i4i
VERSL^a
41
DER
3Öe reis oaii C)et 5tooiii8cf)ip „ffifleron'* EN
voorste! toi het openen eeiier gereg-elde stoomvaart OP DE
^
ZÏJID-WESTER-,
Y
1)E ZÜID-OOSTEK-EILiNÜEN
EN NIEÜW-GÜINEA, BNEVEN8 OP DE
Iiifijpijnsjiliïi-iBilandp, ÏÏEEBIK'DIG
INGEDIEND AAN
Zijne Excellentie den Goiiyeruciir-Generaal VAN
N EDEEL AN DSCH-II?^ DIE, ^€^
W^
f V
VBRSLAa DIE.
3De reis oan ö^t stoomschip „Êflcron" EN
voorstel tot het openen eener geregelde stoomvaart OP DE
ZUIDWESTER-,
DE ZUID-OOSTER-EILilXDElX
EN WIEUW-GUINEA, BENEVENS OP DB
EERBIEDIG
INGEDIEND AAN
Zijne Excellentie den Gouyerneur-Generaal VAN
NEDERLANDSCH-INDIE,
Aangeboden door P. C. L. HARTOG.
bOERABAIA, 3 November 1876.
\
EXCELLENTIE. Ik heb de eer, daartoe aangemoedigd door de missive dd. 4 Maart 1876 no. 557, die ik namens Uwe Excellentie mogt ontvangen en de sympathie aan mijn streven om de nog niet verbonden eilanden van den Indischen archipel met Java in geregelde gemeenschap te brengen door de hoofden van gewestelijk bestuur van Timor, Ambon, Ternate, Menado, Macassar en Soerabaia betoond, aan Uwe Excellentie een verslag aantebieden der wderde reis van het stoomschip Egeron." Daaraan veroorloof ik mij toetevoegen de mededeeling van het door het stoomschip gebragt bezoek aan Palmerston-city: Uwe Excellentie zal aan den voet opgenomen vinden het vereoek om in overweging te willen nemen het aangegeven vaarplan dat door de regeling met de Zuid-Australische regeering getroffen uitgebreider beteekenis heeft erlangd. De derde reis naar d« Zuid-Weater en Zuid-Ooster «ilanden benevans Nieuw-Guinea werd den 15den van de maand Julij van Soerabaia uit, ondernomen.— Nagenoeg derelfde plaatsen als op de vorige reizen werden aangedaan. De aanteekeningen op deze reizen gemaakt werden bevonden, in hoofdzaak, juist te zijn geweest. De mededeeling dat het voor allen die daarbij betrokken waren in zekere mate gewaagd ondernemen om op Nieuw-Guinea handels-vestigingen in het leven te roepen volkomen is geslaagd, geeft aanleiding tot duurzame regeling. Op twee verschillende plaatsen ter Noordwest-kust van Nieuw-Guinea waar de inlandsche handel wel reeds tot opkoop van boschproducten wai heengekomea, maar zich als nog niet aan wal had durven vestigen, werden bij de tweede reis eenige Makassaren, onder toezicht van een chinees, tot het drijven van ruilhandel met de Alfoeren, afgezet. De handels-vestiging te Kapitoea, aan de kust van Sekar leverde, in ruil tegen een tactuur goederen ter waarde van ongeveer ƒ 4,500,— eene hoeveelheid Nan ÏOO pikols noten-muskaat, eenige pikols koeliet-lawan •n massooi benevens paarlemoer en schildpad, uit. De chinees Gang Eugkiat hoofd der vestiging aldaar heeft mij medegedeeld dat, hoezeer het volk in staat van spanning leefde met de bewoners van de Noordelijke kusten der Golf van Mac-cluer en kleine twisten die veelal bloed deden vloeijen daarvan het gevolg waren, hij zelf zich over geene daden van geweld noch over trouweloosheid had te beklagen.— Hij werd
4 bereid bevonden om bij geregelde vaart zich daar, tot opkoop van producten, te vestigen. Skroe, eene landstreek op geringen afstand van de baai van Kapauer gelegen, met eene goede veilige ankerplaats en in liet bezit van eenen bergstroom in de onmiddelijke nabijheid der reede, werd voor de andere vestiging, gekozen.—- Deze leverde cvenzoo goede resultaten op. Het factuur bedroeg ongeveer ƒ 3,100,— waarvoor werd ingeruild 135 pikols noten-muskaat. Alhier werden andermaal handels-goederen aanwal gebracht wat ditmaal te Kapitoea, landstreek Sekar, niet plaats had. Uwe Exellentie zult mij veroorloven hier intevoegen de redenen die mij daartoe hebben geleid.-— Daarin zal men opgesloten vinden eene aanwijzing ven het groot voordeel dat voor land en volk uit eene geregelde gemeenschap voortspruit. Geene bovenmatige aanmoediging bij de Europeesche groot- noch bij de Inlandsche klein-handelaren gevonden hebbende, daar de eersten hunne kapitalen te gewaagd schenen te achten en de laatsten vrees aan den dag legden om zich in het land te vestigen had ik op mijne derde reis, onbewust als ik was van den goeden afloop, en onder den indruk van het te Macassar verspreid gerucht dat handels-prauwen waren afgeloopen, m vereeniging met den arabier Said Saleh Boeftain van Soerabaia slechts eene klein factuur handels-artikelen, voor splitsing niet vatbaar, mede gebragt. De keuze der plaats deed zich alzoo voor; ze besliste ten voordeele van Skroe.— De bewoners dezer landstreek bleken, de uitdrukking worde niet letterlijk opgenomen, beschaafde lieden te zijn.-— Bij het drijven van handel werden de wapenen ter zijde gelegd en het aan handelen onafscheidelijk verbonden loven en bieden had op eenen behoorlijken toon plaats. De omgang met de jaarlijksch te Kapauer komende inlandsche handelaren van Macassar had hun dit geleerd. In de golf van Mac-cluer daarentegen wordt nog het oud gebruik van handelen met den klewang in de hand, gevolgd. Zoo ook heeft hier de luidruchtige natuur der Alfoeren van Nieuw-Guinea hare grenzen nog niet weten te vinden. Van de omstandigheid dat geene voldoende goederen waren mede gebracht om ook Kapitoea op nieuw van voorraad te voorzien werd tot het stellen van een voorbeeld, partij getrokken, Aan de bewoners der golf van Mac-cluer werd aangezegd dat eerst dan weder een toko zou worden geopend, wanneer zij bij het handelen de wapens ter zijde legden en redelijk waren in hunne eischen die menigmalen moeilijk te bevredigen zijn, daar de alfoer blijft staan op het artikel dat hij begeert, onverschillig of het aanwezig is of niet. Deze achterstelling in zeker opzicht werkte onmiddelijk, want niet alleen waren eene belofte van bescheidener houding maar ook een vlug en redelijk inruilen, zelfs aan boord der stoomboot tot dat het anker des avonds om tien ure werd geligt, er de gevolgen van. In meerdere bijzonderheden te treden, hoezeer de lust daartoe ook bestaat, zoude onbescheiden zijn. Aan te teekenen dat de bevolking van
5 Nieuw- Guinea (de Noord-Westkust) de kiemen Tan ontwikkeling bezit en zijn rijk land het aanknoopen van yriendschappelijke handelsbetrekkingen zal Iconen wordt daarentegen plicht geacht. Te Aroe waren de handelaren reeds vertrokken. Het schip kwam alzoo tot het bedingen van lading te laat. De twijfel omtrent de terugkomst Tan den stoomer, hoewel ten onrechte gekoesterd, had hen met ingehuurde prauwen doen afreizen. Wanneer de feiten zullen hebben gesproken zal eenc dergelijke teleurstelling, naar verondersteld wordt, niet meer voorkomen. De overige eilanden, Uwe Excellentie zal zich herrinneren dat ik reeds in het aangeboden verslag der Ie reis de geschiktheid van het volk tot handels-verkeer heb mede gedeeld, bevesiigdeu wat üaaromtrent is gezegd. Port Darwin wordt genoemd de baai waaraan de vestiging Palmerstou is gelegen. Sints kortentijd eene vrijhaven heelt het Nonhern Territory waarvan de City de hoofdplaats is, op het oogenblik eene bevolking van 5 a 600 Europeanen, een 300 tal Chinezen, eenige inlandsche bevolking en enkele Javanen en Maleijers. De telegraaf-kabel van Banjoewangie naar Australië vindt dajir zijne verbinding met de landiijn naar Adelaide, Deze omstandigheid en de veiligheid der reede hebben voor de rotaen, waarop Palmeiston werd aangelegd, doen opteeren. De Bgeron werd met ingenomenheid door de Kegeering zoowel als door de bewoners van het Northern Territory begroet. Uwe Excellentie zal dit gelieven te zieu uit het nummer van de Northern Territory Times, hierbij aangeboden. Een tweetal onjuiste mededeeüngen, verkeerdelijk door den reporter begrepen, zijn op het blad in margine aangeteekend. Aan den Government-Eesident den HoogEdel- Gestrengen Heer Edward William Price werd door den Heer Mr H. O. van der I,inden die de reizen van het stoomschip heeft medegemaakt en mij een bezoek gebracht en liep het gesprek hoofdzakelijk over de door de Egeron ondernomen onderzoekings tochten. De meeste belangstelling toonde de Eesident in alle bijzonderheden en blijkbaar ingenomen met het vaarplan deelde ZHEd.Gestr. ons mede dat door de ingezetenen van Palmerston zoowel als door de Eegeering reed» sints geruimentijd naar eene verbinding van Zuid-Australië met onze Oost-Indische bezittingen werd verlangd. Aan ZHEd.Gestr. werd te kennen gegeven dat het aandoen der haven Darwin afhankelijk was van de vooruitzichten die de handdsbewegu g opleverde maar daarin zou kunnen worden tegemoet gekomen door het toekennen eener subsidie. Op de vraag om mededeeliug van hot bedrag en de voorwaarden daarvan, werd te kennen gegeven dat eene subsidie van £ 2000 per jaar werd gevraagd voor het maandelijksch aandoen der vestiging Palmerston van uit Koepang, zijnde deze de naaste Nederl. Indische haven. De termijn werd voorgesteld te brengen op tien jaren met '/3 verminderds subsidie gedurende de laatste vier jaren onder voorbehoud nogthans dat n» zes jaren men zich dezerzijdsch, wanneer de werkelijkheid niet aan de verwachtingen zou gebleken zijn te beantwoorden, zou kunnen terugtrekken. De opmerkzaamheid van Uwe Excellentie worde gevestigd op de overwegingen die tot het voorstellen eener maandelijksche vaart en het vaststellen van het bedrag der subsidie hebben geleid.
6 Wij waren van oordeel dat eeue gezonde opvatting van het m liet leven roepen van gemeenschap lusschen naburige koloniën medebrengt dat ieder land de communicatie-lijn subsidieert voor zoo verre zij langs eieren kasten loopt.— Aan eene maandelijksche dienst of een druk verkeer met in den aanvang althans, stoomschepen van Klein charter behoort aan die boven schepen van grooten tonnen inhoud, die zich slechts enkele malen in het jaar doen zien, de voorkeur te worden gegeven. De betrekkeliik geringe handels-omzet tusschen Australië en de Indien is hoofdzakelijk'toe te schrijven aan onwetendheid ten opzichte van de wederzijdsche toestanden en aan het te weinig bekend zijn der goede hoedanigheden van elkanders voortbrengselen. Het groot publiek ieert niet beter en vlugger dan door kort op elkander volgende herhalingen. Het voorstel werd naar Adelaide getelegrafeerd als bij missive van den Eesident mij werd bericht. Daar echter, gesteld de subsidie werd verleend alsdan zelfb zonder medewerking van den handel aan o-een lijn kon woelen gedacht, werd eene meeting belegd. De Resident was MO welwillend om de zaal van het Court-house daarvoor af te staan. • Het o-evolcr der bijeenkomst, waarop de heer van der Linden om mlichtincren ten op^zichte van de handels-politiek van Ncderlandsch-Indië verzocht, o-etracht heeft onjuiste meeningen en verkeerde beoordeelmgen te wijzigen was de toezegging der handelaren om de onderneming op te houden enhet aannemen eener motie waarbij werd uitgedrukt dat de vergaderden van oordee waren dat de voorgestelde gemeenschap-lijn in hooge mate zou bijdragen tot de welvaart van het Northern-Territory en dat zij behoorde ondersteund te worden door het Zuid- Australisch Gouvernement, _ Om aan deze verklaring meer gewigt bij te zetten werden vier der handelaren van Palmerston aangezocht om zich als eene deputatie van we
7 te met het dcor mij aangenomen beginsel van eerst van eigen daad blijk te geven alvorens te vragen en te beginnen met eigen kracht te ontwikkelen om daarin later bevestigd te worden. Daarenboven was het aanbod eene maildienst en niet uitsluitend eene handels-vei binding. Bij geregelde maildiensten hebben meerdere partijen dan de verbonden wordende "landen belang; zij zijn van nature voor geene opheffing vatbaar. Op eene voortzetting zoo niet daarenboven op eene uitbreiding mogt aldus gerekend worden. Het vaarplan dat ik Uwe Excellentie wensch voor te leggen komt hierop neder. De stoomvaart-reederij Banda, bij uitbreiding waarschijnlijk in eene naamlooze venootschap op te gaan, brengt de Britsch-Zuid-Australische mail over tusschen Soerabaia en Palmerston. Aansluiting met de Europeesche, in het bij zonder met de Nederlandsche mailbooten in verbinding met de locale stoomers tusschen Darwin en de havens aan de Oost- en Zuidkust van Australië gelegen, zal het gevolg zijn. Eene andere lijn en wel die langs en tusschen de eilanden van den Nederl.-Indischen archipel tot heden met en benevens Nieuw-Guinea buiten stoom- gemeenschap met Java gebleven, wordt geopend. Het door mij plaatselijk ingesteld onderzoek tot driemalen herhaald. Uwe Excellentie veroorlooft mij hier aan te teekenen dat dit is vergezeld geweest van aanzienlijke geldelijke opoii'eringen en velp aan het nieuwe onafscheidelijk verbonden, teleurstellingen, heeft mij tot de overtuiging gebracht dat een drie maandelijksche vaart naar en langs de genoemde eilanden zoo wel voor de regeering, door het daadwerkelijk toeziclit dat zij in dat geval in ataat is uitteoefenen als voor den handel die eerst bij het tot stand komen van stoom verkeer zich vrij, geregeld en zeker zal kunnen bewegen, gewenscht is. De politiek zal wellicht ter verwezenlijking van de voorgestelde hjn een woord willen medespreken. Aanleiding daartoe wordt haar aangeboden op bladzijde 113 van het werkje, geschreven naar aanleiding der tentoonstelling van Philadelphia en getiteld South-Australia its history, resources and productions, Adelaide W. 0. Cox, Government printer, 1876, . . . . »^De geografische ligging van Port Darwin, zegt de schrijver, is met f/betrekking tot den handel op de omgelegen eilanden beter dan die van »Singapore of Macassar. Schepen kunnen de noordelijk gelegen groepen f/van eilanden in de Oost-zoowel als West-moesson bezoeken, een voorwrecht dat Singapore en Macassar beiden missen. Van daaruit kunnen irslechts eenmaal per jaar de prauwen (proas) ten handel opgaan. Verffscheidenen dezer eilanden van Port Darwin op slechts eén, hoogstenB f/twee weken afstand voor zeilschepen gelegen, zijn bewoond door eene digte ff en intelligente bevolking bereid om, bij voorkeur boven de HoUandert, irmet de Engelsche Koloniën handel te drijven. Waardige producten, al» «paarlemoer, schildpad, tripang, nootmuscaat, palmwijn en meer anderen «worden van de bedoelde eilanden verkregen. Ook inlandache werklieden ff(valnable and cheap labor) waa^an het Noj/errilsk-Tcrritory zoozeer beu/hoefte heeft, kunnen van dezen worden aangevoerd". ^
8
i^L
W^rtn ^"^''' ^^"^ ^'* ^^^''^^^'' ^'"""^^ ^^^ Excellentie aaugeteekend
Om aan den stoomer voor deze lijn bestemd en die van een zelfde Whht' 1 ''{^T''"''- ''^"t '^' ^' ''°°°^"' ^g^™° P- ™- 500 ton laadruimte hebbende, bes emmmg te verzekeren behoort aanvulling van de beschikbare tijd plaats te hebben. Het denkbeeld wordt geopperd om de Philippijnsche - eilanden over welker stoom-gemeenscüap met Java reeds menige stem zich heeft doen hooren, m verbindingte brengen met onze Nederl.-Indische bezittingen. Twee malen per j a a r acht ik de reis naar Manilla voorshands geregtvaarüigd. De tijden van vertrek regelen zich naar die der vracht voor Manilla te verkrijgen. Op dit oogenblik is het belangrijkste artikel van uitvcer naar Manilla de Kakao, afkomstig van Amboina, Halmaheira Gorontalo en Menado. De retour-lading kan bestaan uit thee, tabak en sigaren direct te brengen naar Macassar en Soevabaia, Door. nti afloop van iedere Kakao-oogst, die twee malen in het jaar invalt, naar Manilla te varen .al zeker aan deze kuituur, door de Eegeering als eene volks-kultuur aangemoedigd, eene groote dienst bewezen worden. De lijn vindt Uwe Excellentie op de als bijlage aangehechte kaart aangegeven; Overgaande als nu tot het doen van mijn verzoek is dit strekkende om van de Eegetnng te erlangen eer,e tegemoetkoming in den vorm een er subsidie, de vrijzinnige regeling met de Australische-Eegeerinjr getrolten ter navolging hierbij aanbevelende, van een bedrag van / 8000 acht duizend gulden voor iedere reis, zoowel voor die naar de ZuidV^ ester, Zuid-Ooster-eilanden en Nieuw-Guinea ala voor die naar Manilla. De maanden waarin de vier Nieuw- Guinea reizen en die der twee reizen naar de Philippijnen het raadzaamdst worden geacht zijn op de bijlage aangeteekend. Mocht de Begeering willen treden in het voorstel cm mij gedurende zes jaren eene jaarlijksche subsidie van ƒ 48000 — toetekennen met toezegging van verlenging voor eenderde minder toelao-e voor de vier volgenden, alsdan zou Zij twee nieuwe gemeenschap-lijnen zien tot stand gebraoht. ^ ^ Hoezeer ik ook gewenscht heb op eigen krachten alleen te kunnen rekenen zoo heeft toch de leer dat het creëeren van gemenschap-wegen ot vaarten van de Eegeering moet uitgaan of door Haar ondersteund ebrTcht '™ "^'^ ^°^ ^'^'^ Excellentie met onderwerpelijk voorstel Van het beginsel dat het grootste deel der inkomsten, ter bestrijding van de loopende uitgaven, oók bij tegemoetkoming van zijde der Eegeering van eigen initiatief en ondernemings-geest moet verwacht worden, is uitgegaan. Eij iet vaststellen van het bedrag der gevraagd wordende subsidie i» dezelfde gedachtengang gevolgd en een zelfde berekening gemaakt, als by het doen van het voorstel aan de Zuid-Australische Eegeering hebben Toorgezeten. ° Een stoomboot van ziz 500 ton kan den handel openen met/48000 jper jaar tegemoetkoming van zijde der Eegeering. Aan de Egeron werd de helft van dit bedrag door de Zuid-Australische
9 Eegeering als boven reeds aangegeven toegekend voor, zooak t e t oorspronkelijk voorstel luidde de verbinding van Port Darwin met Koepang. Eene «elfde tegemoetkoming van Nederland zoude ook hier bet cijfer / 48000 aanwijzen. De lijn Soerabaia-Palmerston is op het oogenblik echter eene mail-lijn en wordt ten gevolge daarvan door andere wetten bebeerscht dan hier gelden. De bespreking er van blijve alzoo in dit verzoekschrift uitgesloten. In het dagblad de South Australian Eegister van 10 Augustus 1876 Eag ik dat eene aanvrage der Nederlandsch-Indische stoomvaart maatschappij om 5 reizen per jaar te doen van Batavia via Darwin en tuschen gelegen plaatsen naar Adelaide en terug, zoude worden gesubsidieerd met een bedrag van £ 16.666-12-16 of het £ tegen ƒ 1 2 , — berekend van / 200,000,— te voldoen door beide betrokken koloniën, ieder voor de helft. In aanmerking genomen het aanzienlijk bedrag van / 100.000,— van de Nederl. Indische Eegeering gevraagd voor vijf reizen en waardoor slechts één gemeenschap wordt geopend vermeen ik dat de grenzen der aannemelijkheid van mijn voorstel niet zijn overschreden. Mocht Uwe Excellentie kunnen goedvinden / o v e r te telegrafeeren aan de Eegeering in het moederland als dan zoiide eene beslissing n o g ^ gedurende deze zitting der Staten-Geaeraal kunnen worden genomen of wat geacht mag worden tijdverlies te voorkomen, krachtens eigen bevoegdheid eene voorloopige tegemoetkoming toekennen, zoo is de mogelijkheid geboren om de 4de, in de Dagbladen reeds aangekondigde reis naar Nieuw-Guinea, tegen December a. s. te verschuiven, voort te zetten. Aane de vestiging Skroe zal daardoor haar voortbestaan verzekerd zijn en de beloften aan de bevolking der landstreek Sekar gedaan zullen kunnen •worden nagekomen. Ik heb de eer alzoo Uwe Excellentie eerbiedig te verzoeken om in overweging te willen nemen wat ik hierboven het genoegen had uit een te zetten en de stoomvaart- reederij Banda of aan het lichaam dat deze mocht komen te vervangen, toe te kennen eene jaarlijksche toelage van ƒ 48.000.— gedureode den tijd van zes achtereenB-olgeiide jaren met de toezegging van verlenging met éen derde verminderde subsidie wanneer dezerzijdsch dit mocht worden verzocht voor den tijd van nog vier jaren, onder de verplichting om vier reizen per jaar te doen naar Nieuw-Guinea als in de bijlagen is omschreven, en twee reizen per jaar naar de Philippijnsche-eilanden.
VAN UWE EXCELLENTIE ,
de (jehoorzame dienaar, P. SoERABAiA, 24 October 1876.
C.
L.
H A E T O G.
VAAR-PLAN LIJN. • a 4) bO ca bO
1 Soerabaia 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
.
Bima. Macassar. Ambon. . Bauda. . Gisser. . Sekar. Skroe of Kapauer , Kei. . Dobo. . Larat. Lettie. . Dilly. . . Macassar.
— — — — — — — — — — — — — —
Bima (kolen station en verbinding met de Darwin lijn). 2 Macassar 2 Ambon 1 Banda 1 Gisser 2 Sekar 2 Skroe . , 2 Kei Doela 2 Aroe Dobo 1 2 Larat 2 Lettie 2 Dilly y. Macassar 1 Soerabaia —
Afstanden in Geograf. mijlen.
I. N I E U W - G U I N B A
97,30 52,30 160,— 35,— 18,45 37,30 27,30 40,— 27,30 43,45 75,— 33,45 120,— 110,—
Voor iedere plaats zijn 2 ligdagen uitgetrokken om zoo gewild de Eegeering in staat te stellen door een rondreizend ambtenaar politieke geschillen te doen behandelen. Aan gouvernements-passagiers en goederen zal r^e voorkeur worden toegekend. Overigens betaalt de Kegeering voor zijne ambtenaren en goederen de prijzen die bij tarief zullen worden vastgesteld. De dagen van vertrek van Soerabaia worden bij het treifen van overeenkomst in overleg met de Eegeering bepaald. Na het volbrengen van iedere reis volgt betaling. Het aandoen van tuaschen-plaatsen wordt vrijgelaten. De Eegeering kan tegen extra-betaling aan den stoomer eene bepaalde bestemming in de lijn gelegen aanwijzen, alsmede dezen op ieder der aantedoene plaatsen sub 6, 7, 8, 9, 10 en 11 aangegeven eenmaal vier en twintig uren langer dan wordt vastgesteld, aanhouden. Voor overvoer van troepen of krijgs - materieel wordt afzonderlijk overeengekomen, blijvende de Eegeering geheel vrij om van de stoombooten die langs de lijn loopen al of niet gebruik te maken. De mail wordt overgevoerd. De voorgestelde reizen worden ondernomen in de maanden December, Maart, Junij en Augustus; de eerste en derde reizen via Dilly en Zuid"Wester-eilanden en de tweede en vierde reigen via Ambon en Gisser.
s CS
Ti
1 2 8 4 5 6 7 8 9
Soerabaia Bima. Macassar. Ambon . Ternate . Gorontalo Kema. Manilla . Macassar.
Bima. . . . Macassar . . Ambon , . Ternate . Gorontalo . Kema of Menado Manilla. . . Macassar . . Soerabaia , .
1 2 2 1 2 1 5 1 —
Afstanden in Geograf. mijlen.
II. M A N I li L A - L IJ N.
97,30 52,30 160,— 81,15 68,45 43,45 245,— 822,80 110,—
De eene reis heeft plaats in Mei en de andere in October. De dagen van vertrek worden bij overeenkomst vastgesteld. Met het oog op de noodzakelijkheid waarschijnlijk van meer tijd aan üet innemen van lading te moeten geven, wordt bepaald dat de reis uit en terug zal worden volbracht binnen 50 dagen. De mail wordt overgebragt. Het aandoen van tusschenplaatsen blijft vrijgelaten. De betaling der subsidie heeft plaats na terugkomst te Soerabaia. Tusschen Manilla en Hongkong loopen zoo wel Spaansche als Engelsche booten in geregeld wekelijksche dienst.
dmmmnrindmj M a a n d e l i j k s c i i e lijn t u s s c h e n SOERABAIA EN PALMERSTON. Britscli-Zuid-Australisch e Maildienst.
TERTREK DAGEN: Van Soerabaija, Van Port Darwin, 3 November 1876. ig November 1876. 1 December /, 15 December „ en aldus verder den eersten en vijftienden dag van elke maand. PASSAGE-TARIEF: Ie. klasse f 150 3e. klasse f 1 0 0 . ~ Eetour „ 250 Eetour ;, 187,50. Wijn en Bier inbegrepen f 25 meer. Inlanders (dek-passagiers), voor hunne voeding zelf zorgende, f SO 50 per reis. ' Yoeding inbegrepen f 31,25. VEACHT-PEIJZEN. Per ton van vijftien picols f 31,25. Zware goederen worden bij gewigt, ligte goederen per maat berekend. De tusscheL gelegen havens Bali Boleleng, Bali Ampenan, Sumbawa, Koepang, Dilly, Eotti, Savoe, Soemba zullen bij afwisseling worden aangedaan. Telken reize zullen bij afzonderlijke advertentie de te bezoeken plaatsen worden opgegeven. Bima, het voor de dienst aangewezen tusschen-station, wordt berekend op de helft der afstandlijn te zijn gelegen. De passage en vrachtprijzen voor de tusscheu gelegen plaatsen regelen zich alzoo naarmate deze Oost- of Westwaarts van Bima zijn gelegen, zoodat vaa Boleleng naar Darwin dezelfde prijzen gelden als die van Soerabaia naar Darwin en omgekeerd. Omtrent de passage en vrachtprijzen der tusschen gelegen havens onderling behoort afzonderlijk te worden overeengekomen. Agenten te Soerabaia: de Internationale Crediet-en Handelsvereenigiug Eotterdam. ld. id. Palmerston: de heeren M. J. S O L O M O N & CO. Soerabaia, 19 October 1876.
De Boekhouder, P. C. L. HAETOG.
Sneldruk van THIEME & Co. Soerabaia.
t I
i
\
1
1
: #.
