SOCIALEZEKERHEIDSRECHT TOEGEPAST

TOEGEPAST

SOCIALEZEKERHEIDSRECHT TOEGEPAST

Vierde editie

DIRK HEYLEN LEEN PUTMAN KOENRAAD TIMMERMAN IVAN VERBEECK LUDO VERMEULEN IVO VERREYT VALÉRIE VERVLIET

Antwerpen – Cambridge

Socialezekerheidsrecht toegepast, vierde editie Dirk Heylen, Leen Putman, Koenraad Timmerman, Ivan Verbeeck, Ludo Vermeulen, Ivo Verreyt en Valérie Vervliet

© 2015 Intersentia Antwerpen – Cambridge www.intersentia-educatief.be

Omslagfoto: © connel (Shutterstock.com)

ISBN 978-94-000-0638-6 D/2015/7849/108 NUR 163 / 825

Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van de uitgever.

INHOUD

INLEIDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1. 2.

3. 4. 5.

Wat is sociale zekerheid? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Enkele kenmerken van de sociale zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 2.1. Solidariteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 2.2. Verplicht karakter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Stelsels van sociale zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Structuur van de sociale zekerheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Onderwerping aan de sociale zekerheid voor werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 5.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 5.2. Territoriaal toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 5.2.1. Tewerkstelling in landen waarmee België een overeenkomst heeft gesloten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 5.2.1.1. Verordening 883/2004 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 5.2.1.2. Bilaterale akkoorden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 5.2.1.3. Europees verdrag inzake sociale zekerheid . . . . . . . . . . . 12 5.2.2. Tewerkstelling in landen waarmee België geen overeenkomst heeft gesloten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 5.3. Personeel toepassingsgebied. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 5.3.1. Arbeidsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 5.3.1.1. Wat is een arbeidsovereenkomst?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 5.3.1.2. Ondergeschikt verband . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 5.3.1.3. Problematiek van schijnzelfstandigen en pseudowerknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 5.3.1.4. Samengaan arbeidsovereenkomst en aannemings- of zelfstandigenovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 5.3.2. Uitbreidingen, gelijkstellingen, beperkingen en uitsluitingen . . . . 21 5.3.2.1. Zeelieden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 5.3.2.2. Gelijkstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 5.3.2.3. Uitbreidingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 5.3.2.4. Beperkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 5.3.2.5. Uitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 5.4. Gevolgen van de onderwerping . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Intersentia

v

Socialezekerheidsrecht toegepast

6.

7.

8.

9.

vi

Het loon waarop de bijdragen worden geïnd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1. Het begrip loon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2. Enkele bijzondere vergoedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.1. Toekenning firmawagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.2. Niet-recurrente resultaatgerichte bonus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.3. Betaling van verkeersboetes van de werknemer door de werkgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Financiering van de sociale zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1. Loontrekkenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1.1. Werkgevers en werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1.2. Tussenkomst van de Staat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2. Financiering van de sociale zekerheid van de zelfstandigen en de ambtenaren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.1. Zelfstandigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.2. Ambtenaren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3. Vermindering van sociale bijdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verplichtingen van de werkgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1. Verplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.1. Inschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.2. DmfA-kwartaalaangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.3. Limosa-aangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.4. Betaling van de bijdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2. Sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1. Burgerrechtelijke sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1.1. Niet-tijdige betaling van de bijdrage . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1.2. Niet-tijdige aangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1.3. Niet-tijdige betaling van de voorschotten. . . . . . . . . . . . . 8.2.1.4. Geen, onvolledige of onjuiste aangifte. . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1.5. Afzien van, kwijtschelding en vermindering van bijdragen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2. Toezicht en strafbepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2.1. Toezicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2.2. Straffen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2.3. Ambtshalve veroordelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2.4. Tenietdoen strafvordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2.5. Verjaring. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kruispuntbank van de sociale zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2. Organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

23 23 26 26 27 27 28 28 28 30 30 30 31 31 32 32 32 33 34 35 36 36 36 36 36 37 37 38 38 38 38 39 39 39 39 40

Intersentia

Inhoud

9.3. Gegevensbescherming. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.4. Recht op informatie en rechtzetting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.5. Netwerk van de Kruispuntbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. Handvest van de sociaal verzekerde. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.2. Verplichtingen van de instellingen belast met het verstrekken van sociale prestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. E-government . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

41 42 42 43 43 44 46 47

HOOFDSTUK 1 ARBEIDSONGEVALLEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vooraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Op wie is de arbeidsongevallenwet van toepassing? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Welke risico’s worden gedekt door de arbeidsongevallenverzekering? . . . . . . . . . 2.1. Wat is een arbeidsongeval? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.1. Plotse gebeurtenis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.2. Letsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.3. Causaal verband tussen plotse gebeurtenis en letsel: vermoeden van ongeval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.4. Ongeval tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst . . . . . 2.1.5. Ongeval door het feit van de uitvoering van de overeenkomst: vermoeden van band met de arbeid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Wat is een arbeidswegongeval? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. Begin- en eindpunt van de arbeidsweg: verblijfplaats en arbeidsplaats. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2. Normale weg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Welke rol speelt de fout van het slachtoffer? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Welke schade wordt vergoed door de arbeidsongevallenwet? . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Medische en aanverwante kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Uitkeringen wegens arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.1. Wat is arbeidsongeschiktheid? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.2. Grondslag voor de uitkeringen: het basisloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.3. Hoe wordt arbeidsongeschiktheid vergoed? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.3.1. Volledige tijdelijke arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . 3.2.3.2. Gedeeltelijke tijdelijke arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . 3.2.3.3. Volledige blijvende arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . 3.2.3.4. Gedeeltelijke blijvende arbeidsongeschiktheid . . . . . . . .

49 49 50 51 52 52 55

62 64 66 68 68 68 68 69 70 70 70 71 71

Intersentia

vii

55 57 60 62


3.2.3.5. Bijkomende vergoeding voor hulp van derden . . . . . . . . 3.2.3.6. Herziening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Uitkeringen bij dodelijk arbeidsongeval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.1. Vergoeding voor begrafeniskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.2. Vergoeding voor de kosten van transport van de overledene . . . . . 3.3.3. Renten aan rechthebbenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4. Burgerlijke aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.1. Voorrang van de arbeidsongevallenwet op gemeen recht . . . . . . . . 3.4.2. Burgerlijke immuniteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.3. Subrogatie door de verzekeraar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Verzekeringsplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Aangifte van arbeidsongevallen en procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

71 71 72 72 72 73 74 74 75 76 78 78 79 80

HOOFDSTUK 2 BEROEPSZIEKTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vooraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Op wie is de beroepsziektewet van toepassing? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Wat is een beroepsziekte?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Erkenning van een beroepsziekte via het lijstensysteem . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Erkenning van een beroepsziekte via het open systeem . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Beroepsrisico. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Preventie vóór vergoeding in de beroepsziektewet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Preventieve actie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Verwijdering uit het schadelijke milieu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.1. Tijdelijke stopzetting van het werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.2. Definitieve stopzetting van het werk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.3. Arbeidsgerelateerde ziekten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Welke schade wordt vergoed door de beroepsziektewet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Medische en aanverwante kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Uitkeringen wegens arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1. Tijdelijke arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.2. Blijvende arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Uitkeringen bij overlijden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Burgerlijke aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1. Fonds voor Beroepsziekten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . viii

81 81 82 82 83 84 84 86 86 86 86 87 87 88 88 89 89 89 89 89 90 90

Intersentia

Inhoud

6.2. Aangifte van beroepsziekten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Nuttige website . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 HOOFDSTUK 3 ZIEKTE- EN INVALIDITEITSVERZEKERING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 Vooraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 1. Geneeskundige verzorging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 1.1. Wie heeft recht op terugbetaling voor geneeskundige verzorging? . . . . . . . 92 1.1.1. Gerechtigden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 1.1.2. Personen ten laste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 1.2. Algemene toekennings- of verzekerbaarheidsvoor waarden . . . . . . . . . . . . . 94 1.2.1. Aansluiten bij een ziekenfonds. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 1.2.2. Voorwaarden om het recht op tegemoetkomingen te openen . . . . 94 1.2.3. Voorwaarden om het recht op tegemoetkomingen te behouden . . 95 1.3. Bijzondere toekenningsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 1.3.1. Situaties waarin tegemoetkoming wordt geweigerd . . . . . . . . . . . . . 96 1.3.1.1. Territorialiteitsbeginsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 1.3.1.2. De gezondheidsschade is reeds vergoed op basis van een andere wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 1.3.1.3. Geneeskundige verzorging naar aanleiding van een sportongeval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 1.3.1.4. Niet-naleven van controleverplichtingen . . . . . . . . . . . . . 98 1.3.1.5. Verzorging zonder rechtvaardiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 1.3.1.6. Onderzoeken op vraag van derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 1.3.1.7. Detentie of internering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 1.3.1.8. Reiskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 1.3.2. Bijzondere voorwaarden i.v.m. bepaalde soorten geneeskundige verzorging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 1.3.2.1. Erkende zorgenverstrekker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 1.3.2.2. Voorschrift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 1.3.2.3. Adviserend geneesheer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 1.3.2.4. College van geneesheren-directeurs van het RIZIV . . . . 99 1.4. Welke gezondheidszorgen worden terugbetaald?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 1.5. Bedrag van de tussenkomst: hoeveel wordt terugbetaald? . . . . . . . . . . . . . 101 1.5.1. Verhoogde verzekeringstegemoetkoming (vroeger WIGW- en Omnio-statuut) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 1.5.2. Gewone zorgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 1.5.3. Kinesitherapie en fysiotherapie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 Intersentia

ix


2.

x

1.5.4. Dure behandelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.5. Ziekenhuiskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.6. Rust- en verzorgingstehuizen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.7. Geneesmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.6. Hoe worden de terugbetalingstarieven vastgesteld?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.6.1. Geneesmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.6.2. Geneesheren en tandartsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.6.3. Paramedische beroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.6.4. Ziekenhuizen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.6.5. Abonnementsgeneeskunde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.7. Hoe is de tussenkomst geregeld? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.7.1. Terugbetalingssysteem of voorschottensysteem . . . . . . . . . . . . . . . 1.7.2. Derdebetalerssysteem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.8. Maximumfactuur (MAF) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.8.1. Volledige terugbetaling van de kost van de geneeskundige verzorging onder bepaalde voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.8.2. De ‘sociale’ MAF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.8.3. De ‘fiscale’ MAF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.9. Verjaring, terugvordering en geschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.9.1. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.9.2. Terugvordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.9.3. Geschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Arbeidsongeschiktheid en moederschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Wie heeft recht op uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid of moederschap? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Toekenningsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. Algemene toekenningsvoorwaarden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1.1. Bezit van de hoedanigheid van gerechtigde . . . . . . . . . . 2.2.1.2. Aansluiting bij een ziekenfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1.3. Vervulling van een wachttijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1.4. Behoud van het recht op uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1.5. Situaties waarin uitkeringen geweigerd worden . . . . . . 2.2.1.6. Bewijs en onderzoek van de algemene toekenningsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2. Bijzondere toekenningsvoorwaarden voor de arbeidsongeschikt heidsverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2.1. Erkenning van arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2.2. Tijdige en correcte aangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

103 103 104 104 107 107 107 108 108 108 109 109 109 110 110 110 111 112 112 113 113 114 114 115 115 115 115 116 118 118 118 119 119 122

Intersentia

Inhoud

2.2.3. Bijzondere bijkomende voorwaarden inzake de moederschapsverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.3.1. Wanneer heeft men recht op moederschapsrust? . . . . . 2.2.3.2. Duur van de moederschapsrust . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.3.3. Arbeidsongeschiktheid vóór de bevalling . . . . . . . . . . . 2.2.3.4. Overname van de moederschapsrust door de vader . . . 2.2.4. Vaderschapsverlof . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.5. Uitkering voor begrafeniskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.6. Werkverwijdering van zwangere werkneemsters . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Bedrag van de arbeidsongeschiktheids- en invaliditeitsuitkeringen. . . . . 2.3.1. Berekeningsbasis: het gederfde loon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.2. Uitkering gedurende de primaire arbeidsongeschiktheid . . . . . . . 2.3.3. Uitkering gedurende de invaliditeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4. Bedrag van de moederschapsuitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5. Begeleide arbeidshervatting tijdens de arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . 2.6. Weigering of vermindering van de uitkeringen en cumulatieregels . . . . . 2.6.1. Weigering van uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.6.2. Vermindering van de uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.6.3. Cumulatieregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.6.3.1. Cumulatie van uitkeringen en een rustpensioen. . . . . . 2.6.3.2. Gerechtigde die wegens zwangerschap of borstvoeding andere dan haar gewone arbeid verricht . . . . . 2.7. Verjaring, terugvordering en geschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.1. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.2. Terugvordering en verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.3. Geschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Ter vergelijking: de regeling voor zelfstandigen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Geneeskundige verzorging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Uitkeringen arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Moederschap. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

123 123 124 126 126 126 127 127 128 128 128 130 131 133 134 134 136 136 136 136 137 137 137 138 138 138 139 140 142

HOOFDSTUK 4 WERKLOOSHEID EN ARBEIDSVOORZIENING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vooraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Administratieve organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Intersentia

143 143 144 144

xi


1.2.

2.

xii

Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Uitbetalingsinstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Werkloosheidsuitkeringen voor voltijds werklozen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Toelaatbaarheidsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. Bewijs van een aantal arbeidsdagen of daarmee gelijkgestelde dagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2. Wachttijd na het beëindigen van studies of leertijd: de beroepsinschakelingstijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Toekenningsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1. Zonder arbeid zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1.1. Principe: verbod van arbeid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1.2. Arbeid voor zichzelf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1.3. Arbeid voor derden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1.4. Uitzondering op het principe: toegelaten arbeid . . . . . . 2.3.2. Zonder loon zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.3. Onvrijwillig werkloos zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.3.1. Werkloos zijn wegens omstandigheden onafhankelijk van de wil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.3.2. Criteria van de passende dienstbetrekking . . . . . . . . . . 2.3.3.3. Gevolgen van werkloosheid wegens omstandigheden afhankelijk van de wil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.4. Beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.5. Ingeschreven zijn als werkzoekende en actief zoeken naar werk . 2.3.6. Arbeidsgeschikt zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.7. Leeftijdsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.8. Verblijfsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.9. Voldoen aan de controleverplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.9.1. Aangifte en controle van activiteits- en werkloosheidsperiodes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.9.2. Ingaan op uitnodigingen of oproepingen van controleurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.10. Voldoen aan de voorwaarden in het kader van het actief zoekgedrag naar werk van de rechthebbenden op inschakelingsuitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.10.1. Opvolgingsprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.10.2. Beroepsmogelijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

144 145 146 146 147 147 149 151 151 151 152 153 154 156 157 157 162 164 165 166 166 166 167 167 167 168

168 169 170

Intersentia

Inhoud

3.

4.

5.

2.3.11. Voldoen aan de voorwaarden in het kader van het actief zoekgedrag naar werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.11.1. Opvolgingsprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.11.2. Beroepsmogelijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.12. Vrijstelling van bepaalde toekenningsvoorwaarden . . . . . . . . . . . 2.4. Bedrag van de werkloosheidsuitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.1. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.2. Aantal uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.3. Hoogte van de uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.3.1. Gezinstoestand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.3.2. Berekening van de uitkering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.3.3. Enkele bijzondere uitkeringen en toeslagen . . . . . . . . . . Werkloosheidsuitkeringen bij een deeltijdse betrekking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Deeltijds werknemer met behoud van rechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.1. Voorwaarden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2. Wat zijn de voordelen die de deeltijdse werknemer met behoud van rechten geniet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2.1. Welke voordelen heeft de deeltijdse werknemer met behoud van rechten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2.2. Welke voor- en nadelen heeft de deeltijdse werknemer met behoud van rechten zonder inkomensgarantie-uitkering (IGU)? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2.3. Welke voor- en nadelen heeft de deeltijdse werknemer met behoud van rechten met inkomensgarantie-uitkering? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.3 De inkomensgarantie-uitkering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inschakelingsuitkering en overbruggingsuitkering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Overbruggingsuitkering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Inschakelingsuitkering (de vroegere wachtuitkering) . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Bedrag van de inschakelings- en overbruggingsuitkeringen . . . . . . . . . . . Tijdelijke werkloosheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2. Regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3. Soorten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.1. Overmacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.2. Sluiting van de onderneming ingevolge jaarlijkse vakantie . . . . . 5.3.3. Technische stoornis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.4. Slecht weer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.5. Economische oorzaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Intersentia

170 171 172 172 173 173 174 174 174 176 179 182 182 182 183 183

183

184 184 185 185 186 186 186 186 187 187 187 188 189 189 189

xiii


5.3.6. Staking en lock-out . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4. Uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Sancties en uitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1. Uitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2. Administratieve sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3. Strafsancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.4. Verhoor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1. Aanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3. Herziening. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.4. Betwisting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Arbeidsvoorziening – Bevordering van de werkgelegenheid . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2. Enkele voorzieningen en maatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1. Plaatselijk Werkgelegenheidsagentschap (PWA) . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2. Startbanen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.3. Dienstencheques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.4. Beroepsopleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.5. Outplacement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.5.1. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.5.2. Algemene regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.5.3. Bijzondere regeling: outplacement voor werknemers van 45 jaar en ouder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.5.4. Vrijwillig stelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.6. Herstructurering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Ter vergelijking: faillissementsverzekering voor zelfstandigen . . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2. Inhoud van de tegemoetkoming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.4. Aanvraag en uitbetaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.5. Einde van de rechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

191 191 192 192 192 192 193 193 193 194 194 194 195 195 196 196 196 197 198 198 198 199 199 200 200 201 201 201 202 202 203 203 203

HOOFDSTUK 5 SWT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205 1. Begrip en evolutie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205 xiv

Intersentia

Inhoud

1.1.

2.

Conventioneel brugpensioen wordt werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Voltijds en halftijds brugpensioen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Brugpensioen en SWT – Evolutie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . SWT: algemene regeling van cao nr. 17 en KB 3 mei 2007 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.1. Leeftijdsvoorwaarde. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.2. Ontslagen worden door de werkgever met een ‘normale’ opzegtermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.3. Recht hebben op werkloosheidsuitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.4. Een voldoende lange loopbaan als werknemer hebben . . . . . . . . . 2.1.4.1. Loopbaanvoorwaarde voor SWT op 62 jaar. . . . . . . . . . 2.1.4.2. Loopbaanvoorwaarden voor SWT onder 62 jaar . . . . . 2.2. Inkomen bij SWT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2. De werkloosheidsvergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.3. De aanvullende vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.3.1. Berekening van de aanvullende vergoeding . . . . . . . . . . 2.2.3.2. Behoud van het recht op de aanvullende vergoeding bij werkhervatting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.4. Inhoudingen op SWT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.4.1. Bijdrage voor de sociale zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.4.2. Bedrijfsvoorheffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.5. Cumulatie van de aanvullende vergoeding met andere voordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.5.1. Schadevergoeding wegens verbreking van de arbeidsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.5.2. Vakantiegeld bij uitdiensttreding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.5.3. Uitwinningsvergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.5.4. Overlevingspensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Overlegprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1. Collectieve raadpleging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.2. Individuele raadpleging. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4. Vervanging van de werkloze met bedrijfstoeslag in de onderneming (art. 5 KB 3 mei 2007) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.1. Vrijstelling van de verplichte vervanging. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.2. Wie kan de werkloze met bedrijfstoeslag in de onderneming vervangen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Intersentia

205 206 206 207 207 207 208 208 209 209 210 215 215 215 215 216 216 217 217 217 218 218 219 219 219 219 219 220 220 220 221

xv


2.5. 2.6.

2.4.3. Vanaf wanneer en voor hoe lang moet de werkloze met bedrijfstoeslag vervangen worden? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.4. Sancties bij niet-naleven van de vervangingsplicht . . . . . . . . . . . . SWT voor een onderneming erkend als onderneming in herstructurering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . SWT en het Fonds Sluiting Ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

221 222 222 223

HOOFDSTUK 6 GEZINSBIJSLAG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vooraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Rechthebbende . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Wie kan rechthebbende zijn? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Wat als er meerdere rechthebbenden zijn?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Bijslagtrekkende . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Basisregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Wat als de ouders gescheiden leven? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Nieuw samengestelde gezinnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4. Kan het kind zelf de kinderbijslag krijgen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.5. Wat als het kind geplaatst wordt? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Rechtgevend kind . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Verwantschap tussen het rechtgevend kind en de rechthebbende. . . . . . . 4.2. Verblijfplaats van het kind . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Leeftijd van het kind . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4. Inkomen van het kind . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Welke gezinsbijslagen zijn er? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1. Kraamgeld en adoptiepremie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2. De gewone basiskinderbijslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3. Verhoogde basisbijslag voor eenoudergezinnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4. Toeslagen op de basiskinderbijslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4.1. Leeftijdstoeslagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4.2. Toeslag omwille van de sociale situatie van de rechthebbende . . 5.4.3. Toeslag omwille van de situatie van het kind zelf . . . . . . . . . . . . . . 5.5. De verhoogde wezenbijslag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.6. De forfaitaire bijslag voor een kind geplaatst bij een privépersoon . . . . . . 5.7. De jaarlijkse leeft ijdstoeslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Het bevoegde kinderbijslagfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1. Rechthebbende werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xvi

225 225 227 227 227 229 230 230 230 231 232 232 233 233 235 236 237 237 238 238 239 240 240 241 242 244 244 244 245 245

Intersentia

Inhoud

7.

6.2. Zelfstandigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247 6.3. Ambtenaren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247 Gewaarborgde gezinsbijslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248

HOOFDSTUK 7 PENSIOENEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vooraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Het rustpensioen voor werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Wie heeft recht op een rustpensioen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.1. Pensioenleeft ijd. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.1.1. Bijna gepensioneerden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.1.2. Behoud van recht op vervroegd pensioen . . . . . . . . . . . . 1.2.1.3. Vervroegde uittreding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.1.4. Werknemers in vooropzeg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.2. Stopzetting van de beroepsactiviteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.3. Verblijfsvoorwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Prestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.2. Loopbaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.2.1. Werkelijke tewerkstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.2.2. Gelijkgestelde periodes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.2.3. Periodes gelijkgesteld na betaling van bijdragen . . . . . . 1.3.3. Bezoldiging/loon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.3.1. Werkelijke lonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.3.2. Fictieve lonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.4. De gezinstoestand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.4.1. Niet-gescheiden gepensioneerden . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.4.2. Pensioen van de uit de echt gescheiden echtgenoot . . . 1.3.4.3. Pensioen van de feitelijk gescheiden echtgenoot . . . . . . 1.3.5. Minimumrecht per loopbaanjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.6. Minimumpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.7. Indexering en herwaardering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.8. Vakantiegeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.9. Cumulatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.9.1. Cumulatie tussen pensioenen onderling . . . . . . . . . . . . . 1.3.9.2. Cumulatie van pensioen met andere socialezekerheidsuitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

249 249 250 251 252 252 253 254 254 255 255 257 257 257 258 258 259 260 261 261 262 262 262 263 264 264 265 267 267 268 268

Intersentia

xvii

270


1.4. 1.5.

2.

3.

xviii

Voorschotten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inhoudingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.1. Solidariteitsbijdrage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.2. Inhouding van 3,55% voor gezondheidszorg. . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.3. Fiscale behandeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.6. Pensioenaanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.7. Pensioenbeslissing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.7.1. De initiële beslissing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.7.2. De herziening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.8. Betaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.8.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.8.2. Schorsing van de betaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.8.3. Stopzetting van de betaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.9. Terugvordering van onverschuldigde betalingen en verjaring . . . . . . . . . 1.10. Verjaring van de prestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.11. Intresten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.12. Beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.13. Infodienst Pensioenen en raming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het overlevingspensioen voor werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Wie heeft recht op een overlevingspensioen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. Huwelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2. Geen nieuw huwelijk aangaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.3. Leeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.4. Stopzetting beroepsactiviteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.5. Verblijfsvoorwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Prestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1. Overlijden tijdens het rustpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.2. Overlijden vóór het rustpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.3. Overgangsuitkering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.3.1 Aanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.3.2 Bedrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.3.3 Cumulatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.4. Vakantiegeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4. Cumulatie met andere prestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5. Aanvraag van het overlevingspensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ter vergelijking: het pensioen voor zelfstandigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Belangrijkste verschilpunten met de werknemersregeling . . . . . . . . . . . . .

270 270 271 272 273 273 274 274 275 276 276 276 277 277 278 278 278 279 280 280 280 281 282 282 283 283 283 283 283 285 285 285 285 286 286 286 287 287 287

Intersentia

Inhoud

3.1.1. 3.1.2. 3.1.3.

Inhoud van de pensioenregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Opbouw van pensioenrechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pensioenleeftijd. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.3.1. Behoud van recht op vervroegd pensioen . . . . . . . . . . . . 3.1.3.2. Maximaal uitstel met twee jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.3.3. Zelfstandigen met een gemengde loopbaan . . . . . . . . . . 3.2. Berekening van het zelfstandigenpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.1. Loopbaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.2. Forfaitair beroepsinkomen / bedrijfsinkomsten . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.3. Minimumpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Andere prestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

287 287 287 288 288 288 289 289 289 290 290 291

HOOFDSTUK 8 AANVULLENDE PENSIOENEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vooraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Aanvullende pensioenplannen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Soorten pensioentoezeggingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Sociale pensioenstelsels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.1. Algemene voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.2. Bijzondere voorwaarden voor de sectorale sociale pensioenen . . 1.2.3. Bijzondere voorwaarden voor sociale pensioenstelsels op ondernemingsniveau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.4. Solidariteitsprestaties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Pensioenstelsel en individuele pensioentoezegging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.4. De invoering van een aanvullend pensioenplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5. De combinatie van een ondernemingsplan met een sectorplan. . . . . . . . . 2. Financiering van aanvullende pensioenstelsels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Aansluiting en gelijke behandeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Aansluiting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Gelijke behandeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Verworven prestaties en reserves en minimumrendementsgarantie . . . . . . . . . . 4.1. Verworven prestaties en reserves . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Minimumrendementsgarantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Uittreding en overdraagbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Pensioenleeftijd en afkoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Inspraak, informatie en beheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1. Inspraak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

293 293 294 294 295 296 296 296 297 297 298 299 300 301 302 302 304 304 305 305 306 307 307

Intersentia

xix


7.2.

Informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.1. Jaarlijks beheersverslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.2. Pensioenfiche en toekomstprospectie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.3. Historisch overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3. Beheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Wijziging of opheffing van het aanvullend pensioenstelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Fiscale en parafiscale behandeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1. In de fase van de financiering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2. Belasting van de uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Ter vergelijking: het vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

308 308 309 309 309 310 311 311 313 314 315 315

HOOFDSTUK 9 SOCIALE BIJSTAND . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319 Vooraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Maatschappelijke integratie – Leefloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.1. Verblijfplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.2. Nationaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.3. Leeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.4. Werkbereidheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.5. Rechten laten gelden op sociale uitkeringen of onderhoudsgeld . 1.2.6. Onvoldoende bestaansmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Cruciale leeftijd: 25 jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.1. Aanvragers jonger dan 25 jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.2. Aanvragers ouder dan 25 jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.4. Bedrag van het leefloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.1. Aanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.2. Inlichtingenplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.3. Informatieverschaffing en hoorplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.4. Beslissing en herziening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.5. Betaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.6. Terugvordering van het leefloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.7. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.8. Sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xx

319 320 320 320 321 321 321 322 322 323 323 324 324 325 325 327 327 327 328 328 329 329 330 330

Intersentia

Inhoud

2.

3.

4.

1.9. Gevolgen voor het sociaal statuut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.10. Beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . OCMW-dienstverlening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Vormen van maatschappelijke dienstverlening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5. Terugvordering van maatschappelijke dienstverlening. . . . . . . . . . . . . . . . 2.6. Beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inkomensgarantie voor ouderen (IGO) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.1. Leeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.2. Nationaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.3. Verblijf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.4. Rechten laten gelden op pensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.5. Onvoldoende bestaansmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Verplichtingen van de aanvrager. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.1. Aanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.2. Aangifte van de bestaansmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4. Bedrag van de IGO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.5. Beslissing – herziening – beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tegemoetkoming aan personen met een handicap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT) en integratietegemoetkoming (IT). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1. Voorwaarden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1.1. Leeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1.2. Nationaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1.3. Woonplaats en verblijf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1.4. Inkomen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1.5. Handicap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.2. Bedrag van de tegemoetkomingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.2.1. Inkomensvervangende tegemoetkoming . . . . . . . . . . . . 4.2.2.2. Integratietegemoetkoming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.2.3. Fiscaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Intersentia

331 331 331 331 332 332 333 334 334 335 335 335 335 336 336 336 336 336 336 337 337 337 338 339 339 339 339 340 340 340 341 341 341 342 343 343 343 344

xxi


5.

6.

7.

8.

9.

xxii

4.2.3. Procedure. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.1. Voorwaarden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.1.1. Leeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.1.2. Nationaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.1.3. Woonplaats en verblijf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.1.4. Inkomen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.1.5. Handicap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.2. Bedrag van de tegemoetkomingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.3. Procedure. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gewaarborgde gezinsbijslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.1. Inkomen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.2. Voor welke kinderen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.3. Wat als de aanvrager geen Belg is?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3. Bedrag van de gewaarborgde gezinsbijslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.1. Gewaarborgd kraamgeld. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.2. Gewaarborgde kinderbijslag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Individuele materiële bijstand voor personen met een handicap . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2. Personen met een handicap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3. Hulpmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.4. Aanvraagprocedure – beslissing – betwisting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Persoonlijk assistentiebudget voor personen met een handicap (PAB) . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2. Besteding van het budget . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3. Overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.4. Herziening en beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Persoonsgebonden budget en persoonsvolgende financiering . . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2. Het Basisondersteuningsbudget (BOB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3. Het Persoonsvolgend budget (PVB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Diverse tegemoetkomingen aan personen met een handicap . . . . . . . . . . . . . . . .

344 345 345 345 345 345 345 346 346 346 347 347 347 348 348 349 349 349 349 350 350 351 351 351 351 352 352 353 353 353 354 354 355 355 355 355 355 356 356

Intersentia

Inhoud

9.1.

Voordelen i.v.m. wonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1.1. Sociale maximumprijzen voor gas en elektriciteit . . . . . . . . . . . . . 9.1.2. Verlaagd tarief voor kabeldistributie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1.3. Vrijstelling van heffing op afvalwater . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2. Voordelen i.v.m. telefoon en post. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2.1. Sociaal telefoontarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2.2. De Post: portvrijdom voor blinden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3. Voordelen i.v.m. vervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.4. Voordelen op fiscaal vlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. Zorgverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Intersentia

356 356 357 357 357 357 357 358 358 358 358 359

xxiii

SOCIALEZEKERHEIDSRECHT TOEGEPAST

Recommend Documents