldkwaliteit en terreininrichting, zijn de bouwkosten vrij hoog. Permanente herbestemming van een AZC naar woningen lijkt vanwege overprogrammering onhaalbaar. Het COA loopt daarmee het risico dat zij bouwen voor leegstand. Met tijdelijke systeembouw is een periode van 10 tot 15 jaar mogelijk, alsmede de mogelijkheid van huur. Indien dit kan, valt de score hoger uit. GGNet Omgeving: 4.3 punten. Het is een stedelijke omgeving met voorzieningen binnen handbereik. Het ligt niet afgelegen, maar is wel enigszins afgezonderd. Locatie: 4.2 punten. De eigenaar is bereid om na vrij komen van de gebouwen, meer vrij te geven. Ook hier is het nadeel de snelwegen en de hoogspanningslijnen. Het voorterrein heeft een natuurbestemming, wat veel biedt aan beeldkwaliteit en een buffer is naar de omgeving, maar Verslag van de bijeenkomst opvang vluchtelingen d.d. 27 mei 2015
Pagina 1
waar niet gebouwd mag worden. Hierdoor wordt het overgebleven gebied kleiner. Bovendien moet COA dit terrein wel betalen en onderhouden. Gebouw: 3.3 punten. Er kan gewerkt worden met tijdelijke systeembouw en naarmate andere gebouwen vrij komen, kan worden opgebouwd. In de eerste fase is derhalve plaats voor 400 personen, aan het einde voor circa 700 personen. Planning en financiën: 3.2 en 2.2. Drie gebouwen zijn direct beschikbaar, maar voldoen niet aan de eisen van het COA qua aantal mensen. Er zijn dus tijdelijke units nodig. Bovendien kost faseren tijd en geld. Immendaal Omgeving: 2.5 punten. De voorzieningen zijn zeer beperkt en de kern van Beekbergen zou zwaar belast worden. De ruimte rondom het terrein heeft een natuurbestemming. Locatie: 2.0 punten. Het is een van de grootste terreinen, maar netto is er vrij weinig te gebruiken door COA vanwege de Natura 2000 bestemming. Het is daarom ook bijna niet mogelijk er te bouwen. Gebouw: 3.0 punten. Het COA kan zo in het zusterhuis en ook in het hoofdgebouw (met kleine ingrepen). Het totale aantal personen wat geplaatst kan worden, is 450 en dit voldoet niet aan het uitgangspunt. Planning en financiën: 3.4 en 3.0 punten. Het terrein is beschikbaar, maar heeft een strenge natuurbescherming. Het hoofdgebouw is een monumentaal pand en het enorme terrein is grotendeels onbruikbaar. Het moet echter wel gekocht en onderhouden worden. Kleiberg Omgeving: 2.4 punten. De locatie ligt ver van veel voorzieningen en bevindt zich in een Natura 200 gebied. Locatie: 2.7 punten: vanwege Natura 2000 en matige bereikbaarheid. Gebouw 2.1 punten: het grote gebouw is specifiek ontworpen voor de politie academie en heeft een capaciteit voor 420 personen, inclusief nieuwbouw. Er zullen maatregelen nodig zijn om het gebouw geschikt te maken. Planning en financiën: het is snel beschikbaar, maar met een strenge natuurbescherming. Er is vanuit de wijk veel weerstand en er moet veel gebeuren om het gebouw geschikt te maken. Na vertrek van het COA heeft het gebouw beperkte financiële mogelijkheden. Nieuw Milligen Omgeving: 2.4 punten. Een aantal aspecten is niet ongunstig, maar de eerste voorzieningen zijn pas te vinden in Garderen of Uddel. Locatie 3.7 punten: het terrein is vrij indeelbaar. Gebouw: 4.1 punten: op het beschikbare terrein kunnen zonder probleem 800 mensen worden gehuisvest. Het AZC zou echter een eiland worden in het platteland, vanwege de gebrekkige interactiemogelijkheden. Planning en financiën: 3.4 en 3.2 punten: het Rijk is eigenaar, maar wil het pas beschikbaar stellen als het leeg is. Dat moment is onzeker. Bovendien moeten de gebouwen gesloopt worden en is bodemsanering noodzakelijk. Concluderend kan worden gesteld dat Zuidbroek gemiddeld het hoogste scoort (3.5 punten) en daarna GGNet (3.4 punten). Deze locaties voldoen ook aan het uitgangspunt van COA om minstens 600 personen op één locatie te huisvesten. Er zijn meerdere scenario’s: Indien gekozen wordt voor een (tijdelijk) Zuidbroek kunnen 600 tot 700 personen worden gehuisvest, met een huursituatie van 10 tot 15 jaar (systeembouw). Verslag van de bijeenkomst opvang vluchtelingen d.d. 27 mei 2015
Pagina 2
Indien gekozen wordt voor GGNet, is een gefaseerde instroom van 400 tot 700 personen mogelijk. Het biedt bovendien kansen om te gaan behoren tot de kernvoorraad voor COA. Een derde mogelijkheid is een hoofdlocatie (Immendaal) met een satelliet locatie (GGNet). Aandachtspunt daarbij is de druk op de omgeving door de vele verplaatsingen tussen de locaties. Een directe busverbinding is een mogelijkheid. De gespreksleider geeft de aanwezigen de mogelijkheid om informatieve vragen te stellen. De heer Wortman vraagt waarom er een buffer nodig is tussen de locatie en de omgeving. De heer Van Schijndel geeft aan dat om de beperkte risico’s te minimaliseren, geadviseerd wordt om een buffer te maken. Groenvoorziening of sportvoorzieningen langs de rand is ook mogelijk. Bovendien zou de wijk daar ook gebruik van kunnen maken. De heer Tjeenk Willink vraagt of er ook gesproken is met de buurt en waarom de weerstand van omwonenden van de Kleiberg wel is mee genomen en de rest niet. De heer Van Schijndel heeft niet gesproken met omwonenden maar met de eigenaren en heeft gebruik gemaakt van de verslagen van eerdere bijeenkomsten. Er wordt zo min mogelijk uitgegaan van meningen. De heer Tjeenk Willink vraagt vervolgens naar de tijdelijkheid van de gebouwen op Immendaal. Het antwoord hierop is dat de tijdelijke huisvesting kan worden gehandhaafd, maar er kan ook iets anders worden neergezet. De heer Blok vraagt of het eerste scenario het meest geschikte is, of dat Arcadis alleen een neutraal advies geeft. Het laatste is het geval. Arcadis heeft geen voorkeur in de scenario’s. De heer Van Dijk vraagt of de criteria van COA zwaarder worden gewogen dan de andere criteria. Arcadis heeft geen weging gemaakt tussen criteria of aspecten onderling. Het is aan COA en de gemeente welke zij het belangrijkste vinden. De heer Hartholdt vraagt of in het financiële plaatje ook rekening is gehouden met mogelijke planschade van omwonenden, die net een huis hebben gekocht, en voor wiens rekening deze schade dan komt. De heer Van Schijndel heeft planschade niet doorgerekend. De kosten zijn globaal geraamd. Wel zijn aan COA mogelijke risico’s genoemd zoals de afzet van nieuwe woningen en mogelijke weerstand. De heer Warnaar vraagt of er rekening is gehouden met vermenging van patiënten en asielzoekers bij een vestiging bij GGNet. Hier is binnen de scoop van dit onderzoek goed naar gekeken en tevens over gesproken met GGNet. Dit scenario is zo bedacht, dat de functies elkaar niet hoeven te doorkruisen. Mevrouw Van Laar (projectleider gemeente Apeldoorn) geeft aan wat het vervolgproces zal zijn. Mondelinge en schriftelijke reacties mogen tot 15 juni a.s. worden ingediend. Op 8 juni wordt een spreekuur/inloopbijeenkomst gehouden, waar iedereen informatie kan vragen of zijn/haar mening kan geven. De burgemeester zal aanwezig zijn, maar ook medewerkers van de gemeente, COA en Arcadis. Indien er aansluitend nog specifieke zaken met de burgemeester besproken moeten worden, kan hiervoor een afspraak worden gemaakt. Schriftelijke vragen kunnen gesteld worden via
[email protected]. Het voorgenomen collegebesluit zal eind juni/begin juli gereed zijn. In september volgt een consultatie met de gemeenteraad, waarna het definitieve besluit in september aan de orde kan komen. Dit zal leiden tot een bestuursovereenkomst met COA, waarna het geschikt maken van de locatie(s) en het aanvragen van vergunningen kan starten. Bij deze laatste punten is geen datum genoemd, omdat dit ook afhankelijk is van punten die COA nog verder moet uitzoeken en per locatie kan verschillen. De inzet is echter om snel door te pakken. Verslag van de bijeenkomst opvang vluchtelingen d.d. 27 mei 2015
Pagina 3
Naar aanleiding van een vraag zegt de burgemeester dat als de gemeente en COA niet op dezelfde lijn zitten wat betreft keuze van de locatie, het de gemeente is die dit uiteindelijk bepaalt. Vervolgens krijgen de aanwezigen de gelegenheid om reacties te geven. De heer De Lange geeft namens de actiegroepen (Dorpsraad Uddel, De Vijf bij GGNet, Actiegroep Nieuw Millingen en De Stem van Orden) een gezamenlijk standpunt weer. Iedereen is het er over eens dat ook de gemeente Apeldoorn haar verantwoordelijkheid neemt. Asielzoekers hebben echter behoefte aan een veilige omgeving. Zoveel asielzoekers op één locatie is niet in het belang van een veilige opvang en een goede relatie met buurtbewoners. Indien er gekozen zou worden voor kleinere opvangplaatsen met 150 tot 200 bewoners over vier of vijf locaties, zou dit kunnen rekenen op een breder draagvlak bij de inwoners. De belangengroepen spreken de wens uit om voor deze optie te kiezen. De opvang van asielzoekers is geen discussie, maar de manier waarop dit het beste gedaan kan worden wel. Bij buurtbewoners is onderzoek gedaan, waaruit blijkt dat ruim 80% tegen de komst van een groot AZC is. Bij een grotere spreiding kan er veel verzet en zorg worden weggenomen. De belangengroepen verzoeken om deze kansrijke oplossingsrichting serieus te onderzoeken en met beide handen aan te grijpen. Burgemeester Berends dankt de belangengroepen voor hetgeen is aangereikt. Het verzoek zal inhoudelijk worden meegenomen in het voorgenomen besluit van het college. De heer Kemeling is blij met de toonzetting van de verklaring van de belangengroepen. Het COA ziet grote problemen om te spreiden over meerdere locaties, maar ieder probleem is op te lossen en dit is een sympathieke oplossing om verder over na te denken. De heer Tjeenk Willink is verrast over de mogelijke derde optie Immendaal-GGNet, omdat twee andere locaties met een hogere score uit het onderzoek zijn gekomen. Indien Immendaal als tijdelijke opvang zou moeten fungeren, is er weinig weerstand in de buurt. Maar deze optie zal in Beekbergen niet goed vallen. De heer Van Schijndel legt uit dat voor COA ook het financiële aspect belangrijk is. Op Immendaal kunnen 450 bewoners terecht en op de satellietlocatie minder. Bovendien kunnen de ondersteunende functies niet op GGNet worden gehuisvest en wel bij het Immendaal. De heer Harthold is voorstander van het spreiden over meer locaties. Dit levert meer interactie met de buurt op en treft niet bepaalde wijken of gebieden onevenredig. De heer Wortman is van mening dat het kijken naar kleinere locaties meer mogelijkheden biedt. Apeldoorn heeft immers veel leegstaand vastgoed. De heer Jeursen (vastgoedregisseur namens COA) legt uit dat een kleine locatie (minder dan 600 asielzoekers) voor COA financieel niet haalbaar is. Bij minder dan 600 bewoners is het heel lastig om een volledig dagprogramma op te stellen en ontstaan ongewenste situaties op de locaties. Mevrouw Goppel van Wijkraad De Naald verwijst naar de COA locatie die vroeger aan de Loolaan heeft gezeten en prima functioneerde. Bewoners konden meedoen met activiteiten in de wijk. Andere dan financiële aspecten zijn ook van belang. De heer Jeursen geeft aan dat dit een aantal jaar geleden was en ook toen bewust gezocht werd naar één locatie, omdat meerdere kleinere locaties echt veel te duur is. De heer Wortman vraagt of het programma van eisen van COA beschikbaar is, zodat mensen kunnen meedenken over locaties. De heer Jeursen geeft aan dat dit niet gebruikelijk is. Het is een intern stuk. Hij zal deze vraag mee terugnemen. De heer Van Schijndel vult aan dat de onderdelen Verslag van de bijeenkomst opvang vluchtelingen d.d. 27 mei 2015
Pagina 4
zijn vertaald in de methodiek van Arcadis. De bijlagen van het rapport zijn enorme spreadsheets met bedrijfsgevoelige informatie, die niet publiekelijk beschikbaar zijn gesteld. Indien iemand deze wil in zien, kan hier via eerder genoemd emailadres een afspraak voor worden gemaakt. Afsluitend dankt burgemeester Berends alle aanwezigen. Hij is blij met de toonzetting van de avond. De komende weken worden gebruikt om te kijken of er nog meer ideeën zijn waar serieus op in gegaan zal worden.
Verslag van de bijeenkomst opvang vluchtelingen d.d. 27 mei 2015
Pagina 5
