SPECIAL. november 2012

SPECIAL brokeronderzoek Traditiegetrouw heeft de redactie van Beleggers Belangen ook in 2012 onderzoek gedaan naar de kosten, handelsmogelijkheden, gemak en service van de diverse Nederlandse brokers. Ook komen zaken als tariefsverlagingen, overstapkosten en beleggingen in brokers aan de orde. Plus: onze jaarlijkse enquête.

november 2012 26 27 31 34 36

De winnaar van 2012 heet Today's Brokers Uitkomsten van het kostenonderzoek Neem een broker die bij u past Brokeraandelen hard geraakt Enquête: beleggers over hun brokers

Extra exemplaren bestellen? Stuur een mail naar [email protected]

26 SPECIAL Brokeronderzoek

SPECIAL Brokeronderzoek 27

Today's brokers nieuwe winnaar Na de ‘hattrick’ van Lynx in de jaren 2009-2011 komt Today’s Brokers dit jaar als sterkste uit de bus in het brokeronderzoek van Beleggers Belangen. De handelsmogelijkheden geven de doorslag in de jaarlijkse strijd tussen beide Interactive Brokers. Keytrade is een veelbelovende nieuweling. tekst: Johan Brinkman

E

venals in 2009, 2010 en vorig jaar presenteert Beleggers Belangen tijdens de Dag van de Belegger in de Amsterdamse RAI het brokeronderzoek met als doelgroep particulieren die via de website van hun broker(s) zelf beleggen. Aan het onderzoek naar kosten, handelsmogelijkheden, gebruiksgemak en service van de belangrijkste in Nederland actieve brokers hebben we dit jaar weer één nieuwe speler toegevoegd, namelijk Keytrade Bank. De onderzoeksopzet bleef in grote lijnen dezelfde als in de drie voorafgaande jaren. Voor de beoordeling van handelsmogelijk­ heden, gebruiksgemak en service maakten we gebruik van eigen accounts of proef­accounts van de brokers. Voor de kosten berekenden we op basis van de informatie op de website van de brokers op de peildatum 1 november 2012 de transactie- en dividendkosten en het bewaarloon. We deden dit voor de portefeuille die we ook de afgelopen jaren gebruikten voor dit onderzoek én voor de modelportefeuille die we de afgelopen twee jaar ook narekenden. Zo blijven de verschuivingen ten opzichte van de vorige jaren goed waarneembaar.

Momentopname Net als vorig jaar stellen we nadrukkelijk dat ons kostenklassement – en daarmee ook voor een belangrijk deel het eindklassement – is gebaseerd op twee specifieke beleggingsportefeuilles op het tijdstip van de peil­datum. Ons onderzoek is dus per definitie een momentopname en anders samengestelde portefeuilles hadden tot een ander klassement kunnen leiden. Ons kostenklassement is zodoende niet bij iedere portefeuille maat­ gevend. De einduitslag (zie de tabel rechts­ boven) hebben we ook dit jaar bepaald door de vier belangrijkste pijlers van dit onderzoek BELEGGERS BELANGEN | 23 november 2012

eindklassering 2012

ruimere handelsmogelijkheden geven doorslag in strijd met lynx

1

Belgische nieuwkomer

2

Keytrade betreedt Nederlandse markt

S

3 4 5

een wegingsfactor mee te geven: kosten 60%, handelsmogelijkheden 15%, gebruiksgemak 15% en service 10%. In het vierde jaar dat we dit brokeronderzoek doen, begroeten we voor het eerst een nieuwe winnaar.

geringe verschillen Na de hattrick’ van Lynx in de jaren 20092011 komt dit keer Today’s Brokers als sterkste uit de bus. Net als de voorgaande drie jaar zijn de verschillen tussen de drie Interactive Brokers – naast Today’s en Lynx maakt ook TradersOnly gebruik van dit platform – gering. Uiteindelijk gaven de ruimere handelsmogelijkheden van Today’s Brokers in Azië de doorslag. Nieuwkomer Keytrade eindigt in de middenmoot, net als Alex en Binckbank. De twee brokers die vorig jaar voor de eerste keer meededen – Saxo Bank en TradersOnly – zitten nu in de subtop. De vier grootbanken bezetten de onderste posities in de eindklassering. Voor beleggers spreken we de wens uit dat de concurrentie tussen de diverse brokers in 2013 verder mag toenemen. <

6

nadere bestudering levert zeer diverse plaatjes op

kostenvergelijking

7 8 9

We vergelijken in dit deel van ons onderzoek de kosten van elf brokers en rekenen, net als in voorgaande jaren, zowel onze model­portefeuille als een internationale aandelenportefeuille van €50.000 door. Behalve naar transactie­kosten kijken we ook naar dividendkosten en het bewaarloon.

10

tekst: Freek Tewes

11

K

scores op onderdelen Kosten* 1. Lynx 2. Today's TradersOnly 4. Keytrade 5. Saxo Bank 6. Binckbank 7. ING 8. Alex 9. ABN Amro 10. SNS Bank 11. Rabobank

handelsmogelijkheden 1. Today's 2. Saxo Bank SNS Bank 4. Lynx 5. TradersOnly 6. ABN Amro 7. Alex Binckbank Keytrade 10. ING 11. Rabobank

* gebaseerd op twee specifieke beleggingsportefeuilles

gebruikersgemak 1. Lynx Today's 3. Binckbank 4. Alex Saxo Bank 6. ABN Amro 7. SNS Bank 8. ING TradersOnly 10. Keytrade Rabobank

service 1. Lynx 2. Today's 3. Binckbank TradersOnly 5. Alex 6. Saxo Bank 7. Keytrade 8. SNS Bank 9. ABN Amro Rabobank 11. ING peildatum: 1 november

osten kunnen het te behalen rendement, zeker voor kleinere beleggers, aanzienlijk verminderen. Vorig jaar namen wij de kosten van een tiental brokers onder de loep, te weten ABN Amro, Alex, Binckbank, ING, Lynx, Rabobank, SNS, Today’s, Saxo Bank en TradersOnly. Sinds medio juli is het Belgische Keytrade Bank actief op de Nederlandse markt, waardoor we dit jaar elf brokers vergelijken. Ook besteden we, evenals in 2011, aandacht aan Mijn­ broker. Maar de handelsmogelijk­heden zijn nog zo beperkt, dat wij deze broker niet hebben meegenomen in de doorberekening van de portefeuilles en de einduitslag. Wel nemen we Mijnbroker mee in onze kostenvergelijking voor transacties in Nederlandse aandelen (zie grafiek pagina 28).

Gezien de enorme impact op het totaalrendement wegen de kosten ook dit jaar zwaar mee.

inds half juli is er op de Neder­ landse markt een nieuwe speler bijgekomen, te weten het Belgische Keytrade Bank. In België is de bro­ ker marktleider en het dreigt een ge­ duchte concurrent te worden voor de gevestigde partijen. Keytrade Bank, een dochter van Credit Agri­ cole, heeft ruim 150.000 klanten in België, Luxemburg en Zwitserland. Binnen twee jaar wil de broker tot de top van Nederland behoren. Het hanteert als enige broker een zo­ genaamde flat-feestructuur. Zo zijn de transactiekosten van een order tot €10.000 voor aan Euronext geno­ teerde aandelen, Turbo’s, sprinters en dergelijke €7,50 en daarboven €15,00. Met deze kostenstructuur geeft Keytrade veel partijen het na­ kijken. Alleen de Interactive Brokers komen in ons onderzoek goedkoper uit de bus.

voor­delig kunnen zijn bij frequent handelen dan wel bij een hoog belegd vermogen. Zo kent Rabobank een basis-, een select- en een actief­account. Wij gaan in ons onderzoek uit van een standaard­account zonder advies. Meestal moeten beleggers heel actief handelen of over een aanzienlijk vermogen beschikken om hiervan te kunnen profiteren. De enige uitzondering hierop is Alex, waar wij voor het profiel ‘aandelenbelegger’ hebben gekozen. De abonnementkosten van €9 per maand leveren voor beide portefeuilles de laagste kosten op, doordat er geen dividendkosten of bewaarloon meer in rekening worden gebracht.

uitgangspunten

De kosten wegen ook dit jaar zwaar mee in ons onderzoek, gezien de enorme impact op het totaalrendement. Sommige brokers hanteren kortingen of kennen verschillende accounts en beleggingsprofielen die

Bij de portefeuilles gaan we ervan uit dat deze geleidelijk worden opgebouwd. Voor de berekening van het bewaarloon gaan wij uit van de portefeuillewaarde op het moment van constructie. Bij de berekening van de btw hierover hebben we negen maanden het 19%-tarief en drie maanden het 21%-tarief gehanteerd. Dit omdat sommige brokers het bewaarloon inclusief btw vermelden en 23 november 2012 | BELEGGERS BELANGEN

28 SPECIAL Brokeronderzoek

SPECIAL Brokeronderzoek 29

orderkosten* in relatie tot orderomvang

domino-effect

Tariefsverlagingen

Modelportefeuille

60

E

ind oktober 2011 heeft NYSE Euronext de kosten voor optie­ contracten met 46% en voor index­ futures met 20% verlaagd. In reac­ tie hierop verlaagden Lynx, Today’s, TradersOnly en Rabobank eind vo­ rig jaar de prijzen voor optiecontrac­ ten. Daarmee leek de kous af, totdat Saxo Bank eind maart een prijsver­ laging voor AEX-index­opties door­ voerde, waarmee het 12% goed­ koper werd dan concurrent Mijn­ broker. Per 1 april heeft Alex zijn tarieven verlaagd en tariefgroepen ingevoerd, waarmee dividend­kosten en bewaarloon kunnen worden ver­ meden. Halverwege juli betrad het Belgische Keytrade de Nederlandse markt en dat leidde op 1 oktober tot een prijsverlaging en afschaffing van het bewaarloon bij Binckbank. Op 29 oktober heeft Lynx zijn tarie­ ven verlaagd voor AEX-indexopties, Europese en Amerikaanse futures en andere derivaten.

dezelfde handelwijze hanteren. De waarde van buitenlandse aandelen wordt voor de kostenberekening zo nodig omgerekend tegen euro’s. De gehanteerde euro/dollarkoers is 1,30 en euro/zwitsersefrankkoers is 1,21. De peildatum voor de waarde van de portefeuilles is 1 oktober. In ons onderzoek zijn tariefswijzigingen tot en met 1 november meegenomen.

Aandelenportefeuille €50.000 Onze eerste portefeuille is een internationale aandelenportefeuille met een aanschafwaarde van €50.000. Naast zeventien

Rabo en Binck Alex SNS ABN Amro ING Saxo IB-brokers Mijnbroker

50 40 30 20

Keytrade

10 0

5000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

40.000

Afhankelijk van een al dan niet oplopende orderomvang zijn de IB-brokers en Keytrade beurtelings de goedkoopste op het gebied van transactiekosten voor Nederlandse aandelen. * niet weergegeven: de maximumkosten per order van €45 bij de IB-brokers en €150 bij ABN Amro, Binck, Alex, SNS en ING

Nederlandse beursfondsen bestaat deze uit vier Europese aandelenfondsen en vier Amerikaanse. Op jaarbasis leidt dit dus tot 25 transacties van €2000. Voor de Nederlandse aandelen gaan wij uit van twintig dividendbetalingen van €30, voor de Europese aandelen van vier dividendbetalingen van €30 en voor de Amerikaanse aandelen van acht dividendbetalingen van €15. Evenals vorig jaar zijn de brokers die gebruik maken van het platform van Interactive Brokers (hierna: de IB-brokers), te weten Lynx, Today's en TradersOnly, ook nu weer duidelijk het goedkoopst. Bij de IB-brokers zijn de totale portefeuillekosten €141,36 oftewel 0,28%. Nieuwkomer Keytrade is na dit drietal het goedkoopst. De transactie­kosten voor het handelen in Amerikaanse aan­delen zijn evenwel ruim drie keer zo hoog als de kosten die het drietal in rekening brengt. De totale portefeuillekosten zijn bij Keytrade met €207,50 daarom toch nog 47% hoger. Saxo Bank, die vorig jaar de op één na laagste kosten rekende en slechts 26% boven de drie winnende brokers uitkwam, is nu maar liefst 66% duurder. De reden is dat Saxo

Bank fors duurder is geworden voor transacties in AMX-aandelen. Vorig jaar was het minimumtarief voor de Nederlandse beurs €5. Dit jaar geldt dit alleen nog voor AEXaandelen en moet voor AMX-aandelen een minimum van €12 worden betaald. Beleggers zijn bij Rabobank het duurst uit. De kosten belopen €524,13 wat 1,05% van de portefeuillewaarde is. Ook ABN Amro en SNS rekenen hoge kosten. Bij ABN Amro en Rabobank springt vooral het hoge bewaarloon in het oog. Bij Rabobank zijn dat ook de dividendkosten, in het bijzonder voor Nederlandse aandelen. Dit gold vorig jaar ook voor Alex. Sinds 1 april kan bij Alex voor het profiel ‘aandelenbelegger’ worden gekozen, waarmee voor €9 per maand geen dividendkosten en bewaarloon meer in rekening worden gebracht. BinckBank heeft per 1 oktober de tarieven verlaagd. Actieve beleggers betalen minder transactiekosten en minder actieve beleggers betalen geen bewaarloon meer.

Modelportefeuille Net als voorgaande jaren hebben wij in ons onderzoek ook voor onze modelportefeuille

Aandelenportefeuille €50.000 Orderkosten in € Nederland Euronext Europa Verenigde Staten TOTAAL Dividendkosten Bewaarloon* TOTAAL

ABN Amro 170,00 40,00 50,00 260,00 6,54 193,11 459,65

Alex Binck ING Keytrade 151,30 170,00 163,20 127,50 35,60 40,00 38,40 30,00 60,00 50,00 38,40 50,00 246,90 260,00 240,00 207,50 0,00 0,00 6,30 0,00 108,00 0,00 132,80 wwz 354,90 260,00 379,10 207,50

* inclusief btw; bij Alex abonnementskosten

BELEGGERS BELANGEN | 23 november 2012

Lynx Rabo 102,00 170,00 24,00 40,00 15,36 80,00 141,36 290,00 0,00 27,10 0,00 207,03 141,36 524,13

Saxo 141,00 48,00 46,07 235,07 0,00 0,00 235,07

SNS Today's TradersOnly 170,00 102,00 102,00 40,00 24,00 24,00 120,00 15,36 15,36 330,00 141,36 141,36 0,00 0,00 0,00 116,00 0,00 0,00 446,00 141,36 141,36 peildatum tarieven brokers:  1 november

oktober 2011 = 100

Orderkosten in € ABN Amro Alex Binck ING Keytrade 56 RDS @ €26,90 10,00 8,31 10,00 9,21 7,50 25 Nestlé @ CHF59,30 30,00 13,06 11,34 15,10 12,50 24 J&J @ $69,01 11,41 13,18 11,41 9,02 12,50 113 Arseus @ €14,42 10,00 8,46 10,00 9,30 7,50 14 Caterpillar @ $86,04 10,89 12,31 10,89 8,74 12,50 60 Imtech @ €20,54 10,00 7,98 10,00 8,99 7,50 32 Ten Cate @ €17,92 10,00 7,19 10,00 8,46 7,50 27 Fugro @ €52,92 10,00 8,21 10,00 9,14 7,50 73 Delta Lloyd @ €11,87 10,00 7,54 10,00 8,69 7,50 57 Intel @ $22,66 10,99 12,48 10,99 8,79 12,50 24 Vanguard Divid. App. @ $77,73 11,65 10,00 11,65 9,15 12,50 AEX putspread: AEX dec ’12-200 put (long) 2,90 3,00 2,90 11,00 2,25 ING dec'12-5,60 put 2,90 3,00 2,90 11,00 2,25 Optieconstructie S&P500 (1 transactie) 19,46 6,00 5,80 22,00 4,50 Dividendkosten Nederland 1,92 0,00 0,00 1,92 0,00 Dividendkosten Europa 0,77 0,00 0,00 0,73 0,00 Dividendkosten VS 1,76 0,00 0,00 0,91 0,00 Bewaarloon* 65,59 108,00 0,00 36,23 0,00 TOTAAL 210,77 222,72 122,07 166,38 112,00 s

Lynx Rabo Saxo SNS Today's TradersOnly 6,00 10,00 5,00 10,00 6,00 6,00 12,39 18,06 14,87 30,00 12,39 12,39 3,84 18,18 11,52 30,00 3,84 3,84 6,00 10,00 12,00 10,00 6,00 6,00 3,84 17,31 11,52 30,00 3,84 3,84 6,00 10,00 12,00 10,00 6,00 6,00 6,00 10,00 12,00 10,00 6,00 6,00 6,00 10,00 5,00 10,00 6,00 6,00 6,00 10,00 12,00 10,00 6,00 6,00 3,84 17,48 11,52 30,00 3,84 3,84 3,84 18,58 11,52 30,00 3,84 3,84 1,50 10,00 1,50 10,00 1,90 1,90 1,90 10,00 1,50 10,00 1,90 1,90 3,69 nvt 6,39 nvt 3,69 3,69 0,00 7,12 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2,03 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 11,31 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 98,48 0,00 32,21 0,00 0,00 67,14 288,56 121,93 262,21 67,54 67,54

* inclusief btw; bij Alex abonnementkosten.

Rabobank is voor de model­portefeuille het duurst, terwijl ook bij Alex en SNS flink betaald moet worden.

de kosten berekend. De waarde hiervan was begin oktober €13.082. Deze bestaat uit vijf Nederlandse (€5607), twee Europese (€2854) en drie Amerikaanse aandelen (€3188) aangevuld met een ETF (€1432) en een aantal optieconstructies, waaronder een gekochte put 200 op de AEX met expiratie december 2012. Dit is de overgebleven poot van onze putspread, waarvan de andere poot vorig jaar is teruggekocht. De optieconstructie S&P500 bestaat uit een SPY dec ’12 113 put (long) en een SPY dec ’12 140 call (short). Aangezien het bij SNS en Rabobank niet mogelijk is hierin te handelen, hebben wij deze niet meegenomen in de totaalkosten. Lynx komt als goedkoopste uit de bus door de prijsverlaging voor onder andere AEXopties die op 29 oktober is doorgevoerd. Op een bijna verwaarloosbare achterstand volgen Today’s en TradersOnly. Ook voor de modelportefeuille is Keytrade, op de IB-

brokers na, het goedkoopst, direct gevolgd door Saxo Bank en Binckbank. Het duurst is, evenals vorig jaar, Rabobank met een viervoud van de kosten die de IB-brokers in rekening brengen, terwijl ook bij Alex – ondanks de nieuwe kostenstructuur – en SNS de belegger flink in de buidel moet tasten. Bij Rabobank worden de kosten vooral opgedreven door het veel hogere bewaarloon. De totale kosten zijn 2,5% en de transactiekosten 1,5% van de portefeuillewaarde. Met 2,1% aan totale kosten is SNS een goede tweede op de voet gevolgd door Alex en ABN

peildatum tarieven brokers:  1 november

Amro. Bij Alex weegt de afschaffing van de dividendkosten en het bewaarloon voor onze modelportefeuille niet op tegen de abonnementskosten, hoewel de belegger wel 16,5% goedkoper uit is vergeleken met het standaardprofiel.

Dividendkosten en bewaarloon Lynx, Today’s, TradersOnly en Saxo Bank rekenden vorig jaar al geen dividendkosten of bewaarloon. Daar zijn Binck en nieuw­ komer Keytrade bij gekomen. Bij Alex hebben beleggers sinds april de mogelijk-

weeg ook andere aspecten mee

Overstapkosten

O

verstappen kan een optie zijn, maar er zijn toch wat kanttekeningen op zijn plaats. Ten eerste zijn kosten slechts één aspect. Service, gebruiksgemak en handelsmogelijkheden moeten ook worden meegewogen. Ten tweede kunnen brokers kosten rekenen voor het overboeken van effecten naar een andere broker en is het dus maar de vraag of dit loont. Bij vier brokers uit ons onderzoek is het overboeken niet kosteloos. SNS is het goedkoopst met €5 per fonds­regel binnen­ land en €25 per fondsregel buitenland inclusief btw. Rabobank rekent respectie­ velijk €22,50 en €55, ING €25 en €37,50 en ABN Amro €27,23 voor zowel binnenals buitenlandse effecten. SNS vergoedt de kosten die de andere bank rekent tot een maximum van €15 per fondsregel, terwijl Rabobank dezelfde bedragen rekent voor het ontvangen van effecten. Als we onze aandelenportefeuille van €50.000 van ING naar Rabobank willen verplaatsen, zijn we dus €1547,50 kwijt aan over­ stapkosten, oftewel 3,1%. Een tweede rekening openen bij de nieuwe broker of vooraf over de kosten van gedachten te wisselen, is dus aanbevelenswaardig.

23 november 2012 | BELEGGERS BELANGEN

30 SPECIAL Brokeronderzoek heid te kiezen voor een tweetal profielen (aan­delenbelegger en derivatenbelegger) waarvoor tegen €9 abonnementskosten per maand geen dividendkosten of bewaarloon meer in rekening worden gebracht. Bij SNS vallen dividendkosten en bewaarloon onder een all-in tarief, dat tot een belegd vermogen van €50.000 per jaar 0,2% van het vermogen bedraagt met een minimum van €20 per jaar. Daarboven wordt over het meerdere een aflopend tarief gehanteerd.

rabobank het duurst De drie grootbanken rekenen allemaal dividendkosten en bewaarloon, maar voor onze portefeuilles is ING wel duidelijk de goedkoopste. Qua dividendkosten ontlopen ING en ABN Amro elkaar niet veel. Het verschil zit vooral in het hogere bewaarloon dat ABN Amro in rekening brengt. In tegenstelling tot ING rekent ABN Amro naast een percentage over het vermogen ook nog €1,60 per fondssoort voor Nederlandse effecten en €3,10 voor buitenlandse. Dat Rabobank duurder is dan de andere twee grootbanken komt naast hogere dividendkosten eveneens door het regeltarief van het bewaarloon dat bij deze bank nog hoger is, met name voor effecten uit niet-eurolanden. Voor effecten genoteerd aan Euronext geldt een regeltarief van €1,75. Voor de overige eurolanden geldt een tarief van €4,50 en daarbuiten zelfs €11. Rabobank is duidelijk het duurst, zowel op het gebied van dividendkosten als op het gebied van bewaarloon. Het bewaarloon bij Rabobank beloopt 0,9% van de waarde van de portefeuille. ABN Amro is een goede tweede met 0,6%. Voor onze internationale aandelenportefeuille zijn we met 0,41% eveneens het duurst uit bij Rabo­ bank, op de voet gevolgd door ABN Amro met 0,39%. Voor onze portefeuilles zijn de dividendkosten bij Rabobank duidelijk het hoogst en het bewaarloon is bij Rabobank eveneens het hoogst, waarbij ABN Amro op dit punt een goede tweede is.

vier brokers goedkoper geworden Als we de kosten van onze internationale aandelenportefeuille vergelijken met die van vorig jaar, zien we dat deze bij zeven brokers hoger uitvallen en bij drie lager. Bij Binckbank zijn de kosten voor onze porte­feuille het meest omlaaggegaan en wel met 31,4%, vooral door het afschaffen van bewaarloon en dividendkosten. Bij Alex zijn we zelfs 38,8% goedkoper uit, maar dit komt doordat we dit jaar voor een specifiek kosten­profiel konden kiezen, waarbij er BELEGGERS BELANGEN | 23 november 2012

Wat de drie Interactive Brokers het goedkoopst maakt, zijn de lage minimumtarieven.

niet langer bewaarloon en dividendkosten in rekening worden gebracht. Als we het standaard­profiel vergelijken is het kostenvoordeel 11,7%. Rabobank is 2,3% goedkoper geworden. De grootste kostenstijging vinden we bij Saxo Bank. Deze broker is maar liefst 32,2% duurder geworden door het hoge tarief van minimaal €12 voor AMXaandelen. Verder valt nog op dat ING zijn maximumorderkosten heeft verhoogd van €80 naar €150 en dat Mijnbroker deze juist van €35 naar €30 heeft verlaagd. Bij de laatste zijn ook de minimumorderkosten van €10 naar €7,50 verlaagd. De kosten voor de niet-VS aandelen uit onze portefeuille zijn 15% lager dan vorig jaar.

Nederlandse aandelen Wat de drie IB-brokers het goedkoopst maakt zijn, naast het ontbreken van bewaarloon en dividendkosten, de lage minimumtarieven. Worden orders groter, dan komt het procentuele tarief om de hoek kijken. ING was vorig jaar de enige broker die geen minimumtarief hanteerde. Daar is Alex dit jaar bij gekomen. Bij Saxo Bank gaat het procentuele tarief pas vanaf €8950 lopen. Voor kleine orders geldt dus het minimum

SPECIAL Brokeronderzoek 31 van €5 voor AEX-aandelen en €12 voor AMXaandelen. Wij hebben voor de onderlinge vergelijking met het gemiddelde gerekend. Op Saxo Bank en Rabobank na hanteren brokers ook maximumkosten per order. Deze zijn bij Keytrade met €15 het laagst. Het is ook de enige broker die een flat-fee­ structuur hanteert. Wij hebben gekeken naar oplopende ordergroottes bij de aanschaf van Nederlandse aandelen. Dan blijkt dat de IB-brokers bij een ordergrootte tot €8340 de laagste transactiekosten rekenen (zie de grafiek op pagina 28). Bij een orderomvang tussen €8340 en €10.000 is Keytrade het goedkoopst. Bij een ordergrootte tussen €10.000 en €16.660 zijn de IB-brokers wederom het goedkoopst en voor grotere orders is dit weer Keytrade.

Grote Actieve beleggers Bij ABN Amro, Binckbank, Rabobank en SNS kunnen de gemiddelde kosten voor beleggers flink worden verlaagd via kortingen en retourprovisies indien zij zeer actief handelen en/of over een aanzienlijk belegd vermogen beschikken. Zo geeft ABN Amro een korting die kan oplopen tot 60% (de zogenaamde staffelkorting) als de klant veel handelt. Binck en SNS hanteren een soortgelijk systeem. Bij Rabobank kan de belegger kiezen uit een basis-, een select- en een actief-­abonnement. De actieve variant geeft de hoogste korting, waarvoor €10 per kwartaal moet worden betaald (bij 'select' is dit €5). Er vindt dus een uitruil plaats tussen hogere vaste kosten en lagere variabele kosten. Voor dividendkosten en bewaarloon geldt doorgaans dat hoe groter het vermogen is, des te hoger de korting is. Kosten kunnen, zeker bij kleinere portefeuilles, het rendement flink verlagen. Bij onze internationale aandelenportefeuille variëren de kosten van 0,28% (IB-brokers) tot 1,05% (Rabobank) van het belegde vermogen. Voor onze kleinere modelportefeuille is het minimum 0,58% (IB-brokers) en het maximum 2,48% (Rabobank). Hoewel het kostenaspect een prominente plaats inneemt binnen ons onderzoek, zijn er meer belangrijke zaken waar de belegger op moet letten bij het kiezen van een broker. We zullen in het volgende onderdeel onze aandacht richten op de handelsmogelijkheden. <

geef uw reactie op BELEGGERSBELANGEN.nl

Er zijn soms grote verschillen, dus zoek een broker die bij u past

mogelijkheden, service en gemak Transactiekosten zeggen niet alles. Het is goed om een broker te kiezen bij wie ook de juiste beurzen en producten aanwezig zijn. Verder zijn gebruiksgemak van het platform en de aangeboden extra diensten belangrijk. tekst: Hildo Laman

E

r is een enorme hoeveelheid financiële instrumenten beschikbaar voor particuliere beleggers. Niet al deze producten zijn even interessant, maar verder kijken dan alleen Nederlandse aan­delen en obligaties is aan te raden. Wie bijvoorbeeld wil beleggen in grote farmaceutische bedrijven zal over de grens moeten kijken. Ook het gebruik van verschillende soorten producten kan de verhouding tussen risico en rendement in de portefeuille verbeteren.

De meeste brokers bieden een redelijk breed pakket aan van landen en van producten waarin klanten desgewenst kunnen beleggen. Helaas gebeurt het nog regelmatig dat beleggers interesse hebben in producten of beurzen die bij de eigen broker niet beschikbaar zijn. We krijgen dan ook regelmatig vragen van onze lezers over instrumenten die we hebben opgenomen in een van onze portefeuilles, maar die niet beschikbaar zijn bij bepaalde brokers.

Voor het onderstaande overzicht van landen hebben we gekeken naar aandelen. Nederland, België en Frankrijk zijn toegankelijk bij elke broker. Andere grote beurzen, zoals de Verenigde Staten, Duitsland en Zwitserland, zijn op Mijnbroker na beschikbaar bij elke broker. Ook veel andere Europese beurzen zijn toegankelijk bij de meeste brokers, net als Canada. Daarbuiten is het allemaal aanmerkelijk minder. Handelen in Azië is bij een groot aantal brokers beperkt of niet mogelijk. Azië speelt een steeds grotere rol in de wereld­economie, en die rol zal waarschijnlijk nog verder toenemen, daar doet de recente afkoeling in China niets aan af. Beleggen in Azië kan dus in de toekomst aantrekkelijker worden. Bij sommige brokers kan worden belegd in landen waar de meeste beleggers niet snel aan zullen denken, maar die toch interessant kunnen zijn. Zo kunnen via Saxo Bank en SNS Bank Zuid-Afrikaanse aandelen worden verhandeld. Mexico is toegankelijk via de brokers die het Interactive Brokers (IB)-platform gebruiken: Lynx, Today’s en TradersOnly. En via ABN Amro kan zelfs in Nieuw-Zeelandse aandelen worden gehandeld, zij het alleen telefonisch. Een grijs ster-

aandelen ABN Amro Nederland ★ België ★ Denemarken ★ Duitsland ★ Finland ★ Frankrijk ★ Ierland ★ Italië ★ Noorwegen ★ Oostenrijk ★ Portugal ★ Spanje ★ VK ★ Zweden ★ Zwitserland ★ Griekenland ★ Polen ★ Tsjechië ★ VS ★ Canada ★ Hongkong ★ Japan ★ Singapore ★ Australië ★ Mexico ★ ★ = wel



★ = niet

Alex Binck ING Keytrade ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

★ = met beperkingen

Lynx Mijnbroker Rabo ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

Saxo ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

SNS ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

Today's TradersOnly ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

peildatum handelsmogelijkheden: 1 november

23 november 2012 | BELEGGERS BELANGEN

32 SPECIAL Brokeronderzoek retje in de tabel wil hier zeggen dat alleen telefonische orders kunnen worden opgegeven voor de desbetreffende beurs.

grote verschillen Nederlandse opties zijn bij elke broker bereikbaar, maar voor buitenlandse optie­ beurzen zijn er grote verschillen tussen de diverse brokers. Dit geldt niet alleen voor opties, waarvoor we een beperkt overzicht geven in onderstaande tabel, maar het gaat ook op voor de meeste productsoorten. Zo kunnen bij de drie eerdergenoemde Interactive Brokers alleen Amerikaanse obligaties en beleggingsfondsen worden aangeschaft, wat voor veel Nederlandse beleggers een nadeel zal betekenen. Het Deense Saxo Bank biedt alleen Deense beleggingsfondsen aan, obligaties kunnen er niet via internet worden verhandeld en er kan niet in aandelenopties worden gehandeld. Op valutagebied kan bij de meeste brokers niet in de cashmarkt voor valuta's gehandeld worden, dus bijvoorbeeld geen Amerikaanse dollars worden gekocht en dat is jammer. Meestal kan er wel in valuta's belegd worden met afgeleide producten, maar dat is niet altijd de ideale oplossing. Vanwege ruimtegebrek kunnen we helaas niet voor elk producttype een tabel opnemen waarbij per land de mogelijk­heden voor beleggers worden aangegeven.

beperkt aanbod Bij de diverse soorten orders die gebruikt kunnen worden, valt op dat de groot­banken een vrij beperkt aantal mogelijk­heden aanbieden. Zo hoort bij ING een stoplossorder

SPECIAL Brokeronderzoek 33

Een daghandelaar in futures stelt heel andere eisen aan een broker dan een langetermijnbelegger.

bijvoorbeeld niet tot de mogelijkheden. Waarschijnlijk zal de limiet­order die een dag geldig is het meest gebruikte type zijn, en dat kan bij elke broker. Maar in bepaalde situaties kunnen andere orders ook erg nuttig zijn, daarom is het goed als brokers dit aanbieden. Overigens geldt wel dat niet elke soort order wordt geaccepteerd door de beurs (bijvoorbeeld Euronext of de London Stock Exchange) waar de order naar toe gestuurd wordt, ook al bestaat de mogelijkheid bij de broker.

Let op extra kosten

Telefoontoeslag

B

ij alle brokers is het mogelijk om telefonisch orders door te geven. Voor het internettijdperk was dit de standaard, maar inmiddels is internet de standaard geworden. Veel brokers rekenen tegenwoordig extra kosten voor het telefonisch opgeven van orders. Dit geldt voor ABN Amro, Alex, Binck, ING, SNS, Keytrade en Rabobank. De meeste vragen voor een aandelenorder on­ geveer €5-6 extra, ING vraagt €8 en Keytrade vraagt maar liefst €10 bo­ ven op de normale transactiekos­ ten. Zeker bij wat kleinere orders kan zo’n heffing de transactiekosten bijna verdubbelen. Het lijkt ons dan ook verstandig bij deze brokers al­ leen in noodgevallen via de telefoon een order op te geven.

Gebruiksgemak Gebruiksgemak is natuurlijk uiterst subjectief. Wat de een fijn vindt werken, is voor de ander onhandig, en het hangt ook af van de activiteiten van beleggers. Een dag­handelaar in futures stelt waarschijnlijk heel andere eisen aan een broker dan een langetermijnbelegger in obligaties en dividend­aandelen. Het is dan ook goed om te zien dat een aantal brokers verschillende platformen aanbiedt. Today’s biedt bijvoorbeeld een zogenaamd comfort-platform aan, dat voor veel beleg-

gers overzichtelijker en voor sommigen logischer zal overkomen dan het vrij gecompliceerde platform van Interactive Brokers. Het IB-platform heeft veel mogelijkheden, maar het vergt wel enige tijd en moeite om er goed mee te leren omgaan. De brokers die dit platform gebruiken, organiseren niet voor niets seminars voor klanten, iets dat voor de meeste nieuwe klanten een nuttige exercitie zal blijken te zijn. Ook Alex en Binckbank bieden diverse soorten platforms aan die

opties ABN Amro ★ Nederland België ★ Duitsland ★ Frankrijk ★ Zwitserland ★ Verenigde Staten ★

Alex Binck ING Keytrade ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

Lynx Mijnbroker Rabo ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

Saxo ★ ★ ★ ★ ★ ★

SNS ★ ★ ★ ★ ★ ★

Today's TradersOnly ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

Alex Binck ING Keytrade ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

Lynx Mijnbroker Rabo ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

Saxo ★ ★ ★ ★ ★

SNS ★ ★ ★ ★ ★

Today's TradersOnly ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

extra service ABN Amro ★ Fund. Analyse/info Technische Analyse ★ Optieanalyse ★ Chatfunctie ★ Schaduwportefeuille ★ ★ = wel



★ = niet

producten ABN Amro ★ Aandelen Obligaties ★ Beleggingsfondsen ★ ETF's/trackers e.d. ★ Opties ★ Futures ★ Turbo's, Sprinters e.d. ★ Forex ★ CFD's ★ Warrants ★ Gestruct. producten ★

Alex Binck ING Keytrade ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

geschikt zijn voor verschillende typen beleggers. We vinden ook de mogelijkheid om het handels­platform eigenhandig in te stellen op basis van persoonlijke voorkeuren een pluspunt. Dit behoort echter lang niet altijd tot de mogelijkheden. Bij ING en SNS kunnen beleggers bijvoorbeeld alleen met de standaard­internetpagina werken. We hebben in ons onderzoek ook gekeken naar het verloop van het zoekproces naar een nieuw instrument, in dit geval een ETF die in een van onze portefeuilles zit. Wij geven er de voorkeur aan wanneer de zoekfunctie zonder veel problemen op de startpagina of in het hoofdmenu te vinden is,iets dat bij veel brokers het geval is. Als de zoekterm ingetikt wordt, is het wat ons betreft het beste als de software al tijdens het typen een lijst met mogelijk­heden weergeeft. Als het ge-

Lynx Mijnbroker Rabo ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

zochte eenmaal gevonden is, is het handig wanneer er direct een ordermogelijkheid klaarstaat en dat er wat relevante informatie gegeven wordt, zoals de ISIN-code. Aan de hand daarvan kan dan nog gecontroleerd worden of het gevonden product exact het gewenste product is. Heel wat producten lijken op elkaar qua naam en een foutje is dan snel gemaakt. Wij vonden de zoekfunctie in de Tradebox van ABN Amro het beste werken. Ook het zoeken bij Binckbank, Lynx, Today’s en TradersOnly ging goed.

Service Het serviceniveau dat beleggers ervaren, is deels afhankelijk van de persoonlijke voorkeuren en de eigen handelsstijl. Zo zijn optieanalysemogelijkheden uiteraard nutteloos voor iemand die nooit in opties handelt.

Saxo ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

SNS ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

Today's TradersOnly ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

Ook een app voor een smart­phone, waarmee de porte­feuille bekeken kan worden en waarmee orders ingevoerd kunnen worden, is handig voor diegenen die daar gebruik van willen maken, maar natuurlijk niet voor iemand die geen smartphone heeft. Wij zijn er echter van uitgegaan dat meer mogelijkheden en meer service in principe beter zijn, juist omdat de ene klant de andere niet is. Alle brokers zijn via het web en telefonisch bereikbaar. Let bij telefonische orders op eventuele extra kosten (zie het kader op pagina 32). Een aantal brokers heeft software die gedownload kan worden voor installatie op de eigen pc of laptop. Het voordeel van dit soort programma’s is dat er veel meer mogelijkheden zijn en het vaak sneller werkt. Gratis fundamentele en technische analyse worden ruim aangeboden. Dat is niet verras-

ORDERS ABN Amro ★ Bestens Limiet ★ Stoploss ★ Stoplimiet ★ Bracket ★ Trailing ★ Dag ★ GTD ★ GTC/doorlopend ★ IOC ★ Overig ★

Alex Binck ING Keytrade ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

Lynx Mijnbroker Rabo ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

Saxo ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

SNS ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

Today's TradersOnly ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

Alex Binck ING Keytrade ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

Lynx Mijnbroker Rabo ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

Saxo ★ ★ ★ ★

SNS ★ ★ ★ ★

Today's TradersOnly ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

toegang ABN Amro ★ Internet Lokale software ★ Smartphone/tablet, app ★ Telefoon ★

★ = met beperkingen

BELEGGERS BELANGEN | 23 november 2012

23 november 2012 | BELEGGERS BELANGEN

34 SPECIAL Brokeronderzoek Het zou goed zijn als meer brokers een zogenaamde demorekening aanbieden, zoals Saxo doet.

tische waarde van opties worden berekend, wat handig kan zijn. Bij andere brokers kan aan de hand van een door de belegger bepaald scenario een optiestrategie gevonden worden. Let wel op dat de adviezen die de optieanalyse geeft lang niet altijd even goed zijn. We raden beleggers dan ook aan om zelf kritisch naar het advies te kijken.

conclusie

send. Op internet is al zoveel te vinden, dat het vreemd zou zijn als brokers dit niet aan hun klanten zouden aanbieden. Ook een chatfunctie (zie tabel pagina 32) is handig, zeker voor een korte vraag. Vragen stellen via een chat gaat vaak sneller en goedkoper dan de broker bellen. Het is dus jammer dat de chatfunctie bij veel brokers niet beschikbaar is. Bij Binckbank is de chatfunctie beschikbaar voor klanten die Protrader gebruiken. Een aantal brokers biedt een analyse van opties aan. Bij de IB-brokers kan de theore-

De concurrentie tussen brokers is goed voor particuliere beleggers, er komen meer partijen bij, zoals Keytrade, en de druk om de kosten te verlagen werkt in het voordeel van klanten. Desondanks is de perfecte broker een illusie. Er missen altijd wel bepaalde aspecten. Beleggers moeten bij hun brokerkeuze dus eerst nagaan welke eisen ze stellen aan een broker. Dat lage kosten hoog op de verlanglijst staan is bekend. Maar kijk ook of het platform past bij de voorkeuren, of de handelsmogelijkheden aansluiten bij de wensen en of er handige diensten aangeboden worden zoals instructieseminars.

Enorme koersverliezen voor brokers de laatste jaren

brokeraandelen scoren slecht De aandelen van het beperkte aantal beursgenoteerde brokers presteerden in het nabije verleden abominabel. Alleen een uitgekeerd dividend kon de pijn verzachten voor beleggers, die er verstandig aan doen elders te kijken. tekst: Menno van Hoven

T

ariefsverlagingen en de economische crisis, met als gevolg dalende handels­ volumes en een lage marktrente, raken de beursgenoteerde (pure) brokers hard. Er wordt minder belegd, dus zijn er minder provisie-inkomsten en, belangrijker nog, de lage korte rente zorgt voor minimale marges op de in cash aangehouden tegoeden van klanten. Aan de zes in dit artikel besproken aandelen konden beleggers de laatste vijf jaar dan ook weinig plezier beleven gezien de grote koersdalingen. Wel blijkt eens te meer hoe belangrijk het dividend is voor het totaalrendement. De tabel op pagina 35 toont de prestaties van BELEGGERS BELANGEN | 23 november 2012

achtereenvolgens Binckbank, Boursorama, Interactive Brokers (platform Lynx en Today's), Etrade, Charles Schwab en TD Ameri­ trade over de laatste vijf jaar en in 2012 (year to date). Qua koers halveerden de aandelen Binckbank en Boursorama bijna sinds november 2007 met verliezen van respectievelijk 46,6% en 48,7%. Inclusief dividend doet Binck (-31,2%) het aanmerkelijk 'beter' dan Boursorama, dat geen dividend uitkeert. De Amerikaanse collega's doen het met uitzondering van TD Ameritrade slechter op vijf-jaarsbasis met verliezen van ruim 40% voor Charles Schwab en Interactive Brokers. Etrade, dat geen dividend uitkeert, verloor

SPECIAL Brokeronderzoek 35 Voor actieve beleggers die in veel verschillende productsoorten handelen, is het nog steeds zo dat het openen van meerdere rekeningen bij verschillende brokers het beste is. Wat bij de ene broker niet mogelijk is, kan dan bij de andere wel. Voor de minder actieve belegger is dit vaak overdreven. Let wel op dat er twee brokers zijn die een minimum­ inleg eisen, Lynx (€3000) en TradersOnly (€5000). De andere brokers han­teren geen minimum. Het zou goed zijn als meer brokers een zogenaamde demo­rekening aanbieden, zoals Saxo doet. Met een demorekening kan de belegger de juiste informatie en de juiste indruk krijgen en dus ook een beter gefundeerde keuze maken. Verder is duidelijk dat brokers bij wie de brokertak een kernactiviteit is, vaak beter scoren dan concurrenten bij wie de brokertak een klein onderdeel is in een veel groter geheel. Aan de andere kant kan het ook gemakkelijk zijn om een effectenrekening te hebben bij de bank waar ook de betaalrekening en eventueel de spaar­ rekening staan. <

ruim 80% van zijn beurswaarde als grootste slachtoffer van de financiële crisis. Etrade, dat enkele jaren geleden nog actief was in Nederland, kwam in grote problemen door een omvangrijke hypotheekportefeuille en balanceerde op de rand van de afgrond. In 2012 presteren de Amerikaanse brokers tot dusverre aanmerkelijk beter dan hun Europese concurrenten, die ruim achterblijven bij het marktgemiddelde (zie 'year to date' in de tabel). Onderling zijn er dan ook grote verschillen qua activiteiten en markten.

andere focus Hoewel de 'standaard' provisie-inkomsten op transacties en vooral ook de rente-inkomsten belangrijk zijn en blijven voor alle brokers, zijn het toch de bedrijven die zich de laatste jaren meer zijn gaan richten op assetmanagement die er beter voorstaan. Vooral Schwab, maar ook TD Ameritrade, heeft zijn businessmodel de afgelopen vijf jaar steeds meer verschoven om minder afhankelijk te zijn van de uiterst volatiele tradingactiviteiten en onvoorspelbare rente-inkomsten, en meer van het stabiele vermogens­beheer. Zo is Schwab nu een van de grootste aanbieders van beleggingsfondsen en ETF's in de Verenigde Staten. Het is dan ook niet voor niets dat Binckbank, dat verreweg het grootste deel van de omzet behaalt met transactieprovisies, kort geleden

Met name de brokers die zich meer zijn gaan toeleggen op assetmanagement staan er beter voor.

liet weten zich meer te willen focussen op zijn vermogensbeheertak Alex en op spaarproducten. Met name in Europa is de concurrentie moordend, met de laatste jaren forse tariefsverlagingen dankzij nieuw­komers als Lynx. Zo liet Binckbank weten dat de nieuwe tariefsstructuur die per 1 oktober is ingegaan een negatieve impact van €7-8 mln zal hebben op de nettowinst van dit jaar. Al snel na de aankondiging door Binckbank, dat in het derde kwartaal zowel de rentebaten als provisie-inkomsten met 19% zag dalen, volgde Lynx met een nieuwe tariefsverlaging. Wat dat betreft is de Amerikaanse markt een stuk stabieler met nauwelijks tot geen tariefswijzigingen de afgelopen jaren voor de grootste brokers. Zo rekenen TD Ameritrade en Etrade al minstens tien jaar op rij standaard $9,99 voor een aandelenorder. Bovendien is de tariefsstructuur in de Verenigde Staten ook anders en duidelijker voor beleggers met alleen een vast bedrag per order, zonder aanvullend percentage over de ordergrootte. Toch ontkomen ook de Amerikaanse brokers niet aan de economische crisis, die tot minder transacties en lagere rente-inkomsten leidt. Alle brokers rapporteerden over het afgelopen kwartaal een daling in het gemiddeld aantal transacties per klant op dagbasis.

transactiekosten Dat TD  Ameritrade over de afgelopen vijf jaar verreweg het best presterende aandeel

was met een min van 16%, valt ook te verklaren uit het feit dat de onderneming, die voor 45% in handen is van de solide Canadese Toronto Dominion Bank, zijn zaakjes goed op orde heeft. In het laatste brokeronderzoek van Smart­money Magazine eindigde TD Ameritrade op de derde plaats, vóór Etrade en Charles Schwab die vierde en vijfde werden. De eerste plaats in het Amerikaanse brokeronderzoek was dit jaar voor Fidelity, dat net als nummer twee Scottrade niet beursgenoteerd is. Met name de lagere transactiekosten – Fidelity rekent $7,95 voor een aandelenorder tegen $9,99 voor onder meer Etrade en Ameritrade –  waren belangrijk voor de einduitslag.

DIVIDEND Als we naar de behaalde rendementen in het recente verleden kijken, valt vooral op hoe belangrijk het dividend voor veel aandelen is, zeker op langere termijn.  Zo halveerde het aandeel Binck sinds 2007 nagenoeg, maar werd er inclusief dividend 'slechts' 31,2% verloren. Binck is dan ook goed voor het hoogste dividendrendement van alle brokers, maar het schroefde de uitkering de afgelopen jaren wel terug in lijn met de resultaten. Van de hieronder besproken aandelen betalen alleen Boursorama en Etrade geen dividend, wat op zich al een teken aan de wand is. Zowel Interactive Brokers als TD Ameritrade begonnen pas enkele jaren geleden met het betalen van dividend. Eerstgenoemde keert sinds begin 2011 een onveranderd kwartaaldividend uit, terwijl TD Ameritrade sinds eind 2010 een kwartaal­dividend betaalt dat sindsdien, zoals het hoort, keurig elk jaar verder werd opgeschroefd. Vorige maand nog kondigde het bedrijf aan het kwartaal­ dividend met 50% te verhogen om vooral meer langetermijnbeleggers aan te trekken. Qua dividend is Charles Schwab het pareltje van de hieronder genoemde aandelen. Sinds 1990 werd er elk kwartaal dividend uitgekeerd, dat bovendien geleidelijk werd verhoogd van $0,000658 per aandeel tot

Assetmanagers

B

eleggers in beursgenoteerde asset­ managers als T. Rowe Price, Frank­ lin Resources, SEI  Investments, Black­ Rock en Invesco kijken tegen fraaie rendementen aan, mede dankzij een dividend dat meestal al jarenlang op rij wordt verhoogd. Uitblinker is Franklin Resources, het bedrijf achter de be­ kende Templeton-fondsen. Het aandeel steeg in 2012 37% en noteert tegen de hoogste koers ooit. Het dividend wordt inmiddels al ruim dertig jaar op rij ver­ hoogd, goed voor een plekje tussen de bekende Dividend Aristo­crats, net zoals T. Rowe Price en SEI. BlackRock biedt het hoogste dividend­rendement met 3,1%. Na een eerste dividend van $0,20 in 2003 wordt er nu inmiddels $1,50 per kwartaal betaald.

de huidige $0,06 per kwartaal. Nooit werd het dividend verlaagd, wat ondanks de stevige koersdaling de laatste jaren resulteert in een gemiddeld jaarlijks rendement van 19% sinds 1990, tegen 8,4% voor de S&P500.

CONCLUSIE Een belegging in een pure broker is in de meeste gevallen niet geschikt voor de lange termijn. Zowel de rentebaten als provisie­inkomsten zijn erg onvoorspelbaar en afhankelijk van veel factoren. De Amerikaanse brokers die zich meer toeleggen op asset­ management en minder afhankelijk zijn van trading – Charles Schwab en TD Ameritrade – zijn verreweg de interessantste aandelen, vooral ook vanwege het dividend. Toch doet de belegger er verstandig aan om verder om zich heen te kijken, en dan met name naar de aandelen van een aantal beursgenoteerde assetmanagers (zie bovenstaand kader), die een beter alternatief vormen dan een belegging in een broker. <

beursgenoteerde brokers Binckbank (NL) Boursorama (FR) Interactive Brokers (VS) Etrade (VS) Charles Schwab (VS) TD Ameritrade (VS)

koers €6,01 €4,80 $14,33 $8,13 $12,95 $15,62

ytd* -21,2 -13,4 -2,1 +2,1 +17,2 +1,5

rend. 5 jr* -31,2 -48,7 -41,3 -83,7 -40,3 -16,0

k/w '12 8,4 10,4 15,3 51,1 18,6 14,6

dividendrend. div. groei 1 jr 6,8 -12,8 nvt nvt 2,8 0 nvt nvt 1,9 0 2,3 +50.0

* rendementen in %, totaalrendement is inclusief dividend ** aantal koop-, houd- en verkoopadviezen 

beurswaarde €447,8 mln €421,6 mln $680,5 mln $2,3 mrd $16,5 mrd $8,5 mrd

analisten (k/h/v)** 5 - 4 - 1 4 - 1 - 0 5-3-1 2 - 12 - 2 6 - 13 - 4 9 - 11 - 2 peildatum 12 november

23 november 2012 | BELEGGERS BELANGEN

36 SPECIAL Brokeronderzoek Marktleiders verliezen marktaandeel

Concurrentie blijft toenemen

optieverwerking Mijnbroker Alex Lynx Saxo Today’s Binck ABN Amro ING SNS Rabo %

De grote spelers worden kleiner en de kleine spelers worden groter. De concurrentie neemt toe en de belegger profiteert doordat de kwaliteit vooruitgaat. Nog nooit wilden zo weinig belegggers van broker wisselen.

0

10

20

30

40

50

60

70

Mijnbroker heeft de meeste optiehandelaren.

orderverwerking

tekst: Karel Mercx

V

an de deelnemers aan onze enquête heeft 51,1% meerdere brokeraccounts, want het is bij geen enkele broker mogelijk om te beleggen in alles waar Beleggers Belangen over schrijft. De concurrentie is in 2012 verder verscherpt, een trend die ons vorig jaar ook al was opgevallen. Toen daalde het marktaandeel van BinckBank en Alex van 50 naar 44%. Dit jaar is het verder gedaald tot 39%. Lynx en Today’s hadden tijdens ons eerste brokeronderzoek een marktaandeel van 1,5% en dit jaar hebben zij gezamenlijk een marktaandeel van 13,4%. Doordat de grote partijen kleiner worden en de kleine partijen groter, verwachten wij net als in 2009, 2010 en 2011 dat ook de concurrentie verder zal blijven toenemen. De belegger profiteert hier enorm van. Door die concurrentie verbetert de techniek ook: 85% van de beleggers had het afgelopen jaar geen enkel probleem met het door­voeren van orders en 63% geeft zijn broker een 8 of hoger als rapportcijfer. Wilde in 2011 nog 15% overstappen, dit jaar is dat slechts 5%. Lynx lijkt met 9% potentiële overstappers last te krijgen van groeipijnen, maar ING spant met 11% de kroon. De markt is eindelijk volwassen geworden.

Home bias Bij Beleggers Belangen doen we hard ons best om onze lezers te leren dat Nederlandse aandelen niet in 100% van de gevallen beter zijn dan hun buitenlandse equivalent. Toch kiezen beleggers bijvoorbeeld bijna altijd voor Ahold in plaats van Tesco. Van de beleggers handelt 82% in Nederlandse aandelen, terwijl maar 38% in Amerikaanse aandelen

Het marktaandeel van Binckbank/Alex is in een periode van twee jaar tijd gedaald van 50 naar 39%.

ABN Amro ING Rabo Saxo Mijnbroker Binckbank Alex SNS Lynx Today’s %

0

10

15

20

25

ABN Amro kende de meeste orderproblemen.

wisselen van broker belegt, en dat terwijl deze aandelen het beste trackrecord hebben op het gebied van de creatie van aandeelhouderswaarde. Kosten zijn voor ons altijd het zwaarwegendste punt. Minder kosten betalen betekent gewoon een hoger rendement en 71% van de enquête-invullers is het met ons eens. Service komt op de tweede plaats met 42% (beleggers konden meerdere antwoorden invullen). De afgelopen jaren zijn brokers steeds meer aan educatie gaan doen. Hun argumentatie daarvoor is dat beter opgeleide beleggers hogere rendementen kunnen scoren, waardoor de kans afneemt dat zij zullen stoppen met beleggen. Maar voor 52% van de beleggers is het niet genoeg: zij willen nog meer educatie. Zelfs bij Alex (met zijn Alex Beleggers Academy) geeft 45% van de klanten aan dat men meer scholing wil. Zou dat misschien komen omdat het huidige beleggersklimaat een heel lastig klimaat is om in te beleggen? De uitkomsten van de beleggers bij Keytrade en Traders­Only worden bij gebrek aan een representatief aantal antwoorden niet op deze pagina vermeld. <

ING Lynx Rabo Saxo SNS Alex Binck Mijnbroker Today’s ABN Amro %

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11

ING heeft de meeste potentiële overstappers.

rapportcijfer 8 of hoger Saxo Mijnbroker Lynx Today’s Binck Alex ABN Amro SNS ING Rabo %

0

20

40

60

80

Rabobank scoort zeer magere rapportcijfers.

Volgende maand: special terugblik 2012 BELEGGERS BELANGEN | 23 november 2012

5