(1-2006) Indexhervorming Ter herinnering: De vorige indexhervorming gebeurde acht jaar geleden. Het huidige indexcijfer bestaat dus sinds 1998 en heeft als basisjaar 1996. De Dienst voor het Indexcijfer berekent sinds januari 1997 naast het nationale indexcijfer van de consumptieprijzen ook het geharmoniseerd indexcijfer van de consumptieprijzen. De indexcommissie heeft op dit geharmoniseerd indexcijfer geen invloed want dit moet in alle Europese landen volgens dezelfde regels berekend worden en is daarom verschillend van het nationale indexcijfer. De indexkorf van het geharmoniseerd indexcijfer kan bijvoorbeeld elk jaar aangepast worden. Het nieuwe indexcijfer zal berekend worden vanaf 1 januari 2006 en zal als basisjaar 2004 hebben. Ter voorbereiding van deze hervorming heeft de indexcommissie gediscuteerd over: -
de actualisering van de indexkorf (toevoegen van nieuwe producten of diensten en elimineren van oude) de aanpassing van de gewichten van alle getuigen het aanpassen van de berekeningsmethodologieën voor bepaalde producten
De discussies over de actualisering van de indexkorf en de aanpassing van de gewichten gebeurden op basis van de huishoudbudgetenquête van 2004. De discussies hebben plaatsgevonden in de maanden september tot november. Tegen half december moet de indexcommissie een advies over de indexhervorming afleveren aan minister Verwilghen die bevoegd is voor deze materie. Het compromis dat bereikt werd over de gevoelige discussiepunten omvat de volgende elementen: 1. Minihervormingen tussen de grote hervormingen: -
De grote hervorming blijft plaatsvinden elke acht jaar. Om de twee jaar zal een minihervorming gebeuren waarbij enkel de indexkorf geactualiseerd zal worden volgens welbepaalde regels en waarbij er niet geraakt wordt aan de gewichten van de produktgroepen.
2. Het kijk- en luistergeld wordt uit de indexkorf gehaald. Dit gebeurde om een verlaagde index te vermijden indien het kijk- en luistergeld op nul wordt gezet in Wallonië. 1
3. Er wordt geen rekening gehouden met de solden bij het berekenen van de index omdat de consument slechts een beperkte keuze heeft tijdens de solden. 4. Noch de uitgaven van Belgen in het buitenland noch de uitgaven van buitenlanders in België worden opgenomen in de indexkorf. Dit punt is minder belangrijk maar behoort tot het compromis omdat het symbool staat voor onze visie op de index als meetinstrument voor de koopkracht tegenover de visie van het VBO op de index als meetinstrument voor de inflatie. 5. Belasting op de Inverkeerstelling (BIV): -
op het moment dat de BIV verdwijnt (hetgeen voorzien is in een Europese ontwerprichtlijn), komt het (negatieve) effect tot uiting in de index tijdens de daaropvolgende minihervorming wordt de BIV uit de indexkorf gehaald en wordt het gewicht verdeeld binnen de produktgroep
6. Kwaliteitswijzigingen wagens: -
Het huidige indexcijfer houdt impliciet rekening met kwaliteitswijzigingen voor wagens via een neutralisering van het prijsverschil tussen het nieuwe model en het oude bij een vervanging. Een voorbeeld P1= prijs oud model = 10.000 euro P2 = prijs nieuw model = 12.000 euro Basisprijs = 10.000 euro Wanneer het indexcijfer van het oude model bij de vervanging gelijk aan 100 was (=10.000/10.000), dan zal het indexcijfer van het nieuwe model bij zijn introductie gelijk zijn aan 100 in plaats van 120 (=12.000/10.000). Die 2.000 euro extra worden niet meegeteld maar geneutraliseerd.
-
Het compromis voorziet dat het nieuwe indexcijfer expliciet zal rekening houden met kwaliteitswijzigingen voor wagens via de methode options pricing aan 50%. Dit betekent dat 50% van de waarde van opties die in het nieuwe model standaard geworden zijn, geneutraliseerd wordt in de index, indien het nieuwe model vergelijkbaar is met het oude. Indien het nieuwe model te verschillend is van het oude, blijft de actuele methode van toepassing.
2
Voorbeeld toepassing nieuwe formule Het nieuwe model, vergelijkbaar met het oude, is standaard uitgerust met airco, wat als optie kon genomen worden in het oude model en 2.000 euro kostte. Nieuwe basisprijs waarmee rekening zal gehouden worden op basis van het nieuwe model: (10.000 x 12.000) / (12.000 - (2000/2)) = 10.909 Indexcijfer = 12.000/10.909 = 110,00 -
Via deze methode zal het nieuwe indexcijfer dus expliciet rekening houden met kwaliteitswijzigingen van wagens maar ook geeft deze methode een index die iets hoger is dan de huidige.
7. Personal Computer: -
Dit is een nieuw product met een groot gewicht dat opgenomen wordt in de indexkorf. Het VBO wilde dat het nieuwe indexcijfer volledig en expliciet rekening zou houden met elke kwaliteitswijziging van de PC, een hoogtechnologisch product dat constant evolueert. Dit is geweigerd door de vakbonden. Het compromis voorziet dat het indexcijfer impliciet rekening zal houden met kwaliteitswijzigingen zoals het nu al gebeurt voor de wagens.
3
Marc Verwilghen
MINISTER VAN ECONOMIE, ENERGIE, BUITENLANDSE HANDEL EN WETENSCHAPSBELEID LE MINISTRE DE L’ECONOMIE, DE L’ENERGIE, DU COMMERCE EXTERIEUR ET DE LA POLITIQUE SCIENTIFIQUE
Persbericht 09/12/2005 Een nieuwe consumptieprijsindex vanaf 2006 De Minister van Economie, Marc Verwilghen, deelt mee dat vanaf januari 2006 een vernieuwde consumptieprijsindex wordt gebruikt. In juni 2002 besliste de toenmalige Minister van Economie op voorstel van de Indexcommissie een indexhervorming op te starten. Deze hervorming vindt om de 8 jaar plaats met als doel de socio-economische realiteit te volgen. De laatste hervorming vond plaats in 1998 (basisjaar 1996). Sinds 2002 werden binnen de Indexcommissie de werkzaamheden gestart teneinde: • een nieuwe productenlijst op te stellen, aangepast aan het huidige consumptiepatroon van de bevolking, • de weging van de producten in de prijsindex aan te passen, in functie van de evolutie van de consumptie-uitgaven, • de geografische weging van de 65 steden en gemeenten waar maandelijks de prijzen worden opgenomen, aan te passen op basis van de bevolkingscijfers, • nieuwe berekeningsmethodes in gebruik te nemen om de prijsevolutie van bepaalde producten te meten. De nieuwe productenlijst is gebaseerd op het Huishoudbudgetonderzoek van 2004, dewelke het bestedingspatroon van de Belgische gezinnen in kaart bracht. De productenlijst wordt uitgebreid van 481 naar 507 producten. Dit gebeurt door: • Het schrappen van 98 producten zoals telefoongesprekken vanuit een telefooncel, videorecorders, steenkool,… 4
• Het invoeren van 124 nieuwe producten zoals telefoongesprekken vanuit een GSM, DVD-recorders, computers, bereide diepvriesmaaltijden,... Daarnaast werden 46 productdefinities aangepast, zoals de autobanden om rekening te houden met het feit dat zij de laatste jaren breder zijn geworden. In de toekomst zal om de twee jaar een minihervorming plaatsvinden. Nieuwe producten worden ingevoerd om rekening te houden met belangrijke evoluties in het consumptiegedrag. Andere producten worden verwijderd omdat ze verdwijnen of afgeschaft worden. Deze aanpassing van de productenlijst gebeurt met behoud van de gewichten van de grote groepen (zie de productenlijst in bijlage). Nieuwe berekeningsmethodes voor de prijsberekening van producten worden doorgevoerd om rekening te houden met: - de nieuwe statistische gegevens, - de evolutie in de werking van de markten, - de evolutie in de houding van de consumenten, - en de versnelde kwaliteitsaanpassingen van de producten. Binnenkort wordt een uitgebreid advies van de Indexcommissie verwacht, dewelke zal toelaten dat de nieuwe prijsindex in voege treedt in januari 2006.
Voor meer informatie : Luc Denayer, voorzitter van de indexcommissie van de consumptieprijzen. GSM : 0476/ 88 94 72 Jacques Hermans, woordvoerder van de Minister. GSM : 0475/ 31 40 90
5
