Armenië: heimwee naar het land van Noachs ark

REISPROGRAMMA

Armenië: heimwee naar het land van Noachs ark Achtdaagse NRC reis met lezingen en excursies Onder begeleiding van drs. Karel Onwijn, historicus en publicist 22 - 29 oktober

De NRC Handelsblad-academie brengt de lezer dit najaar naar de oude cultuurnatie aan de zuidflank van de Kaukasus, ontstaan in de schaduw van de Bijbelse berg Ararat: Armenië. 's Werelds eerste christelijke staat heeft zijn rol van kruispunt en brug tussen volkeren tweeduizend jaar lang zwaar moeten bekopen. Het land werd onder de voet gelopen door machtige legers. De geschiedenis van de Armeniërs is een geschiedenis getekend door genocide. Het maakte hen tot de joden van de Kaukasus, een volk met een diaspora, intens verbonden met het moederland door een eigen orthodoxe kerk, een eeuwenoud alfabet en taal. Er wonen meer Armeniërs buiten, dan binnen de eigen landsgrenzen: van Libanon, Iran en Syrië tot Argentinië, Australië, de VS en West-Europa. In contrast met de turbulente en tragische geschiedenis staat de schoonheid van het land zelf, die de diaspora zo naar de wortels doet verlangen. Deze reis langs Unesco-monumenten, ingebed in indrukwekkende Kaukasus-landschappen, langs architectuurparels op de bergpassen, kloosters in de rotsen en tempels in de valleien, verklaart de heimwee van de over de wereld verspreide Armeniërs. Musea en theaters in de hoofdstad Jerevan worden afgewisseld met excursies naar het Vaticaan van Armenië, Echmiadzin, met bezoeken aan monumenten uit de oudheid in de beboste bergen, middeleeuwse vestingen en sporen van de Zijderoute, gecombineerd met de moderniteit van de 21e eeuw. De lezingen voorafgaand aan en tijdens de reis belichten de achtergronden en verklaren de kracht en levenskunst van dit volk met een recordaantal internationale beroemdheden.

BEL VOOR MEER INFORMATIE 020-7517965 1 NRC Bootreis Tyrreense Zee

1

INLEIDING Armenië, schilderachtig gelegen in Transkaukasië, is een van de oudste beschavingen wereldwijd. De Bijbelse berg Ararat, waar de ark van Noach strandde, behoorde tot 1915 tot Armenië en is nog altijd het nationale symbool. Talrijke Unesco-monumenten, ingebed in een berglandschap van dramatische schoonheid, rijke museumcollecties van oude en moderne kunst, afwisselende sporen van oudheid, christendom en Zijderoute – dat is Armenië. De monnikenzang in kloosters tegen de bergrotsen, de geur van vers gebakken brood in ouderwetse dorpsovens, de kleuren van oude ambachten en de smaak van traditionele brandewijn laten miljoenen in de diaspora levende Armeniërs diepe heimwee voelen en over generaties heen hevig terugverlangen naar hun land. De eerste christelijke staat, met een cultuurgeschiedenis van 4500 jaar, was altijd een twistappel, ingeklemd tussen islamitische en orthodoxe mogendheden. De turbulente, dramatische geschiedenis van de Armeniërs is getekend door de genocide van 1915, die paus Franciscus in 2015 de eerste massamoord van de 20e eeuw genoemd heeft. Bij de verdrijving uit Turkije zijn bijna een miljoen Armeniërs omgekomen; in de relatie tussen beide landen is nog steeds geen punt achter de ‘Armeense kwestie’ gezet. Er zijn weinig volkeren die zoals de Armeniërs grotendeels in de diaspora leven: van Iran tot de Verenigde Staten, van Australië tot Frankrijk. Ook zijn er weinig landen die zo veel bekende en succesvolle mensen voortgebracht hebben: zanger Charles Aznavour, verzamelaar en mecenas Calouste Gulbenkian (van het Gulbenkian Museum in Lissabon), schaakkampioen en tegenstander van Bobby Fischer Petrosian, de Amerikaanse biljonair en eigenaar van de MGM-studio’s Kirk Kirkorian, de componisten Chatsjatoerian en Komitas, Kim Kardashian, Cher (Cherilyn Sarkisian) en meer, veel meer. Armenië heeft de wereld verrijkt met beroemde componisten, zangers, schilders, ondernemers en politici. De Armeense diaspora staat bekend om de bijzondere verbondenheid met het geboorteland en om grote investeringen daarin, van uiteenlopend karakter. De NRC Handelsblad-academie brengt de lezer naar een van de mooiste landen van de Kaukasus, waar sprekers van internationale bekendheid de rijke geschiedenis en cultuur zullen belichten en een analyse geven van nog steeds prangende en pijnlijke kwesties.

NRC Bootreis Tyrreense Zee

2

ACCOMMODATIE Tufenkian Historic Yerevan Hotel Centraal gelegen op loopafstand van het Plein van de Republiek is het Tufenkian Historic Yerevan Hotel, een weerspiegeling van de 19de- en 20ste-eeuwse architectuur in Yerevan, ontworpen door de wereldwijd bekende architect Clodagh, in samenwerking met eigenaar James Tufenkian en andere Armeense toparchitecten. Ook het interieur is door hen verzorgd en daarin is het traditioneel Armeense thema met oog voor detail toegepast. James Tufenkian (entrepreneur, humanist, visionair) De in de VS wonende James Francis Tufenkian, ondernemer en mecenas, was na de ineenstorting van de Sovjet-Unie vastbesloten terug te keren naar het land van zijn voorouders om bij te dragen aan de opbouw van een nieuw en onafhankelijk Armenië. Na investeringen in oude ambachten als de handgemaakte tapijtenproductie, heeft Tufenkian een keten opgebouwd van landelijke boetiekhotels. Het hedendaagse design wordt verrijkt door de Armeense traditionele vormgeving en materialen. De achterliggende gedachte was de Armeense diaspora, erop gebrand hun thuisland te ontdekken, een warm onthaal te geven en een stempel te drukken op Armeens ontwerp in de 21ste eeuw. Tussen de bedrijven door richtte Tufenkian in 1996 ook nog de Tufenkian Foundation op in New York, gericht op activiteiten in Armenië en de de facto-republiek Nagorno Karabagh. De activiteiten van de stichting passen zich continu aan om in te spelen op de urgentste nationale behoeften. Zo helpt zij in Nagorno Karabagh onder meer met het onderbrengen van vluchtelingen uit Syrië, Azerbeidzjan en andere rampgebieden in de verlaten zones van het land. In Armenië ligt de nadruk van de activiteiten op natuur, sociale bescherming en democratische ontwikkeling van het land.


3

DAGPROGRAMMA

Dag 1, zaterdag 22 oktober Amsterdam - Jerevan In de loop van de avond vertrek vanaf Schiphol per Austrian Airlines naar Jerevan, met overstap in Wenen. Na de aankomst transfer naar het Tufenkian Historic Yerevan Hotel.

Dag 2, zondag 23 oktober Jerevan en omgeving De kennismaking met het land begint wordt een Armeens-orthodoxe viering in het heiligdom Echmiadzin bijgewoond, sinds de 15de eeuw zetel van de catholicos van alle Armenen. De kathedraal, gebouwd van 310-619, is de eerste officiële christelijke kerk in de wereld. Tijdens de gezamenlijke lunch in de refter van Echmiadzin een lezing door Hovhannes Hovhannisyan, doctor in de historische wetenschappen en docent theologie aan de Staatsuniversiteit van Jerevan. Bij terugkomst verkenning van Jerevan - met bezoek aan de kleurrijke Armeense boerenmarkt, langs boulevards en memorabele gebouwen zoals het huis van Aram Chatsjatoerian, en bezoek aan Matenadaran, een uniek onderzoeksinstituut, museum en het grootste studie- en conserveringscentrum van Armeense manuscripten ter wereld. Overnachting in Jerevan.

Dag 3, maandag 24 oktober Jerevan Vanochtend een bezoek aan de Universiteit van Jerevan en een tweetal lezingen: - over de Armeense diaspora door dr. Gerard Margosian, hoofd van de Charles Aznavour Foundation in Armenië - Na de koffiepauze een voordracht over de geopolitieke achtergronden van het Nagorno-Karabach-conflict door dr. Ara Papyan, de oud-ambassadeur van Armenië in Canada en oprichter en directeur van het Modus Vivendi Center, het instituut ter vreedzame oplossing van regionale conflicten. Na de lunch buiten Jerevan excursie naar de Hellenistische tempel in Garni, uit de 1e eeuw n. Chr. Kort nadat Armenië een christelijk land werd, werd de tempel een zomerverblijf voor Khosrovidukht, de zuster van koning Tiridates III. Na een tocht door een prachtig vulkaanlandschap bezoek aan het beroemde, in de bergrotsen gebouwde Geghardklooster (betekent de Heilige Lans en staat op de Werelderfgoedlijst van de Unesco). Overnachting in Jerevan.


4

Dag 4, dinsdag 25 oktober Jerevan Vanochtend vervolg van de stadsverkenning in het teken van het dramatische verleden van het land, met een bezoek aan het huis-museum van Martiros Sarian, de beroemdste Armeense avant-garde-schilder, een stop bij het genocidemonument Tsitsernakaberd, gedenkteken en museum van de rassenmoord in 1915, en het museum van de componist Komitas (1869-1935). Als een Armeense Bartók noteerde deze priester en musicoloog gedetailleerd duizenden Armeense en Koerdische muziekwerken en voerde hij deze onder meer uit met zijn eigen koor. Na Ottomaanse gevangenschap en daaropvolgende deportatie kreeg Komitas zware psychische problemen en stierf hij uiteindelijk in een kliniek in Parijs. In het museum van Komitas, wiens lot zo typerend was voor de slachtoffers van de zogenaamde Armeense kwestie, wordt een lezing gehouden door dr. Hayk Demoyan, directeur van het Genocidemuseum. In de middag een keuzeprogramma: Keuze 1 – rondleiding in de Nationale Galerij van Armenië met een rijke collectie van Russische, Armeense en Europese schilderkunst. Kosten € 10,- p.p. Duur ca. 4 uur Keuze 2 – bezoek aan het Museum voor de Moderne Kunst – MAMY Het in 1972 opgerichte MAMY was het eerste museum voor moderne en contemporaine kunst in de Sovjetunie. De collectie omvat het werk van Armeense kunstenaars, ook uit de diaspora, vanaf de jaren zestig. De kunst uit de jaren tachtig is een eyeopener, met werk van o.a. Gabriel Manoukian, Nina Kchemchyan en Ayvaz Avoyan; onder de internationaal bekende namen onder meer Emil Kazaz en Garen Bedrossian. Kosten € 10,- p.p. Duur ca. 4 uur Keuze 3 – bezoek aan de brandewijn fabriek Yerevan Armenië heeft een eeuwenoude wijnbouwtraditie: er is archeologisch bewijs voor geïrrigeerde wijnranken daterend van zo’n drieduizend jaar geleden. De Yerevan Brandy Factory was de eerste industriële wijnfabriek in Armenië; mettertijd is cognac het belangrijkste product geworden. Heden heeft het Yerevan Brandy Factory Museum een rijke verzameling Ararat-cognacs vanaf de stichting van de fabriek in 1887. Kosten € 10,- p.p. Duur ca. 4 uur ’s Avonds een optioneel avondprogramma, onder voorbehoud van het repertoire van de Staatsopera en de concertzalen.

Dag 5, woensdag 26 oktober Jerevan – Khor Virap – Selim pas – meer Sevan – Dilijan Vandaag een tocht door indrukwekkend, afwisselend landschap en langs culturele schatten, die begint met Khor Virap, de dichtst bij de Ararat gelegen plaats in Armenië, met uitzicht op deze zo bekende heilige berg uit de Bijbel. Het klooster Khor Virap is een van de nationale heiligdommen gesticht door Gregor de Verlichter, die naar verluidt de Armeense koning Tiridad III tot het christendom bekeerd heeft en zo het christendom tot staatsreligie verhief. Vervolgens het schilderachtig, in het Noravank-ravijn gelegen klooster Noravank uit de 13e eeuw, en het aan een meer gelegen dorpje Noradouz, bekend om zijn honderden in het veld liggende khatchkars (grafstenen). Na een rit door ruig berglandschap stoppen wij boven op de pas waar een goed bewaarde karavanserai uit de 14de eeuw staat, gebouwd voor reizigers en hun dieren die langs de zijderoute van Iran op weg waren naar Europa. Ook Marco Polo heeft deze route gevolgd. Via het vulkanische Sevan-meer, 2000 m boven de


5

zeespiegel gelegen, wordt het stadje Dilijan bereikt, pittoresk en bekend om oude ambachten. Overnachting in Dilijan.

Dag 6, donderdag 27 oktober Dilijan – Hagartsin – Hagpat – Sanahin – Dzoraget Deze ochtend een rit door beboste bergen naar drie Unesco-monumenten: de kloosters Haghpat, Sanahin en Hagartsin, uit de 10e-13e eeuw, bekend om hun schitterend, decoratief gemetselde steen. De monumenten worden gezien als een uitstekend voorbeeld van de middeleeuwse architectuur in een landschap van dramatische schoonheid. Vervolgens aankomst in het plaatsje Dzoraget. Overnachting in het in Armeense stijl opgetrokken Tufenkian Avan Dzoraget Hotel.

Dag 7, vrijdag 28 oktober Dzoraget – Amberd – Jerevan Ter afsluiting een uitstapje naar de 7e-eeuwse vesting Amberd, 2300 meter boven de zeespiegel gelegen tegen de berg Aragats. Amberd is door de Seldjoeken en de Mongolen ingenomen en steeds heroverd door de Armenen. Daarna een bezoek aan het dorp Hovhannavank, ingeklemd tussen de bergen Aragats, Ara and Ararat. Het dorp staat bekend als een van de mooiste voorbeelden van vroegchristelijke architectuur. Het kloostercomplex. Hovhannavank was van de 12e t/m 17e eeuw een bekend theologisch opleidingscentrum met een scriptorium waar talrijke manuscripten vervaardigd werden. Na lunch in een authentiek woonhuis in Ashtarak retour naar Jerevan voor een besloten concert in het huis van Aram Chatsjatoerian en het afscheidsdiner.

Dag 8, zaterdag 29 oktober Jerevan - Amsterdam Vroeg vertrek naar Nederland. N.B. Programmaonderdelen en –volgorde onder voorbehoud.


6

REISINFORMATIE Reisdatum

Reissom p.p.

22 t/m 29 oktober 2016

€ 2295,-

Inclusief: Vliegreis Amsterdam – Jerevan v.v. per Austrian Arlines, luchthavenbelastingen (ca. € 123,-), bagage (ca. € 30,-),verblijf in een tweepersoonskamer in Tufenkian Hotels, op basis van logies * ontbijt, vijf lunches, drie diners, vier lezingen, reader, literatuurlijst, inleidende studiemiddag in Nederland voorafgaand aan de reis, begeleiding door Karel Onwijn, auteur en Kaukasus-deskundige, lokale Engelssprekende gidsen Exclusief: overige maaltijden, verzekeringen, persoonlijke uitgaven, fooien, drankjes, facultatieve excursies, bijdrage stichting Calamiteitenfonds € 2,50,- per boeking en administratiekosten € 25,- per boeking. Excursies: inclusief begeleiding door lokale (Engelstalige) gids, vervoer en entrees. De fooien voor de chauffeurs en lokale begeleiders zijn niet inbegrepen. Richtlijn ca. € 2,- per persoon per excursie.


7

SPREKERS EN LEZINGEN VOORAFGAAND Lezing: Armenië en de Kaukasus: gebieden en spanningen, culturen en talen Dr. Henricus (Rieks) Smeets heeft geruime tijd talen en culturen van het Kaukasusgebied bestudeerd en onderwezen aan de universiteit van Leiden. Zijn veldwerk deed hij meestal bij vertegenwoordigers van Kaukasische minderheden in Turkije en Utrecht. In de Kaukasus is hij veelvuldig actief geweest als verkiezingswaarnemer – vooral in Armenië. Hij heeft zich ook bezig gehouden met taal- en minderhedenbeleid in de Sovjet-Unie en Europa. Vanaf 2001 heeft hij voor UNESCO gewerkt, uiteindelijk als secretaris van het Verdrag voor het beveiligen van immaterieel erfgoed; tegenwoordig doet hij dat als consultant. Ook adviseert hij instellingen en overheden in Europa en Azië over het behoud van erfgoed, over het inventariseren van elementen van immateriële cultuur, en over het voordragen daarvan voor UNESCO-lijsten. Hij is lid van de adviescommissies van een regionaal onderwijscentrum voor erfgoedbeleid in China en lid van het bestuur van het Maison des Cultures du Monde in Parijs. Karel Onwijn Drs. Karel Onwijn is historicus en publicist. Hij reist al sinds eind jaren tachtig door de landen van de voormalige Sovjet-Unie en was er jarenlang vaste correspondent voor Nederlandse en Belgische media. Hij geeft ook colleges en interculturele trainingen over deze landen. Hij schreef diverse boeken, waaronder Standplaats Moskou en de Dominicusreisgidsen Georgiӫ-Armeniӫ, Rusland en Oekraïne

Lezing: Ondergang van West-Armenië en genocide 1915 Dr. Uğur Ümit Üngör is universitair hoofddocent aan de faculteit Geschiedenis van de Universiteit van Utrecht en onderzoeker aan het Niod in Amsterdam. Hij studeerde in 2009 cum laude af aan de Universiteit van Amsterdam, na een jaar Internationale Geschiedenis te hebben gegeven aan de Universiteit van Sheffield. In 2009-10 was hij Post-Doctoral Research Fellow aan het Centre for War Studies van University College Dublin . Zijn voornaamste belangstelling is staatvorming en natievorming, met de nadruk op massageweld. Recente publicaties zijn Genocide: New Perspectives on its Causes, Courses and Consequences (Amsterdam University Press, 2016), Confiscation and Destruction: The Young Turk Seizure of Armenian Property (Continuum, 2011) en The Making of Modern Turkey: Nation and State in Eastern Anatolia, 1913-1950 (Oxford University Press, 2011).


8

SPREKERS EN LEZINGEN OP REIS Dr. Hovhannes Hovhannisyan, doctor in de historische wetenschappen en docent theologie aan de Staatsuniversiteit ‘Christendom in Armenië als nationale identiteit’ Dr. Gerard Margosian, hoofd van de Charles Aznavour Foundation in Armenië ‘Armeense diaspora wereldwijd en hulp aan het vaderland: de daadkracht van heimwee’ Dr. Ara Papyan, de oud-ambassadeur van Armenië in Canada en oprichter en directeur van het Modus Vivendi Center, het instituut ter vreedzame oplossing van regionale conflicten ‘Nagorno-Karabach – nationale en geo-politieke achtergronden’ Dr. Hayk Demoyan, directeur van het Genocidemuseum ‘De Armeense kwestie – 100 jaar naar het genocide’


9

Armenië: heimwee naar het land van Noachs ark

Recommend Documents