Vermogensmeting bij wielrennen: meerwaarde of gadget? Erwin KONINCKX
Erwin Koninckx is tewerkgesteld bij Wielerbond Vlaanderen. Hij is er ondermeer trainingscoördinator voor verschillende disciplines. Naast algemene trainingsinvulling van jeugd tot elite renner komen tijdrijden en klimmen specifieker aan bod. Verder is hij fysiek trainer van de BMX werking. Vanuit een achtergrond als burgerlijk ir. en lic. in de motorische revalidatie maakte hij een doctoraatsthesis over toegepaste biomechanica bij topwielrenners. Aansluitend volgde een post-doc periode rond aerodynamica in sport. In lijn hiermee is hij coördinator topsport en wetenschap voor Wielerbond Vlaanderen.
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
1. Overzicht 1. Overzicht 2. Achtergrond 3. Toegepaste wetenschap: basisterminologie 4. Hoe vermogen meten? 5. Evaluatie – Wedstrijdprofiel 6. Evaluatie – Rennerprofiel 7. De vermogensbalans 8. Evaluatie – Klimmen 9. Evaluatie – Tijdrijden 10. Trainen
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
2. Achtergrond - Lastenboek wielrennen Prestatievermogen = Wedstrijdspecifiek
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
1. Overzicht 2. Achtergrond 3. Toegepaste wetenschap: basisterminologie 4. Hoe vermogen meten? 5. Evaluatie – Wedstrijdprofiel 6. Evaluatie – Rennerprofiel 7. De vermogensbalans 8. Evaluatie – Klimmen 9. Evaluatie – Tijdrijden 10. Trainen
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
3. Toegepaste wetenschap - Basisterminologie
Koppel
Pedaal
Toegepaste wetenschap bij fietsen Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
3. Toegepaste wetenschap Van spierkracht naar
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
Pedaal
Kracht
kracht
3. Toegepaste wetenschap Van spierkracht naar
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
Pedaal
Kracht
kracht
3. Toegepaste wetenschap -
Koppel
Van
Trapfrequentie
Pedaal
kracht naar koppel +
d F tg
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
3. Toegepaste wetenschap -
Koppel
Van
Trapfrequentie
Pedaal
kracht naar koppel + Koppel =
d F tg
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
F tg x d
3. Toegepaste wetenschap -
Koppel
Van
Trapfrequentie
Pedaal
kracht naar koppel +
T (Nm)
Trapfrequentie (tpm) Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
3. Toegepaste wetenschap Van T (Nm) P (W)
Koppel
naar vermogen +
Vermogen
Trapfrequentie
a
b c d
Trapfrequentie (tpm) Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
3. Toegepaste wetenschap Spierkracht Piekpower Vermogen Power T (Nm)
Explosieve Kracht
(W) 5”
Trapfrequentie (tpm) Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
3. Toegepaste wetenschap – Auto vs fiets Koppel (T-Nm) - Vermogen (P-W) – Toerental (Rpm)
Koppel
Toerental (Rpm) Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
P (W)
Tijd ?? Brandstof ??
T (Nm)
Vermogen
3. Toegepaste wetenschap – Auto vs fiets Koppel (T-Nm) - Vermogen (P-W) – Toerental (Rpm)
Koppel
Toerental (Rpm) Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
P (W)
Tijd ?? Brandstof ??
T (Nm)
Vermogen
3. Toegepaste wetenschap – Brandstof ATP (kcal/kg/min) T (Nm) CP
Glycolyse Aeroob
Volhoudtijd 5”
30”
...
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
10 min
...
30 min ...
> 60 min
3. Toegepaste wetenschap – Auto vs fiets Vermogen (W) T (Nm)
TIJD
5” 30”
BRANDSTOF ???
5’ 10’
Trapfrequentie (tpm) Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
3. Toegepaste wetenschap – Auto vs fiets Vermogen (W) T (Nm)
Critical Power
5”
30”
...
10 min
...
30 min ...
> 60 min
Volhoudtijd Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
3. Toegepaste wetenschap – 3D fietsen Vermogen
Trapfrequentie
Tijd
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
3. Toegepaste wetenschap – 3D fietsen Vermogen
Trapfrequentie
Tijd
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
3. Toegepaste wetenschap – 3D fietsen Vermogen (W) T (Nm)
TIJD
5” 30” 5’ 10’
Trapfrequentie (tpm) Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
3. Toegepaste wetenschap – 3D fietsen Vermogen
Trapfrequentie
Tijd
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
3. Toegepaste wetenschap – 3D fietsen Vermogen (W) T (Nm)
Trapfrequentie
Critical Power
5”
30”
...
10 min
...
30 min ...
> 60 min
Volhoudtijd Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
90 120 60 150
3. Toegepaste wetenschap – 3D fietsen Vermogen
Trapfrequentie
Tijd
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
3. Toegepaste wetenschap – 3D fietsen Vermogen
Trapfrequentie
Tijd
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
1. Overzicht 2. Achtergrond 3. Toegepaste wetenschap: basisterminologie 4. Hoe vermogen meten? 5. Evaluatie – Wedstrijdprofiel 6. Evaluatie – Rennerprofiel 7. De vermogensbalans 8. Evaluatie – Klimmen 9. Evaluatie – Tijdrijden 10. Trainen
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
4. Hoe vermogen meten? - Ergometer
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
4. Hoe vermogen meten? - Rekstrook Vervorming materiaal ~ variatie weerstand in elektrisch circuit
Vervorming - 1 richting Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
Vervorming - 3 richtingen
4. Hoe vermogen meten? – Op de fiets
achteras pedaal crankarm crank - Kettingblad
http://www.dcrainmaker.com/2013/09/power-buyers-edition.html
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
4. Hoe vermogen meten? – Op de fiets
http://www.dcrainmaker.com/2013/09/power-buyers-edition.html Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
4. Hoe vermogen meten? – Op de fiets crankarm
Stages
achteras
Powertap
pedaal
Polar Vector
crank - kettingblad
Power2Max Quarq Rotor Pioneer SRM
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
Nauwkeurigheid ? Samplefrequentie ? Robuustheid ? Betrouwbaarheid ?
1. Overzicht 2. Achtergrond 3. Toegepaste wetenschap: basisterminologie 4. Hoe vermogen meten? 5. Evaluatie – Wedstrijdprofiel 6. Evaluatie – Rennerprofiel 7. De vermogensbalans 8. Evaluatie – Klimmen 9. Evaluatie – Tijdrijden 10. Trainen
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
5. Evaluatie - Wedstrijdprofiel Wat moet je kunnen om te winnen? Analyze software: HF-Tijd-Cadans-Hoogte-Vermogen
iQO2 Trainingpeaks Strava …
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
5. Evaluatie – Wedstrijdprofiel Trainingpeaks – Quarq – WK Ponferrada - Kwiatkowski
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
5. Evaluatie – Wedstrijdprofiel Trainingpeaks – Quarq – WK Ponferrada - Kwiatkowski
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
5. Evaluatie – Wedstrijdprofiel Trainingpeaks – Quarq – WK Ponferrada - Kwiatkowski 1. 6u20 min en 246 km 2. Peloton richting aanvallers 7km tot finish 3. Herstel bij vier medevluchters in de wielen rijden 4. Aanval alleen voorop 5. Finale
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
5. Evaluatie – Wedstrijdprofiel Trainingpeaks – Quarq – WK Ponferrada - Kwiatkowski 1. 6u20 min en 246 km 2. Peloton aanvallers 7km tot finish – na 246 km wedstrijd = 34 sec à ~436 W = 6.43 W/kg = piekvermogen = 928 W = Hf gemiddelde = 161 bpm = Snelheid = 53 km/h = Cadans = 83 tpm
3. Herstel = 1 min bij vier medevluchters in de wielen rijden 4. Aanval alleen voorop gedurende 3 minuten 5. Finale 1,7 kilometer met select groepje in de achtervolging
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
5. Evaluatie – Wedstrijdprofiel Trainingpeaks – Quarq – WK Ponferrada - Kwiatkowski 1. 6u20 min en 246 km 2. Peloton aanvallers 7km tot finish – na 246 km wedstrijd 3. Herstel = 1 min bij vier medevluchters in de wielen rijden 4. Aanval alleen voorop gedurende 3 minuten = 3 minuten à ~7,02 W/kg = piekvermogen = 706 W = Hf gemiddelde = 179 bpm = Snelheid = 53 km/h = Cadans = 93 tpm 5. Finale 1,7 kilometer met select groepje in de achtervolging
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
5. Evaluatie – Wedstrijdprofiel Trainingpeaks – Quarq – WK Ponferrada - Kwiatkowski 1. 6u20 min en 246 km 2. Peloton aanvallers 7km tot finish – na 246 km wedstrijd 3. Herstel = 1 min bij vier medevluchters in de wielen rijden 4. Aanval alleen voorop gedurende 3 minute 5. Finale 1,7 kilometer met select groepje in de achtervolging = gemiddeld vermogen = 415 W = Hf gemiddelde = 179 bpm = Snelheid = 59,9 km/h = Cadans = 102 tpm
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
1. Overzicht 2. Achtergrond 3. Toegepaste wetenschap: basisterminologie 4. Hoe vermogen meten? 5. Evaluatie – Wedstrijdprofiel 6. Evaluatie – Rennerprofiel 7. De vermogensbalans 8. Evaluatie – Klimmen 9. Evaluatie – Tijdrijden 10. Trainen
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
6. Evaluatie – Rennerprofiel - vermogen Vermogen (W) T (Nm)
Critical Power
5”
30”
...
10 min
...
30 min ...
> 60 min
Volhoudtijd Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
6. Evaluatie – Rennerprofiel - vermogen
Vermogen (W)
AEC (anaerobe kwaliteiten) P20 FTP
FTP ~ 95% P20 ~ CP60 (functional treshold) CP (critical power)
Tijd (min)
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
6. Evaluatie – Rennerprofiel - parameters
Vermogen (W)
AEC (anaerobe kwaliteiten) AEC
P20 FTP ~ 95% P20 ~ CP60 (functional treshold)
FTP
CP (critical power) 1/Tijd (min-1)
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
6. Evaluatie – Rennerprofiel - vermogen Vermogen
Klassiek renner Tijdrijder Sprinter Klimmer
(W) T (Nm)
5”
30”
...
10 min
...
30 min ...
> 60 min
Volhoudtijd Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
6. Evaluatie – Rennerprofiel – vermogen
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
De vermogensbalans 1. Overzicht 2. Achtergrond 3. Toegepaste wetenschap: basisterminologie 4. Hoe vermogen meten? 5. Evaluatie – Wedstrijdprofiel 6. Evaluatie – Rennerprofiel 7. De vermogensbalans 8. Evaluatie – Klimmen 9. Evaluatie – Tijdrijden 10. Trainen
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
7. De vermogensbalans
P lucht ~ ½ cw x A x rho x v³
P klim ~ hg x M tot x g x v
P rol ~ cr x M tot x g x v [Analyticcycling.com - Fietsica.be]
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
P renner = vermogen / efficiëntie
8. Evaluatie – Klimmen
P lucht ~ ½ cw x A x rho x v³
P renner = vermogen / efficiëntie
P klim ~ hg x M tot x g x v P spec ~ P klim / m
---
H (hm/uur) = 367 x P spec x m / M tot
P rol ~ cr x M tot x g x v [Analyticcycling.com - Fietsica.be]
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
8. Evaluatie – Klimmen Bepalen klimkwaliteit = P spec / H / VAM - Meten = hoogteverschil + afstand + snelheid + massa’s - Estimatie = lucht- en rolweerstand ?? Meerwaarde vermogen meten ? - Aflijnen lucht- en rolweerstand ?? - Verschillende omstandigheden vergelijken ? - Vermogensprofiel renner bergop maken Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
8. Evaluatie – Klimmen Bepalen klimkwaliteit = P spec / H / VAM
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
8. Evaluatie – Klimmen Bepalen klimkwaliteit = P spec / H / VAM
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
8. Evaluatie – Tijdrijden
P lucht ~ ½ cw x A x rho x v³
P renner = vermogen / efficiëntie
P klim ~ hg x M tot x g x v P spec ~ P klim / m
---
H (hm/uur) = 367 x P spec x m / M tot
P rol ~ cr x M tot x g x v [Analyticcycling.com - Fietsica.be]
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
Vlakke weg Piste ?
8. Evaluatie – Tijdrijden Bepalen aerodynamische kwaliteit = cw x A - Meten = vermogen + snelheid + massa + luchtdichtheid - Estimatie = rolweerstand Meerwaarde vermogen meten ? - Vlakke weg - Pistecondities - Windcondities Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
8. Evaluatie – Tijdrijden Bepalen aerodynamische kwaliteit Vermogen-Snelheid 400 390 380 370
Vermogen (Watt)
360 350
P-Referentie
340 330 P1
320 310 300
P2
290 280 P3
270 260 43
44
45
46
Snelheid (km/u)
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
47
48
49
8. Evaluatie – Tijdrijden Bepalen aerodynamische kwaliteit
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
1. Overzicht 1. Overzicht 2. Achtergrond 3. Toegepaste wetenschap: basisterminologie 4. Hoe vermogen meten? 5. Evaluatie – Wedstrijdprofiel 6. Evaluatie – Rennerprofiel 7. De vermogensbalans 8. Evaluatie – Klimmen 9. Evaluatie – Tijdrijden 10. Trainen
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
10. Evaluatie – Trainen Trainingszones – HF vs. Vermogen Trainingsopdracht Trainingsanalyse – Software iQO2 Trainingpeaks Srm Strava Goldencheetah Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
10. Evaluatie – Trainen - analyse Ruwe trainingsdata
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
10. Evaluatie – Trainen - analyse HF verdeling per zone
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
10. Evaluatie – Trainen - analyse Vermogens verdeling per zone
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
10. Evaluatie – Trainen - parameters AEC / P20 / FTP / CP
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
10. Evaluatie – Trainen - parameters AEC / P20 / FTP / CP NP
(Normalized Power) – gecorrigeerd gemiddelde dat rekening houdt met het wisselend intensiteitskarakter van een inspanning -- vermogen dat je over de gestelde tijdsduur bij een perfect gelijkmatige inspanning zou kunnen leveren
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
10. Evaluatie – Trainen - parameters AEC / P20 / FTP / CP / NP
Gemiddeld vermogen << NP
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
10. Evaluatie – Trainen - parameters AEC / P20 / FTP / CP / NP IF = NP/FTP (intensityfactor)
< 0,75 = hersteltraining 0,75 – 0,85 = aerobe uithouding, capaciteitstraining 0,85 – 0,95 = vermogenstraining, tempotraining 0,95 – 1,05 = vermogenstraining, anaerobe drempel 1,05 – 1,15 = VO2maxtraining > 1,15 = anaerobe training
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
10. Evaluatie – Trainen - parameters AEC / P20 / FTP / CP / NP / IF TSS ~ NP x IF / FTP (Trainingsbelasting – stress)
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
10. Evaluatie – Trainen - parameters AEC / P20 / FTP / CP / NP / IF / TSS / HRD Decoupling rate – Hartrate drift (HRD)
Vermogens vs. Hartslag binnen een training analyzeren Lagere HRD ~ Uithoudingsefficiëntie / -capaciteit
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
10. Evaluatie – Trainen - parameters AEC / P20 / FTP / CP / NP / IF / TSS / HRD Variabiliteit – VI index
VI > 1 = sterk wisselend vermogensverloop VI = 1 perfect gelijkmatige inspanning
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
10. Evaluatie – Trainen - parameters AEC / P20 / FTP / CP / NP / IF / TSS / HRD / VI
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
10. Evaluatie – Trainen - bronnen AEC / P20 / FTP / CP / NP / IF / TSS / HRD / VI ‘’Training & Racing with a Power Meter’’ Hunter Allen and Dr. Andrew Coggan ‘’The Power Meter Handbook’’ Joe Friel ‘’The TrainingPeaks Blog’’ ‘’Trainen op vermogen’’ http://www.trainenopvermogen.be/ Frank Vandewiele
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
10. Evaluatie – Trainen - bronnen AEC / P20 / FTP / CP / NP / IF / TSS / HRD / VI Trainingpeaks – files van karakteristieke situaties SRM software
Erwin Koninckx - Dag van de trainer 13 december 2014
Dank voor uw aandacht …