RAADSINFORMATIEBRIEF Brief van het college aan de raad
«lil» Onderwerp lokale en landelijke ontwikkelingen mbt de positionering en subsidiering peuterspeelzalen V a n de raad gevraagde actie Kennisnemen van de laatste landelijke en lokale ontwikkelingen op het gebied van het peuterspeelzaalwerk In deze brief wordt u geïnformeerd over de laatste landelijke en lokale ontwikkelingen met betrekking tot het positioneren en subsidiëren van het peuterspeelzaalwerk. Tevens wordt in deze brief aangegeven dat er in september t.b.v. de kaderstelling een aantal uitgewerkte scenario's aan u wordt voorgelegd. Ter nadere toelichting hiervan wordt er begin september een interactieve informatiebijeenkomst gepland, met als doel de belangrijkste wijzigingen te presenteren en met elkaar te bespreken.
Geachte leden van de raad, Inleiding De afgelopen jaren blijkt dat het peuterspeelzaalwerk zowel landelijk als ook in de gemeente Woudrichem steeds meer onder druk is komen te staan. Door diverse ontwikkelingen wordt het financieel gezien steeds moeilijker om in de verschillende kernen een peuterspeelzaal rendabel te exploiteren. De kosten nemen steeds meer toe (onder meer onder invloed van verscherpte regelgeving), de subsidie is de afgelopen jaren steeds naar beneden bijgesteld en de inkomsten van de ouderbijdrage nemen steeds verder af door het slinkend aantal kinderen dat naar de peuterspeelzaal komt. Enerzijds komt dit door het dalend aantal geboortes, maar ook doordat er steeds meer mensen gebruik maken van kinderopvang in plaats van hun kinderen naar de peuterspeelzaal te brengen. Daarnaast speelt de recessie een rol in de afname van het aantal peuters dat de peuterspeelzaal bezoekt. Landelijk Het peuterspeelzaal- en kinderopvangbeleid is landelijk en wettelijk volop i n ontwikkeling. In het regeerakkoord staat opgenomen dat onderwijs, kinderopvang, peuterspeelzalen en voor- en vroegschoolse educatie (we) meer op elkaar moeten worden afgestemd. Hiervoor is het noodzakelijk dat de kwaliteitseisen en de financieringsstructuur van voorschoolse voorzieningen sterker worden geharmoniseerd. In 2010 zijn met de Wet Oke, de kwaliteitseisen aan peuterspeelzalen en kinderopvang al zoveel mogelijk gelijk getrokken. Er is echter nog steeds sprake van een aantal belangrijke verschillen, zoals de groepsgrootte, het aantal gediplomeerde leid(st)ers op de groep, de gehanteerde CAO en de financiering. Dat ook hier aan gewerkt wordt, blijkt uit signalen van het ministerie dat het onderscheid kinderopvang en peuterspeelzaal op de schop gaat.
VERZONDEN * * ™ W datum 25 juni 2014 ons kenmerk 14.0007370 onderwerp Raadsinformatiebrief ontwikkelingen positionering en subsidiering peuterspeelzalen behandelaar C. Gaikhorst doorkiesnummer 0183-308153 Email
[email protected] bijlagen in afschrift aan
Gemeentehuis Raadhuisplein 1 4285 cp Woudrichem Correspondentieadres: Postbus 6 4285 zg Woudrichem Telefoon 0183 308100 Telefax 0183 303380
[email protected] www.woudrichem.nl
Lokaal Afgelopen periode hebben we van beide organisaties die in de gemeente Woudrichem peuterspeelzaalwerk aanbieden (Hoppas en Kinderopvang Woudrichem) het signaal ontvangen, dat het door bovengenoemde ontwikkelingen ook voor hen steeds moeilijker wordt om het peuterspeelzaalwerk onder de huidige financiële voorwaarden in de huidige vorm in stand te houden. Gezien bovenstaande landelijke en lokale ontwikkelingen wordt u in deze brief geadviseerd over de richting waarin het beleid en de subsidiëring van peuterspeelzaalwerk in de gemeente Woudrichem nader uitgewerkt kan worden. Beleid en wettelijk kader De gemeentelijke verantwoordelijkheden met betrekking tot het peuterspeelzaalwerk zijn tweeledig: De gemeente is verantwoordelijk voor het toezicht op de kwaliteit van de peuterspeelzalen (Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen (Wkkp); De gemeente is verantwoordelijk voor voldoende aanbod van voorschoolse educatie en toeleiding van doelgroepkinderen tot dit aanbod. Het aanbod kan overigens zowel op peuterspeelzalen als op kinderdagverblijven worden verzorgd (Wet Onderwijskansen door kwaliteit en educatie (Oke)). 1
Coalitieprogramma 2014-2018, p. 6: "De integratie van peuterspeelzalen, kinderopvang en basisonderwijs willen we bevorderen. Vanwege veranderingen in defiscaleregeling rond kinderopvang en de subsidiering van peuterspeelzalen door gemeenten, worden peuterspeelzalen en kinderopvang geharmoniseerd". 2. Aanpak/proces Om een richting en visie te kunnen bepalen over de positionering en subsidiëring van het peuterspeelzaalwerk, is het van belang om de beide organisaties die nu peuterspeelzaalwerk aanbieden in onze gemeente, actief hierbij te betrekken. Daarom zijn we in maart dit jaar gestart met een gezamenlijk overleg om de lokale en landelijke ontwikkelingen te bespreken en om te onderzoeken in hoeverre het haalbaar en wenselijk is om op de huidige wijze van subsidiëren verder te gaan of om te gaan fiscaliseren en harmoniseren. Ter ondersteuning en advisering in dit proces, is adviesbureau RAP ingehuurd voor een aantal uren per maand. Dit adviesbureau heeft ook ondersteund bij een vergelijkbaar proces in de gemeente Werkendam. Nu samen met beide organisaties het nodige voorwerk is verricht, hebben we besloten om een drietal scenario's, waaronder fiscaliseren en harmoniseren, nader uit te werken. Middels deze brief informeren wij u daarover en vervolgens zullen de uitgewerkte scenario's ter kaderstelling aan u worden voorgelegd. In bijlage 1 staat de planning voor 2014 aangegeven.
Toekomstscenario's Voor de herijking of doorontwikkeling van het peuterspeelzaalwerk vanaf 2015 staan hieronder een drietal scenario's benoemd: Scenario 1: Peuterspeelzaalwerk als gesubsidieerde voorziening De huidige vorm van subsidieverstrekking blijft grotendeels overeind. Het beleid dient wel te worden aangepast aan de laatste landelijke eisen, zoals twee leidsters op de groep, in plaats van een leidster en een vrijwilliger. Tevens dient de kinderen, die op grond van een aantal criteria (voornamelijk opleidingsniveau ouders) risico hebben op een taal'/spraakachterstand 1
ouderbijdrage en subsidie naar verwachting te worden verhoogd en moeten mogelijk de dagdelen worden verlengd. Scenario 2: Fiscalisering en harmonisatie van peuterspeelzaalwerk met kinderopvang Bij fiscalisering en harmonisatie worden het financieringsstelsel, de kwaliteitseisen en het toezicht van het peuterspeelzaalwerk gelijkgetrokken met de kwaliteitseisen van de kinderopvang. Het peuterspeelzaalwerk wordt omgevormd tot peuteropvang en ondergebracht bij de Wet Kinderopvang. Net zoals bij de kinderopvang wordt bij peuteropvang vraagfinanciering ingevoerd. Een schematische weergave van de financieringsstromen is opgenomen in bijlage 4-
In dit scenario is het Rijk verantwoordelijk voor de kinderopvangtoeslag voor opvang van kinderen van werkende ouders in de kinderopvang of een peuterspeelzaal. Het organiseren van een aanbod voor kinderen van alleenverdieners of niet-werkende ouders blijft een verantwoordelijkheid van de gemeente. De gemeente stopt dan met subsidiëring van het peuterspeelzaalwerk en maakt met de aanbieders afspraken over de realisatie van peuterprogramma's onder de Wet kinderopvang. Voor kostwinnersgezinnen (die geen tegemoetkoming in de kosten van de kinderopvang kunnen ontvangen via de belastingdienst) ontwerpen we een tegemoetkomingsregeling. 2
Scenario Subsidiëring van voorschoolse educatie We subsidiëren alleen de deelname van doelgroepkinderen aan voorschoolse educatie. Omdat dit aantal kinderen beperkt zal zijn en omwille van integratie van doelgroepkinderen met andere peuters, wordt voorschoolse educatie aangeboden in combinatie met het reguliere peuteraanbod in de kinderopvang. Vooralsnog is door zowel Hoppas als kinderopvang Woudrichem de voorkeur uitgesproken voor scenario 2: fiscaliseren en harmoniseren, waarbij zij ook de scholen actief willen betrekken. De belangrijkste redenen zijn dat: de uitvoering van onze wettelijke taak (voorschoolse educatie en toeleiding) goed geborgd kan worden; er rechtsgelijkheid is voor alle ouders (betalen hetzelfde inkomensafhankelijke tarief); door te harmoniseren, een groot deel van de ouders gebruik kan maken van tegemoetkoming in de kosten van peuterprogramma's vanuit de belastingdienst. dit het beste voorsorteert op de landelijke ontwikkelingen. 3. Vervolg De scenario's worden in overleg met de aanbieders Hoppas en KOW nader uitgewerkt met voor- en nadelen en financiële onderbouwing. Dit is nodig om goed te kunnen beoordelen of het voorkeursscenario 2, ook daadwerkelijk de juiste keuze is. Het streven is om het nieuwe of herijkte beleid per 1-1-2015 geïmplementeerd te hebben en ermee te starten. Om deze datum te halen is het noodzakelijk dat de uitgewerkte scenario's uiterlijk in september aan u worden voorgelegd ter kaderstelling. Ouders en aanbieders moeten immers tijdig geïnformeerd kunnen worden. Om u zo goed mogelijk te informeren, wordt er begin september een interactieve raadsinformatiebijeenkomst gepland, met als doel de belangrijkste wijzigingen te presenteren en met elkaar te bespreken. Onder alleenverdieners en niet-werkende ouders wordt verstaan: huishoudens waarbij één van de partners werkt (kostwinners) of waarbij beide partners niet werken.
Conclusie We hopen u middels deze brief voorlopig voldoende te hebben geïnformeerd over de laatste ontwikkelingen met betrekking tot het positioneren en subsidiëren van het peuterspeelzaalwerk. Nadere informatie volgt binnenkort in een raadsvoorstel.
Hoogachtend, burgemeester en wethouders van de gemeente Woudrichem, Woudrichem, de burge secretan pans. olislager A.G. Dolislağer
\
oordergraaf
Bijlage 1
Plan v a n a a n p a k fiscaliseren e n h a r m o n i s e r e n p e u t e r s p e e l z a l e n
juni 2014
Belangrijkste redenen harmoniseren en fiscaliseren: - V o o r s o r t e r e n o p w e t t e l i j k e v e r p l i c h t i n g e n (per 1-1-2016) - V e r s l e c h t e r d e financiële positie peuterspeelzalen - K w a l i t e i t s s l a g (o.a. 2 leidsters o p d e g r o e p , g e e n v r i j w i l l i g e r s )
W e l k e s t a p p e n zijn nodig d o o r w e l k e partij: wat
wie
wanneer
B & W advies: Richting b e p a l e n p o s i t i o n e r i n g e n
Gemeente
Juni
gemeente
College: j u n i
subsidiëring peuterspeelzaalwerk en vragen v o o r voldoende budget NB: p a s n a d a t college heeft i n g e s t e m d m e t het v e r d e r
Raadsbrief: j u n i
u i t w e r k e n v a n de s c e n a r i o ' s kan w o r d e n gestart m e t u i t w e r k i n g fiscalisering e n h a r m o n i s a t i e e n de a n d e r e
Raadsvoorstel:
scenario's.
sept/okt
Dit kan in juni duidelijk zijn . Raad d a n i n f o r m e r e n o v e r besluit e n in s e p t e m b e r e e n u i t g e w e r k t voorstel v o o r l e g g e n w a a r i n w e vragen k a d e r s te s t e l l e n e n e e n richting te k i e z e n . Inventariseren hoeveel 2-verdieners, 1-verdieners en
H o p p a s , KOW
Juni/juli
gemeente
Juni/juli
Hoppas, KOW
Juni/juli juli
n i e t - w e r k e n d e o u d e r s n u h u n k i n d e r e n naar d e peuterspeelzaal e n / o f kinderopvang brengen = peuterprogramma volgen (percentage). I n v e n t a r i s e r e n p e r c e n t a g e d a t psz b e z o e k t in de g e m e e n t e e n r e d e n w a a r o m m e n g e e n psz b e z o e k t . A . d . h . v . f o r m a t (opgesteld, d o o r LAFA-advies) f i n a n c i ë n per locatie aanleveren. D o o r r e k e n e n w a t h i e r v a n de f i n a n c i ë l e c o n s e q u e n t i e s
Hoppas, K O W , met
zijn v o o r de v e r s c h i l l e n d e p a r t i j e n :
advies/ondersteuning
K O - o r g a n i s a t i e s , 1-verdieners, 2 - v e r d i e n e r s , g e m e e n t e
R. Peeters (RP), gemeente
I n f o r m e r e n l e i d s t e r s o v e r s t a r t h e r i j k i n g , cq d o o r o n t w i k k e l i n g van het peuterspeelzaalwerk
H o p p a s , KOW (op
Juni
R.Peeters (RP)
t e r m i j n 2 leidsters o p de g r o e p ; a n d e r e w e r k t i j d e n , e.a.). Informatiesessie door aanbieders peuterspeelzaalwerk + e x t e r n e d e s k u n d i g e Sileidster die t r a j e c t h e e f t doorlopen I n f o r m e r e n (vaste) v r i j w i l l i g e r s : na f i s c a l i s e r i n g zijn e r
Hoppas, K O W ,
geen betaalde vrijwilligers meer nodig, althans dat
R.Peeters (RP)
Juni/juli
i s / w o r d t e e n keuze v a n de KO o r g a n i s a t i e s . I n f o r m e r e n ouders/verzorgers, m o n d e l i n g en m e t f o l d e r (vb'en
via RP)
Huidig VVE-beleidsplan loopt t / m 2014. Het W E beleid
Hoppas, KOW ,
Na
R.Peeters (RP)
zomervakantie,
gemeente
September/okt
Gemeente
Juni-dec
Bijlage 1
v o o r 2 0 1 5 en v e r d e r m e e n e m e n als o n d e r d e e l in h e t
Hoppas/ KOW
h a r m o n i s a t i e t r a j e c t . U i t w e r k i n g in s a m e n w e r k i n g m e t
Consultatiebureau
betrokken partijen.
R. Peeters
S c h o l e n i n f o r m e r e n e n a c t i e f bij b e t r e k k e n .
Gemeente
T i j d e n s LEA
Hoppas/ KOW
juni/juli en
R. Peeters
daarna periodiek
Indien keuze s c e n a r i o 2: Planning a a n p a s s e n aan w e t
Hoppas, K O W , met
k i n d e r o p v a n g (logistiek): indeling leidsters
advies/ondersteuning R.Peeters (RP)
a. V o o r b e r e i d i n g
a. V a n a f o k t o b e r
b. M a k e n p l a n n i n g
b. Dec-jan
Indien keuze s c e n a r i o 2: Keuze m a k e n o f t e g e l i j k e r t i j d
Hoppas, K O W , m e t
m e t d e fiscalisering d e d a g d e l e n psz v e r l e n g d w o r d e n
advies/ondersteuning
( c o n f o r m s c h o o l t i j d e n ) c q . gelijk w o r d e n g e t r o k k e n m e t
R.Peeters (RP)
Najaar 2014
d i e v a n kdv? De f i n a n c i ë l e g e v o l g e n h i e r v a n d o o r r e k e n e n , (is keuze in visie; v o o r g e m e e n t e W o u d r i c h e m ) Gemeente
Juli-augustus
Indien k e u z e s c e n a r i o 2: V o o r de p e u t e r s p e e l z a l e n e e n
G e m e e n t e , Hoppas
4
e
kwartaal
LRKP n u m m e r a a n v r a g e n ( c o n f o r m p r o c e d u r e e n
en KOW
4
e
kwartaal?
U i t z o e k e n hoe h e t zit m e t de m i n d e r g e s c h e i d e n b o e k h o u d i n g e n , versus s t a a t s s t e u n .
stappen v o o r het aanvragen van een lrkp-nr v o o r een l o c a t i e ko) Indien keuze s c e n a r i o 2: De subsidie a n d e r s
gemeente, Hoppas,
beschikken; w o r d t meer compensatieregeling dan
KOW
i n s t a n d h o u d i n g s v o o r z i e n i n g psz. A c t i e : g e z a m e n l i j k w e r k e n aan de n i e u w t e v o r m e n r e g e l i n g psz S t a r t h e r i j k t e , n i e u w e w i j z e va n " s u b s i d i ë r i n g " peuterspeelzalen
1-1-2015
Bijlage 4
Fiscalisering van peuterspeelzaalwerk en kinderopvang
Aanmelding kind bij K D V
O u d e r s v o l d o e n a a n regels v o o r
O u d e r s v o l d o e n N I E T a a n regels
belastingaftrek kinderopvang
voor belastingaftrek kinderopvang
Belasting
subsidie
aftrek
regeling P S Z
Kinderopvang met geïntegreerde PSZ
