Wijzigingen Bouwbesluit 2012 Steunpunt Handhaving Overijssel Verdiepingsmodule
Gebruiksgebied, verblijfsgebied, functiegebied Vloerafscheidingen, trappen Geluid, spuiventilatie, daglicht, ruimten en opstelplaatsen Energiezuinigheid Veilig onderhoud Installaties Diverse Casussen
Programma
Hfdstk. 1.1
Gebruiksgebied =vergelijkbaar met oude verblijfsgebied Functiegebied = gebruiksgebied waar kenmerkende activiteiten plaatsvinden, geen verblijf voor personen Verblijfsgebied = gebruiksgebied voor het verblijven van personen Bedgebied = verblijfsgebied met een of meer bedruimten
Nieuwe en gewijzigde basisbegrippen
Hfdstk. 1.1
Benoem gebruiksgebied Benoem verblijfsgebied Benoem functiegebied Beoordeel opstelplaats kooktoestel Berging met MV/CV als functiegebied ?
Casus - indelingen
Afd. 2.3
Geen eisen inzake overklauterbaarheid meer voor ‘ruimten mede bestemd voor bezoekers’ in de U-bouw
Eisen overklauterbaarheid gehandhaafd voor woningen, kinderopvang en basisonderwijs.
Radiator = opstapmogelijkheid.
Overklauterbaarheid
Afd. 2.3
1) Toets deze vloerafscheiding aan de prestatie-eisen van afdeling 2.3. 2) Indien niet wordt voldaan: zou er sprake kunnen zijn van een gelijkwaardige oplossing.
Casus - vloerafscheiding
Afd. 2.5
Optrede woonfunctie 188 mm i.p.v. 185 mm Kolom B trap vervallen (nog 2 soorten i.p.v. 4) Breedte tredevlak 50 mm (was 170 mm bij kolom B) Breedte trap U-bouw 0,8 m (was 1,1 m) Vervallen max. hoogte van 4 meter voor overige gebruiksfunctie Bordes 0,8 x 0,8 (was 1,1 x 1,1 of 1,2 x 1,2 m)
Trap
Afd. 2.5
In een woongebouw met een verdiepingshoogte van 3 m wordt een bestaande trap met 17 optreden vervangen door een trap met 16 optreden. ◦ Is dat volgens de verbouwvoorschriften van Bouwbesluit 2012 toegestaan ?
Casus – verbouwen trap
Afd. 3.1
5 dB zwaardere eis (binnenniveau 28 dB i.p.v. 33 dB) voor een bedgebied bij kinderopvang ten opzichte van een nietbedgebied.
Nu ook eis geluidwering gevels voor bijeenkomstfunctie voor kinderopvang
Vervallen eis geluidwering gevels voor kantoorfunctie
Bescherming tegen geluid van buiten
Afd. 3.1
De verbouweis (BB2003; 10 dB lager) is omgezet in rechtens verkregen niveau.
Renovatie gevel: ◦ Wat betekent dit voor het glas? ◦ Ventilatierooster mogelijk ?
Casus geluidswering gevelgevel-1
Afd. 3.1
Een kantoor wordt herbestemd tot woning. ◦ De gevel wordt niet aangepast. De geluidsbelasting op de gevel is 60 dB. ◦ Het binnenniveau is 40 dB.
Kan de gevel volgens Bouwbesluit 2012 zo worden gehandhaafd ?
Discussie: Wet Geluidshinder / consequenties
Casus geluidswering gevelgevel-2
Afd. 3.2
Eisen aan beperking installatiegeluid binnen de gebruiksfuncties: ◦ woonfuncties ◦ bijeenkomstfunctie voor kinderopvang ◦ onderwijsfunctie
Geen eisen meer voor installatiegeluid in een logiesgebouw
Installatiegeluid
Afd. 3.2
Eisen aan beperking installatiegeluid binnen de gebruiksfunctie
Maximaal 30 dB in de woning, max. 35 dB voor kinderopvang en onderwijs
Geldt alleen voor ventilatie (bv. MV / WTW) en verwarming (bv. CV / WP)
Installatiegeluid
Afd. 3.2
Aandachtspunten ontwerp: ◦ Installaties op open zolderruimten ◦ Extra bouwkundige voorzieningen ◦ Eisen opstelplaatsen (bevestigen aan zwaardere wanden) ◦ Beperking te hoog debiet mechanisch toe-of afzuigpunt in VG / VR
Let op gewijzigde NEN 5077: ◦ karakteristiek geluidsniveau = verzwaring!
(meten bij de hoogst vereiste capaciteit)
Installatiegeluid
Afd. 3.2 geluidvermogen installatie LWA [dB]
voorbeeld installatie
ruimten naast elkaar
ruimten boven elkaar
n.v.t., installatie mag rechtstreeks in verblijfsruimte
tot 30 30 – 35
scheiding installatieruimte en verblijfsruimte
decentraal gebalanceerd ventilatiesysteem
installatie in andere ruimte in open verbinding met verblijfsruimte
35 – 40
‘normale’ deur
trapgat
40 – 45
‘normale’ deur
trapgat + ‘normale’ deur
‘normale’ deur
trapgat + ‘normale’ deur
‘normale’ wand + geluidwerende deur
trapgat + ‘normale’ deur
mv-box
‘normale’ wand + 2 ‘normale’ deuren
trapgat + geluidwerende deur
wtw-unit
geluidwerende wand + 2 ‘normale’ deuren
trapgat + 2 ‘normale’ deuren
cv-ketel 45 – 50 warmtepomp 50 – 55 55 – 60
60 – 65 65 en meer
Installatiegeluid
n.v.t., installatie buiten woning plaatsen
Afd. 3.2
Maak een inschatting of aan de voorschriften over installatiegeluid wordt voldaan.
Casus
Afd. 3.4
Eis geluidwering tussen verblijfsruimten van dezelfde woonfunctie Geldt niet indien: ◦ verblijfsruimten in open verbinding met elkaar staan ◦ de ene verblijfsruimten vanuit de andere verblijfsruimte rechtstreeks bereikbaar is via een deuropening.
Geluidwering
Afd. 3.4
Vervallen ◦ Eis inzake luchtgeluid tussen gemeenschappelijke verkeersruimte en hal in een woning (wél tussen gem. VKR en VG in de woning) ◦ Eis aan geluidwering tussen logiesverblijven in een logiesgebouw ◦ Eis aan geluidwering tussen cellen in een celgebouw Eis!
Geen eis
Geluidwering
Afd. 3.4
Relatie oude/nieuwe waarden ◦ Eenheden geluidwering (beleidsneutraal) ◦ Luchtgeluid : DnT,A,k = Ilu;k + 52 hoe hoger, hoe beter ◦ Contactgeluid : LnT,A = 59 - Ico hoe lager, hoe beter
Vertaling ◦ BB2003 luchtgeluid
: 0 dB; BB2012: 0 + 52 = 52 dB ◦ BB2003 contactgeluid : +5 dB; BB2012: 59-5 = 54 dB
Geluidwering
Afd. 3.4
Omzetting = beleidsneutraal. ◦ Dat betekent dat met onderstaande constructies nog steeds aan de geluidseisen tussen woningen kan worden voldaan.
Geluidwering
Afd. 3.7
Ten minste een van de vereiste beweegbare delen in de uitwendige scheidingsconstructie van een verblijfsruimte is ‘een beweegbaar raam’ ◦ Dus geen deur (schuifpui mag wel) ◦ Spuien via woningtoegangsdeur niet toegestaan. ◦ Is het Frans balkon een raam of een deur?
Spuivoorziening
Afd. 3.7
Een kantoorgebouw met een volledig gesloten gevel wordt herbestemd als woongebouw. ◦ Gelden er voor dit woongebouw eisen voor de spuiventilatie?
Casus - Herbestemmen
Afd. 3.11
Eisen voor alle VG’s in kinderopvang, uitgezonderd bedgebied ◦ was alleen voor ‘ruimte voor spelactiviteiten’)
Geen daglichteisen meer voor logiesfunctie
Belemmeringshoek ≥ 20°
Nieuwe norm NEN 2057: 2011
Eisen woonwagen gelijk aan woonfunctie
Daglicht
Afd. 3.11 Projectievlak = binnenzijde! Dakraam: eenvoudiger!
Daglicht – enkele verschillen NEN2057
Afd. 3.11
Dakkapel: eenvoudiger!
Daglicht – enkele verschillen NEN 2057
Afd. 3.11
Horizontale belemmering
Daglicht – enkele verschillen NEN 2057
Afd. 3.11
Een kantoor wordt herbestemd als woonfunctie. De keuken wordt achterin de woonfunctie gerealiseerd. Is dit volgens de verbouwvoorschriften van Bouwbesluit 2012 toegestaan ?
Casus Daglicht – Herbestemmen
Afd. 3.11
Casus Daglicht Herbestemmen
Slaapkamer en badkamer worden gewisseld. De equivalente daglichtoppervlakte in de slaapkamer is 0,5 m2. Dit betreft het ‘oude’ badkamerraam. Is dat toegestaan ? Gebruik van Bouwbesluit 2012: Artikel 1.12 Afdeling 3.11
Vervallen eisen ◦ Eisen liftschacht en liftmachinekamer -> Warenwetbesluit liften en EU-richtlijn Liften
◦ Eisen opstelplaats stook- en warmwatertoestel -> deels verwerkt in hfdst. 2
◦ Eisen meterruimte (dus ook de ‘3 meter-eis’!) -> was privaat en privacygericht
◦ Eisen stallingsruimte voor fietsen -> bestemmingsplan (overgangsbepaling: vervalt pas per 2017!)
Ruimten en opstelplaatsen
Afd. 4.7
Aanrecht, kooktoestel – alleen woonfunctie Verwarmingstoestel – (bijna) alle functies Warmwatertoestel – woonfunctie en gezondheidszorg Let op: ruimten opstelplaats verwarmingstoestel en warmwatertoestel in U-bouw veelal gemeenschappelijke ruimten (GO-bepaling!)
Opstelplaatsen
Afd. 4.7
Bij nieuwbouw woonfunctie ◦ Gemeenschappelijk toegestaan bij kleine woningen (< 40 m2) ◦ Eisen aan de bereikbaarheid ◦ Geen eis inzake 20 mm opstap buitenruimte (wel bij gemeenschappelijke buitenruimte)
Buitenruimten en buitenberging
Afd. 4.5 - Afd. 4.6
Overige eisen ◦ Berging is regenwerend
Eisen aan afmetingen. ◦ Buitenruimte: minimaal 4 m² en 1,5 m breed ◦ Berging: minimaal 5 m², 1,8 m breed en 2,3 m vrije hoogte
Buitenruimten en buitenberging
Afd. 4.6
Een kantoor wordt herbestemd als woongebouw. Moeten daar balkons worden aangebracht ?
Vraag: ◦ Is een bergruimte verplicht ? ◦ Is een buitenruimte verplicht ?
Gebruik van Bouwbesluit 2012: ◦ Artikel 1.12 ◦ Afdeling 4.5 ◦ Afdeling 4.6
Casus herbestemmen
Afd. 4.1
Nieuwbouw: ◦ Minimale oppervlakte VG woonfunctie 18 m² (was 24 m²) ◦ Geen VG meer in industriefunctie en overige gebruiksfunctie ◦ ‘matje’ van 11 m² met een breedte van 3 m (was 3,3 x 3,3 m)
Bestaande bouw: ◦ ◦ ◦ ◦
Nu ook verblijfsgebieden In woonfunctie min. 10 m² aan VG aanwezig Hoogte VG / VR minimaal 2.1 m (alle functies) ‘matje’ van 7,5 m² met een breedte van 2,4 m
Verblijfsgebied en verblijfsruimte
Afd. 4.2
Persoonsbenadering ◦ Per 30 personen 1 toiletruimte (niet voor alle functies) Max. 5 woonfuncties op één toiletruimte Max. 6 logiesverblijven op één toiletruimte
Geen 2e toilet vereist bij woning> 125 m² Geen eisen badruimte bestaande bouw Eis inzake afsluitbaarheid is vervallen BB2003
BB2012
BR basis
1,6 m²
1,6 m²
BR +TR
2,6 m²
2,2 m²
BR integraal toegankelijk
1,65 x 2,2 m
1,6 x 1,8 m
BR +TR integraal toegankelijk
7,8 m²
2,2 x 2,2
Toiletruimte (TR) en Badruimte (BR)
Afd. 4.4
Woonfunctie nu maximaal 1 m boven maaiveld (was 20 mm) ◦ Te overbruggen met een hellingbaan (Nieuw!).
Hoogteverschil 20 mm vanaf afgewerkte vloer ◦ Men mag rekening houden met vloerbedekking, was voorheen gelijkwaardigheid
◦ Vloerbedekking geen constructieonderdeel! geen eisen brand- en rookgedrag!
Bereikbaarheid en toegankelijkheid
Afd. 4.4
Bereikbaarheid en toegankelijkheid
Afd. 5.1
Rc 3,50 m²K/W (was 2,5 m²K/W) U 2,20 W/m²K (was 4,2 W/m²K) Geldt voor alle gebouwfuncties, behalve overige gebruiksfuncties Geldt tussen enerzijds VG, toilet- en badruimte en anderzijds: ◦ buiten ◦ kruipruimte ◦ functieruimte
Thermische isolatie
Afd. 5.1
Praktijk ◦ Toepassing HR++-glas ◦ Let op bij dakkapellen, paneelconstructies, voorzetwanden, etc. ◦ Verbouw: rechtens verkregen niveau met een minimum van Rc = 1,3 m²K/W
Thermische isolatie
Afd. 5.1
Nieuwe norm NEN 7120 ◦ EnergiePrestatie Gebouwen - EPG
EPC woonwagen = 1,30 Gelijkwaardige oplossingen bij NEN 5128 opgenomen in NEN 7120 EMG (NVN 7125)
◦ mogelijkheid gebruik gebiedgebonden maatregelen, zoals stadsverwarming, windmolens, collectieve warmtepompen e.d.
Energie Prestatie Gebouwen
Afd. 5.1
Aansluiting bij Europese Normen Integreren methoden nieuwbouw en bestaande bouw Wildgroei kwaliteits- en gelijkwaardigheidsverklaringen voorkomen Norm geschikt maken voor zeer energiezuinige gebouwen Uitbreiden met nieuwe technieken Fysisch betere (nauwkeurigere) norm
Waarom een nieuwe norm?
Afd. 5.1
NEN 2916 Utiliteitsbouw nieuwbouw
NEN 7120
Energielabel – ISSO 75 Utiliteitsbouw bestaand
Wat wijzigt er?
NEN 5128 Woningbouw nieuwbouw
Energielabel – ISSO 82 Woningbouw bestaand
Afd. 5.1
1 januari 2012
1 juli 2012
1 januari 2013
Normontwikkeling Software ontwikkeling
Kennismaking markt
EPC berekenen o.b.v. NEN 5128/NEN 2916 EPC berekenen met NEN 7120
Bestaande bouw?
Wanneer?
Afd. 5.1
Ministerie BZK ontwikkelt “Nader Voorschrift = Bestaande Bouw” ◦ gebruiken bij NEN 7120
Energielabels voor nieuwbouw (o.b.v. EPC) Tot aan de invoering:
◦ Berekening conform ISSO 82 (woningbouw) en ISSO 75 (utiliteitsbouw)
Van kracht bij recast EPBD: januari 2013(?)
Ontwikkelingen bestaande bouw
Afd. 5.1
Energieconcept
(hoek-- en tussenwoning) (hoek
Afd. 5.1
Bouwkundig Rc begane grondvloer
3,5 m2k/W
Rc gevel
3,5 m2k/W
Rc hellend dak
4,0 m2k/W
Uraam
1,71 (Uframe 2,4 W/m2K - Uglas 1,2 W/m2K)
Udeur
2,00 W/m2K (geïsoleerd, beperkt type)
qv;10-waarde
0,625 dm3/s/m2 (kwaliteitsverklaring)
Basisuitgangspunten
Afd. 5.1
Installatietechnisch Verwarming / warmtapwater
HR-107 combiketel met radiatoren (HT) Kwaliteitsverklaring hulpenergie
Opwekkingsrendement warmtapwater
82,5 %
Ventilatiesysteem
C.3b Winddrukgestuurde toevoer, tijd-sturing op afvoer, zonder zonering
Rekenresultaat Hoekwoning
NEN 7120: EPC = 0,72 NEN 5128: EPC = 0,73
Basisuitgangspunten
Afd. 5.1 Bouwkundig
Installatietechnisch
Conform basis, aangevuld met: Verbeterde warmteweerstanden (4-5 m2K/W)
Douche WTW (rendement 40%)
Verbeterd kozijn en glas (Uraam 1,46 W/m2K)
Zonneboiler (Acollector ≥ 2,5 m2, zuid, 45°, zonnekeur)
-Zonwering (oost- en zuidgevel)
Woning
EPC
Hoekwoning
0,60
Tussenwoning
0,55
Concept 1: op basis van EPG Schil en zon
Afd. 5.1 Bouwkundig
Installatietechnisch
Conform basis, aangevuld met: Rc dak = 5,0 m2K/W
Douche WTW (rendement 40%) D.4b – tijdsturing met zonering, WTW 95%. Vermogen ventilator: 50W
Woning
EPC
Hoekwoning
0,60
Tussenwoning
0,56
Concept 2: op basis van EPG – WTW
Afd. 5.2
Milieuprestatie ◦ Kwantificering van de milieuprestatie van woonfuncties (geen woonwagens) en kantoorfuncties met GO > 100m² ◦ Geen prestatie-eis. Verdere voorschriften mogelijk via Regeling Bouwbesluit.
Milieuprestatie
Afd. 6.1 Verlichting (voorheen hfd. 2) Afd. 6.2 Voorziening voor het afnemen en gebruik van energie (voorheen hfd. 2) Afd. 6.3 Watervoorziening (voorheen hfd. 3) Afd. 6.4 Afvoer huishoudelijk afvalwater en hemelwaterafvoer (voorheen hfd. 3) Afd. 6.5 Tijdig vaststellen van brand (voorheen hfd. 2 en Gebruiksbesluit) Afd. 6.6 Vluchten bij brand (voorheen hfd. 2 en Gebruiksbesluit) Afd. 6.7 Bestrijden van brand (voorheen hfd. 2) Afd. 6.8 Bereikbaarheid hulpverleningsdiensten (voorheen Gebruiksbesluit) Afd. 6.9 Aanvullende regels tunnelveiligheid Afd. 6.10 Bereikbaarheid van gebouwen voor gehandicapten Afd. 6.11 Tegengaan van veel voorkomende criminaliteit Afd. 6.12 Veilig onderhoud gebouwen Geen paragraafverdeling nieuwbouw – bestaande bouw!
Installaties
Afd. 6.1
Verlichtingssterkte besloten ruimte met rookvrije vluchtroute min. 1 lux ◦ was 10 lux nieuwbouw / 1 lux bestaande bouw
Noodverlichting in een VR, indien sprake is van meer dan 75 personen
Eisen gelden ook voor bestaande bouw (let op overgangsbepalingen in hfd. 9!)
Eis tot oriëntatieverlichting in verduisterde ruimten voor > 50 personen (bijv. bioscoop)
Verlichting
Afd. 6.12
“Een gebouw moet veilig onderhouden kunnen worden” ◦ zo nodig (gebouwgebonden) voorzieningen aanbrengen ◦ Verantwoordelijkheid van de aanvrager
Wat doet u er mee? ◦ Aanvrager dient “checklist gebouwonderhoud” in bij aanvraag omgevingsvergunning bouwen ◦ Nagaan of invulling overeenstemt met gebouw ◦ Geen oordeel over juistheid gekozen oplossing i.r.t. ARBO
Veilig gebouwonderhoud
Afd. 6.12
2007: toezegging minister Vogelaar vanwege Europese richtlijn veilige arbeidsomstandigheden ◦ Wens: koppeling aan bouwvergunning ◦ Geen verzwaring van regeldruk en lasten
Functionele eis afdeling 6.12 ◦ Wanneer onderhoud niet veilig zonder gebouwgebonden voorzieningen moeten gebouwgebonden voorzieningen worden toegepast.
Toetsingskader Veilig Onderhoud (zie www.rijksoverheid.nl)
Veilig onderhoud
Afd. 6.12
Het toetsingskader is het middel waarmee: Aanvrager verantwoordelijkheid neemt dat wordt voldaan aan afdeling 6.12 Bevoegd gezag kan vaststellen of aanvrager aannemelijk heeft gemaakt dat wordt voldaan aan afd. 6.12 (=weigeringsgrond)
Actuele inlichtingen: www.veiligopdehoogte.nl
Toetsingskader veilig onderhoud
Afd. 6.12
Veilig onderhoud
Informatiebrochures overheid (www.rijksoverheid.nl/bouwregelgeving)
Congres Bouwbesluit 2012 : 25 april 2012 (www.congresbouwbesluit.nl)
www.rijksoverheid.nl/bouwregelgeving ◦ Helpdesk bouwregelgeving ◦ Adviescommissie praktijktoepassing brandveiligheidsvoorschriften
[email protected]
Meer informatie