Inhoud INLEIDING. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1. Wat is sociale zekerheid? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 2. Enkele kenmerken van de sociale zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 2.1. Solidariteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 2.2. Verplicht karakter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 3. Stelsels van sociale zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 4. Structuur van de sociale zekerheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 5. Onderwerping aan de sociale zekerheid voor werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 5.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 5.2. Territoriaal toepassingsgebied. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 5.2.1. Tewerkstelling in landen waarmee België een overeenkomst heeft gesloten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 5.2.1.1. Verordening 1408/71 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 5.2.1.2. Bilaterale akkoorden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 5.2.1.3. Europees verdrag inzake sociale zekerheid . . . . . . . . . . . 8 5.2.2. Tewerkstelling in landen waarmee België geen overeenkomst heeft gesloten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 5.3. Personeel toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 5.3.1. Arbeidsovereenkomst. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 5.3.1.1. Wat is een arbeidsovereenkomst? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 5.3.1.2. Ondergeschikt verband . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 5.3.1.3. Problematiek van schijnzelfstandigen en pseudowerknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 5.3.1.4. Samengaan arbeidsovereenkomst en aannemingsof zelfstandigenovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 5.3.2. Uitbreidingen, gelijkstellingen, beperkingen en uitsluitingen . . . . 15 5.3.2.1. Zeelieden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 5.3.2.2. Gelijkstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 5.3.2.3. Uitbreidingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 5.3.2.4. Beperkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 5.3.2.5. Uitsluitingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 5.4. Gevolgen van de onderwerping . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 6. Het loon waarop de bijdragen worden geïnd. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 6.1. Het begrip loon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 6.2. Enkele bijzondere vergoedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 6.2.1. Toekenning firmawagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 6.2.2. Niet-recurrente resultaatgerichte bonus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 6.2.3. Betaling van verkeersboetes van de werknemer door de werkgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Intersentia
v
Socialezekerheidsrecht
7.
Financiering van de sociale zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1. Loontrekkenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1.1. Werkgevers en werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1.2. Tussenkomst van de Staat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2. Financiering van de sociale zekerheid van de zelfstandigen en de ambtenaren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.1. Zelfstandigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.2. Ambtenaren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3. Vermindering van sociale bijdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Verplichtingen van de werkgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1. Verplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.1. Inschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.2. DmfA-kwartaalaangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.3. Limosa-aangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.4. Betaling van de bijdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2. Sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1. Burgerrechtelijke sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1.1. Niet-tijdige betaling van de bijdrage . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1.2. Niet-tijdige aangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1.3. Niet-tijdige betaling van de voorschotten. . . . . . . . . . . . . 8.2.1.3. Geen, onvolledige of onjuiste aangifte . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1.4. Afzien van, kwijtschelding en vermindering van bijdragen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2. Toezicht en strafbepalingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2.1. Toezicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2.2. Straffen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2.3. Ambtshalve veroordelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2.4. Tenietdoen strafvordering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2.5. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Kruispuntbank van de sociale zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2. Organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3. Gegevensbescherming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.4. Recht op informatie en rechtzetting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.5. Netwerk van de Kruispuntbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. Handvest van de sociaal verzekerde. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.2. Verplichtingen van de instellingen belast met het verstrekken van sociale prestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. E-government . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
vi
23 23 23 24 25 25 25 25 27 27 27 28 29 29 30 30 30 31 31 31 32 32 32 32 33 33 33 34 34 34 36 37 37 38 38 38 41 41
Intersentia
Inhoud
HOOFDSTUK 1 ARBEIDSONGEVALLEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Vooraf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 1. Op wie is de arbeidsongevallenwet toepasselijk? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 2. Welke risico’s worden gedekt door de arbeidsongevallenverzekering? . . . . . . . . . 45 2.1. Wat is een arbeidsongeval?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 2.1.1. Plotse gebeurtenis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 2.1.2. Letsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 2.1.3. Causaal verband tussen plotse gebeurtenis en letsel: vermoeden van ongeval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 2.1.4. Ongeval tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst . . . . . . 50 2.1.5. Ongeval door het feit van de uitvoering van de overeenkomst: vermoeden van band met de arbeid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 2.2. Wat is een arbeidswegongeval? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 2.2.1. Begin- en eindpunt van de arbeidsweg: verblijfplaats en arbeidsplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 2.2.2. Normale weg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 2.3. Welke rol speelt de fout van het slachtoffer? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 3. Welke schade wordt vergoed door de arbeidsongevallenwet? . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 3.1. Medische en aanverwante kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 3.2. Uitkeringen wegens arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 3.2.1. Wat is arbeidsongeschiktheid? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 3.2.2. Grondslag voor de uitkeringen: het basisloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 3.2.3. Hoe wordt arbeidsongeschiktheid vergoed? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 3.2.3.1. Volledige tijdelijke arbeidsongeschiktheid. . . . . . . . . . . . 61 3.2.3.2. Gedeeltelijke tijdelijke arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . 62 3.2.3.3. Volledige blijvende arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . 62 3.2.3.4. Gedeeltelijke blijvende arbeidsongeschiktheid . . . . . . . 62 3.2.3.5. Bijkomende vergoeding voor hulp van derden . . . . . . . . 63 3.2.3.6. Herziening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 3.3. Uitkeringen bij dodelijk arbeidsongeval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 3.3.1. Vergoeding voor begrafeniskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 3.3.2. Vergoeding voor de kosten van transport van de overledene . . . . . 64 3.3.3. Renten aan rechthebbenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 3.4. Burgerlijke aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 3.4.1. Voorrang van de arbeidsongevallenwet op gemeen recht . . . . . . . 65 3.4.2. Burgerlijke immuniteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 3.4.3. Subrogatie door de verzekeraar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 4. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 4.1. Verzekeringsplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 4.2. Aangifte van arbeidsongevallen en procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
Intersentia
vii
Socialezekerheidsrecht
HOOFDSTUK 2 BEROEPSZIEKTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vooraf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Op wie is de beroepsziektewet toepasselijk? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Wat is een beroepsziekte? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Erkenning van een beroepsziekte via het lijstensysteem . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Erkenning van een beroepsziekte via het open systeem. . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Beroepsrisico. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Preventie vóór vergoeding in de beroepsziektewet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Preventieve actie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Verwijdering uit het schadelijke milieu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.1. Tijdelijke stopzetting van het werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.2. Definitieve stopzetting van het werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.3. Arbeidsgerelateerde ziekten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Welke schade wordt vergoed door de beroepsziektewet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Medische en aanverwante kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Uitkeringen wegens arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1. Tijdelijke arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.2. Blijvende arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Uitkeringen bij overlijden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Burgerlijke aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1. Fonds voor Beroepsziekten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2. Aangifte van beroepsziekten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
71 71 71 72 72 73 74 74 75 76 76 76 77 77 78 78 79 79 79 79 79 80 80 80 81
HOOFDSTUK 3 ZIEKTE- EN INVALIDITEITSVERZEKERING. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Vooraf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 1. Geneeskundige verzorging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 1.1. Wie heeft recht op terugbetaling voor geneeskundige verzorging? . . . . . . . 84 1.1.1. Gerechtigden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 1.1.2. Personen ten laste. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 1.2. Algemene toekennings- of verzekerbaarheidsvoor waarden . . . . . . . . . . . . . 86 1.2.1. Aansluiten bij een ziekenfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 1.2.2. Voorwaarden om het recht op tegemoetkomingen te openen . . . . 87 1.2.3. Voorwaarden om het recht op tegemoetkomingen te behouden . . 87 1.3. Bijzondere toekenningsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 1.3.1. Situaties waarin tegemoetkoming wordt geweigerd . . . . . . . . . . . . 88 1.3.1.1. Territorialiteitsbeginsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
viii
Intersentia
Inhoud
1.3.1.2.
1.4. 1.5.
1.6.
1.7.
1.8.
1.9.
Intersentia
De gezondheidsschade is reeds vergoed op basis van een andere wetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 1.3.1.3. Geneeskundige verzorging naar aanleiding van een sportongeval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 1.3.1.4. Niet-naleven van controleverplichtingen . . . . . . . . . . . . . 89 1.3.1.5. Verzorging zonder rechtvaardiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 1.3.1.6. Onderzoeken op vraag van derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 1.3.1.7. Detentie of internering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 1.3.1.8. Reiskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 1.3.2. Bijzondere voorwaarden i.v.m. bepaalde soorten geneeskundige verzorging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 1.3.2.1. Erkende zorgenverstrekker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 1.3.2.2. Voorschrift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 1.3.2.3. Adviserend geneesheer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 1.3.2.4. College van geneesheren-directeurs van het RIZIV . . . 91 Welke gezondheidszorgen worden terugbetaald? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 Bedrag van de tussenkomst: hoeveel wordt terugbetaald? . . . . . . . . . . . . . . 92 1.5.1. Verhoogde verzekeringstegemoetkoming (vroeger WIGW-statuut) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 1.5.2. Gewone zorgen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 1.5.3. Kinesitherapie en fysiotherapie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 1.5.4. Dure behandelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 1.5.5. Ziekenhuiskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 1.5.6. Rust- en verzorgingstehuizen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 1.5.7. Geneesmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Hoe worden de terugbetalingstarieven vastgesteld? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 1.6.1. Geneesmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 1.6.2. Geneesheren en tandartsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 1.6.3. Paramedische beroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 1.6.4. Ziekenhuizen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 1.6.5. Abonnementsgeneeskunde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 Hoe is de tussenkomst geregeld? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 1.7.1. Terugbetalingssysteem of voorschottensysteem . . . . . . . . . . . . . . . 98 1.7.2. Derdebetalerssysteem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 Maximumfactuur (MAF) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 1.8.1. Volledige terugbetaling van de kost van de geneeskundige verzorging onder bepaalde voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 1.8.2. De “sociale” MAF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 1.8.3. De “fiscale” MAF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 Verjaring, terugvordering en geschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 1.9.1. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 1.9.2. Terugvordering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 1.9.3. Geschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
ix
Socialezekerheidsrecht
2.
x
Arbeidsongeschiktheid en moederschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Wie heeft recht op uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid of moederschap? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Toekenningsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. Algemene toekenningsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1.1. Bezit van de hoedanigheid van gerechtigde. . . . . . . . . . 2.2.1.2. Aansluiting bij een ziekenfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1.3. Vervulling van een wachttijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1.4. Behoud van het recht op uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1.5. Situaties waarin uitkeringen geweigerd worden . . . . . 2.2.1.6. Bewijs en onderzoek van de algemene toekenningsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2. Bijzondere toekenningsvoorwaarden voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2.1. Erkenning van arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2.2. Tijdige en correcte aangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.3. Bijzondere bijkomende voorwaarden inzake de moederschapsverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.3.1. Wanneer heeft men recht op moederschapsrust? . . . 2.2.3.2. Duur van de moederschapsrust . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.3.3. Arbeidsongeschiktheid vóór de bevalling . . . . . . . . . . . 2.2.3.4. Overname van de moederschapsrust door de vader. . 2.2.4. Vaderschapsverlof . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.5. Uitkering voor begrafeniskosten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Bedrag van de arbeidsongeschiktheids- en invaliditeitsuitkeringen . . . . . 2.3.1. Berekeningsbasis: het gederfde loon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.2. Uitkering gedurende de primaire arbeidsongeschiktheid . . . . . . . 2.3.3. Uitkering gedurende de invaliditeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4. Bedrag van de moederschapsuitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5. Begeleide arbeidshervatting tijdens de arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . 2.6. Weigering of vermindering van de uitkeringen en cumulatieregels . . . . . . 2.6.1. Weigering van uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.6.2. Vermindering van de uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.6.3. Cumulatieregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.6.3.1. Cumulatie van uitkeringen en een rustpensioen . . . . . 2.6.3.2. Gerechtigde die wegens zwangerschap of borstvoeding andere dan haar gewone arbeid verricht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7. Verjaring, terugvordering en geschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.1. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.2. Terugvordering en verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.3. Geschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
101 102 103 103 103 103 104 105 106 106 107 107 109 110 110 111 113 113 113 114 114 115 115 117 118 119 121 121 123 124 124
124 124 124 125 125
Intersentia
Inhoud
3.
Ter vergelijking: de regeling voor zelfstandigen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Geneeskundige verzorging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Uitkeringen arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Moederschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . HOOFDSTUK 4 WERKLOOSHEID EN ARBEIDSVOORZIENING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vooraf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Administratieve organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB). . 1.3. Uitbetalingsinstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Werkloosheidsuitkeringen voor voltijds werklozen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Toelaatbaarheidsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. Bewijs van een aantal arbeidsdagen of daarmee gelijkgestelde dagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2. Wachttijd na het beëindigen van studies of leertijd . . . . . . . . . . . . . 2.3. Toekenningsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1. Zonder arbeid zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1.1. Principe: verbod van arbeid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1.2. Arbeid voor zichzelf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1.3. Arbeid voor derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1.4. Uitzondering op het principe: toegelaten arbeid . . . . . 2.3.2. Zonder loon zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.3. Onvrijwillig werkloos zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.3.1. Werkloos zijn wegens omstandigheden onafhankelijk van de wil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.3.2. Criteria van de passende dienstbetrekking . . . . . . . . . . 2.3.3.3. Gevolgen van werkloosheid wegens omstandigheden afhankelijk van de wil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.4. Beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.5. Ingeschreven zijn als werkzoekende en actief zoeken naar werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.6. Arbeidsgeschikt zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.7. Leeftijdsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.8. Verblijfsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.9. Voldoen aan de controleverplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.9.1. Aangifte en controle van activiteits- en werkloosheidsperiodes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
125 125 126 127 128
129 129 129 130 130 130 131 132 132 133 133 134 135 135 135 136 137 138 139 141 141 144 146 147 148 148 148 148 149 149
xi
Socialezekerheidsrecht
2.3.9.2.
3.
4.
5.
6.
7.
xii
Ingaan op uitnodigingen of oproepingen van controleurs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.10. Voldoen aan de voorwaarden in het kader van het actief zoekgedrag naar werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.10.1. Opvolgingsprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.10.2. Beroepsmogelijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.11. Vrijstelling van bepaalde toekenningsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . 2.4. Bedrag van de werkloosheidsuitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.1. Begrip. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.2. Aantal uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.3. Hoogte van de uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.3.1. Gezinstoestand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.3.2. Duur van de werkloosheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.3.3. Berekeningsbasis: het loon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.3.4. Enkele bijzondere uitkeringen en toeslagen . . . . . . . . . Werkloosheidsuitkeringen bij een deeltijdse betrekking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Deeltijds werknemer met behoud van rechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.1. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2. Uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Vrijwillig deeltijdse werknemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wachtuitkering en overbruggingsuitkering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Overbruggingsuitkering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Wachtuitkering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Bedrag van de wacht- en overbruggingsuitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tijdelijke werkloosheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2. Regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3. Soorten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.1. Overmacht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.2. Sluiting van de onderneming ingevolge jaarlijkse vakantie. . . . . . 5.3.3. Technische stoornis. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.4. Slecht weer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.5. Economische oorzaken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.6. Staking en lock-out . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4. Uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sancties en uitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1. Uitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2. Administratieve sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3. Verhoor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1. Aanvraag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
150 150 150 152 152 153 153 153 153 154 156 157 159 161 162 162 162 164 164 164 165 165 166 166 167 167 167 168 168 168 169 170 171 171 171 172 172 173 173 173
Intersentia
Inhoud
7.3. Herziening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.4. Betwisting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Arbeidsvoorziening – Bevordering van de werkgelegenheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2. Enkele voorzieningen en maatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1. Plaatselijk Werkgelegenheidsagenschap (PWA). . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2. Startbanen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.3. Dienstencheques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.4. Beroepsopleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.5. Outplacement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.6. Herstructurering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Ter vergelijking: faillissementsverzekering voor zelfstandigen . . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2. Inhoud van de tegemoetkoming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.4. Aanvraag en uitbetaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.5. Einde van de rechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . HOOFDSTUK 5 BRUGPENSIOEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Begrip en evolutie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Conventioneel brugpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Voltijds en halftijds brugpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Brugpensioen – evolutie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Voltijds brugpensioen: algemene regeling van cao nr. 17 en KB 3 mei 2007 . . . . 2.1. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.1. Leeftijdsvoorwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.2. Ontslag door de werkgever met een “normale” opzegtermijn . . . 2.1.3. Recht hebben op werkloosheidsuitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.4. Een voldoende lange loopbaan als werknemer. . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.4.1. Loopbaanvoorwaarde voor brugpensioen op 60 jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.4.2. Loopbaanvoorwaarde voor brugpensioen op 58 jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.4.3. Brugpensioen op 56 voor werknemers met een zeer lange loopbaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Inkomen van de bruggepensioneerde. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2. De werkloosheidsvergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.3. De aanvullende vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
173 174 174 174 175 175 176 176 177 177 178 179 179 180 180 180 181 181 181
183 183 183 183 184 184 185 185 185 186 186 187 187 187 189 190 190 190 191
xiii
Socialezekerheidsrecht
2.2.3.1. 2.2.3.2.
Berekening van de aanvullende vergoeding . . . . . . . . . 191 Behoud van het recht op de aanvullende vergoeding bij werkhervatting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 2.2.4. Inhoudingen op het brugpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192 2.2.5. Cumulatie van de aanvullende vergoeding met andere voordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193 2.3. Overlegprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194 2.3.1. Collectieve raadpleging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194 2.3.2. Individuele raadpleging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195 2.4. Vervanging van de bruggepensioneerde in de onderneming . . . . . . . . . . . . 195 2.4.1. Vrijstelling van de verplichte vervanging. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195 2.4.2. Wie kan de bruggepensioneerde in de onderneming vervangen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196 2.4.3. Vanaf wanneer en voor hoe lang moet de bruggepensioneerde vervangen worden? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196 2.4.4. Sancties bij niet-naleving van de vervangingsplicht . . . . . . . . . . . . 197 2.5. Brugpensioen voor onderneming erkend als onderneming in herstructurering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197 2.6. Brugpensioen en het Fonds Sluiting Ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198 2.7. Halftijds brugpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198 2.7.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198 2.7.2. Toepassing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199 2.7.3. Leeftijdsgrens. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199 2.7.4. Anciënniteitsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199 2.7.5. Opzegtermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200 2.7.6. Bedrag halftijds brugpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200 2.7.6.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200 2.7.6.2. Inhoudingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200 2.7.6.3. Bij ontslag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 2.7.7. Vervanging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 HOOFDSTUK 6 GEZINSBIJSLAG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203 Vooraf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203 2. Rechthebbende . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204 2.1. Wie kan rechthebbende zijn? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204 2.2. Wat als er meerdere rechthebbenden zijn? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205 2.3. Wat als er meerdere rechthebbenden volgens verschillende stelsels zijn? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206 3. Bijslagtrekkende. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207 3.1. Basisregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
xiv
Intersentia
Inhoud
3.2. Wat als de ouders gescheiden leven? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207 3.3. Kan het kind zelf de kinderbijslag krijgen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208 3.4. Wat als het kind geplaatst wordt? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209 4. Rechtgevend kind . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209 4.1. Verwantschap tussen het rechtgevend kind en de rechthebbende . . . . . . 210 4.2. Verblijfplaats van het kind . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 4.3. Leeftijd van het kind . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212 4.4. Inkomen van het kind . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 5. Welke gezinsbijslagen zijn er? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 5.1. Kraamgeld en adoptiepremie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 5.2. Basiskinderbijslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 5.3. Verhoogde basisbijslag voor eenoudergezinnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215 5.4. Toeslagen op de basiskinderbijslag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216 5.4.1. Leeftijdstoeslagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216 5.4.2. Toeslag wegens de sociale situatie van de rechthebbende . . . . . . 217 5.4.3. Toeslag vanwege de situatie van het kind zelf . . . . . . . . . . . . . . . . . 218 5.5. Verhoogde wezenbijslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219 5.6. Forfaitaire bijslag voor een kind geplaatst bij een privépersoon . . . . . . . . 220 5.7. Jaarlijkse leeftijdstoeslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220 6. Bevoegd kinderbijslagfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221 7. Ter vergelijking: gezinsbijslag voor zelfstandigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222 Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222 HOOFDSTUK 7 PENSIOENEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223 Vooraf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223 1. Het rustpensioen voor werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224 1.1. Wie heeft recht op een rustpensioen?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225 1.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225 1.2.1. Pensioenleeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225 1.2.2. Stopzetting van de beroepsactiviteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226 1.2.3. Verblijfsvoorwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227 1.3. Prestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228 1.3.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228 1.3.2. Loopbaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228 1.3.2.1. Werkelijke tewerkstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228 1.3.2.2. Gelijkgestelde periodes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229 1.3.2.3. Periodes gelijkgesteld na betaling van bijdragen. . . . . 230 1.3.3. Bezoldiging/loon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230 1.3.3.1. Werkelijke lonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230 1.3.3.2. Fictieve lonen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231 1.3.4. De gezinstoestand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
Intersentia
xv
Socialezekerheidsrecht
2.
x vi
1.3.4.1. Niet-gescheiden gepensioneerden . . . . . . . . . . . . . . . . . 232 1.3.4.2. Pensioen van de uit de echt gescheiden echtgenoot . . 232 1.3.4.3. Pensioen van de feitelijk gescheiden echtgenoot . . . . . 233 1.3.5. Minimumrecht per loopbaanjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234 1.3.6. Minimumpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235 1.3.7. Indexering en herwaardering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236 1.3.8. Vakantiegeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237 1.3.9. Cumulatie met andere socialezekerheidsuitkeringen . . . . . . . . . . 238 1.3.9.1. Cumulatie tussen pensioenen onderling . . . . . . . . . . . . 238 1.3.9.2. Cumulatie van pensioen met andere socialezekerheidsuitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239 1.4. Voorschotten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240 1.5. Inhoudingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240 1.5.1. Solidariteitsbijdrage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240 1.5.2. Inhouding van 3,55 % voor gezondheidszorg . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242 1.5.3. Fiscale behandeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242 1.6. Pensioenaanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242 1.7. Pensioenbeslissing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243 1.7.1. De initiële beslissing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243 1.7.2. De herziening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244 1.8. Betaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245 1.8.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245 1.8.2. Schorsing van de betaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245 1.8.3. Stopzetting van de betalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246 1.9. Terugvordering van onverschuldigde betalingen en verjaring. . . . . . . . . . . 246 1.10. Verjaring van de prestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247 1.11. Intresten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247 1.12. Beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247 1.13. Infodienst Pensioenen en Raming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248 Het overlevingspensioen voor werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249 2.1. Wie heeft recht op een overlevingspensioen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249 2.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250 2.2.1. Huwelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250 2.2.2. Geen nieuw huwelijk aangaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251 2.2.3. Leeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251 2.2.4. Stopzetting beroepsactiviteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251 2.2.5. Verblijfsvoorwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252 2.3. Prestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252 2.3.1. Overlijden tijdens het rustpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252 2.3.2. Overlijden vóór het rustpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252 2.3.3. Tijdelijk overlevingspensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253 2.3.4. Voortgezet overlevingspensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253 2.3.4. Vakantiegeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254
Intersentia
Inhoud
2.4. Cumulatie met andere prestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254 2.5. Aanvraag van het overlevingspensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254 3. Ter vergelijking: het pensioen voor zelfstandigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255 4. Berekening van het zelfstandigenpensioen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256 4.1. Loopbaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256 4.2. Forfaitair beroepsinkomen / bedrijfsinkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257 4.3. Minimumpensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257 5. Andere prestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257 Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258 HOOFDSTUK 8 AANVULLENDE PENSIOENEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259 Vooraf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259 1. Aanvullende pensioenplannen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260 1.1. Soorten pensioentoezeggingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260 1.2. Sociale pensioenstelsels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261 1.2.1. Algemene voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261 1.2.2. Bijzondere voorwaarden voor de sectorale sociale pensioenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262 1.2.3. Bijzondere voorwaarden voor sociale pensioenstelsels op ondernemingsniveau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262 1.2.4. Solidariteitsprestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263 1.3. Pensioenstelsel en individuele pensioentoezegging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263 1.4. De invoering van een aanvullend pensioenplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264 1.5. De combinatie van een ondernemingsplan met een sectorplan . . . . . . . . . 265 2. Financiering van aanvullende pensioenstelsels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266 3. Aansluiting en gelijke behandeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267 3.1. Aansluiting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268 3.2. Gelijke behandeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268 4. Verworven prestaties en reserves en minimumrendementsgarantie . . . . . . . . . 270 4.1. Verworven prestaties en reserves . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270 4.2. Minimumrendementsgarantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270 5. Uittreding en overdraagbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271 6. Pensioenleeftijd en afkoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272 7. Inspraak, informatie en beheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272 7.1. Inspraak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272 7.2. Informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273 7.2.1. Jaarlijks beheersverslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273 7.2.2. Pensioenfiche en toekomstprospectie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274 7.2.3. Historisch overzicht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274 7.3. Beheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
Intersentia
x vii
Socialezekerheidsrecht
8. 9.
Wijziging of opheffing van het aanvullend pensioenstelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275 Fiscale en parafiscale behandeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277 9.1. In de fase van de financiering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277 9.2. Belasting van de uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278 10. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279 11. Ter vergelijking: het vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen . . . . . . . . . . . . . 280 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280 HOOFDSTUK 9 SOCIALE BIJSTAND . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285 Vooraf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285 1. Maatschappelijke integratie – Leefloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286 1.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286 1.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287 1.2.1. Verblijfplaats. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287 1.2.2. Nationaliteit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287 1.2.3. Leeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287 1.2.4. Werkbereidheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288 1.2.5. Rechten laten gelden op sociale uitkeringen of onderhoudsgeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288 1.2.6. Onvoldoende bestaansmiddelen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288 1.3. Cruciale leeftijd: 25 jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289 1.3.1. Aanvragers jonger dan 25 jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289 1.3.2. Aanvragers ouder dan 25 jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290 1.4. Bedrag van het leefloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290 1.5. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291 1.5.1. Aanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291 1.5.2. Inlichtingenplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292 1.5.3. Informatieverschaffing en hoorplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292 1.5.4. Beslissing en herziening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292 1.5.5. Betaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293 1.6. Terugvordering van het leefloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293 1.7. Sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294 1.7.1. Administratieve sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294 1.7.2. Strafsancties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294 2. OCMW-dienstverlening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295 2.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295 2.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296 2.3. Vormen van maatschappelijke dienstverlening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296 2.3. Terugvordering van maatschappelijke dienstverlening . . . . . . . . . . . . . . . . 297
x viii
Intersentia
Inhoud
3.
4.
5.
Inkomensgarantie voor ouderen (IGO) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298 3.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298 3.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298 3.2.1. Leeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298 3.2.2. Nationaliteit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298 3.2.3. Verblijf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299 3.2.4. Rechten laten gelden op pensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299 3.2.5. Onvoldoende bestaansmiddelen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299 3.3. Verplichtingen van de aanvrager . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299 3.3.1. Aanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299 3.3.2. Aangifte van de bestaansmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300 3.4. Bedrag van de IGO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300 Tegemoetkoming aan personen met een handicap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301 4.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301 4.2. Inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT) en integratietegemoetkoming (IT) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302 4.2.1. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302 4.2.1.1. Leeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302 4.2.1.2. Nationaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302 4.2.1.3. Woonplaats en verblijf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303 4.2.1.4. Inkomen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303 4.2.1.5. Handicap. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303 4.2.2. Bedrag van de tegemoetkomingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304 4.2.2.1. Inkomensvervangende tegemoetkoming . . . . . . . . . . . 304 4.2.2.2. Integratietegemoetkoming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305 4.2.2.3. Fiscaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305 4.2.3. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305 4.3. Tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306 4.3.1. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306 4.3.1.1. Leeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306 4.3.1.2. Nationaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306 4.3.1.3. Woonplaats en verblijf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307 4.3.1.4. Inkomen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307 4.3.1.5. Handicap. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307 4.3.2. Bedrag van de tegemoetkomingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307 4.3.3. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308 Gewaarborgde gezinsbijslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308 Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308 5.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309 5.2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309 5.2.1. Inkomen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
Intersentia
xix
Socialezekerheidsrecht
5.2.2. Voor welke kinderen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.3. Wat als de aanvrager geen Belg is? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3. Bedrag van de gewaarborgde gezinsbijslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.1. Gewaarborgd kraamgeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.2. Gewaarborgde kinderbijslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Individuele materiële bijstand voor personen met een handicap . . . . . . . . . . . . . . Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2. Personen met een handicap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3. Hulpmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Persoonlijk assistentiebudget voor personen met een handicap (PAB) . . . . . . . . Basiswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2. Besteding van het budget . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3. Overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Diverse tegemoetkomingen aan personen met een handicap . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1. Voordelen i.v.m. wonen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.1. Sociale maximumprijzen voor gas en elektriciteit . . . . . . . . . . . . . 8.1.2. Verlaagd tarief voor kabeldistributie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.3. Vrijstelling op heffing voor afvalwater . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2. Voordelen i.v.m. telefoon en post . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1. Sociaal telefoontarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2. De Post: portvrijdom voor blinden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3. Voordelen i.v.m. vervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.4. Voordelen op fiscaal vlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Zorgverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nuttige websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xx
310 310 311 311 311 311 312 312 312 312 313 313 313 314 314 315 315 315 315 316 316 316 316 316 317 317 317 318
Intersentia