VATHORST WEST. Verkeersontsluiting

VATHORST WEST Verkeersontsluiting

VATHORST WEST verkeersontsluiting

Hogeschool Utrecht Faculteit Natuur & Techniek Ruimtelijke Ordening en Planologie TROP-AFO8-08

Gemeente Amersfoort Hellestraat 24 3800 EA Amersfoort 033 - 4 69 50 42

Student Erwin Hermsen Agaatvlinder 54 3822 AZ Amersfoort 033 - 4 55 22 57 06 - 24 99 54 97 [email protected] studentnummer 1184546

Begeleiding gemeente Amersfoort Eric van Duijn Senior adviseur, afdeling Verkeer en Vervoer 033 - 4 69 43 32 [email protected]

Afstudeerrichting Mobiliteit en verkeer Urban Design

Begeleiding Hogeschool Utrecht 1e begeleider Arnold Helfrich [email protected] 06 - 25 35 72 27 2e begeleider Wim Vos [email protected] 030 - 2 38 86 14

VOORWOORD

Dit rapport is het resultaat van mijn afstudeeronderzoek ter afsluiting van de opleiding Ruimtelijke Ordening en Planologie aan het Instituut Gebouwde Omgeving van de Hogeschool Utrecht. Het is geschreven in opdracht van de gemeente Amersfoort. Het onderzoek heb ik verricht bij de afdeling Verkeer en Vervoer. Het onderwerp van het onderzoek is de verkeersontsluiting van Vathorst West. Dit trok mijn aandacht, omdat ik zelf woonachtig ben in Amersfoort en niet ver van het gebied vandaan woon. Tijdens mijn stage heb ik met erg veel plezier bij de gemeente Amersfoort gewerkt en voor mijn afstuderen mocht ik tot mijn blijdschap weer terugkomen. Tijdens mijn studie heb ik een afstudeerrichting moeten kiezen en mijn voorkeur ging naar het vakgebied stedenbouw en mobiliteit & verkeer. Voor mijn afstudeeropdracht heb ik hiervoor ook gezocht naar een opgave waarin beide vakgebieden terugkwamen. Het opstarten van het onderzoek verliep enigszins moeizaam. Ik liep al snel aan tegen het feit dat er weinig literatuur beschikbaar was over het proces en ontstaan van een nieuwbouwwijk met daarin speciale aandacht voor de verkeersontsluiting van de wijk. Ik was met name zoekende naar documentatie over de samenwerking tussen stedenbouw, landschap en verkeer. Toen ik erachter kwam dat de literatuur een probleem werd, ben ik gaan zoeken naar andere manieren om te komen tot een verkeersontsluiting. Ik gaf mijzelf hierdoor nog een andere doelstelling, namelijk het opstellen van een methode waarmee een goede verkeersontsluiting gekozen kon worden die werd gedragen door de verschillende vakgebieden. Vooral de samenwerking tussen de vakgebieden is hierin erg belangrijk. Ik ben in gesprek gegaan met verschillende deskundigen binnen de gemeente Amersfoort. Om mijn onderzoek meer kracht bij te zetten heb ik ook gesproken met een tweetal deskundigen van de gemeente Almere. Ik heb gekozen voor de gemeente Almere, omdat deze gemeente vanaf de tekentafel is ontworpen en de deskundigen mij meer konden vertellen over het ontstaan van de stad. Door dit gesprek ben ik gekomen tot het vormen van een aantal

kaders die uiteindelijk dienen als toetsingskader voor de verschillende varianten van verkeersontsluiting. Vanaf dat moment ben ik begonnen met het schrijven van mijn rapport en kon ik langzaam aan toewerken naar het toetsen van de varianten aan het toetsingskader. In de laatste paar weken van mijn afstuderen heb ik er nog hard aan moeten werken om mijn verslag een geheel te laten zijn. Dit was niet gelukt zonder de waardevolle feedback zowel procesmatig als inhoudelijk - van mijn begeleider bij de gemeente Amersfoort, Eric van Duijn. Veel heb ik ook gehad aan het contact en de gesprekken met mijn eerste en tweede begeleider, respectievelijk Arnold Herlfrich en Wim Vos, met wie ik de rode draad in mijn rapport heb weten terug te vinden. Ik wil deze mensen in het bijzonder dan ook bedanken voor de prettige en goede begeleiding gedurende mijn afstudeeronderzoek en de bijdrage die zij hebben geleverd aan de afronding daarvan. De afdeling Verkeer en Vervoer van de Gemeente Amersfoort wil ik bedanken dat ze mij de mogelijkheid hebben geboden mijn onderzoek bij hen uit te voeren. Daarnaast gaat mijn dank uit naar Gert Breugem en Hans Maassen van de gemeente Almere en Caroliene Stegewerns van de Hogeschool Utrecht die mij mede hebben geholpen met het opstellen van de kaders. Tot slot wil ik mijn familie, vrienden en in het bijzonder mijn vriendin bedanken voor de opbeurende woorden, de ondersteuning, het geduld en de bijdrage die zij hebben geleverd aan dit rapport. Erwin Hermsen Amersfoort, juni 2011

SAMENVATTING

In de ontwikkelingsvisie 2015-2030, opgesteld door de Noordvleugel Utrecht, is voor de gemeente Amersfoort de toekomstige woningbehoefte van de stad bepaald. In het rapport is gesteld dat Amersfoort in noorden van de stad nog ruimte heeft voor maximaal 3000 woningen. Het gebied in Amersfoort Noord dat is aangewezen is Vathorst West. Vathorst West is hiermee de laatste uitleglocatie voor de gemeente Amersfoort. Om Vathorst West aan te laten sluiten op de bestaande omgeving en infrastructuur is onderzoek gedaan naar wat de beste manier van ontsluiten is van de nieuwbouwwijk. De hoofdvraag is dan ook: Hoe realiseer je een goede verkeersontsluiting voor een nieuwbouwwijk? Het resultaat is tweeledig: enerzijds levert het een voorkeursvariant op voor de ontsluiting van de wijk en anderzijds een methode om tot de voorkeursvariant te komen. Voor het onderzoek is gekozen om eerst te zoeken naar bestaande literatuur over de opzet van nieuwbouwwijken. Er is hierbij vooral gezocht naar documentatie waarin het proces beschreven staat. In verschillende bibliotheken, van school tot aan de gemeentebibliotheek, bleek er geen documentatie hierover aanwezig te zijn. Om die reden is gekozen om met deskundigen intern te gaan praten. Naast gesprekken binnen de gemeente Amersfoort is gesproken met een tweetal deskundigen van de gemeente Almere. Almere is een gemeente die vanaf de tekentafel is ontstaan, waardoor het proces leerzaam is met het oog op de ontwikkeling van een nieuwbouwwijk. Uit de verschillende gesprekken met deskundigen zijn vervolgens een aantal kaders opgesteld waar in het proces rekening mee dient te worden gehouden. De deskundigen vertegenwoordigden allen een ander vakgebied: zo is er gesproken met een stedenbouwkundige, een verkeerskundige en een deskundige op het gebied van landschap. Deze drie vakgebieden spelen een grote rol in het bepalen van de voorkeursvariant voor de verkeersontsluiting van een nieuwbouwwijk. Het doel van het opstellen van de kaders - die de ruimtelijke vraagstukken inhouden - is om de verschillende varianten van verkeersontsluiting

te kunnen toetsen en met elkaar te vergelijken. Door het opstellen van de kaders komen alle mogelijke ruimtelijke vraagstukken van de voorkeursvariant voorbij. Er zijn uiteindelijk vier kaders opgesteld. Binnen het kader ‘de opgave’ gaat het om het toetsen van de uitkomsten van het verkeersmodel. Er wordt hierbij gelet op de verkeersdoorstroming over het bestaande wegennet, de hoeveelheid doorgaand verkeer door de nieuwbouwwijk en of er knelpunten ontstaan. Het kader ‘landschappelijke omgeving’ toetst de varianten op invloed van de ontsluitingen op het Nationaal Landschap en de Ecologische Hoofdstructuur. Naast de landschappelijke omgeving wordt er in het kader ‘ruimtelijke omgeving’ gekeken naar de invloed van de varianten op de omliggende wijken en infrastructuur. Zo worden de varianten getoetst op hoe de aansluiting is op de aanwezige infrastructuur, hoe de uitwisseling is met de omliggende wijken en wat al het extra verkeer betekent voor de leefbaarheid en verkeersveiligheid in de wijken. Binnen het laatste kader ‘financiën’ vindt er een vergelijking plaats tussen de varianten op basis van de kosten die zij met zich meebrengen. Voordat de opgestelde kaders als toetsingskader dienen, is er invulling gegeven aan de kaders voor de nieuwe wijk Vathorst West. De invulling bestaat uit het onderzoeken van de bouwopgave, de aanwezigheid van natuurgebieden, het onstaan van het plangebied, de aanwezige infrastructuur en het in kaart brengen van de omliggende wijken met daarbij de voorzieningen. Vervolgens is er voor dit onderzoek een grove verkeersstructuur voor Vathorst West opgesteld met daarbij verschillende mogelijkheden van ontsluiting. Vanuit die ontsluitingsmogelijkheden zijn de varianten ontstaan. De verschillende varianten voor Vathorst West zijn opgebouwd uit twee ontsluitingen per variant. De ontsluitingen bevinden zich aan de oost- en westkant van Vathorst West. Uiteindelijk zijn er voor dit onderzoek zes varianten getoetst voor Vathorst West. De variant die als beste uit de toets is gekomen is ‘variant 2B’. Hierbij wordt Vathorst West aan de oostkant ontsloten via de Lindeboomseweg en aan de westkant ontsloten over de Zevenhuizerstraat.

INHOUDSOPGAVE

1. Inleiding 1.1 Aanleiding 1.2 Doelstelling 1.3 Vraagstelling 1.4 Leeswijzer

1 1 1 1 1

2. Kaders 2.1 Inleiding 2.2 Personen uit de vakgebieden 2.3 Kaders

2 2 2 2

3. Vathorst west 3.1 Inleiding 3.2 Vathorst West 3.3 Invulling kaders Vathorst West 3.4 Conclusie

6 6 6 6 15

4. Verkeersontsluiting 4.1 Inleiding 4.2 Ontsluitingen 4.3 Varianten 4.4 Verkeersmodel 4.5 Openbaar vervoer 4.6 Fietsnetwerk Vathorst West 4.7 Conclusie

17 17 17 19 21 22 23 23

5. Uitkomsten 5.1 Inleiding 5.2 Uitkomsten kaders 5.3 De opgave 5.4 Landschappelijke omgeving 5.5 Ruimtelijke omgeving 5.6 Financiën

24 24 24 24 28 30 32

6. Conclusie 6.1 Conclusie 6.2 Aanbevelingen 6.3 Aandachtspunten

34 34 35 36

Bronnenlijst37 Bijlagen Bijlage 1, input landschappelijke omgeving Bijlage 2, verkeersstructuurkaart 2009

INHOUDSOPGAVE

Bijlage 3, input verkeersmodel Bijlage 4, referentie avondspits 2020 Bijlage 5, variant 1A avondspits 2020 Bijlage 6, variant 1B avondspits 2020 Bijlage 7, variant 2A avondspits 2020 Bijlage 8, variant 2B avondspits 2020 Bijlage 9, variant 3A avondspits 2020 Bijlage 10, variant 3B avondspits 2020 Bijlage 11, uitkomsten verkeersmodel Bijlage 12, uitkomsten financiën

1. INLEIDING

1.1 Aanleiding Vathorst West is voor Amersfoort de laatste uitleglocatie om woningen te bouwen en te voldoen aan de toekomstige woningbehoefte van de stad. Hiermee voorziet de gemeente Amersfoort voor een deel aan de woningbehoefte, opgesteld door de Noordvleugel Utrecht1 (hierna te noemen: NV Utrecht). Vanuit de NV Utrecht ligt er voor Vathorst West de opgave voor maximaal 3000 woningen.

♦ Welke mogelijkheden van verkeersontsluiting - voor openbaar vervoer, auto- en fietsverkeer - zijn er voor Vathorst West? ♦ Hoe wordt Vathorst West stedenbouwkundig ingericht? ♦ Krijgt Vathorst West eigen voorzieningen en wat is de invloed hiervan op de verkeersontsluiting? ♦ Wat is de invloed van de verkeersontsluiting op de omliggende wijken? ♦ Welke mogelijkheid tot verkeersontsluiting is de meest haalbare variant volgens het toetsingskader?

Het is een mooi uitgangspunt om te onderzoeken of er een bepaalde methode kan worden opgezet voor een goede verkeersontsluiting. Bij de methode staat de samen- / wisselwerking tussen stedenbouw, landschap en verkeer centraal. De methode moet er toe leiden dat de uiteindelijk gekozen verkeersontsluiting zo breed mogelijk wordt gedragen door de verschillende vakgebieden.

1.4 Leeswijzer In hoofdstuk twee van dit rapport worden de kaders besproken. De kaders zijn opgedeeld in ‘de opgave’, ‘landschappelijke omgeving’, ‘ruimtelijke omgeving’ en ‘financiën’. Deze zijn opgesteld om de uiteindelijke varianten van de verkeersontsluiting te kunnen toetsen. Door middel van gesprekken met deskundigen uit de vakgebieden stedenbouw, landschap en verkeer is invulling gegeven aan deze kaders. In hoofdstuk drie worden ze vervolgens ingevuld voor Vathorst West. Dit is nodig om het toetsingskader te scheppen. De varianten zijn opgebouwd uit de verschillende gekozen mogelijkheden van ontsluiting voor Vathorst West. In hoofdstuk vier worden deze varianten besproken. De varianten dienen vervolgens door te worden berekend door een verkeerskundig model. In hoofdstuk vijf worden alle varianten getoetst aan het toetsingskader, hierin worden ook de uitkomsten van het verkeersmodel meegenomen. De conclusie van deze uitkomsten wordt vervolgens besproken in hoofdstuk zes, waar de best mogelijke variant op basis van alle kaders naar voren zal komen. Tevens worden er in dit hoofdstuk aanbevelingen en aandachtspunten gegeven.

1.2 Doelstelling De doelstelling van dit rapport is tweeledig. Enerzijds levert dit rapport een manier op om Vathorst West te ontsluiten. Deze gekozen ontsluiting levert een raamwerk van hoofdlijnen op van de verkeersstructuur van Vathorst West. Anderzijds wordt het traject doorlopen, waarbij er een sterke samen- / wisselwerking is tussen de vakgebieden stedenbouw, landschap en verkeer. Uiteindelijk levert dit een variant op van hoe een nieuwbouwwijk ontsloten kan worden. 1.3 Vraagstelling In deze afstudeerscriptie wordt antwoord gegeven op de vraag: “Hoe realiseer je een goede verkeersontsluiting voor een nieuwbouwwijk?” Om de hoofdvraag te kunnen beantwoorden, zijn een aantal onderzoeksvragen opgesteld: ♦ Met welke ruimtelijke opgaven moet rekening gehouden worden bij de ontwikkeling van een nieuwbouwwijk? 1

Ontwikkelingsvisie 2015-2030 opgesteld door de Noordvleugel Utrecht (maart 2010)

1

2. KADERS

2.1 Inleiding Bij de ontwikkeling van een nieuwbouwwijk kan veel veel geleerd worden van reeds gebouwde wijken. Voor dit onderzoek is informatie gezocht over de ontwikkeling van woonwijken en de opzet van de verkeersontsluiting. In zowel de bibliotheek, de schoolbibliotheek als de gemeentebibliotheek is hier echter geen literatuur over te vinden. Wel is er binnen de gemeenten informatie beschikbaar bij deskundigen op de verschillende afdelingen. Ook binnen de gemeenten Amersfoort en Almere is geen literatuur beschikbaar over het proces dat wordt doorlopen bij de ontwikkeling van een nieuwbouwwijk. Binnen de afdelingen is een veel gehoorde opmerking dat de samenwerking tussen de vakgebieden stedenbouw, landschap en verkeer verbeterd kan worden. Het gebeurt nog te vaak dat de verschillende afdelingen langs elkaar heen werken.

er gesproken met een drietal externen. Voor dit onderzoek is gesproken met deskundigen uit de gemeente Almere, omdat deze stad - net als Vathorst West - vanaf de tekentafel is ontworpen. De twee deskundigen van de gemeente Almere zijn de heer Breugem (stedenbouwkundige) en de heer Maassen (beleidsadviseur infrastructuur). De derde persoon is mevrouw Stegewerns, werkzaam aan de Hogeschool Utrecht als docent voor het vak Landschap. In de gesprekken die één op één zijn gevoerd, zijn eventuele ruimtelijke problemen besproken waar men tijdens de planvorming tegenaan kan lopen. 2.3 Kaders Naar aanleiding van de gesprekken met de deskundigen, zijn de volgende kaders opgesteld: ♦ de opgave; ♦ landschappelijke omgeving; ♦ ruimtelijke omgeving; ♦ financiën.

Bij de ontwikkeling van een nieuwbouwwijk is gezocht naar een manier om de samenwerking tussen de verschillende afdelingen te verbeteren. Voor dit onderzoek is de keuze gemaakt om een toetsingskader op te stellen. Dit toetsingskader leidt uiteindelijk tot de voorkeursvariant voor de verkeersontsluiting. De varianten zijn getoetst aan alle kaders die raakvlakken hebben met de verschillende vakgebieden, waardoor de gekozen variant er één is die door alle afdelingen gedragen wordt. Door deskundigen uit de vakgebieden vroegtijdig bij elkaar te brengen om de kaders in te vullen, worden problemen vroegtijdig getackled.

Op afbeelding 2.1 zijn de kaders schematisch weergegeven. De varianten worden getoetst aan bovenstaande kaders en vervolgens zal de beste variant eruit komen. De opgave De structuur in de wijk zal grotendeels afhangen van het woningbouwprogramma. De omvang van de wijk bepaalt mede of er voorzieningen in de nieuwbouwwijk worden gebouwd, of dat inwoners hiervoor naar omliggende gebieden moeten uitwijken. Niet alleen het oppervlak van de woonwijk is echter van belang, ook bouwopgave. Het aantal vervoersbewegingen in een villawijk verschilt bijvoorbeeld veel van een wijk met sociale huurwoningen. Dit heeft verkeerstechnisch ook zijn weerslag op het wegennet en omliggende wijken.

In dit hoofdstuk worden de verschillende kaders toegelicht. De kaders zijn opgesteld aan de hand van gesprekken met deskundigen uit de verschillende vakgebieden. Aan de hand van het toetsingskader worden de varianten vervolgens beoordeeld. 2.2 Personen uit de vakgebieden Voor de vorming van de kaders is gesproken met diverse deskundigen. Binnen de gemeente Amersfoort zijn het verschillende mensen uit de vakgebieden stedenbouw, landschap en verkeer. Daarnaast is

2

Vakgebied: stedenbouw

1.

De opgave Vakgebied: landschap

Landschappelijke omgeving Vakgebied: stedenbouw, landschap en verkeer

Ruimtelijke omgeving Vakgebied: stedenbouw, landschap en verkeer

Financiën

Vakgebied: stedenbouw, landschap en verkeer

Variant verkeersontsluiting Afbeelding 2.1: Toetsingskader om te komen tot een goede verkeersontsluiting

3

2.

3.

4.

Toetsing De varianten worden getoetst aan het kader ‘de opgave’ middels de uitkomsten van het verkeersmodel. Deze zal aantonen of er een verminderde doorstroming is op omliggende wegen, of dat er sprake is van sluipverkeer door de wijk. Dit is afhankelijk van het doel voor de wijk. Wil men wel of geen doorgaand verkeer door de wijk? Of zorgt dit juist voor minder verkeer op een andere plek in de omgeving en wordt er een knelpunt door opgelost? Er kunnen dus redenen zijn om doorgaand verkeer door de wijk wel toe te staan. Voorafgaand aan het onderzoek worden doelen opgesteld, waaraan het verkeersmodel moet voldoen.

landschap te willen behouden en ‘ontwikkelen met kwaliteit’. De twintig vastgestelde Nationale Landschappen zijn het visitekaartje van het landelijk gebied. Het zijn geen musea, maar gebieden waar mensen wonen, werken, ondernemen en recreëren. Een kenmerk van Nationale Landschappen is de specifieke samenhang tussen de verschillende onderdelen van het landschap. Dit zijn onder andere natuur, reliëf, grondgebruik en bebouwing. Bij de realisatie van een nieuwbouwwijk in de nabijheid van dit Nationaal Landschap, moet met deze onderdelen rekening worden gehouden. In tegenstelling tot de EHS dient men geen m.e.r. procedure te doorlopen, wanneer het Nationaal Landschap door de planontwikkeling wordt aangetast. Bij de ontwikkeling van een nieuwbouwwijk moet er gekeken worden of zij het landschap geen schade toebrengt. Belangrijk bij een Nationaal Landschap is behoud of versterking van kernkwaliteiten van het gebied. Bij de realisatie van een nieuwbouwwijk wordt beoordeeld wat de invloed hiervan is op de kernkwaliteiten van het Nationaal Landschap.

Landschappelijke omgeving Binnen het kader ‘landschappelijke omgeving’ wordt gekeken naar het landschap waar de nieuwe wijk zich in en aan bevindt. Tevens wordt er binnen dit kader aandacht geschonken aan historie van het landschap. Deze kan bepalend zijn voor de bebouwing van het gebied en hoe het stedenbouwkundige plan er uit komt te zien. De verschillende varianten van verkeersontsluiting worden niet getoetst aan de historie van het landschap. Er wordt wel gekeken in hoeverre zij het Nationaal Landschap of de Ecologische Hoofdstructuur aantasten.

Historische structuur van het landschap Binnen dit onderdeel zijn de geomorfologische kaart en de bodemkaart van het gebied belangrijk om te bestuderen. Niet zo zeer voor de verkeersontsluiting, maar wel om te bepalen of de bodem geschikt is voor woningbouw. Vanuit stedenbouwkundig oogpunt is het belangrijk om rekening te houden met het aanwezige landschap en hoe dit landschap vanuit historisch oogpunt is gevormd. Bij het stedenbouwkundige plan en de opzet van de wijk wordt hiermee rekening gehouden.

Bij een goede ruimtelijke ordening moeten verschillende milieubelangen worden afgewogen. Wanneer de overheid een gebied aanwijst als toekomstige woonlocatie, is het belangrijk te achterhalen in wat voor landschappelijke omgeving het gebied zich bevindt. De twee belangrijkste vragen die gesteld worden, zijn: 1) Ligt het gebied in of naast een Ecologische Hoofdstructuur? 2) Ligt het gebied in of naast een Nationaal Landschap?

Toetsing Voor het toetsingskader ‘landschappelijke omgeving’ wordt er gekeken naar de inpassing van de varianten in het landschap. Indien een ontsluitingsroute door een Nationaal Landschap of door de EHS loopt, is deze variant minder goed dan wanneer dit niet het geval is.

Ecologische Hoofdstructuur De Ecologische Hoofdstructuur (hierna te noemen EHS) is een samenhangend netwerk van bestaande en nog te ontwikkelen belangrijke natuurgebieden in Nederland. Het vormt de basis voor het Nederlandse natuurbeleid. Wanneer een gemeente of provincie te maken heeft met een gebied dat zich in of naast de EHS bevindt, dan brengt dit bepaalde beperkingen met zich mee. De EHS heeft als doel de natuurwaarden binnen Nederland te stabiliseren. De komst van een nieuwbouwwijk kan dit aantasten. Indien dit het geval is, is men verplicht om een milieueffectrapportage op te stellen: de m.e.r. procedure.

Ruimtelijke omgeving Het derde kader is de ‘ruimtelijke omgeving’. Binnen dit kader worden de omliggende wijken in beeld gebracht met de daarbijhorende voorzieningen en aanwezige infrastructuur. De leefbaarheid en verkeersveiligheid binnen de omliggende wijken dienen vervolgens als toetsingskader voor de verschillende varianten van verkeersontsluiting. Deze worden getoetst op hoe zij aansluiting vinden op de al bestaande infrastructuur.

Nationale landschappen In 2006 heeft de Tweede Kamer bij de behandeling van de Nota Ruimte aangegeven het Nederlandse

4

de varianten op de bestaande infrastructuur wordt vervolgens getoetst. Er wordt gekeken of de variant gebruik maakt van de bestaande infrastructuur, of dat er nieuwe infrastructuur moet worden aangelegd. De verschillende varianten worden getoetst aan hoe zij aansluiten op de bestaande, langzame verkeersroutes en openbaar vervoer lijnen. Tevens wordt getoetst hoe de leefbaarheid en verkeersveiligheid in de omliggende wijken worden aangetast door de aanwezigheid van de extra hoeveelheid motorvoertuigen.

Omliggende wijken Om de nieuwe woonwijk goed aan te laten sluiten op de rest van de omgeving, is het belangrijk met welke omliggende wijken rekening gehouden moet worden. Er wordt beschreven hoeveel inwoners de wijk telt, wat het gemiddeld besteedbaar inkomen is, welke voorzieningen er aanwezig zijn en wat de ontstaanshistorie van de wijk is. Voorzieningen De komst van een nieuwe woonwijk betekent niet dat er automatisch een nieuw voorzieningenniveau wordt gerealiseerd. Er kan ook worden gekozen om de bewoners van de nieuwbouwwijk naar voorzieningen te leiden in de omliggende wijken. Om tot die keuze te komen moeten de aanwezige voorzieningen in kaart worden gebracht. Daarbij spelen ook de ligging van het gebied en het aantal inwoners een rol. Voor het toetsingskader geldt dat er bij de verschillende varianten wordt gekeken naar de ligging van de reeds bestaande voorzieningen. Deze ligging heeft invloed op het aantal verkeersbewegingen door de wijk heen.

Financiën Een belangrijke factor is de financiële haalbaarheid voor de planontwikkeling van een nieuwbouwwijk. Uit financieel oogpunt is het wenselijk dat het plan kostenneutraal is. Veel van de opbrengsten bij de ontwikkeling van een nieuwbouwwijk worden gegenereerd uit gronduitgaven. Door de economische crisis is het niet bekend hoe de woningmarkt zich zal ontwikkelen of wanneer de woningmarkt zal herstellen. Voor de planning van een nieuwbouwwijk kan dit grote gevolgen hebben. Voordat de eerste schop in de grond gaat, is het van belang om een sluitende begroting te hebben. De bouw gaat pas van start wanneer een groot deel van de woningen is verkocht.

Infrastructuur Voor de infrastructuur wordt gekeken naar het bestaande wegennet waar de nieuwbouwwijk op kan aansluiten. Voordat er gekeken wordt naar de ontsluiting van de wijk worden eerst de langzame verkeersroutes en routes van het openbaar vervoer in kaart gebracht. De varianten worden getoetst op basis van de doorstroming door de omliggende wijken en de aansluiting op aanwezige infrastructuurtuur.

Toetsing De verschillende varianten worden getoetst op basis van globale kosten, opgesteld aan de hand van kengetallen. Op basis daarvan wordt de beste variant gekozen binnen het kader ‘financiën’.

Langzame verkeersroutes Een belangrijke verkeersroute is de langzame verkeersroute. Deze richt zich op voetgangers en fietsers. Er wordt gekeken naar de bestaande routes om het gebied en de mogelijkheid om aansluiting te maken met de nieuwbouwwijk. Openbaar vervoer Voor openbaar vervoer moet in kaart worden gebracht welke OV-lijnen er aanwezig zijn rondom de wijk. Op deze manier wordt inzichtelijk gemaakt in hoeverre zij kunnen aansluiten op de wensen van de nieuwe woonwijk. Eveneens wordt onderzocht of de nieuwbouwwijk genoeg instappers heeft om een eigen openbaar vervoerlijn te krijgen. Toetsing In het toetsingskader wordt per variant bekeken hoe zij de nieuwe wijk aan laten sluiten op de omliggende wijken. Daarnaast wordt onderzocht wat dit betekent voor de uitwisseling van verkeer. De aansluiting van

5

3. VATHORST WEST

3.1 Inleiding In hoofdstuk drie wordt ingegaan op de casus Vathorst West. Om te komen tot een goede verkeerontsluiting is van belang de kaders in te vullen. Aan de hand van de ingevulde kaders worden vervolgens de verschillende varianten van de verkeersontsluiting getoetst.

Ontwikkelingen Vathorst De ontwikkelingen van Vathorst hebben invloed op de toekomstige ontwikkelingen in Vathorst West. Op dit moment zijn alle plannen voor Vathorst West op de lange baan geschoven, mede door de crisis op de woningmarkt.

3.2 Vathorst West Vathorst West is gelegen in het noorden van de gemeente Amersfoort, ten westen van Vathorst. Vathorst West heeft een oppervlakte van 112,5 ha en ligt ten noorden van de vuilstort. Het gebied wordt begrensd door de Laak in het noorden, de gemeentegrens in het westen en de A1 in het zuiden. Aan de zuidwestkant van Vathorst ligt het bedrijf Smink. Zij hebben verschillende activiteiten op het gebied van afvalverwerking en afvalopslag, zoals de vuilstort. Ten westen van het gebied, aan de gemeentegrens, ligt het Nationaal Landschap Arkemheen-Eemland. Op afbeelding 3.1 is de ligging van het plangebied aangegeven.

Sinds de start van Vathorst in 2002, zijn er al verschillende delen opgeleverd. Tussen 2002 en 2018 moeten in totaal circa 11.000 woningen worden gebouwd. Naast het aantal woningen wordt ook een bedrijventerrein van circa 45 ha aangelegd en 135.000 vierkante meter kantoren gerealiseerd. 3.3 Invulling kaders Vathorst West Invulling van de kaders is - zoals aangegeven in hoofdstuk twee - belangrijk om de varianten te kunnen toetsen. Allereerst wordt het kader ‘de opgave’ ingevuld, de kaders ‘landschappelijke omgeving’, ‘ruimtelijke omgeving’ volgen hierna en tot slot wordt het kader ‘financiën’ ingevuld. De opgave Voor de gemeente Amersfoort is Vathorst West de laatste uitleglocatie waar zij woningen kunnen bouwen om te voldoen aan de toekomstige woningbehoefte van de stad. Vanuit de NV Utrecht ligt er voor Vathorst West een bouwopgave van maximaal 3000 woningen. Het gebied waar deze woningen gebouwd moeten worden, heeft een oppervlakte van 112,5 ha. Dit is vastgelegd in de Ontwikkelingsvisie Noordvleugel Utrecht 201520302 opgesteld door de NV Utrecht. Uit eerdere onderzoeken, uitgevoerd door de gemeente Amersfoort, is gebleken dat er minimaal 2600 woningen3 moeten worden gebouwd om het plan financieel te kunnen dragen.

LEGENDA

In februari 2009 heeft de gemeente Amersfoort in samenwerking met gebiedskenners, inwoners van Amersfoort, specialisten, beleidsmakers en ontwerpers het verslag Aan tafel!4 opgeleverd. In het verslag worden vier verschillende varianten voor Vathorst

= Vathorst West Afbeelding 3.1: Ligging plangebied Vathorst West

Noordvleugel Utrecht, Ontwikkelingsvisie Noordvleugel Utrecht 2015-2030 (maart 2010) Dit blijkt uit een gesprek met Arno Goossens, projectleider Vathorst West (4 april 2011) 4 Gemeente Amersfoort, Aan tafel! (februari 2009) 2 3

6

West en een groen recreatief uitloopgebied (Vathorst Noord) gepresenteerd. Dit ‘kookboek’ is vervolgens aangeboden aan de Amersfoortse gemeenteraad door wethouder Gert Boeve.

West tegen afvalwerkingsbedrijf Smink. Bij dit bedrijf wordt afval verzameld en verwerkt en er ligt tevens een afvalberg op het terrein. In hoofdstuk vier wordt de keuze voor de voorzieningen ten op zichte van een bedrijventerrein in Vathorst West toegelicht. Naast de voorzieningenstrook komt er circa 20 ha groen en circa 80 ha woongebied in het gebied.

Concept-Eindrapportage Vathorst West en Noord In maart 2009 is de derde en laatste sessie geweest voor de ontwikkeling van de visie voor Vathorst West en Noord, aansluitend en op basis van het verslag Aan tafel!. De resultaten van alle sessies zijn verwerkt in de visie voor Vathorst West en Noord5. Er zijn twee ontwikkelingsmodellen gemaakt voor Vathorst West. Een dorpse model met 2100 woningen en een stedelijk model met 3000 woningen, aansluitend op Vathorst.

Landschap Ecologische Hoofdstructuur De EHS is in de Nota Ruimte als planologische kernbeslissing opgenomen. Vathorst West ligt volgens de structuurvisie 2005-20156 - opgesteld door de provincie Utrecht - niet in de Ecologische Hoofdstructuur. Aan de noordzijde van de Laak ligt wel het verwevingsgebied van de EHS in Gelderland. Het gebied ten westen van Vathorst Noord is onderdeel van deze EHS. Dit is een natuurgebied met landbouwkundig grondgebruik.

In het rapport is te lezen dat de grondexploitaties voor beide modellen uitkomen op een negatief saldo: het dorpse model komt uit op -13 miljoen euro en het stedelijke model op -17 miljoen euro. In november 2009 is het eindrapport voorgelegd aan het college en aan de raad van Amersfoort. Het college heeft de eindrapportage vastgesteld. De Amersfoortse gemeenteraad heeft geen besluit genomen ten aanzien van de eindrapportage. Als gevolg van de aangepaste planning van woningbouw in Vathorst kan de raad nog niet instemmen met de eindrapportage en overgaan tot de uitwerking van een stedenbouwkundig plan. Door de vertraagde ontwikkeling in Vathorst willen zij de aandacht houden voor een goede afstemming met Vathorst.

Nationale Landschappen Gedeputeerde Staten van Utrecht hebben in april 2008 in de Streekplanuitwerking Nationale Landschappen (2005-2015)7 de begrenzing van het Nationaal Landschap vastgesteld. Vathorst West valt buiten de begrenzing van Arkemheen-Eemland, dat aan de oostkant wordt begrensd door de A28 en de bebouwing van Eemnes en door Baarn en Soest aan de westkant. Op afbeelding 3.2 is de begrenzing van de Nationale Landschappen Arkemheen-Eemland (groen), Nieuwe Hollandse Waterlinie (paars), Rivierengebied (blauw) en de Stelling van Amsterdam (bruin) weergegeven.

Modelkeuze Voor dit onderzoek is de keuze gemaakt voor het dorpse model, dit gezien het lagere negatieve saldo ten op zichte van het stedelijk model. Daarbij moet Vathorst West een op zichzelf staande wijk worden. Met de keuze voor het dorpse model wordt hier invulling aan gegeven. Voor dit onderoek is de keuze gemaakt dat er 2600 woningen gebouwd worden. In het verslag Aan tafel! is vanuit de participatiegroep gekozen 20% van de woningen in de sociale sector te plaatsen. Het college heeft hiermee ingestemd. Voor dit onderzoek wordt daarom uitgegaan van 20% sociale huurwoningen. Qua dichtheden moet worden gedacht aan dorpse dichtheden van 30/35 woningen per ha.

Afbeelding 3.2: Overzicht Nationale Landschappen provincie Utrecht

Arkemheen-Eemland Het gebied ten noorden en westen van Vathorst is Arkemheen-Eemland, onderdeel van het Nationaal Landschap. Dit gebied bestaat uit veen- en klei-opveenlandschap kent bijna geen bebouwing of bomen, dit verklaart mede het open weidse landschap. Op

Om het landschap op te laten gaan in het dorp, zal er in een laag-nat gedeelte ruimte zijn voor wonen aan het water. In het zuiden van Vathorst West komt een voorzieningenstrook van circa 5 ha. De strook dient tevens als buffer voor de bewoners van Vathorst

Gemeente Amersfoort, Concept-Eindrapportage visieontwikkeling creatieve sessies (november 2009) Provinicie Utrecht, Structuurvisie 2005-2015 (december 2004) 7 Provinicie Utrecht, Streekplanuitwerking Nationale Landschappen 2005-2015 (mei 2008) 5 6

7

afbeelding 3.3 is het gebied weergegeven. Midden in het gebied tussen Eemland en Arkemheen liggen Bunschoten en Spakenburg. Vroeger waren dit twee afzonderlijke plaatsen, maar nu zijn zij aaneengegroeid.

landschap, de geomorfologie en de bodem. Hiervoor is gebruik gemaakt van het Historisch-Geografisch onderzoek Vathorst8. Ruimtelijke omgeving Om Vathorst West goed te kunnen aansluiten op de omgeving, is het van belang die omgeving eerst in beeld te brengen. Binnen dit kader wordt gekeken naar de omliggende wijken, de aanwezige voorzieningen, de aanwezige infrastructuur met bijbehorende langzame verkeerroutes en openbaar vervoerroutes.

Legenda = Grens Nationaal Landschap

= Watergebied



= Bosgebied



= Bebouwd gebied



= Snelwegen



= Wegen



= Vathorst West

Omliggende wijken Vathorst West wordt omsloten door diverse wijken. In het noorden ligt Vathorst Noord, dit moet nog ontwikkeld worden. In het oosten liggen Vathorst en Hooglanderveen en in het zuiden - aan de overzijde van de rijksweg A1 - liggen Nieuwland en Calveen. In de volgende paragrafen worden de omliggende wijken beschreven. Hooglanderveen Vroeger was Hooglanderveen een onbewoonbaar en ongecultiveerd gebied. Het gebied bestond uit veengrond. Vanaf het jaar 1000 was het eigendom van de Sint Paulusabdij. Het land werd door de boeren die op het Hogeland woonden gezamenlijk gebruikt als meent of marke, om bijvoorbeeld schapen op te laten rondlopen. Vanaf de 13e eeuw werd het gebied van Hooglanderveen ontgonnen. De gebieden werden verdeeld in slagen en percelen en het gebied ontwikkelde zich door turfwinning, ontwatering en migratie tot een woon- en landbouwgebied. In de 17e eeuw werden de eerste woningen in Hooglanderveen gebouwd. Tot ver in de 19e eeuw bestond Hooglanderveen over ver uit elkaar liggen vaak kleine boerderijen met hier en daar arbeidershuisjes. Op 1 januari 1974 werd Hooglanderveen - als onderdeel van Hoogland - toegevoegd aan de stad Amersfoort. De bewoners van Hooglanderveen zagen de enorme uitbreiding van de nieuwbouwwijken Kattenbroek en Nieuwland als een bedreiging. Mede hierom heeft de Belangenvereniging Hooglanderveen bij de gemeente en Ontwikkelingsbedrijf Vathorst gepleit om het dorp herkenbaar te houden. Nu is Hooglanderveen bijna geheel omsloten door de nieuwbouwwijk Vathorst.

Afbeelding 3.3: Ligging Vathorst West t.o.v. ArkemheenEemland

Het Nationaal Landschap Arkemheen-Eemland kent geen verkeersaantrekkende werking. Het gebied wordt vooral gebruikt door wandelaars en fietsers. Het gebied Vathorst West bevindt zich in de Gelderse Vallei op dekzandgebied en veen- en zeekleigebied. De grens tussen beide landschapstypes loopt ongeveer bij de lijn van 0 NAP. Deze grens loopt bij de Laak - in het noorden van Vathorst West - en grenst met Vathorst Noord. Voor meer informatie over het landschap van Vathorst West wordt verwezen naar bijlage 1. Hierin wordt onder andere gesproken over de historie van het 8

Drs. G.M. Van Laar-Melchior, Historisch-geografisch onderzoek Vathorst (december 1996)

8

In Vathorst wonen op dit moment 13.149 inwoners, de verwachting is dat dit er over tien jaar circa 24.500 inwoners zullen zijn. Het hoogste percentage inwoners valt in de leeftijdscategorie 35-49 jaar. Het gemiddeld besteedbaar inkomen van de inwoners in Vathorst ligt op €42.600, waar dat gemiddeld in Amersfoort ligt op €35.500. Vathorst Noord Vathorst Noord is gelegen ten noorden van Vathorst West. Dit gebied is in de beleidsvisie Groenblauwe structuur aangewezen als recreatief uitloopgebied voor Vathorst en Vathorst West. De ontwikkelingen voor Vathorst Noord liggen momenteel stil na een besluit van de Amersfoortse gemeenteraad om eerst de ontwikkelingen van Vathorst af te wachten. Wanneer Vathorst klaar is in 2018 zal men starten aan de ontwikkeling van Vathorst Noord.

Afbeelding 3.4: Entree Hooglanderveen

In Hooglanderveen wonen op dit moment 2.815 inwoners en de verwachting is dat dit over tien jaar circa 4.000 inwoners zijn. Het hoogste percentage inwoners valt in de leeftijdscategorie 35-49 jaar. Het gemiddeld besteedbaar inkomen van de inwoners in Hooglanderveen ligt op €38.700, waar dat gemiddeld in Amersfoort ligt op €35.500.

Nieuwland De wijk Nieuwland is gebouwd in de jaren 19952002. Voorheen was het gebied een polderlandschap dat bestond uit weilanden en boerderijen. Deze weilanden en boerderijen hebben nu plaatsgemaakt voor de grootste woonwijk van Amersfoort tot nu toe. Duurzaamheid is een thema dat centraal staat in de wijk, met zonnecellen op ruim 1.000 woningen en andere gebouwen wordt er voor circa 400 huishoudens elektriciteit opgewekt.

Vathorst Vathorst is de nieuwste wijk van Amersfoort, gelegen aan de noordoostelijke zijde van de stad. Sinds 2000 is begonnen met de bouw van de nieuwe wijk en de planning is dat de laatste woningen in 2018 zullen worden opgeleverd. De wijk Vathorst is genoemd naar boerderij Vathorst aan de Heideweg die al van voor de 15e eeuw dateert. In Vathorst zullen 11.000 woningen worden gebouwd met de daarbij behorende voorzieningen. Zo heeft Vathorst nu al onder meer twee voetbalverenigingen, een winkelcentrum, de IKEA, verschillende scholen en een spoorstation. Vathorst is gelegen ten noorden van de A1 en ten westen van de A28. De noordzijde van Vathorst wordt begrensd door de Laak met ten noorden daarvan de polder Arkemheen.

In de wijk vallen de vele sloten en vijvers op, deze moeten het hemelwater zo lang mogelijk vasthouden om verdroging te voorkomen. Door alle scholen, winkels, de kerk, het wijkcentrum en de sporthal bij elkaar te plaatsen heeft de stedenbouwkundige op die manier zijn keuze gemaakt om het centrum van de wijk te creëren. Deze voorzieningen kennen allemaal een verkeersaantrekkende werking, dit leidt dit tot veel verkeer in de spits. Naast de voorzieningen heeft Nieuwland ook een eigen voetbalvereniging, scouting, skatebaan en tennisvereniging voor jongeren in de wijk.

Afbeelding 3.5: Entree Vathorst

Afbeelding 3.6: Entree Nieuwland

9

Nieuwland telt momenteel 15.137 inwoners, tien jaar geleden waren dit er nog 11.654. Het hoogste percentage inwoners valt in de leeftijdscategorie 3549 jaar. In Amersfoort is het gemiddeld besteedbaar inkomen €35.500, maar Nieuwland ligt hier ver boven met €41.600.

Hooglanderveen heeft geen groot winkelcentrum, maar wel een aantal kleine ondernemers zoals een fietsenmaker en drankhandel.

Calveen Calveen is het industrieterrein dat gelegen is ten oosten van Nieuwland, op afbeelding 3.7 is de ligging van Calveen aangegeven ten opzichte van andere bedrijventerreinen binnen Amersfoort. Door de groei van de stad is de Amersfoortse industrie en nijverheid in de tweede helft van de twintigste eeuw steeds meer naar de rand van de stad verdwenen. Bedrijventerreinen De Hoef en De Isselt konden de groei nauwelijks aan, daarom is aan de noordkant van de stad bedrijventerrein Calveen ontwikkeld. Het bedrijventerrein heeft een oppervlakte van 62 ha en heeft bedrijven die werken in de productie, groothandel en kleinschalige zakelijke dienstverleningen gehuisvest. Het bedrijventerrein is met zijn ligging aan de A1 een perfecte locatie voor ondermeer een aantal autobedrijven zoals BMW en Mercedes. Naast deze bedrijven heeft McDonalds zich ook gevestigd op het bedrijventerrein, wat voor veel bezoekers zorgt. Op 6 juli 2010 heeft het college de startnotitie voor de Visie Werklocaties9 vastgesteld. Uit een door bureau Stec uitgevoerde analyse is bekend geworden hoe de werklocaties in Amersfoort er voor staan en welke trends en ontwikkelingen er zijn. Uit de analyse kwam naar voren dat er sprake is van leegstand op het bedrijventerrein Calveen. Met het oog op een wellicht nieuw bedrijventerrein in Vathorst West is dit van belang, aangezien Calveen qua bereikbaarheid een toplocatie is en daarmee concurrerend kan zijn voor Vathorst West.

Afbeelding 3.7: Ligging Calveen ten opzichte van andere bedrijventerreinen

In september van het jaar 2000 heeft Kolpron - in opdracht van het OBV10 en de gemeente Amersfoort - onderzoek gedaan naar de gewenste spreiding en fasering van winkelvoorzieningen in Vathorst11. Hierin is bepaald dat Vathorst een groot wijkwinkelcentrum moet krijgen met een oppervlakkte van 17.500 à 18.000 m2 bruto vloeroppervlak (waarvan 13.500 à 14.000 m2 b.v.o. detailhandelsvoorzieningen).

Voorzieningen Voor Vathorst West is het van belang om de huidige voorzieningen in beeld te krijgen. Aan de hand daarvan kan worden bepaald of Vathorst West een eigen voorzieningenniveau krijgt, of dat de bewoners hiervoor naar de omliggende gebieden moeten uitwijken.

Vathorst is momenteel bezig met de realisatie van deze opgave. Op dit moment is de eerste fase van het hoofdwinkelcentrum afgerond. Er is reeds 10.000 m2 van het winkelcentrum gerealiseerd en in gebruik. In de tweede fase komt daar nog eens 8.000 m2 bij. Aan Vathorst West is in het onderzoek ook aandacht geschonken: een buurtwinkelcentrum met een omvang van circa 3.500 m2 b.v.o. (waarvan 3.000 m2 b.v.o. detailhandelsvoorzieningen) dient in het westen van Vathorst te worden gerealiseerd. Met de

Bestaande voorzieningen Vathorst West wordt - zoals hierboven is te lezen omsloten door de wijken Hooglanderveen, Vathorst, Vathorst Noord en Nieuwland.

Gemeente Amersfoort, Visie Werklocaties 2030 (december 2010) OBV = Ontwikkelingsbedrijf Vathorst 11 Kolpron, De gewenste spreiding en fasering van winkelvoorzieningen in Vathorst (september 2000) 9

10

10

gekozen positie in het westen van Vathorst wordt een strategische positie ingenomen ten opzichte van het nabijgelegen winkelcentrum Emiclaer, ter voorkoming van koopkrachtafvloeiing. Er is bewust niet voor gekozen om de plaats al vast te leggen in het rapport.

Toekomstige voorzieningen Vathorst West Voor dit onderzoek is gesproken met Han Engels van de afdeling Economische Zaken bij de gemeente Amersfoort. De gemeenteraad heeft momenteel nog geen besluit genomen of Vathorst West een eigen voorzieningenniveau krijgt. Wel is hierover intern gesproken en hoogstwaarschijnlijk gaat Vathorst West over eigen voorzieningen beschikken. Dit is echter niet schriftelijk vastgesteld. Om die reden is voor dit onderzoek besloten dat de voorzieningen aan de rand van Vathorst West komen. De reden hiervoor is ondermeer dat de voorzieningen op die manier als buffer dienen tussen de woonwijk en afvalverwerkingsbedrijf Smink.

Inmiddels zou het buurtwinkelcentrum nu zeven jaar in bedrijf moeten zijn. Volgens het onderzoeksrapport van Kolpron had het buurtwinkelcentrum in 2003 gereed moeten zijn. Gezien de economische crisis en de stagnatie van de Nederlandse huizenmarkt is alles echter opgeschoven, zo ook het buurtwinkelcentrum. Op dit moment heeft - zoals reeds aangegeven in hoofdstuk 3.3 onder ‘de opgave’ - de Amersfoortse gemeenteraad alle ontwikkelingen rond Vathorst West op een zijspoor gezet. Daaronder valt ook de realisatie van het buurtwinkelcentrum.

Bedrijventerrein / kantorenlocatie Om een buffer te creëren tussen afvalwerkingsbedrijf Smink - ten zuiden van Vathorst West - en het woongebied, is het idee van een bedrijventerrein of kantorenlocatie ontstaan. Gezien de leegstand van de huidige bedrijventerreinen en kantorenlocaties - het Podium in Vathorst en Calveen in Nieuwland - is in dit onderzoek de keuze gemaakt om de voorzieningen onder te brengen in een strook ten zuiden van Vathorst West.

Nieuwland dat ten zuidwesten ligt van Vathorst West, heeft ook een eigen winkelcentrum (De Nieuwe Hof). Deze heeft een oppervlakte van 2.500 m2 voor de dagelijkse en niet-dagelijkse goederen. Vathorst Noord is nog niet gerealiseerd. Wel is bekend dat het gebied geen eigen voorzieningen krijgt, dit omdat er niet voldoende bewoners in het gebied komen te wonen en de voorzienigen dan niet kunnen concurreren met omliggende voorzieningen.

Woningen Het woningbouwprogramma voor Vathorst West in dit onderzoek bestaat uit 20% sociale huurwoningen. Verder komen er woningen in de vrije sector, eengezinswoningen en twee-onder-een kap woningen. Parkeergelegenheid wordt voor de eengezinswoningen gecreëerd middels een parkeerterrein en de grotere woningen krijgen parkeerplaatsen op eigen terrein. De woningdichtheid van Vathorst West zal liggen rond de 30/35 woningen per ha. Om Vathorst West rendabel te krijgen, worden er circa 2600 woningen gerealiseerd.

Op kleine afstand van Nieuwland en Vathorst ligt de wijk Kattenbroek. In Kattenbroek ligt winkelcentrum Emiclaer, met een oppervlakte van circa 12.000 m2. Het winkelcentrum heeft een grote parkeergarage en het is mogelijk om gratis te parkeren op de omliggende parkeerterreinen. Er zijn in het winkelcentrum door het hele jaar heen verschillende activiteiten die veel bezoekers trekken. Zo is er ieder jaar een kermis (zie afbeelding 3.8) en zijn er ook modeshows in het winkelcentrum.

Differentiatie vindt plaats door het toepassen van verschillende typen woningbouw. Op afbeelding 3.9 is grof de invulling weergegeven van hoe Vathorst West er in grote lijnen uit moet komen te zien.

Afbeelding 3.8: Sfeerimpressie kermis Emiclaer

11



Legenda = water = hoofdweg = gow12 = rijksweg = woningen = voorzieningen



= groen

natuurgebied ligt. Het huidige wegennet kent veel problemen, vooral in de spits. De Bergenboulevard - die de wijk Vathorst ontsluit - heeft hier het meeste last van. Het vermoeden bestaat dat dit mede veroorzaakt wordt door sluipverkeer dat knooppunt Hoevelaken probeert te vermijden en hiervoor door Vathorst rijdt. Uit de eerste gegevens van het kentekenonderzoek - dat onderdeel uitmaakt van verkeersonderzoek Vathorst - komt naar voren dat er inderdaad autoverkeer door Vathorst rijdt om knooppunt Hoevelaken te ontwijken. Verdere resultaten van het onderzoek worden verwacht in begin augustus. Voor de verkeersontsluiting van Vathorst West betekent dit dat een andere ontsluiting gewenst is vanuit het oogpunt van Vathorst. Op afbeelding 3.11 is verkeersstructuurkaart weergegeven voor het autoverkeer. Hierop staan de wegen weergegeven in Amersfoort Noord waar 50 km/h of harder mag worden gereden.

Afbeelding 3.9: Schematische invulling Vathorst West

Zoals te zien op afbeelding 3.9 is binnen dit onderzoek gekozen voor een buitenring om te wijk heen. De woningen staan met de rug naar de weg toe, waardoor de beleving van de wijk is gericht op het centrum. Deze keuze is gemaakt omdat Vathorst West een op zichzelf staande wijk moet zijn. Voor de spreiding van woningen is gekozen om aan de oostkant de meeste woningen te bouwen. Op die manier is een geleidelijke overgang van woongebied naar natuurgebied gecreëerd. Naar het oosten toe is de woningdichtheid lager. Groen Gelet op de historie en de geografie van het gebied kent de nieuwe wijk veel groen. Duurzaamheid in bouwen en wonen staat voorop in Vathorst West. In het noordwesten van Vathorst West zal een zo groot mogelijk, open, groen en waterrijk gebied worden gemaakt. Dit om de vogels die trekken van het Natura2000 gebied Arkemheen richting het Nationaal Landschap Arkemheen-Eemland voldoende ruimte te bieden wanneer zij van leefomgeving verplaatsen. Verder zal ten noorden van de voorzieningenstrook een groenstrook komen van circa 10-15 ha, waardoor de bewoners van Vathorst West een uitloopgebied hebben richting de Laak in het noorden en richting de groenstrook en de voorzieningen in het zuiden. Door in de wijk zoveel mogelijk groen terug te laten komen, moet de wijk haar eigen dorpse uitstraling een karakter meegeven.

Afbeelding 3.10: Omliggende wegennet Vathorst West

Langzame verkeersroutes, fietsnetwerk Amersfoort kent een primair en secundair fietsnetwerk. Op afbeelding 3.12 is dit weergegeven. Vanaf de Zevenhuizerstraat ten westen van Vathorst West is er ruimte om aan te sluiten uit het fietsnetwerk, dit kan ook aan de oostkant op het primaire fietsnetwerk dat de Laakboulevard is. Er loopt ook een fietsverbinding onder de rijksweg A1 door vanuit Calveen richting Vathorst, waarop kan worden aangetakt middels een fietstunnel.

Infrastructuur Vathorst West ligt ten noorden van de A1 en ten westen van de A28. Naast deze twee rijkswegen heeft Vathorst West in het oosten de Bergenboulevard, die rondom de wijk Vathorst loopt. Op afbeelding 3.10 is te zien hoe Vathorst West ligt ten op zichte van het al aanwezige wegennet. Ten noorden van Vathorst West is geen aansluiting mogelijk op het wegennet omdat hier een 12

gow = gebiedsontsluitingsweg

12

Afbeelding 3.11: Autonetwerk gemeente Amersfoort

13

Afbeelding 3.12: Fietsnetwerk gemeente Amersfoort

14

3.4 Conclusie Voor de nieuwbouwwijk Vathorst West zijn er in dit hoofdstuk een aantal keuzes gemaakt over de invulling hiervan. Voor het onderzoek zijn de volgende uitgangspunten genomen voor Vathorst West: ♦ circa 2600 woningen worden gebouwd; ♦ 20% hiervan valt binnen de sociale huursector; ♦ Vathorst West krijgt een eigen voorzieningenniveau in het zuiden.

Verkeersovereenkomst Vathorst In januari 2001 is de Verkeersovereenkomst Vathorst13 vastgesteld door de gemeenteraad van Amersfoort. Bij de Verkeersovereenkomst Vathorst hoort de verkeersstructuurkaart, die in 2009 is aangepast. In overeenstemming met het OBV is besloten dat de kaart vastgesteld beleid is. Dit is niet bestuurlijk vastgesteld door een besluit van de gemeenteraad. In bijlage 2 is de verkeersstructuurkaart weergegeven, hierop is aangegeven welke primaire en secundaire fietsroutes er in Vathorst zijn. Er is hierin ook rekening gehouden met de komst van Vathorst West, wat te zien is aan de primaire fietsroutes die zijn aangegeven op Calveenseweg en in het noordwesten van Vathorst op de Boulevard richting Vathorst West. Een ander belangrijk gegeven uit de verkeersstructuurkaart is de afsluiting van de Heideweg voor autoverkeer, hierover meer in hoofdstuk vier.

Om in hoofdstuk vier de verschillende ontsluitingen te kunnen combineren in het verkeersmodel is er ook een grove verkeersstructuur opgezet binnen Vathorst West.

Openbaar vervoer Amersfoort kent een groot openbaar vervoer netwerk. Op afbeelding 3.13 is de lijnnetkaart van Amersfoort weergegeven, Vathorst West is daarop met rood aangegeven. Wat opvalt is dat er ten oosten van Vathorst West over de Laakboulevard / Bergenboulevard alleen lijn 3 van Connexxion rijdt tussen station Amersfoort - Vathorst en station Amersfoort Centraal. Lijn 5 van Connexxion rijdt in Vathorst alleen via de oostkant en de lijn rijdt tevens tussen station Amersfoort - Vathorst en station Amersfoort Centraal. Gezien het beleid van Amersfoort - dat de inwoners binnen een straal van 400 meter bij een bushalte moeten kunnen komen - ligt het voor de hand dat er voor Vathorst West ook een lijn moet worden aangelegd. Over een eigen buslijn voor Vathorst West wordt ingegaan in hoofdstuk vier ‘Verkeersontsluiting’. Financiën De onzekerheden in de woningmarkt, die de kredietcrisis met zich mee heeft gebracht, is één van de grote risico’s bij de ontwikkeling van Vathorst West. Op dit moment kan niet worden aangegeven wat de opbrengsten zijn uit de woningverkoop van Vathorst West. Door de kredietcrisis zijn daarbij ook de rentekosten en opbrengsten beïnvloed waardoor het moeilijk is om hier nu uitspraken over te doen. Zeker gezien het feit dat er voor het jaar 2017 niet begonnen wordt met de bouw van Vathorst West. Hierom is besloten voor het toetsingskader financiën alleen te kijken naar de kosten die de varianten met zich mee brengen van de verkeersontsluiting. 13

Gemeente Amersfoort, Verkeersovereenkomst Vathorst (januari 2001)

15

Afbeelding 3.13: Lijnnetkaart Amersfoort

16

4. VERKEERSONTSLUITING

4.1 Inleiding Om tot een goede verkeersontsluiting te komen, zijn in hoofdstuk drie de kaders ingevuld voor Vathorst West. Om de varianten van de verkeersontsluiting voor Vathorst West te kunnen toetsen, worden in dit hoofdstuk de verschillende mogelijkheden van ontsluiting van Vathorst West toegelicht en gevormd tot verschillende varianten.

kan het verkeer in noordelijke richting rijden richting Bunschoten-Spakenburg en in zuidelijke richting door bedrijventerrein Calveen om zo aan te takken op de Rondweg Noord. Bij deze variant wordt aangesloten op al bestaande infrastructuur. Op afbeelding 4.1 is de Zevenhuizerstraat afgebeeld. De huidige inrichting van de weg is ongeschikt wanneer deze wordt gebruikt als ontsluiting van Vathorst West. De weg dient in dit geval te worden opgewaardeerd. Op afbeelding 4.2 is weergegeven hoe deze variant er op kaart uit ziet.

4.2 Ontsluitingen Voor de toekomstige inwoners van Vathorst West moet een goede ontsluiting worden gevonden richting de A1 en met de rest van Amersfoort. In het geval van calamiteiten is het noodzakelijk dat Vathorst meer dan één ontsluiting krijgt, want er moet een alternatieve route zijn. Hiervoor zijn een aantal varianten te bedenken. Deze zijn gebaseerd op een variant die aan kan sluiten op de bestaande infrastructuur en de nieuwe infrastructuur. Dit geldt voor de oostkant en de westkant van Vathorst West.

Afbeelding 4.1: Impressie van de Zevenhuizerstraat

Allereerst volgt een overzicht van varianten die voor dit onderzoek niet in aanmerking komen, met de daarbijhorende onderbouwing.

Ontsluiting via de Amersfoortseweg (N199) (optie 1) Een andere variant om Vathorst West te ontsluiten is via de westkant, door de aanleg van nieuwe infrastructuur. Op afbeelding 4.3 is weergegeven hoe deze ontsluiting er op kaart uit ziet. De keuze om de route zo dicht mogelijk parallel langs de A1 te laten lopen, is omdat de route deels in het Nationaal Landschap komt te liggen. Daarnaast moet er gebouwd worden op grondgebied van de gemeente Bunschoten-Spakenburg. De weg kruist ongelijkvloers met de Zevenhuizerstraat.

Ontsluiting oost- en westkant Vathorst West De keuze om Vathorst West via het oosten en westen te ontsluiten is het meest logisch gezien de Laak die een barriere vormt in het noorden en afvalwerkingsbedrijf Smink in het zuiden. Aansluiten rijksweg A1 Een directe verbinding vanuit Vathorst West via een nieuwe aansluiting op de rijksweg A1 is niet bespreekbaar. Rijkswaterstaat stemt niet in met een nieuwe aansluiting op de rijksweg A1.

Ontsluiting via de Amersfoortseweg (N199) (optie 2) Via de westkant is de wijk tevens te ontsluiten via een gelijkvloerse kruising met de Zevenhuizerstraat, rechtdoor richting de Amersfoortseweg. Op afbeelding 4.4 is deze mogelijkheid weergegeven.

Nu volgt een overzicht van varianten die voor dit onderzoek geschikt zijn als ontsluiting van Vathorst West.

Ontsluiting via de Lindeboomseweg Om in het geval van calamiteiten te zorgen voor meer dan één ontsluiting, worden twee ontsluitingen doorgerekend via de oostkant van Vathorst West. De eerste ontsluiting is over de Lindeboomseweg. Hierbij

Ontsluiting via de Zevenhuizerstraat Via de westkant van Vathorst West kan direct worden aangetakt op de Zevenhuizerstraat. Vervolgens

17

Legenda

wordt Vathorst West ontsloten via de oostkant, langs afvalwerkingsbedrijf Smink, waar de route aantakt op de Lindeboomseweg. Vanaf de Lindeboomseweg wordt vervolgens aansluiting gevonden op de Bergpas, waar het verkeer de rijksweg A1 op kan. Op afbeelding 4.5 is te zien hoe deze ontsluiting er op kaart uit ziet. Deze maakt voor een deel gebruik van nieuwe infrastructuur en voor een deel van bestaande infrastructuur.

Bovenstaande legenda geldt voor de afbeelding 4.2 t/m 4.13.

Ontsluiting via de Bergenboulevard Vathorst West via het oosten ontsluiten, kan via de Bergenboulevard op de ring van Vathorst. Dit is weergegeven op afbeelding 4.6. In de verkeersstructuurkaart 2009 van Vathorst is rekening gehouden met deze aansluiting. Afsluiting Heideweg voor autoverkeer In de verkeersstructuurkaart van Vathorst - die sinds 2009 als vastgesteld beleid is ingevoerd in overleg met het OBV - is aangegeven dat de Heideweg is afgesloten voor autoverkeer. In de huidige situatie is hier overigens nog geen sprake van. Er zijn rondom de Bergpas en de Boulevard in Vathorst verschillende onderzoeken gedaan om deze wegen te ontlasten van verkeer. Één van de onderzochte mogelijkheden was om het autoverkeer via de Heideweg aan te laten sluiten op de Rondweg Oost. Het effect van het openstellen hiervan bleek erg groot op de Bergpas.

Afbeelding 4.2: Ontsluiting via de Zevenhuizerstraat

De verbindingen van Amersfoort Vathorst met het hoofdwegennet en met de rest van Amersfoort zijn zeer beperkt. Vanuit het pakket VERDER14 is ruimte en geld gereserveerd om de Heideweg direct aan te sluiten op de Rondweg-oost. Voor dit onderzoek is uitgegaan van de verkeersovereenkomst Vathorst waarbij de Heideweg niet opengesteld is voor verkeer. In de huidige verkeerssituatie is de Heideweg wel opengesteld voor autoverkeer. Uit onderzoek van de gemeente Amersfoort is gebleken dat het openstellen en aansluiten van de Heideweg op de Rondweg Oost de hoeveelheid verkeer op de Bergpas doet verminderen.

Afbeelding 4.3: Ontsluiting via de Amersfoortseweg (variant 1)

VERDER = De planstudies A27/A1, A28, Ring Utrecht en Knooppunt Hoevelaken maken onderdeel uit van respectievelijk de pakketstudies Ring en Driehoek. De beide pakketstudies samen vormen het VERDER pakket. 14

18

Afbeelding 4.4: Ontsluiting via de Amersfoortseweg (variant 2)

Afbeelding 4.6: Ontsluiting via de Bergenboulevard

Afbeelding 4.5: Ontsluiting via de Lindeboomsweg

Referentiemodel In het referentiemodel 2020 is ervan uitgegaan dat er geen sprake is van Vathorst West, dit is de zogenaamde ‘nul’-variant. Bij deze variant is er vanuit gegaan dat Vathorst klaar is en circa 25.000 inwoners telt. Daarnaast is rekening gehouden met de stijging van arbeidsplaatsen in de gemeente Amersfoort. Ook de verbreding van de A28 is meegenomen in het referentiemodel. Knooppunt Hoevelaken is gelijk aan de huidige situatie.

4.3 Varianten Voor het onderzoek zijn zes verschillende varianten gekozen. Deze zijn opgebouwd uit de vijf mogelijkheden van ontsluiten. Er is voor de toekomstige berekeningen van het verkeersmodel een referentievariant opgesteld. Binnen deze variant wordt niet uitgegaan van de bouw van Vathorst West. Binnen dit onderzoek is gekozen om per variant twee ontsluitingsmogelijkheden te gebruiken, een aan de oostkant en een aan de westkant. De keuze hiervoor is gemaakt vanuit financieel oogpunt, hoe meer ontsluitingen, hoe hoger de kosten. Door te kiezen voor twee ontsluitingen is er in geval van calamiteiten altijd een alternatieve route voor handen. Voor het samenstellen van de varianten is gevarieerd met een oostelijke en een westelijke ontsluiting. Op die manier zijn er zes verschillende varianten uitgekomen.

19

Variant 1A Bij de eerste variant zijn de ontsluitingen via de Amersfoortseweg en ontsluiting via de Bergenboulevard doorgerekend. Deze variant is weergegeven op afbeelding 4.6.

Variant 2A Het verschil van onderstaande varianten ten opzichte van de twee eerder genoemde varianten zit hem in de ontsluiting via de Zevenhuizerstraat. Variant 2A gaat uit van een combinatie van ontsluiting via de Zevenhuizerstraat en de Bergenboulevard, dit is afgebeeld op afbeelding 4.8.

Afbeelding 4.6: Variant 1A, Amersfoortseweg (variant 1A) - Bergenboulevard Afbeelding 4.8: Variant 2A, Zevenhuizerstraat Bergenboulevard

Variant 1B In de tweede variant blijft de ontsluiting via de westkant van Vathorst West gelijk, maar wordt de oostkant ontsloten via de Lindeboomsweg. Deze variant gaat in zijn geheel uit van de aanleg van nieuwe infrastructuur om de wijk te ontsluiten.

Variant 2B Bij deze variant is er de ontsluiting via de Zevenhuizerstraat en de Lindeboomseweg. Deze variant is weergegeven op afbeelding 4.9.

Afbeelding 4.7: Variant 1B, Amersfoortseweg (variant 1B) - Lindeboomseweg

Afbeelding 4.9: Variant 2B, Zevenhuizerstraat Lindeboomseweg

20

Variant 3A Deze variant heeft veel weg van variant 1A, het verschil zit hem echter in de ontsluiting aan de westkant. De ontsluiting zal daar gelijkvloers kruisen met de Zevenhuizerstraat en niet - zoals in variant 1A - zo dicht mogelijk langs de A1 worden gelegd, maar gelijk rechtdoor het landschap aansluiten op de Amersfoortseweg. Op afbeelding 4.10 is de variant 3A weergegeven.

Afbeelding 4.11: Variant 3B, Amersfoortseweg (variant 2) Lindeboomseweg

4.4 Verkeersmodel Om te weten hoe de verschillende varianten het er in de toekomst vanaf brengen, wordt er gebruik gemaakt van een verkeersmodel. Deze rekent de varianten door voor het jaar 2020. Hiervoor is input nodig voor het verkeersmodel. In bijlage 3 wordt uitgebreider ingegaan op de uitkomsten van de uiteindelijke input. In deze paragraaf wordt kort de gegevens weergegeven voor de wijk Vathorst West, waarmee het verkeersmodel gaat rekenen. Voor deze input is gebruik gemaakt van CROW uitgave 256.

Afbeelding 4.10: Variant 3A, Amersfoortseweg (variant 2) - Bergenboulevard

Variant 3B De laatste variant is de ontsluiting via de Amersfoortseweg, waar de weg gelijkvloers kruist met de Zevenhuizerstraat via de westkant. Aan de oostkant wordt de wijk ontsloten via de Lindeboomseweg. Deze variant is weergegeven op afbeelding 4.11.

Typering woon- en werkomgeving Vathorst West wordt als woonomgeving getypeerd als een ‘groen-stedelijke’ gebied. Dit betekent dat het gebied een woningdichtheid heeft van < 35 woningen/ha. Qua werkomgeving valt Vathorst West onder het type ‘gemengd terrein’. Dit houdt in dat het terrein met een hindercategorie 1, 2, 3 of 4 bestemd is voor reguliere bedrijvigheid en niet behoort tot de categorieën ‘hoogwaardig bedrijvenpark’ of ‘distributieterrein’. Dit type bedrijventerreinen kent een gevarieërd aanbod van bedrijvigheid, meestal bestaand uit lichte moderne industrie en overige industrie. Motorvoertuigbewegingen Door de gekozen type woon- en werkomgeving is het aantal motorvoertuigbewegingen te bepalen. Voor de functie ‘wonen’ betekent dit dat de wijk Vathorst West een werkdagetmaalwaarde van 6,4. Dit betekent dat de bewoners van de wijk gemiddeld per woning per dag 6,4 motorvoertuigbewegingen hebben. Dit levert

21

uiteindelijk een verkeersgeneratie op van 2.600 x 6,4 = 16.640 motorvoertuigbewegingen per etmaal van de bewoners.

krijgen. De wijk moet dan een centrale halte krijgen die goed bereikbaar is voor de bewoners. Ook is het belangrijk om de lijn langs de voorzieningen te laten lopen. Voorkeur voor de route gaat uit naar een vrije busbaan, waardoor de gebruikers van de lijn zo min mogelijk hinder ondervinden van het overige verkeer. De lijn die Vathorst West moet krijgen, zal gericht zijn op het centrum van Amersfoort. Voorkeur gaat uit naar een route over de Bunschoterstraat, gezien het feit dat het nieuwe Meander ziekenhuis langs die route ligt op weg naar het centrum van Amersfoort.

Voor de functie ‘werken’ wordt de verkeersgeneratie berekend aan de hand van het aantal (netto) ha bedrijventerrein. Voor Vathorst West gaat het om 7,7 ha netto-oppervlak. Het gemiddeld aantal motorvoertuigbewegingen voor een gemengd bedrijventerrein staat op 214. Dit vermenigvuldigt met het netto-oppervlak geeft 7,7 x 214 = 1.648 motorvoertuigbewegingen per etmaal.

Uit het overleg voor de buslijn van Vathorst West kan geconcludeerd worden dat het bij de route van de bus belangrijk is de volgende punten mee te nemen: ♦ centrale lijn door Vathorst West ♦ centrale ligging van de haltes ♦ goede bereikbaarheid voor voetgangers en aansluiting op fietsnetwerk ♦ lijn gericht op het centrum van Amersfoort

Doel verkeersmodel Doel van het verkeersmodel is te bepalen of door de komst van Vathorst West knelpunten ontstaan op de ring Boulevard van Vathorst. Hiermee wordt bedoeld dat er meer motorvoertuigen komen, waardoor files worden gevormd op de Boulevard. Daarnaast moet het verkeer dat vanuit Vathorst naar de A1 rijdt langs Vathorst West, de leefbaarheid van de wijk niet aantasten. Hierbij moet worden gedacht aan files en opstoppingen op de ring rondom Vathorst West. Dit is belangrijk om Vathorst West als wijk op zich te laten functioneren en niet als onderdeel van Vathorst. Alle varianten zijn berekend voor het jaar 2020 en er is voor gekozen om dit in de avondspits te doen, omdat dit maatgevend is voor het verkeer. Middels de avondspits is een indicatie van de verkeersintensiteit per etmaal te berekenen. Dit kan door verkeersintensiteit van de avondspits te vermenigvuldigen met 12.

Op afbeelding 4.12 is een grove invulling van de buslijn door Vathorst West weergegeven. Hoe deze lijn zal aansluiten op de overige buslijnen, of dat er wellicht een nieuwe lijn voor moet worden opgezet is op dit moment nog niet vast te stellen.

4.5 Openbaar vervoer In hoofdstuk drie is gesproken over openbaar vervoer. Op afbeelding 3.7 uit hoofdstuk drie is de lijnnetkaart van Amersfoort Noord weergegeven. Wat eerder werd geconstateerd, is dat Vathorst beschikt over twee buslijnen, namelijk lijn 3 en lijn 5. Lijn 3 loopt langs de westkant en lijn 5 langs de oostkant van Vathorst. Gezien het toekomstige aantal inwoners en de oppervlakte van Vathorst West, zal ook een busverbinding gerealiseerd moeten worden. Deze wordt uitgezet volgens het beleid dat Amersfoort voert op het gebied van openbaar vervoer. Één van de uitgangspunten omtrent het openbaar vervoer is dat de inwoners van Amersfoort binnen een straal van 400 meter bij een bushalte moeten kunnen komen. Voor dit onderzoek is er overleg geweest met Astrid van den Aker (adviseur Verkeer en Vervoer van de gemeente Amersfoort), Gert van Kempen (adviseur Openbaar Vervoer van de provincie Utrecht) en Bart Schalkwijk (vervoerkundige van Connexxion). Uit dit overleg is naar voren gekomen dat het belangrijk is voor Vathorst West om een lijn centraal in de wijk te

Afbeelding 4.12: Mogelijke haltes en route buslijn in Vathorst West

De cirkels op de afbeelding hebben een diameter van 800 meter, dit verklaart ook gelijk waarom er een halte in het centrum van de wijk is gestationeerd. Op de afbeelding is verder te zien dat er de keuze is gemaakt om de busverbinding centraal door de wijk te laten lopen. Bij deze route rijdt lijn 3 door Vathorst West.

22

Vervolgens zal de bus zijn route vervolgen richting Amersfoort Vathorst of Amersfoort Centraal.

De varianten die mogelijk zijn voor de ontsluiting van Vathorst West zijn ontsluiting via de Amersfoortseweg, Zevenhuizerstraat, Lindeboomsweg en de Bergenboulevard. Deze varianten zijn gekozen op basis van dat er meer dan één ontsluiting moet zijn in de wijk: er moet immers een alternatieve route zijn. Er is tevens een voorschot genomen op hoe de bus zijn weg door Vathorst West kan rijden en hoe het huidige fietsnetwerk van Amersfoort aan kan sluiten op Vathorst West.

4.6 Fietsnetwerk Vathorst West Eerder is aangegeven dat op de verkeersstructuurkaart rekening is gehouden met primaire en secundaire fietsroutes richting Vathorst West. Op afbeelding 4.13 is aangegeven waar deze primaire en secundaire routes de nieuwe wijk in komen. Naast de routes aangegeven in de verkeersstructuurkaart is gekozen om - net als voor het autoverkeer - ook het fietsverkeer aan de westkant te ontsluiten. Doorslaggevend voor deze keuze is de mogelijkheid om het Nationaal Landschap Arkemheen-Eemland in te rijden. Tevens is er rekening gehouden met de mogelijke ligging van de centrale haltes voor de buslijn door de wijk. De fietsroutes sluiten nu aan op de centrale as door de wijk.

Afbeelding 4.13: Primaire en secundaire invalswegen van fietsroutes voor de wijk Vathorst West

4.7 Conclusie Voordat de varianten worden doorberekend in het verkeersmodel, zijn de volgende zaken in dit hoofdstuk vastgesteld. Vathorst West valt onder het type ‘Groen-stedelijk’. Dit betekent dat het gebied een woningdichtheid heeft van < 35 woningen/ha. Er komt geen werkomgeving in de vorm van een bedrijventerrein of kantorenlocatie, maar er worden wel voorzieningen gevestigd in Vathorst West. De werkomgeving is hierdoor getypeerd als ‘Gemengd terrein’. Voor Vathorst West, met 2600 woningen en een ‘Gemengd terrein’, is een verkeersgeneratie berekend van 18.288 motorvoertuigbewegingen per etmaal.

23

5. UITKOMSTEN

5.1 Inleiding De in hoofdstuk vier samengestelde varianten uit de mogelijkheden tot verkeersontsluiting van de wijk Vathorst West zijn doorberekend in het verkeersmodel. In dit hoofdstuk worden de varianten op basis van die uitkomsten met elkaar vergeleken. Daaruit volgt dan de beste variant om - volgens het toetsingskader - Vathorst West te ontsluiten.

impact is de verkeersdoorstroming op de omliggende wijk Vathorst. Vooral op de Bergenboulevard en Bergpas is het in de huidige situatie erg druk in de spits en de komst van Vathorst West kan dit verergeren. Naast het aantal motorvoertuigen op deze wegen, zal ook gekeken worden naar het aantal doorgaand verkeer door Vathorst West. In hoofdstuk drie is aangegeven dat er een onderzoek loopt naar de herkomst van het sluipverkeer door Vathorst. Voor Vathorst West is het dan ook niet gewenst dat dit sluipverkeer Vathorst West doorsteekt om zo aan te sluiten op de rijksweg A1.

5.2 Uitkomsten kaders De verschillende varianten zullen allereerst worden getoetst aan het kader ‘de opgave’. In dit kader zullen de varianten worden getoetst aan de hand van de uitkomsten van het verkeersmodel. Het verkeersmodel toont de opgave van het aantal te bouwen woningen voor Vathorst West, wat de effecten zijn op de omliggende wijken qua verkeersdoorstroming en of er geen knelpunten ontstaan.

De verschillende varianten zijn doorgerekend door het verkeersmodel. De plots en uitkomsten van de verschillende varianten zijn opgenomen in de bijlagen: Bijlage 4 » Referentie avondspits 2020 Bijlage 5 » Variant 1A avondspits 2020 Bijlage 6 » Variant 1B avondspits 2020 Bijlage 7 » Variant 2A avondspits 2020 Bijlage 8 » Variant 2B avondspits 2020 Bijlage 9 » Variant 3A avondspits 2020 Bijlage 10 » Variant 3B avondspits 2020

Binnen het kader ‘landschappelijke omgeving‘ worden de varianten getoetst op de impact die zij hebben op het landschap. Bij het derde kader ‘ruimtelijke omgeving’ worden de varianten getoetst op de aansluiting bij het omliggende wegennet en wat dit voor gevolgen heeft voor de uitwisseling van verkeer tussen de woonwijken. Ook wordt gekeken naar het gebruik van bestaande of nieuwe infrastructuur.

In bijlage 11 zijn de uitkomsten weergegeven in tabellen en wordt dieper ingegaan op de uitkomsten van het verkeersmodel. In de komende paragrafen worden de varianten met elkaar vergeleken aan de hand van het toetsingskader.

Binnen het kader ‘financiën’ wordt iedere variant beoordeeld op de kosten om de variant uit te voeren.

In hoofdstuk vier is geschetst wat het doel van het verkeersmodel is. Aan de hand van die gestelde doelen worden de varianten getoetst aan het kader ‘de opgave’. Om de varianten met elkaar te kunnen vergelijken, wordt gekeken naar het aantal motorvoertuigen doorgaand verkeer door Vathorst west, het aantal motorvoertuigen op de Bergenboulevard en Bergpas en per variant het aantal motorvoertuigen dat de wijk in en uit gaat.

Uiteindelijk komen alle uitkomsten samen in een grote tabel die uiteindelijk de voorkeursvariant tot ontsluiting van de wijk Vathorst West oplevert. 5.3 De opgave De opgave voor Vathorst West is om 2600 woningen te bouwen. Zoals in hoofdstuk vier beschreven zullen de bewoners van Vathorst West worden ontsloten via de oost- en zuidkant van Vathorst West.

Voor er gekeken wordt naar de varianten is het goed om te weten hoe de situatie in het jaar 2020 zou zijn, wanneer Vathorst West niet gerealiseerd wordt. Op afbeelding 5.1 is het aantal motorvoertuigen per etmaal

In dit kader wordt er bij de varianten op gelet wat de

24

weergegeven. In tabel 5.1 staan deze gegevens van het referentiemodel onder de ‘nul’-variant.

‘nul’ Bergpas

3A

3B

38.500 34.000 40.400

B-boulevard O 11.700 16.200 12.000 B-boulevard Z 13.900 14.500 14.100 Tabel 5.2: Aantal motorvoertuigen in de avondspits op de Bergpas, Bergenboulevard Oost en Bergenboulevard Zuid per variant in 2020 ten opzichte van de ‘nul’-variant

Uit de tabel is verder te halen dat het verkeer op de ring Boulevard (oost en zuid) van Vathorst overal toeneemt. Dit wordt veroorzaakt door het extra aantal motorvoertuigbewegingen dat gegenereerd wordt door van Vathorst West. Conclusie In vergelijking met het referentiemodel komt variant 2A als beste naar voren gelet op de toename van het aantal motorvoertuigen op de Bergpas. Voor de Bergenboulevard zijn dit variant 1B en 2B. Afbeelding 5.1: Aantal motorvoertuigen per etmaal in het referentiemodel 2020

Variant 1A ten opzichte van variant 1B Het verschil in ontsluiting tussen variant 1A en 1B zit in de ontsluiting aan de oostzijde van Vathorst West. 1A wordt ontsloten via de Bergenboulevard en 1B via de Lindeboomseweg. Op afbeelding 5.2 is variant 1A weergegeven en op afbeelding 5.3 variant 1B.

Er is voor het onderzoek gekozen om de Bergenboulevard op te splitsen in tweeën: het oostelijke deel van de kruising (1) en het zuidelijke deel van de kruising (2). Het aantal motorvoertuigen per etmaal op de Bergpas (3) is ook weergegeven op de afbeelding. Bij de vergelijking met het referentiemodel valt op dat alle A-varianten een afname van het aantal motorvoertuigen per etmaal laten zien op de Bergpas. In tabel 5.1 en 5.2 is dit weergegeven voor de verschillende varianten. Dit is te verklaren doordat in deze varianten het verkeer wordt ontsloten via de Bergenboulevard en niet rechtstreeks op de Bergpas, wat wel het geval is in de varianten 1B, 2B en 3B. ‘nul’ Bergpas

1A

1B

2A

2B

38.500 37.300 43.000 34.600 41.000

B-boulevard O 11.700 14.900 12.000 15.800 12.000 B-boulevard Z 13.900 16.200 14.000 14.600 14.000 Tabel 5.1: Aantal motorvoertuigen in de avondspits op de Bergpas, Bergenboulevard Oost en Bergenboulevard Zuid per variant in 2020 ten opzichte van de ‘nul’-variant

Afbeelding 5.2: Aantal motorvoertuigen per etmaal in variant 1A

25

Afbeelding 5.3: Aantal motorvoertuigen per etmaal in variant 1B

Afbeelding 5.4: Aantal motorvoertuigen per etmaal in variant 2A

Voor afbeelding 5.2 en 5.3 geldt dat het doorgaand verkeer is aangegeven bij (1), het aantal motorvoertuigen per etmaal op de Bergenboulevard Oost bij (2) en Zuid bij (3) en op de Bergpas bij (4). (5) en (6) geven het aantal motorvoertuigen per etmaal aan die de wijk in en uit rijden. Conclusie Beide varianten hebben voordelen: variant 1A doet het beter op de Bergpas, maar qua doorgaand verkeer en het aantal motorvoertuigen op de Bergenboulevard weer minder goed dan variant 1B. Variant 2A ten opzichte van variant 2B Het verschil in ontsluiting tussen variant 2A en 2B zit in de ontsluiting aan de oostzijde van Vathorst West. 2A wordt ontsloten via de Bergenboulevard en 2B via de Lindeboomseweg. Op afbeelding 5.4 is variant 2A weergegeven en op afbeelding 5.5 variant 2B.

Afbeelding 5.5: Aantal motorvoertuigen per etmaal in variant 2B

Voor afbeelding 5.4 en 5.5 geldt dat het doorgaand verkeer is aangegeven bij (1), het aantal motorvoertuigen per etmaal op de Bergenboulevard Oost bij (2) en Zuid bij (3) en op de Bergpas bij (4). (5), (6) en (7) geven het aantal motorvoertuigen per etmaal aan die de wijk in en uit rijden in het westen en (8) in het oosten.

Conclusie Evenals bij de varianten 1A en 1B lijkt de A-variant een betere optie op de Bergpas dan de B-variant. Op de Bergenboulevard is - gelet op het aantal motorvoertuigen doorgaand verkeer - variant 2B beter. Variant 3A ten opzichte van variant 3B Het verschil in ontsluiting tussen variant 3A en 3B zit hem in de ontsluiting aan de oostzijde van Vathorst West. 3A wordt ontsloten via de Bergenboulevard en 3B via de Lindeboomseweg. Op afbeelding 5.6 is variant 3A weergegeven en op afbeelding 5.7 variant 3B.

26

motorvoertuigen per etmaal op de Bergenboulevard Oost bij (2) en Zuid bij (3) en op de Bergpas bij (4). (5) (6), (7) en (8) geven het aantal motorvoertuigen per etmaal aan die de wijk in en uit rijden in het westen en (9) in het oosten. Conclusie De A-variant geeft minder motorvoertuigen per etmaal op de Bergpas dan de B-variant. Bij de B-variant rijden daarentegen minder motorvoertuigen per etmaal op de Bergenboulevard en minder doorgaand verkeer door Vathorst West. Verkeerssituatie Bergpas Voor de Bergpas geldt dat de A-varianten meer voordelen hebben ten opzichte van de B-varianten. Dit is te verklaren door de ontsluiting op de Bergenboulevard. Van alle A-varianten laat variant 3A de grootste afname zien van het aantal motorvoertuigen per etmaal op de Bergpas.

Afbeelding 5.6: Aantal motorvoertuigen per etmaal in variant 3A

Verkeerssituatie Bergenboulevard Op de Bergenboulevard geldt dat de B-varianten meer voordelen hebben ten opzichte van de A-varianten. Op de Bergenboulevard Oost ontlopen de drie varianten elkaar niet veel, toch scoort variant 2B hierop het best. Voor de Bergenboulevard Zuid geldt dat variant 1B en 2B een gelijk aantal motorvoertuigen per etmaal geven. Doorgaand verkeer Vathorst West Gelet op het aantal motorvoertuigen per etmaal aan doorgaand verkeer door Vathorst West scoort variant 1B het beste. Wat hier opvalt is dat de B-varianten allen nagenoeg geen doorgaand verkeer opleveren voor de wijk en de A-varianten wel. Conclusie ‘de opgave’ In tabel 5.2 zijn alle varianten naast elkaar weergegeven ten opzichte van de gestelde doelen uit het verkeersmodel. De varianten zijn op elk aspect beoordeeld met een getal, de getallen variëren van -3 tot en met +3. De variant die onderling het minst aantal motorvoertuigen per etmaal heeft, wordt beoordeeld met +3. Zoals te lezen in tabel 5.8 wordt iedere variant

Afbeelding 5.7: Aantal motorvoertuigen per etmaal in variant 3B

Voor afbeelding 5.6 en 5.7 geldt dat het doorgaand verkeer is aangegeven bij (1), het aantal

variant 1A variant 1B

variant 2A variant 2B

variant 3A variant 3B

toename verkeer Bergenboulevard O

3

-2

2

-1

1

-3

toename verkeer Bergenboulevard Z

-3

3

-2

3

-1

1

toename verkeer Bergpas

1

-3

2

-2

3

-1

doorgaand verkeer Vathorst West

-1

3

-2

2

-3

1

totaal:

0

1

0

2

0

-2

totaalscore toetsingskader:

1

2

1

3

1

-3

Tabel 5.2: Scoretabel van alle varianten bij het kader de opgave, in de tabel is af te lezen welke variant op welk gebied het beste scoort

27

beoordeeld op het aantal motorvoertuigen op de Bergenboulevard ten oosten en zuiden van de kruising, de Bergpas en op het aantal doorgaand verkeer motorvoertuigen per etmaal door de wijk Vathorst West.

omschreven. Voor de toetsing van de varianten aan het kader landschappelijke omgeving vindt een individuele beoordeling van alle ontsluitingen plaats. Hiervoor is binnen dit onderzoek gekozen door de vele dubbelingen van ontsluitingen binnen de varianten.

Variant 2B komt uit de tabel als beste variant naar voren volgens het verkeersmodel, gevolgd door variant 1B.

In tabel 5.3 is aangegeven hoe de varianten scoren. De scores in de tabel lopen uiteen van -/- tot +/+. Waarbij de ontsluitingen die de minste schade toebrengt aan de landschappelijke omgeving wordt beoordeeld met +/+.

5.4 Landschappelijke omgeving Binnen het kader ‘landschappelijke omgeving’ worden de varianten getoetst op de impact die zij hebben op het landschap. Zoals reeds beschreven in hoofdstuk drie, grenst Vathorst West aan de westkant met het Nationaal Landschap Arkemheen-Eemland. Vathorst West heeft niet te maken met een EHS, dus de varianten zullen hier niet aan worden getoetst.

Ontsluiting Amersfoortseweg (parallel aan de A1) Ontsluiting via de Amersfoortseweg is aan de westkant van Vathorst West. De nieuwe weg zal ongelijkvloers kruisen met de Zevenhuizerstraat (via een tunnel) en vervolgens parallel aan de A1 aantakken op de Amersfoortseweg. Ontsluiting op deze manier heeft invloed op het Nationaal Landschap: de weg moet hierin worden aangelegd. Er is bij deze mogelijkheid rekening gehouden met de ligging van de weg. Mede met het oog op de schade die de weg toebrengt aan de kernkwaliteiten van het Nationaal Landschap, is gekozen om de weg zo strak mogelijk langs de rijksweg A1 te leggen. De schade die deze ontsluiting toebrengt aan de kernkwaliteiten van het Nationaal Landschap in vergelijking met de andere ontsluitingen is beoordeeld met een +.

Voor de toetsing van de varianten is het belangrijk dat de ontsluitingen geen, of zo min mogelijk schade toe brengen aan de kernkwaliteiten van het Nationaal Landschap. Het is van belang dat de kernkwaliteiten van het landschap worden behouden of waar mogelijk worden versterkt. De indicatoren15 voor kernkwaliteiten die medesturend zijn voor de gebiedsontwikkeling in ArkemheenEemland zijn ‘historische landschapselementen’, ‘extreme openheid’ en ‘veenweidekarakter, oftwel veendikte’. De indicatoren zijn in het kader hieronder

Historische landschapselementen Het Utrechtse Eemland is een veengebied dat vanaf de dertiende eeuw stapsgewijs is ontgonnen in de vorm van diepe opstrekkende percelen vanuit bebouwingslinten zoals Eemnes en Bunschoten. Ook de verschillende dijken, kaden en wielen in dit gebied illustreren de ontginningsgeschiedenis en de invloed van de vroegere Zuiderzee. Afwijkende verkaveling is verder aanwezig in de overgangsgebieden naar de zandgronden, zoals langs de Eem tussen Baarn en Amersfoort. Binnen het Nationale Landschap liggen nog enkele historische landschapselementen van dit stelsel van dijken, kaden, inundatievelden en verdedigingswerken dat tussen Spakenburg en de Grebbeberg ligt. Extreme openheid Arkemheen-Eemland is door het vrijwel ontbreken van bosjes, lijnvormige beplanting en van bebouwing buiten de dorpskernen, een van de meest open Nationale Landschappen. De open gebieden rond dorpen en op de overgang naar kleinschalige en besloten gebieden binnen of juist buiten het Nationale Landschap worden visueel beïnvloed door bebouwing of opgaande begroeiing. Veenweidekarakter Het veenweidekarakter van het nationale landschap wordt behalve door bovengenoemde kenmerken ook bepaald door het veenpakket en het gebruik als grasland. Eemland is van nature zeer nat en het laagveenpakket is van natuurhistorisch belang en kenmerkend voor laag-Nederland. 15

De indicatoren zijn afkomstig van de website www.compendiumvoordeleefomgeving.nl

28

Ontsluiting Zevenhuizerstraat Ontsluiting via de Zevenhuizerstraat kan over een weg die er al ligt. De weg dient alleen te worden opgewaardeerd, zoals eerder aangegeven heeft de Zevenhuizerstraat momenteel de uitstraling van een landweg. Om al het verkeer van en naar Vathorst West te kunnen verwerken, moet de weg worden opgewaardeerd tot een 50 km/h weg met vrijliggende fietspaden. De komst van extra motorvoertuigen door het Nationaal Landschap brengt schade toe aan de kernkwaliteiten van het gebied. Ook de mogelijke verbreding van de weg zal schade veroorzaken. De schade die deze ontsluiting toebrengt aan de kernkwaliteiten van het Nationaal Landschap in vergelijking met de andere ontsluitingen is beoordeeld met een +/+.

toepassing binnen de beoordeling van de varianten. Ontsluiting Lindeboomseweg Ontsluiting aan de oostkant via de Lindeboomseweg gaat gepaard met de aanleg van nieuwe infrastructuur. Evenals bij de ontsluiting via de Bergenboulevard, zal deze infrastructuur niet worden aangelegd in of langs het Nationaal Landschap. Deze manier van ontsluiten heeft geen negatieve invloed op de kernkwaliteiten van het gebied en is dan ook niet van toepassing binnen de beoordeling van de varianten. Conclusie ‘landschappelijke omgeving’ Veel varianten ontlopen elkaar niet veel wanneer zij getoetst worden aan het kader ‘landschappelijke omgeving’. Vathorst West ligt niet in de buurt van de EHS. Wel grenst het aan het Nationaal Landschap Arkemheen-Eemland. Het belangrijkste bij het ontsluiten, is de invloed die zij hebben op de kernkwaliteiten van het Nationaal Landschap.

Ontsluiting Amersfoortseweg (gelijkvloerse kruising met de Zevenhuizerstraat) Ontsluiting via de Amersfoortseweg - waar de nieuw aan te leggen route gelijkvloers kruist met de Zevenhuizerstraat - heeft een negatieve invloed op de kernkwaliteiten van het gebied. Doordat er extra motorvoertuigen over de Zevenhuizerstraat gaan rijden, moet de weg worden verbreed en opgewaardeerd. De grootste invloed heeft echter de nieuwe weg: die loopt dwars door het Nationaal Landschap heen, wat grote gevolgen heeft voor de kernkwaliteiten van het gebied. De schade die deze ontsluiting toebrengt aan de kernkwaliteiten van het Nationaal Landschap in vergelijking met de andere ontsluitingen is beoordeeld met een -/-.

De ontsluitingen aan de oostkant van Vathorst West hebben geen invloed op het Nationaal Landschap. Dit zijn de ontsluitingen via de Bergenboulevard en de Lindeboomsweg. Aan de westkant van het gebied daarentegen wel. Hier zijn drie verschillende ontsluitingen voor: ontsluiting via de Amersfoortseweg gelijkvloers met de Zevenhuizerstraat en dwars door het Nationaal Landschap, ontsluiting via de Zevenhuizerstraat en ontsluiting via de Amersfoortseweg ongelijkvloers met de Zevenhuizerstraat parallel aan de rijksweg A1.

Ontsluiting Bergenboulevard Aan de oostkant van Vathorst West wordt ontsloten via de Bergenboulevard. In het noordwesten van Vathorst is al rekening gehouden met de komst van Vathorst West en is ruimte gereserveerd voor een kruispunt. Via dit kruispunt kan het verkeer van en naar Vathorst West aansluiten op de Bergenboulevard. Aan de oostkant ligt verder geen Nationaal Landschap en deze ontsluiting heeft dan ook geen invloed op de kernkwaliteiten van het gebied. Deze ontsluiting is dan ook niet van Variant 1A Nationaal Landschap Ecologische Hoofdstructuur

In tabel 5.4 is zijn alle varianten naast elkaar weergegeven en is de score te zien die zij halen bij het kader ‘landschappelijke omgeving’. De scores lopen uiteen van -3 tot +3, waarbij -3 de slechtst mogelijke variant is voor de landschappelijke omgeving en +3 de beste variant.

Variant 1B

Variant 2A

Variant 2B

Variant 3A

Variant 3B

+

+

+/+

+/+

-/-

-/-

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

Tabel 5.3: Impact van de varianten op de landschappelijke omgeving

variant 1A variant 1B

variant 2A variant 2B

variant 3A variant 3B

kernkwaliteiten Nationaal Landschap

1

1

3

3

-2

-2

totaal:

1

1

3

3

-2

-2

totaalscore toetsingskader:

1

1

3

3

-2

-2

Tabel 5.4: Scoretabel van alle varianten bij het kader landschappelijke omgeving, in de tabel is af te lezen welke variant op welk gebied het beste scoort

29

5.5 Ruimtelijke omgeving Binnen het kader ‘ruimtelijke omgeving’ worden de varianten getoetst op hoe de varianten aansluiten op de omliggende wijken, hoe is de uitwisseling van verkeer tussen de wijken. Daarnaast zal er ook gekeken worden naar hoe de varianten aansluiten op het huidige wegennet, en of dit via bestaande of nieuwe infrastructuur is. Daarbij wordt er ook gekeken naar de invloed van de variant op de leefbaarheid en de verkeersveiligheid op de omliggende wijken. In tegenstelling tot de toetsing aan het kader ‘landschappelijke omgeving’ worden hier de varianten wel beoordeeld en wordt er niet gekeken naar de ontsluitingen afzonderlijk. Dit omdat de combinatie van de ontsluitingen juist van invloed is op de uitwisseling van verkeer, de aansluiting op het huidige wegennet en op de leefbaarheid en verkeersveiligheid in de omliggende wijken.

Bergenboulevard zal de door het extra verkeer goed in de gaten moeten worden gehouden. Variant 1B Bij variant 1B is de ontsluiting van Vathorst West aan de westkant gelijk aan die van variant 1A. Via de oostkant wordt ontsloten over de Lindeboomseweg. Uitwisseling van verkeer Het verkeer dat Vathorst West ingaat via de Lindeboomseweg - aan de oosttkant - ligt op circa 6.500 motorvoertuigen. De wijk uit rijden er circa 3.000 motorvoertuigen via de Amersfoortseweg. Vathorst West ondervindt op deze manier van ontsluiten geen hinder van doorgaand verkeer door de wijk, wat betekent dat de uitwisseling met Vathorst minimaal is. Dit aangezien de Lindeboomseweg aansluit op de Bergpas en het verkeer van daaruit de rijksweg A1 op rijdt.

Variant 1A Bij variant 1A, waar Vathorst West ontsloten wordt via de Bergenboulevard en Amersfoortseweg, is er uitwisseling van verkeer mogelijk tussen de wijk Vathorst West en Vathorst. De aansluiting op de Amersfoortseweg is vlak bij de toe- en afrit van de rijksweg A1.

Aansluiting huidige wegennet De ontsluiting via de westkant sluit goed aan op het huidige wegennet. Wel dient voor de aansluiting op de Amersfoortseweg nieuwe infrastructuur te worden aangelegd. Ditzelfde geldt voor de ontsluiting aan de oostkant. De route langs de Lindeboomseweg sluit goed aan op Bergpas. Om aan de oostkant aan te kunnen sluiten op de Lindeboomseweg, dient nieuwe infrastructuur te worden aangelegd.

Uitwisseling van verkeer Op de Bergenboulevard rijden binnen deze variant ruim 5.000 motorvoertuigen Vathorst West uit Vathorst in. Andersom zijn dit circa 7.000 motorvoertuigen die vanuit Vathorst naar Vathorst West rijden. Een groot aandeel hiervan - ruim 4.000 motorvoertuigen - is doorgaand verkeer. Met de andere omliggende wijken vindt geen directe uitwisseling van verkeer plaats, doordat de ontsluiting aan de westkant aansluit op de Amersfoortseweg.

Leefbaarheid en verkeersveiligheid omliggende wijken De leefbaarheid en verkeersveiligheid van de omliggende wijken zal geen hinder ondervinden binnen variant 1B. De ontsluitingen takken aan op de Bergpas en Amersfoortseweg. Deze wegen liggen buiten de woonwijken en hebben beiden een aansluiting op de rijksweg A1.

Aansluiting huidige wegennet Ontsluiting via de Amersfoortseweg brengt de inwoners van Vathorst West en de motorvoertuigen die door Vathorst West rijden gelijk bij de toe- en afrit van de rijksweg A1. De route sluit hierdoor goed aan op het huidige wegennet, maar er dient wel nieuwe infrastructuur te worden aangelegd om aan te sluiten op de Amersfoortseweg.

Variant 2A De ontsluiting in variant 2A gaat over de Zevenhuizerstraat aan de westkant en de Bergenboulevard aan de oostkant. Uitwisseling van verkeer Uitwisseling van verkeer is er tussen de wijken Vathorst en Vathorst West en Nieuwland en Vathorst West. Door ontsluiting via de Bergenboulevard wordt aangesloten op de wijk Vathorst en via ontsluiting over de Zevenhuizerstraat rijdt er verkeer door de wijk Nieuwland richting de Rondweg Noord. Deze manier van ontsluiten brengt ook een groot aantal motorvoertuigen - circa 6.400 - aan doorgaand verkeer met zich mee. Aan de westkant rijden er circa 11.000 motorvoertuigen Vathorst West binnen. Er rijden circa

Leefbaarheid en verkeersveiligheid omliggende wijken De omliggende wijken ondervinden weinig hinder van extra verkeer door de manier van ontsluiten als in variant 1A. Alleen Vathorst krijgt te maken met extra motorvoertuigen die over de Bergenboulevard rijden. De leefbaarheid in de wijk zal hier geen hinder van ondervinden. De verkeersveiligheid op de

30

6.300 motorvoertuigen de nieuwe wijk uit waarvan een groot deel door de wijk Nieuwland zal rijden. Aan de oostkant van Vathorst zorgt de ontsluiting via de Bergenboulevard voor circa 6.800 motorvoertuigen ingaand verkeer en 5.800 uitgaand verkeer.

Leefbaarheid en verkeersveiligheid omliggende wijken De leefbaarheid en verkeersveiligheid in de wijk Nieuwland hebben het meest te lijden in deze variant. Dit komt door de ontsluiting via de Zevenhuizerstraat door de wijk naar de Rondweg Noord. Voor de wijk Vathorst - aan de oostkant - heeft de ontsluiting over de Lindeboomseweg geen invloed op de leefbaarheid en verkeersveiligheid in de wijk.

Aansluiting huidige wegennet De aansluiting op het huidige wegennet in variant 2A is goed. Voor beide ontsluitingen geldt dat er gebruik wordt gemaakt van de huidige infrastructuur. Daarbij wordt de ontsluiting via de westkant over de Zevenhuizerstraat aangesloten op de Rondweg Noord in het zuiden en in het noorden op de Bunschoterweg.

Variant 3A Variant 3A wordt ontsloten via de Amersfoortseweg en de Bergenboulevard. De Amersfoortseweg kruist in deze variant gelijkvloers met de Zevenhuizerstraat.

Leefbaarheid en verkeersveiligheid omliggende wijken De leefbaarheid en verkeersveiligheid in de wijk Nieuwland gaan achteruit door de ontsluiting via de Zevenhuizerstraat. De wijk krijgt hierdoor te maken met meer motorvoertuigen door de wijk, wat de leefbaarheid en verkeersveiligheid van de wijk niet ten goede komt. Voor Vathorst wordt de leefbaarheid van de wijk niet aangetast, omdat de Bergenboulevard als ring om Vathorst heen ligt. De verkeersveiligheid op de Bergenboulevard neemt wel af gezien het extra aantal motorvoertuigen dat zich op de weg bevindt.

Uitwisseling van verkeer Er rijdt veel doorgaand verkeer door de wijk Vathorst West in deze variant. Aan de oostkant is de ontsluiting via de Bergenboulevard. Dit levert aan uitgaand verkeer richting Vathorst circa 6.200 motorvoertuigen op. Verkeer vanuit Vathorst dat Vathorst West binnen rijdt is circa 7.100 motorvoertuigen per etmaal. Aan de westkant wordt Vathorst West ontsloten via de Amersfoortseweg waar gelijkvloers gekruist wordt met de Zevenhuizerstraat. Deze ontsluiting heeft als gevolg dat er verkeer vanuit de wijk Nieuwland door Vathorst West rijdt. Het gaat om circa 11.400 motorvoertuigen. Andersom geldt dat er circa 6.700 motorvoertuigen per etmaal vanuit Vathorst West door Nieuwland rijden. Toch rijdt het grootste gedeelte van al het verkeer richting de Amersfoortseweg.

Variant 2B Bij variant 2B wordt er ontsloten via de Zevenhuizerstraat en de Lindeboomseweg die vervolgens aansluit op de Bergpas. Uitwisseling van verkeer Binnen deze variant geldt hetzelfde voor de ontsluiting via de westkant als in variant 2A. Uitwisseling van verkeer vindt in deze variant plaats tussen de wijk Nieuwland en Vathorst West. Het gaat hier om circa 6.100 motorvoertuigen die de wijk binnen rijden en circa 3.000 motorvoertuigen die eruit rijden. Een groot deel hiervan rijdt door Nieuwland en van daaruit zijn weg vervolgen over de Rondweg Noord. Aan de oostkant gaat de ontsluiting over de Lindeboomseweg en sluit het verkeer aan op de Bergpas buiten de wijk Vathorst. De wijk heeft geen uitwisseling van verkeer met Vathorst.

Aansluiting huidige wegennet De aansluiting op het huidige wegennet aan de oostkant is goed. Daar wordt gebruik gemaakt van de aanwezige infrastructuur. Aan de westkant is nieuwe infrastructuur nodig om goed aan te kunnen sluiten op de Amersfoortseweg. Leefbaarheid en verkeersveiligheid omliggende wijken De ontsluiting aan de oostkant over de Bergenboulevard heeft weinig invloed op de leefbaarheid van de wijk. De verkeersveiligheid van Vathorst gaat wel achteruit door het extra aantal motorvoertuigen. Aan de westkant rijdt het meeste verkeer richting de Amersfoortseweg, het deel dat door Nieuwland rijdt richting de Rondweg Noord vermindert de leefbaarheid en de verkeersveiligheid binnen de wijk wel.

Aansluiting huidige wegennet De aansluiting aan de westkant over de Zevenhuizerstraat sluit goed aan op het huidige wegennet en kan gebruik maken van de aanwezige infrastructuur. Door aan de oostkant nieuwe infrastructuur aan te leggen kan Vathorst West ontsloten worden via de Lindeboomseweg. De Lindeboomseweg sluit vervolgens goed aan op de Bergpas van waar het verkeer haar weg kan vervolgen.

Variant 3B De verkeersontsluiting bij variant 3B is aan de westkant gelijk aan variant 3A, over de Amersfoortseweg. Aan de oostkant is er de ontsluiting via de Lindeboomseweg.

31

Uitwisseling van verkeer Door de ontsluiting aan de oostkant over de Lindeboomseweg is er geen uitwisseling van verkeer tussen de wijk Vathorst en Vathorst West. Aan de oostkant rijden circa 5.000 motorvoertuigen de wijk in. Uitgaand verkeer is circa 2.700 motorvoertuigen per etmaal, het verkeer dat de wijk uit rijdt sluit direct aan op de Bergpas en rijdt niet door de wijk Vathorst. Dit in tegenstelling tot de ontsluiting aan de westkant via de Amersfoortseweg. Binnen deze ontsluiting - waar gelijkvloers wordt gekruist met de Zevenhuizerstraat - rijdt er ook verkeer door de wijk Nieuwland. Vanuit deze wijk rijdt er ook verkeer richting Vathorst West. Het verkeer dat de wijk binnenkomt via de westkant is circa 6.600 motorvoertuigen per etmaal. Uitgaand verkeer is circa 3.400 motorvoertuigen per etmaal. Door deze manier van ontsluiten heeft Vathorst West geen last van doorgaand verkeer voor de wijk.

en verkeersveiligheid van de omliggende wijken. De scores lopen uiteen van -3 tot +3, waarbij -3 de slechtst mogelijke variant is voor de ruimtelijke omgeving en +3 de beste variant. De varianten worden beoordeeld op drie punten: uitwisseling van verkeer, aansluiting op het huidige wegennet en hoe de varianten de leefbaarheid en verkeersveiligheid aantasten in de omliggende wijken. De variant die de minste uitwisseling van verkeer kent met de omliggende wijken scoort +3. Voor de aansluiting op het wegennet geldt dat de variant die het beste aansluit op het huidige wegennet tevens met +3 wordt beoordeeld. Bij het laatste punt - de leefbaarheid en verkeersveiligheid - gaat de hoogste score naar de variant die deze factoren het minste aantast. 5.6 Financiën Binnen het kader ‘financiën’ worden de varianten getoetst op kosten die de verschillende varianten met zich mee brengen. Om aan de varianten een prijs te kunnen hangen wordt er gebruik gemaakt van een het boek “kengetallen kleine (re)constructies”16. In bijlage 12 is weergegeven wat de uitkomsten zijn in financieel opzicht voor de varianten. Daarin zijn alle mogelijkheden tot ontsluiting opgedeeld in vijf modules. Per module zijn vervolgens alle kosten berekend die bij die ontsluiting horen.

Aansluiting huidige wegennet Voor beide ontsluitingen geldt dat er sprake is van de aanleg van nieuwe infrastructuur om aan te kunnen sluiten op het huidige wegennet. Wanneer het verkeer eenmaal op de Amersfoortseweg en de Lindeboomseweg rijdt kan het verkeer goed doorrijden op het huidige wegennet. Leefbaarheid en verkeersveiligheid omliggende wijken Door de ontsluiting aan de oostkant - waar de Lindeboomseweg aansluit op de Bergpas - worden de leefbaarheid en de verkeersveiligheid van de wijk Vathorst niet aangetast. Aan de westkant gebeurt dit wel maar niet in grote mate. Het verkeer dat ervoor kiest om naar of vanuit Vathorst West te rijden door Nieuwland vanaf of richting de Rondweg Noord tast de leefbaarheid en de verkeersveiligheid in de wijk aan.

In tabel 5.6 is het eindresultaat terug te vinden. Voor de berekening wordt u verwezen naar bijlage 12. Conclusie ‘financiën’ In tabel 5.7 is zijn alle varianten naast elkaar weergegeven en is de score te zien die zij halen bij het kader ‘financiën’. De scores lopen uiteen van -3 tot +3, waarbij de variant met de hoogste kosten wordt beoordeeld met -3 en de variant met de laagste kosten met +3.

Conclusie ‘ruimtelijke omgeving’ In tabel 5.5 is zijn alle varianten naast elkaar weergegeven en is de score te zien die zij halen bij het kader ‘ruimtelijke omgeving’. Daar zijn alle scores weergegeven op basis van uitwisseling van verkeer, aansluiting op het huidige wegennet en de leefbaarheid

variant 1A variant 1B

variant 2A variant 2B

variant 3A variant 3B

Uitwisseling van verkeer

2

3

-3

-2

-1

1

Aansluiting huidige wegennet

-1

-3

3

2

1

-2

Leefbaarheid en verkeersveiligheid omliggende wijken

1

3

-3

-2

-1

2

totaal:

2

3

-3

-2

-1

1

totaalscore toetsingskader:

2

3

-3

-2

-1

1

Tabel 5.5: Scoretabel van alle varianten bij het kader ruimtelijke omgeving, in de tabel is af te lezen welke variant op welk gebied het beste scoort 16

Reed Busines Kosteninformatie Bouw & Infra, Kengetallen kleine (re)constructies 1 (2010)

32

Module 1

Variant 1A

Variant 1B

€ 4.291.500

€ 4.291.500

Module 2

Variant 2A

Variant 2B

€ 3.064.115

€ 3.064.115

Module 3 Module 4

€ 710.934

€ 710.934

Module 5 Totaal: € 5.002.434

€ 1.526.052

Tabel 5.6: Totale kosten per variant

€ 5.817.552

Variant 3B

€ 4.773.414

€ 4.773.414

€ 710.934 € 1.526.052

€ 3.775.049

variant 1A variant 1B Kosten

Variant 3A

€ 4.590.167

€ 1.526.052 € 5.484.348

variant 2A variant 2B

€ 6.309.466

variant 3A variant 3B

1

-2

3

2

-1

-3

totaal:

1

-2

3

2

-1

-3

totaalscore toetsingskader:

1

-2

3

2

-1

-3

Tabel 5.7: Scoretabel van alle varianten bij het kader financiën, in de tabel is af te lezen welke variant op welk gebied het beste scoort

33

6. CONCLUSIE

6.1 Conclusie De doelstelling voor dit onderzoek is om te komen tot een goede verkeersontsluiting voor Vathorst West en een methode op te leveren hoe tot deze keuze te komen. Deze conclusie levert enerzijds dan ook een voorkeursvariant op en anderzijds een methode om tot deze voorkeursvariant te komen. Om antwoord te kunnen geven op beide doelstellingen, zijn aan het begin van het rapport onderzoeksvragen opgesteld. De onderzoeksvragen zijn beantwoord bij het opstellen en invullen van de kaders.

voorzieningen. Na een analyse te hebben gemaakt van bedrijventerreinen, kantorenlocaties en voorzieningen in omliggende wijken is uiteindelijk gekozen voor een voorzieningenstrook in het zuiden van Vathorst West. Uiteindelijk zijn de opgestelde varianten allen getoetst aan de kaders en is gekomen tot de voorkeursvariant. Voorkeursvariant 2B Na alle varianten te hebben getoetst aan het toetsingskader voor Vathorst West, is de voorkeursvariant bekend geworden. Op basis van de uitkomsten uit het toetsingskader is variant 2B, op afbeelding 6.1, als beste variant naar voren gekomen. In tabel 6.1 zijn alle scores van de varianten per (toetsings)kader weergegeven.

Voorkeursvariant Om tot de keuze te komen is onderzocht met welke ruimtelijke opgave er om moet worden gegaan, zodat die keuze gemaakt kan worden. Door het opstellen van een toetsingskader worden veel problemen vooraf getackeld, omdat de verschillende vakgebieden eerder contact hebben en zo beter samenwerken. De voorkeursvariant is op die manier ook een variant die door alle vakgebieden ondersteund wordt en waar een weloverwogen keuze is gemaakt met het oog op mogelijke ruimtelijke problemen. Na het opstellen en invullen van de kaders is onderzocht welke mogelijkheden van ontsluiting er zijn voor de wijk Vathorst West. Hierbij is gelet op een ontsluiting vanuit openbaar vervoer, auto- en fietsverkeer. Voor alle drie is een analyse gemaakt ten opzichte van het huidige wegennet, openbaar vervoerstructuur en fietsstructuur. Vanuit de stedenbouw is voor dit onderzoek een grove opzet van de wijk Vathorst West geschetst. Hierin is aangegeven hoe de wijk haar interne verkeer laat rijden en waar de woningen komen. Er is binnen dit onderzoek ook een plaats gereserveerd voor de

Afbeelding 6.1: Variant 2B, Zevenhuizerstraat Lindeboomseweg

variant 1A

variant 1B

variant 2A

variant 2B

variant 3A

variant 3B

De opgave

1

2

1

3

1

-3

Landschappelijke omgeving

1

1

3

3

-2

-2

Ruimtelijke omgeving

2

3

-3

-2

-1

1

Financiën

1

-2

3

2

-1

-3

5

4

7

8

-3

-7

totaal:

Tabel 6.1: Scoretabel, behaalde scores van de varianten bij ieder toetsingskader

34

Binnen deze variant wordt Vathorst West ontsloten via de Zevenhuizerstraat aan de westkant en de Lindeboomseweg aan de oostkant. Variant 2A komt dicht in de buurt van variant 2B. Enige verschil met deze variant is de ontsluiting in oosten van de wijk. Het gaat hier om een ontsluiting via de Bergenboulevard. Beide varianten scoren goed bij de kaders ‘landschappelijke omgeving’ en ‘financiën’, zoals weergegeven in tabel 6.1. Variant 2B scoort alleen op het kader ‘financiën’ minder goed dan variant 2A, omdat 2B hoger in de kosten zit.

kans op vertraging binnen de planvorming kleiner. In tabel 6.2 is een schema weergegeven hoe er binnen dit onderzoek is gewerkt met de kaders. De tabel geeft weer wat per kader aan informatie nodig is, om welk vakgebied het gaat en uit welke documenten de informatie afkomstig is. 6.2 Aanbevelingen Voorkeursvariant 2B De voorkeursvariant 2B geeft circa 7.000 motorvoertuigen per etmaal extra verkeer op de Bergpas. Het is aan te bevelen om onderzoek te doen naar gevolgen op de Bergpas van het openstellen voor autoverkeer en het aansluiten van de Heideweg op de Rondweg Oost. In het huidige verkeersbeleid van Vathorst is vastgesteld dat de Heideweg is afgesloten voor autoverkeer. Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar het wederom openstellen van de Heideweg voor autoverkeer en naar de eventuele aansluiting op de Rondweg Oost. Het effect van deze maatregel heeft een erg groot effect op de hoeveelheid verkeer op de Bergpas. Daarbij komt dat vanuit het pakket VERDER al financering is gereserveerd om deze maatregel uit te voeren.

Toch kan er worden geconcludeerd dat variant 2B de voorkeursvariant is. Niet alleen omdat deze variant de beste score heeft, maar ook aangezien de variant nog ruimte biedt voor verbetering. Deze ruimte zit hem in de ontsluiting via de Lindeboomseweg richting de Bergpas. Voor de Bergpas zijn er mogelijkheden om het aantal motorvoertuigen op deze weg te verminderen. Methode ‘kaders’ Voor dit onderzoek is een methode opgezet, waardoor de vakgebieden stedenbouw, landschap en verkeer meer met elkaar samenwerken. Het opstellen van de methode ‘kaders’ is in overleg met verscheidene deskundige gedaan, binnen de betreffende vakgebieden. Door alle vakgebieden eerst bij elkaar samen te brengen en gezamenlijk een toetsingskader op te laten stellen, waarin de verschillende aspecten van stedenbouw, landschap en verkeer vertegenwoordigd zijn, is er een juiste basis om te komen tot een goede verkeersontsluiting. Wanneer de varianten zijn bepaald en de kaders ingevuld, komen alle deskundigen wederom samen om de varianten te toetsen aan de kaders. Zo is er het gehele proces nauw contact tussen de verschillende vakgebieden. Wanneer er onderling goed contact is tussen de afdelingen, is de

Een aanbeveling is dat - om te komen tot een goede verkeersontsluiting - er meerdere verkeersstructuren van de wijk Vathorst West dienen te worden gemaakt. Voor dit onderzoek is uitgegaan van een dorps model met bijbehorende keuzes voor de interne verkeersontsluiting van de wijk. Gelet op de tijdsduur van dit onderzoek is hiervoor gekozen. De invulling van Vathorst West ligt echter nog helemaal open, waardoor het is aan te raden een structuur op te zetten voor bijvoorbeeld een stedelijk model. Dit levert weer andere vervoersstromen op dan in dit onderzoek en wellicht ook een andere voorkeursvariant.

Wat wil ik weten?

Welk vakgebied?

Welke documenten?

- bouwopgave - omvang plangebied

- Stedenbouw

- Ontwikkelingsvisie NV Utrecht

Landschappelijke omgeving - Ecologische Hoofdstructuur - nationaal landschap

- Landschap

- Historisch-geografisch onderzoek Vathorst - Geomorfologische kaart - Bodemkaart

Ruimtelijke omgeving

- omliggend wegennet - omliggende wijken - voorzieningen - natuurgebieden

- Stedenbouw - Landschap - Verkeer

- Historisch-geografisch onderzoek Vathorst - Gewenste spreiding en fasering van winkelvoorzieningen in Vathorst

Financiën

- (globale) kosten per variant

- Stedenbouw - Landschap - Verkeer

- Kengetallen kleine (re) constructies

De opgave

Tabel 6.2: Overzicht kaders, vakgebieden en gebruikte documenten per kader

35

Methode ‘kaders’ Om ervoor te zorgen dat de uiteindelijke variant zo breed mogelijk wordt gedragen binnen de verschillende vakgebieden, is het aan te bevelen om te kijken naar een aanvullling op de aanwezige kaders.

Methode ‘kaders’ Wanneer er met de methode ‘kaders’ wordt gewerkt is het belangrijk dat alle varianten zo vrij mogelijk worden opgezet. Hierin moet niet worden gedacht aan mogelijke barrières, zoals bijvoorbeeld een Nationaal Landschap. Binnen de toetsing van de varianten vallen de ontsluitingen die barrières opwerpen vanzelf weg. Verder is het belangrijk om de kaders met alle vakgebieden bij elkaar te bespreken. Hierbij kunnen de verwachtingen vanuit ieder vakgebied worden besproken en kan ook worden vastgesteld of verschillende kaders een hogere of lagere prioriteit moeten krijgen.

Zo kan er binnen het kader ‘ruimtelijke omgeving’ ook gedacht worden aan de robuustheid van de variant. Is er bijvoorbeeld ruimte om van een eenbaansweg een tweebaansweg te maken? Hoe modulair is het model? Is het verkeersmodel gemakkelijk aan te passen wanneer er nog een wijk achter wordt gebouwd? Binnen het kader ‘financiën’ kan ook worden gedacht aan de kosten van het beheer. Wanneer een variant veel beheersmaatregelen met zich meebrengt, is de variant qua kosten hoger. Hierbij kan worden gekeken naar de kosten van straatverlichting, type weg of groenstroken.

Afbeelding 6.2: Afsluiting Zevenhuizerstraat van maandag t/m vrijdag van 7.30-9.00 uur in een richting

Een geheel nieuw kader dat kan worden toegevoegd, is het kader ‘duurzaamheid’. Binnen dit kader kunnen alle aspecten komen die betrekking hebben op de duurzaamheid. Ten slotte kan er nog worden gedacht aan het toevoegen van een bepaalde prioritering aan de kaders. Wanneer er binnen een project de landschappelijke omgeving erg belangrijk is, kan deze prioriteit krijgen. Hierbij moet worden gedacht aan een vermenigvuldigingsfactor bij de beoordeling van de varianten. 6.3 Aandachtspunten Voorkeursvariant 2B Binnen de voorkeursvariant wordt het verkeer aan de westkant ontsloten over de Zevenhuizerstraat. Momenteel geldt er dat de Zevenhuizerstraat van maandag t/m vrijdag tussen 7.30-9.00 uur enkel mag worden gebruikt als éénrichtingsweg. Er is een verkeersbesluit nodig om de Zevenhuizerstraat open te stellen voor verkeer in beide richtingen. Afvalverwerkingsbedrijf Smink Wanneer in de toekomst afvalverwerkingsbedrijf Smink zijn deuren sluit, wordt de afvalberg afgedekt. Dit biedt kansen om van dit terrein een recreatief uitloopgebied te maken voor Vathorst West. Hierbij kan worden gedacht aan een park, golfbaan of andere recreatieve invulling.

36

BRONNENLIJST

Literatuur ♦ Aan tafel, Gemeente Amersfoort (februari 2009) ♦ Almere op dreef, Gemeente Almere (januari 2006) ♦ Collegebesluit, concept-eindrapportage Vathorst West en Noord (november 2009) ♦ CROW publicatie 256, Verkeersgeneratie woon- en werkgebieden ♦ CROW publicatie 272, Verkeersgeneratie voorzieningen ♦ De gewenste spreiding en fasering van winkelvoorzieningen in Vathorst, Kolpron Consultans (september 2000) ♦ Historisch-geografisch onderzoek Vathorst, Drs. G.M. van Laar-Melchior (december 1996) ♦ Kengetallen kleine (re)constructies 1, Reed Business Kosteninformatie Bouw & Infra (2010) ♦ Ontsluiting Vathorst, Goudappel Coffeng (oktober 2000)

♦ VERDER www.ikgaverder.nl ♦ Weekblad Amersfoort vathorst.weekbladamersfoort.nl/?nr=4837&componen t=artikel&go=display ♦ Wikipedia nl.wikipedia.org/wiki/Ecologische_hoofdstructuur nl.wikipedia.org/wiki/Nationaal_Landschap nl.wikipedia.org/wiki/Ontsluiting_(planologie) nl.wikipedia.org/wiki/Verkeersmodel Personen Begeleiders ♦ Arnold Helfrich, 1e begeleider ♦ Eric van Duijn, interne begeleider gemeente Amersfoort ♦ Wim Vos, 2e begeleider Connexxion ♦ Bart Schalkwijk, vervoerkundige

Internet ♦ Belangenvereniging Hooglanderveen www.bvhooglanderveen.nl ♦ Compendium voor de leefomgeving www.compendiumvoordeleefomgeving.nl ♦ Gemeente Almere www.almere.nl ♦ Gemeente Amersfoort www.amersfoort.nl ♦ KantorenPark Podium Amersfoort www.podium-amersfoort.nl ♦ Nationale Landschappen www.nationalelandschappen.nl ♦ Natuur en milieufederatie www.nmu.nl/beleid_per_gebied/stad_amersfoort ♦ Noordvleugel Utrecht www.nvutrecht.nl ♦ Rijkswaterstaat www.rijkswaterstaat.nl ♦ Ruimtelijke structuurvisie provincie Utrecht www.grebbeliniedag.nl/prvutr/internet/ruimtelijk.nsf/all/ Streekplan%201.0?opendocument ♦ Vathorst Amersfoort www.vathorst.com

Gemeente Almere ♦ Gert Breugem, stedenbouwkundige ♦ Hans Maassen, beleidsadviseur infrastructuur Gemeente Amersfoort ♦ Astrid van den Aker, adviseur afdeling Verkeer en Vervoer ♦ Arno Goossens, strategisch adviseur ♦ Francien Snieder, archeologie ♦ Han Engels, adviseur afdeling Economische Zaken ♦ Johan Boelhouwers, hoofd afdeling Verkeer en Vervoer ♦ Peter Richters, adjunct hoofd afdeling Verkeer en Vervoer ♦ Sijtse van der Woude, adviseur afdeling Verkeer en Vervoer Hogeschool Utrecht ♦ Caroline Stegewerns, docent Landschap Provinicie Utrecht ♦ Gert van Kempen, adviseur Openbaar Vervoer

37

Gebruikte afbeeldingen ♦ Afbeelding 3.1; Ligging plangebied Vathorst West. bron: Google Maps ♦ Afbeelding 3.2; Begrenzing van de Nationale Landschappen Arkemheen-Eemland, Nieuwe Hollandse Waterlinie, Rivierengebied en de Stelling van Amsterdam. bron: Streekplanuitwerking Nationale Landschappen 2005-2015 ♦ Afbeelding 3.3; Ligging Vathorst West t.o.v. Arkemheen-Eemland. bron: www.nationalelandschappe.nl ♦ Afbeelding 3.4; Entree Hooglanderveen. bron: borden.plaatsengids.nl ♦ Afbeelding 3.5; Entree Vathorst. bron: www.skyscrapercity.com ♦ Afbeedling 3.6; Entree Nieuwland. bron: www.amersfoort.nl ♦ Afbeelding 3.7; Ligging Calveen t.o.v. andere bedrijventerreinen. bron: www.amersfoort.nl ♦ Afbeelding 3.8; Sfeerimpressie kermis Emiclaer. bron: www.stadamersfoort.nl ♦ Afbeelding 4.1; Impressie van de Zevenhuizerstraat. bron: Google Maps, streetview ♦ Afbeelding 6.2; Impressie van de Zevenhuizerstraat. bron: Google Maps, streetview

38