van Wanningflat naar Wanningstate een multi-culturele flat waar gezelligheid, zorgzaamheid en solidariteit belangrijke kernwaarden zijn
van Wanningflat naar Wanningstate een multi-culturele flat waar gezelligheid, zorgzaamheid en solidariteit belangrijke kernwaarden zijn
Bewonersvereniging Wanningstate
inhoudsopgave
Aanleiding en inleiding 5 Voorwoord
7
Van Wanningflat naar Wanningstate 9 Vijf jaar Bewonersinzet
10
Bewonersvereniging 11 Activiteiten
12
Nieuwsgalerij en website
12
Groot onderhoud
13
Identiteit en leefregels
14
Samenwerking
16
Welkom 17 Interviews bewoners Jan Pijnaker
18
Jan en Jenny Scheffer
22
Sophia Teters (en Marten Edelijn)
26
Waltraud Strelow
30
Noor, Shakila en Nessar Soltan-Ali
34
Ben Koenen, Flatregisseur 38 Toekomst 44 Colofon 47 Adres 48
2
3
aanleiding & inleiding
Van Wanningflat naar Wanningstate. In dit boekje schetsen wij kort het proces van vijf jaar bewonersinzet. In het procesboek ‘het zal mij een zorg zijn’ wordt dit proces uitgebreid beschreven. Dit boekje gaat over de bewonersvereniging en onze activiteiten. Over onze communicatie met
Een boekje! Over wie we zijn en wat we doen.
onze leden. Maar ook over het groot onderhoud, het samen leven in de flat en onze visie op de toekomst van de Wanningstate.
Hoe we samen willen leven en de toekomst zien. In eerste instantie gemaakt voor potentiële nieuwe huurders. Zodat zij beter een keuze kunnen maken. Wel of niet wonen in de Wanningstate. Maar natuurlijk ook een boekje voor de huidige bewoners, samenwerkingspartners, overige organisaties en geïnteresseerden.
Foto’s en interviews De huidige bewoners zijn de beste ambassadeurs van de flat. Wij wonen er tenslotte! Daarom heeft het bestuur fotograaf Manon Bruininga en schrijver Frank Antonie van Alphen in de arm genomen om portretten en verhalen van bewoners uit de Wanningstate te maken. In dit boekje staan er vijf. In het procesboek ‘het zal mij een zorg zijn’ komen alle twaalf foto’s en interviews te staan. Het zijn prachtige foto’s en verhalen geworden. Wij wensen u veel leesplezier toe! Bewonersvereniging Wanningstate
4
5
voorwoord Aan ons de eer om als bestuur van de bewonersvereniging Wanningstate in gezamenlijkheid het voorwoord te schrijven. Om u te vertellen hoe trots wij zijn op wat wij als bewoners van de Wanningstate
Hoe wij transformeerden van de Wanningflat naar de Wanningstate. Dat het ons wèl een zorg is hoe we samen leven in deze flat en dat we daar zelf wat aan willen doen. Dat we het in deze snel veranderende maatschappij belangrijk vinden, dat ons huis, ook echt ons eigen thuis is. Samen met alle andere flatbewoners.
samen hebben bereikt. Het resultaat is een prachtig gerenoveerde flat welke in vergelijking met U leest er alles over in dit boekje...
een aantal jaren terug, socialer, leefbaarder en veiliger is geworden. Met betrokkenheid op iedere etage, maar ook met vragen over de toekomst, zelfstandigheid, zorg, overheid. Uiteraard hadden we deze resultaten niet bereikt zonder de inzet van de bewoners uit de flat. Ook in de toekomst willen we de flat sociaal, leefbaar en veilig houden. Er voor zorgen dat mensen zolang mogelijk in de flat kunnen blijven wonen. In gezelligheid met elkaar. Met hulp en zorg wanneer dat nodig is. Om dat te bereiken moeten we met elkaar de schouders er onder blijven zetten. Samen staan we sterker! Bestuur Bewonersvereniging Wanningstate
6
7
van Wanningflat naar Wanningstate
De Wanningstate is een van de drie Kinsanflats in de Zwolse wijk Holtenbroek. De andere twee flats staan aan de Lassuslaan en aan de Rembrandtlaan. De naam Kinsan komt van het bouwsysteem waarmee deze flats zijn gebouwd. De flats zijn gebouwd in 1968. De Wanningstate is 11 etages hoog en heeft in totaal 99 adressen. Na een periode van bijna veertig jaar waren de flats nodig aan een opknapbeurt toe. Na een gedegen studie naar de mogelijkheden van de flats (slopen of groot onderhoud) heeft woningstichting Openbaar Belang uiteindelijk besloten om de flats te handhaven en ze een flinke opknapbeurt te geven. Belangrijk argument was, dat de flats een belangrijke rol spelen op de Zwolse woningmarkt. Ze zijn ruim, hebben een gunstige (lage) huurprijs en staan in de wijk Holtenbroek, die door de herstructurering weer volop in ontwikkeling is. Er werd binnen Openbaar Belang besloten om twee Kinsanflats toe te wijzen aan specifieke doelgroepen. De Rembrandtflat werd voortaan beschikbaar voor één en tweepersoons huishoudens vanaf 35 jaar. De Wanningstate werd bestemd voor de doelgroep 55 plus. Deze keuze had te maken met de toename van deze doelgroep en met het feit dat de flat in de directe omgeving staat van Driezorg Fermate, woonzorgcentrum voor senioren. Bij het begin van ons proces in 2007 behoorde 45% van de bewoners tot de doelgroep 55+. Inmiddels is dat 80% van de bewoners.
9
Vijf jaar bewonersinzet
Bewonersvereniging
In 2007 pikten wij bewoners het niet langer en besloten in het geweer te komen
In 2011 hebben wij onze bewonersvereniging opgericht.
tegen de verloedering in de flat. Drugspanden, prostitutie, jongerenoverlast,
Doel: het in gezamenlijk overleg met onze leden en anderen bevorderen van leef-
verpaupering van de flat, troep en rotzooi in de woonomgeving, sterke scheiding
baarheid, woongenot en welzijn van en voor de bewoners van de Wanningstate;
tussen autochtone en allochtone bewoners, weinig sociale contacten en samenhang,
bewerkstelligen dat de leden zolang mogelijk in de eigen, gekende woonomgeving
gevoel van onveiligheid. Een greep uit de problematiek die op dat moment speelde
kunnen blijven; het verrichten van alles wat met die dingen verband houdt of deze
in de Wanningflat.
kunnen bevorderen. Iedereen is lid. Als iemand echt niet wil dan kan dat gemeld worden bij het bestuur.
Onder de noemer van Wanningflat TV hebben we als bewoners een ToekomstVisie ontwikkeld. Een sociale, leefbare en veilige 55+ flat, dat moest het
De leden betalen tot nu toe geen contributie. Eerst wil de vereniging diverse activi-
worden! Doelen werden gesteld en de eerste activiteiten kwamen in 2008 van de
teiten, diensten en voorzieningen opzetten. Dan weten de leden ook wat ze terug
grond. Flatkracht 99 werd de metafoor voor bewonerskracht. Inzet van de kracht
krijgen voor een eventuele contributie.
van bewoners om de problematiek in de flat te lijf te gaan. En dat is gelukt! Nu 5 jaar later bestaat de bewonersvereniging Wanningstate, hebben wij een flat,
Binnen de vereniging is een bestuur en diverse werkgroepen (activiteiten, beheer-
ons Flatatelier ter beschikking gekregen van woningstichting Openbaar Belang,
groep, redactie Nieuwsgalerij) actief. Maar ook ‘los’ van het bestuur of de werk-
organiseren wij samen veel activiteiten in de flat, hebben wij samen de identiteit van
groepen organiseren bewoners zelf activiteiten in bijvoorbeeld het Flatatelier. Wij
de flat vastgesteld, organiseren wij de bewonerskracht in de flat, hebben wij noa-
vinden het belangrijk dat wij ons als bewoners verenigd hebben en samen werken
berschap hoog in het vaandel, is de flat door groot onderhoud prachtig opgeknapt
aan het realiseren van onze ambities en belangen. Dat is bewonerskracht!
en is de bewonersvereniging samen met de partners druk bezig met de ontwikkeling van Buurtschakels en de Zelfkrachtmeter. Via een prijsvraag onder de bewoners veranderde in 2011 de naam Wanningflat in Wanningstate. Misschien wel typerend voor vijf jaar bewonersinzet. Een proces van verloedering naar prettig samen leven.
10
11
Activiteiten
Groot onderhoud
In de flat is de werkgroep Activiteiten actief. Zij zijn de motor in ons proces en
In 2009 en 2010 vond in de Wanningstate het groot onderhoud plaats.
zorgen dat er met regelmatig leuke en gezellige activiteiten worden georganiseerd
De Wanningstate is nu een prachtige flat met een kwalitatief hoogwaardige uitstra-
in de flat. Dat betekent overigens niet dat zij alles alleen doen, maar wel de
ling. Een uitstraling die past bij datgene wat wij als bewonersgemeenschap willen
coördinatie verzorgen. Iedereen met een goed idee is welkom en de werkgroep
zijn. Openbaar Belang heeft flink geïnvesteerd in de flat en het resultaat is prachtig.
ondersteunt medebewoners bij het realiseren en het uitvoeren van de verschillende
Ook de energetische maatregelen werden niet vergeten, met onder meer zonnepa-
activiteiten.
nelen op het dak van de flat. Door deze energiemaatregelen betalen wij minder
Inmiddels zijn de volgende activiteiten al een traditie geworden in de flat: de jaar-
energiekosten.
lijkse barbecue, het kerstfeest, oud & nieuw, de wandelclub, de aanschuiftafel, het koffie uurtje, de creatieve activiteiten. De activiteiten vinden plaats in het Flatatelier (een van de 99 woningen die door Openbaar Belang beschikbaar is gesteld voor bewonersactiviteiten), in de grote hal beneden en ook buiten de flat. Nieuwsgalerij en website Met regelmaat geven wij als bewonersvereniging Nieuwsgalerij uit. Dat is de flatkrant die huis aan huis in de flat wordt verspreid. Met daarin nieuws van het bestuur, de activiteiten die in de flat plaats vinden, interviews met bewoners, nieuws van de organisaties, recepten, weetjes enz. Nieuwsgalerij wordt door een redactie van bewoners gemaakt. Op onze website www.wanningstate.nl is de Nieuwsgalerij ook digitaal te lezen. Daarnaast staat onze website boordevol informatie over het samenleven in onze flat. Goede communicatie vinden wij heel belangrijk.
12
13
Identiteit en leefregels Na het groot onderhoud hebben wij in 2011 samen onze identiteit en leefregels vastgesteld. Per twee galerijen hebben we bewonersavonden georganiseerd in het
In de Wanningstate...
Flatatelier. Onder de noemer ‘samen leven is een kunst.’ Tijdens de vijf bewonersavonden zijn we op zoek gegaan naar onze identiteit van de 55+ gemeenschap.
1
... laten wij iedereen in zijn/haar waarde en discrimineren wij niet
Daar is het volgende uitgekomen: de 55+ gemeenschap in de Wanningstate
2
... zijn wij samen verantwoordelijk voor de leefbaarheid in de flat
kenmerkt zich als een multiculturele gemeenschap, waar gezelligheid, zorgzaamheid
3
... helpen wij elkaar
en solidariteit de belangrijkste kernwaarden zijn.
4
5
... groeten wij elkaar
Een prachtige conclusie welke recht doet aan hoe de Wanningstate op dit moment
6
... zorgen wij er samen voor dat de flat op orde blijft (schoon en heel)
is en in de toekomst moet worden. Een mix van culturen waar gezelligheid hoog in
7
... zijn wij waakzaam naar elkaar
het vaandel staat.
8
... zorgen wij samen voor een veilige leef- en woonomgeving
Dat blijkt ook uit de vele succesvolle en druk bezochte activiteiten die de werkgroep
9
... kennen wij elkaar
activiteiten regelmatig in de flat organiseert. Een gemeenschap waar zorgzaam-
10
... doen veel bewoners mee
heid en burenhulp (noaberschap) belangrijke kernwaarden zijn. In de Wanningstate
11
... liever geen honden in de grote lift
... hebben wij respect voor elkaar
helpen we elkaar. Een solidaire gemeenschap waar het gaat om saamhorigheid, gedeelde belangen en het verbonden voelen aan elkaar. Vanuit die identiteit hebben we bepaalt hoe we met elkaar samen willen leven. We hebben een Top 11 leefregels opgesteld. Geen verboden, maar afspraken, zo leven wij met elkaar samen in de Wanningstate.
14
15
Samenwerking
Welkom
Wij werken als bewonersverenging met veel mensen samen. Zo hebben wij
Iedereen is welkom in onze flat. Door het welkomstcomité van bewoners
het bedrijf Ben Koenen BV ingehuurd. Ben Koenen vervult in opdracht van ons
worden nieuwe huurders ook echt welkom geheten. Dan wordt uitgelegd hoe
de functie van Flatregisseur. Hij ondersteunt ons in de ontwikkeling en uitvoering
onze bewonersvereniging werkt. Hoe het samen leven er in de flat aan toe gaat.
van het proces. Hij is ook de bedenker en ontwerper van de in onze flat ontwik-
Ook wordt de vraag gesteld of u zelf een steentje bij wilt dragen.
kelde methodiek Zelfkrachtmeter en Buurtschakels.
Want nieuwe huurders die in de Wanningstate willen gaan wonen kiezen bewust
Naast Ben Koenen BV werken we samen met onze vaste partners.
voor deze flat. Niet alleen omdat het ruime woningen zijn, maar vooral omdat het
Om te beginnen met woningstichting Openbaar Belang, Zorginstelling Icare,
hier gaat om een 55+ flat, waar wij als bewoners gezelligheid, zorgzaamheid
De Kern maatschappelijke dienstverlening. Verder met de gemeente Zwolle,
en solidariteit belangrijke kernwaarden vinden. Nieuwe bewoners zijn bereid om
Travers Welzijn, Driezorg, Wijz en de Vrijwilligerscentrale.
daar een steentje aan bij te dragen.
Netwerken is een sterk punt van onze vereniging. Naast de vaste partners weten wij
onze weg goed te vinden naar de diverse organisaties, om zo goede verbindingen
te leggen tussen de Wanningstate, Holtenbroek en de stad Zwolle. In 2011 en 2012 resulteerde de goede samenwerking in een WMO proeftuin. De zorg komt in de toekomst door bezuinigingen steeds verder onder druk te staan. En dat is voor een 55+ gemeenschap geen prettig vooruitzicht. Wij zijn als bewoners steeds meer op elkaar aangewezen. Maar dat gebeurt niet automatisch. Vanuit de bewonersvereniging worden samen met onze partners activiteiten, diensten en voorzieningen ontwikkeld. Om met elkaar hulp en zorg goed te regelen. Nu en in de toekomst. Zodat iedereen zolang mogelijk in de eigen flat kan blijven wonen.
16
17
Jan Pijnaker
19
Een foto van zijn oude meer-etagehuis-met-tuin hangt aan de muur. Jan Pijnaker (59) verhuisde uit Holtenbroek en woont nu gelijkvloers, voor hem
“Voorheen zat de entreehal vol met rode accenten, ook na de renovatie. Vorig jaar zijn er aan één kant gekleurde banken geplaatst. Dat gaf meer contrast.”
een welkomere situatie. Hij heeft, ondanks zijn forse visuele handicap, een tv
Dus maakte navigeren makkelijker.
en een computer.
Ook in zijn huis is het goed geregeld. Achter mijnheer Pijnakers voordeur is alles gelijkvloers in tegenstelling tot in zijn oude huis. “De meeste spullen heb ik op vaste plekken
Op tafel ligt een groot formaat vergrootglas om bij goed licht de krant te kunnen
staan, die ik zo kan pakken en terug kan vinden.” Achter de zitbank staat een doos
lezen. “Afhankelijk van hoe helder het buiten is, kan ik dat,” zegt de heer Pijnaker.
oude foto’s, vol herinneringen aan zijn vader die in Indonesië heeft gevochten.
“Maar of iemand brildragend is of niet, dat nuanceverschil neem ik nooit waar,”
Als soldaat was deze gestationeerd op Borneo en Java.
vertelt hij. “Mijn handicap is aangeboren, maar het komt tot vijf generaties terug nergens in mijn familie voor, heb ik laten uitzoeken,” zegt hij met zeer zachte stem.
“Voor de renovatie had ik veel minder contact met mijn buren. Er woonde veel jeugd.
“Nu het vandaag zo grijs en grauw is, zie ik veel moeilijker.” Toch is het met zijn
Die zoeken een wat ouder iemand echt niet op. Na de renovatie werden de contacten
handicap beter wonen op de Wanningstate dan in zijn oude huis. “Ik kreeg van de
hechter en anders.” Zo anders dat er spontaan klusjes voor elkaar werden gedaan. En
woningbouwstichting een bericht, dat deze flat naar een 55+ appartementencom-
dat is een hele verbetering natuurlijk, dit regisseursschap van etages. “Nu loopt er een
plex gerenoveerd ging worden. Ik woon hier nu vanaf 2007. Ik heb de aanhef tot
rode draad van boven naar beneden die de flat met elkaar verbindt.” Met een in het
renoveren meegemaakt, mee kunnen praten over wat wel en niet haalbaar was, en
leven geroepen bewonersvereniging als aanjagende functie. Die weer door flatbewo-
de plannen van aanpak met anderen kunnen overleggen. Dus dat was mooi.”
ners wordt geadviseerd om orde op zaken te stellen. “Zo hebben we bijvoorbeeld een heel mooi publicatiebord in de entree, waarop te volgen valt hoe de nodige problemen
Jan Pijnaker heeft het naar zijn zin in zijn huidige woonstede. Er zijn voorzieningen
worden aangepakt.” En opgelost. Met die rode draad zijn de flatbewoners na de
getroffen die hem gemakkelijk door het gebouw laten bewegen. Zo hebben de
renovatie tot een (h)echte dorpsgemeenschap geworden.
knoppen van de lift braille, worden de etages in de lift ‘uitgesproken’ en zijn er markeringen aangebracht in het trappenhuis. De kleuren wit en rood tonen hem de nodige bakens om zich daar goed te kunnen oriënteren. “Dat zijn voor mij punten van herkenning.”
20
21
Jan en Jenny Scheffer
22
Bloemen beven in de jakkerende wind op het balkon. Met uitzicht op het Zwarte
Ondanks al die gezelligheid wil je er toch een keer tussenuit. Met de camper. Want
Water en een haven, praten we over achterkleinkinderen, de verhuizing naar de
mijnheer en mevrouw Scheffer houden van de frisse lucht. Veel rondtrekken en rond-
Wanningstate en het genieten van de frisse lucht. De porseleinen inrichting lijkt niet
toeren waarvoor Jan Scheffer zowaar kleine reisschema’s opstelt. “Als daar maar een
geschikt voor spelende kindjes. Toch komen deze hier veelvuldig over de vloer.
beetje van terechtkomt, ben ik al tevreden,” zegt hij. Of het nou om korte weekeinden,
Breekbaar staan suikertaarten beeldjes, figuurtjes en poppetjes in het rond. Voor de
of reizen van vijf, zes weken achter elkaar gaat: als de twee er maar op uit kunnen
twee is het aangenaam vertoeven in de flat.
trekken. Behalve als de kinderen of kleinkinderen jarig zijn. “Daar kun je niet voor weglopen hé,” zegt Jan Scheffer. Als de laatste telg dan jarig is geweest wordt de
Hoelang ze al in de Wanningstate wonen, daarover verschilt het echtpaar echter
camper rap ingericht voor een trip door de Nederlandse binnenlanden, naar Zweden
van mening. Mijnheer Scheffer bindt meteen in als zijn vrouw hem subiet overtroeft:
of door Mecklenburg-Vorpommern in Duitsland. “Het schiereiland Rügen is daar heel
“Volgens mij is het twee jaar, en geen drie jaar,” zegt Jenny Scheffer. Zeker is
mooi,” vindt mijnheer Scheffer. Enthousiast praten we koffie- en theedrinkend over mooie
dat beiden pas na alle ingrijpende veranderingen in zijn getrokken. Tot hun grote
plaatsjes, plekjes en stekjes waar iedereen is geweest, iedereen heen moet of nog nooit
tevredenheid. Dat is wel anders geweest. Mevrouw Scheffer: “Ik keek er vreselijk
geweest kan zijn. We eindigen in zuidelijk Portugal.
tegenop om hierheen te gaan. Als ik voordien langs deze flats reed, dacht ik: je zult hier maar wonen!” Nu lacht zij erom. Want toen het echtpaar hun appartement
Het is leuk wonen op zo’n flat. Maar dat weet je pas als je weer van een reis thuis
eenmaal gekocht had, kwam Jenny Scheffer er achter dat ze juist op haar oude
komt. En hoe lang wonen ze ook al weer hier? “Drie jaar.” “Nee, twee jaar.”
stek nooit had kunnen wennen. Het was zo gek nog niet op de Wanningstate. Het
De benedenburen zullen het wel weten.
bevalt haar “uitstekend” nu. Ze houdt goed contact met de buren, “want je moet wel met elkaar leven.” Als ze op schoenen binnenkomt, trekt zij snel haar sloffen aan om de onderburen geen overlast te bezorgen. “Het is gezellig, er worden hier dingen georganiseerd als etentjes, een borreltje in het flatatelier, een hapje.”
24
25
Sophia Teters (en Marten Edelijn)
26
“Ze hadden vijftien jaar geleden moeten beginnen met renoveren. Dan had mijn man
Ik vind dat Openbaar Belang bijvoorbeeld honderd euro moet geven, als mensen die
het nog meegemaakt. Ik ben hier blijven wonen omdat ik dan toch nog een beetje
hier vertrekken hun huis netjes achterlaten. Want degenen die hier intrekken, komen in
dichtbij hem ben.” Eén keer in de veertien dagen helpt Sophia Teters (73) als poets in
een klaargemaakt huis, waar ik heel veel in geïnvesteerd heb. Maar ik heb wel eens
de Peperbus. Zij is een praatgraag mens en wijst vrolijk op wat Maria-afbeeldingen in
weggewild, hoor. Niet vanwege de woning, maar vanwege het massale van zo’n
haar woning. Haar vriend Marten Edelijn (79), die zij op de bingo ontmoette, komt met
flat, dat grote. En omdat ik weer een huis met een tuin wilde hebben. Gelukkig zijn we
plezier in haar flat: “Omdat het zo lekker groot is.” Voor haar gasten maakt de vrouw
gebleven, want mijn man kreeg een herseninfarct en dan was het beter wonen hier,
des huizes het graag gezellig. Vooral als het zulk mooi weer is als vandaag.
praktischer zo gelijkvloers. Marten zegt dat ik het nu wel groot heb, maar ik vind het wel fijn zo.”
In 1969 is Sophia Teters met haar kinderen en toenmalige man in de flat komen wonen. In een tijd dat de omlanden nog groen en weiland waren. “Dan ging ik hier voor het raam zitten om naar al die mooie paardebloemen, rode en witte meidoorns te kijken. De ene kant werd dan wel gemaaid en de andere kant werd wild gelaten. Het was hier een El Dorado man,”glundert mevrouw Teters. “Toen kwamen hier die hoge huizen tegenover, dan vond ik verschrikkelijk.” Weg mooi uitzicht. “Maar de bomen die ervoor werden gezet, verzachtte het een beetje.” Ze heeft altijd in Zwolle gewoond. Het huis met tuin moest echter worden verlaten toen er kinderen kwamen, omdat het te klein werd. “Ik kwam van de hel in de hemel met zo’n vijfkamerflat, zei ik toen.” De appartementen die tegen liftschacht en trapgedeelte aanliggen, hebben namelijk extra ruimte. “Dit was prachtig. Ik heb alle muren laten structuren en gelukkig was mijn man ook wel handig met behangen.
28
29
Waltraud Strelow
31
Op haar 37ste, 38ste kwam Waltraud Strelow naar Nederland. Haar levensverhaal
Moeilijke tijden heeft ze achter de rug. Haar familie leed zwaar onder de inval van
is er een die iemand luisteren doet. Een verhaal dat na vele omzwervingen uiteindelijk
de Russen. Waltraud heeft Pools bloed en komt helemaal uit het oosten van Duitsland.
in een Zwolse flat terechtkwam. Bijna twintig jaar woont ze nu in de Wanningstate en
Uit het oude Oost-Pruisen. Ze was ooit journalist in Berlijn toen de communisten aan de
ze heeft het hier prima naar haar zin. Eigenlijk had ze het al naar haar zin, ware het
macht waren. Maar omdat haar vader in 1953 aan de volksopstand tegen de DDR-
niet dat ze in een nogal roerig deel van Europa moest opgroeien. En dat is nog wat
autoriteiten meedeed, werd ze persona non grata. Het werd voor haar langzamerhand
zacht uitgedrukt.
onleefbaar in de voormalige communistische boerenheilstaat. Ze vluchtte. Met de metro. De grens was nog niet waterdicht toen zij naar het westen overstak. En nu zitten we bij
In Zwolle, Nederland kwam het leven voor de nu bijna tachtigjarige in rustiger vaar-
haar koffie te drinken in een flat in Zwolle tussen de paasvoorbereidingen.
water terecht. Met een bestaan als het hare achter de rug wordt een vies stoepje toch wat banaal. Hoe was het om in deze flat te trekken? “Nou, als je op de Palestrinalaan
We zien een oude zwartwitfoto met een struise Waltraud op de motor. “Mijn vijf kinde-
hebt gewoond, waar het zo smerig was, was het een verlichting om in de Wanning-
ren wilde weten wat ik als twaalfjarige heb meegemaakt in de Tweede Wereldoorlog.”
state te komen. Terwijl dit flatgebouw voor de renovatie toch ook al achteruit ging.
Sovjetsoldaten hadden haar na de val van Berlijn in 1945 mee naar Rusland genomen.
Maar ik vond deze woning zo fijn! Het was een hele opluchting. Ik had licht, ik had
“Ik vluchtte en heb er een heel jaar over gedaan om terug naar huis te komen.” Waltraud
ruimte. De omgeving was mooi, er was een park. Nu is dat bebouwd helaas. Toen ik
was een van de zogenaamde naoorlogse ‘Wolfskinder’ die door bossen
hier kwam, had ik maar weinig contact met mensen. Sommigen groetten elkaar, som-
en wouden zwierven, sneeuw smeltend en grassen etend om in leven te blijven.
migen niet. Dat is nu veel beter. Ook de flat werd opgeknapt. Dat had wel tijd nodig.
“Dat heb ik nu in ‘Kurzfassung’ opgeschreven. Voor de kinderen. Nog koffie?”
Na een behoorlijke renovatie kon ik pas goed gaan behangen en verven. Maar ik ben zeer tevreden. Ik hoop dat ik hier kan blijven wonen.” Veel in de huiskamer doet aan Duitsland denken. Het is misschien zelfs een Oost-Duits behangetje te noemen dat er tegen de wand is geplakt. Thuis neem je altijd mee. Zelfs al is het een thuis van heel lang geleden, toen je nog als jonge meid zonder rijbewijs op een motor zat en het leven je met vele jaren in het vooruit toelachte.
32
33
Noor, Shakila en Nessar Soltan-Ali
34
We worden gastvrij ontvangen in een spiegelend schoon huis. Koffie? Thee?
Hij heeft ook nog in Holland gestudeerd, kreeg vervolgens een contract bij KPN,
Drieëntwintig jaar woont het Afghaanse gezin nu in Zwolle, de laatste jaren hoog
om vijf tot zes jaar voor dat bedrijf te werken. Vrouw en kinderen zijn overgekomen toen
boven in de Wanningstate. Noor Soltan-Ali (57): “Er is veel veranderd in die tijd. De
het eenmaal zeker was, dat hij in Holland aan de slag kon.” En aan het werk kon hij.
slechte mensen zijn weggegaan, het is beter geworden, netter.” Al zijn er nog wel wat
Met iets anders eerst: “Ik ben twee maanden bezig geweest om het huis schoon te
bewoners die de flat nog altijd niet schoonhouden. Of zich anderszins niet gedragen.
krijgen. Elke avond tot tien uur.” “Alles was vies,” zegt zijn vrouw Shakila (47). “Nu is het perfect. In het hele gebouw. We voelen ons veilig, het is netjes, geen drugsgebruik
“Als iemand een auto over twee vakken parkeert,” noemt de heer Soltan-Ali als voor-
meer.” “En camera’s,” vult haar man aan. De Wanningstate werd een vijfenvijftig-plus
beeld. “Omdat iemand bang is dat in één vak geparkeerd de auto wordt beschadigd.
flat toen veel problemen verdwenen.
Dat moet je als buitenlander eens doen. Dan komt gelijk iemand aangelopen om er wat van te zeggen. Verder is het goed wonen hier.” Dan de vraag of autochtonen een
Het is tijd voor de foto. Zoon Nessar (27) wordt gebeld. Ook hij moet op de
beetje met de allochtonen mixen op de flat. “Op de barbecue van vorig jaar kwamen
gevoelige plaat. Geen probleem. Hij is even naar de kapper geweest voordat
jammergenoeg niet zo veel mensen af. De laatste keer waren het er iets meer.” Het
hij vanavond naar het feest van een vriend gaat. Zo is het goed foto’s maken.
halalvlees werd er smakelijk doorheen gegeten. Vooral door de autochtonen. De avond voorafgaand aan de barbecue had Noor Soltan-Ali zijn handen vol aan het marineren van het vlees. Dat goed in de smaak viel. Het begrip tussen de flatbewoners onderling ging door de maag, enthousiast gepromoot door Noors gemarineerde halalvlees. Vorig jaar wilde mijnheer Soltan-Ali een telecombedrijf in zijn geboorteland opzetten. Maar de corruptie maakte dat onmogelijk. “Vroeger was Afghanistan een mooi land, zegt hij. “Toeristen konden er gewoon op straat rondlopen.” Nu ben je alleen nog maar een beetje veilig in hoofdstad Kabul, zegt de goedlachse Soltan-Ali. Hij kwam niet in Nederland terecht als vluchteling, maar werd door ons land uitgenodigd.
36
37
Ben Koenen flatregisseur Toen ik voor het eerst in de Wanningflat kwam trof ik een verpauperde flat aan. Smoezelig. Geen fijne sfeer. Koud en rommelig. De sociale problematiek had zich vertaald in de fysieke woonomgeving. Zoals ik dat als sociaal ondernemer vaker tegen kom in de hedendaagse buurten van Nederland. Ik had mijn eerste afspraken met de ‘oude’ bewonerscommissie van de flat. Een commissie die zich overigens uit pure frustratie ten aanzien van haar verhuurder had opgeheven. ‘Voor de tweede keer’ was het verhaal, maar nu definitief. Die koude voorjaarsdag kan ik mij nog goed herinneren. De wind blies mij bijna van mijn OVfiets af en mijn conditie werd aardig op de proef gesteld. In de hal met bonte muurschildering en aangeharkt plantenperkje begaf ik mij naar de lift. Mijn hart bonsde. Niet meer van het fietsen, maar van de hoogtevrees. ‘Wie gaat er nu met hoogtevrees in een flat werken’ hoorde ik mijzelf toespreken. Er hing een asbakje naast de lift. Al jaren gestopt, maar wat had ik nu zin in een sigaret. Het was mijn eerste verbazing in de flat. ‘U mag hier niet roken’ schreeuwde een huisregelbordje mij tegemoet. Maar er hing wel een asbakje. Naast de lift. Metaforisch geworden voor het proces. Want het duurde maar liefst ruim drie maanden, voordat we eindelijk de verhuurder zover hadden gekregen om het asbakje te verwijderen.
39
Die gure voorjaarsdag was voor mij het begin van een proces, waar ik als Flat-
Aan de vooravond van het benutten van vele kansen. Hoe we bewonerskracht nog
regisseur nu vijf jaar later met veel genoegen op terug kijk. In ieder geval met veel
meer in kunnen zetten en de sociale netwerken kunnen versterken. Hoe we hulp en zorg
respect voor de bewoners.
goed kunnen organiseren en hoe we samen nog meer activiteiten, diensten en voorzie-
Voor de oude bewonerscommissie en een aantal nieuwe bewoners die samen de
ningen op kunnen zetten.Van verzorgingstaat naar participatiemaatschappij?
groep ‘etageregisseurs’ vormden. Die ondanks hun ervaringen uit het verleden bereid
Dankzij vijf jaar bewonersinzet is de Wanningstate er klaar voor.
waren nog één keer de schouders er onder te zetten. Dat getuigde van moed en ongebreidelde betrokkenheid bij de eigen flat.
‘Gras gaat niet harder groeien door er aan te trekken’. Een uitspraak van wethouder
De druk bezochte bewonersavonden in Fermate over wonen, welzijn en zorg. Samen
Dannenberg, tijdens een werkbezoek van het college van B&W aan de Wanningstate.
kijken naar de horizon en de toekomst van de 55+ flat bepalen. En dit vervolgens
Dat is precies waarin ik de Wanningstate vind verschillen van andere projecten die ik
omzetten in concrete activiteiten, waarvan sommige nu al tot de traditie van de flat
doe of gedaan heb. Hier heeft bewonerskracht de tijd gehad om te groeien.
behoren. De jaarlijkse barbecue, de kerstactiviteit, oud & nieuw waar samen het
Hier hebben de bewoners de ruimte gehad om te experimenteren.
nieuwe jaar wordt ingeluid.
Hier zijn bewoners gefaciliteerd om hun eigen ambities te realiseren.
De oprichting van de bewonersvereniging in de hal beneden, waar de extra stoelen
Het gras kan nog verder groeien want er zijn nog legio kansen.
aangesleept moesten worden. De tomeloze inzet van de werkgroepen activiteiten,
En die moeten we samen pakken!
beheer en publiciteit hebben flink bijgedragen aan de gewenste sociale, leefbare en veilige flat. Het bestuur dat ondanks tegenslagen bleef geloven in het benutten van de kansen. De WMO proeftuin, de Zelfkrachtmeter en misschien in de toekomst Buurtschakels. Mensen stopten of ontvielen ons. Nieuwe mensen kwamen er bij. Het was plezier, maar ook verdriet. Het was in ieder geval verbonden met elkaar. Een proces van twee stappen vooruit en één terug. Maar we kwamen vooruit, tot waar we nu staan.
40
41
Toekomst
In Nederland maken we op dit moment de omslag mee van verzorgingsstaat naar participatiemaatschappij. In een rap tempo is er een verandering ontstaan in visie en denkwijze over onze samenleving. Er wordt steeds vaker een beroep gedaan op bewonerskracht. Wij moeten het als bewoners tegenwoordig eerst zelf oplossen. Met onze familie en buren. Meer zelfregie. Individueel en gemeenschappelijk. Terug kunnen vallen op onze eigen sociale netwerken. Lukt dat niet, pas dan is er recht op professionele hulp en zorg. Wij zijn in de Wanningstate al aardig op weg met onze bewonerskracht! Vanuit de Zelfkrachtmeter verbinden wij de bewonerskracht, wat leidt tot meer noaberschap. Maar we zijn er nog lang niet. Er zal meer moeten gebeuren willen wij zelf de regie kunnen voeren en er voor zorgen dat mensen zo lang mogelijk in de eigen, gekende omgeving kunnen blijven. Er liggen legio kansen, maar dan moeten we wel gefaciliteerd worden om die te kunnen benutten. Dat kunnen we niet alleen!
45
< bestuur Bewonersvereniging Wanningstate
Colofon ‘Van Wanningflat naar Wanningstate’ is een uitgave van de Bewonersvereniging Wanningstate. tekst BV Wanningstate en Ben Koenen interviews Frank Antonie van Alphen eindredactie BV Wanningstate en Ben Koenen fotografie Manon Bruininga Fotografie vormgeving STAM grafisch ontwerp drukwerk Netzodruk, Zwolle © 2012 Bewonersvereniging Wanningstate
46
47
Bewonersvereniging Wanningstate Wanningstraat 11 8031 ZN Zwolle
[email protected] www.wanningstate.nl
Onze Wanningstate is een flat in de Zwolse wijk Holtenbroek. In totaal telt de flat 99 huurwoningen. Het is een bijzondere flat. Niet alleen omdat het een 55+ flat is. Het is meer onze gemeenschap die het bijzonder maakt. Een gemeenschap welke zich kenmerkt als gezellig. Samen activiteiten organiseren. Zorgzaam voor elkaar. Helpen als het nodig is. Samen opkomen voor onze belangen. Een flat waar het goed leven is. Nu en in de toekomst. En daar draagt iedereen een steentje aan bij.
