ROVL jaarverslag 2011
Verbreden en verbinden Onze ambitie Het ROVL streeft naar een verkeerssysteem waarin geen verkeersslachtoffers meer vallen. De ambitie van het ROVL is dan ook: nul verkeersslachtoffers per jaar. Deze ambitie -de Nuloptievertalen we in de slogan ‘Maak van de nul een punt’ ofwel: #mvd01. Onze ambitie willen we bereiken door permanente verkeerseducatie, een begrijpelijke infrastructuur, handhaving en technologische vernieuwingen. Dit alles in nauwe samenwerking met diverse partijen, waarbij de nuloptie de paraplu van ons denken en handelen is om te komen tot verkeersveilig verbreden en verbinden.
Provinciaal coalitieakkoord en verkeersveiligheid Medio 2011 is de nieuwe coalitie aangetreden in het Limburgs Parlement. In het coalitieakkoord (VVD, PVV, CDA) is met betrekking tot verkeersveiligheid het volgende opgenomen: ‘De verkeersveiligheid blijft ook onder de aandacht van de nieuwe coalitie. We bouwen voort op de ingeslagen koers van het ROVL, waarbij gedragsbeïnvloeding voorop staat.’ De nuloptie is inmiddels door Gedeputeerde Staten vastgesteld (besluit 1 maart 2011) als leidraad voor provinciaal verkeersveiligheidsbeleid. Noot: Inmiddels is een nieuwe coalitie gevormd tussen CDA, VVD en PvdA en is deputé Erik Koppe (VVD) de nieuwe voorzitter van het ROVL.
Afscheid en welkom ROVL voorzitter Met het nieuwe coalitieakkoord vond er in 2011 ook een voorzitterswisseling plaats. Noël Lebens ( voorzitter ROVL 2007-2011) werd afgelost door Antoine Janssen. Lebens is in zijn periode als ROVL voorzitter altijd een man geweest die met beide benen op de grond de verkeersveiligheid benaderde. Hij zag zijn rol als voorzitter vooral als stuwende kracht in een samenwerkingsverband. Zelf zegt hij over zijn voorzittersrol in een interview in Rotonde: ‘Zaken die goed gaan moet je kritisch volgen, maar continueren. Olie verversen, nieuw filter erin, nieuwe dynamiek. Nooit ongenuanceerd iets overboord gooien. Met een open houding de dialoog aangaan. Maar ook beslissingen durven nemen. Besluiteloosheid is de dood in de pot.” Noël, bedankt voor je inspirerend leiderschap! Antoine Janssen staat als zijn opvolger voor de moeilijke taak met minder geld (bezuinigingen) maximale prestaties te
realiseren. “Ik denk dat het ROVL steeds meer de motor en aanjager moet zijn bij integrale projecten waarbij de burger actief is. De coalitiepartners willen naar een overheid die initieert, stimuleert en ondersteunt. Daar past de positie van het ROVL uitstekend in.”
Educatie & Voorlichting Via educatie en voorlichting werkt het ROVL aan de basis van ons gedrag en aan onze kennis van het verkeer. Door intensieve persoonlijke begeleiding en lobby is nu in elke gemeente een educatief netwerk actief (gemeente, scholen, politie,VVN en ROVL) hebben nu 260 kindcentra het programma JONGleren in het verkeer geïmplementeerd, waren in 2011 in totaal 255 verkeersouders actief , is met 311 basisscholen een subsidieconvenant afgesloten en hebben 252 scholen het ‘Verkeersveiligheidslabel Limburg’ (landelijk keurmerk) behaald. Alle scholen in het Voortgezet Onderwijs zijn nu aangesloten en werken met programma’s verkeerseducatie. Via campagnes is in 2011 aandacht gevraagd voor: alcohol, fietsverlichting, snelheid, helm, rood licht, begin schooljaar en gordel. De campagnes zijn ondersteund door: ROVL website en ROVL kwartaalblad #mvd01. en voorlichting via TV
Verkeerseducatie op TV Elke twee weken wordt live in Limburg Vandaag op TVLimburg het onderwerp verkeersveiligheid besproken en in de carrousel herhaald. Bart Pastoor, secretaris ROVL, zit aan tafel met een gast en bespreekt verkeersveiligheid in de samenleving aan de hand van actuele thema's. De verantwoordelijkheid van elke weggebruiker wordt belicht. In het ondersteunende filmmateriaal geeft Roger Keijbeck, voorzitter Bovag Rijscholen, vanuit de praktijk toelichting op de besproken onderwerpen. In 2011 zijn veertien afleveringen gerealiseerd met als onderwerpen: • • • • • • • • • • • • • •
Maakt het bedrijfsleven van de nul een punt? Mobiliteitsmanagement Natuurlijk sturen Extended rijopleiding Wijkgerichte aanpak Vriendelijk verkeer Traffic Informers Wielrennen & verkeersveiligheid Praktische verkeerseducatie Zomercampagne Bob Shaker Vakantieverkeer Vrachtwagensimulatorproject Hoe leer je autorijden Fietsverlichting Laat je zien
Doelgroep 0-12 jarigen Ook in het jaar 2011 is in opdracht van ROVL weer hard gewerkt aan permanente verkeerseducatie voor de doelgroep 0-12 jarigen. In het afgelopen jaar is gebleken dat door een integrale en gezamenlijke aanpak daadkrachtig en met resultaat gewerkt werd om te komen tot nul slachtoffers in het verkeer. De netwerken in de regio Noord-Limburg werden fors uitgebreid, het aantal labelscholen groeide gestaag evenals het aantal convenanten verkeerseducatie die scholen afsluiten met hun gemeentes. De participanten die samenwerken en investeren in kennen ( weet hebben van de regels) kunnen ( het kunnen toepassen van de regels en het vergroten van de zelfredzaamheid van kinderen in het verkeer) en willen ( het willen nemen van verantwoordelijkheden door opvolgen van regels en willen toepassen van het geleerde) ontmoeten elkaar binnen de netwerken Verkeerseducatie Basisonderwijs. Gemeente, politie, Veilig Verkeer Nederland, scholen en kindercentra delen ervaringen, initiëren nieuwe projecten, leren van en met elkaar en voeren projecten uit in het kader van permanente verkeerseducatie. Het is dan ook noodzakelijk om deze netwerken in stand te houden en hierin te blijven investeren. Op deze manier wil ROVL het ook voor jonge kinderen mogelijk maken om iedere dag weer veilig thuis te komen. Op deze manier maakt ROVL voor de doelgroep 0-12 jarigen van de nul een punt. Overzicht activiteiten JONGleren in het verkeer 2011
benaderde kindercentra
112
actieve deelname, leskist ontvangen
34
oudervoorlichting
28
voorstellingen Snuf in het verkeer
22
Totaal aantal kindercentra nu werkzaam met project JONGleren
260
Bereikte resultaten in het jaar 2009, 2010 en 2011 2009
2010
2011
convenantscholen
249
289
311
labelscholen
153
208
252
Overzicht groei labelscholen en convenantscholen het jaar 2009, 2010 en 2011. 2009
2010
2011
convenantscholen
+ 29
+ 40
+ 22
labelscholen
+ 57
+ 55
+ 44
aantal scholen
convenant / 90
123
RMO WeertRoermond
105
84 = 80%
79 = 75%
RMO SittardGeleen
62
41 = 66%
34 = 55%
RMO Parkstad
89
51 = 57%
46 = 52%
RMO MaastrichtHeuvelland
78
44 = 56%
41 = 53%
Limburg
458
=
73 %
labelscholen/
RMO VenloVenray
311
-
%
68%
50
=
252
=
%
41%
55%
het aantal uitgereikte labels is hoger ( 259) omdat enkele scholen de convenanten ontbonden hebben die wel al een label hadden. ( ex-veboscholen) gefuseerd of opgeheven zijn. Het volledige jaarverslag coördinatie en uitvoering programma verkeerseducatie 0-12 jarigen is te downloaden via de ROVL website. PDF file: ROVLJV2011 verkeerseducatie 0-12 jarigen.
Verkeerseducatie Voortgezet Onderwijs
Jungleverkeer AQP-producties heeft ca. 140 voorstellingen Jungle Verkeer verzorgd. Jungle Verkeer is een educatief programma om schoolkinderen tussen de tien en veertien jaar bewust te maken van de gevaren in het verkeer. De doelstelling is om een gedragsverandering te bereiken bij jongeren, die leidt tot verkeersveilig gedrag en een bewuste keuze voor het gebruik van de fiets of openbaar vervoer versus auto Zeven Sloten Johan Cahuzak heeft ca. 50 voorstelling Zeven Sloten verzorgd op de voortgezet onderwijsscholen. De voorstelling Zeven Sloten is door Maartje Emonts geëvalueerd. Aanvullingen/aanpassingen die voortkwamen uit eerder evaluatie onderzoek worden als positief ervaren. Opdracht loopt nog in schooljaar 2011-2012. Theoriebewijs + Door VVN is het Theorierijbewijs + ontwikkeld. In december 2011 is op het Blariacumcollege een pilot van start gegaan waarbij ca. 30 leerlingen deelnamen aan dit programma. In 2012 zal het programma worden geëvalueerd. Fietsverlichtinglaatjezien.nl Fietsverlichtinglaatjezien.nl; winnaars poster en filmpje zijn bekend gemaakt op 2 februari 2011. De winnende poster is gemaakt door Isabel Hendrix uit 2 havo van het Bouwens van de Boijecollege in Panningen. Het winnende filmpje is gemaakt door klas 1.1A van 't Wildveld uit Venlo. De poster is in oktober gebruikt als campagnemateriaal voor de fietsverlichtingsactie. Fietverlichtinglaatjezien.nl is in het najaar opgepakt in de regio’s Noord- Limburg, Midden-Limburg en Parkstad. Het programma bestaat uit verschillende onderdelen zoals ontwikkelen campagnemateriaal (poster/filmpje), fietscheck, maatschappelijke stage, informeren van de ouders en de handhaving door de politie. Bijna alle scholen hebben een fietscheck verzorgd. Daarnaast zijn er ca. 260 posters en 13 filmpjes beoordeeld door een vakkundige jury. De winnaars van iedere regio (filmpje en poster) worden uitgenodigd voor de prijsuitreiking die in januari 2012 plaatsvindt. Netwerken In het VEVO-netwerk Noord-Limburg heeft Maurice Houba zijn taak als regiovertegenwoordiger overgedragen aan Cor Vulders van het Blariacumcollege te Venlo. Het VEVO-netwerk Weert en VEVO-netwerk Roermond zijn samengevoegd tot het VEVOnetwerk Midden-Limburg. De regiovertegenwoordiger van dit netwerk is Dorothé Brummans van de MAVO Roermond. Mede door de goede samenwerking met het bestuur van LVO Maastricht zijn bij alle scholen uit het VEVO-netwerk Maastricht-Heuvelland verkeerscoördinatoren benoemd. De nieuwe regiovertegenwoordiger is Frans Laarmans van het Bonnefantencollege sector VMBO te Maastricht.
Project Traffic Informers Limburg In 2011 bestond het aantal Traffic Informers uit 17 personen. In het verslagjaar zijn 15 Traffic Informers inzetbaar geweest. Waarvan 4 beperkt inzetbaar (decubitus, spraakproblemen,posttraumatische stressstoornis.) Aantal sessies in 2011 Januari t/m Juli: 406. September T/m December: 163. Totaal aantal sessies: 569. Bezochte Scholen In de hele provincie vanaf Gennep t/m Gulpen. SVPO-VMBO-HAVO-VWO. MBO Leeuwenborg opleidingen: Sittard, Maastricht. Arcus college : Heerlen. Gilde opleidingen: Roermond,Venlo en Weert. HBO Fontyshogeschool Sittard en Venlo
Aantal leerlingen 569 x 28 = 15.932. Het zijn niet altijd 28 leerlingen. Soms groepen van 40, maar ook minder. Gemiddelde van 569 x 25=14.225 leerlingen. Bedrijven Bouwbedrijven Jongen groep, Zuid Limburg in Landgraaf. Sessies vonden plaats in het bouwcentrum te Nuth. Landelijke managers van de Enexus-groep, sessies te Landgraaf. Curaçao maakt kennis met het project Traffic Informers Het revalidatiecentrum samen met maatschappelijk werk en de verkeerspolitie in Curaçao proberen de doelstelling van het project te realiseren onder hun eigen ‘Curaçaose vlag’.
Het jaarverslag Traffic Informers Limburg is beschikbaar via www.rovl.nl
Educatie en voorlichting bedrijven Als ROVL zijn we er van overtuigd dat bij organisaties/bedrijven nog veel winst valt te halen op het gebied van verkeersveiligheid. Via bedrijven kan veel gerichter worden toegesneden op specifieke verkeers(on)veilige situaties. Te denken valt aan onder meer vrachtwagenchauffeurs, koeriers, besteldiensten, installatiebedrijven. De ervaringen met de eerste pilots –Safety Awareness Drivers Training- zijn goed. We willen die ervaring verder uitbouwen en in de komende periode jaarlijks minimaal één pilot realiseren en daaromheen steeds een netwerk van minimaal vier participerende bedrijven vormen. In 2011 zijn twee sporen ingezet: benadering van loodgieters/fitters en benadering van inkopers gemeente, zorgverzekeraars en provincie met betrekking tot bijvoorbeeld aanbesteding leerlingenvervoer.
Campagnekalender 2011 De Campagnekalender is een landelijk initiatief onder de noemer ‘Veiligheid heb je zelf in de hand’, om te komen tot uniforme uitingen van de voorlichting en een gezamenlijk gedragen planning van capaciteitinzet door de deelnemers. Het ROVL geeft een regionaal accent aan deze acties. Het ROVL stimuleert door de materialen laagdrempelig en kosteneffectief aan te bieden. Via de website verkeersactie.nl kunnen gemeenten en scholen hun campagnemateriaal bestellen. De campagnematerialen zijn een belangrijke ondersteuning van acties die lokaal georganiseerd worden rondom campagnethema’s. Uitgevoerde campagnes in 2011
• CarnavalsBob; Evenals de voorgaande jaren is het jaar 2011 begonnen met de ‘CarnavalsBob’ actie. Deze opmaat richting carnaval werd ingezet via posters langs invalswegen en stoppertjes in de Limburgse media. Dit jaar is er een Prinsensteek ontwikkeld die bij alcoholcontroles door de politie als beloning werd uitgedeeld. Daarnaast werden, in samenwerking met Veolia, de gemeente Maastricht en de 5 Regionale Mobiliteitsoverleggen (RMO) 26 Veolia-bussen op de achterzijde bestickerd met de CarnavalsBob. • Snelheidscampagne; De campagne was een vervolg op de snelheidscampagne van vorig jaar. In Limburg werden zowel posters gericht op 30 en 50 kilometer verspreidt. Eventueel ondersteunt met 30 km stickers uit voorgaand jaar. Landelijk werden radioen tv-spotjes uitgezonden en langs de autowegen hingen de bekende grote posters. Regionaal werden in diverse wijken 30 km campagnes gehouden met ondersteuning van de politie. • ZomerBob; In Limburg werd gekozen voor een nieuwe aanpak. In plaats van zelf een campagne te ontwikkelen, hebben we jongeren betrokken bij het ontwerp van deze campagne. Twee vliegen in één klap: doelgroep werd ontwikkelaar en moest daarnaast intensief nadenken over alcohol en verkeer. Studenten van de Hogeschool Zuyd
werden samengebracht in een “BOB Development Team” met als uitdaging het ontwerpen en ontwikkelen van een applicatie voor smartphones. Een aantal concepten zijn ingediend en een applicatie is in juni beschikbaar gekomen via www.bobshaker.nl. De campagne bestond uit de traditionele posters langs invalswegen maar werd ook op virale wijze gepromoot. Sociale media, zoals twitter, hyves en facebook werden gebruikt om de applicatie uit te dragen. • De scholen zijn weer begonnen; Rondom het begin van het schooljaar ging de landelijke campagne ‘De scholen zijn weer begonnen’ van Veilig Verkeer Nederland (VVN) wederom van start. In deze periode hebben we de VVN-campagne uitgedragen en de posterbakken beschikbaar gesteld voor deze campagne • Fietsverlichting Laat je zien campagne; de laatste actie in het kader van de Landelijke Campagnekalender is in Limburg al in september gestart. Het beeld van de campagne was de winnende poster van de fietsverlichtingswedstrijd van 2010 in de regio NoordLimburg. De wedstrijd werd in 2011 uitgerold naar drie regio’s. Naast de extra aandacht aan dit onderwerp in de lessen aandacht vonden er intensieve handhavingsacties plaats in de donkere maanden. Tevens werd op de beeldschermen in alle Veolia-bussen in Limburg een fietsverlichtingscommercial vertoond gebaseerd op het beeld van de poster.
Wijkgerichte aanpak In 2011 heeft het ROVL initiatieven rond verkeersveiligheid gekoppeld aan leefbaarheidsinitiatieven. In wijken in Maastricht, Weert en Venray zijn de eerste initiatieven van de grond getild. Smile Landweert is een goed voorbeeld van een buurtinitiatief in Venray om zelf, als buurtbewoners, de verkeersveiligheid en de leefbaarheid in de wijk te verbeteren waarbij gebruik wordt gemaakt van social media via websites en twitter. Op de site wordt wekelijks bekend gemaakt wat de resultaten zijn van de snelheidsmetingen die door de hele wijk worden uitgevoerd met de ‘smiley’. Het bord met de snelheidsaanduiding dat op verschillende plaatsen al heeft gehangen. In 2012 gaat het ROVL in wijken samen met de betreffende gemeenten en andere samenwerkingspartners aan het werk om verkeersveiligheid en leefbaarheid concreet met elkaar te verbinden.
Kennismanagement en sociale media In 2011 is de database van de ROVL website opgeleverd. Het bijhouden van de inhoud daarvan is inmiddels een onderdeel van de reguliere ROVL taken geworden. In het verslagjaar is voor de leden van het bestuursplatform een themabijeenkomst georganiseerd die in het teken stond van het gebruik van sociale media. Vergaderen via Linkedin bleek vooralsnog een brug te ver. Naast de website- waarbij het ook mogelijk is een Blog te deponeren- blijft er een rol weggelegd voor het ROVL kwartaalblad #Mvd01.
Meldpunt rijschoolhouders In 2011 is het ‘Meldpunt Rijschoolhouders’ opgezet. Rijinstructeurs kunnen via dit meldpunt melding maken van gevaarlijke situaties die ze meemaken. Ook is er al een samenwerking met Veolia waarin de ervaringen van buschauffeurs worden gebundeld. Mogelijk dat inzet van sociale media tot communities gaan leiden waarbinnen het elkaar aanspreken, belonen en feedback geven leidt tot inzichten over gevaarlijk gedrag, knelpunten en ook oplossingen.
Evaluatie Meerjaren Uitvoerings Plan 2008-2011 (MUP) In het verslagjaar is door bureau Mindscpaes de MUP periode 2008-2011 geevalueerd. Die evaluatie maakte duidelijk dat het ROVL er goed in is geslaagd om uitvoering te geven aan de in 2007 opgestelde plannen; gekozen programmalijnen. Met name ‘Maak van de nul een punt’ blijkt een gouden greep te zijn geweest. De resultaten van de evaluatiestudie zijn gebaseerd op terugkoppeling vanuit afgenomen interviews van ROVL betrokkenen. Het evaluatie rapport MUP 2008-2011 is beschikbaar op www.rovl.nl
Regionale Mobiliteitsoverleggen (RMO’s) Begin 2011 hebben de RMO’s de belangrijkste regionale knelpunten/infrastructurele knelpunten geïnventariseerd. Ongevalgegevens, de laatste risicoscan aangevuld met de kennis van de lokale netwerkoverleggen -gemeenten met scholen en politiewegbelevingsonderzoeken en school-thuisroute verkenningen vormen de basis daarvan. Daarmee hebben ze feitelijk hun eigen uitvoeringsagenda op de rol gezet voor de komende 610 jaar. Belangrijkste aandachtspunten zijn: 50 km wegen en de fietsinfrastructuur.
Natuurlijk sturen in Limburg In 2011 is de uitgave ‘Schetsboek Natuurlijk Sturen in Limburg’ verschenen. Het is een initiatief van het ROVL dat verkeersveiligheid vanuit een andere invalshoek bekijkt. Natuurlijk Sturen is een concept dat de verkeersveiligheid moet verbeteren door een appèl te doen op de weggebruiker om zijn gedrag aan te passen aan de ruimtelijke, natuurlijke omstandigheden. Door de weg beter in te passen in zijn natuurlijke omgeving en wegelementen toe te passen die hun oorsprong vinden in het kenmerkende Limburgse landschap, wordt niet alleen een beroep gedaan op de wegbeleving van de weggebruiker, maar wordt de weg en zijn inrichting onderdeel van dat landschap. Het project ‘Natuurlijk Sturen in Limburg’ is gefinancierd door de Provincie Limburg; het levert in de ogen van de Provincie een meerwaarde door de integrale benadering waarbij verkeerstechnisch ontwerpen vervangen wordt door omgevings- en gebiedsgericht ontwerpen. Voor het schetsboek zijn negen locaties geselecteerd op basis van spreiding over Limburg, verkeersongevallen, landschapstype en de mate van landschappelijke/stedenbouwkundige betekenis voor verhoging van de verkeersveiligheid. De negen voorbeeldlocaties zijn in het boek gedetailleerd uitgewerkt. Voor deze locaties zijn in overleg met de Radboud Universiteit Nijmegen per maatregel een psychologische onderbouwing gemaakt. Deze onderbouwing beschrijft de te verwachten effecten van de afzonderlijke maatregelen op het menselijk gedrag. Twee projecten, N281 Nijswiller en gedeelte Slenaken zijn in samenwerking met Provinciale Wegen, Programma Investeren in Steden en Dorpen van de Provincie Limburg uitgevoerd.
Ombudsfunctie ROVL Het ROVL vervult ook een functie als ombudsman. Aanvragers/indieners van ideeen, opmerkingen en observaties over verkeersveiligheid melden zich bij het ROVL mondeling, schriftelijk, via de ROVL en provinciale website en via de sociale media. Dit jaar zijn voor wat betreft de ombudsfunctie in totaal vierendertig vragen in behandeling genomen. De vragen hadden voornamelijk betrekking op de aanpak van onveilige schoolomgevingen of andere onveilige verkeerssituaties. Daarnaast worden er ook vragen gesteld over verkeersregels en/of verkeersborden.
Ongevallencijfers Voor het ROVL zijn de ongevallencijfers niet meer leidend voor wijzigingen in het beleid. We werken net zolang aan een nieuwe mindset totdat iedereen meewerkt aan dat ene ultieme doel. Nul verkeersslachtoffers. Neemt niet weg dat we de cijfers volgen en ook samen met allen wegbeheerders in Limburg de vinger aan de pols houden. Zo hebben we gezamenlijk met alle gemeenten, vertegenwoordigd in de RMO’s, geconstateerd dat de speerpunten in beleid onverminderd belangrijk blijven: Fietsers, Senioren en Jonge beginnende bestuurders. Het is niet voor niets dat deze doelgroepen de komende jaren centraal staan. Daarnaast hebben we samen geconstateerd dat met name 50 kmh wegen en fietsvoorzieningen op diverse plaatsen nog verbetering behoeven. Daarin ligt de komende jaren de focus om samen met de RMO’s de meest belangrijke punten aan te pakken. Daarvoor hebben Provinciale Staten ook € 3,5 mio beschikbaar gesteld ter co-financiering. ROVL is waakzaam hoe deze middelen worden besteed en zal adviseren waar nodig en indien gevraagd. Op de website staat onder het kopje Jaarverslag 2011, ongevallenanalyse, de landelijke cijfers. Over het jaar 2011 is het aantal ziekenhuisgewonden nog steeds niet beschikbaar. Registratie laat bovendien te wensen over.
