Spoorlijn Arnhem-Winterswijk
Uitvoeringsprogramma 2009-2011
Het Platform Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk is een samenwerkingsverband tussen Provincie Gelderland, Stadsregio Arnhem Nijmegen, Gemeenten Arnhem, Westervoort, Duiven, Zevenaar, Montferland, Doetinchem, Oude IJsselstreek, Aalten en Winterswijk, Syntus, Nederlandse Spoorwegen NV, ProRail, Regiopolitie Gelderland-Midden, district Arnhem-Veluwezoom en district Rivierenland, Regiopolitie Noord- en Oost -Gelderland, district Achterhoek, Korps landelijke politiediensten, dienst Spoorwegpolitie, Openbaar Ministerie arrondissementsparket Zutphen, Openbaar Ministerie arrondissmentsparket Arnhem
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk
1
Inhoudsopgave 1. Achtergrond ......................................................................................................................... 3 2. Inleiding ............................................................................................................................... 4 3. Actiepunten ......................................................................................................................... 5 4. Totaaloverzicht actiepunten 2009 en verder .................................................................... 18 5. Jaarplanning 2009 .............................................................................................................. 20 Bijlage 1. Totaaloverzicht uitkomsten stationsschouw 2008 ................................................... 21 Bijlage 2. Lokale maatregelen .................................................................................................. 24 Bijlage 3. Handhaving verkeerd geparkeerde fietsen, fietswrakken en weesfietsen .............. 26
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk
2
1. Achtergrond In 2006 vond in opdracht van de provincie Gelderland een onderzoek1 plaats naar de sociale veiligheid op de spoorlijn Arnhem-Winterswijk. Uit dit onderzoek bleek dat op het gebied van netheid, comfort, toegankelijkheid, vitaliteit en uitstraling grote verschillen bestaan tussen verschillende stations aan deze spoorlijn. Daarnaast bleek ondermeer de netheid in het voertuig een aandachtspunt, evenals het gebruik van verschillende huisstijlen (NS en Syntus) door elkaar. Uit dit onderzoek bleek tevens dat er onder de verschillende partijen die verantwoordelijk zijn voor de sociale veiligheid op de spoorlijn Arnhem-Winterswijk voldoende draagvlak bestond voor een samenwerkingsverband. Het betreft de Provincie Gelderland, Stadsregio Arnhem Nijmegen, Gemeente Arnhem, Gemeente Westervoort, Gemeente Duiven, Gemeente Zevenaar, Gemeente Montferland, Gemeente Doetinchem, Gemeente Oude IJsselstreek, Gemeente Aalten, Gemeente Winterswijk, Syntus, Nederlandse Spoorwegen NV, ProRail, Regiopolitie Gelderland-Midden, district Arnhem-Veluwezoom en district Rivierenland, Regiopolitie Noord- en Oost-Gelderland, district Achterhoek, Korps landelijke politiediensten, dienst Spoorwegpolitie, Openbaar Ministerie, arrondissementsparket Zutphen, en Openbaar Ministerie, arrondissementsparket Arnhem, Op 7 november 2007 is door bovengenoemde partijen het Veiligheidsarrangement spoorlijn ArnhemWinterswijk ondertekend. Hierin spreken deze partijen af de sociale veiligheid op en rond de spoorlijn Arnhem-Winterswijk te waarborgen. De doelstellingen van het Veiligheidsarrangement zijn gedefinieerd als een gezamenlijke inspanning om het imago van de spoorlijn Arnhem-Winterswijk te verbeteren, het aantal incidenten op de spoorlijn Arnhem-Winterswijk terug te brengen met 10% ten opzichte van het jaar 2006, en het veiligheidsgevoel van de reiziger aantoonbaar te verbeteren, zowel overdag als ’s avonds. Hierbij geldt als referentie het jaar 2006. Het Veiligheidsarrangement bevat tevens een overzicht van de verschillende taken en verantwoordelijkheden van de samenwerkende partijen, zodat duidelijk is wat partijen van elkaar kunnen verwachten en waarop zij elkaar kunnen aanspreken. In het Veiligheidsarrangement is verder afgesproken dat partijen gezamenlijk een uitvoeringsprogramma opstellen waarin de maatregelen staan beschreven die moeten leiden tot een sociaal veilig en leefbaar stationsgebied. Het gaat om concrete oplossingen die soms eenmalig zijn en soms structureel voor een langere periode. Het document dat nu voor u ligt, is het eerste uitvoeringsplan. Het uitvoeringsplan wordt jaarlijks bijgesteld, afhankelijk van de veiligheidssituatie op de spoorlijn en op basis van voortschrijdende inzichten. Bovengenoemd Rapport Aanpak Sociale Veiligheid Regionaal Openbaar Vervoer Provincie Gelderland, het Veiligheidsarrangement Spoorlijn Arnhem-Winterswijk en het Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk verhouden zich als volgt tot elkaar:
1
Zie rapport ‘Aanpak Sociale Veiligheid Regionaal Openbaar Vervoer provincie Gelderland, in het bijzonder de spoorlijn Arnhem–Winterswijk’, 19 oktober 2006, Delfíni, in opdracht van de provincie Gelderland
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk
3
2. Inleiding De kern van het Veiligheidsarrangement spoorlijn Arnhem-Winterswijk is de integrale aanpak. Door samenwerking van de verschillende partijen kan de sociale veiligheid breder, effectiever en efficiënter worden aangepakt. Deze samenwerking vindt plaats op regionaal en lokaal niveau. Op regionaal niveau kunnen maatregelen als toezicht, reizigersonderzoeken en communicatiemiddelen worden ingezet, terwijl specifieke vraagstukken over bijvoorbeeld de inrichting van een stationsvoorplein beter op lokaal niveau kunnen worden uitgewerkt. In dit programma komen aan de orde: I. maatregelen die specifiek worden genoemd in het Veiligheidsarrangement (hoofdstuk 3); II. aanvullende maatregelen (hoofdstuk 4). Dit zijn maatregelen zoals bedoeld in Artikel 2, lid 2 van het Veiligheidsarrangement. De specifieke en aanvullende maatregelen zijn uitgewerkt tot in totaal 11 actiepunten. Per actiepunt volgt in de hoofdstukken 3 en 4 een toelichting met kosten, financiering, betrokken partijen en planning. Een overzicht van de actiepunten inclusief planning is opgenomen in hoofdstuk 6. Het resultaat is een pakket van maatregelen en actiepunten dat in samenhang met elkaar bijdraagt aan een substantiële verbetering van de sociale veiligheid op de spoorlijn Arnhem-Winterswijk. Het uitvoeringsprogramma wordt na akkoord van de deelnemende partijen vastgesteld in de stuurgroep Platform Sociale Veiligheid Spoorlijn Arnhem-Winterswijk op 26 februari 2009.
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk
4
3. Actiepunten Actiepunt 1 Communicatie spoorlijn Arnhem Winterswijk Samen met de partijen die betrokken zijn bij de Performanceverbetering van de spoorlijn, namelijk ProRail, Syntus, Provincie Gelderland en Stadsregio Arnhem-Nijmegen is een kerngroep communicatie opgericht. Doel van deze kerngroep is het realiseren van een eenduidige en heldere communicatie met betrekking tot de spoorlijn Arnhem-Winterswijk en het verbeteren van het imago van de spoorlijn. De coördinator van het Platform Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk neemt namens het platform deel aan de kerngroep. Status De kerngroep communicatie heeft een communicatieplan opgesteld. De bijbehorende begroting bedraagt € 145.000,- voor het jaar 2009. Deze begroting is nog onder voorbehoud. Financiering € 5.000,- uit budget Platform Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem Winterswijk, € 140.000,- door overige partijen. Benodigde acties De uitvoering is in handen van de kerngroep communicatie. Benodigde partijen Alle partijen. Planning actie Definitief communicatieplan Uitvoering communicatieplan
verantwoordelijke kerngroep communicatie kerngroep communicatie, betrokken partijen
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk
Deadline December 2008 Start januari 2009
5
Actiepunt 2 Opstellen lokaal veiligheidsarrangement (LVA) per station, of in het geval van meerdere stations binnen één gemeente, per gemeente
Een lokaal veiligheidsarrangement richt zich op de sociale veiligheid van een bepaald station en is noodzakelijk voor het nemen van maatregelen in het stationsgebied. Duiven en Zevenaar beschikken al over een lokaal veiligheidsarrangement en staan model voor de andere gemeenten. Het initiatief voor deze actie ligt volgens afspraak bij de gemeente. Een onderdeel van ieder lokaal veiligheidsarrangement is een actieplan en het vastleggen van beheerafspraken tussen de gemeente en NS Poort. Het actieplan omvat een set van maatregelen ter verbetering van de sociale veiligheid op het station. Status De status van de verschillende lokale veiligheidsarrangementen is als volgt: - Arnhem: een eerste bijeenkomst voor alle stations in Arnhem heeft plaatsgevonden op 24 juni 2008; - Westervoort: in afwachting van de realisatie van station Westervoort zijn er nog geen activiteiten op dit gebied; - Duiven: lokaal arrangement bestaat sinds 2005; - Zevenaar: lokaal arrangement bestaat sinds 2006; - Montferland: proces nog niet gestart; - Doetinchem: proces nog niet gestart; - Oude-IJsselstreek: proces nog niet gestart; - Aalten: ondertekening vindt plaats op 25 februari 2009 - Winterswijk: een eerste bijeenkomst heeft plaatsgevonden op 22 oktober 2008. Financiering De proceskosten zijn voor rekening van de gemeente. De financiering van lokale maatregelen die voortvloeien uit een LVA wordt op lokaal niveau geregeld. De provincie Gelderland reserveert per station € 10.000,- voor de financiering van lokale maatregelen mits er sprake is van een LVA. Deze gelden zijn bedoeld voor fysieke maatregelen (inrichting en beheer). De gereserveerde gelden worden alleen uitgekeerd voor maatregelen die in het jaar 2009 worden uitgevoerd. Benodigde acties Alle gemeenten aansporen voor juni 2009 een LVA gereed te hebben alsmede in 2009 zoveel mogelijk maatregelen ten uitvoering te brengen. Benodigde partijen Op lokaal niveau vast te stellen. Planning actie Opstellen lokale verbeterpunten Realiseren LVA’s
verantwoordelijke Afzonderlijke gemeenten en coördinator Afzonderlijke gemeenten
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk
Deadline Maart 2009 Mei 2009
6
Actiepunt 3 Reizigers- en omwonendenonderzoek, incidentenmeting en schouw De monitoring van de sociale veiligheid op de spoorlijn Arnhem-Winterswijk zal plaatsvinden door middel van drie onderzoekstypen, namelijk een schouw, reizigers- en omwonendenonderzoek en een incidentenmeting. • Het reizigers- en omwonendenonderzoek brengt in kaart wat de beeldvorming is van de spoorlijn Arnhem-Winterswijk en wat de wensen zijn van reizigers en omwonenden op het gebied van sociale veiligheid (beheer, inrichting, toezicht en handhaving, sociale samenhang). Dit zal worden gedaan door middel van een schriftelijke enquête onder reizigers en een telefonische enquête onder omwonenden. Dit zal één keer per jaar plaatsvinden. • De incidentenmeting laat zien welke incidenten, hoe vaak, waar en wanneer plaatsvinden op de lijn Arnhem-Winterswijk en welke trends er zijn. Hierbij gaat speciaal de aandacht uit naar geweldsdelicten. De data voor de meting worden aangeleverd door Syntus, Prorail en de KLPD. • Met de schouw brengen partijen gezamenlijk de lokale verbeterpunten (per station) in kaart. De schouw wordt uitgevoerd door een groep betrokken partijen (wijkagent, ambtenaar openbare orde en veiligheid, beheerder), welke zal worden samengesteld per station. Kosten: De kosten voor het reizigers- en omwonenden onderzoek bedragen €20.000,- per jaar. Voor de Incidentenmeting en schouw is dit € 5.000,- per jaar. Status De monitoring wordt jaarlijks herhaald. In oktober 2008 heeft een eerste reizigers- en omwonendenonderzoek plaatsgevonden. In het voorjaar van 2008 heeft de eerste schouw plaatsgevonden (zie bijlage 1), welke opnieuw wordt gehouden in het voorjaar van 2009. Naar aanleiding van de schouw is een lijst met lokale verbeterpunten opgesteld (zie bijlage 2). De incidentenmeting loopt al vanaf 2006. Financiering Voor het reizigers- en omwonendenonderzoek dat zal worden uitgevoerd in 2008 en 2009 is door de provincie Gelderland 50% van de onkosten gereserveerd (totaal € 20.000). De overige 50% zal worden gefinancierd uit het budget van het Platform Sociale Veiligheid. Voor de schouw en incidentenmeting heeft de provincie Gelderland in totaal € 10.000 gereserveerd voor 2008 en 2009. Benodigde acties Het reizigers- en omwonendenonderzoek is uitbesteed aan Probit. De schouw en de incidentenmeting worden uitgevoerd door de coördinator in samenwerking met de benodigde partijen. Benodigde partijen Voor het reizigers- en omwonendenonderzoek is de medewerking nodig van Syntus en NS Poort. Voor de incidentenmeting zijn nodig: Syntus, Nederlandse Spoorwegen NV, ProRail, Regiopolitie Gelderland-Midden, district Arnhem-Veluwezoom en district Rivierenland, Regiopolitie Noord- en Oost-Gelderland, district Achterhoek, Korps landelijke politiediensten, dienst Spoorwegpolitie. Voor de lokale schouw zijn nodig: gemeente, NS Poort, regiopolitie en Syntus. Planning Het eerste rapport van het reizigers- en omwonendenonderzoek is eind november 2008 opgeleverd. Van de incidentenmeting verschijnt ieder kwartaal een rapportage en van de stationsschouw ieder voorjaar. Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk
7
Actiepunt 4 Organiseren van menselijk toezicht aan de gehele spoorlijn Arnhem- Winterswijk Treinreizigers en omwonenden worden dagelijks geconfronteerd met het lukraak plaatsen van brommers en scooters, verkeerd geparkeerde fietsen, wildplassers, vernielingen, hangjongeren en uitgaanspubliek dat voor overlast zorgt. Met het organiseren van menselijk toezicht kunnen deze klachten worden voorkomen en aangepakt. Het aanstellen van toezichthouders is een belangrijke impuls voor de sociale veiligheid en leefbaarheid. Zij hebben een preventieve functie en vervullen de rol van gastheer en gastvrouw. Hun taken kunnen zijn: - het verlenen van service aan reizigers, zoals het verstrekken van actuele reisinformatie of toeristische informatie, het beheren van toiletten en het verzorgen van OV-fiets faciliteiten; - zwerfafval verwijderen; - verdachte personen en onregelmatigheden signaleren en die doorgeven aan verantwoordelijke en bevoegde instanties; - de opvolging van gesignaleerde zaken bewaken; - corrigerend optreden, reizigers aanspreken op bijvoorbeeld hun stallingsgedrag; - toezicht houden op of bewaken van de fietsenstallingen, perrons en voorpleinen; - verwijderen van verkeerd geparkeerde fietsen, weesfietsen en fietswrakken (zie actiepunt 7). Uitvoering In Zevenaar loop sinds 2007 een succesvol project met toezichthouders op het station. Het wildparkeren van fietsen komt bijna niet meer voor, de stationsomgeving is netter en opgeruimder en het aantal fietsendiefstallen lijkt te zijn afgenomen. De ervaringen in Zevenaar worden meegenomen bij het opzetten van een regionaal of provinciaal initiatief. Er wordt gekeken naar een juiste organisatievorm, welke in samenwerking met de CWI van de gemeenten geschikte kandidaten in een uitkeringssituatie werven en opleiden. Op 28 november 2008 heeft een werkbezoek plaatsgevonden aan de Stichting Veiligheidszorg Drenthe, waar op deze manier gewerkt wordt. Kosten Eenmalig naar schatting € 15.000,- voor de inrichting van een servicepunt of verblijfsruimte en werkmateriaal, per station. Er wordt uitgegaan van 4 servicepunten op de gehele spoorlijn. Gedacht wordt aan Zevenaar, Doetinchem, Aalten en Winterswijk. Overige kosten zijn afhankelijk van de nog te kiezen aanpak. Status De werkgroep Menselijk Toezicht komtin februari voor het eerst bijeen. Financiering De provincie Gelderland heeft een eenmalige bijdrage gereserveerd van € 75.000,- voor het opstarten van het project voor niet-personele kosten. Deze worden door de gemeenten, Syntus en NS Poort gefinancierd. Benodigde partijen Alle partijen. Planning actie Start werkgroep Plan van aanpak Start menselijk toezicht
verantwoordelijke coördinator werkgroep werkgroep
deadline Februari 2009 Maart 2009 Juli 2009
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk
8
Actiepunt 5 Integrale aanpak handhaving Dit actiepunt is gericht op het realiseren van een efficiënte en effectieve samenwerking tussen de partners met taken op het gebied van handhaving. Dit zijn het Klpd, de dienst spoorwegpolitie, de regiopolitie, Syntus en de gemeente. Doel is het vergroten van de pakkans, consequente aanpak van strafbare feiten en het vergroten van het vertrouwen van de reizigers en burgers in de handhavende partijen. Status Bij het ondertekenen van het Veiligheidsarrangement is al afgesproken dat partijen gezamenlijk 13 actiedagen organiseren op de spoorlijn Arnhem-Winterswijk. De spoorwegpolitie heeft daarin de regie. Op deze actiedagen voeren Spoorwegpolitie, regiopolitie en Syntus gezamenlijk verscherpte controles en surveillances uit in het voertuig, op de perrons en in de stationsomgeving. Daarnaast hebben partijen afgesproken om consequent aangifte te doen van strafbare feiten zoals vernielingen en graffiti. Dit geldt in het bijzonder voor Syntus en NS Poort. Betrokken partijen Spoorwegpolitie, regiopolitie, Syntus, NS Poort, Gemeenten.
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk
9
Actiepunt 6 Verbetering fysieke inrichting stations De kwaliteit van de fysieke inrichting, denk aan comfort, toegankelijkheid en uitstraling, blijkt in de praktijk een belangrijke determinant van de sociale veiligheid in de publieke ruimte. Het verbeteren van de fysieke inrichting van de stationsomgeving is de verantwoordelijkheid van de gemeenten. De fysieke inrichting van de stations behoort tot het domein van ProRail en NS Poort. In dit verband is ProRail gestart met het Project Stationsoutillage, wat de herinrichting en modernisering van alle stations in Nederland omvat. De planning van dit project is nog niet geheel duidelijk. Het Platform Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem Winterswijk onderschrijft de doelstellingen van het project Stationsoutillage, maar heeft er wel bij ProRail op aangedrongen dat er nadrukkelijk rekening wordt gehouden met de impact op de sociale veiligheid en lokale belangen. Zo dienen de herinrichtingsplannen van de stationsomgeving en die van het station op elkaar te worden afgestemd. Met als eindresultaat een stationsgebied dat als eenheid functioneert en niet als twee afzonderlijke domeinen (station en stationsgebied). Om snel een start te kunnen maken met het verbeteren van de uitstraling van de stations nemen gemeenten zelf het initiatief de stations te verbeteren. Per station wordt bekeken welke onderdelen moeten worden verbeterd om het station en de stationsomgeving een sociaal veiliger plek te maken. Er wordt gekeken naar het realiseren en verbeteren van toiletvoorzieningen, fietsenstallingen, parkeervoorzieningen, en (overdekte) wachtruimten. Status Bij de Provincie gelderland is een subsidieaanvraag ingediend voor wat betreft de Achterhoekse gemeenten, hierover is positief advies uitgebracht. De gemeenten die vallen onder de verantwoordelijkheid van de stadsregio Arnhem-Nijmegen wensen van eenzelfde bedrag gebruik te kunnen maken en dienen een verzoek in bij de stadsregio. De gemeente Arnhem neemt hierin het voortouw. NS Poort is betrokken bij plannen rondom het project “Ruimte voor de fiets”. In dit kader staan verschillende verbeteringen rondom het vernieuwen en vergroten van fietsenstallingen gepland. Voor station Arnhem Velperpoort staat een workshop gepland waarin de fysieke inrichting van het station onder de loep wordt genomen. Financiering Provincie Gelderland, Stadsregio Arnhem-Nijmegen, ProRail en gemeenten. Benodigde partijen Provincie Gelderland, Stadsregio Arnhem- Nijmegen, gemeenten, NS Poort en mogelijk andere partijen waar grondaankoop in de stationsomgeving aan de orde is. Planning actie In kaart brengen verbeterpunten Stadsregio Gesprek gemeenten met Stadsregio Arnhem-Nijmegen Subsidieaanvraag stadsregio Uitvoering Achterhoekse gemeenten
Verantwoordelijke(n) Gemeenten Stadsregio
deadline 1 april 2008
Gemeenten stadsregio
Voorjaar 2009
Gemeenten stadsregio Achterhoekse gemeenten
2009 Gereed 2009
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk
10
Actiepunt 7 Uniforme aanpak fietsparkeren spoorlijn Arnhem-Winterswijk Het wildparkeren van fietsen op en nabij het station, evenals de aanwezigheid van fietswrakken en weesfietsen is een typisch voorbeeld van overlast die grote invloed heeft op de veiligheidsbeleving. De situatie werkt bovendien fietsendiefstal en vandalisme in de hand. Dit demotiveert reizigers om met de fiets naar het station te gaan. Om in deze situatie verbetering te brengen, dienen fietswrakken, weesfietsen en verkeerd geparkeerd fietsen regelmatig verwijderd te worden van het station en uit de stationsomgeving. Een uniform beleid voor alle locaties aan de spoorlijn ArnhemWinterswijk schept duidelijkheid voor de reizigers Maatregelen De maatregelen ter verwijdering van verkeerd geparkeerde fietsen, weesfietsen en fietswrakken houden concreet in: 1. het instellen van een verbod op het plaatsen van fietsen buiten de daarvoor bestemde rekken op het station; 2. het instellen van een maximale parkeerduur van 4 weken in de parkeerrekken; 3. het regelmatig verwijderen, registreren en opslaan van fietswrakken, weesfietsen en verkeerd geparkeerd fietsen. Bij overtreding van het verbod op plaatsing van een fiets buiten de stalling en overschrijding van de maximale parkeertermijn, kunnen de fietsen worden weggehaald en elders worden opgeslagen. Zie voor verdere details bijlage 3. Status Op dit moment bestaan er grote verschillen tussen de regelingen omtrent fietsparkeren in de stationsomgevingen in de gemeenten aan de spoorlijn Arnhem-Winterswijk. Waar geen lopende gemeentelijke regeling is, voert NS-Poort tweemaal jaarlijks ruimacties uit. Kosten en financiering Kosten vallen binnen het regulier takenpakket van partijen. Als dit actiepunt is voltooid, levert dat een besparing op voor NS-Poort die geen ruimacties meer behoeft uit te voeren. NS-Poort onderzoekt of deze besparing kan worden aangewend voor andere doeleinden in dit uitvoeringsprogramma. Benodigde acties Er wordt een werkgroep `uniforme aanpak fietsparkeren’ geformeerd, waarin de gemeente Duiven, Winterswijk en de coördinator zullen plaatsnemen. Zij schrijven een fietsparkeernota. Hierin zullen afspraken met de politie worden opgenomen. Daarna zullen alle gemeenten, indien nodig, zorgdragen voor de aanpassing van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) door de betreffende gemeenteraden. Planning Actie Start werkgroep fietsparkeernota Aanpassen APV start uniform beleid
verantwoordelijke coordinator werkgroep gemeenten gemeenten
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk
deadline Januari 2009 April 2009 December 2009 Januari 2010
11
Actiepunt 8 Uitbreiding fietsenstallingen Op een aantal stations aan de spoorlijn Arnhem- Winterswijk is een tekort aan fietsenstallingen. Gelet op de verwachte toename van het aantal reizigers op de spoorlijn zal de behoefte aan fietsenstallingen de komende jaren alleen maar toenemen. Extra fietsenstallingen dragen bovendien bij aan het verbeteren van de ketenmobiliteit2, de toegankelijkheid en wildparkeren. Zonder voldoende fietsenstallingen is het bijna onmogelijk om een nette en schone stationsomgeving te realiseren. In onderstaand schema is de toekomstige behoefte aan stallingsplaatsen per station weergegeven inclusief kosten, volgens de voorspellingen en raming van ProRail. Stationsgegevens naam
Aalten Arnhem CS Arnhem Velperpoort Didam Doetinchem Doetinchem De Huet Duiven Gaanderen Terborg Varsseveld Wehl Winterswijk Zevenaar
Tekort
Huidige capaciteit Onbewaakt RvdF tulips
Kluis nieuw
424
20
Bewaakt
1.050 127 472 752 192 640 125 208 160 720 1.232
44 128 36 136 20 16 16 60
Normkosten
Toekomstig onbewaakt (max. waarde)
Toek omstig k luis
187 0 107 416 649 259 379 0 179 150 0 653 526
0 0 0 0 0 9 0 0 0 0 0 0
Klemmen tekort
€ € € € € € € € € € € € €
130.900 90.950 291.200 454.300 181.300 265.300 125.300 105.000 457.100 368.200
Kluizen tekort
€ € € € € € € € € € € € €
24.750 -
Status Initiatiefnemer is ProRail in het kader van het project ‘Ruimte voor de Fiets’. Financiering Het project ‘Ruimte voor de Fiets’ van ProRail biedt ruimte voor extra fietsenstallingen tegen 50% cofinanciering. De Provincie Gelderland en Stadsregio Arnhem Nijmegen betalen 40%, wat betekent dat de gemeenten de overige 10% van de kosten moeten financieren. Gaanderen is een nieuw station is. Hier worden de fietsenstallingen op kosten van ProRail Infraprojecten geplaatst. De fietsenstallingen van station Wehl zijn verouderd. Deze stallingen zullen op kosten van ProRail worden vervangen. Benodigde acties Voor Achterhoekse gemeenten lopen acties. Voor wat betreft de gemeenten die onderdeel uitmaken van de Stadsregio zijn er gesprekken gaande tussen ProRail en de Stadsregio. Uitbreiding van de fietsenstallingen zal ook in de toekomst blijvend punt van aandacht zijn. Daarom zal het Platform Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk een visie ontwikkelen op de toekomst van de fietsenstallingen. Deze wordt opgenomen in de nota fietsparkeren (zie actiepunt 7). Benodigde partijen Gemeenten, ProRail, provincie Gelderland, Stadsregio Arnhem Nijmegen. Planning Start van de uitbreiding fietsenstallingen door ProRail op de stations in de Achterhoek in 2009. 2 Ketenmobiliteit is het zo goed mogelijk op elkaar afstemmen van verschillende vervoersmodaliteiten zoals wandelen, fiets, trein, bus, metro, tram en auto. Doel is dat de reiziger comfortabel, makkelijk, snel en veilig van de ene modaliteit kan overstappen naar de andere modaliteit.
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk
12
Actiepunt 9 OV-fiets op elk station Op alle stations aan de spoorlijn wordt een OV-fietsconcept gerealiseerd. Deze maatregel draagt bij aan de verbetering van de ketenmobiliteit, het aantrekkelijker maken van het openbaar vervoer en het realiseren van een uniforme uitstraling voor het traject. OV-fiets is een huurfietsservice van NS, bedoeld als aanvulling op het openbaar vervoer. Met een persoonlijke pas kunnen klanten op alle plekken in Nederland waar sprake is van een OV-fiets verhuurlocatie één of twee OV-fietsen huren. OV-fiets gebruikt verschillende uitgiftesystemen. Zo is handmatige uitgifte mogelijk via een bewaakte fietsenstalling en automatische uitgifte via OV-fietskluis, OV-fietsbox of Bikedispenser. Afhankelijk van de plaatselijke situatie en in overleg met de potentiële opdrachtgever wordt een keuze gemaakt. Status Station Arnhem Centraal Arnhem Velperpoort Duiven Zevenaar Didam Wehl Doetinchem Centraal Doetinchem De Huet Gaanderen Terborg Varsseveld Aalten Winterswijk
Huidige OV-fiets uitgifte via bewaakte stalling 4 fietskluizen -
OV-fiets gepland
OV-fiets mogelijkheden
In onderzoek -
kluizen kluizen kluizen kluizen (nog) niet aanwezig OV-fietsbox/kluizen kluizen (nog) niet aanwezig kluizen
OV-fietsbox eind 2008
kluizen
Kosten en financiering In principe zijn kosten voor rekening van de gemeente, maar in veel regio’s ontvangen gemeenten extra gelden van de concessieverlener. De kosten van de verschillende systemen zijn als volgt: type via fietsenstalling (handmatig) Via geautomatiseerde fietsenstalling ATCS Bikedispenser (automatisch) Ov-fietsbox (automatisch Via kluis (automatisch)
aantal fietsen 5 of meer 5 of meer 30/50/100 20/32 4/6
kosten €5.000 (excl.fietsen) €25.000 €102.000/€130.000/€200.000 €45.000/€55.000 €18.000/€25.000
Benodigde acties Na financiering uitvoering door OV-fiets in samenwerking met gemeenten en NS Poort. Benodigde partijen Stadsregio Arnhem Nijmegen, provincie Gelderland, gemeenten, NS Poort. Planning actie Plan van aanpak Plaatsing ov-fiets op alle stations
verantwoordelijke NS Poort NS Poort
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk
deadline ? December 2009
13
Actiepunt 10 Aanbrengen van service- en alarmzuilen op alle perrons aan de spoorlijn Arnhem-Winterswijk Op alle perrons van de stations aan het hoofdrailnet staan service- en alarmzuilen. Aan de spoorlijn Arnhem-Winterswijk en veel anderen regionale lijnen ontbreken deze zuilen. Service- en alarmzuilen leveren een belangrijke bijdrage aan de sociale veiligheid op de (kleinere) stations, zowel bij het voorkomen van incidenten als in het verbeteren van de veiligheidsbeleving. Het standpunt van het Platform Sociale Veiligheid is dan ook dat op alle perrons aan de spoorlijn Arnhem-Winterswijk een service- en alarmzuil dient te worden geplaatst. Het Platform Sociale Veiligheid spoorlijn ArnhemWinterswijk heeft daarom op 29 mei 2008 een brief verstuurd naar de minister van Verkeer en Waterstaat met de vraag om opheldering over de verantwoordelijkheden omtrent de plaatsing van de service- en alarmzuilen. Op 18 november 2008 is een antwoord ontvangen van drs. J.A. Jacobs, directeur Spoorvervoer. Hierin geeft hij aan dat met ministerie geen geld heeft gereserveerd voor de plaatsing van service- en alarmzuilen. Op de stations aan het hoofdrailnet zijn de zuilen bekostigd door NS. Verder geeft de directeur Spoorvervoer aan dat regionale vervoerders een vergunning kunnen vragen voor het plaatsen van deze zuilen, en dat de concessieverlener de plaatsing van service- en alarmzuilen in de concessievoorschriften kan opnemen. In de huidige concessievoorschriften van de spoorlijn Arnhem-Winterswijk komt de plaatsing van service- en alarmzuilen niet aan de orde. In januari 2009 is opnieuw een notitie verstuurd naar het ministerie van Verkeer en Waterstaat, waarin er bezwaar wordt gemaakt op het antwoord van het ministerie. Hier is nog geen antwoord op ontvangen. Kosten en Financiering De exacte kosten zijn niet bekend. Financiering nader te bepalen in overleg met ProRail en Syntus en en eventueel Provincie Gelderland en Stadsregio Arnhem Nijmegen. Benodigde acties Plaatsen van service- en alarmzuilen op alle perrons, organiseren beantwoording en opvolging, bij voorkeur via Syntus. Benodigde partijen In ieder geval ProRail (plaatsing) en Syntus (opvolging) en eventueel Provincie Gelderland en Stadsregio Arnhem-Nijmegen. Planning Nog nader te bepalen in afwachting van overleg tussen Provincie Gelderland, Stadsregio Arnhem Nijmegen, Syntus en ProRail. Het platform Sociale Veiligheid streeft ernaar in 2009 duidelijkheid te krijgen over hoe de service- en alarmzuilen gerealiseerd kunnen worden.
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk
14
Actiepunt 11 Digitaal platform voor informatie-uitwisseling en communicatie tussen partijen Kennisdeling en (interne) communicatie vraagt voortdurend veel aandacht van de deelnemers van het Platform Sociale Veiligheid. Het aantal en de diversiteit aan betrokken partijen maken het ook niet gemakkelijk. Overlegdata, agenda’s, overlegverslagen, memo’s, adreslijsten, nieuwsbrieven, projectvoorstellen, evaluaties, rapporten, et cetera worden (meestal per email) verspreid en dienen binnen de verschillende organisaties gearchiveerd te worden. Dit brengt risico’s met zich mee. Het gebeurt regelmatig dat documenten zoekraken. Bovendien blijkt het lastig voor veel deelnemers om het overzicht te houden over de beschikbare informatie, met name als taken binnen een organisatie worden overgedragen aan een andere contactpersoon. Het voorstel is om een extranet te (laten) ontwikkelen op maat of aan te kopen dat: - op een éénduidige en overzichtelijke manier relevante informatie, overlegdata, documenten ontsluit voor alle bij het Platform Sociale Veiligheid Arnhem Winterswijk betrokken partijen; - deelnemers in staat stelt om informatie en nieuwsberichten met elkaar te delen; - beschikt over een kalenderfunctionaliteit waarop deelnemers de ingeplande bijeenkomsten kunnen inzien, maar ook zelf kunnen aangeven wanneer (lokale) bijeenkomsten gepland zijn; - voldoende beveiligd is. Om de informatie binnen het platform die nog niet het publiek geschikt is te beschermen zal een beveiliging moeten worden toegevoegd die bijvoorbeeld op basis van emailadres en wachtwoord toegang tot het extranet geeft. Bij de ontwikkeling van het extranet zal onderzocht worden of hier een online-tool voor de incidentenmeting aan gekoppeld kan worden. Status Na goedkeuring uitvoeringsprogramma kan direct worden gestart met de realisatie van een digitaal platform. Kosten en financiering Kosten ontwikkeling: eenmalig € 17.500,-. Jaarlijkse kosten onderhoud en hosting: onbekend. De provincie Gelderland heeft € 17.500,- gereserveerd ter dekking van de eenmalige kosten. Benodigde acties Na ontwikkeling van het platform alle bestaande informatie op het platform zetten, partijen informeren en starten met het gebruik. Benodigde partijen Om het digitaal platform goed te laten functioneren, is medewerking van alle partijen nodig. Planning actie Start ontwikkeling Digitaal platform operationeel Volledige overstap digitaal platform
verantwoordelijke kerngroep Derde Alle partijen
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk
deadline Maart 2009 Juni 2009 Oktober 2009
15
Actiepunt 12 Verbeteren sociale veiligheid in het voertuig Bij het verbeteren van de sociale veiligheid op de spoorlijn Arnhem-Winterswijk is ook de sociale veiligheid in de trein van groot belang. Om dit onderwerp structureel aan te pakken heeft Syntus het Programma Sociale Veiligheid 2009-2011 ontwikkeld. Hierin onderschrijven zij het belang van het verbeteren van het veiligheidsgevoel van zowel de reiziger als de medewerkers. De maatregelen uit het programma zijn mede gebaseerd op het reizigers- en omwonendenonderzoek van het Platform Sociale Veiligheid Arnhem-Winterwijk en dragen bij aan de doelstellingen van het platform. Syntus zal in de periode 2009-2011 op het traject Arnhem-Winterswijk het volgende realiseren: 1. In gebruik nemen lege stationsgebouwen: In samenwerking met NS Poort en de betreffende gemeenten zal er gezocht worden naar nieuwe functies voor leegstaande stationsgebouwen; 2. Het plaatsen van digitale informatie- en entertainment- schermen in de trein; 3. Verlichten keteninformatieborden: Op ieder station zal een verlicht informatiebord geplaatst worden waarop de plaatselijke vertrektijden, overzichtskaarten etc. weergegeven worden; 4. Regiecentrum met Veiligheidscentrale: Het centrum zal leiden tot het verbeteren van de informatievoorziening bij storingen en vertraging. Daarnaast komt er een centraal meldpunt waar medewerkers en reizigers incidenten en calamiteiten kunnen melden; 5. Verbeteren reinheid trein: verschillende maatregelen als rijdende schoonmaakploegen, droogloopmatten en verwijderingsacties dragen bij aan een schonere trein; 6. Hersteloperatie treininterieur: Schade door vandalisme en slijtage zullen worden hersteld; 7. Schonere stationsgebieden: Syntus zal initiatief nemen in het verbeteren van de reinheid van de stationsgebieden door samen te werken met NS Poort, Prorail en gemeenten; 8. Groenaankleding stations en perrons: Het succes van het opfleuren van station zal worden getest en wellicht worden uitgebreid naar het traject Arnhem-Winterswijk; 9. Extra inzet service- en controleteams: Extra Service- en Controle- medewerkers zullen worden ingezet op alle Syntus trajecten. In totaal zal het team met 4 fte toenemen. 10. Veiligheidscoördinator: Een veiligheidscoördinator zal door Syntus worden aangesteld om onder andere de dagelijkse aansturing van de Service- en Controlemedewerkers, de registratie van incidenten en de informatie-uitwisseling te garanderen. 11. Permanente online enquête onder reizigers en medewerkers: Om het niveau van het veiligheidsgevoel te peilen wordt een online enquête ontwikkeld. 12. Opleiding medewerkers tot BOA: In 2009 zal Syntus 15 nieuwe medewerkers opleiden tot BOA, zodat het verrichten van aanhoudingen en het uitschrijven van processen-verbaal op grotere schaal uitgevoerd kan worden; 13. Project Luisteris: Syntus zal extra medewerkers inzetten om het voorlichtingsprogramma gericht op overlast van jongeren in het Openbaar Vervoer te kunnen toepassen op middelbare scholen; 14. TEAMTOV (Tevreden Openbaar Vervoer): Syntus zet een jongerenteam op dat zich zal richten op het verbeteren van klanttevredenheid. Dit zal onder andere gebeuren d.m.v. het geven van voorlichting door jongeren aan jongeren en het organiseren van een jongerenpanel; 15. Informatiebulletin Arnhem-Winterswijk: Syntus brengt in samenwerking met de communicatiewerkgroep Arnhem-Winterswijk in 2009 vier maal een informatiebulletin uit; 16. Extra communicatie huisregels: De huisregels van Syntus zullen opnieuw onder de aandacht worden gebracht door middel van brochures en het weergeven ervan in voertuigen.
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk
16
Kosten en Financiering: Een uitgebreid kostenoverzicht is te vinden in het Programma Sociale Veiligheid (zie bijlage 5). Voor onderdelen uit het programma is een subsidieaanvraag ingediend bij de provincie Gelderland. Benodigde partijen: Syntus en eventuele overige betrokken partijen. Planning: Syntus heeft het streven een groot deel van de activiteiten in 2009 te starten en uit te voeren. Een uitgebreide activiteitenplanning zal worden gemaakt op basis van de subsidiebijdragen van de opdrachtgevers. Deze zal worden gecommuniceerd naar de leden van het veiligheidsarrangement zodra deze bekend is.
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk
17
4. Totaaloverzicht actiepunten Uitvoeringsprogramma 2009 en verder Actiepunt
Kosten
Betrokken partijen en hun bijdragen (PG = provincie Gelderland SAN = Stadsregio Arnhem Nijmegen Pf AW = Platform sociale veiligheid Arnhem Winterswijk)
1.
Communicatieplan spoorlijn AW 2009
€ 150.000
2.
Lokale veiligheidsarrangementen
lokaal vast te stellen
o o o o o o
3.
4.
5.
Reizigersonderzoek
€ 20.000 jaarlijks
Incidentenmeting en schouw
€ 10.000 jaarlijks
Menselijk toezicht opstartkosten
€ 15.000 per servicepunt (4 servicepunten) afhankelijk van aanpak Reguliere begrotingen
Menselijk toezicht uitvoeringskosten Integrale aanpak handhaving
o o o o o o o o o o o o o o o o
PG: € 50.000, SAN: € 10.000, Prorail: € 50.000, Syntus: € 30.000, Pf AW: € 10.000 (2009) 3 PG (budget Performanceverbetering ): € 80.000 eenmalige bijdrage voor lokale maatregelen in 2009 (€ 10.000,- per station) SAN € 50.000 eenmalig (€ 10.000 per station) Gemeenten: pm PG (budget Performanceverbetering): € 20.000 eenmalige bijdrage uitgaven in 2009 Pf AW: € 10.000 jaarlijks PG (budget Performanceverbetering): € 10.000 eenmalige bijdrage voor uitgaven in 2009 Pf AW: € 10.000 jaarlijks i PG (budget Performanceverbetering ): € 75.000 eenmalig voor 2009 Pf AW: € 25.000 jaarlijks Gemeenten: pm Syntus: pm NS Poort: pm ProRail: pm Klpd, spoorwegpolitie Regiopolitie Syntus NS Poort
Opmerkingen
Kostenverdeling is onder voorbehoud
Vanaf 2010 ontstaat jaarlijks een tekort van € 10.000,-. Dit wordt aangevuld vanuit budget Communicatie
Plan van aanpak met begroting volgt voor zomer 2009.
3
De provincie Gelderland heeft in haar budget voor de Performanceverbetering van de spoorlijn Arnhem-Winterswijk een post van € 220.000,- gereserveerd voor het Uitvoeringsprogramma van het Platform Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk.
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk, 18-02-2009
18
6.
Fysieke inrichting stations
€ 1.382.850 eenmalig (stations Achterhoek) ? Stations Stadsregio Reguliere budgetten
7.
Uniforme aanpak fietsparkeren
8.
€ 1.300.000 Programma Ruimte voor eenmalig de Fiets, Stations Achterhoek (is opgenomen in subsidie-aanvraag Fysieke inrichting stations Achterhoek) OV fiets op elk station lokaal vast te stellen
9.
10.
Service- en alarmzuilen op elk perron
onbekend
11.
Digitaal informatieplatform € 17.500 opstartkosten Digitaal informatieplatform Niet bekend beheer en onderhoud
12
Sociale veiligheid in de Trein
Niet bekend
o
Gemeenten
o o o o
PG: € 360.000 gemeenten Winterswijk, Aalten, Oude IJsselstreek en Doetinchem: € 1.022.850 SAN: pm gemeenten Arnhem, Duiven, Zevenaar en Montferland: pm
o
alle gemeenten: pm
o o o
ProRail: € 650.000 PG: € 520.000,gemeenten Winterswijk, Aalten, Oude IJsselstreek en Doetinchem: € 130.000,SAN:? gemeenten Arnhem, Duiven, Zevenaar en Montferland: ? PG SAN Gemeenten PG SAN ProRail Syntus PG (budget Performanceverbetering): € 17.500 eenmalige bijdrage voor uitgaven in 2009
o o o o o o o o o o
o
PG (budget Performanceverbetering): € 2.500 eenmalige bijdrage voor uitgaven in 2009 Pf AW: pm.
o
Syntus
o
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk, 18-02-2009
Plan van aanpak volgt voor zomer 2009.
Eventueel onderbrengen bij IT PG. Geschikt voor bredere toepassing (Valleilijn, Stedendriehoek) Na 2010.
19
Februari Maart
Extra 26 feb. 4 maart
Extra 24 mrt
April
schouw
2
Digitaal Platform
Servicealarmzuilen
OV-fiets op elk station
Uitbreiding fietsenstallingen
aanpak fietsparkeren
Communicatie (extern)
Fysieke inrichting stations
brief e
1 bijeenk.
1 bijeenk.
5 mrt 19 mrt
Bulletin 2
start
9 april 16 april
2 3
13 mei 14 mei
Plan klaar
LVA’s gereed
start
uitvoer acties
Bulletin 3
Plan klaar
gereed
Volgt
Juli
3
4
Augustus
Volgt Volgt
23 sept
2 sept
Oktober
5 4
November December
Bulletin 1 e
17 juni
September
LVA’s gereed
28 jan. 11 feb.
27 mei
Juni
1
Menselijk toezicht
Reizigersonderzoek
1
schouw
schouw
Mei
Incidentenmeting
schouw
stuurgroep
9 plannen januari
Actiedagen
21 jan.
nieuwsbrief
Januari
kerngroep
werkgroep
5. Jaarplanning
11 nov 2 dec.
Volgt
APV’s
Volgt Onderzoek
6
rapport
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk, 18-02-2009
Volgt volgt
klaar
klaar
klaar
20
Bijlage 1. Totaaloverzicht uitkomsten stationsschouw 2008 A. Stations totaaloverzicht AC Algemen e Indruk
Beheer en inrichting
AV
DU
ZE
DI
WH
DH
DC
GA
TB
VA
AA
WI
Is het schoon? Is het heel? Hoe is het comfort? Hoe is de toegankelijkheid? Is het transparant? Heeft het uitstraling? Maakt het een vitale indruk? Welke indruk maakt de bebouwing? Is de bestrating net en heel? Is er sprake van graffiti? Is er sprake van plakwerk? Is er sprake van hondenpoep? Is er sprake van groen? Is het groen goed onderhouden? Hoe staat het met het straatmeubilair? Hoe staat het met de verlichting? Zijn er donkere plekken? Is het overzichtelijk? Mogelijkheden tijdelijk parkeren? Mogelijkheden permanent parkeren? Zijn er voldoende fietsenstallingen? Hoe ogen de fietsenstallingen? Hoe is het voorzieningenniveau? Liggen de voorzieningen dicht bij elkaar?
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk, 18-02-2009
21
A. Stations totaaloverzicht (vervolg) Toezicht en handhaving
Oogt/is de omgeving ‘betrokken’? Is er natuurlijk toezicht? Is er professioneel toezicht? Zijn er vernielingen zichtbaar? Zijn er fietswrakken of weesfietsen? Staan er verkeerd geparkeerde fietsen? Zijn er hangjongeren? Eindcijfer Sociale Veiligheid
AC
AV
DU
ZE
DI
WH
DH
DC
GA
TB
VA
AA
WI
7,3
5,3
8,0
7,5
7,0
6,0
6,5
6,0
6,5
7,4
6,5
4,7
6,4
AC
AV
DU
ZE
DI
WH
DH
B. Stationsomgeving totaaloverzicht Algemen e Indruk
Beheer en inrichting
DC
GA
TB
VA
AA
WI
Is het schoon? Is het heel? Hoe is het comfort? Hoe is de toegankelijkheid? Is het transparant? Heeft het uitstraling? Maakt het een vitale indruk? Welke indruk maakt de bebouwing? Is de bestrating net en heel? Is er sprake van graffiti? Is er sprake van plakwerk? Is er sprake van hondenpoep? Is er sprake van groen? Is het groen goed onderhouden? Hoe staat het met het straatmeubilair? Hoe staat het met de verlichting? Zijn er donkere plekken? Is het overzichtelijk? Mogelijkheden tijdelijk parkeren?
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk, 18-02-2009
22
Toezicht en handhaving
Mogelijkheden permanent parkeren? Zijn er voldoende fietsenstallingen? Hoe ogen de fietsenstallingen? Hoe is het voorzieningenniveau? Liggen de voorzieningen dicht bij elkaar? Oogt/is de omgeving ‘betrokken’? Is er natuurlijk toezicht? Is er professioneel toezicht? Zijn er vernielingen zichtbaar? Zijn er fietswrakken of weesfietsen? Staan er verkeerd geparkeerde fietsen? Zijn er hangjongeren? Eindcijfer Sociale Veiligheid
AC
AV
6,7
5,5
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk, 18-02-2009
DU
ZE
DI
WH
DH
DC
GA
TB
VA
AA
WI
7,5
8,0
7,0
6,0
6,5
6,0
7,3
6,8
6,0
6,5
23
Bijlage 2. Lokale maatregelen In het voorjaar van 2008 is met alle betrokken partijen een schouw uitgevoerd op de stations aan de spoorlijn Arnhem-Winterswijk. De uitkomsten van deze schouw zijn opgenomen in bijlage 3. De schouw heeft geleid tot een aantal lokale verbeterpunten. Deze staan hieronder in een schema vermeldt per locatie en per betrokken partij. Deze verbeterpunten worden op lokaal niveau verder uitgewerkt. De gemeente neemt daarin het initiatief en zorgt per station voor een actielijst. Deze actielijst wordt jaarlijks geactualiseerd aan de hand van een schouw die elk voorjaar plaats vindt. Een van de doelstellingen in het Veiligheidsarrangement is het realiseren van een uniforme uitstraling en een eigen identiteit van de spoorlijn Arnhem-Winterswijk. In dat opzicht is het belangrijk dat de lokale maatregelen op elkaar worden afgestemd. Die afstemming vindt plaats in de werkgroep sociale veiligheid. Concrete maatregelen die gezamenlijk worden opgepakt zijn: - ruimen van fietsen. Gemeenten ontwikkelen gezamenlijk een uniforme aanpak fietsparkeren spoorlijn Arnhem-Winterswijk (zie actiepunt 7 in hoofdstuk 5). Tot die aanpak behoort ook het ruimen van fietsen; - uitbreiding en vernieuwing van fietsenstallingen. Dit vindt plaats in het kader van het programma van ProRail ‘Ruimte voor de fiets’ (zie actiepunt 8 in hoofdstuk 5). Tot slot het vernieuwen van de informatieborden op de stations Duiven, Zevenaar, Doetinchem De Huet, Doetinchem, Centrum, Varsseveld en Aalten: Syntus onderzoekt momenteel wat de kosten daarvan zijn en overweegt – ook in het kader van een uniforme uitstraling – om de informatieborden over de gehele spoorlijn van een nieuw jasje te voorzien.
Verbeterpunten per locatie Locatie Arnhem Centrum4
Gemeente -
Verantwoordelijke partij (initiator) NS Poort Syntus -
Prorail -
Graffiti verwijderen.
Arnhem Velperpoort Duiven
Fietsen ruimen.
Zevenaar
Verkeerssituatie voorplein aanpakken.
Nieuw reisinformatiebord. Extra trapopgang naar station aanleggen.
Nieuw reisinformatiebord.
4
Station Arnhem Centraal bestaat op dit moment uit een tijdelijk station en een station in aanbouw. Dit wordt beheerd door een eigen projectteam met een intensief toezicht- en beheer regime. Het tijdelijk station heeft door de beperkende omstandigheden een aantal nadelen, bijvoorbeeld waar het de toegankelijkheid betreft.
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk, 18-02-2009
24
Verbeterpunten per locatie Locatie Didam
Gemeente Fietsen ruimen.
Verantwoordelijke partij (initiator) NS Poort Syntus
Snoeien bosschages.
Wehl
Doetinchem de Huet
Fietsen ruimen.
Doetinchem Centrum
Fietsen ruimen Bestrating langs groen uitbreiden.
Upgraden stootborden trap naar station.
Prorail
Fietsenstalling vernieuwen (zie uitvoering . Nieuw reisinformatiebord.
Nieuw reisinformatiebord.
Fietsenstalling vernieuwen. Bouwmateriaal opruimen.
Gaanderen
Terborg
Bushokjes vernieuwen.
Varsseveld
Bushalte vernieuwen.
Aalten
Fietsen ruimen. Bushokje vernieuwen. Wachtruimte in stationsgebouw.
Winterswijk
Fietsen ruimen. Opknappen busstation.
Fietsenstalling uitbreiden. Paal met klok verplaatsen.
Nieuw reisinformatiebord. Nieuw reisinformatiebord.
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk, 18-02-2009
25
Bijlage 3. Handhaving verkeerd geparkeerde fietsen, fietswrakken en weesfietsen Fietswrak of weesfiets? Een fietswrak is een fiets die in een zodanige staat van onderhoud verkeerd dat er niet meer mee kan worden gereden. De economische waarde is dermate gering dat er meer kosten zijn gemoeid met het opknappen van de fiets dan dat de fiets waard is. Een weesfiets is een fiets waarvan kennelijk geen gebruik meer wordt gemaakt en waarvan de eigenaar afstand heeft gedaan. Vaak zijn dit (goedkope) fietsen die tijdelijk in gebruik zijn geweest (bijvoorbeeld voor de duur van een opleiding, stage of tijdelijke tewerkstelling) en die door de eigenaar zijn achtergelaten op het station. De eigenaar heeft niet de moeite genomen om de fiets mee te nemen naar zijn (nieuwe) woonadres of door te verkopen. Indien dergelijke fietsen nog langer onbeheerd en ongebruikt blijft, veranderen deze na verloop van tijd vanzelf in een fietswrak. Doelstelling Doel is het verbeteren van de sociale veiligheid in de stationsomgeving. Op andere plekken in Nederland is gebleken dat het verwijderen van verkeerd geparkeerde fietsen, fietswrakken en weesfietsen bijdraagt aan: - terugdringen aantal fietsdiefstallen; - een nette stationsomgeving; - tegengaan overlast van wild parkeren; - betere bereikbaarheid van de stations. Een neveneffect van de maatregel is dat het fietsgebruik wordt gestimuleerd. Randvoorwaarden Belangrijke randvoorwaarden voor maatregelen ter verwijdering van wees(brom)fietsen en (brom)fietswrakken en verkeerd geparkeerde (brom)fietsen zijn: - voldoende juridische onderbouwing van de maatregelen. Deze onderbouwing dient in elke deelnemende gemeente afzonderlijk te geschieden. Met behulp van gemeentes waar de juridische onderbouwing al aanwezig is kan een plan van aanpak worden ontwikkeld om in de overige gemeentes tot eenzelfde onderbouwing te komen. - bekendmaking van de maatregelen bij inwoners en reizigers middels borden en via de media; - ruimte voor de (tijdelijke) opslag van fietsen; (één regionale opslagruimte) - personele capaciteit voor administratieve verwerking. Het regelmatig verwijderen van verkeerd geparkeerde fietsen heeft alleen zin als er sprake is van voldoende capaciteit voor het stallen van fietsen. Maatregelen De maatregelen ter verwijderen van verkeerd geparkeerde fietsen, weesfietsen en fietswrakken houden concreet in: 4. het instellen van een verbod op het plaatsen van fietsen buiten de daarvoor bestemde rekken op het station; 5. het instellen van een maximale parkeerduur van 4 weken in de parkeerrekken; 6. het regelmatig verwijderen, registreren en opslaan van fietswrakken, weesfietsen en verkeerd geparkeerd fietsen. Uitvoering Bij overtreding van het verbod op plaatsing van een fiets buiten de stalling en overschrijding van de maximale parkeertermijn, kunnen de fietsen worden weggehaald en elders worden opgeslagen. Hiervoor is een mandaat nodig van het plaatselijke college van Burgemeester en Wethouders. Alleen
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk, 18-02-2009
26
zij hebben namelijk de bevoegdheid om sloten door te knippen en fietswrakken, weesfietsen en verkeerd geparkeerd fietsen op te slaan. De schade die ontstaat bij het doorknippen van sloten is voor rekening van de eigenaar van de fiets. Verkeerd geparkeerde fietsen kunnen worden opgehaald door de wetmatige eigenaar. Afhalers krijgen hun (wees)fiets(wrak) pas terug als: - zij zich kunnen legitimeren; - zij de kenmerken van hun fiets kunnen noemen; - zij het fietssleuteltje kunnen tonen; - zij een bepaald bedrag (bijvoorbeeld € 15,-) betalen als bijdrage in de kosten van vervoer en opslag;
-
zij – in geval van een gestolen fiets – over een bewijs van aangifte beschikken. In dat geval worden geen administratiekosten in rekening gebracht.
Uitvoeringsprogramma Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem-Winterswijk, 18-02-2009
27