STUDIEGIDS - VADEMECUM
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING CVO COOVI
INHOUDSOPGAVE
DEEL 1: ALGEMENE OPLEIDINGSINFO
p.3
1.1 Specifieke Lerarenopleiding (SLO): voor wie? 1.2 Beroepsprofiel en basiscompetenties 1.3 Visie van de opleiding 1.4 Brussels Expertisenetwerk Onderwijs (BEO)
DEEL 2: OPLEIDINGSPROGRAMMA 2.1 2.2 2.3 2.4
Welke modules volg je? Hoe is de theorie en de praktijk verdeeld over de opleiding? Welke opleidingstrajecten zijn er? Wat leer je in de verschillende modules?
DEEL 3: PRAKTISCHE INFO EN ORGANISATIE 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5
p. 8
p.19
Waar en wanneer kan ik de opleiding volgen? Taalcoaching en studie- en trajectbegeleiding Vrijstellingen op basis van EVK-EVC Voorzieningen Nog een vraag?
DEEL 4: MODULESPECIFIEKE INFO 2014-2015 (1e SEMESTER)
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
p.24
2
DEEL 1: ALGEMENE OPLEIDINGSINFO 1.1 Specifieke Lerarenopleiding (SLO): voor wie? Vanaf 1 september 2009 bestaan er nog slechts twee soorten lerarenopleidingen: de geïntegreerde lerarenopleiding (Prof. bacheloropleiding) en de Specifieke Lerarenopleiding. De Specifieke Lerarenopleiding (decreet lerarenopleiding, december 2006, voorheen de D-cursus, GPB- en aggregatieopleiding) richt zich hoofdzakelijk tot personen die “leraar” willen worden. Hoewel eerder afgestemd op het secundair onderwijs, richt de opleiding zich ook tot (toekomstige) lectoren van het hoger onderwijs en leraren en lectoren van het volwassenenonderwijs. Toelatingsvoorwaarden Om tot de specifieke lerarenopleiding te worden toegelaten, dien je te beschikken over een diploma secundair onderwijs, een diploma van het hoger onderwijs of een gelijkwaardig verklaard diploma. Wie geen diploma secundair onderwijs behaald heeft, kan worden toegelaten tot de specifieke lerarenopleiding na het volgen van een brugprogramma van één semester. De opleiding richt zich specifiek tot personen die al in het bezit zijn van een basisdiploma (hoger onderwijs) en/of die een aantal jaren beroepservaring hebben in een bepaald vakgebied (diploma secundair of niet-secundair onderwijs). Dit betekent dat kandidaat-cursisten bij aanvang van de opleiding vaak een (voltijdse) job hebben tijdens de normale werkuren, al dan niet reeds in het onderwijs. De SLO leidt tot het diploma van leraar. Dit diploma geeft bevoegdheid om les te geven. Het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming bepaalt op grond van jouw bekwaamheidsbewijs (basisdiploma en/of beroepservaring + BPB: je behaalde diploma van leraar) welke vakken je mag geven binnen welke onderwijsniveaus. Dit zal voor elke cursist binnen de opleiding anders zijn. Via de website van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming kan je opzoeken voor welke vakken (en ambten) je in het secundair onderwijs in aanmerking komt op basis van jouw bekwaamheidsbewijs: http://www.ond.vlaanderen.be/bekwaamheidsbewijzen/
Een ondersteunende handleiding hierbij vind je op onze website.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
3
1.2 Beroepsprofiel en basiscompetenties Alle lerarenopleidingen zijn gebaseerd op dezelfde set van basiscompetenties die een leraar moet bezitten. Ze leiden tot hetzelfde diploma van leraar. Je vindt de basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs op: http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/lerarenopleiding/index.htm De specifieke lerarenopleiding (SLO) leidt op tot het beroep van leraar. Kort samengevat word je in de opleiding voorbereid om binnen het beroep van leraar verschillende functies op te nemen en de juiste beroepshoudingen te vertonen. Je kan optreden als:
Inhoudelijk expert Opvoeder Begeleider van leerprocessen Begeleider van ontwikkelingsprocessen Lid van een schoolteam Organisator Innovator en onderzoeker Partner van de ouders Partner van externen Lid van de onderwijsgemeenschap Cultuurparticipant
Beroepshoudingen:
Beslissingsvermogen Relationele gerichtheid Kritische ingesteldheid Leergierigheid Organisatievermogen Zin voor samenwerking Verantwoordelijkheidszin Flexibiliteit
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
4
1.3 Visie van de opleiding Wanneer je je inschrijft in de specifieke lerarenopleiding aan het CVO COOVI, stap je niet alleen een opleiding binnen, maar ook een school en centrum met een visie en een missie. De missietekst van CVO COOVI kan je nalezen op: http://www.coovi.be/cvo De SLO legt dan ook een aantal specifieke accenten om de visie en missie van de school in de praktijk om te zetten. De specifieke lerarenopleiding van CVO COOVI beschrijft de onderwijsvisie aan de hand van volgende 3 pijlers:
1. Competentiegericht onderwijs De opleiding streeft er naar competentiegericht op te leiden, waarbij competenties een samengaan van kennis, vaardigheden en attitudes zijn; geïntegreerd opleiden dus waarbij de persoonlijke ontwikkeling van elke cursist centraal staat. 2. Gelijke onderwijskansen, diversiteit en emancipatorisch onderwijs De opleiding benadert elke cursist individueel en tracht aan specifieke noden tegemoet te komen. Op die manier wordt er voor gezorgd dat iedere cursist, ongeacht zijn achtergrond, gelijke kansen krijgt om de opleiding succesvol af te ronden. Niet alleen diversiteit binnen deze opleiding staat centraal, de cursist wordt tijdens de opleiding eveneens voorbereid op diversiteit in de klas. De opleiding tracht cursisten op te leiden die flexibel zijn en die weten om te gaan met diversiteit en interculturalisering. 3. Interactief en vernieuwend onderwijs Via het gebruik van moderne media, tracht de opleiding tegemoet te komen aan de noden van het werkveld. Cursisten worden opgeleid aan de hand van deze middelen, waardoor zij ook later in de praktijk sneller naar deze media zullen grijpen. Tevens is het de manier om op
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
5
een meer dynamische wijze vorm te geven aan het lesgebeuren.
Verder zijn volgende aspecten uit de missie en visie van CVO COOVI ook duidelijke thema’s waar de lerarenopleiding zijn steentje toe wil bijdragen:
Tewerkstelling, arbeidsmarktafstemming en herwaarderen van knelpuntenberoepen Sinds kort is ook het beroep van leraar een knelpuntberoep. Vooral in onze grootstedelijke context Brussel, mag het duidelijk zijn dat er een groot tekort is aan leraren. Daarenboven is er de grote uitval van beginnende leraren. Dankzij het groot aandeel stages binnen de opleiding die specifiek gericht zijn op en in samenspraak met de arbeidsmarkt ontwikkeld, wordt de cursist optimaal voorbereid op de latere inschakeling op de arbeidsmarkt. De opleiding heeft een goede samenwerking en nauwe contacten met de arbeidsmarkt, wat de cursist in staat stelt gemakkelijk een stageplaats te vinden, maar ook zijn kansen op de arbeidsmarkt vergroten. Daarenboven volgt elke cursist een deel van de stage in een Brusselse school, waardoor cursisten goed worden voorbereid op de specifieke eisen van een leraar in een grootstedelijke context. Voor cursisten die reeds een opdracht hebben binnen het onderwijs, bestaat er het LIOtraject, waarbij zij de stage opdrachten op de werkplek kunnen uitvoeren. (zie verder: opleidingsprogramma).
Doelgroepenbeleid De opleiding richt zich tot een zeer divers publiek, zowel in leeftijd, diploma als achtergrond, met specifieke aandacht voor een aantal doelgroepen. Zo gaat er specifieke aandacht naar allochtone cursisten, omdat wij geloven dat allochtone leraren een rolmodel kunnen zijn binnen het Brussels onderwijs. Verder krijgen ook langdurig werklozen die zich willen omscholen tot leerkracht extra aandacht binnen de opleiding. Cursisten die nog geen diploma hoger secundair onderwijs behaalden, kunnen na afronding van het specifiek opgestelde opstaptraject in de opleiding instromen. Verder worden cursisten ook ondersteund in taalvaardigheid via diverse initiatieven, aangezien taal het instrument bij uitstek van een leraar is.
Flexibiliteit, diversiteit en interculturalisering Door het aanbieden van verschillende ‘opleidingstrajecten’ doet de opleiding een voorstel naar verschillende doelgroepen. Afhankelijk van de situatie en de achtergrond van de cursist, is er een passend traject. Hier kan van afgeweken worden volgens de flexibele leerwegen, zodat elke cursist een opleiding op maat kan volgen.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
6
Aangezien de opleiding modulair is opgebouwd, is de flexibiliteit maximaal gehouden. Enkel binnen het didactisch luik is volgtijdelijkheid bepaald, wat betekent dat de modules in een bepaalde volgorde afgewerkt dienen te worden. Als school in Brussel trachten we ook ons steentje bij te dragen in de bevordering van samenleven in diversiteit.
Competenties erkennen en certificeren Binnen de opleiding erkennen wij dat cursisten door vorige ervaringen of bijscholingen bepaalde competenties reeds hebben opgedaan. Via het vrijstellingenbeleid en de bijhorende vrijstellingstoetsen trachten we na te gaan waar het volgen van een bepaalde module voor een bepaalde cursist overbodig is. De cursist kan dus op basis van elders verworven competenties en/of elders verworven kwalificaties een aanvraag tot vrijstelling indienen.
Maatschappelijke integratie en persoonlijke ontwikkeling De opleiding benadert alle cursisten individueel en tracht aan specifieke noden tegemoet te komen. Op die manier haalt de opleiding een hoog slaagpercentage, waarbij elke afgestudeerde de nodige competenties bezit om een succesvolle loopbaan in het onderwijs aan te gaan.
1.4 Brussels Expertisenetwerk Onderwijs (BEO) CVO COOVI maakt samen met de Vrije Universiteit Brussel en de Erasmushogeschool Brussel deel uit van BEO. Dit samenwerkingsverband stelt een verbetering van de kwaliteit van alle partners voorop via de uitwisseling en gezamenlijke ontwikkeling van expertise. Concreet werken de partners samen op het vlak van vakdidactisch onderzoek, de organisatie van stages, de gemeenschappelijke vorming van mentoren, het uitwisselen van personeel, de organisatie van externe kwaliteitszorg, het gezamenlijk benutten van infrastructuur, enz. Voor de periode 20122015 zet BEO ook sterk in op taal en diversiteit in de grootstedelijke (Brusselse) onderwijscontext.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
7
DEEL 2: OPLEIDINGSPROGRAMMA De specifieke lerarenopleiding vervangt de vroegere D-cursus, GPB- en aggregatieopleiding. Uitbreiding van de praktijkcomponent is daarbij de grootste vernieuwing. De SLO is een opleiding van 60 studiepunten waarvan 30 voor het theoretische gedeelte en 30 voor de praktijkcomponent. De opleiding wordt modulair georganiseerd en omvat in totaal 720 lestijden. De modules kunnen los van elkaar gevolgd worden. Elke module wordt bekrachtigd met een deelcertificaat. Als je alle modules succesvol hebt doorlopen, behaal je het ‘diploma van leraar’.
2.1 Welke modules volg je? Het structuurschema van de opleiding wordt opgebouwd a.d.h.v. verschillende competentiedomeinen. Elk competentiedomein bestaat uit een aantal modules die elk één semester of kwartaal duren. Een cursist slaagt voor de opleiding wanneer alle modules met succes zijn doorlopen. Het structuurschema staat voor een totaal van 60 studiepunten en 720 lestijden. A/ OPSTAP: 15 studiepunten De OPSTAP van 15 studiepunten vormt een brugtraject voor cursisten die niet beschikken over een diploma secundair onderwijs of cursisten in het SLOM-traject (zie verder: verschillende opleidingstrajecten). In die zin behoort het niet tot de eigenlijke lerarenopleiding. De opstapmodules kunnen echter ook hun nut bewijzen i.f.v. het geïntegreerd taalbeleid van de opleiding. Indien via screening of permanente evaluatie blijkt dat taalremediëring noodzakelijk is, kan een cursist via de vakgroep of trajectbegeleider het advies krijgen 1 of meerdere taalvaardigheidsmodules te volgen. B/ Maatschappelijke en beroepsgerichte competentie: 6 studiepunten Bestaat uit de modules Onderwijs en maatschappij en Leraar en verantwoordelijkheden (elk 3 studiepunten) C/ Psycho-Pedagogisch organisatorische competentie: 18 studiepunten Bevat de modules Communicatie en overleg (6 studiepunten), Leerlingenbegeleiding (3 studiepunten), Klasmanagement (3 studiepunten) en Onderwijspsychologie (6 studiepunten) D/ Didactische competentie: 36 studiepunten Dit luik wordt gevolgd door cursisten die nog geen onderwijsopdracht hebben en bestaat zodoende uit pre-service praktijk. Alle modules behalve Didactische competentie algemeen zijn praktijkmodules. E/ In-service training LIO: 30 studiepunten Dit luik is voorbehouden aan cursisten die reeds een onderwijsopdracht uitvoeren en is dus zodoende in-service training. Cursisten kunnen instappen na het succesvol afronden van de module Didactische competentie algemeen.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
8
Hieronder vind je het structuurschema van de opleiding. Hierin staan de verschillende modules vermeld met aanduiding van het aantal lestijden en studiepunten per module.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
9
2.2 Hoe is de theorie en de praktijk verdeeld over de opleiding? Beide componenten bestaan uit 30 studiepunten. De theorie bestaat binnen alle opleidingstrajecten uit 6 modules die allen door middel van gecombineerd onderwijs1 worden aangeboden. Het aandeel contact- en afstandsonderwijs wordt transparant gemaakt via de modulefiches (zie deel 4). THEORIEMODULES
STUDIEPUNTEN
Onderwijs en maatschappij – OMA
3
Leraar en verantwoordelijkheden – LEV
3
Communicatie en overleg – COO
6
Leerlingenbegeleiding – LBG
3
Klasmanagement – KLM
3
Onderwijspsychologie – OPS
6
Algemene didactiek – DCA
6
De praktijk bestaat afhankelijk van het gevolgde opleidingstraject2 (zie verder) uit een combinatie van opleidingspraktijk en pre-servicepraktijk (= regulier en SLOM-traject) of inservicestage (= LIO-traject). De 2 modules binnen de opleidingspraktijk worden grotendeels aangeboden via contactonderwijs. De pre-servicepraktijk bestaat uit 3 opeenvolgende stagemodules. OPLEIDINGSPRAKTIJK
STUDIEPUNTEN
Vakdidactische oefeningen 1 – VDO1
9
Vakdidactische oefeningen 2 – VDO2
6
PRE-SERVICEPRAKTIJK Vakdidactische studie – VDS
3
Onderwijs-/onderzoeksopdrachten – OOP
3
Vakdidactische stage – OPS
9
De in-servicetraining bestaat uit 2 modules die georganiseerd worden volgens werkplekleren.
1
Bij gecombineerd onderwijs volgt de cursist deels de lessen via contactonderwijs en deels via afstandsonderwijs.
2
De opleiding voorziet in 3 verschillende opleidingstrajectentrajecten: regulier traject, LIO-traject, SLOM-traject.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
10
IN-SERVICETRAINING
STUDIEPUNTEN
Professioneel handelen i/d onderwijspraktijk – PHIOLIO1
15
Professioneel handelen i/d onderwijspraktijk – PHIOLIO2
15
De theoretische component en de praktijkcomponent zijn in de opleiding sterk verweven en zijn complementair in het bereiken van competenties.
2.3 Welke opleidingstrajecten zijn er?
De Specifieke Lerarenopleiding voorziet in 3 verschillende opleidingstrajecten telkens aangepast aan de specifieke instroom van cursisten. Zo kan je afhankelijk van jouw situatie instappen in de:
Specifieke lerarenopleiding (Regulier traject) Specifieke lerarenopleiding voor leraars in opleiding (LIO-traject) Specifieke lerarenopleiding op maat (SLOM-traject)
Modeltraject Binnen elk opleidingstraject stelt de opleiding een modeltraject voorop. De opleiding raadt cursisten sterk aan de opleiding volgens het modeltraject te doorlopen. Het modeltraject werd ontwikkeld vanuit volgtijdelijkheid binnen de didactische component en een duidelijke visie op leerlijnen. Studielast wordt op die wijze evenwichtig gespreid over de hele opleiding en de graduele opbouw van competenties en attitudes wordt verzekerd. Het modeltraject voorziet bovendien dat de theorie en de praktijk steeds samen worden gevolgd. Elk semester volg je via het modeltraject een didactische én een pedagogische module(s). Afhankelijk van je eigen mogelijkheden en situatie blijft het dankzij de modulaire organisatie echter mogelijk om af te wijken van het modeltraject. Indien gewenst kan je dus zelf een afwijkende leerroute uitstippelen. Je kan ook zelf het tempo bepalen waarmee je het (model)traject afwerkt. Het traject kan gespreid worden over een langere periode, maar kan ook versneld worden gevolgd. Het versnelde traject vraagt echter wel een intensieve tijdsinvestering en werkhouding. De trajectbegeleider van de opleiding (zie deel 3) kan jou in elke situatie helpen bij het vinden van het meest geschikte traject! De verschillende opleidingstrajecten worden hierna achtereenvolgens gevisualiseerd. De blauw aangegeven didactische modules wijzen op volgtijdelijkheid. Specifieke vereisten en opmerkingen worden bij elk opleidingstraject vermeld.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
11
2.3.1 Regulier traject ( HSO/HO zonder onderwijsopdracht.)
1ste semester
MODELTRAJECT
VERSNELD TRAJECT
DIDACTISCHE MODULES: Algemene didactiek (80lt – 6STP -1 semester) Vakdidactische studie (40lt – 3 STP - 1 semester)
DIDACTISCHE MODULES: Algemene didactiek (80lt – 6SP - 1ste kwartaal) de Vakdidactische oefeningen 1 (120lt – 9SP - 2 kwartaal) Vakdidactische studie (40lt – 3SP - 1 semester)
PEDAGOGISCHE MODULES: Onderwijs en maatschappij (40lt – 3SP - 1ste kwartaal) Leraar en verantwoordelijkheden (40lt- 3 SP de 2 kwartaal) 2de semester
DIDACTISCHE MODULES: Vakdidactische oefeningen 1(120lt – 9SP - 1 semester) PEDAGOGISCHE MODULES: Communicatie en overleg (80lt – 6SP - 1 semester)
3de semester
4de semester
DIDACTISCHE MODULES: Vakdidactische oefeningen 2(80lt – 6SP - 1 semester) Onderwijs-/onderzoeksopdrachten (40lt – 3SP - 1 semester)
PEDAGOGISCHE MODULES: ste Onderwijs en maatschappij (40lt – 3SP - 1 kwartaal) Leraar en verantwoordelijkheden (40lt- 3 SP de 2 kwartaal) DIDACTISCHE MODULES: ste Vakdidactische oefeningen 2 (80lt – 6SP - 1 kwartaal) Onderwijs-/onderzoeksopdrachten (40lt – 3SP 1 semester) PEDAGOGISCHE MODULES: Communicatie en overleg (80lt – 6SP - 1 semester) Onderwijspsychologie (80lt – 6SP - 1 semester) DIDACTISCHE MODULES: Vakdidactische stage (40lt – 9SP - 1 semester) PEDAGOGISCHE MODULES: ste Leerlingenbegeleiding (40lt – 3SP - 1 kwartaal) de Klasmanagement(40lt – 3SP - 2 kwartaal)
PEDAGOGISCHE MODULES: Onderwijspsychologie (80lt – 6SP - 1 semester) DIDACTISCHE MODULES: Vakdidactische stage (40lt – 9SP - 1 semester) PEDAGOGISCHE MODULES: ste Leerlingenbegeleiding (40lt – 3SP - 1 kwartaal) de Klasmanagement (40lt – 3SP - 2 kwartaal)
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
12
Regulier traject: toelatingsvoorwaarden en bijkomende info
Toelatingsvoorwaarden: Minstens een diploma secundair onderwijs. Bijkomende info:
Didactisch modules: de vooropgestelde volgorde van de modules is bindend.
Pedagogische modules: de vooropgestelde volgorde van de modules is niet bindend maar wordt als model beschouwd en is te verkiezen in functie van de pedagogischdidactische leerlijn.
LIO (leraar in opleiding): Indien je tijdens de opleiding in het lerarenberoep stapt, kan je overschakelen naar het Traject Specifieke Lerarenopleiding voor leraars in opleiding (LIO-cursisten) indien je aan de toelatingsvoorwaarden voldoet.
Onderwijsbevoegdheid: Let op! De vakken die je later kan geven, hangen af van je basisdiploma en/of nuttige ervaring. Indien je over een secundair onderwijsdiploma beschikt binnen de onderwijsvorm ASO maar geen verdere studies hebt gevolgd, heb je geen onderwijsbevoegdheid na het volgen van de SLO-opleiding. Meer info over je onderwijsbevoegdheid op basis van diploma of nuttige ervaring kan je terugvinden op de website van het Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming (zie deel 1).
Verkort traject: Let op! Het volgen van het verkort traject vraagt een zeer intensieve tijdsinvestering. Dit traject wordt dan ook enkel aangeraden indien je vb. op het moment van de opleiding geen andere job uitvoert, enz… Voor meer informatie kan je steeds contact opnemen met de trajectbegeleider. (zie deel 3)
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
13
2.3.2 LIO traject ( HSO/HO met onderwijsopdracht)
1ste semester
MODELTRAJECT
VERSNELD TRAJECT
DIDACTISCHE MODULES: Algemene didactiek (80lt – 6SP - 1 semester)
DIDACTISCHE MODULES: ste Algemene didactiek (80lt – 6SP - 1 kwartaal) Professioneel handelen in de onderwijspraktijk 1 (160lt – 15 SP - 1 semester)
PEDAGOGISCHE MODULES: ste Onderwijs en maatschappij (40lt – 3SP - 1 kwartaal) Leraar en verantwoordelijkheden (40lt- 3 SP de 2 kwartaal)
2de semester
3de semester
DIDACTISCHE MODULES: Professioneel handelen in de onderwijspraktijk 1 (160lt – 15 SP - 1 semester) PEDAGOGISCHE MODULES: Communicatie en overleg (80lt – 6SP - 1 semester) Onderwijspsychologie (80lt – 6SP - 1 semester) DIDACTISCHE MODULES: Professioneel handelen in de onderwijspraktijk 2 (160lt – 15 SP - 1 semester)
PEDAGOGISCHE MODULES: ste Onderwijs en maatschappij (40lt – 3SP - 1 kwartaal) Leraar en verantwoordelijkheden (40lt- 3 SP de 2 kwartaal) Communicatie en overleg (80lt – 6SP - 1 semester) DIDACTISCHE MODULES: Professioneel handelen in de onderwijspraktijk 2 (160lt – 15 SP - 1 semester) PEDAGOGISCHE MODULES: ste Leerlingenbegeleiding (40lt – 3SP - 1 kwartaal) de Klasmanagement (40lt – 3SP - 2 kwartaal) Onderwijspsychologie (80lt – 6SP - 1 semester)
PEDAGOGISCHE MODULES: ste Leerlingenbegeleiding (40lt – 3SP - 1 kwartaal) de Klasmanagement (40lt – 3SP - 2 kwartaal)
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
14
LIO-traject (leraar in opleiding): toelatingsvoorwaarden en bijkomende info
Toelatingsvoorwaarden: Naast de algemene voorwaarden om de Specifieke lerarenopleiding te volgen moet je om LIO te worden ook voldoen aan de volgende voorwaarden: de lerarenopleiding in de nieuwe SLO-structuur volgen de module Algemene didactiek volgen gedurende het LIO-traject een job als leraar hebben van minstens 500 uur op jaarbasis (in het secundair onderwijs, een CVO of in het deeltijds kunstonderwijs over maximaal 2 scholen verspreid) Als je aan deze voorwaarden voldoet, kan een LIO-contract worden gesloten tussen de school waar je werkt en de Specifieke lerarenopleiding, als de school waar je werkt daarmee instemt. De school engageert zich in dat geval om de ‘leraar-in-opleiding’ te begeleiden en op te volgen bij het werkplekleren. Bijkomende info:
Didactisch modules: de vooropgestelde volgorde van de modules is bindend.
Pedagogische modules: de vooropgestelde volgorde van de modules is niet bindend maar wordt als model beschouwd en is te verkiezen in functie van de pedagogischdidactische leerlijn.
LIO (leraar in opleiding): Indien je tijdens de opleiding uit het lerarenberoep stapt kan je overschakelen naar het Traject Specifieke Lerarenopleiding.
Verkort traject: Let op! Het volgen van het verkort traject vraagt een zeer intensieve tijdsinvestering. Dit traject wordt dan ook enkel aangeraden indien je vb. op het moment van de opleiding het minimum aantal uren als ‘leraar in opleiding’ presteert. Voor meer informatie kan je steeds contact opnemen met de trajectbegeleider. (zie deel 3)
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
15
2.3.3 SLOM- traject (+ Cursisten zonder diploma SO met min. leeftijd van 21 jaar)
1ste semester
2de semester
MODELTRAJECT
VERSNELD TRAJECT
Opstap taalvaardigheid 1, 2 en 3 (120lt – 9SP 1 semester) Opstap algemene vorming (80lt – 6SP - 1 semester) DIDACTISCHE MODULES: Algemene didactiek (80lt – 6SP - 1 semester) Vakdidactische studie (40lt – 3SP - 1 semester)
Opstap taalvaardigheid 1, 2 en 3 (120lt – 9SP - 1 semester) Opstap algemene vorming (80lt – 6SP - 1 semester) DIDACTISCHE MODULES: Algemene didactiek (80lt – 6SP - 1ste kwartaal) Vakdidactische oefeningen 1 (120lt – 9SP de - 2 kwartaal) Vakdidactische studie (40lt – 3SP - 1 semester)
3de semester
4de semester
5de semester
Doorlopend taalcoaching
PEDAGOGISCHE MODULES: ste Onderwijs en maatschappij (40lt – 3SP - 1 kwartaal) Leraar en verantwoordelijkheden (40lt- 3 SP ste 1 kwartaal)
DIDACTISCHE MODULES: Vakdidactische oefeningen 1 (120lt – 9SP - 1 semester) PEDAGOGISCHE MODULES: Communicatie en overleg (80lt – 6SP - 1 semester)
DIDACTISCHE MODULES: Vakdidactische oefeningen 2(80lt – 6SP - 1 semester) Onderwijs-/onderzoeksopdrachten (40lt – 3SP - 1 semester) PEDAGOGISCHE MODULES: Onderwijspsychologie (80lt – 6SP - 1 semester) DIDACTISCHE MODULES: Vakdidactische stage (40lt – 6SP - 1 semester)
PEDAGOGISCHE MODULES: Onderwijs en maatschappij (40lt – 3SP ste 1 kwartaal) Leraar en verantwoordelijkheden (40lt- 3 de SP - 2 kwartaal) DIDACTISCHE MODULES: Vakdidactische oefeningen 2 (80lt – 6SP ste 1 kwartaal) Onderwijs-/onderzoeksopdrachten (40lt – 3SP - 1 semester) PEDAGOGISCHE MODULES: Communicatie en overleg (80lt – 6SP - 1 semester) Onderwijspsychologie (80lt – 6SP - 1 semester) DIDACTISCHE MODULES: Vakdidactische stage (40lt – 6SP - 1 semester) PEDAGOGISCHE MODULES: ste Leerlingenbegeleiding (40lt – 3SP - 1 kwartaal) de Klasmanagement(40lt – 3SP - 2 kwartaal)
PEDAGOGISCHE MODULES: ste Leerlingenbegeleiding (40lt – 3SP - 1 kwartaal) de Groepsmanagement (40lt – 3SP - 2 kwartaal)
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
16
SLOM-traject (Specifieke lerarenopleiding op maat): toelatingsvoorwaarden en bijkomende info Cursisten zonder diploma secundair onderwijs met min. leeftijd van 21 jaar De opstapmodules worden gevolgd door cursisten die niet beschikken over een diploma SO en die geadviseerd worden deze modules te vervolledigen alvorens in te stromen in de specifieke lerarenopleiding (reguliere traject of traject LIO). Bijkomende informatie: Het bovenstaand traject wordt geadviseerd, maar deze personen zijn in principe niet verplicht de ondersteunende taalcoaching te volgen. Indien de cursist na het volgen van de opstapmodules zou voldoen aan de LIOvoorwaarden zou hij ook kunnen overstappen naar het LIO-traject. Verkort traject: Let op! Het volgen van het verkort traject vraagt een zeer intensieve tijdsinvestering. Dit traject wordt dan ook enkel aangeraden indien je vb. op het moment van de opleiding geen andere job uitvoert en je op dat moment ook reeds de Nederlandse taal perfect beheerst. Voor meer informatie kan je steeds contact opnemen met de trajectbegeleider. Anderstalige cursisten met een basiskennis Nederlands Dit traject voor cursisten zonder diploma SO is eveneens het modeltraject voor de SLOMcursisten. SLOM staat voor Specifieke Lerarenopleiding op Maat en werd in het leven geroepen dankzij middelen van het Federaal Impulsfonds. Het beoogt onder andere anderstaligen en laag geschoolden binnen Brussel. Ook richt het zich op cursisten die door de VDAB worden toegeleid. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om langdurig werklozen die willen omscholen tot leerkracht (aangezien leerkracht een knelpuntenberoep is) terwijl zij uitkeringsgerechtigd blijven. Het SLOM traject kenmerkt zich door extra taalondersteuning en coaching die cursisten elke week ontvangen en wil zodoende kansen geven aan personen die binnen het Brussels onderwijs een rolmodel kunnen zijn. Bijkomende informatie: Het bovenstaand traject wordt geadviseerd, maar deze personen kunnen vrijgesteld worden van de opstapmodules. Indien de cursist na het volgen van de opstapmodules zou voldoen aan de LIOvoorwaarden zou hij ook kunnen overstappen naar het LIO-traject. Hij blijft de ondersteunende taalcoaching dan wel wekelijks volgen. Verkort traject: Let op! Het volgen van het verkort traject vraagt een zeer intensieve tijdsinvestering. Dit traject wordt dan ook enkel aangeraden indien je vb. op het moment van de opleiding geen andere job uitvoert en je op dat moment ook reeds de Nederlandse taal perfect beheerst. Voor meer informatie kan je steeds contact opnemen met de trajectbegeleider.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
17
Bijkomende toelatingsvoorwaarden indien je het SLOM-traject via VDAB wil volgen: Wens je de opleiding te volgen via VDAB, dan dien je ook te voldoen aan onderstaande bijkomende toelatingsvoorwaarden: o Werkzoekende met nuttige ervaring binnen een technische richting (bouw, elektriciteit, sanitair,…) o Werkzoekende die voldoet aan de OKOT (onderwijskwalificerende onderwijstrajecten: min. 22 jaar of min 2 jaar gestopt met voltijds onderwijs. o Geen diploma hoger onderwijs (uitzondering indien de klant zijn job niet meer kan uitoefenen door medische redenen)
2.4 Wat leer je in de verschillende modules? In deel 4 van deze studiegids vind je per module een modulefiche met extra modulespecifieke informatie. In de modulefiches vind je telkens informatie m.b.t. volgende rubrieken:
Leerinhouden Doelstellingen Begin- en eindcompetenties Gecombineerd onderwijs Didactische werkvormen Studiemateriaal Evaluatie Lestijden en studiepunten
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
18
DEEL 3: PRAKTISCHE INFO EN ORGANISATIE 3.1 Waar en wanneer kan ik de opleiding volgen? De opleiding wordt aangeboden in het centrum voor volwassenenonderwijs COOVI. CVO COOVI ligt op een grote groene campus in Anderlecht, die gemakkelijk te bereiken is met de wagen of met het openbaar vervoer. Meer info m.b.t. bereikbaarheid vind je op de website. De opleiding wordt hoofdzakelijk aangeboden in avondonderwijs. Het uurrooster van de opleiding vind je terug op de website. De lessen kunnen plaats vinden op weekavonden, op zaterdagvoormiddag en afhankelijk van je traject eventueel ook op woensdag- of donderdagnamiddag. Inschrijven kan via het secretariaat. Bij inschrijving betaal je met bancontact of met opleidingscheques (www.vdab.be/opleidingscheques). Breng bij inschrijving zeker een kopie mee van je diploma. Onder bepaalde voorwaarden kan je ook vrijgesteld worden voor de betaling van het inschrijvingsgeld. Info m.b.t. de openingsuren van het secretariaat als ook info m.b.t. de inschrijvingsgelden, enz… vind je op de website.
3.2 Taalcoaching en studie- en trajectbegeleiding De opleiding beschikt over een taalcoach die door elke cursist vrijblijvend kan gecontacteerd worden voor extra taalondersteuning. De taalcoach heeft spreekuur (na afspraak) in het centrum op donderdag. Daarnaast biedt de opleiding ook een aantal taalvaardigheidsmodules aan binnen de opstap. Wens je je taalvaardigheid bij te spijkeren? Vraag vrijblijvende info op het centrumsecretariaat of aan de trajectbegeleider van de opleiding. Heb je nood aan extra studiebegeleiding? Of wens je af te wijken van het modeltraject en heb je vragen bij het zelf samen stellen van een individueel leertraject? Vragen met betrekking tot extra ondersteuningsmaatregelen en trajectbegeleiding kunnen na afspraak steeds besproken worden met de trajectbegeleider van de opleiding.
3.3 Vrijstellingen op basis van EVK-EVC Je kan je opleiding versnellen via erkenning van eerder verworven kwalificaties (EVK) en/of eerder verworven competenties (EVC). Met de juiste kwalificaties en competenties kan je vrijstellingen bekomen. Een eerder verworven kwalificatie (EVK) is elk binnenlands of buitenlands studiebewijs dat aangeeft dat een formeel leertraject met goed gevolg werd doorlopen. Je moet dus een examen hebben afgelegd dat resulteerde in een formeel attest. Een eerder verworven competentie (EVC) is het geheel van kennis, inzicht, vaardigheden en
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
19
attitudes verworven door middel van leerprocessen die niet met een studiebewijs werden bekrachtigd. Zo kan je relevante beroepservaring inbrengen om een vrijstelling aan te vragen. Vrijstellingen op basis van EVK of EVC verkrijg je niet zomaar. Bij een EVK-procedure worden je behaalde kwalificaties vergeleken met de inhoud van de specifieke lerarenopleiding. Bij een EVCprocedure worden je eventuele eerder verworven competenties aan een onderzoek onderworpen. Het EVK/EVC-beleid van het centrum staat omschreven in het centrumreglement (zie website). De trajectbegeleider SLO bewaakt het correct verloop van de aanvraagprocedure EVC/EVK. De aanvraagprocedure staat gepubliceerd op de opleidingspagina van de website. De modulefiches (zie deel 4) kunnen richtinggevend zijn bij het opstellen van je aanvraagdossier.
3.4 Voorzieningen Professionele en nieuwe infrastructuur Een grondige renovatie op de campus COOVI zorgde voor een nieuwe drive en gloednieuwe of vernieuwde infrastructuur voor het centrum. De lokalen van de Specifieke Lerarenopleiding bevinden zich in gebouw 5 van de campus. De recent gerenoveerde klaslokalen zijn voorzien van alle nodige uitrusting zoals een whiteboard en meubilair dat voldoende flexibel is om verschillende didactische werkvormen toe te passen. Elk lokaal is tevens ook uitgerust met een Smartboard, een handig multimedia bord dat interactief en vernieuwend onderwijs mogelijk maakt. Het centrum beschikt ook over een studentenrestaurant free-flow dat dagelijks tijdens de lunch opengesteld wordt voor alle leerlingen, cursisten, lesgevers en personeel van de verschillende onderwijsinstellingen die huisvesten op de campus. Voor een zeer democratische prijs kunnen cursisten hier dagelijks een voorgerecht of soep, hoofdgerecht en dessert krijgen. Op de campus vind je ook de nieuwe keukentoren. Dit architecturaal hoogstandje van 60 meter hoog is een opeenstapeling van hypermoderne lokalen en leskeukens. Op de 12de verdieping vind je een panoramisch restaurant waar iedereen mits tijdige reservatie kan genieten van een gastronomisch diner van 4 gangen met aangepaste wijnen voor een voordelige prijs. Reserveren kan via de website. De campus ligt in een groen park met vijver en bankjes, waar het vooral bij mooi weer goed vertoeven is. Er zijn ook sportgelegenheden zoals een zwembad en fitnessruimte, waar op vertoon van je cursistenkaart aan democratische prijzen gesport kan worden.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
20
Voorzieningen m.b.t. kennis en onderbouw Alle modules worden in gecombineerd onderwijs aangeboden. Gecombineerd onderwijs is een combinatie van contacturen en afstandsonderwijs. De opleiding maakt voor het afstandsonderwijs gebruik van de elektronische leeromgeving Smartschool. Via smartschool stellen lectoren de nodige documenten ter beschikking, worden oefeningen aangeboden via leerpaden, wiki, discussiefora, enz…Deze digitale leeromgeving biedt heel wat mogelijkheden in functie van competentiegericht en vernieuwend leren. Het centrum beschikt ook over een open leercentrum (OLC). Dit is een speciaal uitgerust lokaal met PC’s, internetaansluiting en software waar je als cursist al dan niet onder begeleiding zelfstandig kunt werken. Je kan er zelfstandig oefenen, taken maken, gebruik maken van didactisch materiaal en software die jou kan ondersteunen in je leerproces. Het OLC beschikt ook over een beperkte bibliotheek voor de Specifieke Lerarenopleiding: met naslagwerken, cahiers voor vakdidactiek, artikels, etc… Een overzicht van beschikbare werken vind je (na inschrijving) op het elektronisch leerplatform van de opleiding. Het reglement en de openingsuren van het OLC vind je op de website. Als cursist kan je ook gebruik maken van de faciliteiten van de universitaire bibliotheek van VUB. Via de VUBIS-catalogus kan je nagaan welke werken beschikbaar zijn en welke zich in het magazijn van de universiteitsbibliotheek bevinden. Het is mogelijk werken uit het magazijn online aan te vragen. Het is ook mogelijk om werken ter plekke te raadplegen zonder registratie. Daarnaast kan je als cursist ook gratis gebruik maken van de bibliotheek en infotheek van Erasmushogeschool (campus lerarenopleiding: Jette) en de Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek Brussel. Deze bibliotheken zijn allen gemakkelijk bereikbaar met het openbaar vervoer vanuit onze campus.
3.5 Nog een vraag? Hebt je na het lezen van deze studiegids - vademecum nog specifieke vragen omtrent het centrum of de opleiding? Kijk dan zeker ook op de website (www.coovi.be/cvo) van het centrum. Je vindt er de meest recente en actuele informatie m.b.t. volgende rubrieken:
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
21
CENTRUMINFO Visie Troeven Openingsuren Hoe bereik je ons? Wie is wie/contact Infoaanvraag
OPLEIDINGEN Overzicht opleidingen Lerarenopleiding Hoger Beroepsonderwijs Secundair VWO Opleidingen op maat
CURSISTENINFO Inschrijven Centrumreglement Voorzieningen Veelgestelde vragen Ombudsdienst Afgestudeerden
EVENEMENTEN Nieuws Kalender Infomomenten Fotoalbum Restaurantreservaties
LINKS Smartschool Lessenroosters Download Outcome Taalcoaching
VACATURES Externe vacatures Interne vacatures
Uiteraard staan ook onze secretariaatsmedewerkers altijd voor je klaar om je te helpen met al uw vragen en om u alle nodige informatie te verstrekken: Centrumsecretariaat: Gebouw 5 – 1ste verdiep Emile Grysonlaan 1 1070 Anderlecht +32 (0)25 26 51 00
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
22
DEEL 4: MODULESPECIFIEKE INFO 2014-2015 (1e SEMESTER) Hier vind je per module een modulefiche met extra modulespecifieke informatie.
Indien je het traject Specifieke Lerarenopleiding volgt, bestaat jouw curriculum uit volgende modules: B1 t.e.m. B2, C1 t.e.m. C4, D1 t.e.m. D6
Indien je het traject Specifieke Lerarenopleiding voor leraars in opleiding (LIO) volgt, bestaat jouw curriculum uit volgende modules: B1 t.e.m. B2, C1 t.e.m. C4, D1 en E1 t.e.m. E2
Indien je het traject Specifieke Lerarenopleiding op maat (SLOM-VDAB) volgt, of indien je niet in het bezit bent van een diploma secundair onderwijs, bestaat jouw curriculum uit volgende modules: A1 t.e.m. A4, B1 t.e.m. B2, C1 t.e.m. C4, D1 t.e.m. D6
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
23
MODULECODE MODULENAAM
PAGINA
A1 OTV1
OPSTAP TAALVAARDIGHEID 1
25
A2 OTV2
OPSTAP TAALVAARDIGHEID 2
26
A3 OTV3
OPSTAP TAALVAARDIGHEID 3
27
A4 OAV
OPSTAP ALGEMENE VORMING
28
B1 OMA
ONDERWIJS EN MAATSCHAPPIJ
30
B2 LEV
LERAAR EN VERANTWOORDELIJKHEDEN
33
C1 COO
COMMUNICATIE EN OVERLEG
35
C2 LBG
LEERLINGENBEGELEIDING
38
C3 KLM
KLASMANAGEMENT
40
C4 OPS
ONDERWIJSPSYCHOLOGIE
42
D1 DCA
ALGEMENE DIDACTIEK
45
D2 VDO1
VAKDIDACTISCHE OEFENINGEN 1
47
D3 VDO2
VAKDIDACTISCHE OEFENINGEN 2
50
D4 VDS
VAKDIDACTISCHE STUDIE
53
D5 OOP
ONDERWIJS-/ONDERZOEKSOPDRACHTEN
56
D6 VDST
VAKDIDACTISCHE STAGE
59
E1 PHIOLIO1
PROFESSIONEEL HANDELEN i/d ONDERWIJSPRAKTIJK 1
62
E2 PHIOLIO2
PROFESSIONEEL HANDELEN i/d ONDERWIJSPRAKTIJK 2
65
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
24
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Modulefiche Opstap Taalvaardigheid 1: Spelling (A1 – OTV1) Leerinhouden
Doelstellingen
Begincompetenties Eindcompetenties
Gecombineerd onderwijs
Volgende leerinhouden komen in de module OTV1 aan bod: werkwoord uitgangen Engelse werkwoorden woordtekens leestekens tussenklanken ( -s,-e,-en) hoofdletters De cursisten kunnen… spellingsregels correct toepassen. spellingsfouten herkennen. inzicht verwerven in het belang van correcte speling. schrijfvaardigheid (in casu spelling )zien als één van de componenten van correct taalgebruik. Er zijn geen bijkomende instapvoorwaarden vereist bovenop de algemeen geldende instapvoorwaarden van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenonderwijs. TAALCOMPETENTIES ( cf. Dertien doelen ) Toelichting bij het referentiekader voor taalcompetenties van leraren vindt u in de brochure van de Nederlandse Taalunie: Dertien doelen in een dozijn. http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/lerarenopleiding/documenten/dertiendoelen. pdf Contactonderwijs: 70% Afstandsonderwijs: 30% De exacte data contact- en afstandsonderwijs worden de eerste les meegedeeld. De exacte opdracht(en) afstandsonderwijs worden tijdens de eerste les meegedeeld. Opdrachten afstandsonderwijs: Toepassingen op de spellingsregels.
Didactische werkvormen
Doceren, opdrachten leerplatform, oefeningen online, groepswerk
Studiemateriaal
Syllabus Online oefeningen Digitaal lesmateriaal via elektronische leeromgeving Smartschool Evaluatie contactonderwijs: schriftelijk examen (SE) Evaluatie afstandsonderwijs: modulewerk (MW) De exacte evaluatiepercentages en evaluatiemomenten worden de eerste les meegedeeld.
Evaluatie
Lestijden
40 lestijden
Studiepunten
3 studiepunten
Lector
Marleen De Waele
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
25
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Modulefiche Opstap Taalvaardigheid 2: Woord-, zins- en tekstniveau (A2 – OTV2) Leerinhouden
Doelstellingen
Begincompetenties Eindcompetenties
Gecombineerd onderwijs
Volgende leerinhouden komen in de module OTV2 aan bod: correct woordgebruik woordvolgorde eufemisme, tautologie, contaminatie, dubbele ontkenning schema en synthese van teksten tekstopbouw De cursisten kunnen… aandacht besteden aan hoe je je schrijfstijl efficiënter kan maken via enkele schrijfstrategieën. Deze strategieën dienen om een tekst op verschillende niveaus vlotter te schrijven. Er zijn geen bijkomende instapvoorwaarden vereist bovenop de algemeen geldende instapvoorwaarden van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenonderwijs. TAALCOMPETENTIES ( cf. Dertien doelen ) Toelichting bij het referentiekader voor taalcompetenties van leraren vindt u in de brochure van de Nederlandse Taalunie: Dertien doelen in een dozijn. http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/lerarenopleiding/documenten/dertiendoelen. pdf Contactonderwijs: 75% Afstandsonderwijs: 25% De exacte data contact- en afstandsonderwijs worden de eerste les meegedeeld. De exacte opdracht(en) afstandsonderwijs worden tijdens de eerste les meegedeeld. Opdrachten afstandsonderwijs: Toepassing op schrijfstrategieën (op woord-, zins- en tekstniveau)
Didactische werkvormen
Doceren, opdrachten leerplatform, oefeningen online, groepswerk
Studiemateriaal
Syllabus Online oefeningen Digitaal lesmateriaal via elektronische leeromgeving Smartschool Evaluatie contactonderwijs: schriftelijke evaluatie (SE) Evaluatie afstandsonderwijs: modulewerk (MW) De exacte evaluatiepercentages en evaluatiemomenten worden de eerste les meegedeeld.
Evaluatie
Lestijden
40 lestijden
Studiepunten
3 studiepunten
Lector
Marleen De Waele
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
26
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Modulefiche Opstap Taalvaardigheid 3: Mondelinge vaardigheden (A3 – OTV3)
Leerinhouden
Doelstellingen
Begincompetenties Eindcompetenties
Gecombineerd onderwijs
Volgende leerinhouden komen in de module OTV3 aan bod: correcte uitspraak, articulatie communicatieproces (ruisfactoren) stemvolume, monotonie vermijden, samenhangende verhalen opbouwen mondelinge samenvatting van zakelijke tekst presentatie van onderwerp naar keuze (na voorbereiding) De cursisten kunnen… woorden en zinnen op een correcte manier uitspreken. teksten mondeling synthetiseren. na voorbereiding, een onderwerp naar keuze presenteren. Er zijn geen bijkomende instapvoorwaarden vereist bovenop de algemeen geldende instapvoorwaarden van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenonderwijs. TAALCOMPETENTIES ( cf. Dertien doelen ) Toelichting bij het referentiekader voor taalcompetenties van leraren vindt u in de brochure van de Nederlandse Taalunie: Dertien doelen in een dozijn. http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/lerarenopleiding/documenten/dertiendoelen. pdf Contactonderwijs: 70% Afstandsonderwijs: 30% De exacte data contact- en afstandsonderwijs worden de eerste les meegedeeld. De exacte opdracht(en) afstandsonderwijs worden tijdens de eerste les meegedeeld. Opdrachten afstandsonderwijs: Voorbereiden mondelinge presentaties.
Didactische werkvormen
Doceren, oefeningen online, groepswerk, presentaties, kritisch beluisteren van teksten.
Studiemateriaal
Syllabus Online oefeningen Digitaal lesmateriaal via elektronische leeromgeving Smartschool Evaluatie contactonderwijs: mondeling examen (ME) Evaluatie afstandsonderwijs: modulewerk (MW) De exacte evaluatiepercentages en evaluatiemomenten worden de eerste les meegedeeld.
Evaluatie
Lestijden
40 lestijden
Studiepunten
3 studiepunten
Lector
Marleen De Waele
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
27
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Modulefiche Opstap Algemene vorming (A4 – OAV) Leerinhouden
Doelstellingen
Begincompetenties Eindcompetenties
Volgende leerinhouden komen in de module OAV aan bod: Verdiepen en verruimen van de algemene vorming in breed maatschappelijk opzicht. Informatiebronnen en kritisch omgaan met verschillende informatiebronnen. Actuele thema’s en de onderwerpen beleid, onderwijs, cultuur, diversiteit, ethiek, wetenschap en maatschappij komen aan bod, zodat cursisten zich kunnen oriënteren in de huidige samenleving. Een referentiekader over het politieke, sociale, economische, levensbeschouwelijke, culturele en wetenschappelijke domein. De cursisten kunnen… Actuele thema's en ontwikkelingen onderscheiden en kritisch benaderen. Thema's: 1. sociaal-politieke domein; 2. sociaal-economische domein; 3. levensbeschouwelijk domein; 4. cultureel- wetenschappelijk domein. Er zijn geen bijkomende instapvoorwaarden vereist bovenop de algemeen geldende instapvoorwaarden van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenonderwijs.
Je leert informatie verzamelen en selecteren, en je kunt verkregen materiaal kritisch en doelgericht analyseren (hoofd- en bijzaken en feiten en meningen onderscheiden). Je leert een standpunt innemen en onderbouwen met een degelijke argumentatie. Dit leer je via overleg met medecursisten en door het uitbreiden van jouw basiskennis. Je kunt een open luisterhouding aannemen: je kunt jouw eigen mening en tegengestelde standpunten kritisch en naar waarde beoordelen. Je kunt duidelijk en gepast gevoelens en meningen verwoorden. Je bouwt een begrippenkader op m.b.t. nationale, internationale en mondiale vraagstukken en m.b.t. het onderwijs, en je kunt deze begrippen gebruiken. Actuele onderwijskundige en maatschappelijke thema's en ontwikkelingen leer je identificeren en kritisch benaderen. Je leert omgaan met diversiteit. Je leert zelfstandig werken, plannen en organiseren.
TAALCOMPETENTIES (cf. Dertien doelen): D1, D7, D9, D10, D11,D12 Toelichting bij het referentiekader voor taalcompetenties van leraren vindt u in de brochure van de Nederlandse Taalunie: Dertien doelen in een dozijn. http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/lerarenopleiding/documenten/dertiendoelen. pdf
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
28
Gecombineerd onderwijs
Contactonderwijs: 50 % Afstandsonderwijs: 50 % De exacte data contact- en afstandsonderwijs worden de eerste les meegedeeld. De exacte opdracht(en) afstandsonderwijs worden tijdens de eerste les meegedeeld. Opdrachten afstandsonderwijs: Voorbereiding presentatie.
Didactische werkvormen Studiemateriaal
Evaluatie
Forumopdrachten actualiteit, onderwijs.
Voorbereiding didactische uitstap.
Onderwijsleergesprek, groepswerk, probleemoplossend gesprek, (begeleid) zelfstandig leren, coöperatief leren.
Digitaal lesmateriaal via elektronische leeromgeving Smartschool Syllabus Forum van de democratie in Vlaanderen, Directie Communicatie Informatie en Externe Relaties van het Vlaams Parlement Brochures van de overheid Artikels uit tijdschriften Evaluatie contactonderwijs: schriftelijk examen (SE) Evaluatie afstandsonderwijs: modulewerk (MW) De exacte evaluatiepercentages en evaluatiemomenten worden de eerste les meegedeeld.
Lestijden
80 lestijden
Studiepunten
6
Lector
Mia Goossens
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
29
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Modulefiche Onderwijs en maatschappij (B1 – OMA) Leerinhouden
Doelstellingen
Volgende leerinhouden komen in de module OMA aan bod: Je verwerf inzicht in het onderwijsbeleid en in de wisselwerking tussen maatschappij en onderwijs. Actuele maatschappelijke thema’s komen aan bod, zodat je jezelf beter kunt oriënteren in de huidige samenleving. Niet alleen over onderwijs maar ook over beleid, cultuur, kunst- en cultuureducatie, ethiek, wetenschap, mediawijsheid, innovatie en ook over sociale en levensbeschouwelijke thema’s kunnen we in debat gaan. Meer concreet leer je informatie vergaren en leer je kritisch omgaan met de informatie. Je beschikt over een methodologie om de informatiebronnen op te sporen en kritisch te evalueren. Je leert argumenteren en in debat gaan. Je verwerft basiskennis over het politieke, sociale, economische, levensbeschouwelijke, culturele en wetenschappelijke domein, zodat je gemakkelijk een probleem rondom deze thema's kan identificeren en duiden. Je hebt een referentiekader dat toelaat kritisch om te gaan met informatie rond deze thema's, en ze te onderscheiden. Je staat open voor wat er in de samenleving gebeurt, je bouwt een visie op m.b.t. actuele maatschappelijke ontwikkelingen en je hanteert ze in een pedagogische context. De cursisten kunnen… het algemeen maatschappelijk belang van het onderwijs, en de eigen bijdrage hiertoe verwoorden. de onderwijsbeleidsorganen vanuit de beleidscyclus situeren, en hun belang (voor het eigen functioneren) aanduiden. kennis van de structuur en organisatie van het onderwijs en inzicht in de opbouw ervan, in functie van leerlingenbegeleiding; m.i.v. termen en afkortingen. de eigen leerinhouden situeren binnen het aanbod van een school en de globale structuur en organisatie van het onderwijs in Vlaanderen. de werking van het onderwijsbeleid toelichten vanuit de Vlaamse, internationale, en /of historische context. gericht relevante informatie (terug)vinden m.b.t. het onderwijsbeleid, de beleidsorganen en –processen en de onderwijsstructuur. actuele maatschappelijke en onderwijskundige thema’s en ontwikkelingen identificeren, kritisch benaderen, en integreren in de eigen pedagogische context, en hierover in discussie treden. zich documenteren over onderwijskundige thema’s, gesitueerd binnen de maatschappelijke context, o.m. via (geselecteerde) beleidsteksten en onderwijsliteratuur, en deze informatie op een persoonlijke manier verwerken. de bereidheid ontwikkelen om via de eigen opdracht mee te werken aan de maatschappelijke opdracht van het onderwijs. het verband tussen beleidsopties en beslissingen, en actuele maatschappelijke en onderwijskundige thema’s toelichten.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
30
Begincompetenties
Er zijn geen bijkomende instapvoorwaarden vereist bovenop de algemeen geldende instapvoorwaarden van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenonderwijs.
Eindcompetenties
Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs: Kerncompetenties FG 5: De leraar als innovator - de leraar als onderzoeker: BC 5.2 FG 9: De leraar als lid van de onderwijsgemeenschap: BC 9.1 en 9.2 FG 10: De leraar als cultuurparticipant: BC 10.1 Gerelateerde competenties FG 1: De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen: BC 1.12 en 1.13 FG 2: De leraar als opvoeder: BC 2.2 en 2.4 FG 7: De leraar als lid van een schoolteam: BC 7.1 en 7.4 FG 8: De leraar als partner van externen: BC 8.1 Attitudes: A1 t.e.m. A7 Taalcompetenties (cf. Dertien doelen): D5, D9, D10, D11 en D12 Toelichting bij de basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs en het referentiekader voor taalcompetenties vindt u op de website van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming: http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/lerarenopleiding/index.htm
Gecombineerd onderwijs
Contactonderwijs: 50 % Afstandsonderwijs: 50 % De exacte data contact- en afstandsonderwijs worden de eerste les meegedeeld. De exacte opdracht(en) afstandsonderwijs worden de eerste les meegedeeld. Opdrachten afstandsonderwijs: Wiki, forum, leerpaden. Opdrachten informatievaardigheden voor leraren. Opdracht de leraar als cultuurparticipant, kunsteducatie.
Didactische werkvormen Studiemateriaal
Evaluatie
Onderwijsleergesprek, groepswerk, probleemoplossend gesprek, (begeleid) zelfstandig leren, coöperatief leren, probleemgestuurd leren, gevalsmethode.
Multimediaal leermateriaal, leerpaden in smartschool. Syllabus. Brochures van de overheid. Forum van de democratie in Vlaanderen, Directie Communicatie Informatie en Externe Relaties van het Vlaams Parlement. Informatievaardigheden voor leraren Rapport 9, Open Universiteit, Ruud De Moor Centrum. Digitaal lesmateriaal via elektronische leeromgeving Smartschool Evaluatie contactonderwijs: schriftelijke afsluitende evaluatie (SE): parate kennis en open boek evaluatie. Evaluatie afstandsonderwijs: modulewerk (MW) De exacte evaluatiepercentages en evaluatiemomenten worden de eerste les meegedeeld.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
31
Lestijden
40 lestijden
Studiepunten
3
Lector
Mia Goossens Nele Mannaert
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
32
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Modulefiche Leraar en verantwoordelijkheden (B2 – LEV) Leerinhouden
Doelstellingen
Volgende leerinhouden komen in de module LEV aan bod: Je leert vanuit een breed maatschappelijk kader reflecteren en dialogeren over het beroep van leraar en over de plaats ervan in de samenleving. Recente Ontwikkelingen op maatschappelijk vlak en in het onderwijs en referentiekaders om ontwikkelingen in onderwijs te duiden. Referentiekader Internationalisering van het onderwijs, armoede, technologie en diversiteit. Basisregelgeving en instanties, zoekmethoden en bronnen die toegang geven tot kennis rond de rechten van de leerlingen en van de leraar, elementen van deontologie, van de wettelijke en reglementaire verantwoordelijkheden en verplichtingen, zoals de administratieve taken, het pedagogisch project, veiligheid, discretie, inclusief het doel ervan. De cursisten kunnen… samen met het schoolteam een positief leefklimaat creëren voor de leerlingen in klasverband en op school. de emancipatie van de leerlingen bevorderen. door attitudevorming leerlingen op individuele ontplooiing en maatschappelijke participatie voorbereiden. zich documenteren over de rechtszekerheid van de leraar en van de leerlingen. zich informeren over en discreet omgaan met gegevens over de leerling. dialogeren over het beroep van leraar en de plaats ervan in de samenleving. actuele thema's en ontwikkelingen onderscheiden en kritisch benaderen.
Begincompetenties
Er zijn geen bijkomende instapvoorwaarden vereist bovenop de algemeen geldende instapvoorwaarden van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenonderwijs.
Eindcompetenties
Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs: Kerncompetenties FG 2: De leraar als opvoeder: BC 2.2 FG 4: De leraar als organisator: BC 4.3 FG 6: De leraar als partner van de ouders of verzorgers: BC 6.1 FG 7: De leraar als lid van een schoolteam: BC 7.4 FG 9: De leraar als lid van de onderwijsgemeenschap: BC 9.1 en 9.2 Gerelateerde competenties FG 1: De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen: BC 1.12 FG 2: De leraar als opvoeder: BC 2.4 FG 10: De leraar als cultuurparticipant: BC 10.1 Attitudes: A1 t.e.m. A7 Taalcompetenties (cf. Dertien doelen): D5, D9, D11 en D12
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
33
Toelichting bij de basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs en het referentiekader voor taalcompetenties vindt u op de website van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming: http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/lerarenopleiding/index.htm Gecombineerd onderwijs
Didactische werkvormen Studiemateriaal
Evaluatie
Contactonderwijs: 50 % Afstandsonderwijs: 50 % De exacte data contact- en afstandsonderwijs worden de eerste les meegedeeld. De exacte opdracht(en) afstandsonderwijs worden tijdens de eerste les meegedeeld. Opdrachten afstandsonderwijs: Vraagstukken rechten en plichten (leraren, leerlingen). Maatschappelijke ontwikkelingen en onderwijs. Relevante bronnen om geschikte leermiddelen en leerinhouden te vinden en criteria om ze te beoordelen. Onderwijsleergesprek, probleemoplossend gesprek, (begeleid) zelfstandig leren, wiki, forum, coöperatief leren, probleemgestuurd leren, gevalsmethode. Didactische uitstap (Parlementarium, het bezoekerscentrum van het Europees parlement). Syllabus Brochures van de overheid Video’s Onderwijsdagen Nederland Digitaal lesmateriaal via elektronische leeromgeving Smartschool Evaluatie contactonderwijs: schriftelijk examen (SE) Evaluatie afstandsonderwijs: modulewerk (MW) De exacte evaluatiepercentages en evaluatiemomenten worden de eerste les meegedeeld.
Lestijden
40 lestijden
Studiepunten
3
Lector
Mia Goossens Nele Mannaert
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
34
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Modulefiche Communicatie en Overleg (C1 – COO) Leerinhouden
Doelstellingen
Volgende leerinhouden komen in de module COO aan bod: Communicatiemodel Communicatieaxioma’s (Non-)verbale communicatie Communicatietechnieken Slechtnieuwsgesprekken Interculturele communicatie Presentatietechnieken Vergadertechnieken Instructies Taalbeleid Nota’s in de schoolagenda Nettiquette Communiceren met (anderstalige en/of taalzwakke) ouders Taalgericht vakonderwijs Kerndoel: In diverse (school)contexten zowel in mondeling als schriftelijk Standaardnederlands communiceren met leerlingen, collega’s, directie, ouders en externen. Deeldoelen: De cursisten kunnen…
het communicatiemodel in een onderwijscontext toepassen; de vijf communicatieaxioma’s in een onderwijscontext beschrijven; de extra verbale aspecten (uiterlijk, lichaamshouding en motoriek, gebaren, mimiek, ruimte en pauzes) van non-verbale communicatie in een eigen gekozen voorbeeld beschrijven; de para verbale aspecten van de gesproken taal (stem, uitspraak, articulatie, tempo en ritme, volume en intonatie) in een eigen gekozen voorbeeld beschrijven; diverse mondelinge communicatietechnieken (actief luisteren, feedback geven, e.d.) binnen een onderwijscontext toepassen; in een zelf gekozen onderwijsvoorbeeld op een correcte manier, dus met een fasering in vijf stappen en met het gebruik van correcte communicatietechnieken, slecht nieuws aan bv. een ouder of een leerling communiceren; met behulp van de driestappenmethode van Pinto een eigen gekozen voorbeeld, waarin actoren met een verschillende culturele achtergrond (F-cultuur versus Gcultuur) een rol spelen, analyseren; een presentatie voor volwassen gesprekspartners houden, waarbij hij flexibel gebruik maakt van een effectieve ondersteuning in schrift en beeld; tijdens een vergadering in dialoog treden met de andere deelnemers, waarbij hij de inhoud en de formulering van zijn communicatie aanpast aan de vormvereisten van een vergadering en de aanwezige deelnemers;
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
35
op een correcte manier mondelinge instructies aan (een) leerling(en) geven; de belangrijkste aspecten van taalbeleid in secundair onderwijs toelichten en beschrijven in zijn eigen lespraktijk; een schriftelijke nota in de schoolagenda van een leerling schrijven, waarbij hij rekening houdt met de inhoudelijke en vormelijke kenmerken van nota, zodat deze nota het gewenste effect teweegbrengt; een formele en een informele e-mail opstellen naar externe personen, waarbij hij rekening houdt met de inhoudelijke en vormelijke kenmerken van e-mail (=nettiquette), zodat deze e-mails het gewenste effect teweegbrengen; een zakelijke brief opstellen naar (een) ouder(s)/(een) voogd(en) met een anderstalige en/of taalzwakke achtergrond, waarbij hij rekening houdt met de inhoudelijke en vormelijke kenmerken van een zakelijke brief en de achtergrond van zijn publiek, zodat deze brief het gewenste effect teweegbrengt; schriftelijk studiemateriaal voor leerlingen opstellen, waarbij hij tijdens het schrijven rekening houdt met de talige achtergrond en vaardigheden van zijn publiek, zodat dit studiemateriaal het gewenste effect teweegbrengt; een taalgerichte lesvoorbereiding opstellen, waarbij hij tijdens het schrijven rekening houdt met de talige achtergrond en vaardigheden van zijn leerlingen (via de pijlers ‘taalsteun’-‘interactie’-‘context’), zodat deze lesvoorbereiding het gewenste effect bij de leerlingen teweegbrengt.
Begincompetenties
Er zijn geen bijkomende instapvoorwaarden bovenop de algemeen geldende instapvoorwaarden van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.
Eindcompetenties
Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs: Kerncompetenties FG 1: De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen: BC 1.11 en 1.12 FG 2: De leraar als opvoeder: BC 2.7 FG 3: De leraar als inhoudelijk expert: BC 5.3 FG 6: De leraar als partner van de ouders of verzorgers: BC 6.2, 6.3, 6.5 en 6.6 FG 7: De leraar als lid van een schoolteam: 7.1, 7.2, 7.3, 7.5 Gerelateerde competenties FG 6: De leraar als partner van de ouders of verzorgers: BC 6.4 FG 8: De leraar als partner van externen: BC 8.1 t.e.m. 8.4 FG 9: De leraar als lid van de onderwijsgemeenschap: BC 9.1 en 9.2 Attitudes: A1. t.e.m. A8 Taalcompetenties (cf. Dertien doelen): D1, D2, D3, D9, D10, D11 en D12 Toelichting bij de basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs en het referentiekader voor taalcompetenties vindt u op de website van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming: http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/lerarenopleiding/index.htm
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
36
Gecombineerd onderwijs
Contactonderwijs: 50% Afstandsonderwijs: 50% De exacte data contact- en afstandsonderwijs worden de eerste les meegedeeld. De exacte opdracht(en) afstandsonderwijs worden tijdens de eerste les meegedeeld. Opdrachten afstandsonderwijs: Taak 1: non-verbale communicatie. Taak 2 en 3: presentatietechnieken. Taak 4: 'Slechtnieuwsgesprekken', 'Omgaan met allochtone ouders' en 'Taalbeleid'. Taak 5: vergadertechnieken. Taak 6, 7 en 8: schriftelijke communicatie in een schoolcontext.
Didactische werkvormen Studiemateriaal
Doceren, onderwijsleergesprek, discussie, rollenspel, casusbespreking, groepswerk, individuele opdrachten, etc.
Lestijden
Syllabus, opgesteld door de lectoren. De syllabus baseert zich onder meer op Dertien doelen in een dozijn, een referentiekader voor taalcompetenties van leraren. PowerPointpresentaties. Digitaal lesmateriaal via elektronische leeromgeving smartschool Evaluatie contactonderwijs: evaluatie praktische opdrachten (door cursist, peer en/of lector) & mondeling examen in duo (zonder voorbereiding) Evaluatie afstandsonderwijs: alle opdrachten worden geëvalueerd (door cursist, peer en/of lector) De exacte evaluatiepercentages en evaluatiemomenten worden de eerste les meegedeeld. 80 lestijden
Studiepunten
6 studiepunten
Lector
Simon Debroey Koen Muziek
Evaluatie
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
37
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Modulefiche Leerlingenbegeleiding (C2 – LBG) Leerinhouden
Doelstellingen
Volgende leerinhouden komen in de module LBG aan bod: Betrokkenheid en welbevinden bij leerlingen. Visie en organisatie van leerlingenbegeleiding in het Vlaamse onderwijs. Beleidsmaatregelen Zorg. Het Centrum voor Leerlingenbegeleiding. Pesten en geweld op school Faalangst Gebruik en misbruik van drugs bij jongeren De cursisten kunnen… samen met alle in de begeleiding betrokken actoren en vanuit een bepaalde visie, gepaste acties ontwerpen ter bevordering van het welbevinden en de betrokkenheid van de volledige persoon van de leerling. Die acties kunnen zowel gericht zijn op de individuele leerlingen als op de groep. de ervaringsgerichte visie op onderwijs verwoorden. het begrip ‘leerlingenbegeleiding’ op school in zijn totaliteit kunnen omschrijven. het drielijnenmodel van begeleiding uitleggen. de werking van het CLB uitleggen. de verschillende aspecten van druggebruik bij jongeren omschrijven: signalen, aanpak en drughulpverlening op basis van illustraties een begeleidingsplan uitwerken betreffende pesten op school. de verschillende aspecten van faalangst omschrijven: definitie en diagnose, oorzaken, gevolgen en aanpak. een zelfgekozen probleemsituatie uitdiepen door een grondige literatuurstudie in groep een probleemsituatie op een heldere, interessante manier presenteren aan hun medestudenten.
Begincompetenties
Er zijn geen bijkomende instapvoorwaarden bovenop de algemeen geldende instapvoorwaarden van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.
Eindcompetenties
Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs: Kerncompetenties FG 1: De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen: BC 1.1, 1.3, 1.10 en 1.12 FG 2: De leraar als opvoeder: BC 2.1, 2.2, 2.5 en 2.6 FG 5: De leraar als innovator - de leraar als onderzoeker: BC 5.1 en 5.2 FG 6: De leraar als partner van de ouders of verzorgers: BC 6.1 en 6.2 FG 8: De leraar als partner van externen: BC 8.1
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
38
Gerelateerde competenties FG 1: De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen: BC 1.7 en 1.13 FG 2: De leraar als opvoeder: BC 2.3 en 2.4 FG 5: De leraar als innovator - de leraar als onderzoeker: BC 5.3 FG 6: De leraar als partner van de ouders of verzorgers: BC 6.4 FG 7: De leraar als lid van een schoolteam: BC 7.1 FG 9: De leraar als lid van de onderwijsgemeenschap: BC 9.1 Attitudes: A1 t.e.m. A8 Taalcompetenties (cf. Dertien doelen): D9, D10, D11 Toelichting bij de basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs en het referentiekader voor taalcompetenties vindt u op de website van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming: http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/lerarenopleiding/index.htm Gecombineerd onderwijs
Didactische werkvormen Studiemateriaal
Evaluatie
Contactonderwijs: +/- 75 % Afstandsonderwijs: +/- 25 % De exacte data contact- en afstandsonderwijs worden de eerste les meegedeeld. De exacte opdracht(en) afstandsonderwijs worden tijdens de eerste les meegedeeld. Opdracht afstandsonderwijs: In groep wordt een actie-onderzoek en actieplan opgesteld omtrent een zelf gekozen zorgthema. Doceren, onderwijsleergesprek, groepswerk, hoekenwerk, spelvormen, …
Syllabus PowerPoint gebruikt tijdens de lessen Bijkomende artikels en teksten Digitaal lesmateriaal via elektronische leeromgeving Smartschool Evaluatie contactonderwijs: schriftelijk examen (SE) + modulewerk (MW) Evaluatie afstandsonderwijs: modulewerk (MW) De exacte evaluatiepercentages en evaluatiemomenten worden de eerste les meegedeeld.
Lestijden
40 lestijden
Studiepunten
3 studiepunten
Lector
Emilie Rousseau
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
39
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Modulefiche Klasmanagement (C3 – KLM) Leerinhouden
Volgende leerinhouden komen in de module KLM aan bod: Groepsdynamische inzichten, fasen in groepsvorming Leiderschapsstijlen en situationeel leiding geven Positief klasklimaat Probleemgedrag in de klas Een coherente regelhantering Groepsdruk, conformisme Handvaten voor analyse eigen interventies in de klas
Doelstellingen
Kerndoel: Zicht krijgen op én reflecteren over pedagogische- en leiderschapscompetenties die een leerkracht nodig heeft om te kunnen omgaan met de klas als groep, rekening houdend met de behoeften van leerlingen vanuit hun ontwikkelingsfase en vanuit de groepsdynamica. Deeldoelen: De cursisten kunnen… een klasgroep beschrijven. onderscheid maken tussen het taak- en relationeel aspect van de klasgroep. het belang zien van goede afspraken in het begin van de lesperiode. de verschillende fasen in de groepsontwikkeling beschrijven en in eigen woorden uitleggen. het verschil tussen de rollen die de leerlingen hebben in groep in eigen woorden aangeven en verduidelijken. het belang inzien in de persoonlijke achtergrond van de leerlingen en het inzicht in de status die een leerling in de groep heeft. de definitie van goed leiderschap omschrijven en verduidelijken. het belang van goed leiderschap binnen de competenties van de leerlingen inzien. de stijl van leiding geven benoemen en toepassen tijdens oefeningen. culturele verschillen in visie op leiderschap benoemen. de voordelen van een positief klimaat begrijpen. het belang van hun eigen ingesteldheid binnen dat positief klasklimaat inzien. het belang van preventief optreden tegen probleemgedrag inzien. inzicht verwerven in de interventietechnieken en deze toepassen in verschillend opgegeven situaties. De vuistregel voor straf uitleggen. inzien hoe groepsdruk werkt. Ze kennen de mechanismen. Ze kennen de belangrijkste wetenschappelijke experimenten ivm dit thema. aan de hand van stappenplan eigen interventies evalueren en bijsturen.
Begincompetenties
Er zijn geen begincompetenties bovenop de algemeen geldende instapvoorwaarden van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenonderwijs.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
40
Eind-competenties
Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs: Kerncompetenties FG 1: De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen: BC 1.7, 1.12 FG 2: De leraar als opvoeder: BC 2.1, 2.2, 2.3, 2.5, 2.6 FG 4: De leraar als organisator: BC 4.1 FG 5: De leraar als innovator - de leraar als onderzoeker: BC 5.2, 5.3 FG 7: De leraar als lid van een schoolteam: BC 7.1 Gerelateerde competenties FG 2: De leraar als opvoeder: BC 2.4 FG 7: De leraar als lid van een schoolteam: BC 7.1 Attitudes: A1 t.e.m. A8 Toelichting bij de basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs en het referentiekader voor taalcompetenties vindt u op de website van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming: http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/lerarenopleiding/index.htm
Gecombineerd onderwijs
Contactonderwijs: 75% Afstandsonderwijs: 25% Opdrachten afstandsonderwijs: Leiderschapsstijlen
Didactische werkvormen Studiemateriaal
Oefening observatie en reflectie (integratie en toepassing verschillende theoretische invalshoeken)
Onderwijsleergesprek, doceren, groepswerk, zelfstudie en zelfreflectie, beeldmateriaal(film) met analyse, rollenspel
Syllabus
Lestijden
Artikels en teksten Digitaal lesmateriaal via elektronische leeromgeving Smartschool Permanente evaluatie : 60%. Permanente evaluatie bestaat uit de evaluatie van de opdrachten gemaakt via afstandsonderwijs als de opdrachten gemaakt tijdens de les. De opdrachten gemaakt tijdens de les kunnen, binnen de deadline, ingehaald worden. Voor deze opdrachten is geen herexamen mogelijk. Schriftelijk examen: 40%. Dit examen is een open boek examen. De cursist kan enkel slagen voor de module Klasmanagement indien zij of hij slaagt voor zowel het schriftelijk examen als voor de permanente evaluatie. De exacte evaluatiepercentages en evaluatiemomenten worden de eerste les meegedeeld. 40 lestijden.
Studiepunten
3 studiepunten.
Lector
An Dierickx Steven Schelkens
Evaluatie
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
41
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Modulefiche Onderwijspsychologie (C4 – OPS) Leerinhouden
Volgende leerinhouden komen in de module OPS aan bod: Inleidende begrippen: psychologie, pedagogiek, onderwijs, opvoeding, levenslang leren. Leren o leervoorwaarden: geheugen, intelligentie, concentratie, motivatie o visies op leren (cognitieve, niet-cognitieve visie, leerstijlen) o studeren en leren leren Leer- en ontwikkelingsstoornissen. o leerzorg o -de verschillende beelden (sterktes, zwaktes) o omgaan met (STICORDI) Ontwikkelingspsychologie. o lichamelijke ontwikkeling en psychologische gevolgen o cognitieve ontwikkeling o sociale ontwikkeling o identiteitsontwikkeling
Doelstellingen
De cursisten kunnen… de omschrijving van psychologie en pedagogie(k) relateren aan het lerarenberoep. verschillende visies op opvoeding en onderwijs vergelijken en hun eigen mening hierover tot uiting brengen. de kenmerken van leren en de beïnvloedende factoren benoemen. de beïnvloedende factoren op leren toepassen in concrete situaties. mijlpalen in wetenschappelijk onderzoek leertheorieën omschrijven. de verschillende leertheorieën vanuit de gedragsbenadering duiden en relateren aan het onderwijs. het verschil tussen de principes van de klassieke en operante conditionering. de principes van de verschillende visies op leren toepassen en herkennen in het onderwijs. de principes van straffen en belonen toepassen op opvoedingssituaties in het onderwijs. de visie op leren vanuit de sociale leertheorie, de gestaltpsychologie, de cognitieve benadering en het constructivisme toepassen op concrete voorbeelden. de begrippen intelligentie en IQ kritisch benaderen en juist omschrijven. de verschillende leertheorieën vanuit de gedragsbenadering duiden en relateren aan het onderwijs. het verschil tussen de principes van de klassieke en operante conditionering. de principes van de verschillende visies op leren toepassen en herkennen in het onderwijs. de principes van straffen en belonen toepassen op opvoedingssituaties in het onderwijs.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
42
de visie op leren vanuit de sociale leertheorie, de gestaltpsychologie, de cognitieve benadering en het constructivisme toepassen op concrete voorbeelden. de begrippen intelligentie en IQ kritisch benaderen en juist omschrijven. het inzicht in intelligentie en concentratie toepassen op situaties uit het lerarenberoep. hun inzicht in de controverse tussen ‘nature’ en ‘nurture’ uitleggen en mondeling en schriftelijk benaderen op een kritische wijze. de werking van het geheugen uitleggen. de inzichten omtrent de structuur en de werking van het geheugen relateren aan leerprocessen. uitleggen wat een goede studiemethode inhoudt. concrete voorbeelden en verbeteringsmogelijkheden aangeven om als leerkracht studeerstrategieën bij leerlingen te verbeteren. de kennis omtrent studeerstrategieën toepassen door een eigen mindmap op te stellen. de problematiek van leerstoornissen herkennen en aangeven hoe zij daar als leerkracht mee om kunnen gaan. een aangepaste leeromgeving herkennen en voorzien voor leerlingen met leer- en ontwikkelingsstoornissen. het begrip motivatie uitleggen. aangeven hoe zij kunnen inspelen op leerlingen en de klassituatie opdat de motivatie van leerlingen zou verhoogd worden. informatie omtrent adolescentie gerelateerde thema’s opzoeken, op een kritische wijze verwerken, en tot een synthese en paper komen omtrent dergelijke thema’s. de verschillende mogelijke leerstijlen van leerlingen begrijpen en kunnen deze met elkaar vergelijken. aangeven op welke wijze leerlingen het beste kunnen ondersteund worden bij de leerstijl die zij hanteren. de inzichten omtrent adolescentiepsychologie, en de adolescentie als ontwikkelingsfase relateren aan de onderwijspraktijk.
Begincompetenties
Er zijn geen begincompetenties bovenop de algemeen geldende instapvoorwaarden van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenonderwijs.
Eindcompetenties
Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs: Kerncompetenties FG 1: De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen: BC 1.1, 1.6, 1.7, 1.10 1.11, 1.12 FG 2: De leraar als opvoeder: BC 2.1, 2.2, 2.3, 2.4 , 2.5 , 2.6 FG 4: De leraar als organisator: BC 4.1 FG 5: De leraar als innovator - de leraar als onderzoeker: BC 5.1 , 5.2 Gerelateerde competenties FG 1: De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen: BC 1.13 FG 2: De leraar als opvoeder: BC 2.3 FG 5: De leraar als innovator - de leraar als onderzoeker: BC 5.3 FG 9: De leraar als lid van de onderwijsgemeenschap: BC 9.1
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
43
Attitudes: A1 t.e.m. A8 Taalcompetenties (cf. Dertien doelen): D10 Toelichting bij de basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs en het referentiekader voor taalcompetenties vindt u op de website van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming: http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/lerarenopleiding/index.htm
Gecombineerd onderwijs
Contactonderwijs: 75% Afstandsonderwijs: 25% Opdrachten afstandsonderwijs: Visies op leren
Mindmap
Leerstoornissen
Ontwikkelingspsychologie
Didactische werkvormen
Doceren, groepswerk, discussie, spelvormen, onderwijsleergesprek, demonstratie/presentatie.
Studiemateriaal
Lestijden
Syllabus Artikels en teksten Digitaal lesmateriaal via elektronische leeromgeving Smartschool 45 %: schriftelijk examen (SE) - deels open, deels gesloten boek 55 %: permanente evaluatie (klasopdrachten en opdrachten in afstand): Modulewerk en Peerevaluatie. De cursist kan enkel slagen voor de module indien hij/zij slaagt voor zowel het schriftelijk examen als voor het deel gecombineerd onderwijs. Voor de opdrachten in kader van permanente evaluatie is geen tweede zit mogelijk. De exacte evaluatiepercentrages en evaluatiemomenten worden de eerste les meegedeeld. 80 lestijden
Studiepunten
6 studiepunten
Lector
An Dierickx Steven Schelkens
Evaluatie
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
44
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Modulefiche Algemene didactiek (D1 – DCA) Leerinhouden
Doelstellingen
Volgende leerinhouden komen in de module DCA aan bod: Bekwaamheidsbewijs / leerplan / jaarplan Wat is didactiek? Didactisch model: Model Van Gelder Didactische principes Beginsituatie Doelstellingen Didactische werkvormen Evaluatie Evaluatie van attitudes De lesvoorbereiding De cursisten kunnen… de eigen bekwaamheid in het onderwijs opzoeken. leerplannen correct opzoeken en interpreteren. de begrippen didactiek, onderwijskunde en didactische principes omschrijven. het didactisch model van Van Gelder toelichten. de begrippen ‘algemene en specifieke beginsituatie’ omschrijven. de begrippen ‘einddoelstelling, leerplandoelstelling en lesdoelstelling’ omschrijven. lesdoelstellingen correct formuleren. het schema van de didactische werkvormen verklaren. bij een voorbeeld/situatie de juiste/meest passende didactische werkvorm kiezen. de verschillende fasen in het evaluatieproces omschrijven. een valide en betrouwbaar evaluatiemiddel opstellen. het begrip ‘vakoverschrijdende eindtermen’ omschrijven.
Begincompetenties
een correcte en volledige lesvoorbereiding opstellen.
Er zijn geen begincompetenties bovenop de algemeen geldende instapvoorwaarden van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenonderwijs.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
45
Eindcompetenties
Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs: Kerncompetenties FG 1: De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen: BC 1.1 t.e.m. 1.9 FG 3: De leraar als inhoudelijk expert: BC 3.1 en 3.2 Gerelateerde competenties FG 1: De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen: BC 1.10 t.e.m. 1.13 FG 2: De leraar als opvoeder: BC 2.1 t.e.m. 2.4 FG 3: De leraar als inhoudelijk expert: BC 3.3 FG 4: De leraar als organisator: BC 4.1 t.e.m. 4.3 FG 5: De leraar als innovator - de leraar als onderzoeker: BC 5.1 t.e.m. 5.3 FG 6: De leraar als partner van de ouders of verzorgers: BC 6.4 FG 7: De leraar als lid van een schoolteam: BC 7.3 FG 9: De leraar als lid van de onderwijsgemeenschap: BC 9.1, 9.2 Attitudes: A1 t.e.m. A8 Taalcompetenties (cf. Dertien doelen): D1, D2, D4, D5, D11, D12, D13 Toelichting bij de basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs en het referentiekader voor taalcompetenties vindt u op de website van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming: http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/lerarenopleiding/index.htm
Gecombineerd onderwijs
Contactonderwijs: +/- 70 % Afstandsonderwijs: +/- 30% De exacte data contact- en afstandsonderwijs worden de eerste les meegedeeld. De exacte opdracht(en) afstandsonderwijs worden tijdens de eerste les meegedeeld.
Didactische werkvormen
Doceren, complementair groepswerk, spelvormen, onderwijsleergesprekken, individueel zelfstandig werk.
Studiemateriaal
Syllabus Algemene didactiek
Lestijden
Digitaal lesmateriaal via elektronische leeromgeving smartschool Boek: Dehandschutter, J. Sterk Starten. Survivalkit voor de nieuwe leerkracht. Leuven, 2013. Evaluatie contactonderwijs: modulewerk (MW) + schriftelijk examen (SE) Evaluatie afstandsonderwijs: modulewerk (MW) + mondeling examen met schriftelijke voorbereiding (MESV) De cursist kan het recht verliezen om deel te nemen aan een evaluatie ingeval hij/zij onvoldoende participeert aan het gedeelte afstandsonderwijs en / of aan het gedeelte contactonderwijs. 80 lestijden
Studiepunten
6 studiepunten
Lector
Joke Scheerlinck Frits Van den Abbeele
Evaluatie
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
46
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Modulefiche Vakdidactische oefeningen 1 (D2 – VDO1) Leerinhouden
Doelstellingen
Volgende leerinhouden komen in de module VDO1 aan bod: In de module VDO1 zal de cursist via een aantal in tijd beperkte oefenmomenten, doelgerichte leer- en ontwikkelingsprocessen, kunnen voorbereiden en uitvoeren. Dit dient te gebeuren op een inhoudelijk correcte en stimulerende manier, met efficiënt en doelgericht gebruik van media, via een aangepaste methodische aanpak en de nodige proces- en productevaluatie. Opdrachten: 1. Sterkte-zwakte analyse 2. Leerpad ICT 3. Kennismakingsoefening 4. Didactisch materiaal aanmaken 5. Didactisch materiaal beoordelen 6. Vakdidactiek/onderzoekend handelen 7. Microteaching 8. Didactische uitstap organiseren De cursisten kunnen… een SWOT analyse maken i.v.m. de basiscompetenties (De eigen stand van zaken i.v.m. de basiscompetenties in kaart brengen en verantwoorden). de eigen ICT competenties in kaart brengen. de hiaten in de eigen ICT kennis remediëren. voor een gegeven situatie gericht observeren, zowel naar personen als naar omgevingsfactoren. reflecteren over de situaties die geobserveerd werden. zich voorstellen aan een fictieve klas op een correcte en zelfzekere manier. reflecteren over de eigen voorstelling. reflecteren over de voorstellingen van de medecursisten. een opgesteld bordplan op een duidelijke manier aan het bord brengen (krijtbord, smart board, wit bord). basishandelingen uitvoeren met het smartboard. reflecteren over het eigen bordplan. reflecteren over de bordplannen van de medecursisten. voor het eigen vak een slangenspel (taalopdracht) opstellen. voor het eigen vak hot potatoes oefeningen opstellen. aangemaakt lesmateriaal evalueren in verband met toegankelijkheid voor lln. een PP beoordelen op didactisch gebruik (via leerpad en wiki). een vakdidactisch relevant werk opzoeken. een vakdidactisch relevant werk analyseren naar soort onderzoek. de onderzoeksvraag die de basis vormt voor een vakdidactisch relevante publicatie formuleren.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
47
een lesvoorbereiding voor een motiverende inleiding van een les opstellen. een motiverende inleiding voor een les geven. reflecteren over de eigen gegeven motivatiefasen. reflecteren over de voorstelling van de motivatiefasen van de medecursisten. een lesvoorbereiding maken voor een lesje van 15 minuten. de gegeven les situeren binnen het leerplan. een lesje van 15 minuten naar voor brengen waarbij een variatie in didactische werkvormen en didactische middelen tot uiting komt. een lesvoorbereiding maken met een opgelegde didactische werkvorm. een lesje met opgelegde didactische werkvorm naar voor brengen . reflecteren over de eigen lessen.(via contactonderwijs en via wiki). reflecteren over de lesjes van de medecursisten (via contactonderwijs en via forum). een didactische uitstap organiseren voor lln. het didactisch aanbod voor een gegeven museum bespreken. een taak opstellen voor lln. die motiverend is en aangepast aan het niveau van de lln. een duidelijke en realistische tijdsindeling geven van de uitstap.
Begincompetenties
De cursist moet de eindcompetenties van de module DCA behaald hebben.
Eindcompetenties
Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs: Kerncompetenties FG 1: De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen: BC 1.1 t.e.m. 1.9, 1.11, 1.12 FG 2: De leraar als opvoeder: BC 2.1 FG 3: De leraar als inhoudelijk expert: BC 3.1 t.e.m. 3.3 FG 4: De leraar als organisator: BC 4.1, 4.3 en 4.4 FG 5: De leraar als innovator - de leraar als onderzoeker: BC 5.1. t.e.m. 5.3 FG 8: De leraar als partner van externen: BC 8.1 t.e.m. 8.4 Gerelateerde competenties FG 1: De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen: BC 1.13 FG 2: De leraar als opvoeder: BC 2.2 t.e.m. 2.4 FG 4: De leraar als organisator: BC 4.2 FG 9: De leraar als lid van de onderwijsgemeenschap: BC 9.1 en 9.2 Attitudes: A1 t.e.m A8 Taalcompetenties (cf. Dertien doelen): D1 t.e.m.9, D10 en D11 Toelichting bij de basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs en het referentiekader voor taalcompetenties vindt u op de website van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming: http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/lerarenopleiding/index.htm
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
48
Gecombineerd onderwijs
Didactische werkvormen Studiemateriaal
Contactonderwijs: 50% Afstandsonderwijs: 50% De exacte data contact- en afstandsonderwijs worden de eerste les meegedeeld. De exacte opdracht(en) afstandsonderwijs worden tijdens de eerste les meegedeeld. Doceren, complementair groepswerk, spelvormen, onderwijsleergesprekken, demonstraties.
Syllabus
Digitaal lesmateriaal via elektronische leeromgeving Smartschool
Lestijden
Evaluatie contactonderwijs: modulewerk (MW) en peerevaluatie (Peer) Evaluatie afstandsonderwijs: modulewerk (MW) Alle opdrachten dienen uitgevoerd te zijn alvorens een eindbeoordeling gegeven wordt. De cursist dient minimum 50% te halen op de microteaching. De exacte evaluatiepercentages en evaluatiemomenten worden de eerste les meegedeeld. 120 lestijden
Studiepunten
9 studiepunten
Lector
Gerda Du Ville Frits Van den Abbeele
Evaluatie
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
49
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Modulefiche Vakdidactische oefeningen 2 (D3 – VDO2) Leerinhouden
Volgende leerinhouden komen in de module VDO2 aan bod: In de module VDO2 kunnen cursisten uit verschillende of gelijklopende richtingen volledige lessen van 50 minuten aan elkaar geven. De lessen moeten op een boeiende en didactisch verantwoorde manier gebracht worden en zijn gericht op ‘leren en welbevinden van leerlingen’. Na de gegeven oefening is er een feedbackmoment tussen de (mede)cursisten en de lector. Elke cursist krijgt na elke oefenles mondelinge en schriftelijke feedback van de lector en reflecteert op het leerplatform op elke eigen les en de evolutie in leskwaliteit, én op de lessen van de medecursisten.
Doelstellingen
De cursisten kunnen… doel- en ervaringsgerichte leer- en ontwikkelingsprocessen kunnen voorbereiden en uitvoeren o op een inhoudelijk correcte en stimulerende manier. o met efficiënt en doelgericht gebruik van media. o via een aangepaste methodische aanpak. o de nodige proces- en productevaluatie. Dit wordt omgezet naar een gesimuleerde klassituatie waarbij minimum 2 lessen per cursist worden gegeven met aandacht voor de nodige reflectie. o De gebruikte media en werkvormen kunnen voorbereiden, technisch beheersen en functioneel aanwenden rekening houdend met de didactische principes. o Een product – en procesevaluatie kunnen uitvoeren. o Leerdoelen formuleren en correcte leerinhouden selecteren, rekening houdend met de vooropgestelde beginsituatie. o Een didactisch verbaal en non-verbaal gedrag kunnen aanwenden. o Een lesopbouw vanuit ervaringsgerichte leerprocessen initiëren. o Kritisch kunnen evalueren en reflecteren (self -, co – en peerassessment) o Een gefaseerde les kunnen opbouwen vanuit ervaringsgerichte leerprocessen. o Zorgen voor een goed klasmanagement. o Een verantwoorde psycho – pedagogische attitude aannemen t.a.v. leerlingen. o Een uitgewerkte lesvoorbereiding voor een volledige te geven les kunnen opstellen. De cursist moet de eindcompetenties van de module DCA en VDO1 behaald hebben.
Begincompetenties
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
50
Eindcompetenties
Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs: Kerncompetenties FG 1: De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen: BC 1.1 t.e.m. 1.11 FG 3: De leraar als inhoudelijk expert: BC 3.1 t.e.m. 3.3 Gerelateerde competenties FG 2: De leraar als opvoeder: BC 2.2 en 2.3 FG 4: De leraar als organisator: BC 4.1 FG 5: De leraar als innovator - de leraar als onderzoeker: BC 5.1 en 5.2 FG 7: De leraar als lid van een schoolteam: BC 7.4 Attitudes: A1 t.e.m. A8 Taalcompetenties (cf. Dertien doelen): D1 t.e.m. 7 en D9 t.e.m.11 Toelichting bij de basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs en het referentiekader voor taalcompetenties vindt u op de website van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming: http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/lerarenopleiding/index.htm
Gecombineerd onderwijs
Contactonderwijs: 75% Afstandsonderwijs: 25 % De exacte data contact- en afstandsonderwijs worden de eerste les meegedeeld. De exacte opdrachten afstandsonderwijs worden tijdens eerste les meegedeeld. Opdrachten afstandsonderwijs: Opstellen lesvoorbereidingen Oefening Smartboard Opmaken beoordelingsfiche van de opgenomen les
Didactische werkvormen Studiemateriaal
Evaluatie
Doceren, onderwijsleergesprekken, groepswerk , micro-teaching, oefenlessen
Syllabus
Digitaal lesmateriaal via elektronische leeromgeving Smartschool
Permanente evaluatie: 10 % gecombineerd onderwijs: maken lesvoorbereidingen, maken oefening Smartboard en opmaken beoordelingsfiche van hun opgenomen les. 25 % peer-assessment en self-assessment 65 % assessment lector (opgesteld aan de hand van een evaluatieformulier) Portfolio (via Smartschool): - combi 25%: lesvoorbereidingen, oefening smartboard en reflecties bij eigen lessen. -
gegeven oefenlessen 75 %: kwaliteit van de lessen (doelstellingen, uitvoering, variatie in werkvormen , evaluatie…)
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
51
Lestijden
80 lestijden.
Studiepunten
6 studiepunten.
Lector
Stijn De Geest Frits Van den Abbeele
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
52
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Modulefiche Vakdidactische studie (D4 – VDS) Leerinhouden
Volgende leerinhouden komen in de module VDS aan bod: De module VDS zoemt in op de specifieke accenten van het didactisch handelen binnen een bepaald vak en het bredere vakgebied.
In het eerste deel maakt de cursist kennis met de term ‘vakdidactiek’ en het ‘vak3didactisch model’ (Dr. J. Ardui e.a, 2011). De cursist oefent om de componenten van dit model functioneel te hanteren (toepassingen op concrete lessituaties). In het tweede deel gaat de cursist op zoek naar het bestaansrecht van het eigen vak en de plaats ervan binnen het curriculum secundair onderwijs. De cursist bestudeert en analyseert leerplannen van het eigen vakgebied/eigen vakken waarvoor hij/zij onderwijsbevoegdheid heeft op een aantal vakspecifieke componenten: leerlijnen, werkvormen, media, evaluatiemethoden ed. Tijdens het derde deel ligt het gewicht op het oefenen van de eigen ‘vakdidactische competentie’ tijdens een vakdidactische observatiestage. De cursist wordt bewust gemaakt van de onlosmakelijke samenhang tussen ‘vakdidactische competentie’ en de ‘onderzoekende houding’ van de leerkracht. Van de cursist wordt verwacht om relevante onderzoeksbronnen voor het eigen vakgebied grondig te raadplegen (leerplannen, doorlichtingsverslagen, peilingen, vakliteratuur,…) en elementen die bepalend zijn voor een geschikte vakdidactische aanpak eruit te destilleren. De cursist maakt een grondige vakdidactische analyse van de geobserveerde lessen binnen zijn/haar vakgebied: linken aan leerplandoelen, didactische wenken, werkvormen, media, evaluatievormen ed. voor zijn/haar vakgebied. Vakspecifieke informatie verworven uit de geraadpleegde onderzoeksbronnen worden afgetoetst in de concrete lespraktijk. Doelstellingen
De cursisten kunnen: de eigenheid van het begrip ‘vakdidactiek’ benoemen en uitleggen waarin deze verschilt van de ‘algemene didactiek’. de drie elementen uit het ‘vak3didactisch model’ in concrete lessituaties herkennen en bediscussiëren met medecursisten. het eigen vakgebied/de eigen vakken (de vakken waarvoor de cursist onderwijsbevoegdheid heeft) situeren binnen de structuur van het secundair onderwijs. vlot werken met leerplannen van zijn/haar vakgebied / eigen vakken. leerlijnen in de leerplannen van het eigen vakgebied/ de eigen vakken bespreken. aangeven wat het bestaansrecht is van zijn/haar vakken, binnen het curriculum van het secundair onderwijs. op fora debatteren over het bestaansrecht van het eigen vakgebied/ de eigen vakken. relevante onderzoeksbronnen opzoeken en raadplegen bij het zoeken, bepalen en evalueren van een geschikte vakdidactische aanpak.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
53
belangrijke inhoudelijke evoluties en didactische richtlijnen (werkvormen, media, leermiddelen…) binnen zijn/haar vakgebied/vakken benoemen en toepassen bij de uitwerking van een les. kennis nemen van vakliteratuur en resultaten van onderwijsonderzoek die relevant zijn voor zijn/haar eigen lespraktijk. een les binnen zijn/haar vakgebied vakdidactisch analyseren en alternatieven formuleren; linken aan leerplandoelen, didactische wenken, werkvormen en media eigen aan zijn/haar vakgebied. op een vlotte en beleefde manier contact op te nemen met een stageschool en op de stageschool een goede leerkrachthouding aan te nemen. de eigen deskundigheid en vakkennis actualiseren en verdiepen.
Begincompetenties
Het volgen van VDS is aan volgende voorwaarde verbonden: ingeschreven of reeds geslaagd zijn voor Algemene didactiek (DCA).
Eindcompetenties
Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs: Kerncompetenties FG 3: De leraar als inhoudelijk expert: BC 3.1 t.e.m. 3.3 FG 5: De leraar als innovator - de leraar als onderzoeker: BC 5.2 FG 9: De leraar als lid van de onderwijsgemeenschap: BC 9.1 Gerelateerde competenties FG 1: De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen: BC 1.1 t.e.m. 1.13 FG 2: De leraar als opvoeder: BC 2.1 t.e.m. 2.4 FG 4: De leraar als organisator: BC 4.1 t.e.m. 4.3 FG 5: De leraar als innovator - de leraar als onderzoeker: BC 5.1 en 5.3 FG 6: De leraar als partner van de ouders of verzorgers: BC 6.4 FG 7: De leraar als lid van een schoolteam: BC 7.3 FG 9: De leraar als lid van de onderwijsgemeenschap: BC 9.2 Attitudes: A1 t.e.m. A8 Taalcompetenties (cf. Dertien doelen): D1, D2, D4, D5, D11, D12, D13 Toelichting bij de basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs en het referentiekader voor taalcompetenties vindt u op de website van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming: http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/lerarenopleiding/index.htm
Gecombineerd onderwijs
Niet van toepassing. Dit is een stagemodule. De cursisten worden over de organisatie van VDS geïnformeerd tijdens een specifieke informatiesessie bij de start van het semester. In VDS voert de cursist de eerste observatiestage uit in het werkveld.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
54
Didactische werkvormen
Begeleid zelfstandig werk door middel van stage:
Zowel het afstandsonderwijs als de observatiestage zijn praktische eenheden en gebeuren onder begeleiding van de lector, (vak)mentor, stagecoördinator en stagebegeleider.
De cursist(e) krijgt elektronische begeleiding gedurende de duur van de cursus.
De cursist(e) kan met alle vragen en problemen in verband met de stage bij zijn/haar lector en/of stagecoördinator terecht.
De cursist(e) overhandigt op het einde van de observatiestage een elektronisch stagedossier aan de lector met alle noodzakelijke documenten.
Studiemateriaal
Het leerpad VDS op de elektronische leeromgeving Smartschool, met linken naar alle benodigde documenten (opdrachten, documenten, PowerPointpresentaties, videofilmpjes,…), doorloopt samen met de cursist alle stappen die genomen moeten worden om VDS inclusief de eerste observatiestage tot een goed einde te brengen.
Evaluatie
Opdrachten Evaluatie van het stagedossier VDS. De cursisten worden over de evaluatie van de module geïnformeerd tijdens een specifieke informatiesessie bij de start van het semester.
Lestijden
40 lestijden
Studiepunten
3 studiepunten
Lector
Joke Scheerlinck Frits Van den Abbeele
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
55
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Modulefiche Onderwijs-/onderzoeksopdrachten (D5 – OOP) Leerinhouden
Volgende leerinhouden/opdrachten komen in de module OOP aan bod:
3 soorten Onderwijs- en onderzoeksopdrachten : 1) volgen van bijscholing (binnen eigen vakgebied) 2) eigen (onderzoekende) medewerking in klas en/of school; 3) eigen onderzoek in klas of school over diversiteit.
OOP via samenwerking SLO – externe instanties: Keuze uit: 1)Project Foyer: gedurende minstens 10 lestijden workshops geven aan leerlingen met een taal- en leerachterstand en/of 10 keer taaltutoring (Toolbox) geven aan de leerlingen op hun stageplaats. 2)Project taaltutoring: begeleiden van 10 sessies van 2 uren taalbegeleiding aan leerlingen van 1e jaar secundair onderwijs in een Brusselse school. 3)Project ‘onderzoekende school’ in samenwerking met BEO / VUB: begeleiden van een zelfgekozen onderzoeksproject in een school. Deelname aan 6 sessies op de school, gelinkt aan fasen in een onderzoekscyclus, 10 intervisiesessies met medecursisten, actie rond het gekozen onderzoekpunt (klasactiviteit, materiaal maken,…) 4)Eigen voorstel na goedkeuring lectoren.
Doelstellingen
Diversiteit: Enquête over diversiteit afnemen in één van de scholen waar men OOP voldoet. Dit gebeurt in samenwerking met de lerarenopleidingen van VUB en EHB en van 2 Franstalige lerarenopleidingen onder goedkeuring van het Prins Filipfonds.
De cursisten kunnen…
de specifieke leernoden van de cursisten/leerlingen herkennen en hier op een adequate manier een oplossing aan geven. op een gerichte manier taalachterstand bij anderstaligen en/of taalzwakke cursisten/leerlingen bijschaven. een thema dat gerelateerd is aan de lessen, voor leerlingen/cursisten, die de Nederlandse taal nog onvoldoende machtig zijn, in eenvoudige bewoordingen brengen.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
56
een thema dat gerelateerd is aan de gekozen opleidingsvorm binnen het integratiecentrum Foyer, aan leerlingen die de Nederlandse taal nog onvoldoende machtig zijn, in eenvoudige bewoordingen brengen. voor de leerlingen van het secundair onderwijs en/of integratiecentrum Foyer een voor hun juiste leermethode uitwerken. op een gerichte manier in 3 verschillende onderwijsvormen observeren en hieruit de nodige conclusies trekken. cursisten/leerlingen met leermoeilijkheden/verminderde leerkansen ten gevolge van o.a. sociale problemen een betere integratie- en ontwikkelingskansen geven. de vakdidactiek (eigen aan hun lesbevoegdheden) die in de verschillende onderwijsvormen gehanteerd worden herkennen en bespreken. na het volgen van een bijscholing binnen hun vakgebied, het nut hiervan inzien en verwoorden. de verschillende vormen van diversiteit die zich in de geobserveerde klassen voordoen herkennen. op een adequate manier omgaan met de verschillende vormen van diversiteit in het lesgebeuren. coachings- en onderwijsleeractiviteiten plannen, realiseren en evalueren. toetsing van de praktijk aan de theorie: terugkoppelen van de ervaringen in het werkveld aan inzichten uit de onderwijskunde en de pedagogiek. systematisch reflecteren over het verloop en de effecten van het eigen handelen in onderwijs- en coachingssituaties, alsook over de evolutie van het eigen leer- en vormingsproces en de opgedane ervaringen. op basis van gekregen feedback en kritische zelfanalyse een reflecterende analyse van het eigen professionele functioneren maken gericht op toekomstige tewerkstelling in het onderwijs.
Begincompetenties
De eindcompetenties die weergegeven zijn in DCA beheersen.
Eindcompetenties
Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs: Kerncompetenties FG 1: De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen: BC 1.1, 1.2, 1.5, 1.8, 1.11, 1.12 en 1.13 FG 2: De leraar als opvoeder: BC 2.2 en 2.7 FG 5: De leraar als innovator - de leraar als onderzoeker: BC 5.1, 5.2 en 5.3 FG 7: De leraar als lid van een schoolteam: BC 7.1 FG 8: De leraar als partner van externen: BC 8.1 Gerelateerde competenties FG 1: De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen: BC 1.6, 1.8, 1.10 en 1.11 FG 4: De leraar als organisator: BC 4.3 FG 8: De leraar als partner van externen: BC 8.3 FG 9: De leraar als lid van de onderwijsgemeenschap: BC 9.1
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
57
Attitudes: A1 t.e.m. 8 Taalcompetenties (cf. Dertien doelen): D1 t.e.m 5, D7, D9 t.e.m. 13 Toelichting bij de basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs en het referentiekader voor taalcompetenties vindt u op de website van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming: http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/lerarenopleiding/index.htm Gecombineerd onderwijs Didactische werkvormen
Niet van toepassing. Dit is een stagemodule. De cursisten worden over de organisatie van OOP geïnformeerd tijdens een specifieke informatiesessie bij de start van het semester. Begeleid zelfstandig werk door middel van stage.
Studiemateriaal
De specifieke stageopdrachten staan omschreven in het stagereglement die elke cursist kan terugvinden op Smartschool.
Evaluatie
Lestijden
Modulewerk (MW): Permanente evaluatie Portfolio Mondelinge bespreking van het portfolio De cursisten worden over de evaluatie van de module geïnformeerd tijdens een specifieke informatiesessie bij de start van het semester. 40 lestijden
Studiepunten
3 studiepunten
Lector
Frits Van den Abbeele Stijn De Geest
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
58
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Modulefiche Vakdidactische stage (D6 – VDST)
Leerinhouden
Volgende leerinhouden komen in de module VDST aan bod: De eindstage VDST is gericht op het bekwamen voor de pedagogisch-didactische taakvervulling. Tijdens de stage is het de bedoeling om alle inzichten, vaardigheden en attitudes die tot dan toe verworven werden in de verschillende modules van de opleiding, integraal te kunnen toepassen in het praktijkveld. Een gedeelte van de stage moet in het voltijds secundair onderwijs gerealiseerd worden. De didactische stage wordt onderverdeeld in vijf categorieën: de observatiestage, de doestage, de initiatiestage, het onderzoekend handelen en de didactische culturele uitstap.
Doelstellingen
Observatiestage Tot de observatiestage behoren o.m. de observatietaak, de luisterles of luisteractiviteit. Het bijwonen van een “teambespreking” of vakvergadering, een klassenraad , een interview GON of GOK leerkracht behoren ook tot de observatiestage. Doestage Bij de doe-stage ligt de klemtoon op het volledig en grotendeels zelfstandig handelen van de stagiair. Tot de doe-stage behoren o.m.: de oefenles of oefenactiviteit, inclusief de inhaalles of inhaalactiviteit. Initiatiestage Bij de initiatiestage ligt de klemtoon op het beperkt zelfstandig handelen van de stagiair. Tot de initiatiestage behoren o.m.: het oefenmoment of het inoefenen van een deelvaardigheid, het begeleiden van een deelgroep, het nazicht van opdrachten, het voorbereiden, het remediëren van toetsen en het verwerken van een evaluatiebeurt. Onderzoekend handelen Uit een reeks van 10 items dient de cursist minstens één onderzoeksvraag te selecteren en gedurende de module hierop een antwoord zien te vinden. Didactische culturele uitstap Op het einde van de module organiseren de cursisten een gezamenlijke didactische culturele uitstap.
De cursisten kunnen… De inzichten, vaardigheden en attitudes die tot dan toe verworven werden in de verschillende modules van de opleiding, integraal toepassen in het praktijkveld en dit tijdens concrete activiteiten die mogelijkerwijze breder zijn dan het louter klassikale lesgebeuren: leer- en ontwikkelingsprocessen voorbereiden en uitvoeren volgens de in de opleiding aangereikte inzichten, vaardigheden en attitudes.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
59
Begincompetenties Eindcompetenties
zich tijdens de stage waarmaken als vak deskundige, organisator, klasmanager en opvoeder, daarbij inspelend op de veranderende maatschappelijke tendensen. de opgezette activiteiten reflectief benaderen met het oog op professionele groei. via een aantal activiteiten zich bewust worden van het verruimd takenpakket van de leraar. een functionele lesvoorbereiding op de modelformulieren plannen, uitwerken en gefaseerd (vanuit de zorg voor doel- en ervaringsgerichte leerprocessen) in praktijk omzetten. leerdoelen formuleren en leerinhouden selecteren, rekening houdend met de vooropgestelde beginsituatie en leerplandoelen. media en werkvormen voorbereiden, technisch beheersen en functioneel aanwenden rekening houdend met de didactische principes. reflecteren over de eigen lessen. voor een eigen les een hot potatoes oefeningen opstellen aangemaakt lesmateriaal evalueren in verband met toegankelijkheid voor lln. de eigen ICT competenties in kaart brengen en remediëren de eigen stand van zaken i.v.m. de basiscompetenties in kaart brengen en verantwoorden. De eindcompetenties die weergegeven zijn in DCA, VDO 1 en 2, OOP en VDS beheersen.
Alle basiscompetenties, attitudes en taalcompetenties voor de leraar secundair onderwijs. Toelichting bij de basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs en het referentiekader voor taalcompetenties vindt u op de website van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming: http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/lerarenopleiding/index.htm
Gecombineerd onderwijs Didactische werkvormen Studiemateriaal Evaluatie
Niet van toepassing. Dit is een stagemodule. De cursisten worden over de organisatie van VDST geïnformeerd tijdens een specifieke informatiesessie bij de start van het semester. Begeleid zelfstandig werk door middel van stage.
De specifieke stageopdrachten staan omschreven in het stagereglement die elke cursist kan terugvinden op Smartschool. Modulewerk (MW): De evaluatie gebeurt op basis van alle beschikbare elementen op het einde van de module: - Stageportfolio met opdrachten en reflecties i.v.m. de observatiestage, de doestage, de initiatiestage, verslag over het onderzoekend handelen en de didactische culturele uitstap.. - Permanente evaluatie - Attitudebeoordeling De cursist kan pas slagen indien hij/zij voldaan heeft aan alle regels zoals omschreven in het stagereglement. Iedere stagecursist krijgt een persoonlijke stagebegeleider toegewezen, die als coach optreedt bij vragen en/of problemen. De cursisten worden over de evaluatie van de module geïnformeerd tijdens een specifieke informatiesessie bij de start van het semester.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
60
Lestijden
40 lestijden
Studiepunten
9 studiepunten
Lector
Stijn De Geest Gerda Du Ville
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
61
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Modulefiche Professioneel handelen i/d onderwijspraktijk 1 (E1 – PHIOLIO1)
Leerinhouden
In de module PHIOLIO1 zal de cursist een aantal taken vervullen die gelinkt/aanvullend zijn aan zijn taken als leerkracht. 1. 2. 3. 4.
5. 6. 7. 8. 9. 10. Doelstellingen
Opdrachtbeschrijving / voorstelling van de school behulp van een PP/ Prezi Sterkte zwakte analyse i.v.m. de basiscompetenties Opstellen van een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) Keuzeopdracht : Bijscholing Didactische uitstap Huistaakbegeleiding-/ zorgverbreding Klassenraad Vakwerkgroep Vakspecifieke taak (reflectie DOKK tool) Vakdidactisch leerpad Lesvoorbereiding (les met opgelegde werkvorm) met lesreflectie 4 Observatieopdrachten waarvan minstens één bij een collega vakspecialist Didactisch materiaal op de databank plaatsen Verslag van gesprekken met de mentoren Overkoepelend reflectieverslag/ aanpassing POP
De cursisten kunnen… de eigen opdracht situeren vanuit de beroepsfunctie en binnen de schoolorganisatie. een jaarplan vertalen in een periodeplanning. een beschrijving van de eigen opdrachten in de school maken. (per opdracht , per instelling) kritisch reflecteren over de eerste ervaringen als leraar. het eigen beeld als leraar, vergelijken met het beeld voor men in het onderwijs stapte. een leerpunt aanduiden en omschrijven hoe men dit denkt planmatig te kunnen verbeteren. eigen competenties beoordelen in functie van wel of niet (gradueel) verworven zijn.. een probleemschets i.v.m. een leerpunt maken. een actieplan voor een leerpunt opstellen. een zwaktepunt remediëren. een sterktepunt beschrijven en verantwoorden. reflecteren over de eigen praktijk vanuit een gesprek met de mentor. eigen gedrag remediëren op basis van tips van de mentor. een remediëringstraject implementeren. het belang van de opvolgingsgesprekken duiden wat betreft: nieuwe inzichten, leerervaringen, gewijzigd lesgedrag, visie op de beroepspraktijk.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
62
Begincompetenties
actoren betrekken bij evaluatie van het eigen functioneren. een methodologie voor evaluatie door derden kiezen en toepassen. het zelfbeeld over het functioneren als leraar vergelijken met het beeld dat anderen er over hebben. een evaluatie van het leerpunt maken. transfer naar andere leerpunten maken. eigen ervaringen vergelijken met het persoonlijk interpretatiekader. eigen ervaringen vergelijken met het theoretisch referentiekader dat werd gegeven in de SLO. de gebruikte media en werkvormen voorbereiden, technisch beheersen en functioneel aanwenden rekening houdend met de didactische principes. een product – en procesevaluatie uitvoeren. leerdoelen formuleren en correcte leerinhouden selecteren, rekening houdend met de vooropgestelde beginsituatie.. een didactisch verbaal en non-verbaal gedrag aanwenden. een lesopbouw vanuit ervaringsgerichte leerprocessen initiëren. kritisch evalueren en reflecteren (self-assessment) een gefaseerde les opbouwen vanuit ervaringsgerichte leerprocessen. zorgen voor een goed klasmanagement. een verantwoorde psycho – pedagogische attitude aannemen t.a.v. leerlingen. een uitgewerkte lesvoorbereiding voor een volledige te geven les opstellen. de eigenheid van het begrip ‘vakdidactiek’ benoemen en uitleggen waarin deze verschilt van de ‘algemene didactiek’ de drie elementen uit het ‘vakdidactisch model’ hanteren in concrete lessituaties het eigen vakgebied/de eigen vakken (de vakken waarvoor de cursist onderwijsbevoegdheid heeft) situeren binnen de structuur van het secundair onderwijs vlot werken met leerplannen van zijn vakgebied/eigen vakken de leerlijnen in de leerplannen van het eigen vakgebied/de eigen vakken aangeven aangeven wat het bestaansrecht is van zijn vakken, binnen het curriculum van het secundair onderwijs debatteren over het bestaansrecht van het eigen vakgebied/de eigen vakken relevante onderzoeksbronnen opzoeken en raadplegen bij het zoeken, bepalen en evalueren van een geschikte vakdidactische aanpak belangrijke inhoudelijke evoluties en didactische richtlijnen (werkvormen, media, leermiddelen…) binnen zijn vakgebied/vakken benoemen en toepassen bij de uitwerking van een les op de hoogte blijven van vakliteratuur en resultaten van onderwijsonderzoek die relevant zijn voor zijn eigen lespraktijk een les binnen zijn vakgebied vakdidactisch analyseren; linken van leerplandoelen, didactische wenken, werkvormen en media eigen aan zijn vakgebied bereid zijn de eigen deskundigheid en vakkennis te actualiseren en te verdiepen
Het volgen van een LIO-baan is aan volgende voorwaarden verbonden: Minstens 10/20 of gelijkwaardige aangesteld zijn als leraar in een zelfde school; Aangesteld zijn voor een volledig schooljaar. Daarnaast dient de cursist de eindcompetenties die weergegeven zijn in DCA te beheersen.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
63
Eindcompetenties
Basiscompetenties en attitudes voor de leraar secundair onderwijs. Taalcompetenties (cf. Dertien doelen): D1 t.e.m.7, D9 t.e.m 11 Toelichting bij de basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs en het referentiekader voor taalcompetenties vindt u op de website van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming: http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/lerarenopleiding/index.htm
Gecombineerd onderwijs
Didactische werkvormen
Werkplekleren + 3 terugkoppelmomenten per module. Minstens 1 contactname met de school en/of vakmentor per module. Minstens 1 contactname met de directie van de school/instelling per module waarin de LIO-cursist tewerkgesteld is. De cursisten worden over de organisatie van de module geïnformeerd tijdens een specifieke informatiesessie bij de start van het semester. Begeleid zelfstandig werk door middel van werkplekleren.
Studiemateriaal
De specifieke opdrachten staan omschreven in het LIOreglement die elke cursist kan terugvinden op Smartschool.
Evaluatie
Lestijden
Evaluatie werkplekleren: modulewerk(MW): elektronisch portfolio De cursisten worden over de evaluatie van de module geïnformeerd tijdens een specifieke informatiesessie bij de start van het semester. 160 lestijden
Studiepunten
15 studiepunten
Lector
Gerda Du Ville
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
64
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Modulefiche Professioneel handelen i/d onderwijspraktijk 2 (E2 – PHIOLIO2) Leerinhouden
LIO staat voor Leraar in Opleiding en betekent dat de cursist een deel van zijn lerarenopleiding, met name de 30 studiepunten, voltooit door middel van werkplekleren op de school waar hij/zij als leraar is aangesteld. Het betreft het zelfstandig handelen in de complexe praktijk van alledag. Daarbij wordt een beroep gedaan op een geïntegreerd geheel van kennis, vaardigheden en attitudes zoals die in de opleiding aan bod komen. De affiniteit die de LIO al heeft met de schoolwereld, zijn kennis van de taken en de schoolcultuur, zijn aanwezig in het schoolteam … bieden hem extra inzichten om zijn opleiding af te werken. In de module PHIOLIO2 zal de cursist een aantal taken vervullen die gelinkt/aanvullend zijn aan zijn taken als leerkracht. 1. a) 3 lesvoorbereidingen voor de door de mentor bij te wonen lessen. (PHIOLIO 1 en 2 evaluaties door de mentor van deze 3 lessen. Verslag door LIO-cursist van gesprek hierover met de mentor. b) lesvoorbereiding van de door de lector bijgewoonde les, lesbespreking door de lector. 2. Opdrachten ‘onderwijs en onderzoek’: diversiteit, schoolreglement, ‘meerwaarde’ project , didactisch materiaal. 3. 360° feedback evaluatie door 2 actoren (leerlingen, collega’s vakkengroep, ouders…) 4. Reflectie over voorgaande fasen van het LIO traject en realisatie van het POP.
Doelstellingen
De cursisten kunnen… de eigen opdracht situeren vanuit de beroepsfunctie en binnen de schoolorganisatie. een jaarplan vertalen in een periodeplanning. een beschrijving van de eigen opdrachten in de school maken. (per opdracht , per instelling) kritisch reflecteren over de eerste ervaringen als leraar. het eigen beeld als leraar, vergelijken met het beeld voor men in het onderwijs stapte. een leerpunt aanduiden en omschrijven hoe men dit denkt planmatig te kunnen verbeteren. eigen competenties beoordelen in functie van wel of niet (gradueel) verworven zijn. een leerpunt aanduiden en omschrijven hoe men dit denkt planmatig te kunnen verbeteren. een probleemschets i.v.m. een leerpunt maken.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
65
Begincompetenties
Eindcompetenties Gecombineerd onderwijs
een actieplan voor een leerpunt opstellen. een zwaktepunt remediëren. een sterktepunt beschrijven en verantwoorden. reflecteren over de eigen praktijk vanuit een gesprek met de mentor. eigen gedrag remediëren op basis van tips van de mentor. een remediëringstraject implementeren. het belang van de opvolgingsgesprekken duiden wat betreft: nieuwe inzichten, leerervaringen, gewijzigd lesgedrag, visie op de beroepspraktijk. actoren betrekken bij evaluatie van het eigen functioneren. een methodologie voor evaluatie door derden kiezen en toepassen. het zelfbeeld over het functioneren als leraar vergelijken met het beeld dat anderen er over hebben. een evaluatie van het leerpunt maken. transfer naar andere leerpunten maken. eigen ervaringen vergelijken met het persoonlijk interpretatiekader. eigen ervaringen vergelijken met het theoretisch referentiekader dat werd gegeven in de SLO. de gebruikte media en werkvormen kunnen voorbereiden, technisch beheersen en functioneel aanwenden rekening houdend met de didactische principes. een product – en procesevaluatie kunnen uitvoeren. leerdoelen formuleren en correcte leerinhouden selecteren, rekening houdend met de vooropgestelde beginsituatie. samen met de andere actoren van de onderwijsinstelling een project kunnen bedenken, uitwerken en realiseren dat een meerwaarde kan geven aan de onderwijsinstelling. een uitgewerkt project dat een meerwaarde biedt aan de eigen onderwijsinstelling kunnen verwoorden en voorstellen. een didactisch verbaal en non-verbaal gedrag kunnen aanwenden. een lesopbouw vanuit ervaringsgerichte leerprocessen initiëren. kritisch kunnen evalueren en reflecteren (self-assessment). een gefaseerde les kunnen opbouwen vanuit ervaringsgerichte leerprocessen. zorgen voor een goed klasmanagement. een verantwoorde psycho – pedagogische attitude aannemen t.a.v. leerlingen. een uitgewerkte lesvoorbereiding voor een volledige te geven les kunnen opstellen. Het volgen van een LIO-baan is aan volgende voorwaarden verbonden: Minstens 10/20 of gelijkwaardige aangesteld zijn als leraar in een zelfde school; Aangesteld zijn voor een volledig schooljaar. Daarnaast dient de cursist de eindcompetenties van de modules DCA en PHIOLIO1 te beheersen. Kan alle basiscompetenties uit het beroepsprofiel nastreven en/of realiseren. Tijdens het eindassessment wordt nagegaan of alle basiscompetenties verworven worden. Werkplekleren + 3 terugkoppelmomenten per module. Minstens 1 contactname met de school en/of vakmentor per module. Minstens 1 contactname met de directie van de school/instelling per module waarin de LIO-cursist tewerkgesteld is. De cursisten worden over de organisatie van de module geïnformeerd tijdens een specifieke informatiesessie bij de start van het semester.
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
66
Didactische werkvormen
Begeleid zelfstandig werk door middel van werkplekleren.
Studiemateriaal
De specifieke opdrachten staan omschreven in het LIOreglement die elke cursist kan terugvinden op Smartschool.
Evaluatie
Permanente evaluatie – peerevaluatie – praktisch examen en modulewerk. 1- a) 3 lesvoorbereidingen voor de door de mentor bij te wonen lessen. Evaluaties door de mentor van deze 3 lessen. Verslag door LIO-cursist van gesprek hierover met de mentor. /25 b) lesvoorbereiding van de door de lector bijgewoonde les, lesbespreking door de lector . /25 2- Opdrachten ‘onderwijs en onderzoek’: diversiteit, schoolreglement, ‘meerwaarde’project, didactisch materiaal. /20 3- 360° feed back evaluatie door 2 actoren (leerlingen, collega’s vakkengroep, ouders…) /10 4- Reflectie over voorgaande fasen van het LIO traject en realisatie van het POP. Presentatie. /20 De punten voor de inservicetraining worden bepaald in samenspraak met de directie van de school/instelling waar de LIO-cursist is tewerkgesteld. Doch de eindverantwoordelijkheid voor de evaluatie ligt bij de SLO van CVO COOVI, omdat het CVO het diploma aflevert. Alle opdrachten dienen uitgevoerd te zijn alvorens een eindbeoordeling gegeven wordt. De cursist dient minimum 50% te halen op de inservicetraining. De cursisten worden over de evaluatie van de module geïnformeerd tijdens een specifieke informatiesessie bij de start van het semester. 160 lestijden
Lestijden
Per module 3 terugkoppelmomenten Studiepunten
15 studiepunten.
Lector
Frits Van den Abbeele Stijn De Geest
Studiegids – Vademecum Specifieke Lerarenopleiding CVO COOVI
67