Vernieuwd Kronenburgerpark een evaluatie onder gebruikers van het park
Gemeente Nijmegen Afdeling Onderzoek & Statistiek Versie mei 2007
Colofon Uitgave Gemeente Nijmegen Directie Wijk en Stad Afdeling Onderzoek en Statistiek Mei 2007 Verkrijgbaar Stadswinkel Gemeentelijk Informatiecentrum Open Huis Mariënburg 75 6511 PP Nijmegen telefoon: (024) 3292408 ook te vinden via: www.nijmegen.nl Opdrachtgever Gemeente Nijmegen Afdeling Openbare Ruimte, Beleidsadvies Mw. Karin Akkers Uitvoering Directie Wijk en Stad Afdeling Onderzoek en Statistiek Dhr. Rob Hermens Telefoon (024) 3292401/ Fout! De hyperlinkverwijzing is ongeldig. Fotoverantwoording
- de gebruikte foto’s zijn gemaakt door de auteur - de plattegrond van het park is afkomstig van de afdeling stedenbouw, gemeente Nijmegen - de historische plaatjes van het Kronenburgerpark zijn via internet verkregen
Inhoudsopgave Voorwoord
5
Samenvatting en conclusie
7
1
Inleiding
10
1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6
Achtergrond en doel van het onderzoek Renovatie van het Kronenburgerpark Bredere context Vraagstelling van het onderzoek Opzet van het onderzoek Indeling rapport
10 11 12 13 14 14
2
Het enquete onderzoek
16
2.1 2.2 2.3 2.4
Profiel bezoeker Waardering van de onderdelen van het Kronenburgerpark Verbeterpunten Vergelijking met de situatie van voor de renovatie
16 20 22 23
3
De interviews
24
3.1 Doelen van de renovatie 3.2 Waardering voor de onderdelen van het park 3.3 Verbeterpunten uit de interviews
24 25 28
Bijlagen
31
1. 2. 3. 4. 5.
Enquête Groepsgesprek Interviews Statistische verantwoording Overige informatie en literatuurlijst
31 35 44 46 47
Kronenburg Park Ik weet niet wat jou zover heeft gebracht Als ik jou zie ’s avonds bij het park De autolichten beschijnen je lichaam Zonder ogen zonder herinnering Ik neem aan dat je nooit liefde hebt gehad Ook niet toen dat zo belangrijk voor je was De woorden die bij jou horen Zijn goedkoper dan ik dacht In één seconde ging het regenen vannacht Ga die wereld uit één seconde En rij snel door die wereld uit Ga die wereld uit één seconde En kijk goed rond in ons paradijs En vraag niet naar de weg Want iedereen is de weg kwijt Op zoek naar geluk in Kronenburg Park Thuis wacht een vrouw onwetend op haar man Ze heeft nooit iets gevoeld van zijn ontevredenheid En alles blijft bij het oude Als hij weer naar huis rijdt Ga die wereld uit één seconde En rij snel door die wereld uit Ga die wereld uit één seconde En kijk goed rond in ons paradijs En vraag niet naar de weg Want iedereen is de weg kwijt tekst: Frank Boeijen
4
Voorwoord De stadsparken geven kleur aan de stad. Voor de inwoners een plek om letterlijk en figuurlijk op adem te komen. Een plek ook om te spelen, de dieren te voeren en anderen te ontmoeten. Een park draagt vele functies in zich. Het Kronenburgerpark heeft een speciale plaats voor de stad Nijmegen. Niet in het laatst door de bekendheid via het lied van Frank Boeijen. Het park dateert al weer van1880 toen de stad uit haar omwalling brak. Een stuk van die toenmalige stadswal is opgenomen in het ontwerp en terug te zien in de karakteristieke muur en torens. Om het Kronenburgerpark ook voor de toekomst aantrekkelijk te houden, heeft de gemeenteraad in 1999 een motie aangenomen om onze stadsparken “millenniumproef” te maken. Als eerste is het Kronenburgerpark aangepakt. Samen met betrokken burgers is een renovatieplan gemaakt om het park een vitale toekomst te geven. De renovatie is medio 2006 afgerond. Nu het af is, is onderzocht wat men daar van vindt. Daarom is een enquête gehouden onder de bezoekers van het park, zijn belangrijke betrokkenen geïnterviewd en is een groepsgesprek met omwonenden gevoerd. Wat zij van het Kronenburgerpark vinden, leest u in dit rapport. Deze evaluatie van het vernieuwde Kronenburgerpark is overigens het eerste deel van een breder onderzoek naar het groen in en om Nijmegen. Later volgen rapportages over de andere stadsparken: het Valkhof-Hunnerpark. En komt er een breed onderzoek naar de groenstructuur rondom de stad.
drs. J.W.M. van der Meer wethouder Mobiliteit, Milieu, Groen & Recreatie en KAN
“De ochtendspits van fietsers was voorbij; het park werd nu het terrein van sportende vrouwen, jonge moeders met kleine kinderen en oude mannen op de fiets die zich, gekleed in dunne windjacks en met zomerse petten, bij diverse bankjes verzamelden om het nieuws en het leven door te nemen. een enkeling verplaatste zich per scootmobiel. De gemeentewerkers waren opgestaan van hun hekje en sjouwden een lange ladder door het park. In de verte beierde een kerkklok. Het was duidelijk zomer.” (uit de Volkskrant 30 juni 2006, Martin Bril, Noorderplantsoen Groningen)
Samenvatting en conclusie
De centrale onderzoeksvraag van dit rapport is hoe de bezoekers het Kronenburgerpark waarderen na de renovatie. Daartoe zijn in de zomer van 2006 enquêtes in het park gehouden. Specifiek zijn de omwonenden van het Kronenburgerpark benaderd. In een groepsgesprek is hun mening uitgebreid aan bod gekomen. Verder zijn interviews gehouden met de voorzitter van de Stichting Vrienden Kronenburgerpark en de gemeentelijke projectleider. De opdrachtgever, de afdeling Openbare Ruimte, wilde door deze evaluatie te weten komen of met de renovatie ook knelpunten waren opgelost. Conclusies worden in dit licht getrokken. Tevens is gekeken naar mogelijke leereffecten voor de toekomstige aanpak van het ValkhofHunnerpark. Waardering algemeen In het algemeen wordt het park met al haar onderdelen na de renovatie positief gewaardeerd. Die indruk komt zowel naar voren in de enquête onder bezoekers als uit de interviews met betrokkenen en omwonenden. Het rapportcijfer dat de ondervraagden geven is bijna een 8. Negentig procent van de bezoekers ziet de veranderingen in het park door de renovatie als een verbetering. Het park is veel transparanter en opener geworden. Dit geeft de bezoekers een veiliger gevoel. De oude onderdelen van het park, waaronder de grot, de volière en “knuppel”brug zijn in oude luister hersteld. De vernieuwde speeltuin is een echte trekker. Dat blijkt ook uit de waardering voor deze onderdelen. Vooral in de zomer geeft het park een levendige aanblik met veel jongeren op het gazon. Driekwart van de ondervraagde bezoekers kwam uit Nijmegen en dan vooral uit de nabijgelegen stadsdelen Nijmegen-Centrum, NijmegenOost en Nijmegen-Oud-West. Door de wandelroute van de VVV bezoeken meer toeristen het park. Voorzichtig gesteld, lijken er meer bezoekers te komen dan zo’n tien jaar geleden. Vooraf gestelde doelen: in oude luister herstellen Hoewel geen volledige reconstructie heeft plaats gevonden zijn wel kern elementen in oude stijl hersteld. Volière en knuppelbruggetje springen daarvan het meest in het oog. wegnemen onveiligheid De openheid van het park heeft het gevoel van veiligheid verbeterd. Er blijven specifieke knelpunten met name op de torens. Meer toezicht en het aanspreken van mensen worden als oplossing gezien. Loslopende honden vormen een specifiek probleem. meer ontmoetingsfunctie De ontmoetingsfunctie staat in de top 3 van redenen die genoemd worden om het park te bezoeken. Vooral jongeren noemen dit. Het is bij mooi weer ook goed te zien aan het gebruik: groepjes jongeren bevolken het grasveld. Een minpunt is dat het aantal banken in het park is gehalveerd. Daar wordt om gevraagd. verbeteren recreatieve route station Een verbetering van de route wordt niet als zodanig herkend door de ondervraagden. In het algemeen worden bereikbaarheid en toegankelijkheid van het park wel als zeer goed beoordeeld. Maar de oversteek vanaf de Stieltjesstraat/Vredestraat is niet veiliger geworden. En voor de route dwars door het park richting centrum is een “omweg” nodig. vebeteren onderhoud en reduceren zwerfvuil In het algemeen heeft men een gunstig oordeel over het onderhoud. Met het zwerfvuil gaat het de goede kant op. Tweederde van de bezoekers vindt het park netjes.
Oplossen knelpunten De vooraf gestelde doelen worden door de huidige bezoekers en omwonenden in meerdere of mindere mate als geslaagd beschouwd. Zijn de knelpunten daarmee opgelost? Zeker is sprake van een verbetering. Met uitzondering van de recreatieve route van het centrum naar het station. Die wordt door bezoekers en omwonenden niet als zodanig herkend. De sfeer van het park roept positieve gevoelens op. De in oude luister herstelde elementen in het park worden door bezoekers het meest gewaardeerd. In combinatie met goed onderhoud is dit de basis voor het succes van het park. Mensen komen voor de rust en natuur. Een belangrijk winstpunt is dat gevoelens van onveiligheid voor bezoekers zijn afgenomen. Oorzaak hiervan zijn de toegenomen openheid en transparantie door het snoeien en verwijderen van onderbegroeiing en een betere verlichting. Ook de problematiek van zwervers/junks is wat teruggedrongen. Vanuit omwonenden blijft er vraag om het toezicht te versterken. Gericht op het aanspreken van mensen op hun gedrag en op handhaving. Rotzooi op de torens en brommers in het park zijn een doorn in het oog. Honden zorgen voor tweespalt onder de bezoekers. Je hebt liefhebbers en haters. Voor meer en grotere evenementen in het park is niet veel draagvlak te vinden. Een paar jaar geleden was daar meer vraag naar. Bezoekers vragen om kleine aanpassingen in de voorzieningensfeer: meer banken, een (vrouwen)toilet en kleinschalige horeca worden naar verhouding het meest genoemd. Leereffecten Wat betref de aanpak zijn twee succesfactoren met name te benoemen: - het in oude luister herstellen van elementen uit het park - transparantie en openheid van het park Bij het renovatieproces van het Kronenburgerpark zijn verschillende belanghebbenden betrokken geweest. De bundeling van gezamenlijke kracht en kennis heeft mede geleid tot het huidige resultaat. Een aanpak die ook voor de andere stadsparken aan te bevelen is. Voor de herinrichting zijn de aanwezige historische elementen en een open en transparante beplanting de succesfactoren. Let op het (gedoseerd) toevoegen van kleine voorzieningen en schep al vooraf mogelijkheden voor goed onderhoud, zowel wat betreft de beplanting als de aanpak van zwerfvuil.
8
1
Inleiding
1.1
Achtergrond en doel van het onderzoek De renovatie van de stadsparken in het centrum van Nijmegen is het gevolg van een motie, ingediend door de Stadspartij Leefbaar Nijmegen, in de gemeenteraadsvergadering van 10/11 november 1999 met als titel: “maak ook onze parken millennium-proof”. Voor het Kronenburgerpark is het College van B&W op 7 oktober 2003 akkoord gegaan met een uitvoeringsplan. Daarin staat het herstel van het park in de oude luister centraal. Medio 2006 is de renovatie van het park afgesloten. De opdrachtgever, de afdeling Openbare Ruimte, wil weten hoe bezoekers het Kronenburgerpark na deze renovatie waarderen. Dit rapport maakt deel uit van een breder spectrum van groenonderzoeken in Nijmegen. De gemeentelijke afdeling Openbare Ruimte heeft een aantal onderzoeksvragen over het groen in en om de stad. De vraag naar groen om de stad betreft de waardering door Nijmegenaren van het buitenstedelijke groen, dat wil zeggen de rand van groen om de stad. De tweede vraag naar het groen in de stad gaat in het bijzonder over drie stadsparken in het centrum: het Kronenburgerpark en het Valkhof- en Hunnerpark. De renovatie van die laatste twee parken gaat in 2007/2008 van start. Voorafgaand vindt een zogenaamde nulmeting plaats, waarbij de hoofdvraag is wat bezoekers nu en in de toekomst van beide parken vinden. Dit onderzoek gaat specifiek over het Kronenburgerpark, waarvan de renovatie medio 2006 is afgerond. Het gaat hier om een evaluatie achteraf: hoe de bezoekers het Kronenburgerpark nu, na de renovatie en vernieuwing waarderen. De opdrachtgever heeft met dit onderzoek de volgende doelen: - een antwoord op de vraag of de knelpunten van voor de renovatie zijn opgelost - mogelijke leereffecten voor de aanpak van de andere (stads)parken - een verantwoording van het geïnvesteerde geld
Chronologie van de aanpak van het Kronenburgerpark 1999
motie gemeenteraad “maak onze parken millenniumproef”
2002
onderzoek “de Nijmeegse Stadsparken”
2003
uitwerking aanpak Kronenburgerpark
eind 2004 - medio 2006
uitvoering renovatie Kronenburgerpark
2006
evaluatie waardering Kronenburgerpark na renovatie
10
1.2
Renovatie van het Kronenburgerpark Het Kronenburgerpark werd in 1880 aangelegd door de Leuvense tuinarchitect Lieven Rosseels. Het park is een van de bekendste parken van Nijmegen. Het lied “Kronenburgerpark” van Frank Boeijen heeft hier zeker aan bijgedragen. Het park werd, na de ontmanteling van de vestingmuren, aangelegd in de toen, moderne Engelse Landschapsstijl. Een deel van de oorspronkelijke stadsmuur is behouden en in het ontwerp opgenomen. Het park is onderdeel van de singelstructuur die zo beeldbepalend is geworden voor Nijmegen. Het doel van het toenmalige gemeentebestuur was de aanleg van een park voor alle Nijmegenaren, jong of oud, arm of rijk. Een volière, een vijver met een heus eilandje en een waterval met grot waren belangrijke elementen die de aandacht trokken. Door de aanwezigheid van zichtassen, hellingen, grasvelden met boomgroepen en een padenstelsel leek het of men eindeloos door de natuur kon wandelen.
oude ansicht van het Kronenburgerpark
De al genoemde motie in de gemeenteraad “maak ook onze parken millennium-proof” is in 1999 het startsein om het Kronenburgerpark weer in oude glorie te gaan herstellen. In eerste instantie ontbrak daarvoor het benodigde geld. Een koppeling aan de ontwikkelingen ten westen van het centrum (Koers West) en een aanvullende Europese subsidie maakten het ten slotte mogelijk om het Kronenburgerpark te renoveren en vernieuwen. Na een onderzoek in 2002 naar de Nijmeegse stadsparken volgt een verdere analyse en een herinrichtingsplan in 2003. Dat werd onder andere doorgesproken met de Rijksdienst voor Monumenten omdat het park immers een rijksmonument is. Direct betrokkenen maakten hun zienswijze via de Klankbordgroep Kronenburgerpark kenbaar. In de analyse van de gemeente staat: “In de loop van de tijd was er van het oorspronkelijke ontwerp veel verloren gegaan. Zichtassen waren verdwenen door hoog opgroeiende bosschages, de waterval had voor het laatst in 1950 gefunctioneerd en van de vele soorten bomen was nog maar een klein percentage aanwezig. Het park had zelfs een slechte naam gekregen. Het was er onveilig door de schaarse verlichting en de hoge opgroeiende beplanting. Het herstel van het park was hard nodig.”
Na een reeks intensieve inspraak- en voorlichtingsavonden is eind 2004 gestart met de daadwerkelijke revitalisering van het park. Medio 2006 is dat proces afgerond. Kaart 1: Plattegrond renovatie Kronenburgerpark
1.3
Bredere context Uitgangspunten van het groenbeleid in de stad staan in een nieuw geactualiseerd groenstructuurplan “De Groene Draad” (april 2007). In de omgeving van de stad worden de groenontwikkelingen vastgelegd in zogenaamde Landschapsontwikkelingsplannen. Concentreren we ons op de stadsparken. Zij verenigen vele kwaliteiten en functies in zich.* de recreatieve functie de landschapswaardering de natuurfunctie
waarbij het gaat om: veiligheid, bereikbaarheid, afwisseling, keuzevrijheid, aansluiting op het buitengebied, voorzieningen in het groen, capaciteit van het groen en zonering en beheer; waardering vanuit de verschillende belevingsdimensies van mensen zoals: exploratief, instrumenteel, existentieel, vanuit een cultuurgrondhouding of vanuit de sociale definitie de biodiversiteit die o.a. kan worden verhoogd door goede waterkwaliteit en ecologisch groenbeheer
Dit onderzoek concentreert zich op de eerste twee functies: recreatie en waardering.
*
Messelink, Functies in stadsparken
12
1.4
Vraagstelling van het onderzoek De hoofdvraag van het onderzoek is: Hoe waarderen de bezoekers het Kronenburgerpark na de renovatie? Deze vraag valt uiteen in verschillende vragen. De hoofdvraag draait om de waardering van het park en haar verschillende onderdelen na de renovatie. Wat is een verbetering? En naar de toekomst toe: voldoet het park nu aan de wensen of moeten nog zaken veranderd of toegevoegd worden? En kunnen we er wat van leren? Een onderliggende vraag is waarom de bezoekers nu juist naar het Kronenburgerpark komen? Is dat de nabijheid, aantrekkelijkheid, bekendheid, een combinatie hiervan of anderszins? Wie zijn die bezoekers? In een eerder onderzoek naar de Nijmeegse stadsparken in 2002, waarin ook het Kronenburgerpark was opgenomen, zijn alleen de Nijmeegse bezoekers aan bod gekomen. Wat hen kenmerkt is bekend. De waardering die zij toen aan het park hebben gegeven, gebruiken we als vergelijkingsmateriaal. Het onderhavige onderzoek is zo ingericht dat vooral frequente gebruikers aan het woord komen. Zij kennen het park het best en kunnen daarom een goed oordeel geven. Daartoe worden benaderd: bezoekers van het park (o.a. op de Dag van het Park op 28 mei 2006), direct omwonenden en andere betrokkenen bij het park, zoals de Stichting Vrienden Kronenburgerpark. Wat heeft de renovatie vooraf beoogd en wat is er precies aangepakt? Vooraf zijn verschillende aanleidingen en doelen geweest voor aanpak van het park. Onder andere het in oude luister herstellen van een aantal elementen, het verminderen van onveiligheid, het park meer een ontmoetingsfunctie geven, de recreatieve route station-centrum door het park en het verbeteren van onderhoud en aanpak van de zwerfvuilproblematiek. Wat is er door de renovatie veranderd in het park en zijn de vooraf gestelde doelen voor bezoekers daadwerkelijk gerealiseerd? Met andere woorden: zijn de knelpunten opgelost?
overzicht Kronenburgerpark
Tot slot de vraag of de renovatie van het park de hoogte van de investering waard is geweest? Deze vraag zal niet in het kader van dit onderzoek worden beantwoord. Het is niet aan de bezoekers van het Kronenburgerpark om dat te doen. De financiële verantwoording loopt in de gemeente via de begrotings- en verantwoordingscyclus in de jaarrekening. Naast die financiële verantwoording van het renovatieproject speelt natuurlijk de waardering van het park door de bezoekers een belangrijke rol.
1.5
Opzet van het onderzoek Voor de beantwoording van de onderzoeksvragen is gebruik gemaakt van zowel een kwantitatieve als een kwalitatieve onderzoeksmethode. Het kwantitatieve deel omvat een enquête – onderzoek onder bezoekers van het park. De enquête is gehouden in het voorjaar en de zomer van 2006. Voor het kwalitatieve deel zijn interviews met direct betrokkenen en een groepsgesprek met omwonenden van het park gehouden. Het gaat hier om een evaluatieonderzoek na de renovatie van het park. Voor de duidelijkheid: het is geen effectmeting in strikte zin omdat vooraf geen nulmeting heeft plaats gevonden. Daardoor is het niet goed mogelijk na te gaan wat de veranderingen in het park bij verschillende groepen voor effect hebben gehad. We proberen die effecten deels te achterhalen door vergelijking met het al genoemde onderzoek naar de Nijmeegse stadsparken uit 2002 dat zich beperkte tot de Nijmeegse bezoekers. En bovendien hebben veel omwonenden herinnering van de oude situatie, zoals die was voor de renovatie. Op deze manier probeert het onderzoek een zo volledig mogelijk beeld te schetsen van de waardering van het park door de bezoekers na de renovatie.
1.6
Indeling rapport Het rapport begint met een samenvatting en de conclusies. De hoofdstukken 2 en 3 bevatten de kern van de onderzoeksbevindingen. In hoofdstuk 2 staan de resultaten van de enquête. De resultaten van het groepsgesprek en de interviews komen in hoofdstuk 3 aan bod. Waar dat kan is een vergelijking met eerder onderzoek opgenomen. Tot slot is in de bijlagen een verantwoording van de gevolgde onderzoeksmethoden opgenomen.
14
2
Het enquete onderzoek In het voorjaar en de zomer van 2006 zijn155 enquêtes onder bezoekers van het Kronenburgerpark gehouden. Uit de enquête is een profiel van de bezoekers samengesteld. Wie komt er, waar komt men vandaan en wat doet men in het park? Vervolgens waarderen de bezoekers de onderdelen van het park. Hoe vinden zij het park na de renovatie geworden? En zien zij nog verbeterpunten voor het park? Aan het slot van dit hoofdstuk volgt een samenvattende vergelijking met de situatie van voor de renovatie.
2.1
Profiel bezoeker Om een beeld te krijgen van de bezoekers van het Kronenburgerpark gaan we uit van de typologie, zoals die naar voren komt in het onderzoek naar de Nijmeegse stadsparken. Hiervoor is gebruik gemaakt van observaties. Vier typen bezoekers worden onderscheiden: doorlopers: mensen die een gerichte route door het park lopen op weg naar hun bestemming; veelal de route centrum-station rondlopers: kenmerken van hen zijn een langer verblijf in het park en een minder gericht looppatroon; drie groepen worden onderscheiden: hondenbezitters, kindgerichte rondlopers en overige rondlopers bankzitters: waaronder specifieke groepen die gebruik maken van het park, zoals zwervers/junks, “oudere hangjongeren” en leerlingen van de school graszitters: deze gebruikersgroep is zeer gevoelig voor het weer en bestaat veelal uit de jongere parkbezoekers zoals studenten en scholieren Dit is nu ook nog het beeld. Maar het behoeft enige nuancering en aanvulling. Dat het park een divers samengestelde bezoekersgroep trekt, is zeker. Met een kern van vaste bezoekers van omwonenden, hondenuitlaters en min of meer vaste groepen mensen die elkaar ontmoeten in het park. De groep zwervers/junks lijkt wat terug te lopen, hoewel zij van tijd tot tijd overlast blijven veroorzaken. Bij mooi weer en op schooldagen herbergt het park in de pauzes veel scholieren van het tegenover liggende Stedelijk Gymnasium. Dan zijn er ook, vooral in de (late) middag, veel jongeren/studenten die elkaar ontmoeten, picknicken en recreëren op het gras. Mensen met kleine kinderen komen meer specifiek voor de speeltuin en om de eenden, herten en geitjes te voeren. Verder zie je ouderen wandelen of even uitrusten van het fietsen. Passanten zijn meestal door het park op weg van of naar het station. Toeristen komen in het Kronenburgerpark doordat het is opgenomen in een stadswandelroute van de VVV. Bovendien zijn er rondleidingen van groepen door verschillende organisaties zoals ’t Gilde en het IVN voor milieueducatie.
16
rondleiding in het park
Het nu volgende profiel van de bezoeker is samengesteld aan de hand van gegevens uit de enquête. Enige voorzichtigheid bij het gebruik van de gegevens is geboden in verband met een mogelijke vertekening door de periode van enquêteren. (meer informatie over de betrouwbaarheid is te vinden in bijlage 1)
leeftijd We zien dat in de zomerperiode het Kronenburgerpark vooral in trek is bij jongeren. Meer dan de helft van de geïnterviewde bezoekers jonger is dan 30 jaar. Tabel 1: Leeftijdsklassen van geënquêteerde bezoekers Kronenburgerpark leeftijdsklasse jonger dan 17 jaar 18-25 jaar 26-35 jaar 36-49 jaar 50-64 jaar 65 jaar en ouder
aantal 12
percentage 8%
63 33 17 17 9
42% 22% 11% 11% 6%
herkomst Het is niet verwonderlijk dat veel bezoekers uit de buurt, het stadscentrum, komen. Voor de jongste leeftijdsgroep tot 17 jaar en de oudste groep vanaf 65 jaar is nabijheid zelfs de belangrijkste reden om het park te bezoeken. Driekwart van de bezoekers komt uit Nijmegen.
Tabel 2: Herkomst geënquêteerde bezoekers Kronenburgerpark Herkomst Nijmegen
Omgeving Stad* Overig Nederland Buitenland onbekend Totaal
Stadsdeel 75%
waarvan uit:
Nijmegen-Centrum Nijmegen-Oost Nijmegen-Oud-West Nijmegen-Nieuw-West Nijmegen-Noord overig Nijmegen
35% 28% 16% 6% 5% 10%
13% 7% 2% 3% _------100%
Bij Nijmegen-Oost gaat het vooral om bezoekers uit de wijken Bottendaal en Altrade. Twee wijken die bekend staan om hun “tekort” aan groen. Vanuit Nijmegen-Oud-West komt men vooral uit de nabijgelegen Biezen. Voor bezoekers uit Nijmegen-Noord is de bereikbaarheid kennelijk niet echt een belemmering. Via de nieuwe fietsbrug over de Waal is men snel in het park.
langs het hertenkamp
redenen van bezoek aan het Kronenburgerpark Veel genoemde redenen waarom men het Kronenburgerpark bezoekt zijn: 1. genieten van de natuur en de rust 2. het is dichtbij 3. ontmoeten van vrienden en picknicken
76x genoemd (26% van de antwoorden) 52x genoemd (18% van de antwoorden) 36x genoemd (12% van de antwoorden)
Het ontmoeten van elkaar en picknicken zijn vooral iets bij mooi weer in de zomerperiode. Anders geformuleerd: “de belangrijkste variërende randvoorwaarde voor de gebruiksintensiteit van het park en het beoefende activiteitenpatroon is het weer.” Parkbezoek en wat men er doet is sterk afhankelijk van de weersgesteldheid. Zoals te verwachten is het Kronenburgerpark bij gunstig weer in de zomerperiode een levendig park. Opvallend is dat “het proeven van de geschiedenis van de stad” door een kleine 5% van de ondervraagden wordt genoemd. In het eerdere onderzoek uit 2002 werd dat door 25% als reden *
de groep met postcodes beginnend met 66
18
van bezoek genoemd. Een echte vergelijking gaat mank omdat in dat laatste onderzoek alleen Nijmegenaren betrokken waren. bezoek andere groene gebieden Ongeveer tweederde (67%) van de bezoekers van het Kronenburgerpark gaat ook naar andere stadsparken. Jongeren en ouderen doen dit meer dan de groep tussen de 30 en 65 jaar. Een voor de hand liggende verklaring hiervoor is de afstand. De Goffert is met het Valkhofpark de meest populaire bestemming. Ze worden respectievelijk 60 en 41 keer genoemd. Ook tweederde (65%) bezoekt andere groene gebieden in of rond Nijmegen. Hier is de Ooij met de Waalstranden (67x genoemd) veruit het meest in trek. Daarna volgen op afstand de bossen rond Berg en Dal (16 keer genoemd). De groep 50-plus trekt er het meest op uit. Het beschikken over tijd lijkt hiervoor een plausibele verklaring.
2.2
Waardering van de onderdelen van het Kronenburgerpark Van de ondervraagden heeft 70% de veranderingen door de renovatie van het park opgemerkt. Tien procent kende de veranderingen niet omdat zij voor het eerst in het park kwamen. De meest in het oog springende veranderingen voor de bezoekers zijn vooral fysiek van aard. Het gaat om de nieuwe vogelkooi/ volière (opgemerkt door 17%) en het vernieuwde zogenoemde “knuppel”bruggetje (8%). In het totaalbeeld geeft men aan dat het park netter en schoner is geworden (8%). Het park is opener (7%) en in het algemeen prachtig opgeknapt (6%), zijn de reacties, als gevraagd wordt naar de veranderingen.
de Kruittoren
In de enquête is naar de waardering voor de verschillende onderdelen van het park geïnformeerd. Alleen de percentages voor een goede en een slechte waardering zijn in de figuur weergegeven. We besluiten deze paragraaf met een algemeen oordeel.
20
Figuur 1: Waardering van onderdelen van het Kronenburgerpark in percentages goed en slecht
Bereikbaarheid en toegankelijkheid Verlichting paden en banken Beplanting Vijver en eendenhuis Grot en waterval Hertenkamp Onderhoud Speeltuin Plein onder Kruittoren Veiligheid en toezicht Waardering kiosk Hondenhaltes 0
20
40 goed
60
80
100
slecht
De geënquêteerden oordelen over het algemeen gunstig over de basiselementen van het park: de inrichting met banken en verlichting, de beplanting, de vijver en de grot, de hertenkamp en de speeltuin. Ook de nieuwe plek aan het water scoort met 61% niet slecht. Het onderhoud wordt door bijna tweederde van de ondervraagden als goed gekarakteriseerd. Veiligheid en toezicht in het park wordt door iets meer dan de helft goed genoemd. Lage scores, van minder dan 50%, zijn er voor de hondenhaltes in samenhang met de hondenproblematiek en de kiosk bij de ingang aan het Joris Ivensplein. Het aantal nieuw teruggeplaatste banken in het park is overigens gehalveerd. De banken zijn bovendien minder breed dan de oude. Onder de bezoekers is een duidelijke vraag naar meer banken. In de enquête is 9% van de antwoorden op wat men nog veranderd wil zien gericht op de beschikbaarheid van meer banken.
vijver en grot
speeltuin
Ruim 90% vindt de veranderingen in het park een verbetering. Dat geeft een prima totaalbeeld en is aanleiding om te constateren dat er sprake is van een verbetering ten opzichte van de situatie van voor de renovatie.
waardering Kronenburgerpark als totaal
2.3
rapportcijfer toen
7+
(2002 voor de renovatie beoordeeld door Nijmegenaren)
rapportcijfer nu
8-
(2006 na de renovatie beoordeeld door bezoekers park)
Verbeterpunten Ruim de helft van de ondervraagden wil na de renovatie nog wat veranderen in het park. De meeste reacties zijn in de sfeer van toezicht en kleine aanvullende voorzieningen. In de tabel staat een totaaloverzicht. Tabel 3: Verbeterpunten uit de enquête in % van het aantal antwoorden.
--------------------------------------------------------------------------------------------------inrichting en onderhoud beter gras (vooral in de zomer) beter schoonhouden meer kleur/bloemen verder genoemd: een vlak veld, een zitkuil, naambordjes bij bomen en
8% 5% 4%
9x 5x 4x
een hondentoilet
toezicht (meer) controle op zwerfvuil en hondenpoep 6% (meer) toezicht (’s avonds) 6% 24 uur toezicht + aanspreekpunt 4%
6x 6x 4x
voorzieningen een toilet (ook voor vrouwen) meer banken ijskraam in de zomer koffie/theehuis voetbaldoel bbq-plekken losloopgedeelte voor de hond
6% 6% 4% 4% 4% 3% 3%
7x 7x 4x 4x 4x 3x 3x
In de activiteitensfeer wordt niet veel genoemd. Voor zover dit het geval is wordt gedacht aan theater, zang en schaatsverhuur in de winter. Dan is er nog vraag naar een lcd-flatscreen tegen de oude vestingmuur en, wellicht met een recente film in gedachten, pinguïns!
22
2.4
Vergelijking met de situatie van voor de renovatie Een vergelijking met de situatie van voor de renovatie wordt gemaakt aan de hand van de onderzoeksresultaten van Sander Wijsen uit 2002 naar de waardering van de Nijmeegse stadsparken door de Nijmeegse bevolking. Tabel 4: Typering Kronenburgerpark voor en na de renovatie 2002 voor renovatie
2006 na renovatie
bezoekprofiel
bezoekprofiel
50% Nijmegenaren bezoekt park wel eens
75% van bezoekers komt uit Nijmegen bijna 60% bestaat uit twintigers in de zomerperiode
divers samengestelde bezoekersgroep: doorlopers, rondlopers, bankzitters en graszitters
idem
verblijfsduur is kort (79% < half uur)
niet gevraagd in enquête
45% komt voor genieten van natuur en rust
25% noemt genieten van natuur en rust en 18% komt omdat het park dichtbij is
rapportcijfer 7 +
rapportcijfer 8 -
aandachtspunten
de veranderingen in het park worden door ruim 90% als een verbetering ervaren aandachtspunten
sociaal: aanwezigheid zwervers (weinig overlast) en junks
sociaal: overlast van hangjongeren op de torens aan de oostzijde van het park
fysiek: slechte onderhoudstaat van het park rotzooi en zwerfvuil in het park; met name hondendrollen worden als negatief ervaren toekomst park
fysiek: opknapbeurt wordt als positief ervaren weinig klachten door dagelijks onderhoud; wel klachten over loslopende honden toekomst park
- de helft vindt dat het park moet blijven zoals het is - een derde pleit voor meer activiteiten in het park
- weinig vraag om extra activiteiten in het park - zeker geen grootschalige evenementen - extra maatregelen in de sfeer van toezicht gevraagd - kleinschalige aanvullingen in de voorzieningsfeer (toilet, banken)
3
De interviews Er zijn twee soorten interviews gehouden. Allereerst zijn er enkele individuele gesprekken gevoerd met de voorzitter van de Stichting Vrienden van het Kronenburgerpark en de gemeentelijk projectleider van het renovatieproces. Vervolgens is er een groepsgesprek gehouden met 7 direct omwonenden. Zij wonen aan verschillende zijden van het park. Daarnaast is gebruik gemaakt van de schriftelijke reacties van de omwonenden die zijn binnengekomen na de oproep in de buurt om mee te doen aan het groepsgesprek.
3.1
Doelen van de renovatie Voor de renovatie van het park zijn de volgende doelen gesteld: • • • • • •
in oude luister herstellen wegnemen onveiligheid meer een ontmoetingsfunctie geven verbeteren recreatieve route station verbeteren onderhoud reduceren zwerfvuil
In het groepsgesprek is gevraagd of omwonenden deze doelen herkennen. • In oude luister herstellen “Toen het park gemaakt werd, was het ook zo kaal”, is een wel heel strikte reactie. In het algemeen is men het erover eens dat het park zoveel mogelijk in de oude luister is hersteld. Vooral de sprookjesgrot wordt daarbij genoemd. Alleen de lampen, in de vorm van paddenstoelen en de kleine witte hekjes langs de gazons zijn niet teruggekomen. • Wegnemen van onveiligheid Het park is niet veel veiliger geworden is de overheersende mening. Wel is het lichter en heeft het een lichtere uitstraling en dat geeft meer gevoel van veiligheid. Door het snoeien en verwijderen van struiken is het park meer open. Op de torens is de veiligheid niet verbeterd en er blijft overlast van fietsers en brommers. Het “randgebeuren” onderaan het park is anders geworden. Verschillende (rand)groepen blijven in perioden naar het park komen. • Meer een ontmoetingsfunctie In het groepsgesprek wordt geopperd dat er meer mensen in het park komen dan zo’n tien jaar geleden. Omdat er geen tellingen voorhanden zijn is dit niet te staven. De indruk bestaat dat meer groepen het park bezoeken (o.a. leerlingen school). Op het hoger gelegen deel van het park komen meer mensen uit de nabij gelegen studentenflat en in het lager gelegen deel meer mensen uit het Waterkwartier. Of de ontmoetingsfunctie verbeterd is, is moeilijk aan te geven. Een randvoorwaarde om elkaar te ontmoeten, het aantal bankjes om op te zitten, is bijna gehalveerd. • Verbeteren recreatieve route station De recreatieve route naar het station wordt door de deelnemers aan het groepsgesprek niet als zodanig herkend. Het is door de schuine oversteek zelfs lastiger geworden om vanaf Stieltjesstraat/Vredestraat over te steken; het staat ook niet aangegeven met borden; er wordt gepleit voor een zebrapad. • Verbeteren onderhoud en reduceren zwerfvuil De uitspraken variëren van “het park ziet er netjes uit” tot “er ligt meer rotzooi dan de DAR kan opruimen”. Vooral de rommel op de torens is een doorn in het oog. Maar er zijn bijvoorbeeld ook
24
opmerkingen over het opruimen van het blad in het najaar. De schoonmaaktaken in het park worden door verschillende mensen uitgevoerd. Kennelijk is het lastig om een voor iedereen acceptabel onderhoudsniveau te halen.
3.2
Waardering voor de onderdelen van het park Beplanting Over de beplanting wordt opgemerkt dat het assortiment klein is. Teveel rododendrons en bij de renovatie zijn speciale bloemen verdrongen of verdwenen. Ter vergelijking: het Valkhofpark kent meer variatie. Zo staat daar bijvoorbeeld de kardinaalsmuts. Een struik met bijzondere bessen. Verlichting, paden en banken Opvallend is dat ondanks het algemeen positieve oordeel over de inrichting er toch een flink aantal, soms tegengestelde, kanttekeningen geplaatst wordt. Zo is er een reactie van een buurtbewoner op de verlichting: “Alleen zou ik het fijn vinden als er op verschillende plekken meer verlichting komt. Op sommige plekken is het heel erg donker. Vooral nu het zo vroeg donker wordt. Als er meer verlichting komt dan zitten er ook niet meer van die "vreemde" personen op de donkere plekjes te hangen. Die allemaal rare dingen uitvoeren. Zo voorkom je ook gelijk dat er spullen (banken, prullenbakken etc.) kapot gemaakt worden.” Een juist tegenovergestelde reactie levert iemand in het groepsgesprek. Die vindt juist dat er teveel verlichting in het park is. Het wegdek in het park is verbeterd. Vroeger zorgden de boomwortels voor oneffenheden op de paden. Sommigen vinden dat er teveel asfalt in het park is: “Daarnaast vind ik enkele paden wat te breed waardoor er wel erg veel asfalt is.” De ronde structuur van de paden in het park wordt doorgaans mooi gevonden, maar is bijvoorbeeld voor slechtzienden ongemakkelijk voor de oriëntatie. Verder “zou ik het een vooruitgang vinden als de doorsteek vanaf speeltuintje richting station iets rechtstreekser over een pad zou kunnen.” Een zogenaamd “olifantenpaadje” in de loopverbinding over het gras heeft zich hier nog niet gevormd. Zoals gezegd is het aantal nieuw teruggeplaatste banken bijna gehalveerd. Die zijn ook minder breed dan de oude banken. Er is een duidelijke vraag naar meer banken onder de bezoekers. Nieuwe plek aan water “Daarnaast vind ik het natuurstenen pleintje bij de vijver ongezellig. Het is er kaal, strak en sfeerloos.” Het park kent weinig vlakke gedeelten waar een evenement of activiteit te organiseren zou zijn. Alleen het nieuw ingerichte pleintje voor de vijver is er geschikt voor. Zolang het kleinschalig blijft zien omwonenden geen bezwaar.
de nieuw ingerichte plek met volière en het ‘knuppelbruggetje’
Vijver, eendenhuis, grot en waterval Over de vijver, het eendenhuis, de grot en de waterval worden niet veel aanvullende opmerkingen gemaakt. In het algemeen is het oordeel hierover gunstig. Kiosk De kiosk past prima in de sfeer van het park. Een detail is dat de kiosk, indien iets anders gepositioneerd, een ruimere toegang tot het park vanaf de Lange Hezelstraat zou hebben kunnen geven. Dat is niet gedaan. Hondenhaltes en honden Over honden lopen de meningen sterk uiteen. Je hebt grof gezegd liefhebbers en haters. De “haters” vinden dat de handhaving op aanlijnen onvoldoende is en dat uitwerpselen op het grasveld een groot probleem vormen. Om dit tegen te gaan zijn er hondenhaltes (uitgifte van zakjes met een afvalbak) gekomen in het kader van het project “de buurt aan zet”. Die moeten er voor zorgen dat er minder hondenpoep is.
een hondenhalte
Het gebruik van de hondenhaltes wordt als minimaal gekarakteriseerd. Het roept eerder vandalisme op. Zo worden de zakjes nogal eens in de nachtelijke uren door huiswaarts kerende cafébezoekers uit de automaat getrokken. Speeltuin: In de zomer van 2004 is de vernieuwde speeltuin geopend. Er zijn kleurrijke speeltoestellen uitgezocht. Voor de allerkleinsten van 2 t/m 6 jaar zijn er weinig geschikte toestellen, terwijl juist die groep er veel komt. “Er zijn namelijk nieuwe speeltoestellen gekomen die voor kleine kinderen levensgevaarlijk zijn! Met name de glijbaan is een onneembare vesting geworden voor kinderen van jonger dan (pakweg) zes jaar. “ Over het waterspeelobject in de speeltuin komt de opmerking dat er zand wegspoelt dat dan op het pad terecht komt. Hertenkamp Er is een nieuw hek om de hertenkamp gekomen. Over wat zich binnen de hekken bevindt, kan niet iedereen genieten getuige de volgende opmerking: “In het dierenparkje zitten ook een paar pauwen. Dat is op zich best, ware het niet dat pauwen zo’n 3 maanden lang ongelooflijk krijsen. Van mei tot augustus gaat het maar door, dag en nacht. En daarbij komt dan ook nog eens dat jongeren/cafébezoekers het leuk vinden om terug te krijsen.”
26
Evenementen en activiteiten Bekend zijn het koningsconcours georganiseerd door visvereniging De Voorn op zondag voor de Vierdaagse. Op “de dag van het park” vinden kleinschalige activiteiten plaats. Vooral geen grootschalige evenementen. Tijdens de zomerfeesten is juist het Kronenburgerpark een plek om nog wat rust te vinden. De Kruittoren wordt door de Rijksgebouwendienst verhuurd aan een kunstenaar. Zijn atelier is tegen betaling te bezichtigen. Verder is het Rondeel of Paddenstoelentoren in beheer bij de Stichting Onderwijs en Milieu (SOM). In de Jacobstoren huist scouting Phoenix en ’t Gilde neemt de toren mee in haar rondleiding als “verborgen plek”. Veiligheid en toezicht Het park is opener en transparanter geworden. Vooral het zicht vanaf het hoog gelegen deel op de laaggelegen vijver is sterk verbeterd. De lage begroeiing van struiken is weggehaald waardoor je beter overzicht hebt. Hierdoor is het gevoel van veiligheid verbeterd. De veiligheid op de torens is niet verbeterd. Hier hangen jongeren wat rond. Dit geeft overlast en rotzooi: vechten, schreeuwen, gooien van flessen en blikjes naar de wandelaars en de dieren en tevens het gebruik van drugs. Dat laatste ontlokt uitspraken als:“soms lijkt het wel een “winkeltje” bij de Kruittoren.” Verkeersveiligheid Er wordt om meer toezicht gevraagd om crossende brommers, scooters, maar ook fietsers in het park te weren. Ze zijn een gevaar voor de kinderen en wandelaars en vernielen bovendien het gras. Bereikbaarheid en toegankelijkheid De bereikbaarheid en toegankelijkheid worden zeer positief gewaardeerd. Een minpuntje is er voor rolstoelers of mensen die slecht ter been zijn. Aan de kant van het park, ongeveer ter hoogte van de Pijkestraat, kun je moeilijk de stoep af om de Parkweg over te steken, omdat er geen afrit is. Over de oversteken vanaf de Stieltjesstraat en de Vredestraat komen opmerkingen. Die zijn niet veiliger geworden. Onderhoud “De onderhoudsmensen doen verschrikkelijk hun best om het park schoon te houden.” Er komen verschillende mensen van de gemeente voor het onderhoud naar het park, bijvoorbeeld één om de prullenbakken schoon te maken en een ander om blad te prikken op het gras, etc. Met het zwerfvuil gaat het de goede kant op. De prullenbakken worden voldoende geleegd. Op de torens in het park is het soms heel smerig. De ontevredenheid over het onderhoud klinkt bijvoorbeeld ook door in een opmerking over het opruimen van blad. Er wordt te weinig blad weggehaald, waardoor de grondspots waarmee de torens aangelicht worden bedekt zijn. De toezegging om onderaan de St. Jacobstoren en Kruittoren elk een blikvanger te plaatsen is (nog) niet nagekomen.
overzicht over de vijver
3.3
Verbeterpunten uit de interviews In de interviews worden verbeterpunten genoemd voor bepaalde aspecten van het Kronenburgerpark. Deze staan hieronder opgenomen. inrichting en onderhoud * bewoners van de Kronenburgerplaats willen het paadje vanuit hun ingang naar het park terug; nu is er een laag hekje gekomen * openstellen van de trappen bij de waterval bij mooi weer * het (nog) niet nakomen van de toezegging van het plaatsen van een zogenaamde “blikvanger” onder aan de St. Jacobs- en Kruittoren in plaats van een prullenbak. toezicht en veiligheid * beide torens afsluiten met hekwerken en alleen door de stadsgidsen laten openen tijdens rondleidingen * direct bekeuren bij alcohol en drugs gebruik * aanstellen van een opzichter in het park die mensen aanspreekt op gedrag * verbodsborden plaatsen voor brommers en scooters en daarna handhaving voorzieningen * * * *
een subtiel, liefst modern, kunstwerk in een nis van de stadsmuur of torens meer banken (waren er 56 en nu zijn er nog circa 30) en prullenbakken aanleg voor een jeu-de-boules baan voor ouderen aankleden van natuurstenen pleintje met bijvoorbeeld een theehuis
De gemeentelijke projectleider concludeert achteraf: “Het Kronenburgerpark is een echt stadspark: een rustpunt in het centrum van de stad. de belangrijkste verandering van het park na de revitalisering is de openheid en de betere verlichting. Oorspronkelijke elementen als het
28
“knuppelbruggetje” en de vogelkooi in romantische stijl tegen de stadsmuur zijn teruggebracht. Ook de grot en de waterval zijn in oude luister hersteld.“ Naast de waardering voor het in oude luister herstellen van het park heeft de transparantie en openheid van het park door het verwijderen van de onderbegroeiing een positief effect op het gevoel van veiligheid. Specifieke problemen blijven, hoewel in mindere mate dan voorheen. Het gaat om de aanwezigheid van junks en overlast van jongeren (hangen en crossende brommers). Meer toezicht wordt daarom gevraagd. Verder is een aantal verbeterpunten genoemd in de voorzieningensfeer.
Bijlagen In de bijlagen vindt u de onderzoeksverantwoording over de enquête, het groepsgesprek en de interviews en een algemene statistische verantwoording. Bovendien treft u een beknopte literatuurlijst aan.
1. Enquête verantwoording - betrouwbaarheid en representativiteit - verslag enquête dag van het park - de enquête verantwoording Op de dag van het park op 28 mei zijn 33 enquêtes afgenomen en in de eerste en derde week van juli 2006 zijn op verschillende weekdagen nog eens 122 enquêtes afgenomen. Het ging om relatief korte enquêtes die binnen enkele minuten konden worden ingevuld. Hiervoor is een keuze gemaakt in het aantal te stellen vragen. Zo is bijvoorbeeld door ruimtegebrek, er was 1-A4 tweezijdig beschikbaar, niet gevraagd naar bezoekerskenmerken als opleidingsniveau en het vervoermiddel waarmee men naar het park is gekomen. In totaal 155 enquêtes zijn afgenomen in het Kronenburgerpark. Over de betrouwbaarheid en representativiteit van de onderzoeksresultaten is het volgende te melden. * een aantal van 150 enquêtes wordt doorgaans voldoende geacht om een representatief beeld van de bezoekersgroep te krijgen. * respondenten zijn op verschillende dagen, op verschillende tijdstippen en op verschillende locaties in het park benaderd * in dit geval is door het houden van enquêtes in de vakantieperiode en bij mooi weer wel een specifieke groep in de steekproef terecht gekomen: het gaat met name om jongeren die gebruik maken van het gazon; deze behoren niet tot de “doorsnee” parkbezoeker * de groep scholieren van het stedelijk gym bijvoorbeeld, die in de pauze gebruik maakt van het park, is juist in deze periode niet in de steekproef terecht gekomen; hetzelfde geldt voor de groep “doorgangers” die in deze vakantieperiode minder naar hun werk gaan met de trein * er is vooral in de middag en weinig in de ochtend geënquêteerd; juist dan tref je bij het mooie weer naar verwachting meer bezoekers die wat langer in het park verblijven * ook het type enquêteur heeft invloed op de benaderde respondenten: een jonge enquêteur trekt meer naar jongeren De onderzoeksresultaten zijn slechts ten dele te vergelijken met die uit het onderzoek naar de Nijmeegse Stadsparken van Sander Wijsen uit 2002. Om de betrouwbaarheid van de resultaten te vergroten is het zogenaamde principe van triangulatie toegepast. Dat wil zeggen dat er verschillende methoden zijn gebruikt om informatie over het Kronenburgerpark te verzamelen. Naast de bezoekersenquête is gekozen voor het houden van enkele interviews, een groepsgesprek en beperkte observatie in het park door verschillende waarnemers.
verslag enquête dag van het park op 28 mei 2006 in het Kronenburgerpark * omstandigheden: 15 C half bewolkt en zonnig grot geopend hertenkamp geopend demonstratie vliegvissen kraampje Sportservice Nijmegen over Nordic Walking verhalenvertelster optreden van een middeleeuwse muziekgroep * wie treffen we aan? honduitlaters zwervers op bankje bij leeuw mensen die hun fiets even stallen en even iets drinken/eten mensen die bij de kiosk vis eten de bekende groep onderaan bij de Lange Hezelstraat op het bankje met brommers trimmers gezinnen met kleine kinderen Duitse bezoekers diverse rondleidingen (o.a. groep Engelsen/Amerikanen) jongeren op de ligweide voor de vijver *aantal bezoekers rond 15.00 uur zijn zo’n 200 personen tegelijk in het park aanwezig zijn. Een collega komt tot 110 personen een half uur later. in de speeltuin op bankjes ligweide hertenkamp bij de St. Jacobstoren wandelaars bij de grot bij het optreden honduitlaters bij de kiosk rond de vijver
40 (20 kinderen + ouders) 25 10 15 10 50 10 20 3 5 10
* afnemen enquêtes Twee leerlingen van het Stedelijk Gymnasium verzorgen op deze dag rondleidingen in het park. Het is de bedoeling dat de deelnemers aan de rondleiding na afloop een enquête invullen. De jongens krijgen helaas niet veel deelnemers omdat er geen eenduidige plaats is van waaruit ze starten voor hun rondleiding. Hun verhaal spreekt wel aan volgens een enthousiaste deelnemer. De overige enquêtes komen binnen via de exemplaren die neergelegd zijn bij een ingericht kraampje dat reclame maakt voor Nordic Walking. De enquête is nogmaals gebruikt door de enquêteurs van Planwerk voor het afnemen van enquêtes in de julimaand van 2006.
32
Vernieuwd Kronenburgerpark Bijlagen
Enquête Kronenburgerpark Dag van het Park 28 mei 2006 Goede dag, dit is een onderzoek van de gemeente Nijmegen om er achter te komen wat u vindt van het opgeknapte Kronenburgerpark. U bezoekt het park en/of hebt deelgenomen aan de rondleiding. Wij willen graag uw mening over het park. Aub de antwoorden aankruisen. In een aantal gevallen zijn meer antwoorden mogelijk. 1. Hoe vaak komt u normaal in het Kronenburgerpark? een paar keer per week 1 keer per week af en toe bijna nooit 2.
Wat zijn doorgaans voor u de belangrijkste redenen om het Kronenburgerpark te bezoeken? maximaal 3 antwoorden mogelijk
het is dichtbij genieten van de natuur en de rust de dieren te kijken en/of te voeren de hond uit te laten de geschiedenis van de stad te proeven de (middag)pauze doorbrengen te sporten/ spelen met kinderen naar speeltuin te gaan anders........................................................................................................................................................................... 3.
Wat voor rapportcijfer tussen de 1 en 10 geeft u het Kronenburgerpark als geheel? U mag bijvoorbeeld ook een half punt of een plus of min geven
4.
rapportcijfer ........... Hebt u in het afgelopen jaar gemerkt dat er iets veranderd is in het park? nee, ik kom voor het eerst in het park nee, geen veranderingen opgemerkt weet niet ja, ik heb veranderingen opgemerkt
5.
door naar vraag 6 door naar vraag 6 door naar vraag 6
Wat vindt u de belangrijkste verandering(en) in het park? maximaal 3 antwoorden mogelijk En vindt u dat een verbetering? verbetering? 1............................................................................................... ja
nee
2............................................................................................... ja
nee
3............................................................................................... ja
nee
geen antwoord / weet niet 6.
Hoe waardeert u de verschillende elementen in het park? goed beplanting park
noch goed/ noch slecht
slecht
geen mening/ weet niet
33
Vernieuwd Kronenburgerpark een evaluatie onder gebruikers van het park inrichting (verlichting, paden, banken) vijver met eendenhuis
vervolg vraag 6: Hoe waardeert u de verschillende elementen in het park? goed noch goed/ slecht geen mening/ noch slecht grot en waterval nieuwe plek aan het water bij de volière kiosk bij Hezelstraat hondenhaltes de speelplek voor kinderen hertenkamp 7.
Hoe waardeert u ? goed de netheid van het park (zwerfvuil) de (sociale) veiligheid in het park
8.
weet niet
geen mening/ matig
slecht
weet niet
de toegangen/entrees tot het park
de bereikbaarheid van het park
Zou u nog wat veranderd willen zien in het Kronenburgerpark? maximaal 2 antwoorden
nee ja, namelijk:.............................................................................................................................................................. 9.
Komt u wel eens in andere parken in Nijmegen? maximaal 3 parken als antwoord mogelijk
nee ja, in andere parken, zoals.............................................................................................................................................................................. 10.
Komt u wel eens in andere groene gebieden in of rond Nijmegen? maximaal 3 groene gebieden als antwoord mogelijk
nee, ja, in andere groene gebieden, zoals.............................................................................................................................................................................. 11.
Wat is uw postcode (of adres) ? ................................................................................................
12.
Wat is uw geslacht? man
13.
vrouw
Wat is uw leeftijd?
......................... jaar
Hartelijk bedankt voor uw medewerking aan deze enquête. Voor vragen kunt u contact opnemen met: Rob Hermens, gemeente Nijmegen: 06-46195514
34
Vernieuwd Kronenburgerpark Bijlagen
2. Groepsgesprek verantwoording - voorbereiding groepsgesprek - uitnodigingsbrief - verslag groepsgesprek - reacties op uitnodigingbrief verantwoording In het weekend van 18-19 november 2006 zijn ruim 1.000 brieven in de omliggende straten van het Kronenburgerpark huis aan huis verspreid door mijzelf en twee collega’s. Dertien omwonenden hebben zich opgegeven voor het groepsgesprek. Hiervan zijn er 8 uitgenodigd, waarvan er 1 niet aanwezig was bij het groepsgesprek op 7 december 2006. De keuze voor de genodigden is gemaakt op grond van de criteria: woonadres en leeftijd. We wilden bewoners van verschillende zijden van het park en diverse leeftijdsgroepen aan het woord laten komen. Vermeden is om meerdere vertegenwoordigers of leden van belangengroeperingen uit te nodigen. voorbereiding Er is voor gekozen om een groepsgesprek te voeren met een groep van 8 tot maximaal 10 omwonenden. De andere omwonenden krijgen via de mail/schriftelijk de kans om te reageren. Een grotere groep beperkt de mogelijkheid om echt de diepte in te gaan. In het groepsgesprek zijn we juist geïnteresseerd in de mening van de gewone omwonende parkbezoeker. Bij de opzet is rekening gehouden met de volgende zaken: vooraf
keuze voor groepsgesprek, grootte groep, frequentie
uitnodiging
wie te benaderen, manier uitnodiging, selectie deelnemers
plaats en tijd
waar en wanneer
werkwijze
gespreksleiding en ondersteuning, inhoud - items gesprek
middelen
benodigd materiaal
Groepsgesprek met omwonenden Kronenburgerpark onderwerp grootte groep frequentie en datum wie te benaderen
uitnodiging
Kronenburgerpark voor en na de renovatie en uitdrukkelijk niet terugkijken op het renovatieproces zelf groep van 8 tot maximaal 10 personen eenmalig op 7 december bewoners uit de direct omliggende straten (Kronenburgersingel, Parkweg en van Berchenstraat + een deel van de achterliggende straten, inclusief studentenhuisvesting Kronenburgerplaats en Kroonstraat) ruim 1.000 brieven zijn verspreid de bewoners in het gebied zijn per brief uitgenodigd om te reageren op het onderwerp en kenbaar te maken of ze mee
35
Vernieuwd Kronenburgerpark een evaluatie onder gebruikers van het park
selectie
willen doen aan het groepsgesprek (zie bijgevoegde brief) uit het aantal aanmeldingen (13) zijn 8 mensen gekozen. Daarbij is gekeken naar straat en leeftijd en woonduur van mensen. Als extra criterium is gekenen naar vertegenwoordigers van belangengroepen, omdat die al geïnterviewd zijn.
plaats en tijd wanneer:
Stadhuis 7 december van 19.30-21.30 uur
werkwijze
gespreksleiding en ondersteuning Rob Hermens leidt het gesprek aan de hand van sheets in powerpoint; Henk Moeniralam maakt het verslag. Het groepsgesprek is opgenomen met een voice-tracer.
inhoud-items gesprek
bij binnenkomst krijgen de deelnemers/genodigden een korte vragenlijst die ze na afloop inleveren. Daarin staan vragen als: persoonskenmerken, bezoekfrequentie, bezoekdoel en de mogelijkheid om dingen op te schrijven die men op avond zelf in het gesprek niet kwijt kon. aan de hand van sheets in powerpoint: - indruk van de parkbezoekers -beoordeling onderdelen van het park -looproutes / bereikbaarheid -onveiligheid / overlast -vervuiling -toegang tot park -activiteiten
benodigd materiaal
laptop / beamer met de vragen en kaarten/foto’s van oude en nieuwe situatie van het Kronenburgerpark
uitnodigingsbrief 17-11-2006 inzake onderzoek Kronenburgerpark Geachte omwonende van het Kronenburgerpark, Kronenburgerpark opgeknapt De grote opknapbeurt van het Kronenburgerpark is in de zomer van 2006 goeddeels afgerond. Dat hebt u als omwonende ongetwijfeld gemerkt. De gemeente Nijmegen wil graag weten wat mensen van het vernieuwde park vinden. Om daar achter te komen is rond de zomer een kleine enquête onder bezoekers in het park gehouden. Bovendien zijn enkele direct betrokkenen geïnterviewd. Groepsgesprek Wij zijn ook geïnteresseerd in uw mening als bewoner uit de directe omgeving van het park. U komt immers bijna dagelijks in de buurt van het park. Een kleine groep omwonenden willen we uitnodigen voor een groepsgesprek. Het gaat om een beperkt aantal personen uit verschillende straten.
36
Vernieuwd Kronenburgerpark Bijlagen
In dat groepsgesprek gaan we dieper in op de veranderingen in het Kronenburgerpark. De verschillende nieuwe onderdelen van het park komen aan de orde, evenals het onderhoud, beheer en de veiligheid in het park. Hoe kunt meedoen aan groepsgesprek? Als u mee wilt doen aan het groepsgesprek, kunt u zich hiervoor uiterlijk 27 november a.s. via e-mail of telefoon opgeven bij de heer Rob Hermens van de afdeling Onderzoek en Statistiek (Fout! De hyperlinkverwijzing is ongeldig. of 024-3292401). Een aantal van u krijgt daarna een uitnodiging. Het is de bedoeling om het gesprek op donderdag 7 december a.s. van 19.30-21.30 uur in het stadhuis te houden. Zoals gezegd kan slechts een beperkt aantal personen deelnemen. Ook op andere wijze kunt u uw mening geven Om toch iedere omwonende in de gelegenheid te stellen zijn/haar mening over de veranderingen van het park te geven, kunt u een e-mail met uw opmerkingen sturen naar Fout! De hyperlinkverwijzing is ongeldig. onder vermelding van onderzoek Kronenburgerpark. U kunt ook per brief naar het bovenstaande adres reageren. We willen de parken in de binnenstad aantrekkelijk houden. De mening en betrokkenheid van bewoners zijn daarbij belangrijk. Ik hoop dat u ons laat weten wat u vindt van het vernieuwde Kronenburgerpark. Met vriendelijke groet, drs. J.W.M. van der Meer wethouder Mobiliteit, Milieu, Groen & Recreatie en KAN Verslag van groepsgesprek over Kronenburgerpark op 7 december 2006, stadhuis te Nijmegen Aanwezig:
Mw. A (Parkdwarsstraat) Mw. B (Parkweg) Dhr. C (Kronenburgersingel) Mw. D (Vredestraat) Mw. E (Vredestraat) Mw. F (van Berchenstraat) Mw. G (hoek Pijkestraat / Hessenberg)
Karin Akkers (gemeente Nijmegen, productgroepmanager Groen - opdrachtgever) Rob Hermens (afdeling Onderzoek en Statistiek, gespreksleider) Henk Moeniralam (afdeling Onderzoek en Statistiek, notulist) Afwezig: Mw. H (Parkweg)
37
Vernieuwd Kronenburgerpark een evaluatie onder gebruikers van het park
Inleiding/toelichting Rob Hermens licht achtergrond en doel van het groepsgesprek toe. Het park is vernieuwd en de mening over deze vernieuwing wordt onderzocht. Hiervoor is al een enquête onder bezoekers in het Kronenburgerpark (KP) gehouden en vanavond is er een gesprek met bewoners over wat ze van de vernieuwingen in het park vinden en welke aanvullingen eventueel gewenst zijn. Naast een enquête onder bezoekers en het groepsgesprek is er ook gesproken met Stichting Vrienden Kronenburger Park en de gemeentelijke projectleider van de renovatie. Het groepsgesprek, waarvoor acht personen zijn uitgenodigd, is bedoeld om wat dieper in te gaan op de beleving en de betekenis van het park voor de bewoners. Aan de orde komen de volgende onderwerpen: • • • • •
Het gebruik van het park De veranderingen in het park De mening over de veranderingen in het park Wensen en verbeteringen Samenvatting wensen en vervolg
Gebruik park Mw. A geeft aan dat ze zich onveilig voelt in het park. Ze is er al 1 jaar niet geweest omdat haar hondje is aangevallen door een grotere hond. Daarnaast durft ze niet meer in het park te komen vanwege het “winkeltje” in de Kruittoren. Mw. E deelt mee dat het gebruik van het park bij haar afhangt van het seizoen. Zij ervaart het KP als haar tuin, omdat ze zelf in een flat woont. Het park is voor haar levendig. Er zijn mensen, dieren, verschillende bomen, je kunt er mooi wandelen, je kunt er verschillende dingen doen. Mw. F komt er iedere dag met haar hond. Er lopen veel honden. Haar eigen hond is ook een keer gebeten. Maar de bezitter van de hond die gebeten heeft, heeft ze daarna nooit meer gezien. Ze wijst er op dat nog niet zo lang geleden een hond in het park is doodgegaan, omdat hij is gebeten door een andere hond. Los van deze gebeurtenissen, vindt zij dat het park er fantastisch uitziet. Mw. D komt vaak met haar twee kinderen in het park, gaat dan naar de geitjes en de eendjes. Zij vindt het heerlijk in het park. Mw. B (die blind is) komt dagelijks in het park voor ongeveer 1 uur met haar blindengeleide hond die ze soms los laat lopen. Ongeveer twee jaar geleden is ze erachter gekomen dat er beleid gevoerd wordt met betrekking tot het KP. Voor de renovatie was het voor haar prettiger om te lopen en te zitten. Na de renovatie is dat veel minder geworden. Dat komt volgens haar omdat het aantal banken in het park is gehalveerd en het grasoppervlak kleiner is geworden. Door de cirkelvormige padenstructuur is het voor een blind iemand moeilijk om zich goed te oriënteren. De grens tussen grasrand en looppad is na de renovatie erg verbrokkeld en onregelmatig geworden. Dit geeft problemen in de oriëntatie met de taststok.
38
Vernieuwd Kronenburgerpark Bijlagen
Dhr. C gaat vaak met de kinderen naar het park en vindt hondenpoep in het park een groot probleem. Hij en de kinderen hebben last van loslopende honden. Hier wordt volgens hem onvoldoende tegen opgetreden. De gemeente trekt er zijns inziens te weinig geld voor uit. Op dit punt wordt er helemaal niet gehandhaafd. Verder komt hij in het park omdat het een doorgangsroute voor hem is. Mw. G komt er bijna iedere dag. Ze vindt het leuk om met schillen naar de geitjes en hertjes te gaan. Ze wijst er op dat er in het voorjaar op een bepaalde plek in het park hele speciale blauwe bloempjes opkomen. Deze worden helaas overwoekerd door de rododendrons. Veranderingen Dhr. C is van mening dat het park verbeterd is. In tegenstelling tot Mw. B gelooft hij niet dat er minder gras is. Het speeltuintje is verbeterd (onderhoud is eigenlijk taak/activiteit van de buurt). Dhr. C vindt dat er veel verlichting is in het park. Mw. D vindt dat het park erg mooi is geworden. Ze heeft het gevoel dat er meer bestraat is (meer asfalt ligt). Mw. G laat weten dat ze blij is dat er geen muur of trappartij gekomen bij de toegang tot het park tegenover de parkeergarage aan de Parkweg. Dan zou je geen uitzicht meer hebben vanaf de Pijkestraat. Het is juist heel mooi geworden.
Mw. E licht toe dat ze een ietwat andere beleving heeft. Ze leest wel eens een boek in het park en heeft wel eens contact met mensen die boven in de Kruittoren slapen. Volgens haar zou de politie niet alleen moeten fietsen in het park, maar er ook door
39
Vernieuwd Kronenburgerpark een evaluatie onder gebruikers van het park
heen moeten lopen en handelend moeten optreden. De verlichting vindt ze juist mooi. In het park is er van alles te doen, ook zijn er vogels. Deze diversiteit maakt het park juist zo mooi. Ze is er erg positief over. Bovendien is het park in haar ogen doorzichtiger gemaakt. Mw. B komt terug op het aantal banken dat gehalveerd is. Volgens haar zijn er niet alleen minder banken, maar is de lengte van de banken ook korter geworden. Vroeger kon je met z’n drieën ruim op een bank zitten, nu niet meer. De aanwezigheid van haar hond in het park lokt ook positieve reacties uit, bijvoorbeeld van kinderen die de hond willen aaien. De deelnemers aan het groepsgesprek denken verschillend over de verlichting. De een vindt het te donker, de ander vindt het te licht. Volgens de aanwezigen vinden veel toeristen het park mooi. Daarentegen zijn er volgens de aanwezigen ook anderen die het park een beetje kaal vinden. Mening over veranderingen De gespreksleider informeert bij de aanwezigen of zij na de renovatie eventueel veranderingen hebben gezien of ervaren met betrekking tot: -
onveiligheid ontmoetingsfunctie recreatieve route station onderhoud, o.a. paden en begroeiing
Onveiligheid Volgens Mw. E is het lichter, dus wellicht iets veiliger geworden. Volgens enkele personen is er boven het park wel een andere sfeer dan beneden in het park. Mw. G vindt dat je - sinds enkele struiken zijn weggehaald- meer kunt zien of er iemand uit het park komt, met name als je vanaf het Ivensplein de Parkweg omhoog fietst. Vroeger kon er plotseling iemand uit de struiken komen. Dhr. C is van mening dat de veiligheid bij de Kruittoren niet is verbeterd. Ontmoetingsfunctie Volgens Dhr. C zijn er veel meer mensen in het KP dan 10 jaar geleden. Mw. B heeft ook het idee dat er meer mensen in het park komen. Recreatieve route station Als gevraagd wordt wat met dit onderwerp bedoeld wordt, legt de gespreksleider uit dat het hier gaat om de verbinding tussen het station en het centrum via het KP. Mw. D zegt dat het bij de Vredestraat lastiger is geworden om over te steken. En bij de Stieltjesstraat moet je schuin oversteken. De aanwezigen ervaren het KP niet als een recreatieve route in de zin zoals de gespreksleider dat heeft uitgelegd. Volgens Dhr. C kun je wel een route maken vanaf de Vredestraat richting centrum. Onderhoud Mw. F zegt dat er iedere ochtend onderhoud plaats vindt in het park. Dat vindt ze fantastisch. Maar volgens haar zijn er verschillende mensen van de gemeente die er
40
Vernieuwd Kronenburgerpark Bijlagen
komen voor het onderhoud, bijvoorbeeld een om de prullenbakken schoon te maken, een ander weer om blad te prikken op het gras, etc. Mw. A zegt dat ze moeilijk kan oordelen over het onderhoud in het park omdat ze er lang niet geweest is. Volgens mw. B is er indertijd op een van de vergaderingen over het KP toegezegd dat onderaan de St. Jacobstoren en Kruittoren elk een blikvanger zou komen, maar die is er nog niet. Aan die kant van het park, ongeveer ter hoogte van de Pijkestraat, kan je als rolstoeler moeilijk de stoep af om de Parkweg over te steken, omdat er geen afrit is aan het einde van de hellingbaan. Paden en begroeiing Mw. E vindt dat de ronde paden het park mooi maken. Volgens Dhr. C is het wegdek verbeterd. Mw. B zegt dat er vroeger boomwortels groeiden door de paden, maar dat is volgens haar nu verbeterd. Mw. D vindt dat paden beter glad dan grof kunnen zijn. Bijna alle aanwezigen vinden dat de ronde structuur van de paden in het park mooi is, maar zien ook in dat het voor slechtzienden ongemakkelijk is. Mw. B hoort in haar omgeving verschillende meningen over de begroeiing, ook dat het assortiment te klein is dat er met name onderhoudsarme planten in het park staan. Mw. G merkt op dat er allemaal rododendrons zijn, maar wijst nog een keer op een speciale plek in het park waar die betoverend mooie blauwe bloempjes groeien die overwoekerd worden door de rododendrons. Wanneer het om de struiken gaat verwijst Mw. E naar het Valkhofpark (VP). In het VP staan struiken met heel bijzondere bessen (kardinaalsmuts). Zij vindt de struiken in het KP niet zo mooi, in het VP is dat anders. De bomen in het KP vindt ze daarentegen mooier dan die in het VP. Wensen en verbeteringen Rob Hermens geeft aan dat het ook de bedoeling is van de avond om even stil te staan bij eventuele wensen of verbeteringen met betrekking tot het park. Hij somt hiervoor de volgende onderwerpen op waarover gepraat kan worden: -
De grot Brug en volière Speeltuin Hondenhaltes Activiteiten (Verkeers)veiligheid
De grot Dhr. C vindt dat de grot duidelijk verbeterd is. Het is beter verlicht, de waterval is verbeterd en beter zichtbaar geworden. Hij vraagt of het mogelijk is om de hekken die er voorheen hebben gestaan terug te zetten.
41
Vernieuwd Kronenburgerpark een evaluatie onder gebruikers van het park
Mw. G merkt op dat er vroeger een grote stronk heeft gestaan aan de zijde van het park vanaf de Stieltjesstraat. In haar ogen was dat een monument, maar volgens Dhr. C was die boom ziek en is deze daarom weggehaald. Brug en volière Dhr. C zegt dat de brug en volière leuk zijn geworden, maar vindt daarentegen het muurtje aan het uiteinde niet zo mooi. Mw. E vindt de volière zielig en een beetje naar. De dieren kunnen er nauwelijk in vliegen: zij wapperen. De volière is in haar ogen te klein om er dieren in te houden. Ook Mw. G is deze mening min of meer toegedaan. Mw. B is van mening dat er op het pleintje bij de volière af en toe een evenement gehouden kan worden. Dit draagt volgens haar bij aan ontmoeting en verbetering van de veiligheid in het park. Mw. D vindt het dek op het bruggetje niet geschikt. Speeltuin In de ogen van Mw. D is de keuze van het materiaal van de speeltoestellen niet zo gelukkig geweest. Deze hadden beter van hout gemaakt kunnen worden. Mw. G vindt de kleuren van de toestellen afschuwelijk. Mw. B merkt op dat hangjongeren de speeltuin ’s avonds in beslag nemen. Deze dubbelfunctie is prima zolang ze elkaar niet in de weg zitten. Ook volgens Mw. D is dat niet zo’n groot probleem omdat kinderen er ’s avonds toch niet komen. Hondenhaltes Rob Hermens legt uit dat hondenbezitters bij een hondenhalte een zak eruit kunnen halen om de hondenpoep erin te doen. Mw. D vindt dat dat gestimuleerd mag worden. Volgens Dhr. C zou er een hondenuitlaatplaats in het park moeten komen. Volgens Mw. G is uit onderzoek gebleken dat een uitlaatplaats niet hygiënisch is. Er zijn veel bacteriën rond een dergelijke plek. Ook Mw. F vindt een hondenuitlaatplaats in het park maar niets. Dhr. C is van mening dat een (omheind) trapveldje voor kinderen mooi zou zijn. Dan lopen ze niet in de hondenpoep. Volgens hem is er ook weinig voor de jeugd in de buurt. Het speeltuintje is voor kinderen in de kleuterleeftijd. Voor de lagere school jeugd is er niets. Volgens Mw. D zou het een verbetering zijn wanneer er een bord komt waarop staat dat hondenbezitters worden beboet in geval zij zich niet houden aan de regels. Activiteiten in het park Mw. E is van oordeel dat het park juist rust moet geven. Zij vindt het zonde als er te veel activiteiten of optredens worden gehouden, maar vindt het acceptabel als activiteiten/optredens eenmalig of op beperkte schaal worden gehouden. Dhr. C is van oordeel dat het park geen plaats moet zijn voor grote evenementen als de Vierdaagse. Mw. B laat weten dat het park vooral tijdens de Zomerfeesten een rustpunt is. (Verkeers)veiligheid Volgens de aanwezigen zijn er hardrijdende brommers en soms ook fietsers in het park die onveilige situaties veroorzaken. Dhr. C stelt voor vanaf de Vredestraat naar het centrum een fietspad te maken door het park. Volgens hem wordt hiermee een boel ellende opgevangen. Verder vraagt hij zich af of het mogelijk is om verkeersbeperkende maatregelen in het park te nemen tegen hardrijdende brommers en fietsers.
42
Vernieuwd Kronenburgerpark Bijlagen
Mw. E is van oordeel dat toezichthouders niet alleen moeten fietsen, maar ook moeten lopen in het park. Hierdoor zijn ze misschien meer in staat om te zien wat er gebeurt in het park. Overig Mw. E vindt het stukje bij de hertenkamp vaak heel drassig en zielig voor de dieren. In aansluiting hierop deelt Mw. F mee dat er wel goed voor de dieren gezorgd wordt. Mw. G merkt nog even op dat zij de kleur van de hengsels bij de ingang van het gebouw, waar de paddenstoelen zijn, heel lelijk vindt. Er zit vooralsnog alleen grondverf op. (ps: dat bleek inderdaad zo te zijn: enkele dagen later is de boel geverfd en is dit dus verholpen) Samenvatting wensen en vervolg Rob Hermens vat de wensen in het kort samen: • • • • • • •
De bijzondere beplanting (blauwe bloempjes) moeten terug komen Er moeten meer banken geplaatst worden Een trapveldje in het park voor de jeugd is welkom Een afrit voor rolstoelers is nodig om over te steken naar de Parkweg Toezichthouders moeten meer in het park komen Er moet bebording komen voor een verbod van hondenpoep Nadenken over verkeersremmende maatregelen in het park
De gespreksleider bedankt de aanwezigen voor hun bijdrage aan het groepsgesprek en deelt mee dat het verslag van het gesprek naar hen wordt gestuurd. Eventueel commentaar hierop kunnen zij doorgeven aan de afdeling O&S, waarna het verslag definitief wordt gemaakt. De resultaten van het groepsgesprek worden verwerkt in de rapportage over de evaluatie van de vernieuwing van het Kronenburgerpark. reacties op de uitnodigingsbrief Twaalf omwonenden hebben telefonisch en/of schriftelijk op de brief gereageerd. Overwegend is men zeer positief over de opknapbeurt van het park. Verder hadden de reacties betrekking op: • • • • • • • • • • •
het opruimen van hondenpoep uit de hondenpoepzakjes automaat worden door cafébezoekers zakjes getrokken, die ze vervolgens in het park gooien aanleg jeu de boules baan paadje van “Vredeburg” aan de Kronenburgerplaats opnieuw aanleggen (2x) enkele paden zijn te breed waardoor er erg veel asfalt is speeltuintje (2x klacht over het weghalen glijbaan voor de kleintjes en het waterspeelobject staat onnodig ’s nachts aan) een rechtstreekse verbinding maken vanaf speeltuintje richting station het krijsen van de pauwen te weinig prullenbakken aanstellen van een opzichter die mensen aanspreekt op gedrag een theehuis met terras op de nieuwe plek bij vijver
43
Vernieuwd Kronenburgerpark een evaluatie onder gebruikers van het park
• •
hek van grot is altijd afgesloten: meer openstellen onvoldoende verlichting in de kern van het park
(2x)
3. Interviews Het was de bedoeling om drie interviews te houden. Dat zijn er twee geworden met: dhr. Tom Smits, voorzitter Stichting Vrienden Kronenburgerpark dhr. Martin Reijnen, gemeentelijke projectleider Besloten is om het interview met dhr Jan van Well, vertegenwoordiger van Woonstratenvereniging de Pijk niet door te laten gaan, omdat Mevr. H. van diezelfde vereniging naar het groepsgesprek zou komen. Helaas was zij niet aanwezig bij dat gesprek. Daarna is om een schriftelijke reactie gevraagd, maar die is niet gekomen. De beide open interviews hadden de volgende structuur: 1. introductie: voorstellen: wat? hoe? doel interview:
naam, werkzaam bij afdeling O&S in opdracht van afdeling Openbare Ruimte een evaluatie van de renovatie van het Kronenburgerpark; het gaat met name om de waardering door bezoekers enquete, groepsgesprek en interview achterhalen (brede) mening van betrokkenen; het is aanvullende informatie naast kwantitatief materiaal en groepsgesprek
2. start open interview: algemeen: Wat is uw relatie met het Kronenburgerpark ? - vragen over functie en betrokkenheid bij het kronenburgerpark 3. het park zelf het park:
Kunt u een beschrijving van het park geven? - wat voor type park - de positie van het Kronenburgerpark binnen Nijmeegse groenstructuur? onderdelen van het park: Kunt u een oordeel geven over de onderdelen van het park? (eventueel aanwijzen op kaart) - beplanting - inrichting paden - meubilair - verlichting - vijver met eendenhuis - grot en waterval - nieuwe plek aan het water bij de volière - kiosk bij Hezelstraat - hondenhaltes - de speelplek voor kinderen - hertenkamp
4. vergelijking situatie voor en na renovatie renovatie: Wat vindt u van de situatie vóór en na de renovatie van het park?
44
Vernieuwd Kronenburgerpark Bijlagen
- wat is verbeterd wat is verslechterd - wat vindt u de belangrijkste verandering ? - kunt u dat verschil uitdrukken in twee rapportcijfers? Wat vindt u van de netheid /beheer van het park ? - is de situatie beter/slechter en waarom ? Hoe staat het met de sociale veiligheid / overlast? - is de situatie beter/slechter en waarom ? 5. de bezoekers bezoekers:
bereikbaarheid:
Kunt u een indruk geven wie de bezoekers/gebruikers van het park zijn? - wie zijn het? - waarom komen zij naar het park ? - zijn ze dit de belangrijkste / allemaal ? - andere gebruikers ? zoals instellingen ( SOM, paddestoelentoren Rondeel) Wat vindt u van de bereikbaarheid / toegangen van het park ?
6. een paar korte vragen tot slot Wat vindt u van de evenementen die in het park worden georganiseerd? - Dag van het park - koningsvissen - concerten Wat vindt u rondleidingen en de stadswandeling van de VVV? 7. tot slot: - tips wie nog meer te interviewen ? - Hebt u nog andere aanvullingen, dingen die u kwijt wil ? bedanken voor medewerking en informeren over vervolg De interviews zijn niet opgenomen op band omdat geen goede apparatuur beschikbaar was. Wel zijn de tijdens het interview gemaakte aantekeningen kort uitgewerkt.
45
Vernieuwd Kronenburgerpark een evaluatie onder gebruikers van het park
4. Statistische verantwoording betrouwbaarheid Zie hiervoor de opmerkingen bij de verschillende onderdelen: de enquete in bijlage 1, het groepsgesprek in bijlage 2 en de interviews in bijlage 3. respons tabel respons wat enquete
aantal 155
wie door 2 leerlingen van Stedelijk Gym door Planwerk
groepsgesprek interviews
eenmalig met 7 deelnemers T. Smits
omwonenden van Kronenburgerpark voorzitter Stichting Vrienden Kronenburgerpark
M. Reijnen
gemeentelijk projectleider renovatie Kronenburgerpark
datum dag van park 28 mei 2006 (33 enquetes) juli 2006 (122 enq.) 7 december 2006 27 juni 2006
4 juli 2006
non respons In de direct omliggende straten van het park zijn circa 1.000 brieven verspreid met de vraag om een reactie op de afgeronde renovatie van het park te geven en om medewerking aan het groepsgesprek. Hierop kwamen 25 reacties. Dit betekent dat een flinke inspanning vereist is om reacties te krijgen. De ervaring leert dat vooral betrokken mensen en/of mensen met specifieke wensen/ klachten reageren op de oproep. vertrouwelijkheid De uitspraken van de deelnemers aan het groepsgesprek en die van de 2 geïnterviewden zijn vertrouwelijk opgenomen in het rapport. Dat wil zeggen dat de uitspraken niet herleidbaar zijn naar de betreffende persoon.
46
Vernieuwd Kronenburgerpark Bijlagen
5. Overige informatie en literatuurlijst overige informatie Tijdens het onderzoek is een logboek bijgehouden waarin bijna dagelijks is aangetekend wat er in het belang van de groenonderzoeken is gedaan. literatuur Gemeente Nijmegen, Sander Wijsen, De Nijmeegse stadsparken Het gebruik en de waardering door de Nijmeegse bevolking, Nijmegen 28 juni 2002 Gemeente Nijmegen, Bureau stedenbouw, afdeling Stadsontwikkeling, Kronenburgerpark, oktober 2003 Wetenschapswinkel Biologie, Universiteit Utrecht, Rob Messelink, Functies in stadsparken, literatuuronderzoek naar mogelijkheden voor afstemming van natuur, landschap
47