PARTIDO PA ADELANTO I INOVASHON SOSHAL PARTIJ VOOR VOORUITGANG EN SOCIALE VERNIEUWING
MANIFEST
VAN ONTWIKKELINGSLAND NAAR ONTWIKKELD LAND
Curaçao, 25 juni 2010
1. NIEUW LAND, NIEUWE MOGELIJKHEDEN
Bij tegenslag hebben onze voorouders nimmer de handdoek in de ring gegooid.
Als we de geschiedenis van ons land analyseren, dan zien we dat Curaçao op meerdere momenten in het verleden economische, sociale, en politieke bedreigingen heeft gekend, zowel van binnenuit, als van buitenaf, door vijanden en zelfs door vrienden. Sterker nog, aan het begin van onze geschreven geschiedenis, werd het eiland zelfs “isla inútil” (waardeloos eiland) genoemd, omdat er geen edele metalen gevonden werden. Wat ons land echter altijd heeft gekenmerkt is dat bij welke tegenspoed dan ook, onze voorouders de handdoek nooit in de ring gegooid hebben. Wanneer het er echt om spande, verenigden wij onze krachten in een sterk collectief en streden wij om onze gemeenschappelijke doelen te realiseren. Moedige mannen en vrouwen hebben vele offers gebracht en elk van hen heeft op zijn of haar eigen manier zijn steentje bijgedragen aan onze samenleving. Curaçao heeft een rijk cultureel erfgoed dat verankerd ligt in een ongeëvenaarde positieve geest. We zijn trots op onze geschiedenis en dankbaar voor de offers die onze voorouders hiervoor hebben gebracht. Aan de vooravond van een nieuw tijdperk, namelijk de geboorte van het ‘land Curaçao’, vertrouwen onze kinderen erop dat onze generatie de moed van de vorige generaties voortzet. We vertrouwen erop dat we wederom onze krachten zullen verenigen om dit land, ondanks alle tegenslagen, te leiden naar een veel hoger niveau dan we tot nu toe hebben gekend. Er is in de afgelopen decennia veel gediscussieerd over staatkundige structuur, zonder voldoende aandacht te schenken aan de intrinsieke ontwikkeling van de mens. Wanneer ons land haar nieuwe constitutionele status krijgt, sluiten wij daarmee eindelijk een hoofdstuk af dat lange tijd het bestuur van ons land heeft bepaald. We scheppen dan de mogelijkheid om echt te gaan werken aan de ontwikkeling van de mens; om beleid te voeren gericht op vooruitgang en sociale vernieuwing.
Op de bestaande fundering leggen wij de eerste steen voor een beter Curaçao voor ons allemaal.
Vanuit de overtuiging dat er een grote behoefte bestaat om een diepgaande verandering te brengen in de manier waarop wij omgaan met de ontwikkeling van ons land, is de Partido pa Adelanto i Inovashon Soshal (PAIS) ontstaan. PAIS is ervan overtuigd dat Curaçao op een hoger niveau kan functioneren en produceren, omdat we alle ingrediënten om dit te doen al in huis hebben. Naast wat er al ligt, namelijk een sterke fundering, is PAIS ervan overtuigd dat we nog veel verder kunnen komen, door met ons innovatievermogen de enorme potentie van ons land te ontketenen. De nieuwe status is hèt moment bij uitstek om het Curaçao waar wij zo naar verlangen te gaan bouwen. Dit manifest kan de bouwtekening zijn van ons nieuwe huis, ons nieuwe land.
1 M anifest: VAN ONTWIKKELINGSLAND NAAR ONTWIKKELD LAND
Het nieuwe huis waar PAIS voor pleit is er een waarin alle mensen gelijke kansen hebben op een goed en gelukkig leven. Een huis met hoge waarden en mensen die vrij van geest zijn en in vrede met zichzelf leven. Een huis waarin elk mens zich veilig voelt, gelijke bescherming door de wet geniet, en toegang heeft tot goede gezondheidszorg en onderwijs. Onderwijs dat burgers voortbrengt die hun capaciteiten ten volste kunnen ontplooien. Een huis met gelijke kansen op werk en inkomen en waar de beschikbare middelen eerlijk verdeeld worden. En tenslotte, een huis dat zijn culturele rijkdommen goed bewaart. Het nieuwe huis dat PAIS wil bouwen is een ontwikkeld Curaçao, in plaats van het ontwikkelingsland dat we nu zijn.
Een fundamentele verandering in onze manier van denken en handelen is nodig om onze potentie echt te ontketenen en een ontwikkeld land te worden.
Om dit nieuwe land te kunnen bouwen, moeten we de manier waarop we tot nu toe met ontwikkeling zijn omgegaan en hebben gedefinieerd in de basis veranderen. Ontwikkeling kan niet langer alleen om geld blijven draaien. Het moge duidelijk zijn dat economische groei en schuldsanering niet zomaar vruchten afwerpen die zich zonder meer verspreiden onder alle groepen in onze samenleving. PAIS is ervan overtuigd dat ontwikkeling niet gemeten kan worden door een simpele verdeling van het bruto nationaal product per hoofd van de bevolking (inkomen per capita); dat is alleen een gemiddelde van het inkomen, wat verder nog niets zegt over hoe dit inkomen in werkelijkheid verdeeld wordt, noch waaraan het besteed wordt. Ware ontwikkeling is voor PAIS een ontwikkeling die de mens rechtstreeks aangaat en die deze mens een leven geeft dat hij waardeert. Een waardige ontwikkeling.
De bouw van het nieuwe huis ten gunste van de gehele Curaçaose gemeenschap heb je niet zomaar 1-2-3 bereikt. Dit project vergt tijd, discipline en een samenhang in beleid. PAIS is ervan overtuigd dat als ons land geleid wordt door capabele mensen, de status van ‘ontwikkeld land’ niet alleen mogelijk is, maar ook bereikt kan worden binnen het tijdsbestek van één generatie, mits wij al onze talenten weten te verenigen en goed gebruik maken van onze gezamenlijke potentie.
Dit manifest vormt de basis voor onze richting en intentie als partij. Elk onderdeel wordt echter nog verder ontwikkeld en uitgewerkt in andere documenten die PAIS zal samenstellen.
2 M anifest: VAN ONTWIKKELINGSLAND NAAR ONTWIKKELD LAND
2. DE BOUW VAN EEN NIEUW LAND, GEDRAGEN DOOR 10 STERKE PIJLERS
Partido pa Adelanto i Inovashon Soshal (PAIS) stelt de volgende pijlers voor om ons nieuwe land op te dragen. Pijler 1: een multicultureel land, respectvol en met een gemeenschappelijke bestemming.
Curaçao is het meest gebaat bij een multicultureel beleid, waarbinnen diversiteit, respect en de eigen identiteit bevorderd worden. Een samenleving die in vrede met zichzelf leeft en waarin alle mensen, ongeacht hun verschillen in afkomst, zich verenigen in een gemeenschappelijk doel, namelijk om te werken aan, zorgen voor en onvoorwaardelijk te houden van Curaçao. De eigen identiteit kan en mag evenwel nooit reden zijn om praktijken toe te staan die de fundamentele rechten of gelijke kansen van de mens beperken. Cultuur, waarden en gebruiken blijven nooit bevroren in de tijd; ze veranderen steeds en worden opnieuw gedefinieerd op basis van veranderingen die plaatsvinden op Curaçao en in de wereld. Veranderingen mogen echter niet opgelegd worden, maar dienen het gevolg te zijn van een natuurlijk proces van samenspraak tussen allen die door deze verandering beïnvloed worden.
Pijler 2: een land van mentaal vrije mensen met zelfvertrouwen en een gevoel van eigen verantwoordelijkheid.
Een land van zelfstandige mensen, mensen die de ambitie hebben om hun eigen capaciteiten ten volste te ontwikkelen. Om dit te bereiken moeten we de behoefte aan afhankelijkheid, en denkwijzen, gewoontes en gedrag die de mens beletten het beste uit zichzelf te (willen) halen, overstijgen. Een zelfstandig individu heeft zijn lot in eigen hand, is trots op zichzelf en zijn prestaties, neemt zijn eigen verantwoordelijkheid, en is niet bang om uitdagingen aan te gaan. Hij respecteert anderen en weet daarmee ook het respect van anderen te verdienen. Hij is goed geïnformeerd en mondig en heeft een sterk gevoel voor saamhorigheid en het algemeen belang. Mensen die mentaal vrij zijn nemen hun eigen verantwoordelijkheid en zijn de motor voor de ontwikkeling die we allemaal verlangen... van ontwikkelingsland naar ontwikkeld land, naar onafhankelijk land, naar interafhankelijk land dat midden in de wereld staat.
Pijler 3: een land met hoge waarden.
Een land met hoge waarden dat niet alleen gelooft in consumptie, materialisme en individualisme, maar eerder in eerlijkheid, orde, discipline, mededogen en fatsoen. Het zijn juist deze waarden en niet het geld die werkelijk inhoud geven aan het leven en bepalen in hoeverre wij een hoge leefkwaliteit kunnen realiseren. Hierin is het uiteraard belangrijk om een gezond en stabiel gezinsleven te bevorderen. Maar ook het onderwijs, maatschappelijke en religieuze organisaties, de overheid, de pers, en bedrijven in de private sector dienen deze waarden hoog in het vaandel te hebben en zo een goed voorbeeld te zijn voor de gemeenschap.
3 M anifest: VAN ONTWIKKELINGSLAND NAAR ONTWIKKELD LAND
Pijler 4: een land dat haar culturele erfgoed onderzoekt, bevordert en beschermt.
In de loop van haar lange multiculturele geschiedenis heeft Curaçao een groot, indrukwekkend en divers cultureel erfgoed opgebouwd. Het gaat hierbij om alle uitingen en/of getuigenissen van wat de mens bedacht en gemaakt heeft; archeologisch, historisch, artistiek en op cultureel gebied in het algemeen. Het is van groot belang om meer en beter beleid te ontwikkelen om dit waardevolle erfgoed te bewaren, conserveren, restaureren en het toegankelijk te (blijven) maken voor overdracht aan toekomstige generaties.
Pijler 5: een land met een brede inhoudrijke democratie die in overeenstemming is met onze lokale context.
Een land van mensen die vrij zijn om zelf hun bestemming te bepalen, hun mening te uiten, en partij te zijn in beslissingen die hun leven aangaan. Deze vrijheid is uiteraard gebonden aan de grenzen van de fundamentele vrijheden en rechten van ieder mens in onze rechtsstaat. Om een volledige acceptatie en navolging van de wet te bereiken in een land, dient deze geschreven te zijn in overeenstemming met de context van haar eigen plaats en tijd. Daarnaast dienen alle weten en rechten gelijkwaardig te zijn en gelijk te worden toegepast voor alle burgers. Democratie houdt meer in dan alleen de gang naar de stembus eens in de vier jaar. Ware democratie vergt het gebruik van sistemen die iedere burger aanpreken op zijn of haar verantwoordelijkheid en met ingebouwde ijkpunten en afwegingen, waarbij alle mensen deel kunnen nemen aan het openbare debat over beslissingen die hun eigen (manier van) leven aangaan. Het is aldus wenselijk dat wanneer er beslissingen worden genomen over fundamentele aangelegenheden van het land - het volk hierin wordt geraadpleegd, middels een direct uitgebrachte stem, in de vorm van een referendum. Het is ook raadzaam een systeem van gerechtelijke revisie van wetten in te stellen, waarbij een wet kan worden voorgelegd aan het hof om te toetsen of het in overeenstemming is met de Grondwet, of met een andere hogere wet. Volksvertegenwoordiging op basis van een districtenstelsel (vooral met het oog op de voorziene bevolkingsgroei) en met één absolute winnaar van volksverkiezingen is wereldwijd in veel democratieën een beproefd staatkundig systeem dat we zeker ook moeten overwegen.
Pijler 6: een land van mensen die genieten van een hoge kwaliteit van leven.
Een land waarin iedereen toegang heeft tot basisvoorzieningen zoals onderwijs, voedsel, water, zorg, elektriciteit, levensonderhoud, infrastructuur, recreatie- en sportfaciliteiten in de wijk, openbaar vervoer en bescherming. De (gezondheids)zorg dient van hoge kwaliteit te zijn, mensen met een beperking en ouderen goed te verzorgen en veel aandacht te geven aan preventie, gezonde voedingspatronen, levensstijl en een gezond milieu. Daarbij is het belangrijk om vooral ook de toename van het aantal ouderen in de samenleving in overweging te nemen. Er is behoefte aan een systeem voor algemene ziektekostendekking en een algemeen pensioenstelsel die beiden ook echt gedragen kunnen worden door onze samenleving. De pensioenleeftijd dient direct verband te houden met (de toename van) de gemiddelde leeftijd van onze bevolking.
4 M anifest: VAN ONTWIKKELINGSLAND NAAR ONTWIKKELD LAND
Pijler 7: onderwijs dat ons menselijk kapitaal in verbinding met de wereld optimaal benut.
Een land met een onderwijs- en vormingsstelsel dat mensen vormt die beschikken over voldoende taalkundige, cognitieve en technologische vaardigheden en middelen om productief te zijn. Ten tweede, een land dat mensen voortbrengt die geloven in zichzelf en die hun potentie ten volste weten te ontwikkelen en benutten. En tenslotte, een land dat de mens via zijn vorming de handvatten geeft om verbonden te raken en blijven met de wereld. Iedereen die dat wenst dient toegang te hebben tot digitale communicatietechnologie, om te leren, samen te werken en zaken te doen met de gehele wereld. Om ons menselijk kapitaal optimaal te kunnen benutten is het noodzakelijk om over alle daarvoor benodigde infrastructuur, instrumenten en middelen te beschikken. Hierbij vervullen goed opgeleide, gemotiveerde en bevoegde onderwijzers en opvoeders een sleutelrol. Het is van belang dat alle stakeholders in het onderwijs goed zelfstandig kunnen functioneren. Om dit te bereiken is een beleid nodig dat kennis van meerdere vreemde talen bevordert, sterk gepositioneerd rondom het Papiamentu, dat als moedertaal een spilfunctie bekleedt. Ook dient het Papiamentu een prominentere rol te spelen op alle mogelijke gebieden waar de bevolking direct mee te maken heeft. Als dit niet gebeurt, beperk je een grote groep mensen in hun recht op gelijke kansen en mogelijkheden.
Als klein land omringd door water zijn we zeer vatbaar voor de gevolgen van klimaatverandering, natuurrampen, en de stijging van de zeespiegel; dit vormt een directe bedreiging voor ons vermogen om in ons levensonderhoud en voedselvoorraad te voorzien. We moeten alert zijn en leven in harmonie met ons milieu en onze natuurlijke hulpbronnen op een verantwoorde manier gebruiken (consumeren), om toekomstige generaties een degelijk bestaan te kunnen garanderen. Duurzame ontwikkeling houdt meer in dan alleen het beschermen van het milieu; het milieu waarin wij leven moet in de juiste balans gebracht en gehouden worden met de economische en sociale aspecten van ons bestaan. Wij moeten af van onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen (aardolie) en overstappen op alternatieve duurzame energiebronnen, zoals de zon, de zee en de wind. En we moeten absoluut binnen afzienbare tijd een bewuste keuze maken over de toekomst van de olieraffinaderij (in zijn huidige vorm).
Pijler 8: een land bewust van zijn plicht het milieu te conserveren voor toekomstige generaties.
Een diverse economie, in evenwicht met onze natuurlijke omgeving, gebaseerd op gezonde concurrentie, zonder onnodige tussenkomst van de overheid; een optimaal productieklimaat en transparante spelregels die concurrerende prijzen en bescherming van de consument bevorderen en werkgelegenheid creëren. Dit ten behoeve van een competente arbeidsmarkt die aansluit op het onderwijssysteem, met gemotiveerde en goed betaalde arbeidskrachten, die zich bewust zijn van hun rechten en plichten.
Pijler 9: een sterke dynamische economie, gezonde concurrentie, duurzame groei en deelname op de internationale markt.
5 M anifest: VAN ONTWIKKELINGSLAND NAAR ONTWIKKELD LAND
Alleen wanneer een economie sterk en dynamisch genoeg is in eigen land, kan het ook internationaal succes behalen. Om de mogelijkheden lokaal te vergoten, moeten de juiste keuzes gemaakt worden in onze samenwerking met andere landen en/of economische regio’s. Om het nieuwe ontwikkelde land te kunnen dragen is een gemiddelde economische groei van ten minste 3,5% per jaar nodig. Om het gewenste ontwikkelingsniveau te bereiken en behouden is een bevolkingsaantal van 250.000 tot 350.000 inwoners nodig. Het demografische beleid moet er in de komende jaren dan ook op gericht zijn om de bevolking evenwichtig te doen groeien. Dit beleid omvat vele onderdelen, waaronder natuurlijke bevolkingsgroei, remigratie, immigratie van aanwas uit het buitenland, kennismigratie en kapitaalmigratie. Bovendien moeten we beter gebruik gaan maken van de talenten en de bijdrage van onze landskinderen die in het buitenland wonen/werken en/of ervoor hebben gekozen in het buitenland te verblijven (de diaspora).
Een samenleving waarin gelijke kansen worden gecreëerd en die van zichzelf eist dat iedereen dezelfde mate van toegang heeft tot economische (productie)middelen en bronnen. Alle wetgeving en gewoontes die bewust of onbewust bijdragen aan een onrechtvaardige verdeling van middelen (zoals land, gebouwen, infrastructuur etc.) moeten verdwijnen en plaats maken voor een gezond en productief klimaat voor iedereen. Er moet meer aandacht worden besteed aan het creëren van specifieke bestemmingen van de grond voor landbouw, veeteelt en vrije toegang tot de stranden en kustwateren rondom het eiland. Een gedegen belastingstelsel is ook noodzakelijk voor een betere verdeling van inkomen en welvaart. Desalniettemin moeten we ons niet blindstaren op het zwaarder belasten van de vermogende klasse, maar eerder de toegang tot economische mogelijkheden voor de minder vermogende groepen in de samenleving vergroten. Bovendien moeten we ons meer inspannen om de kosten van levensonderhoud in toom te houden, vooral op producten en diensten die voorzien in een eerste levensbehoefte. Dit kan onder meer bereikt worden door het stimuleren van landbouw, veeteelt en visserij, het opzetten van coöperaties, het goed informeren en begeleiden van de consument, en belastingverlaging.
Pijler 10: een samenleving met gelijke kansen en een rechtvaardige verdeling van middelen en inkomen.
6 M anifest: VAN ONTWIKKELINGSLAND NAAR ONTWIKKELD LAND
3. DE BOUW VAN EEN NIEUW LAND VRAAGT OM CAPABELE WERKERS We zijn ervan overtuigd dat deze bouwtekening ons zal leiden naar het land waar wij allen zo naar verlangen. De uitvoering ervan vergt vastberadenheid, doorzettingsvermogen, consistentie en discipline. Daarom pleit PAIS voor het invoeren van de methode van de Human Development Index (HDI), ontwikkeld door de Verenigde Naties als officieel meetinstrument voor de ontwikkeling van een land (www.hdr.undp.org/en/humandev). HDI meet niet alleen hoe het land ervoor staat op haar ontwikkelingstraject, maar is tevens een instrument voor het meten van de werkelijke intrinsieke vooruitgang, de bestemming van fondsen, planning van investeringen en het bewerkstelligen van aansprakelijkheid (‘accountability’). De uitvoering van dit plan vraagt ook van elk van ons dat wij ons eigen talent ten volste benutten om ons land vooruit te helpen. Maar bovenal hebben we capabele bestuurders nodig die “het land voorop stellen en de politiek daarna”. Bestuurders die niet wachten tot er iets gebeurt om dan pas te reageren, maar die proactief zijn en niet kiezen voor de weg van de minste weerstand. Daarnaast is het van groot belang om de zaken die ons volk zo verdeeld hebben uit de weg te ruimen. Deze verdeeldheid vindt zijn oorsprong in ons bewogen verleden en is door de jaren heen aldoor benadrukt in de politiek en in onze dagelijkse omgang. Het moge duidelijk zijn dat we op een gespleten basis niet kunnen bouwen. PAIS gelooft in een proces van nationale verzoening, waarin wij als gemeenschap elkaar in de ogen durven te kijken en openhartige gesprekken met elkaar aangaan om zo dit juk van het verleden, dat de ontwikkeling van ons land in de weg staat, van ons af te gooien. Tegelijkertijd is het essentieel dat wij een volwassen relatie onderhouden met alle partners in het Koninkrijk, verankerd in principes van goede samenwerking en respect voor elkaar. Bovendien is het belangrijk een sterke verhouding en samenwerking te hebben met de buurlanden in het Caribische Gebied. Het is onze wens en ambitie te komen tot een land waarin gelijke kansen en een hoge kwaliteit van leven bestaan. Dit is geen onmogelijke opgave, mits de politieke wil er is en wij onze collectieve kracht gebruiken. Met deze uitdaging voor ons, herinneren wij ons hoe Curaçao in het verleden steeds de moed bijeen raapte, op die momenten waarop dit het hardst nodig was. Zoals ons volkslied luidt: ban duna di nos parti pa nos isla prosperá. Laga nos uni forsa p’asina triunfá (kom laat ons alles geven zodat ons eiland bloeien zal. Laat ons de kracht verenigen en zegevieren bovenal).
7 M anifest: VAN ONTWIKKELINGSLAND NAAR ONTWIKKELD LAND